Ünite. Karışımlar. Homojen Karışımlar 62 Heterojen Karışımlar 84 Karışımların Ayrılması 93

Transkript

1 Ünite 2 Karışımlar Homojen Karışımlar 62 Heterojen Karışımlar 84 Karışımların Ayrılması 93

2 HOMOJEN KARIŞIMLAR 1. Boyutu 10 nm den daha küçük olacak şekilde dağılmış maddelerin oluşturduğu karışıma çözelti denir. 3. Aşağıda verilen karışım bileşenleri ile karışım örnekleri eşleştirilmek isteniyor. Karışım Örnek I. Katı-sıvı a. Kolonya II. Sıvı-sıvı b. Bronz III. Katı-katı c. Şekerli su Buna göre, yapılacak doğru eşleştirme nasıldır? Yukarıda çözünmüş halde bulunan maddelerin tanecik boyutları verilen karışımlardan hangileri çözeltidir? (1nm= 10 9 m) 4. Bir tuzun doymuş sulu çözeltisinin derişimi kütlece % 75'tir. Bu tuzun kütlece % 25'lik 40 gram çözeltisini doyurmak için kaç gram daha tuz eklememiz gerekir? 2. Aşağıda verilen çözeltilerde çözücü ve çözünen tanecikleri arasında etkin olarak hangi tür etkileşimler vardır? a) HCl ile H 2 O 5. X Y Z b) CaCl 2 ile H 2 O c) CH 3 OH ile H 2 O Kütlece % 10 şeker Kütlece % 5 şeker Kütlece % 5 şeker 62 d) NH 3 ile H 2 O e) CCl 4 ile H 2 O f) CCl 4 ile I 2 g) I 2 ile H 2 O 100 gram 100 gram 200 gram Yukarıda verilen çözeltiler 100 C'nin üzerinde kaynamaya bırakıldıklarında kaynamaya başlama sıraları nasıldır? Soru 1. III, IV 2. a. Dipol-dipol, b. İyon-dipol, c. Hidrojen bağı, d. Hidrojen bağı, e. İndüklenmiş dipol-dipol, f. İndüklenmiş dipolindüklenmiş dipol, g. İndüklenmiş dipol-dipol 3. Ic, IIa, IIIb X, Y, Z

3 6. Aynı koşullarda kaplar içerisinde bulunan sulara belirtilen miktarlarda X katıları atılıp çözünmesi sağlanıyor. 9. Kütlece % 25 lik 200 gram şeker çözeltisindeki suyun yarısı buharlaştırıldığında son çözelti kütlece % kaçlık olur? Buna göre, çözeltilerin derişiklikleri arasındaki ilişki nasıldır? bölme 2. bölme 10. Kütlece % 25'lik 400 gram tuz çözeltisini kütlece % 40'lık hale getirmek için kaç gram su buharlaştırılmalıdır? Yarı geçirgen zar Yukarıdaki şekilde yarı geçirgen zar ile ayrılmış kabın her iki bölmesinde derişimleri eşit olan sulu çözeltiler vardır. Bu kapta sıvı seviyesinin birinci bölmede yükselmesini sağlamak için; I. İkinci bölmeye saf su ilave etmek II. Birinci bölmede bir miktar tuz çözmek III. Birinci bölmeden bir miktar çözelti almak 11. Kütlece % 10'luk 80 gram şekerli su ile kütlece % 40'lık kaç gram şekerli su karıştırıldığında son çözeltinin kütlece yüzdesi % 16'lık olur? işlemlerinden kaç tanesi uygulanamaz? 8. Kütlece % 30 luk 200 gram şekerli su çözeltisine, İlave edilen Yeni çözeltinin kütlece % si I. 50 gram şeker % 44 II. 40 gram su % 20 III. 5 gram şeker gram su % 20 aynı koşullarda yukarıda verilenler ilave edildiğinde yeni oluşan çözeltilerin kütlece % leri hangilerinin karşısında yanlış verilmiştir? kilogram sulu çözeltide 3 miligram O 2 gazı çözünmüş halde bulunmaktadır. Buna göre, çözeltideki oksijenin derişimi sırasıyla kaç ppm ve ppb'dir? 6. III > I = II II ve

4 1. Şekerli su karışımında çözücü madde... ve çözünen madde... dir. 2. Her yerinde aynı özelliği gösteren karışımlara... karışım denir. 3. Kütlece % 40'lık 600 gram çözeltiye 400 gram su ilave edildiğinde son durumda çözelti kütlece %... 'lük olur. 4. Homojen karışımlara... denir. 5. Aynı miktar çözücüde, çözünen oranı fazla olan çözelti... çözeltidir. 6. Bir maddenin moleküllerinin veya iyonlarının çözücü molekülleri tarafından kuşatılmasına... denir. 7. Kütlece % 20'lik 210 gram şeker çözeltisini kütlece % 15'lik yapmak için... gram saf su eklenmelidir. 8. Kütlece % 20'lik 600 gram şeker çözeltisi ile kütlece % 30'luk 800 gram şeker çözeltisi karıştırılıyor. Karışıma 600 gram saf su eklendikten sonra oluşan yeni çözelti kütlece %...'lik olur gram kütlece % 40'lık şekerli su çözeltisinden 80 gram su buharlaştırılırsa son çözelti kütlece %... lik olur. 10. Bir fazlı karışımlara..., çok fazlı karışımlara... karışım denir. 11. Solvatasyon olayında... su değildir. 12. Boyutu 10 nanometreden daha küçük olacak şekilde dağılmış maddelerin oluşturduğu homojen karışıma denir. 13. Çözünen iyonların su molekülleri ile çevrilmesi sonucunda oluşan çözünmeye... denir. 14. Çözünme sırasında çözücüdeki... yüklü uçlar anyon olan iyonları sarar. 15. Gaz karışımları... karışımdır. 16. CaF 2 katısının suda çözünmesi... dur. 64 Soru 1. su, şeker 2. homojen çözelti 5. derişik 6. solvatasyon homojen, heterojen 11. çözücü 12. çözelti 13. hidratasyon 14. pozitif 15. homojen 16. hidratasyon

5 1. Bir karışım en fazla iki tür madde içerir. 2. Karışımı oluşturan maddeler belirli oranda bir araya gelebilirler. 3. Karışımı oluşturan bileşenler her zaman aynı fiziksel halde olmalıdır. 4. Azot gazıyla, helyum gazının oluşturduğu karışım bir çözelti örneğidir. 5. Karışımlar, sembol veya formüllerle gösterilmezler. 6. Bir çözeltide çözünen türü birden fazla olabilir. 7. Çözeltiler biri sıvı olmak koşuluyla en az iki farklı madde içerirler. 8. Üç şekerli çay, aynı sıcaklıktaki iki şekerli çaydan daha seyreltiktir. 9. Derişik bir çözelti, saf su eklenerek seyreltik hale getirilebilir. 10. Apolar yapıya sahip CH 4 'ün polar yapıya sahip H 2 S sıvısında çözünmesi beklenir. 11. Gazozun çözücüsü sıvı, çözüneni gazdır. 12. NaCl katısının suda çözünmesi solvatasyondur. 13. Kütlece % 8'lik 250 gram tuzlu su çözeltisinin kütlece % 40'lık duruma gelebilmesi için 200 gram su buharlaştırılmalıdır. 14. Kütlece % 10'luk 40 gram tuzlu su çözeltisine 10 gram tuz eklendiğinde kütlece % 28'lik olur. 15. Kütlece % 20'lik şeker çözeltisinin 200 gramına 600 gram saf su eklendiğinde oluşan yeni çözelti kütlece % 5'lik olur. 16. HCl asidinin suda çözünmesi hidratasyona örnektir. 1. Y 2. Y 3. Y 4. D 5. D D B 7. Y D Y D B 10. Y 4. A 11. D C Y 13. D 14. D 15. D 16. D 65

