LİSANSSIZ ÜRETİM TESİSLERİ BAĞLANTI KRİTERLERİ

Transkript

1 LİSANSSIZ ÜRETİM TESİSLERİ BAĞLANTI KRİTERLERİ

2 İÇERİK Lisanssız Üretim Tesisleri Mevzuatı Lisansız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci Lisanssız Üretim Tesisleri Bağlantı Görüşü Teknik Kriterler Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. Dağıtım Bölgesinde Kabulü Yapılan Örnek Santraller Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları 2

3 LİSANSSIZ ÜRETİM TESİSLERİ MEVZUATI 21 Temmuz 2011 tarihli sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ve 10 Mart 2012 tarihli sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ kapsamında Dağıtım Şirketleri tarafından bağlantı görüşleri verilmeye başlanmış, sonrasında 6446 sayılı Elektrik Piyasa Kanununun yayınlanmasıyla birlikte yönetmelik ve tebliğ yenilenmiştir. 2 Ekim 2013 tarih sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ve Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ kapsamında Dağıtım Şirketleri tarafından bağlantı görüşleri verilmeye devam etmektedir. 3

4 Lisansız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci Bağlantı Görüşü ve Çağrı Mektubu Yatırım alanı İncelemesi Dağıtım trafolarına yönlendirilecek santrallerin toplam kurulu gücü trafo kurulu gücünün %30 unu geçemez. 4

5 Lisansız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci 2 Ekim 2013 tarih sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ve Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ kapsamında; CONFIDENTIAL ILEGED Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. dağıtım bölgesinde dağıtım sistemine bağlanacak/yönlendirilecek olan (6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa gore en fazla 1 MW kurulu gücündeki) lisanssız üretim tesisleri ile ilgili bağlantı talepleri Müşteriler tarafından (HES tesisleri ilgili İl Özel İdare üzerinden) Şirketimiz Dağıtım Varlıkları Müdürlüğü ne iletilmektedir. Başvuru yazısı ekinde olması gereken evraklar: EK-1 Form (Yönetmelik) Tapu/Kira Sözleşmesi (Aslı/Noter onaylı suret/aslı gibidir) Tek-Hat Şeması Dekont(Bağlantı Bedeli: 320 TL+KDV 50kW ve altı 70TL+KDV )IBAN: TR (Akbank Kurumsal Hesabı) Koordinatlı Aplikasyon Krokisi YEGM Formu Tüzel Kişi ise Ticari Sicil Gazetesi Marjinal/Tarım Dışı arazi yazısı (Çatı uygulaması hariç) ÇED yazısı İmza sirküleri Mahsuplaşılacak tesise ait Tüketim Faturası/Parakende satış sözleşmesi şeklindedir. 5

6 Lisansız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci Lisanssız üretim tesisi ile ilgili başvuruda sunulması gereken evraklar ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilir ve üretim tesisinin tipi, konumu ve kurulu güç değeri, yapılan hesaplamalar ve yerinde yapılan etütler neticesinde tesis için teknik ve ekonomik açıdan en uygun bağlantı noktası belirlenir. Üretim tesisinin dağıtım sistemine bağlantı görüşü oluşturulur ve geçerli süre içerisinde (başvuru yapıldığı aydan sonraki ayın 20 sine kadar) müşteriye bildirilir. Yazı içeriğinde santralin sisteme bağlantısı ile ilgili teknik kriterler, tesis edilmesi gereken enerji nakil hat karakteristiği, alınması gereken güvenlik önlemleri ve üretim tesisi bağlantı süreci açıklanır. Yazı ekinde lisanssız üretim tesisi projelerinin hazırlanması için TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış olan proje hazırlama şablonu gönderilir. Bağlantı görüşüne göre hazırlanan projeler müşteri tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğü ne onaya sunulur. Farklı başvurularla santralin yönlendirileceği TM YG barasına 2 MW üzerinde lisanssız üretim santrali yönlendirilmesi durumunda bağlantı görüşü verilmesi öncesinde TEİAŞ tan görüş talep edilir. Lisanssız üretim tesisleri ile ilgili güç, lokasyon değişiklikleri olması durumunda, müşteriler yeni bir lisanssız üretim santrali kuracak şekilde başvuru yapmaktadır. 6

