BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN HİDROMEKANİK TECHİZAT ÖRNEKLERİ HAZIRLAYAN: EREN MÖREL TİMOÇİN

Transkript

1 BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN HİDROMEKANİK TECHİZAT ÖRNEKLERİ HAZIRLAYAN: EREN MÖREL TİMOÇİN

2 BARAJ VE HES YAPILARI BAŞTA İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ OLMAK ÜZERE MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ, ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ, JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ, HARİTA MÜHENDİSLİĞİ, MİMARLIK GİBİ BİR ÇOK FARKLI UZMANLIK ALANLARININ ORTAK ÇALIŞMASINI İÇEREN ÇOĞUL DİSİPLİNLİ YAPILARDIR.

3 BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN; KAPAK VANA CEBRİ BORU KALDIRMA ELEMANLARI IZGARA GİBİ EKİPMANLAR HİDROMEKANİK TECHİZATLAR OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.

4 SU YAPILARININ HİDROMEKANİK TECHİZATLARIN TASARIMI, İMALATI VE MONTAJI TEMEL OLARAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ SORUMLULUĞUNDA YAPILMAKTADIR.

5 ÜLKEMİZDE BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN HİDROMEKANİK EKİPMANLARIN TÜM MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ, İMALATI VE MONTAJI TAMAMEN YERLİ TECRÜBE, İŞGÜCÜ VE SERMAYE KULLANILARAK, YAPILABİLMEKTEDİR.

6 BU SUNUMDA; BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN VE HİDROMEKANİK TECHİZAT KAPSAMINDA YER ALAN; CEBRİ BORU KAPAK KALDIRMA EKİPMANLARININ TASARIM, İMALAT VE MONTAJ AŞAMALARINDAN ÖRNEKLER VERİLECEKTİR.

7 CEBRİ BORU TORUL BARAJI VE HES CEBRİ BORU HATTI ÇAP: 3600mm DÜŞÜ:364m

8 BARAJ GÖLÜ VE DİPSAVAK TECHİZATI ARASINDA VEYA SANTRAL TÜRBİNLERİNDEN ÖNCEKİ İLK AÇIK SU YÜZEYİ (REGÜLATÖR, YÜKLEME HAVUZU VEYA DENGE BACASI) ARASINDA KALAN BASINÇLI ORTAMDA SUYUN ILETILMESINI SAĞLAYAN ATMOSFERE KAPALI YAPILAR CEBRİ BORU OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.

9 CEBRİ BORULAR YAPININ TASARIMINA VE TÜRBİN SAYISINA GÖRE TEK HAT VEYA PARALEL HATLARDAN OLUŞABİLİR. AÇIK SU YÜZEYİNDEN TEK HAT OLARAK BAŞLAYAN CEBRİ BORULAR SANTRAL GİRİŞİNDE KOLLARA AYRILARAK BİRDEN DAHA FAZLA TÜRBİNE BAĞLANABİLİRLER. BU AYRILMA BÖLGESİ BRANŞMAN YA DA PANTALON BÖLGESİ OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.

10 OBRUK BARAJI VE HES BRANSMAN BÖLGESİ ÇAP: 7000/5000mm DÜŞÜ:102,6m

11 CEBRİ BORULAR VE BRANŞMANLAR HESAPLAMALAR NETİCESİNDE SEÇİLEN, UYGUN KALINLIKTA VE MUKAVEMETTE ÇELİK SAC LEVHALARIN BÜKÜLMESİ VE DÜZ DİKİŞLİ KAYNAKLI KONSTRÜKSİYONU VEYA SPİRAL KAYNAKLI HAZIR BORULARIN YİNE KAYNAKLI BİRLEŞTİRİLMESİ İLE İMAL EDİLİR.

12 CEBRİ BORULARI TEMEL OLARAK İKİ ÇEŞİDE AYIRABİLİRİZ. AÇIKTA CEBRİ BORULAR GÖMÜLÜ CEBRİ BORULAR

13 CEBRİ BORU VE BRANŞMAN PROJE ÖRNEKLERİ ÜLKEMİZDE BULUNAN, TÜM MÜHENDİSLİK VE PROJE ÇALIŞMALARI RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN CEBRİ BORU VE BRANŞMAN PROJELERİNDEN ÖRNEKLER SUNULMAKTADIR.