6 TEST 1 ÇÖZÜCÜLER VE ÇÖZELTİLER 1. Çözeltiler ile ilgili; I. İçerisinde iyon bulunduranları elektrik akımını iletir. II. Bileşenleri belirli oranda karışır. III. Bir çözeltinin kütlesi, çözücü ve çözünen maddenin kütleleri toplamına eşittir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve III 5. X, Y ve Z karışımları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor; X: Heterojen katı sıvı karışımıdır. Y: Homojen sıvı sıvı karışımıdır. Z: Homojen sıvı gaz karışımıdır. Buna göre, X, Y ve Z karışımlarından hangilerinin çözelti olduğu söylenebilir? A) Yalnız X B) Yalnız Y C) X ve Y D) Y ve Z E) X, Y ve Z 2. Çözeltiler ile ilgili; I. Çözücü miktarı her zaman çözünenden fazladır. II. Çözeltinin fiziksel halini çözücünün fiziksel hali belirler. III. Üç fiziksel haldede bulunabilir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 3. Karışımı oluşturan maddeler ile ilgili; I. Kimyasal özellikleri değişmez. II. Fiziksel yollarla birleşirler. III. Birleşme oranları sabittir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. Tüm çözeltiler ile ilgili; I. Sıvı halde bulunurlar. II. En az iki bileşenden oluşurlar. III. Elektriği iletirler. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 7. Aşağıda verilenlerden hangisi çözelti değildir? A) Kolonya B) Tuzlu su C) Türk kahvesi D) Gazoz E) Limonata 4. Aşağıda verilen madde çiftlerinden hangisiyle bir homojen karışım hazırlanamaz? A) Şeker Su B) Oksijen gazı Azot gazı C) Nişasta Su D) Tuz Su E) Alkol Su 8. I. Ham petrol II. Toprak III. Çamur Yukarıda verilenlerden hangileri arı suyla karıştırıldığında bir çözelti oluşturamaz? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III E 2. A 3. C 4. C 5. D 6. B 7. C 8. E Soru

7 9. Tuzlu su çözeltisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Çözünen madde katıdır. B) Karışım homojendir. C) Çözücü sudur. D) Çözeltinin alt kısmı çok tuzlu üst kısmı az tuzludur. E) Çözelti sıvıdır. 13. Çözelti X Y Z Çözücü Su H 2 O Sn Çözünen Alkol C 6 H 12 O 6 Zn Yukarıda 20 C sıcaklığında hazırlanan X, Y ve Z çözeltilerinin karışanları verilmiştir. Buna göre, X, Y ve Z çözeltilerinin fiziksel hali aşağıdakilerden hangisidir? X Y Z A) Sıvı Katı Gaz 10. I. Sıvı Sıvı II. Sıvı Gaz III. Gaz Gaz IV. Katı Katı Yukarıda verilen madde çiftlerinden oluşan karışımlardan hangileri her zaman homojendir? B) Sıvı Sıvı Katı C) Gaz Sıvı Katı D) Katı Gaz Sıvı E) Sıvı Katı Katı A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve IV D) II ve III E) I, III ve IV 11. Çözelti Çözücü Çözünen I. Bronz Katı Katı II. Şekerli su Katı Sıvı III. Hava Gaz Gaz Yukarıda verilen çözeltilerden hangilerinin çözücü ve çözüneni doğrudur? 14. I. Saf maddelerdir. II. Her noktasında tek bir görünüşe sahiptirler. III. Birden fazla cins atom içerirler. Yukarıdakilerden hangileri homojen yapılı tüm maddeler için doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III A) Yalnız II B) I ve III C) I ve II 12. Çözeltiler ile ilgili; I. Homojen karışımlardır. II. Sulu çözeltileri elektriği iletir. III. Bileşenleri arasında belirli bir oran yoktur. yargılarından hangileri her zaman doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 15. I. Gazoz II. Hava III. Şekerli su Yukarıda verilen maddeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Üçü de homojendir. B) Üçüncü karışımın belli bir kaynama noktası yoktur. C) Birinci karışımın çözücüsü gaz, çözüneni sıvıdır. D) Üçü de çözelti örneğidir. E) Üçüncü karışım iki farklı tür madde içerir. 9. D 10. B 11. B 12. D 13. B 14. B 15. C 67

8 TEST 2 1. İyonik XY bileşiği suya atıldığında H 2 O molekülleri tarafından şekildeki gibi sarılır. X + Y ÇÖZÜNME OLAYI 4. Su, molekülleri arasında hidrojen bağı içeren polar bir moleküldür. Buna göre; CH 4 C 2 H 5 OH NaCl yukarıdaki maddeler ile ilgili; Bu olay aşağıdakilerden hangisidir? A) Solvatasyon B) Hidratasyon C) Donma D) Erime E) Bozunma I. NaCl iyonik bağlı bir bileşik olduğundan suda iyi çözünür. II. CH 4 moleküllerinin CO 2 'de çözünmesi hidratasyondur. III. C 2 H 5 OH'ın suda çözünmesi hidratasyondur. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Çözücü Çözünen I. Su Alkol II. Benzen CCl 4 III. Azot gazı Oksijen gazı Yukarıda verilen maddelerin oluşturduğu çözeltilerin hangilerinde solvatasyon olayı gözlenir? 5. Aşağıda bileşimi verilen çözeltilerden hangisinde çözücü ile çözünen molekülleri arasındaki etkileşim türü yanlış belirtilmiştir? ( 6 C, 1 H, 8 O, 11 Na, 17 Cl, 19 K, 7 N) Çözücü Çözünen Etkileşim türü A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III A) H 2 O NH 3 Hidrojen B) H 2 O KCl Dipol-iyon C) N 2 O 2 Dipol-İndüklenmiş dipol D) CO 2 CH 4 London E) H 2 O CH 3 OH Hidrojen 3. I. Su II. Eter III. Alkol IV. Tuz V. Aseton Yukarıda verilen maddelerden hangileri arasında gerçekleşen çözünme olayına hidratasyon denir? A) I IV B) II III C) III V D) II V E) IV V 6. Benzen (C 6 H 6 ) apolar bir çözücüdür. Buna göre, benzende, I. CH 3 OH II. CH 4 III. HBr moleküllerinden hangilerinin çözünmesi beklenir? ( 6 C, 1 H, 35 Br, 8 O) A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III 68 1.? 1. B 2.? 2. C 3.? 3. A 4.? 4. B 5.? 5. C 6.? 6. A 7.? D) I ve II E) I ve III Soru

9 7. KCl katısı suda çözünürken enerji gerekir. ifadesine göre, I. KCl nin çözünmesi hidratasyona örnektir. II. Çözünme entalpisi endotermiktir. III. K + ve Cl iyonlarının hidratlaşma enerjilerinin toplamı, KCl nin çözünme ısısına eşittir. yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III 11. I. Bakır ile kalaydan bronz eldesi II. He ve O 2 gazlarının karışması III. NH 3 ün suda çözünmesi Yukarıda verilen çözünmelerden hangilerinde iyon-dipol etkileşimi görülmez? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III 8. I. CCl 4 II. HF III. KCl IV. CaF 2 V. CO 2 Yukarıdaki maddelerden hangileri suda çözünürken su ile çözünen madde tanecikleri arasında iyon-dipol etkileşimleri oluşturur? ( 1 H, 6 C, 9 F, 19 K, 17 Cl, 20 Ca, 8 O) A) I ve II B) III ve V C) III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV 9. Birbiri içinde çözünen aşağıdaki madde çiftlerinden hangilerinin oluşturduğu çözelti, dipol dipol etkileşiminin görüldüğü hidratasyondur? ( 1 H, 6 C, 8 O, 7 N, 11 Na, 17 Cl, 16 S) A) NaCl H 2 O B) CH 3 Cl H 2 C) NH 3 HCl D) H 2 S H 2 O E) CO 2 O HCl sıvısı polar bir moleküldür. Bu madde ile aşağıda belirtilen çözücülerde çözeltiler hazırlanıyor. Buna göre, aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) Birinci kapta moleküller arası dipol-dipol etkileşimi vardır. B) İkinci kapta çözünme solvatasyon ile gerçekleşmiştir. C) İkinci kapta iyon-dipol etkileşimi vardır. D) Birinci kapta çözünme hidratasyon ile gerçekleşir. E) Birinci kapta oluşacak çözeltinin bileşenleri aynı fiziksel haldedir. 10. Solvatasyon ve hidratasyon olaylarının gerçekleştiği çözeltilerde; I. Çözücü türü II. Çözünen türü III. Çözelti kütlesi yukarıda verilenlerden hangileri kesinlikle farklıdır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III 13. İyon-dipol etkileşiminin görüldüğü çözeltiler ile ilgili; I. Elektrik akımını iletirler. II. Hidratasyon olayı meydana gelmiştir. III. İyonik bileşiğin kristal örgü yapısı bozulmuştur. yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 7. B 8. C 9. D 10. A 11. E 12. C 13. B 69

10 1. TEST 3 ÇÖZELTİLERİN DERİŞİMLERİ Yukarıda verilen kaplar içerisinde aynı koşullarda eşit miktarda su bulunmaktadır. Kaplar içerisinde belirtilen miktarlarda tuz çözündüğüne göre; I. İkinci kaptaki çözelti, üçüncü kaptaki çözeltiden daha derişiktir. II. Birinci kaptaki çözelti, ikinci kaptaki çözeltiden daha seyreltiktir. III. En derişik çözelti, birinci kaptaki çözeltidir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Su kütlesi (g) Tuz miktarı (g) I II III IV Yukarıdaki tabloda bazı çözeltilerin içerdikleri su kütlesi ve tuz miktarı verilmiştir. Buna göre, çözeltilerden sırasıyla en seyreltik ve en derişik olan çözeltiler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) II ve IV 2. fieker kütlesi (g) Yukarıdaki kaplarda aynı koşullarda X tuzunun farklı çözeltileri verilmiştir. Buna göre; I. İkinci çözelti birinci çözeltiye göre daha derişiktir. II. Çözeltilerdeki çözünen X tuzunun miktarları arasındaki ilişki III > I > II dir. III. Elektrik iletkenliği en fazla olan üçüncü kaptaki çözeltidir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III X Y 5. Z 50 gram su 20 gram tuz 25 gram su 6 gram tuz 30 gram su 15 gram tuz 75 gram su 24 gram tuz 70 Su kütlesi (g) Yukarıdaki grafik X, Y ve Z şekerli su çözeltilerinin içerisindeki şeker ve su miktarlarının değişimini göstermektedir. Buna göre, çözeltilerin seyreltikten derişiğe doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) X, Y, Z B) Y, Z, X C) Z, Y, X D) Y, X, Z E) Z, X, Y 1. B 2. C 3. D 4. E 5. A I II III IV Aynı koşullarda bulunan yukarıdaki tuzlu su çözeltileri ile ilgili; I. En derişik olan çözelti üçüncü çözeltidir. II. İkinci çözelti birinci çözeltiden derişik dördüncü çözeltiden seyreltiktir. III. Tuz/su oranı en az olan çözelti dördüncü çözeltidir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Soru

11 6. Derişik çözeltiler ile ilgili; 7. I. Çözücü çözebileceğinin tamamını çözmüş olabilir. II. Çözünen ilave edilirse çökme olabilir. III. Özelliği her yerinde aynıdır. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Su kütlesi (g) Su kütlesi (g) 9. I. Bir çözeltide çözünen/çözücü oranını belirtmek için... kavramı kullanılır. II. Bir çözeltiye çözücü ilave edilirse çözeltide... olur. III. Aynı maddenin iki farklı derişimde olan çözeltilerinden derişimi daha fazla olan çözeltiye... çözelti denir. Yukarıdaki ifadelerde boş olan yerlere yazılması gereken kavramlar hangi seçenekte doğru sıralanmıştır? I II III A) derişim seyrelme derişik B) derişik seyrelme derişim C) derişim çökme derişik D) derişim çökme doygun E) derişik seyrelme doygun Tuz kütlesi (g) 0 I 3 II 9 Tuz kütlesi (g) 10. Derişik şekerli su çözeltisini seyreltik hale getirmek için; I. Sabit sıcaklıkta şeker eklemek II. Su buharlaştırmak III. Sabit sıcaklıkta su eklemek Su kütlesi (g) 42 işlemlerinden hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III Tuz kütlesi (g) 11. Tuz miktarı (g) Yukarıda verilen çözeltilerin derişikten seyreltiğe doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) I, II, III B) III, II, I C) II, III, I D) III, I, II E) I, III, II I II III Çözelti kütlesi (g) Bir miktar tuzlu su çözeltisine aynı sıcaklıkta I ve II'de bazı işlemler yapıldığında şekildeki grafik elde ediliyor. 8. I. Derişim II. Çözücü III. Çözünen Yukarıdakilerden hangileri çözeltilerin bileşenlerindendir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Buna göre, I. 110 gram çözeltinin 50 gramı sudur. II. İkinci aralıktaki çözelti, birinci aralıktakine göre daha derişiktir. III. 100 gram çözeltinin çözünen/çözücü oranı 1'dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. E 7. D 8. D 9. A 10. C 11. E 71

12 TEST 4 KÜTLECE YÜZDE DERİŞİM 1. Kütlece % 40 lık şekerli su çözeltisi hazırlamak için gereken şeker miktarının su miktarına oranı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) 1 3 B) 2 3 C) 3 2 D) 2 E) 3 5. Kütlece % 40 lık yemek tuzu çözeltisi hazırlamak için, 16 gram yemek tuzu kaç gram suda çözünmelidir? A) 10 B) 18 C) 20 D) 22 E) t gram tuz ve U gram su kullanarak hazırlanan çözelti kütlece % kaçlık olur? A) U + t 100 B) 100.t U + t C) U 100.t 6. Kütlece % 30'luk ve % 40'lık şekerli su çözeltilerinde çözünen şeker miktarları sırası ile 60 ve 80 gramdır. Buna göre, bu iki çözeltideki su miktarlarının toplamı kaç gramdır? A) 120 B) 240 C) 260 D) 320 E) 400 D) t 100.U E) U + t 100.t 7. Çözelti kütlesi (g) Çözelti kütlesi (g) 3. I. 160 gram su + 40 gram şeker II. 120 gram su + 30 gram şeker III. 80 gram su + 20 gram şeker IV. 60 gram su + 15 gram şeker V. 45 gram su + 20 gram şeker Yukarıda verilen miktarlarda su ve şeker içeren çözeltilerden kaç tanesinin kütlece yüzdeleri eşittir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) Çözünen kütlesi Çözünen kütlesi I. çözelti (g) II. çözelti (g) Yukarıdaki grafikler birinci ve ikinci çözeltilerin kütlelerinin çözünen kütleleriyle değişimini göstermektedir. Buna göre, birinci çözeltinin kütlece % sinin ikinci çözeltinin kütlece % sine oranı kaçtır? A) 2 3 B) C) 3 2 D) 1 E) Kütlece % 20 lik 200 gram tuzlu su Kütlece % 40 lık 100 gram tuzlu su Kütlece % 10 luk 400 gram tuzlu su I II III Yukarıda verilen çözeltilerde çözünen tuz miktarları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) III > II > I B) III > I > II C) II > I > III D) I > II > III E) I = II = III 1. B 2. B 3. D 4. E 5. E 6. C 7. B 8. C 8. Çözünen Çözücü Çözeltinin kütlece kütlesi (g) kütlesi (g) yüzdesi I II III Yukarıda verilen çözücü ve çözünenlerden oluşan karışımlardan hangilerinin kütlece yüzdeleri doğru verilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Soru

13 9. 24 gram NaCl kullanarak kütlece % 40'lık sulu çözelti hazırlanıyor. Buna göre, oluşan çözeltide kullanılan su kaç gramdır? A) 18 B) 27 C) 36 D) 45 E) a gram şeker kullanılarak hazırlanan şekerli su çözeltisi kütlece % 30'luktur. Buna göre, çözeltideki su miktarı kaç a gramdır? A) 3 B) 7 C) 9 D) 14 E) gram su ile kütlece % 20'lik tuzlu su çözeltisi hazırlamak için kaç gram tuz gerekir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) Kütlece % 20'lik 400 gram tuz çözeltisine 120 gram çözünen ve 280 gram su eklendiğinde tuz/su oranı kaç olur? A) 1 4 B) 1 3 C) 3 2 D) 3 4 E) gram şeker ve yeterince sudan kütlece % 30'luk kaç gram çözelti hazırlanabilir? A) 400 B) 380 C) 280 D) 200 E) gram suda 12 gram şeker çözüldüğünde doygun çözelti oluşmaktadır. 12. Kütlece % 40'lık 200 gram şeker çözeltisi hazırlamak için kaç gram şeker gerekir? A) 100 B) 80 C) 75 D) 60 E) 20 Buna göre, I. 5 gram suda 1 gram şeker II. 30 gram suda 6 gram şeker III. 180 gram suda 36 gram şeker katılması ile oluşan çözeltilerden hangileri doygun olur? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III gram suya 70 gram şeker ekleniyor. Bir süre beklendikten sonra şekerin 20 gramı çözünmeden kalıyor. Buna göre, çözeltideki kütlece şeker yüzdesi kaçtır? A) 20 B) 24 C) 25 D) 32 E) Belli bir sıcaklıkta 100 gram suda 100 gram X katısı çözünmüştür. Buna göre, bu çözelti kütlece yüzde kaçlıktır? A) 20 B) 25 C) 40 D) 50 E) C 10. B 11. A 12. B 13. A 14. D 15. B 16. E 17. D 73