7 Lisansız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci CONFIDENTIAL ILEGED Müşteri bağlantı görüşü yazısını temin ettikten sonra 30 gün içerisinde «çağrı mektubu» talebinde bulunur. Sistem kullanım ve bağlantı anlaşması imzalamak üzere çağrı mektubu gönderilir. Müşteri üretim tesisine ait hazırlayacağı projeleri TEDAŞ Genel Müdürlüğü ne onaylatır. Müşteri Onaylı projelerle birlikte sistem kullanım ve bağlantı anlaşması yapmak üzere dağıtım Şirketine başvurur. Müşteri mevzuat hükümleri uyarınca tüketim birleştirme yaparak tek santralin birden fazla tüketim noktasıyla mahsuplaşmasını sağlayabilmektedir. Santralin kabul işlemi sistem kullanım ve bağlantı anlaşmalarının yapılmasına müteakip Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilendirmesiyle TEDAŞ Genel Müdürlüğü görevlilerince, Şirketimiz ilgili personeli katılımı da sağlanarak yapılmaktadır. 7

8 Lisanssız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci Bağlantı Görüşü Yazışma Örneği TRICTLY CONFIDENTIAL ND PRIVILEGED 8

9 isanssız Üretim Tesisleri Bağlantı Süreci Çağrı Mektubu Yazışma Örneği TRICTLY CONFIDENTIAL ND PRIVILEGED 9

10 Lisanssız Üretim Tesisleri Bağlantı Görüşü Teknik Kriterler Çift yönlü sayaç tesis edilerek üretim tesisi tarafından sisteme verilen ve tüketimin fazla olduğu durumda sistemden çekilen enerjinin ölçülebilmesi sağlanmalıdır. Elektrik dağıtım sisteminden alınan-verilen enerjinin tespiti, izlenmesi ve Şirketimiz Merkezinde kayıt altına alınması amacıyla uzaktan sayaç okuma cihazları temin ve tesis edilmeli, bu cihazlarda kullanılacak hatlar için Şirketimizin belirlediği operatörden abonelik açtırmalı, haberleşme için gerekli test ve devreye alma işlemlerini tamamlanmalıdır. Üretim tesisinin kısa devre arızası veya dağıtım sisteminin enerjisiz kalması durumunda bağlantı noktası itibarıyla dağıtım sisteminden izole hale gelmesini ve şebekeye enerji vermemesini sağlamak, dağıtım şebekesinin bir bölümünü içerecek şekilde adalanmayı engellemek üzere ilgili mevzuatta(elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ) geçen koruma sistemleri tesis edilerek (Loss of Main[LOM] ANSI KOD:78 yada ANSI KOD 81 rölesi kullanarak) üretim tesisinin sistemden ayrılması ve sisteme enerji verilene kadar hiçbir şekilde sistemle paralele girmemesi sağlanmalıdır. CONFIDENTIAL ILEGED Sistemin alçak gerilim bağlantısı TSE standardına ve bu standartta verilen diğer referans standartlara uygun olacaktır. 10

11 Ek-5 BİR DAĞITIM TRANSFORMATÖRÜNDE AG SEVİYESİNDEN BİR KİŞİYE BİR YIL İÇERİSİNDE TAHSİS EDİLEBİLECEK KAPASİTE Trafo Gücü (t.g.) (kva) t.g. < 100 Bağlanabilir Toplam Kapasite (kw e ) Bir kişiye bir yıl içerisinde tahsis edilebilecek kapasite (kw e ) 7,5 100 t.g t.g. x 0,3 t.g. x 0,1 t.g. > kw e 11

12 Akım Harmonikleri Faz akımı 16 A Olan ve AG Seviyesinden Bağlanan Tesisler İçin EN Sınıf A ya göre izin verilen en büyük harmonik akım (A) Harmonik 2 inci 3 üncü 5 inci 7 inci 9 uncu 11 inci 13 üncü 15 inci n 39 uncu Sınır 1,08 2,3 1,14 0,77 0,4 0,33 0,21 0,15 ª (15/n) ª % 50 veya en yüksek ve en düşük arasında orta noktaya yakın diğer beyan edilen değerler. Gerilim Dalgalanması ve Fliker Şiddeti Gerilim Dalgalanması Fliker Şiddeti Devreye Girerken Devreden Normal Çalışma Durumunda Çıkarken Sınır Değer (en büyük) % 3,3 % 3,3 P st = 1,0 P lt = 0,65 Enjekte Edilen Doğru Akım Enjekte Edilen Doğru Akım (anma akımının yüzdesi -%- olarak) Sınır Değer (en büyük) 0,5 12