14

15

16

17 A A

18

19 5 5

20 B A 8000 DET.I ( BAK 771- OET-04) 7 ( BAK 771- OET-02) ( BAK 771- OET-03) B A E.T1 TUNELI = 54.5 R = T = R = KM KM KM KM R A1 A2 E.T2 TUNELI CELIK K APLAMA B ASLANGICI 5 6 KM PLAN 1/ 500 NOTLAR - B U PROJENIN HAZIRLANMASINDA SU- YAPI 254- KI- 001, 002, 003, 00 4 VE 005 NOLU PAFTALARDAN YARARLANILM ISTIR. - TOPLAM AGIRLIK KG. D IR. - C EB RI B ORUNUN B OYANAC AK YUZE YLERI B OYAMA ISLEMINDEN ONC E DSI SARTNAMESINE GORE KUMLANAC AKTIR. - CEBRI BORUNUN BOYAMA ISLEMI BOYA TABLOSUNA GORE YAPILACAKTIR. - C EB RI B ORUNUN B ETONA GOMULU DIS YUZEYLERI B OYANMIYAC AKTIR. NO TARIH REVIZYON YAPAN KONTROL TASVIP TASDIK MERC II: DSI. BARAJLAR VE HES DAIRESI BAS K. INCELENDI TASDIK OLUNUR MUTEAHHIT DSI. V. B OLG E MUDURLUGU/ ANKARA LIMAK KONTROL TASVIP INS. SAN. VE TIC. A.S. ANKARA TASVIP KG x30 BORU OET- 08 RONA MAKINA SANAYI VE TICARET A. S. UYGULAMA YERI CEBRI BORU IC VE DIS YUZEYLERI CINKOCA ZENGIN EPOXY ASTARBOYA 1x100 BOYA SISTEMI ASTAR BOYA ARA KAT BOYA SON KAT BOYA TOPLAM KAT SAYISI x KURU KAT SAYISI x KURU KAT SAYISI x KURU KURU FILM FILM KALINLIGI FILM KALINLIGI FILM KALINLIGI KALINLIGI ( ) ( ) ( ) ( ) W BOYA TABLOSU W EPOXY ARA KAT BOYA 1x50 W KOMUR KATRANLI W EPOXY SONKAT BOYA 400 2x125 VEYA 1x x30 DIRSEK OET BRANSMAN OET x35 BORU OET x35 BORU OET x35 DIRSEK OET x35 BORU OET x35 BORU OET x35 DIRSEK OET x30 BORU OET x30 DIRSEK OET- 05 P.ADEDI PARC ANIN ADI P.NO AGIRLIK KG AGIRLIK KG. KIZILIRMAK OB RUK PROJESI OBRUK BARAJI VE HES ENERJI YAPILARI T1 VE T2 TUNELLE RI CEBRI BORU VE BRANSMANI PLAN GORUNUSU YAPAN KAMIL B EKTAS OLC EK ISARETLI CIZEN YASAR GUNGOR TARI H KONTROL AHMET AKYOL RESI M NO 771- OET- 01- R1

21 A B

22 CEBRİ BORU VE BRANŞMAN ÖRNEKLERİ ÜLKEMİZDE BULUNAN, İMALATI VE MONTAJI RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN CEBRİ BORU VE BRANŞMAN İMALATLARINDAN ÖRNEKLER SUNULMAKTADIR.

23 MERCAN HES BRANSMAN ÇAP: 2000/1600mm DÜŞÜ:260m

24 OBRUK BARAJI BRANŞMAN ÇAP: 7000/5000mm DÜŞÜ:102,6m

25 ÖZLÜCE BARAJI MANİFOLD ÇAP: 6500mm DÜŞÜ:124m

26 ÖZLÜCE BARAJI ÇELİK KAPLAMA

27 KAPULUKAYA BARAJI BRANŞMAN ÇAP: 7000/4000mm

28 TORUL HES CEBRİ BORU ÇAP: 3600mm DÜŞÜ:364m

29 SUATUĞURLU 5160 CEBRİ BORU

30 DARICA HES CEBRİ BORU ÇAP: 3100mm DÜŞÜ:332m

31 KOÇKÖPRÜ BARAJI 2500 BRANŞMAN VE CEBRİ BORU

32 KALE HES CEBRİ BORU VE ŞAFT ÇAP: 2500/3000mm DÜŞÜ:294m

33 KALE HES CEBRİ BORU VE ŞAFT ÇAP: 2500/3000mm DÜŞÜ:294m

34 KAPAKLAR CİNDERE BARAJI RADYAL KAPAKLARI R=15m L=10m H=12,9m

35 BARAJ VE HESLERDE HİDROMEKANİK TECHİZAT KAPSAMINDAKİ KAPAKLAR AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA KULLANILMAKTADIR. TAŞKIN KORUMA İŞLERİ, KORUMA EKİPMANI OLARAK (TÜRBİN MEMBASINDA ACİL DURUM), REZERVUAR SU SEVİYESİNİN KONTROLU VE SABİT TUTULMASI, REZERVUARIN TEMİZLENMESİ, BARAJLARDA AKIŞ REGÜLASYONU BAKIM ÖNCESİ SUSUZLAŞTIRMA, DERİVASYON KONDUVİSİ TIKACI, SU ALMA YAPISI GİRİŞİ, SULAMA İŞLERİ- SU ALMA YAPISI, SEVİYE KONTROL VE DAĞITIM İŞLERİ DİPSAVAK DEŞARJ KONTROLÜ

36 ÜLKEMİZDE ÇOĞUNLUKLA KULLANILAN KAPAK TİPLERİNİ ŞU ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ; BATARDO KAPAKLARI KAYAR KAPAKLAR RADYAL KAPAKLAR SABİT TEKERLİ KAPAKLAR KANAT KAPAKLAR

37 BATARDO KAPAKLARI BATARDO KAPAKLARI GENELLİKLE KAPAKLARIN VEYA DİĞER EKİPMANLARIN BAKIMLARINDA VEYA TAMİRLERİNDE KULLANILIRLAR. BATARDO KAPAKLARI ; GİRİŞ KAPAKLARI MEMBASINDA DOLUSAVAK KAPAKLARININ MEMBASINDA DİPSAVAK YAPILARININ MEMBA VE MANSAPLARINDA (MANSABINDAKİ SU SEVİYESİ KAPAK EŞİK SEVİYESİNDEN DAHA YÜKSEKTE İSE) TÜRBİN MANSABINDA BULUNAN EMME BORUSUNUN İŞLETİMİ SIRASINDA KULLANILIRLAR. BATARDO KAPAKLARININ TASARIMLARI GENEL OLARAK KAYAR KAPAKLAR İLE AYNIDIR. BU TİP KAPAKLAR, EĞİMLİ YUVALARIN OLDUĞU VEYA AKIŞA KARŞI KAPATMALARIN GEREKTİĞİ BAZI NADİR DURUMLAR HARİCİNDE, HERHANGİ BİR TEKER (KILAVUZ TEKER HARİCİ) VEYA MAKARA İÇERMEZLER. TASARIMDAKİ SIZDIRMALIK YÜKSEKLİĞİNE GÖRE, BATARDO KAPAKLARI BİRDEN FAZLA PARÇADAN OLUŞABİLİRLER.

38 KAYAR KAPAKLAR KAYAR KAPAKLAR DÜZ GÖVDELİ KAPAKLAR ARASINDA EN BASİT OLANLARIDIR. TEMEL OLARAK YAPILARI, YANLARDA BULUNAN VE BETONA GÖMÜLÜ KILAVUZLARDA HAREKET EDEBİLEN BİR KLAPEDEN OLUŞUR. KLAPE, YÜK ALTINDA SIZDIRMAZLIK SAĞLAYAN VE YAN KISIMLARDA BULUNAN KAYAR YÜZEYLERDEN (GENELLİKLE METAL) VE YÜZEY PLAKASINDAN OLUŞUR. AZ BAKIM GEREKTİRMELERİ, BASİT VE GÜVENLİ YAPILARINDAN DOLAYI KAYAR KAPAKLAR SIKLIKLA, SULAMA KANALLARINDA, KANALİZASYON SİSTEMLERİNDE, DİPSAVAKLARDA VE KÜÇÜK GİRİŞ YAPILARI İLE REZERVUAR SAVAKLAMADA KULLANILIR.

39 RADYAL KAPAKLAR RADYAL KAPAKLAR, SİLİNDİR ŞEKLİNDE EĞİMLİ OLARAK BÜKÜLMÜŞ BİR YÜZEY PLAKASINDAN VE YÜZEYİ YATAKLARA BAĞLAYAN VE HİDROSTATİK YÜKÜ SABİT YATAKLARA AKTARAN RADYAL DESTEK KOLLARINDAN OLUŞUR. RADYAL KAPAKLAR ÇOĞUNLUKLA EĞİMLİ YÜZEY PLAKASININ MERKEZİYLE AYNI NOKTAYA DENK GELEN, YATAY BİR EKSEN ETRAFINDA HAREKET EDERLER. BU YERLEŞİM SAYESİNDE YÜZEYE ETKİ EDEN HİDROSTATİK KUVVETLER, KAPAK ÜZERİNE HERHANGİ BİR AÇMA VEYA KAPATMA ETKİSİ YAPMAKSIZIN DİREKT OLARAK DÖNME EKSENİNE İLETİLİRLER.

40 TEKERLEKLİ KAPAKLAR SABİT TEKERLEKLİ KAPAKLAR EN ÇOK KULLANILAN KAPAK TÜRLERİDİR.YÜZEY SACI, TEKERLEKLER, MİLLER VE SIZDIRMAZLIK ELEMANLARINDAN OLUŞURLAR. GENEL OLARAK, YÜZEY SACLARI YATAY KİRİŞLERLE DESTEKLENMİŞ DÜZ BİR PLAKADAN OLUŞUR. YÜZEYİN İKİ YANINDA, KİRİŞLERİN SON KISIMLARINDA, KAYNAKLANMIŞ DİKEY DESTEKLER BULUNUR. TEKERLEKLER, YATAY EKSENDE DİKEY DESTEKLERE MİLLER YARDIMIYLA BAĞLANIR. BARAJLARDA KULLANILAN SABİT TEKERLEKLİ KAPAKLARDA, YAN KISIMLARDAN, ALT EŞİKTEN VE SU SEVİYESİNİN KAPAK YÜKSEKLİĞİNDEN FAZLA DURUMLARDA ÜST EŞİKTEN SIZDIRMAZLIK SAĞLANIR.

41 KAPAKLAR İÇİN PROJE ÖRNEKLERİ ÜLKEMİZDE BULUNAN, TÜM MÜHENDİSLİK VE PROJE ÇALIŞMALARI RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN KAPAK SİSTEMLERİ PROJELERİNDEN ÖRNEKLER SUNULMAKTADIR.

42 (SIZDIRMAZLI K AÇIKLIGI) İ İ CONTA YERLEŞİM PLANI 1/20 BOYA SİSTEMİ B- B GÖRÜNÜŞÜ 1/20 C- C KESİTİ 1/20 UYGULAM A YERİ KAP AK VE KAP AK YUVAS ININ SU İLE TEMAS EDEN YÜZEYLERİ AS TAR BOYA ARA KAT BOYA KAT SAYISI x KURU KAT SAYISI x KURU F İLM KALINLIĞI F İLM KALINLIĞI Ç İNKOCA ZENGİN EP OXY ARA KAT EP OXY AS TAR BOYA BOYA 1x100 1x50 SON KAT BOYA TOPLAM KAT S AYIS I x KURU KURU F İLM F İLM KALINLIĞI KALINLIĞI KÖM ÜR KATRANL I EP OXY S ON KAT BOYA x125 VEYA 1x250 Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ İ İ İ İŞ A- A KESİTİ 1/20

43

44 Ğ Ğ 5

45 NO TARIH REVIZYON YAPAN KONTROL TASVIP A P21 P20 P B P10 P21 P A x500= Km x500= P17 P24 P27 Km Km x500= x1000= P23 P3 P2 P30 P29 P28 P2 P5 P DET. IV P P12 P27 DETAY- I P28 P27 1/ P2 P4 P22 50 DETAY- II 1/ P15 DET.III P24 P25 P26 P6 P Km P16 P14 P19 P P2 P3 P1 P P9 P11 P13 22 P20 P8 P14 P18 P19 P DETAY- III 60 1/ DETAY- IV 1/ P18 P10 P17 P P19 45 t= P12 P13 P22 P23 P26 P29 40 R L R10 90 L t=10 M20 L L1 ADET P x KG 1184 M20 SOMUN 30 5D St L St NP U St St L St NP U St St St Pasl.CELIK St St St L St St St St St St L St Pasl.CELIK St NP I St St * St St St St St P.ADEDI PARCANINADI P.NO MALZEME AGIRLIK KG NOTLAR: x500= B C- C KESITI 1/ R B- B KESITI 1/ 25 Km DET. II L " L1 " L 2x P BUPROJENINHAZIRLANMASINDA SU- YAPI 246- DS NOLU PAFTALARDAN YARARLANILMISTIR. -ADETLER1 KAPAK YUVASI ICINVER ILMISTIR. -TOPLAM 4 ADET KAPAK YUVASI YAPI LACAKTIR = ADET KAPAK YUVASI AGIRLIGI:4x KG.DIR. - KAPAK YUVASININSUILE TEMAS ED ENYUZEYLERI CINKOCA ZENGINEPOX Y ASTARVE KOMURKATRANLI EPOXY SO NKAT BOYA ILE BOYANACAKTIR - KAPAK YUVASININBETONA GOMULUY UZEYLERI BOYANMAYACAKTIR P11 L L1 ADET P10 P25 P P2 80 TASDIK MERCII: DSI. B ARAJLAR VE HES DAIRESI B AS K. C P DET. I AKIS C P P P P INCELENDI TASDIK OLUNUR MUTEAHHIT DSI. XXI. BO LGE MUDURLUGU/ AYDIN KONTROL TASVIP NTF INSAAT TICARET LTD. STI. TASVIP ADANA MMT. MUHENDISLIK MUMESSILLIK TIC. LTD. STI. ANKARA AKKOPRU BARAJI VE H.E.S DOLUSAVAK BATARDO KAPAKLARI A- A KESITI 1/ 25 P P2 80 P2 P2 80 KAPAK YUVASI KOMPLE VE DETAYLARI YAPAN KAMIL BEKTAS OLC EK ISARETLI CIZEN IBRAHIM AYGUN TAR IH KONTROL AHMET AKYOL RESI M NO 871-ADB-01

46 DET.I A A G-GKESITI B- B KESITI 1/ 5 1/ KG E- E KESITI F-FKESITI 1/ 2.5 1/ 2.5 B C D A-AGORUNUSU 1/ 10 4 M30 SOMUN D 24 M16x60 CIVATA+ SOMUN D 4 KILAVUZ TEKERLEK ABK M16x30 CIVATA 32-5D 1 80 MIL ABK KRANK ABK MIL ABK DIS SEGMAN 28-5D 2 MIL ABK AYAR SOMUNU ABK AYAR C IVATASI (SAG VIDA) ABK AYAR C IVATASI (SOL VIDA) ABK AYAR C IVATASI (SOL VIDA) ABK AYAR C IVATASI (SAG VIDA) ABK M8x15 SETUSKUR 21-5D 2 YAYLI RONDELA A8 20-5D 2 M8x15 CIVATA 19-5D 2 RONDELA ABK YAYLI RONDELA A M10x60 CIVATA+ SOMUN 16-5D 2 AGIRLIK ABK AGIRLIK KOLU ABK MIL ABK MANDAL TUTUC U ABK M8x1 GRESORLUK DIS SEGMAN MIL ABK MANDAL ABK M1 0 x1 GRESORLUK YAYLI RONDELA A16 6-5D 12 M16x25 CIVATA 5 1 5D 6 MIL TUTUC U ABK MIL ABK KANCA ABK YAKALAMA KIRISI ABK- 07 P.ADEDI PARC ANIN ADI P.NO AGIRLIK KG. RESIM NO G NO TARIH REVIZYON YAPAN KONTROL TASVIP B E E D C M3 0 SAG VIDA DETAY-I 1/ 5 35 M3 0 SOL VIDA F F G D-DKESITI 1/ C- C KESITI 1/ TASDIK MERC II: INC ELENDI DSI.BARAJLAR VE HES DAIRESI BSK. MUTEAHHIT D.S.I. XX. B OLGE MUDURLUGU/ KAHRA MANMARAS KONTROL TASVIP YET YAPI END. VE TIC. TASVIP LTD. STI. RONA MAKINA SANAYI VE TICARET A. S. ADATEPE BARAJI DOLUSAVAK BATARDO KAPAKLARI YAKALAMA KIRISI KOMPLESI YAPAN K.B EKTAS OLC EK 1/ 2.5-1/ 5-1/ 10-1/ 20 CIZEN C.KARAGOZ TARIH KONTROL A.AKYOL RESIM NO 681- ABK- 06

47 DET.I DET.II KAPAK PROF İL KESITI

48 DET.III DET.IV DET.VI DET.V PLAN

49 DET.III DETAY-III D-DKESITI X- X KESITI DETAY-II DETAY-I DET.I PROFIL KESIT A- A KESITI B- B KESITI

50 KAPAK ÖRNEKLERİ ÜLKEMİZDE BULUNAN, İMALATI VE MONTAJI RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN KAPAK İMALATLARINDAN ÖRNEKLER SUNULMAKTADIR.

51 TORUL BARAJI RADYAL KAPAK R=17m L=13,5m H=14,2m

52 BERKE BARAJI RADYAL KAPAK R=8m L=11,5m H=8,75m

53 AKKÖPRÜ BARAJI RADYAL KAPAK R=19m L=11,6m H=13,9m

54 TAHTALI BARAJI RADYAL KAPAK R=12m L=7,6m H=10,3m

55 ÖZLÜCE BARAJI CATERPILLAR KAPAK L=5,5m H=8,6m

56 KÖKLÜCE BARAJI ENERJİ GİRİŞ YAPISI KAPAĞI

57 SARIHIDIR REGÜLATÖRÜ VE HES BARADO KAPAKLARI L=6m H=7,65m

58 LAMAS REGÜLATÖRÜ VE HES İŞLETME ÇIKIŞ KAPAKLARI L=2m H=2m

59 TEFEN REGÜLATÖRÜ VE HES ENERJİ GİRİŞ KAPAKLARI L=3,5m H=3,5m

60 YAVUZ REGÜLATÖRÜ VE HES ENERJİ GİRİŞ KAPAKLARI L=3,4m H=3,4m

61 KALDIRMA TERTİBATLARI VE VİNÇLER AKKÖPRÜ BARAJI 140TON VİNÇ ARABASI

62 BARAJ VE HES İLE İLGİLİ YAPILARDA KULLANILAN EKİPMANLARIN MONTAJI, İŞLETMESİ VE BAKIMI ESNASINDA KALDIRMA EKİPMANLARINA İHTİYAÇ DUYULMAKTADIR. BU KALDIRMA EKİPMANLARI TEMEL OLARAK İKİ AYRI SİSTEME AYRILABİLİR. BUNLAR GENEL OLARAK VİNÇ OLARAK ADLANDIRILAN KALDIRILACAK EKİPMANDAN AYRI ÇALIŞAN KALDIRMA ELEMANLARI VE KALDIRMA TERTİBATLARI OLARAK ADLANDIRILAN KALDIRILACAK EKİPMANA ENTEGRE KALDIRMA ELEMANLARIDIR.

63 VİNÇLER İNSAN GÜCÜ İLE KALDIRILAMAYAN, TAŞINAMAYAN AĞIR CİSİM VE YÜKLERİN ÇEŞİTLİ DÜZENEKLERLE KALDIRILMASI, İNDİRİLMESİ VE/ VEYA YER DEĞİŞTİRMESİ İÇİN KULLANILAN MAKİNELER GENEL OLARAK VİNÇ OLARAK ADLANDIRILIR. VİNÇLER TÜRLERİNE GÖRE ÜÇ GRUBA AYRILIRLAR. A. Hareket kabiliyetlerine göre A.1 Sabit Vinçler A.2 Lastik tekerlekli vinçler A.3 Paletli vinçler A.4 Ray üzerinde yürüyen vinçler B. Kaldırma kabiliyetlerine göre C. Kumanda kabiliyetlerine göre

64 Baraj ve HES ile ilgili yapılarda kullandığımız vinçler; Ray üzerinde yürüyen, halatlı ve elektrik kumandalı vinçlerdir. Ray üzerinde yürüyen vinçler iki gruba ayrılır. Dört hareketli vinçler Aşağı yukarı hareketlerden başka, köprü kirişi boyunca sağ ve sol yönde hareket ederler (Monoray vinçler ve kedi arabalı kaldırma makineleri) Altı hareketli vinçler İlk grubun dört hareketinden başka, tüm sistem vincin bulunduğu hol boyunca ileri ve geri hareket eder. Bu hareketi köprü kirişlerinin her iki tarafında yer alan köprü yürüyüş başlıkları sayesinde yapar. Köprü yürüyüş başlıkları üstten binili veya asılı tip olabilir. Bu vinçler; Gezer köprü vinçler ve portal vinçler olarak sınıflandırılabilir.

65 GEZER KÖPRÜLÜ VİNÇLER RAY ÜZERİNDEKİ HAREKETİ, YÜKSEĞE YERLEŞTİRİLMİŞ İKİ BAŞLIK KİRİŞİ ARASINDAKİ KÖPRÜ KİRİŞİ KONSTRÜKSİYONU İLE SAĞLANAN VE VİNÇLERE GEZER KÖPRÜ VİNCİ DENMEKTEDİR.

66 PORTAL VİNÇLER KALDIRMA TERTİBATININ TAŞIYICI AYAKLAR ÜZERİNE BAĞLANAN KÖPRÜ KİRİŞLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞTIĞI YARI AÇIK VEYA AÇIK ALANLARDA YÜK TAŞIMA VE DEPOLAMA İŞLERİ İÇİN KULLANILAN, DÜZ BİR ZEMİNE DÖŞENMİŞ RAYLAR ÜZERİNDE ÇALIŞAN VİNÇLER PORTAL VİNÇ OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.

67 KALDIRMA TERTİBATLARI BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN HİDROMEKANİK KAPAKLARIN KALDIRMA TERTİBATLARI KULLANIM SİSTEMİ OLARAK İKİYE AYRILMAKTADIR. EL KUMANDALI KALDIRMA TERTİBATLARI ELEKTRİK KUMANDALI KALDIRMA TERTİBATLARI

68 KALDIRMA TERTİBATLARI İŞLETİM SİSTEMİ OLARAK DA ÜÇE AYRILIR. MEKANİK KALDIRMA TERTİBATLARI HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI TAMBUR HALATLI KALDIRMA TERTİBATLARI

69 MEKANİK KALDIRMA TERTİBATLARI KALDIRMA VEYA İNDİRME İŞLEMİNİN REDÜKTÖRLÜ BİR ELEKTRİK MOTORUNA BAĞLI BULUNAN VİDALI MİL SİSTEMLERİ İLE YAPILMASI GENEL OLARAK MEKANİK KALDIRMA TERTİBATLARI OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.

70 HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI KALDIRMA VEYA İNDİRME İŞLEMİNİN BİR ELEKTRİK MOTORUNA BAĞLI BULUNAN HİDROLİK SİLİNDİR VE MİL SİSTEMLERİ İLE YAPILMASI HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR. İŞLETME YÜKSEKLİĞİNİN DAHA FAZLA OLDUĞU VE İŞLETME SU YÜKLERİNİN FAZLA OLDUĞU ORTA VE YÜKSEK DÜŞÜLÜ KAPAKLARIN İŞLETİMİNDE KULLANILMAKTADIR.

71 TAMBUR HALATLI KALDIRMA TERTİBATLARI YÜKSEK DÜŞÜLÜ VE ÇOK AĞIR KAPAKLARIN KALDIRMA TERTİBATI OLARAK KULLANILMAKTADIR. BİR NEVİ SABİT VİNÇ SİSTEMİ OLARAK ÇALIŞAN BU SİSTEMLER ÖZELLİKLE TEHLİKE KAPAĞI OLARAK KULLANILAN ENERJİ GİRİŞ SERVİS KAPAKLARININ VE RADYAL KAPAKLARIN KALDIRMA TERTİBATLARINDA KULLANILMAKTADIR.

72 KALDIRMA TERTİBATLARI VE VİNÇLERİN HESAP KRİTERLERİ VİNÇLER KAPASİTELERİNE GÖRE VE ÇALIŞMA SINIFLARINA GÖRE SINIFLANDIRILIRLAR. ÇALIŞMA SINIFI VİNÇ TASARIMININ İLK BELİRLENMESİ GEREKEN KONUSUDUR. ÇALIŞMA SINIFLARI BELİRLENEN BİR VİNCİN TASARIMINDA KULLANILACAK TÜM KATSAYILAR, ARTIRIMLAR VE HESAP YÖNTEMLERİ BU ÇALIŞMA SINIFINA ÖZEL OLARAK SEÇİLİR. ÇALIŞMA SINIFININ BELİRLENMESİ İÇİN TÜM DÜNYADA KABUL GÖREN FEM NORMLARINDAN YARARLANILABİLİR. FEM FEDERATİON EUROPEENNE DE LA MANUTENTİON YANİ TÜRKÇE ADI İLE MALZEME YÜKLEYİCİ VE STOKLAYICI EKİPMANLAR İLE İLGİLİ AVRUPA FEDERASYONU DUR.

73 FEM 9.511/86'YA GÖRE FEM GRUPLARI 1Em 1Dm 1Cm 1Bm 1Am 2m 3m 4m 5m

74

75 BİR KALDIRMA VİNCİNİN FEM GRUBUNUN YÜKSEK OLMASI, DAHA FAZLA YÜK KALDIRMA KAPASİTESİNE SAHİP OLDUĞU ANLAMINA GELMEZ, ANCAK OPERASYON ÇEVRİMİNDE DAHA UZUN SÜRE OPERASYON MODUNDA ÇALIŞABİLME KAPASİTESİNE SAHİP OLDUĞU VE DİNAMİK KUVVETLERE VE MAKSİMUM YÜKLERE ÇOK DAHA FAZLA KARŞI GELEBİLECEĞİ ANLAMINA GELİR.

76 BİR KALDIRMA EKİPMANI VEYA VİNÇ TASARIMINA BAŞLAMADAN ÖNCE İHTİYAÇ DUYULAN TÜM TEKNİK ÖZELLİKLER BELİRLENMELİ VE BUNA GÖRE GEREKLİ HESAPLAMALAR YAPILMALIDIR.

77 BU TEKNİK ÖZELLİKLER ŞU ŞEKİLDE ÖZETLENEBİLİR Vinç Ray açıklığı Ana kanca kapasitesi Yardımcı kanca kapasitesi Ana kanca üst limit Ana kanca alt limit Yardımcı kanca üst limit Yardımcı kanca alt limit Ana kanca kaldırma yüksekliği Yardımcı kanca kaldırma yüksekliği Ana kanca kaldırma hızı Yardımcı kanca kaldırma hızı Araba yürütme hızı Köprü yürütme hızı Vinç hol boyu Akım alma sistemi Besleme gerilimi Kumanda şekli FEM vinç sınıflandırması

78 KALDIRMA TERTİBATLARI VE VİNÇLER PROJE ÖRNEKLERİ TÜRKİYEDE HİDROMEKANİK KALDIRMA TECHİZATLARININ PROJELENDİRME VE TASARIM AŞAMASINDA TAMAMEN YERLİ MÜHENDİSLİK HİZMETLERİNDEN FAYDALANABİLİNMEKTEDİR. AŞAĞIDA TASARIM VE PROJELERİ RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN PROJE ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER VERİLMİŞTİR.

79

80

81

82 KALDIRMA TERTİBATLARI VE VİNÇ ÖRNEKLERİ ÜLKEMİZDE BAZI ÖZEL REDÜKTÖRLER VE HİDROLİK SİSTEMLER DIŞINDA KALDIRMA EKİPMANLARININ TÜM MEKANİK VE ELEKTRİK SİSTEMLERİ YERLİ İMALAT OLARAK ÜRETİLEBİLMEKTEDİR. BU SUNUMDA RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN VE ŞUANDA İŞLETMEDE OLAN BAZI PROJELERİ GÖRECEĞİZ.

