Diyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Transkript

1 Diyabetes Mellitus Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

2 Diyabetes mellitus komplikasyonlar Mikrovasküler Makrovasküler Diyabetik retinopati Diyabetik nefropati Diyabetik nöropati Korener arter hastalığı Serebrovasküler hastalık Periferik vasküler hastalık

3 Mikrovasküler komplikasyonlar Genetik yatkınlık Selülermekanizmalarda tekrarlayıcı akut değişikliler* patogenez Hiperglisemi Doku hasarı Stabil makromoleküllerde kümülatif uzun dönem değişiklikler** Bağımsız hızlandırıcı faktörler***

4 Mikrovasküler komplikasyonlar patogenez * Sorbitolbirikimi NADH/NAD oranı Myoinositol Erken glikolizasyon ** Artmış glikolize son ürünlerin oluşumu

5 Mikrovasküler komplikasyonlar patogenez *** Bağımsız hızlandırıcı faktörler Hipertansiyon Hiperlipidemi Sigara

6 Retinopati

7 Retinopati

8 Nefropati HİPERGLİSEMİ Renal Fibroz Mezangial genişleme Glomeruler hipertrofi Oksidatif stres Tubuler inflamasyon DİYABETİK NEFROPATİ

9 Nefropati

10 Nöropati Ağrı Parastezi Duyu kaybı Kas güçsüzlüğü Otonomik disfonksiyon

11 Diyabetik periferiknöropati

12 Otonomikdisfonksiyon Semptomatik Postural hipotansiyon Gastroparezi Diyabetik diare Nöropatik mesane Erektil disfonksiyon Nöropatik ödem Charcot artropatisi Gustatorysweating (Fray sendromu) Subklinik anormallikler Anormal pupil refleksleri Özefagial disfonksiyon Anormal kardiyovasküler refleksler Hipoglisemiye karşıt düzenleyici mekanizmaların silikleşmesi Artmış periferal kan akımı

13 Koronerarter hastalığı

14 Serebrovaskülerhastalık

15 Periferikvaskülerhastalık

16 Komplikasyonlar için Risk faktörleri Kötü metabolik kontrol DCCT EDIC Uzun diyabet süresi İleri yaş Ergenlik Artmış VKI-şişmanlık

17 Komplikasyonlardan korunma Sıkı kan şekeri kontrolü Sağlıklı beslenme Egzersiz Sigara içilmemesi

18

19

20

21 Tarama Amaç Subklinik mikrovasküler komp. saptamak Klinik komp. lara ilerlemeyi geciktirmek veya durdurmak Erken değerlendirme, erken tedavi = daha iyi sonuçlar

22 Tarama Ne zaman başlamalı? 11 yaş ve diyabet süresi 2 yıl

23 Tarama Retinopati için nasıl yapılmalı? Tecrübeli bir göz doktoru Dilate pupiller Oftalmoskopi ile göz dibi bakısı

24 Tarama Retinopati için ne sıklıkta yapılmalı? Yılda bir Riskli vakalarda daha sık

25 Tarama Retinopati için ne sıklıkta yapılmalı? Yılda bir Riskli vakalarda daha sık

26 Tarama Retinopati için tedavi? Panretinal fotokoagulasyon (Lazer tedavisi)

27 Daha kötüsü Ciddi görme kaybı Körlük

28 Tarama Nefropati için nasıl yapılmalı? İdrar analizi Albümin atılım oranı Albümün / kreatinin oranı Spot idrarda albümin konstantrasyonu 3 analizin 2 si pozitif ise MİKROALBÜMİNÜRİ

29 Tarama Nefropati için ne sıklıkta yapılmalı? Yılda bir Mikroalbüminürisi olan vakalarda daha sık (3-6 ay)

30 Mikroalbüminüri Spontan düzelebilir, aralıklı veya kalıcı olabilir Tetkik sonuçlarını etkileyebilecek faktörler İdrar yolu enfeksiyonu Egzersiz Adet kanaması

31 Mikroalbüminüri Tedavi ACE inhibitörleri veya ARB leri Regresyon oranını artırır ve ciddi proteinüriyegidişi azaltır Ciddi proteinüri = idrar protein > 500 mg/gün veya sabah ilk idrarda > 300 mg/l

32 Daha kötüsü Ciddi proteinüri Kronik böbrek yetersizliği Son dönem böbrek hastalığı Diyaliz Transplantasyon

33 Makrovaskülerkomp. için tarama Kan basıncı Lipit profili Sigara içiciliği sorgulama

34 Sigara Sigara hem mikro hem makrovasküler komplikasyonları artırır. Her vizitte sorgulanmalı Hiç başlanılmaması ve bırakılması konusunda teşvik edilmeli

35 Kan basıncı En az yılda bir kez ölçüm yapılmalı Hedef kan basıncı < 95 persantil (yaş ve cinse göre) veya Genç erişkinlerde < 130/80 mmhg

36 Lipit profili Tarama 12 yaşta yapılmalı ailede hiperkolesterolemi, erken KVH varsa veya aile öyküsü bilinmiyor ise 2 yaşta kontrol edilmeli Normal ise 5 yılda bir kontrol Hedef LDL < 100 mg/dl İyi metabolik kontrol, diyet değişiklikleri ve ilaç (statinler)

37 Periferikve otonomiknöropati 11 yaş ve 2 yıl diyabet süresi Öykü ve fizik muayene ile değerlendirilmeli

38 Son slayt diğer komplikasyonlar ve ilişkili durumlar Büyüme ve fiziksel gelişimin monitorize edilmesi Tiroid fonksiyonları Çölyak hastalığı açısından tarama Cilt ve eklem bulgularının değerlendirilmesi Lipodistrofi Necrobiyozis lipoidika Eklem sertliği

39 Soru ve katkılar lütfen Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı