MYO-ÖS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu EKĐM 2010-DÜZCE

Transkript

1 MYO-ÖS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu EKĐM 2010-DÜZCE MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCĐLERĐNĐN ERASMUS KAPSAMINDA YURT DIŞINDA YAPILAN STAJ ĐLE YURT ĐÇĐNDE YAPILAN STAJI HAKKINDAKĐ DÜŞÜNCELERĐ (KIRIKKALE ÜNĐVERSĐTESĐ ÖRNEĞĐ) Müzeyyen T. ÖZHAVZALI 1 Y.Buse DEĞĐRMENCĐ 1 1 Keskin Meslek Yüksekokulu Kırıkkale Üniversitesi - Kırıkkale thavzalimuzeyyen@hotmail.com.tr buse.y.d@hotmail.com ÖZET Gelişmekte olan ülke ekonomilerine uluslar arası piyasalarda rekabet yeteneği kazandıracak en önemli etkenlerden biri olan mesleki ve teknik ara elemanları yetiştirmek ülkemizde de Meslek Yüksekokullarına verilmiştir. Bu araştırmanın amacı, Meslek Yüksekokullarındaki öğrencilerin zorunlu stajı son zamanlarda yaygınlaşmaya başlayan ERASMUS kapsamında Yurt dışında gerçekleştirme imkanı bulan öğrenciler ile yurt içinde gerçekleştiren öğrencilerin stajlarını hakkındaki düşüncelerini elde etmektir. Bu amaçla iki bölümden oluşan bir anket formu hazırlanarak uygulanmıştır. Araştırma örneklemi, Kırıkkale Üniversitesi(K.Ü), Keskin Meslek Yüksekokulu öğrencilerinden tesadüf yoluyla seçilmiş yurt içi staj ve yurt dışında staj yapmış 112 kişiyi kapsamaktadır. Anketten elde edilen verilere betimsel istatistikler,ortalamalar ve çeşitli istatistiksel analizler SPSS 16.0 programı kullanılarak uygulanmış ve çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlara göre; yurt dışında staj yapan öğrencinin kendine olan özgüveninin daha çok arttığı, gelecekte iş bulma imkanlarını yurt içinde gerçekleştirene göre daha olumlu baktığı, yabancı dilinin ve bunu kullanabilme yeteneğinin belirgin şekilde arttığı gibi sonuçlar gözlenmiştir. Ayrıca Meslek Yüksekokullarının genellikle merkezden uzak ve fakültelere göre imkanları biraz daha az olduğu düşünüldüğünde, kendi Meslek Yüksekokullarından öğrenci arkadaşlarının yurt dışında başarılı bir biçimde stajı gerçekleştirerek gelmeleri onların da aynı okulda okuyor olmanın gururunu ve memnuniyetini taşıdıkları gibi olumlu sonuçlar yaşanmıştır. Öğrencilerin kendi alanlarına bağlı çeşitli uygulamaları ve gelişmeleri yurt dışında yerinde görüp öğrenip Meslek Yüksekokullarındaki diğer arkadaşlarıyla paylaşmaları ve onlara aktarmaları, tüm öğrencilerin iş dünyasına hazırlanmasında ve bu bilgi birikiminin ülke ekonomisine katkı olarak yansımasına yardımcı olduğu tespit edilmiş ve bundan sonrada faydalı olacağı beklenmektedir. Yurt dışında staj yapan öğrenci sayısının sonraki yıllarda artması, bu tarz araştırmaların tekrar yapılması ve sonuçlarının daha sağlıklı ortaya konmasını sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler Staj, Öğrenciler, Đşletmeler, Meslek Yüksekokulları 1.GĐRĐŞ Meslek yüksekokullarının varlık sebepleri genel ekonomik faaliyetler için sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanmasında, işletmelerin ihtiyaç duydukları yetişmiş veya yetişme süreleri kısa olabilecek ara iş gücünün eğitim ve öğretiminin sağlanmasıdır. Günümüzde işletmelerin rekabet gücünü arttırabilmek için değişen şartlara uyum sağlayabilen, teknolojik uygulamaları kavrayabilen, üretken, iletişim becerisine sahip, ekip ruhu taşıyabilen elemanlara her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır[1].meslek Yüksekokulları bu öğrencilerin yetişmesini sağlar. Yetişmenin bir boyutu okul yaşamı iken, diğer boyutu da yapılan stajlardır. Stajı vazgeçilmez hale gelmesinin nedeni ise öğrenciyi okul hayatından tam olarak koparmadan iş hayatıyla tanıştırması ve bunun öğrencinin hem kendini hem de iş hayatını tanıması açısından eşsiz bir tecrübe olmasıdır. Okulda verilen bilgiler genellikle teoriden öteye geçemez öğrenciler belli bir konu üzerinde yazılmış kaynakları okurlar ama edindikleri bu bilgiyi nasıl kullanacaklarını bilmezler. Her ne kadar bazı bölümler 1