14 TEST 5 1. Kütlece % 20'lik 200 gram şekerli su çözeltisini kütlece % 10 luk yapmak için kaç gram su eklenmelidir? A) 280 B) 240 C) 200 D) 160 E) 120 ÇÖZELTİNİN KÜTLECE YÜZDE DERİŞİMİNİN DEĞİŞMESİ 5. Kütlece % 10'luk 200 gram şekerli su çözeltisine 60 gram su ile birlikte kaç gram şeker eklendiğinde, oluşan yeni çözelti kütlece % 20 şeker içerir? A) 15 B) 25 C) 30 D) 35 E) Kütlece % 10 luk 40 gram şekerli su çözeltisine kaç gram şeker ilave edildiğinde son çözelti kütlece % 25 lik olur? A) 6 B) 7,5 C) 8 D) 10 E) gram suda 90 gram tuz çözündükten sonra oluşan çözeltiden aynı koşullarda bir miktar su uzaklaştırılıyor. Oluşan yeni çözelti kütlece % 30 luk olduğuna göre uzaklaştırılan su miktarı kaç gramdır? A) 10 B) 20 C) 30 D) 45 E) Kütlece % 40 lık 600 gram tuzlu su çözeltisinden çökme olmaksızın 120 gram su buharlaştırılırsa son durumda çözeltinin kütlece %'si kaç olur? A) 90 B) 80 C) 70 D) 50 E) Kütlece % 25 lik 200 gram şekerli su çözeltisine 14 gram şeker ve 186 gram su ilave edildiğinde, yeni çözelti kütlece % kaçlık olur? A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) Kütlece % 20 lik 200 gram şekerli su çözeltisine 200 gram daha saf su ilave edildiğinde kütlece % kaçlık olur? 74 A) 10 B) 20 C) 50 D) 80 E) Kütlece % 40 lık 60 gram tuzlu su çözeltisine; 1. C 2. C 3. D 4. A 5. E 6. C 7. C 8. A Tuz kütlesi (g) Su kütlesi (g) I II III yukarıda verilenlerden hangileri aynı koşullarda eklenirse kütlece yüzdesi artar? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II Soru

15 9. Kütlece % 25'lik 400 gram NaOH çözeltisindeki suyun kütlece %20'si buharlaştırılıp kalan kısımda 60 gram daha NaOH çözünürse, son durumda NaOH'ın kütlece yüzdesi kaç olur? A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) Kütlece % 20'lik 150 gram tuzlu su çözeltisine 70 gram su, 40 gram tuz eklendiğinde 10 gram tuz dibe çöküyor. Buna göre, oluşan yeni çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaçtır? A) 80 B) 72 C) 24 D) 20 E) Kütlece % 20 lik 850 gram sulu çözeltiden 300 gram su buharlaştırıldığında 20 gram katının çöktüğü gözleniyor. Buna göre; I. Çözeltide 160 gram katı kalmıştır. II. Çözeltide kalan su miktarı 480 gramdır. III. Çözelti kütlece % 28 lik olur. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 11. Kütlece % 15 lik 1200 gram tuzlu su çözeltisinden çökme olmaksızın kaç gram su buharlaştırıldığında son çözelti kütlece % 75 lik olur? A) 240 B) 300 C) Kütlece % 10'luk 200 gram tuz çözeltisine gram tuz ekleniyor gram su ekleniyor. işlemleri sırasıyla yapılıyor. Buna göre; I. Birinci işlem sonunda çözelti kütlece % 20 lik olur. II. Birinci ve ikinci işlem sonunda çözelti kütlece % 12'lik olur. III. Birinci ve ikinci işlem sonunda çözeltideki su miktarı 270 gramdır. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III D) 960 E) Kütlece % 50 lik 400 gram KOH çözeltisine sırasıyla; Sabit sıcaklıkta çökme olmadan suyunun % 25 ini buharlaştırma 25 gram KOH katısı ekleme işlemleri uygulanıyor. Buna göre, son durumda çözeltinin kütlece yüzdesi kaç olur? A) 30 B) 45 C) 60 D) 70 E) Kütlece % 20 lik 400 gram X tuzunu içeren çözeltinin: I. Kütlece %30'luk olması için II. Kütlece %40'lık olması için sabit sıcaklıkta aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? I II A) X katısı eklemek Su eklemek B) Su eklemek X katısı eklemek C) Su buharlaştırmak Su eklemek D) X katısı eklemek Su buharlaştırmak E) Su eklemek X katısı eklemek 9. D 10. E 11. D 12. C 13. C 14. B 15. D 75

16 1. TEST 6 Kütlece % 25 lik 200 gram tuzlu su FARKLI KÜTLECE YÜZDE DERİŞİMLERDEKİ ÇÖZELTİLERİN KARIŞTIRILMASI Kütlece % 46 lık 100 gram tuzlu su 4. Kütlece %20'lik 200 gram X çözeltisine I. 80 gram su ve 20 gram X eklenerek II. Kütlece % 20 lik 100 gram X çözeltisi eklenerek III. 160 gram su ve 40 gram X eklenerek yukarıdaki işlemlerden hangileri yapılırsa çözeltinin kütlece yüzdesi aynı kalır? I Yukarıdaki kaplarda bulunan çözeltiler karıştırıldığında oluşan yeni çözelti kütlece yüzde (%) kaçlık olur? A) 30 B) 32 C) 42 D) 50 E) 60 II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 2. Kütlece % 10 luk 200 gram şekerli su çözeltisi ile kütlece % 40 lık kaç gram şekerli su çözeltisi karıştırıldığında son çözelti kütlece % 30 luk olur? A) 100 B) 150 C) 250 D) 300 E) Kütlece % 20'lik ve kütlece %40'lık çözeltilerden sırasıyla kaçar gram karıştırıldığında 800 gram kütlece %25'lik çözelti oluşur? A) 600, 200 B) 500, 300 C) 200, 600 D) 100, 700 E) 300, gram kütlece % 40 lık tuzlu su Bofl 140 gram kütlece % 10 luk tuzlu su I. kap II. kap Yukarıda birinci ve ikinci kaplarda bulunan çözeltilerin sırası ile kütlece % 25 i ve % 50 si boş olan kaba aktarılıyor. Buna göre, boş kaptaki tuz miktarı kaç gram olur? A) 6 B) 7 C) 13 D) 20 E) 25 Yukarıdaki kaplarda bulunan çözeltilerden birincisinin 1/4'ü buharlaştırıldıktan sonra ikinci kaptaki çözelti ile karıştırılıyor. Buna göre, son çözeltinin kütlece yüzdesi kaçtır? A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) B 2. E 3. C 4. E 5. A 6. B Soru

17 gram kütlece % 30 luk ve 400 gram kütlece % 10 luk tuz çözeltileri karıştırılıyor. Karıştırılan çözeltiden 100 gram su buharlaştırılıyor. Çökelme gözlenmediğine göre, yeni oluşan çözelti kütlece yüzde kaçlıktır? A) 10 B) 15 C) 20 D) 40 E) Kütlece % 40'lık 300 gram tuz çözeltisi ile kütlece % 10'luk 600 gram tuz çözeltisi karıştırılıyor. Karışıma 100 gram saf su eklendiğinde çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaç olur? A) 52 B) 46 C) 34 D) 18 E) Kütlece % 60'lık 100 gram şeker çözeltisi ile kütlece % 40 lık 150 gram şeker çözeltisi karıştırılıyor. Karışımın kütlece % 30'luk olması için kaç gram su eklenmelidir? A) 80 B) 120 C) 150 D) 220 E) Kütlece % 10 tuz içeren 200 gram çözeltiyi kütlece % 20'lik çözelti haline getirmek için; I. 20 gram daha tuz eklemek II. 100 gram su buharlaştırmak III. 200 gram kütlece % 30'luk tuz çözeltisi eklemek işlemlerinden hangileri ayrı ayrı uygulanmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 13. Kütlece % 20'lik şeker çözeltisinden 10 gram, kütlece % 15'lik şeker çözeltisinden 20 gram ve kütlece % 5'lik şeker çözeltisinden x gram alınarak, 130 gram su eklendikten sonra yeni çözeltinin kütlece % 4'lük olduğu belirleniyor. 9. Kütlece % 30 luk 300 gram tuzlu suya, kütlece % 40 lık 400 gram tuzlu su, 100 gram tuz ve 200 gram saf su eklendiğinde son çözeltide kütlece tuz yüzdesi aşağıdakilerden hangisi olur? Buna göre, x'in değeri kaçtır? A) 140 B) 120 C) 80 D) 65 E) 42 A) 8 B) 10 C) 15 D) 25 E) Kütlece % 40 lık 400 gram tuzlu suya, kütlece % 30 luk 300 gram tuzlu su ve kütlece % 20 lik 300 gram tuzlu su eklenirse son çözeltide kütlece tuz yüzdesi kaç olur? A) 25 B) 31 C) 34 D) 36 E) Kütlece % 20 lik tuz çözeltisinden A gram, kütlece % 50'lik tuz çözeltisinden B gram alınarak karıştırıldığında yeni oluşan çözelti kütlece % 32'lik olduğuna göre, A oranı kaçtır? B A) 1 2 B) 3 2 C) 3 4 D) 2 5 E) C 8. C 9. E 10. B 11. D 12. D 13. A 14. B 77

18 TEST 7 HACİMCE YÜZDE DERİŞİM, PPM, PPB mililitre etil alkol ve 160 mililitre su kullanılarak hazırlanan kolonyanın hacimce alkol yüzdesi kaçtır? A) 10 B) 20 C) 40 D) 80 E) gram Ca(NO 3 ) 2 katısının suda çözünmesi ile hazırlanan 1 kilogram çözeltinin derişimi kaç ppb'dir? A) 0,6 B) 0,8 C) 2 D) 2,8 E) 6 2. Hacimce % 20'lik 200 mililitre metil alkol-su çözeltisine 200 mililitre su ilave edildiğinde oluşan karışımın hacimce yüzdesi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) 10 B) 12 C) 15 D) 16 E) Ocak ayı verilerine göre Ankara'da yapılan ölçümlerden solunan havada 20 ppm SO 2 gazı ölçüldüğüne göre, 130 gram havada kaç gram SO 2 gazı bulunur? A) 1, B) 2, C) 3, D) 5, E) 6, Hacimce % 5'lik 300 mililitre X çözeltisi hazırlamak için hacimce % 20'lik X çözeltisine kaç mililitre su ilave edilmelidir? A) 125 B) 150 C) 200 D) 225 E) İçinde 50 kilogram su bulunan bir yüzme havuzu kaç gram Cl 2 (klor) ile karıştırılırsa çözeltinin derişimi 5 ppm olur? A) 0,1 B) 0,2 C) 0,25 D) 0,5 E) 5 4. Hacimce % 20'lik 200 mililitrelik H 2 SO 4 çözeltisine kaç mililitre H 2 SO 4 ilave edilirse hacimce % 50'lik H 2 SO 4 çözeltisi elde edilir? A) 20 B) 50 C) 80 D) 100 E) Bir deniz suyu örneğinin 5 kilogramında miligram Mg 2+ iyonu bulunduğuna göre, bu çözeltideki Mg 2+ iyonunun derişimi kaç ppm'dir? A) B) C) D) E) B 2. A 3. D 4. E 5. E 6. B 7. C 8. D Soru

19 9. Aşağıda verilen maddelerden hangisi ile hazırlanan 2000 kilogram çözeltinin derişimi 6 ppb'dir? A) 2 mg KCl B) 4 g NaOH C) 6 mg CaBr 2 D) 12 mg KCl E) 15 mg Fe(CN) Derişimi 50 ppm olan bir çözeltide 40 miligram çözünen madde bulunduğuna göre, çözeltinin kütlesi kaç kilogramdır? A) 0,4 B) 0,8 C) 4 D) 8 E) ,1 gram Na + iyonu kaç kilogram suda bulunursa çözeltinin derişimi 20 ppm olur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) mililitre su ile 500 mililitre etil alkol karıştırıldığında oluşan çözelti kütlece yüzde kaç alkol içerir? (d su = 1 g/ml, d alkol = 0,8 g/ml) A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) İçinde 100 ton su bulunan bir havuz 0,2 kilogram Cl 2 gazı ile dezenfekte ediliyor. Havuzdaki Cl 2 gazının derişimi kaç ppm'dir? (1 ton= 1000 kg) A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) Hacimce % 20'lik 80 mililitre metil alkol-su çözeltisine 20 mililitre metil alkol ilave edildiğinde oluşan karışımın hacimce yüzdesi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) 28 B) 36 C) 42 D) 54 E) Öz kütlesi 1,4 g/ml olan kütlece % 40'lık 200 mililitre tuz çözeltisinde çözünmüş X kaç gramdır? A) 112 B) 146 C) 152 D) 160 E) gram K 2 SO 4 katısının suda çözünmesiyle hazırlanan 1 kilogram çözeltinin derişimi kaç ppm'dir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 9. C 10. E 11. A 12. A 13. B 14. C 15. B 16. D 79

20 TEST 8 1. Doymamış şeker çözeltisine aynı sıcaklıkta bir miktar şeker ilave ediliyor. Bu olayda çözeltinin, I. Derişimi II. Kaynama noktası III. Çözelti kütlesi niceliklerinden hangileri artar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III ÇÖZELTİLERİN DERİŞİME BAĞLI ÖZELLİKLERİ I 4. Çözeltinin kütlece yüzde deriflimi I 25 Zaman (dk) Çözeltide çözünen tuzun kütlesi Zaman (dk) Yukarıdaki grafiklerin birincisinde çözeltinin kütlece yüzde derişiminin zamanla değişimi, ikincisinde ise çözeltide çözünen tuz kütlesinin zamanla değişimi verilmektedir. II 2. Arı suyun 1 atmosfer basınçta donma noktası 0 C, kaynama noktası 100 C'tır. Oda koşullarında bulunan bir miktar arı suya, I. Yemek tuzu ekleyip çözme II. Bir miktar daha arı su ekleme III. Şekerli su ekleme işlemlerinden hangileri ayrı ayrı uygulandığında aynı basınçta suyun donma ve kaynama noktası değişir? Buna göre; I. Başlangıçtaki çözeltideki tuz kütlesinin su kütlesine oranı 2/3 tür. II. Başlangıçta, çözeltide bulunan suyun 2 katı kadar su eklenmiştir. III. Aynı ortamda son çözelti başlangıçtaki çözeltiye göre daha yüksek sıcaklıkta kaynar. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I ve III A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III 5. Sıcaklık ( C) t 3 X t 2 t 1 Y Zaman(dk) 3. I. Kütlece % 10'luk tuzlu su çözeltisi II. Saf su III. Kütlece % 20'lik tuzlu su çözeltisi Aynı ortamda bulunan yukarıdaki maddelerin kaynama noktaları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 80 A) I > II > III B) II > III > I C) I > III > II D) III > I > II E) III > II > I 1. E 2. B 3. D 4. D 5. C X ve Y sıvılarının aynı ortamdaki sıcaklık-zaman grafiği yukarıda verilmiştir. Buna göre, aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) X saf madde, Y ise karışımdır. B) X'in donma noktası, Y'nin donmaya başlama sıcaklığından yüksektir. C) X, 8. dakikada donmaya başlar. D) 8. ve 12. dakikalar arasında Y sıvısı doymamıştır. E) Y, t 2 C'de donmaya başlar. Soru