83 AKKÖPRÜ BARAJI RADYAL KAPAK KALDIRMA

84 DİCLE BARAJI RADYAL KAPAK KALDIRMA

85 ÖZLÜCE BARAJI TEHLİKE KAPAĞI KALDIRMA

86 TORUL BARAJI

87 AKKÖPRÜ BARAJI TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ VİNCİ ARABASI

88 BERKE BARAJI VE HES TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ VİNCİ

89 DİCLE BARAJI VE HES TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ VİNCİ

90 HAMZALI HES TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ VİNCİ

91 OBRUK BARAJI VE HES TON SANTRAL GEZERKÖPRÜ VİNCİ

92 DİCLE BARAJI 55 TON PORTAL VİNÇ

93 OBRUK BARAJI 35 TON PORTAL VİNÇ

94 TORUL BARAJI 160 TON SANTRAL BİNASI PORTAL VİNCİ

95 UZUNÇAYIR BARAJI VE HES 15 TON PORTAL VİNCİ

96 DARICA HES MONTAJ VİNCİ

97 DİĞER HİDROMEKANİK TECHİZAT ÖRNEKLERİ

98 AKKÖPRÜ BARAJI VE HES ENERJİ GİRİŞ IZGARALARI

99 KÖKLÜCE BARAJI IZGARALARI

100 ÇATALAN BARAJI 3500 KELEBEK VANA

101 İKİZDERE BARAJI 2100 KELEBEK VANA

102 AKKÖPRÜ BARAJI 2000 KONİK VANA

103 GEZENDE BARAJI 2200 KONİK VANA

104 AKKÖPRÜ BARAJI 1800*1800 SÜRGÜLÜ VANA

105 ÖZLÜCE BARAJI 2400*3000 SÜRGÜLÜ VANA

106 TÜRBİN SALYANGOZLARI

107 SONUÇ HİDROMEKANİK EKİPMANLAR BARAJ VE HES YAPILARININ CAN DAMARIDIR. TASARIM AŞAMASINDAN MONTAJ AŞAMASINA KADAR HER KADEMESİ ÇOK CİDDİ MÜHENDİSLİK BİRİKİMİ VE ÇALIŞMASI GEREKTİRMEKTE, EN UFAK HATA İNSAN HAYATINA KADAR VARAN CİDDİ KAYIPLARA SEBEP OLABİLMEKTEDİR. BU SEBEPLE HİDROMEKANİK YAPILARIN PROJELENDİRME VE İMALAT İŞLERİ MUHAKKAK İŞİN CİDDİYETİNİ BİLEN, ANLAYAN VE GEREKLİ DONANIMA SAHİP MÜHENDİSLER VE FİRMALAR TARAFINDAN YAPILMALIDIR.

108 TASARIM VE MONTAJ AŞAMALARINDA, BARAJ YAPILARININ ÇOĞUL DİSİPLİNLİ YAPILAR OLDUĞU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK, FARKLI DİSİPLİNLERİN BİRLEŞME NOKTALARINDA ( KAPAK YUVA PROJE VE MONTAJI, VİNÇ YÜRÜME YOLLARI, YAKLAŞIM MESAFELERİ GİBİ) MUHAKKAK İLGİLİ BİRİM İLE KOORDİNE ÇALIŞILMALIDIR.

109 ÜLKEMİZDE UZUN YILLARDAN BERİ GELEN TECRÜBELER IŞIĞINDA GEREK TASARIM MÜHENDİSLİĞİ GEREK İMALAT MÜHENDİSLİĞİ AÇISINDAN TÜM HİDROMEKANİK EKİPMANLAR YERLİ İŞ GÜCÜ İLE ÜRETİLEBİLMEKTEDİR.

110 REFERANSLAR RONA MAKİNE PROJE VE FOTOĞRAF ARŞİVİ VİNÇ TEKNOBANK; BAYURSAN MAKİNA SANAYİİ VE LTD. ŞTİ. ASME M11; STEEL PENSTOCKS AND TUNNEL LINERS KYOKAİ, Suimon Tekkan ; TECHNİCAL STANDARDS FOR GATES AND PENSTOCKS 1971 ERBİSTİ, Paulo C.F. ; DESIGN OF HYDRAULIC GATES YILDIZ, Kadir; HİDROELEKTRİK SANTRALLER HESAP ESASLARI VE PROJELENDİRİLMESİ, 1992 FEM NORMLARI; «Federation Europeenne De La Manutention» GERDEMELİ,Dr İsmail; TRANSPORT TEKNIĞINDE İLERI KONULAR; İTÜ BAYUR,M. Nevzat; VİNÇ SEÇİMİNDE FEM NORMLARININ ÖNEMİ; MMO MÜHENDİS VE MAKİNA DERGİSİ CİLT 51; SAYI 610 KUTAY, Prof. Dr. M. Güven ; KRENLERDE ÇELIK KONSTRÜKSIYONLAR KUTAY, Prof. Dr. M. Güven ; NASıL VINÇ YAPARıM