13 Tablo-1: AG seviyesinden bağlanan üretim tesisleri için koruma ayarı sınır değerleri. Parametre En Uzun Temizleme Süresi a Açma Ayarı Aşırı Gerilim (ANSI 59) 0,2 s 230 V + %15 Düşük Gerilim Kademe 1 (ANSI 27) 1,5 s 230 V (%15 %20) b Düşük Gerilim Kademe 2 (ANSI 27) 0,2 s 230 V ( %50 %75) b Aşırı Frekans (ANSI 81/O) 0,5 s 51 Hz Düşük Frekans (ANSI 81/U) 0,5 s 47 Hz Vektör Kayması (ANSI 78) c 0,2 s (6 o 9 o ) b ROCOF (df/dt) (ANSI 81R) c 0,2 s (1 2,5) b Hz/s a) Arızayı tespit ve kesici açma süresi dâhildir. b) Verilen aralıkta uygun değer İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından istenebilir ve ayarlanabilir. c) Jeneratör, adalanma durumunda çalışmaya elverişli teknik özellikte ise ilave olarak bu koruma rölelerinden en az biri kullanılmalıdır. Not: Gerilim değerleri etkin (r.m.s) değerlerdir ve faz-nötr gerilimi olarak verilmiştir. 13

14 Tablo-2: YG seviyesinden bağlanan üretim tesisleri için koruma ayarı sınır değerleri. Parametre Temizleme Süresi Açma Ayarı a Aşırı Gerilim (ANSI 59) Kademe 1 0,2 s V 120 Aşırı Gerilim (ANSI 59) Kademe 2 1,0 s 110 < V < 120 Düşük Gerilim Kademe 1 (ANSI 27) 2,0 s 50 V < 88 Düşük Gerilim Kademe 2 (ANSI 27) 0,2 s V< 50 Aşırı Frekans (ANSI 81/O) 0,2 s 51 Hz Düşük Frekans (ANSI 81/U) 0,2 s 47 Hz Düşük Frekans (ANSI 81/U) İlgili Şebeke İşletmecisi görüşüne uygun olarak 0,2 300 sn aralığında ayarlanabilir. İlgili Şebeke İşletmecisi görüşüne uygun olarak 47 49,5 Hz aralığında ayarlanabilir. Vektör Kayması (ANSI 78) c 0,2 s (6 o 9 o ) b Frekans değişim Oranı (ROCOF) (df/dt) (ANSI 81R) c 0,2 s (0,5 2,5) b Hz/s Artık Gerilim (ANSI 59N) d d d a) Gerilim ayarları anma geriliminin yüzdesi olarak verilmiştir. b) Verilen aralıkta uygun değer İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından ayarlanabilecektir. c) İlgili Şebeke İşletmecisinin yapacağı etüt çalışmasına göre İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından gerek görülmesi halinde bu korumalardan birisi istenebilir. d) Topraklama sistemine bağlı olarak gerektiği durumda İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından istenebilir. Statik jeneratörler için uygulanabilir değildir. Bu koruma talep edildiğinde, temizleme süresi ve açma ayar değerleri İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından belirlenir. 14

15 Lisanssız Üretim Tesisleri Bağlantı Görüşü Teknik Kriterler LOM(Loss of Mains) Rölesi Vector Shift (ANSI 78) ROCOF (Rate of Change of Frequency) (ANSI 81) CONFIDENTIAL ILEGED 15

16 BAŞKENT ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. DAĞITIM BÖLGESİNDE KABULÜ YAPILAN ÖRNEK SANTRALLER TRICTLY CONFIDENTIAL ND PRIVILEGED 16

17 Gazi Teknopark Güneş Santrali 300 kw Gölbaşı-Ankara TRICTLY CONFIDENTIAL ND PRIVILEGED 17

18 Prokon İmalat ve Montaj A.Ş. Güneş Santrali 500kW Kazan- Ankara TRICTLY CONFIDENTIAL ND PRIVILEGED 18

19 Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları Bağlantı Anlaşması İçin Başvuruda İstenilen Belgeler: İmzaya yetkili kişiler için İmza sirküleri (Islak İmzalı veya Noter Onaylı) Anlaşmayla birlikte santral kurulu gücüne göre belirlenecek: Bağlantı bedeli Teminat Mektubu(üretim için hesaplanacak teminat miktarı) Damga Vergileri(Her bir anlaşma için 1 adet) alınır. 19

20 Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları 20

21 Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları Tarifeler Dağıtım bağlantı bedelleri Kurulu güç (TL) AG 0-15 kw (dahil) 59, kw 136,3 (dahil) 100 kw üzeri 173,2 OG kva 564,3 (dahil) 400 kva üzeri 701,3 Teminat Bedeli Hesaplama Üretim için: Kurulu güçx24x60x %18 kdv Tüketim için: Kurulu güçx24x60x %18 kdv Damga Vergisi Hesaplama Sistem kullanım için için: Toplam teminat bedeli x9,48/1000 Bağlantı için :Bağlantı bedelix9,48/

22 TEŞEKKÜRLER 22