21 6. A(suda) 75 gram A kat s 100 gram A katısı ve 100 gram su karıştırıldığında şekildeki durum oluşuyor. Kaba 100 gram daha su eklenirse; 9. Çözüneni katı olan doymuş sulu çözeltiye aynı sıcaklıkta azar azar bir miktar su eklenirse; I. Çözelti derişimi II. Kaynamaya başlama sıcaklığı III. Donmaya başlama sıcaklığı niceliklerinden hangilerinde artma beklenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III I. Doymamış bir çözelti oluşur. II. Çözeltinin donmaya başlama sıcaklığı değişmez. III. Dipte katı kalmaz. yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Sıcaklık( C) 0 Sıcaklık( C) Sıcaklık( C) Zaman 0 Zaman 0 Zaman Saf su Tuzlu su Tuzlu su I II III Yukarıdaki grafiklerden hangileri koligatif özelliklerin değişimi sonucu çizilebilir? cm 3 su 4 g tuz 25 cm 3 su 5 g tuz 80 cm 3 su 10 g tuz I II III Yukarıda verilen çözeltiler 0 C nin altında donmaya bırakıldığında donmaya başlama sıraları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III A) I, II, III B) II, III, I C) II, I, III D) I ve III E) I, II ve III D) I, III, II E) III, II, I 8. Aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır? A) Çözeltilerin sabit basınçta belirli bir kaynama noktası yoktur. B) Buzlanmaya karşı tuz kullanılmasının nedeni, tuzun suda çözünerek çözelti oluşturup donma noktasını düşürmesidir. C) Katı-sıvı çözeltilerinin kaynamaya başlama sıcaklığı, saf çözücünün kaynama noktasından yüksektir. D) Doymamış çözeltinin donma noktası donma süresince değişmez. E) Saf suda yemek tuzu çözmek donma noktasını azaltan bir etki yapar. 11. Çözeltilerin koligatif özellikleri ile ilgili; I. Çözücünün kimyasal yapısı II. Çözünenin kimyasal yapısı III. Çözünenin derişimi niceliklerinden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 6. B 7. C 8. D 9. C 10. D 11. B 81

22 TEST 9 1. I. Donma noktası düşmesi II. Kaynama noktası yükselmesi III. Ozmotik basınç Yukarıda verilenlerden hangileri koligatif özelliklerden biridir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 2. Bir hücre içindeki sıvının derişimi hücre dışı ortama göre daha az ise; I. Hücre içine ozmos olur. II. Hücre büzülmeye uğrar. III. Hücre içi çözelti hipertonik olarak sınıflandırılır. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I ve II ÇÖZELTİLERİN DERİŞİME BAĞLI ÖZELLİKLERİ II Seyreltik KNO 3 çözeltisi Geçirgen zar Derişik KNO 3 çözeltisi I II Yukarıdaki kapta seyreltik ve derişik KNO 3 çözeltileri geçirgen bir zarla ayrılmıştır. Bir süre sonra bölmelerle ilgili; I. Çözeltilerin derişimleri eşit oluncaya kadar çözücü geçişi devam eder. II. İkinci bölmeden, birinci bölmeye çözücü geçişi olur. III. Birinci bölmedeki KNO 3 ün derişiminde artma, ikinci bölmedeki KNO 3 ün derişiminde azalma olur. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Basınç Deniz suyu I İçme suyu II 3. I. Saf çözücüden, çözelti tarafına çözücü moleküllerinin geçişinin önlenebilmesi için çözelti üzerine fazladan uygulanması gereken basınca... denir. II....'da suyun yarı geçirgen bir membran yardımıyla daha yoğun bir ortamdan daha az yoğun olan bir ortama geçişi için yüksek basınç kullanılır. III. İki çözeltinin derişimleri birbirine eşitse, aynı ozmotik basınca sahip olmalarından dolayı... adını alır. Yukarıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? 82 I II III A) Ozmotik basınç Ozmos İzotonik B) Ozmotik basınç Ters ozmos Hipertonik C) Hidrostatik basınç Ozmos Hipertonik D) Ozmotik basınç Ters ozmos İzotonik E) Hidrostatik basınç Ters ozmos İzotonik 1. E 2. A 3. D 4. B 5. E 6. A Yukarıdaki yarı geçirgen bir zarla ayrılmış sistemde birinci bölmedeki piston üzerine basınç uygulanarak piston aşağı doğru itiliyor. Buna göre, sistem ile ilgili; I. İkinci bölmede sıvı seviyesi artar. II. Ters ozmos olayı gerçekleşir. III. İkinci bölmeye su geçişi gerçekleşir. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III 6. I. Ozmotik basınç hidrostatik basınca eşit olduğunda ozmos durur. II. Ozmos olayında çözücü molekülleri derişimin çok olduğu taraftan az olan tarafa hareket eder. III. Deniz suyunun arıtılması ters ozmosa örnektir. Yukarıda verilen yargılardan hangileri yanlıştır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II Soru

23 7. Saf su A Yarı geçirgen zar Başlangıçta Şeker çözeltisi B h Bir süre sonra Başlangıçta bir kapta saf su ile şekerli su membran (yarı geçirgen zar) ile bölünmüş ve sıvı seviyeleri eşittir. Bu sistem bir süre bekletildiğinde sağdaki kapta verilen durum oluşuyor bölme 2. bölme 3. bölme Yarı geçirgen zar Şekilde yarı geçirgen membranlar (zar) ile ayrılmış bölmelerde tuzlu su çözeltileri vardır. Zamanla ikinci bölmede sıvı seviyesi azalırken birinci ve üçüncü bölmelerde sıvı seviyesi artıyor. Buna göre, son durumda; Buna göre, 8. I. Ozmos olayı A bölmesinden B bölmesine doğru olmuştur. II. Oluşan h yüksekliğinin yaptığı basınç hidrostatik basınç olarak adlandırılır. III. B bölmesindeki çözeltide seyrelme olmuştur. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III Yarı geçirgen zar 10. I. İkinci bölmeden birinci ve üçüncü bölmeye doğru ozmos olmuştur. II. Başlangıçta ikinci bölmede bulunan çözeltinin derişimi birinci ve üçüncü bölmedekilerden daha azdır. III. Başlangıçta birinci bölmedeki çözelti ikinci bölmedeki çözeltiden daha seyreltiktir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Yarı geçirgen zar X çözeltisi A X çözeltisi B Basınç 1. bölme 2. bölme Başlangıç durumu şekilde verilen kapta yarı geçirgen zarla ayrılmış X çözeltileri bulunmaktadır. A bölmesinde bulunan çözeltinin derişimi, B bölmesindeki çözeltinin derişiminden küçüktür. Buna göre, bu sistem ile ilgili; I. A ve B bölmesindeki çözeltiler başlangıçta izotoniktir. II. B bölmesindeki sıvı seviyesi zamanla yükselir. III. A bölmesindeki çözeltinin derişimi zamanla yükselir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Yukarıdaki gibi yarı geçirgen zarla ayrıştırılmış kabın birinci bölmesine glikoz çözeltisi, ikinci bölmesine saf su dolduruluyor. Birinci bölmeye basınç uygulanırsa; I. Ters ozmos gerçekleşir. II. İkinci bölmede saf su seviyesi yükselir. III. İkinci bölmeye glikoz geçişi olmaz. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 7. E 8. A 9. C 10. E 83

24 HETEROJEN KARIŞIMLAR 1. I. Dağıtan fazı sıvı, dağılan fazı katı olan ve dağılmış tanecik boyutu 10 6 metreden büyük olan heterojen karışım türü... dur. II...., bir katı ile bir sıvının oluşturduğu heterojen karışımdır. III. Heterojen karışımların dağılan fazının homojene yakın bir şekilde dağılmasının sağlanması işlemine denir. Yukarıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere gelmesi gereken kelimeler nedir? 4. Heterojen Dağıtan fazın Dağılan fazın karışım fiziksel hali fiziksel hali I. Jöle Katı Sıvı II. Duman Gaz Sıvı III. Sis Katı Gaz Yukarıda bazı heterojen karışımlar ve bu karışımlarda dağılan ve dağıtan fazların fiziksel halleri karşılarında verilmiştir. Buna göre, verilenlerden hangileri yanlıştır? 2. I. ( ) Dağılan ve dağıtan fazı gaz olan tüm karışımlar çözeltidir. II. ( ) Koloit karışımlarda dağıtan faz sadece katı olabilir. III. ( ) Süt, dağıtan fazı sıvı olan heterojen karışımdır. IV. ( ) Krema ve sabunlu su, koloit karışıma örnektir. V. ( ) Saç spreyi, böcek ilacı gibi karışımlar heterojen karışımlardır. Yukarıda verilen ifadelerden doğru olanın yanına D, yanlış olanın yanına Y yazdığımızda hangilerine Y harfi yazılmış olur? 5. I. Zeytinyağı II. Tebeşir tozu III. Benzin IV. Yemek tuzu V. Alkol VI. Odun talaşı VII. Naftalin Yukarıdaki maddelerden kaç tanesinin su ile karışımından süspansiyon oluşur? 6. X(g) Girifl borusu Y(g) Z(g) Ç k fl borusu K sıvısı L sıvısı 3. Aynı koşullarda X, Y ve Z saf sıvıları bir tüpte karıştırıldığında aldıkları konum yandaki şekilde verilmiştir. Buna göre, aşağıdaki soruları yanıtlayınız. 84 a) X ile Y arasındaki karışım türünü yazınız. b) X ile Z arasındaki karışım türünü yazınız. c) Y ile Z arasındaki karışım türünü yazınız. d) X ile Y-Z arasındaki karışım türünü yazınız. Y, Z X Şekildeki düzenekte, kapların birinde K diğerinde L sıvısı vardır. X, Y, Z gazlarından oluşan bir karışım bu kaplardaki sıvılardan geçirilmektedir. K sıvısında X ve Y gazlarının L sıvısında X ve Z gazlarının çözünmediği bilinmektedir. Buna göre, aşağıdaki soruları yanıtlayınız. a) K sıvısıyla heterojen karışım oluşturan gazlar hangileridir? b) L sıvısıyla heterojen karışım oluşturan gazlar hangileridir? Soru 1. I. süspansiyon, II. Süspansiyon, III. homojenizasyon 2. II 3. a. Heterojen, b. Heterojen, c. Homojen, d. Heterojen 4. II, III a. X ve Y, b. X ve Z

25 1. Sis ve bulutun örnek olarak verildiği karışım türü... dür. 2. Sıvı içerisinde dağılan katı fazın tanecik boyutu 10 6 metreden büyükse karışım... dur. 3. Bir gaz içerisinde bir katının ya da bir sıvının heterojen şekilde dağılmasıyla oluşan karışımlara... denir. 4. Bir sıvı içerisinde bir katının tam olarak çözünmeyip küçük tanecikler şeklinde dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlara... denir. 5. Birden fazla faz içeren karışımlar... karışım olarak nitelendirilir. 6. Mürekkep, dağılan fazı..., dağıtan fazı... olan heterojen karışımlara örnektir. 7. Böcek ilaçları, deodorant gibi maddeler... türündeki karışımlara aittir. 8. Şekerli su karışımında tanecik boyutu, 10 9 m den... tür. 9. Kaya, dağılan ve dağıtan fazının... olduğu heterojen bir karışımdır. 10. Emülsiyon oluşturan sıvılar kendi haline bırakıldığında bir süre sonra birleşerek birbirinden ayrılması durumuna... denir. 11. Su moleküllerinin hava içerisinde dağılmasıyla oluşturduğu heterojen karışım... dir. 12. Un ve suyun oluşturduğu karışımda katının tanecikleri, suda 10 6 m den... tanecikler halinde dağılmıştır. 13. Heterojen karışımı oluşturan, dağılan fazın homojene yakın bir şekilde dağılmasının sağlanmasına... denir. 14. Heterojen karışımlardaki faz ayrılmasının önüne geçmek için kullanılan katkı maddelerine... denir. 1. aerosol 2. süspansiyon 3. aerosol 4. süspansiyon 5. heterojen 6. katı, sıvı 7. aerosol 8. küçük 9. katı 10. faz ayrılması 11. sis 12. büyük 13. homojenizasyon 14. emülgatör 85

26 1. Dağıtan ve dağılan fazı sıvı olan heterojen karışımlara süspansiyon denir. 2. Dağıtan fazı sıvı, dağılan fazı katı olan homojen karışımlarda tanecik boyutu 10-9 m den küçüktür. 3. Tanecik boyutu 10 9 m ile 10 6 m arasında olan heterojen karışım koloittir. 4. Katı ve sıvı fazlardan oluşan tüm karışımlar heterojendir. 5. Dağılan faz katı, dağıtan fazı gaz olan heterojen karışımlara köpük örnek verilebilir. 6. Emülsiyonlar, katı-sıvı heterojen karışımlardır. 7. Türk kahvesi süspansiyona örnektir. 8. Şeker-su, kireç-su, yağ-su karışımlarının üçü de heterojendir. 9. Sabunlu su ve krema gibi karışımlar koloit karışımlara örnektir. 10. Koloit karışımlarda dağılmış tanecik boyutu, süspansiyon karışımlardaki dağılmış tanecik boyutundan küçüktür. 11. Ayran, tebeşir tozu-su karışımı ve kumlu su süspansiyona örnektir. 12. Emülsiyon karışımların fazları gözle görülmez. 13. Deodorant, aerosollere örnektir. 14. Dağılan fazı katı, dağıtıcı fazı gaz olan heterojen karışımlara tozlu hava örnek verilebilir. 15. Zeytinyağı-su karışımında dağılan ve dağıtan fazlar sıvıdır. 16. Odun talaşı-su ve Türk kahvesi karışımlarında tanecik boyutları 10 6 m den büyüktür. 17. Emülsiyon karışımlar birbirini çözemeyen sıvılardan birinin diğerinde asılı kalmasıyla oluşur. 86 Soru 1. Y 2. D 3. D 4. Y 5. Y 1. B 6. Y D 8. Y 3. B 9. D A D D C 12. Y 13. D 14. D 15. D 16. D 17. D

27 TEST 1 HETEROJEN KARIŞIMLAR I 1. Aşağıda verilen koloidal karışımlardan hangisi yanlış örneklendirilmiştir? Dağıtan faz Dağılan faz Örnek A) Sıvı Sıvı Mayonez B) Sıvı Katı Krema C) Katı Katı Mürekkep D) Gaz Katı Duman E) Gaz Sıvı Sis 4. Tanecik boyutu (m) Kar fl m türü X Dağılan fazın tanecik boyutu ile dağıtan fazda oluşturduğu karışım türü yukarıdaki skalada verilmiştir. Buna göre skalada X, Y ve Z şeklinde sembolize edilen karışım türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Y Z X Y Z 2. Aşağıda verilen karışımlardan hangisinin karşısında verilen örnek yanlıştır? Karışım Örnek A) Sıvı aerosol Sis B) Süspansiyon Kükürt tozu-su C) Koloit Jöle D) Katı aerosol Duman E) Emülsiyon Çalkalanmış Yumurta A) Çözelti Koloit Süspansiyon B) Emülsiyon Çözelti Koloit C) Süspansiyon Emülsiyon Koloit D) Çözelti Süspansiyon Emülsiyon E) Emülsiyon Koloit Süspansiyon 3. I Ayran V II Portakal suyu Karışım Tebeşir tozu su Alkol su Krema IV III Yukarıdaki kavram haritasında yer alan kutucuklarda karışımlarla ilgili bazı örnekler verilmiştir. Buna göre, bu kutucuklardaki karışımlardan hangisinde tanecik boyutu 10 9 m den küçüktür? A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Sis Krema Gazoz Fındık ezmesi Çamurlu su Duman Sabunlu su Yukarıda verilen karışımların sınıflandırılması ile ilgili; I. Sis, krema ve duman çözeltidir. II. Gazoz ve fındık ezmesi emülsiyondur. III. Çamurlu su ve sabunlu su süspansiyondur. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 1.? 2. 1.? C 3. 2.? E 4.? 3. D 5.? 4. A 6.? 5. E 7.? 87

28 6. I. Kan II. Benzin-su karışımı III. Madeni para Yukarıda verilenlerden hangileri heterojen karışımdır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III D) I ve II E) I ve III 10. Aşağıda verilen maddelerden hangisi heterojen karışım değildir? A) Jöle B) Portakal suyu C) Çamurlu su D) Süt E) Şerbet 7. I. Türk kahvesi II. Krema III. Çalkalanmış yumurta Yukarıdaki karışımlardan hangilerinde dağılan taneciklerin boyutu 10 9 m ile 10 6 m aralığında bulunur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 11. Aşağıda verilenlerden hangisi emülsiyondur? A) Gaz yağı B) Maden suyu C) Gaz yağı-su D) Sirke E) Deniz suyu 8. Aşağıdakilerin hangisinde bulunan maddelerin karıştırılması ile kesinlikle heterojen karışım oluşmaz? A) Katı-katı B) Gaz-gaz C) Katı-sıvı D) Sıvı-sıvı E) Katı-gaz 12. Aşağıda verilenlerden hangisi koloidal karışımdır? A) Alkol B) Mayonez C) Kumlu su D) Sabun köpüğü E) Ayran 9. Emülsiyon, süspansiyon ve çözelti ile ilgili; I. Fiziksel yöntemlerle kendilerini oluşturan bileşenlere ayrılabilmeleri II. En az iki tür madde içermeleri III. Homojen olmaları özelliklerinden hangileri ortaktır? 88 A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 6. D 7. E 8. B 9. C 10. E 11. C 12. D 13. B 13. Aşağıdaki karışımlardan hangisi birden fazla faz içermez? A) Deodorant B) Maden suyu C) Bulut D) Boya E) Saç spreyi Soru

29 TEST 12 HETEROJEN KARIŞIMLAR??? II 1. Karışım Homojen Heterojen I. Süt + II. Süzme bal + III. Deodorant + Yukarıda verilen karışımların ait oldukları sınıfları (+) ile olmadıkları ( ) ile gösterilmiştir. Buna göre, hangilerinin sınıfı doğru işaretlenmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 4. Aşağıdaki karışımlardan hangisinde katının tanecikleri, suda 10 6 m den büyük tanecikler halinde dağılmıştır? A) Benzin - su B) Zeytinyağı - su C) Portakal suyu D) Gazoz E) Hava 5. Aşağıda verilenlerden hangisi karışım olarak sınıflandırılmaya uygun örnek değildir? 2. I. Katı sıvı homojen karışım II. Sıvı sıvı heterojen karışım III. Katı sıvı heterojen karışım Yukarıda verilen karışımların sınıflandırılması için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? I II III A) Çözelti Emülsiyon Süspansiyon B) Çözelti Süspansiyon Emülsiyon C) Süspansiyon Çözelti Süspansiyon D) Emülsiyon Çözelti Çözelti E) Çözelti Emülsiyon Çözelti A) Tuzlu su B) Ayran C) Lehim D) Kalay E) Hava 6. I. Sis kümesi ve parfümler aerosollere örnektir. II. Bazı heterojen karışımlar yağ asidi ve lesitin gibi maddeler kullanılarak homojenize edilebilir. III. Sis kümesinin içindeki su damlacıklarının boyutu 10 9 m den daha büyüktür. Yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III 3. I. Tüm katı-sıvı karışımlar koloidal karışımlardır. II. Emülgatörler, işlenmiş paketli gıdalar, şekerlemeler ve fırın ürünleri gibi birçok gıda ürününün imalatında önemli rol oynar. III. Emülgatörler, heterojen karışımları farklı fazlara ayrıştırmak için kullanılırlar. Yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III 7. I. Bir karışımın koloit ya da çözelti olduğunu anlamak için bir ışık kaynağı tutarak ışığın dağılımı incelenebilir. II. Karışımlar; dağılan maddenin tanecik boyutuna ve dağıtan faza bağlı olarak çözelti, koloit, aerosol, emülsiyon ve süspansiyon olarak sınıflandırılabilir. III. Homojen karışımlar ışığı saçmaz. Yukarıda verilen yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III 1. 1.? E 2. 2.? A 3. 3.? A 4. 4.? C 5. 5.? D 6.? 6. E 7.? 7. E 89

30 8. Madde Sınıflandırma I. Temiz hava Homojen karışım II. Su buharı Homojen karışım III. Buz Heterojen karışım Yukarıda verilen maddelerin karşılarındaki sınıflandırmalardan hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 11. Karışım Karışım türü Su + X Emülsiyon Un + Su Y Su + Z Süspansiyon Yukarıdaki tabloda bazı heterojen karışımlar ve türleri verilmiştir. Buna göre tablodaki X, Y ve Z yerine aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? X Y Z A) Benzin Aerosol Odun talaşı B) Alkol Aerosol Tebeşir tozu C) Zeytinyağı Süspansiyon Tebeşir tozu D) Benzin Emülsiyon Odun talaşı E) Zeytinyağı Süspansiyon Şeker 9. X katısı ile Y ve Z sıvıları kullanılarak hazırlanan karışımlardan; X Y karışımı homojen X Z karışımı heterojen Y Z karışımı heterojen yapıda olduğuna göre, bu karışımlar ile ilgili; I. X Z karışımı çözelti olamaz. II. Y Z karışımı emülsiyondur. III. X Y karışımına kolonya örnek verilebilir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 12. Aşağıdakilerden hangisinde verilen maddelerin sınıflandırılması doğrudur? Süspansiyon Çözelti Emülsiyon A) Kolonya Çamurlu su Zeytinyağı-su B) Naftalin-su Bronz Mazot-su C) Çamaşir sodası-su Hava Benzin-su D) Benzin Gazoz Hava E) Zeytinyağı Lehim Kolonya 10. Süspansiyonlar ile ilgili; I. Katı ve gazdan oluşmuşlardır. II. Bileşenler kendi özelliklerini korur. III. Dağılan ve dağıtan fazlar katıdır. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 13. Kaya karışımında dağıtan ve dağılan fazların fiziksel hali aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Dağıtan faz Dağılan faz A) Katı Katı B) Gaz Sıvı C) Katı Sıvı D) Sıvı Gaz E) Katı Gaz B 9. C 10. A 11. C 12. B 13. A Soru

31 TEST 13 HETEROJEN KARIŞIMLAR??? III 1. Aerosoller ile ilgili; I. Katı-gaz II. Katı-sıvı III. Sıvı-gaz karışımlarından hangileri ile oluşabilir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 4. I. Tuzlu su II. Havaya yayılmış volkan külü III. Duman Yukarıdaki karışımlardan hangilerinde dağılan faz katı haldedir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 2. I. Koloidal bir karışımda dağılan tanecikler gözle görülür. II. Koloitler ile süspansiyonların dağıtan fazları sıvıdır. 5. Heterojen karışımlar ile ilgili; I. Dağıtan tanecikleri sıvı halinde olabilir. II. Dağılan tanecikleri katı halinde olamaz. III. Gözle bakıldığında homojen ya da heterojen görünürler. III. Sıvı-sıvı heterojen karışıma emülsiyon denir. Yukarıdaki ifadelerden doğru olanlarda kutulara "D", yanlış olanlarda "Y" harfi yazıldığında doğru sıralama hangi seçenekte doğru verilmiş olur? I II III A) D Y D B) Y D Y C) Y D D D) D Y Y E) Y Y Y A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 6. X, Y ve Z maddeleri ile ilgili şu bilgiler veriliyor; X sıvısı ile Y sıvısı homojen karışım oluşturuyor. Y sıvısı ile Z sıvısı karıştırıldığında kısa sürede faz ayırımını gerçekleştiriyor. Buna göre; I. X ile Y'nin oluşturduğu karışım çözeltidir. II. Y ile Z'nin oluşturduğu karışım emülsiyondur. III. Y ile Z'nin oluşturduğu karışımın bulunduğu kapta Y 3. Aerosoller ile ilgili; I. Bileşenlerinden biri her zaman gazdır. II. Dağılan fazı gazdır. III. Bir doğa olayı olan sis örnek olarak verilebilir. A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III Z şeklinde toplanır. yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III 1. D 2. C 3. D 4. E 5. C 6. A 91