2 laboratuvar çalışmaları sunsa ve öğrencilere pratik yapma imkanı verse de sınıf geçmek için edinilen bilgiler uygulanamadığından dolayı bir süre sonra unutulmaya mahkumdurlar[2,3]. Üniversitede okurken yapılan staj, öğrenciye bilgileri tazeyken pratik yapma ve bu bilgileri uygulamaya geçirme imkanı sunar. Bu amaçla Yüksekokul ders programlarında staj zorunluluğu konulmuştur. Bu zorunluluk yerine getirilirken uygulamada sorunlar çıktığı da bilinmektedir. Öğrencilerin çoğu stajı mezuniyetin gerçekleşmesi için yerine getirilmesi gereken formalite olarak görürken, staj yeri bulmada da zorluklar yaşamaktadırlar. Yüksekokul öğrencilerinin stajı ile ilgili işyerlerini zorunlu tutan bir düzenleme bulunmadığından, genellikle taşradaki işletmeler staj olayına eğitim sürecine yarı gönüllü bir katkı olarak baktığı, bu yüzden staj ve stajyere önem verilmediği öğrenci şikayetlerinden anlaşılmaktadır[4,7,10]. Tüm bunların yanında öğrencinin staj yaptığı iş yerinde, kendi başına denetimsiz kalması stajdan beklenen verimin alınamaması ile sonuçlanmaktadır. Okul-Đş dünyası ilişkilerini gönüllülük temeli üzerine değil de, ekonomik ve yasal zorunluluk zeminine oturtulması gerekmektedir. Bu bağlamda özel ve kamu kesimi işyerlerinde Yüksekokul öğrencileri için, büyüklükleri ile orantılı olarak staj kontenjanı belirlemelerini sağlayacak ve onları teşvik edecek yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Buna ilave olarak staj denetiminin öğretim elemanları için yük olmaktan çıkartacak mali düzenlemeler de yapılmalıdır[8]. Ayrıca son yıllarda son yıllarda ERASMUS Öğrenci Staj Hareketliliği kapsamında Yurt dışında staj yapma imkanı doğmuş ve Yüksekokul öğrencileri de bu imkandan yararlanmaya başlamıştır. Erasmus programı, Hayatboyu Öğrenme Programına dahil ülkeler olan Avrupa Birliği üyesi 27 ülke, Avrupa Birliğine üye olmayıp Avrupa Ekonomik Alanı üyesi Đzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve Avrupa Birliğine aday ülkeler arasında yer alan Türkiye yüksek öğretim kurumlarının istifadesine açıktır. Erasmus programı çerçevesinde gerçekleştirilecek bütün faaliyetlerde, taraflardan en az birinin Avrupa Birliği üyesi ülke kurumu olması şartı aranmaktadır. Ülkelerin ilgili resmi kurumlarınca yükseköğretim kurumu olarak kabul edilen üniversite, enstitü, akademi ve benzeri kurumlar, Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü'nün ilgili birimi olan Komisyon Yürütme Ajansı'na (The Education, Audiovisiual and Culture Executive Agency - EACEA) başvurarak Erasmus Üniversite Beyannamesi - EÜB (Erasmus University Charter - EUC) almaya hak kazandıkları takdirde, bu kurumların öğrenci ve personeli Erasmus programından faydalanabilmektedir. Öğrenci staj hareketliliği gerçekleştirmek isteyen kurumların Genişletilmiş EÜB (Extended EUC) alması gerekmektedir. Program, sunduğu hareketlilik olanağı ile Avrupa halklarının birbirlerini algılamasındaki önyargıların yükseköğretim çevrelerinde kırılmasına hizmet etmektedir. Erasmus programı ile 1987'den günümüze kadar 1,5 milyondan fazla yükseköğretim öğrencisi, başka bir Avrupa ülkesinde öğrenim hayatının bir dönemini geçirmiş; o ülkenin insanlarını ve kültürünü de tanıma imkanı elde etmiştir. Bu hareketlilik türü, Leonardo da Vinci II döneminde A tipi projeler kapsamında Yüksek Öğrenim Görenlere Yönelik Yerleştirme Projeleri olarak gerçekleştirilmiştir. Söz konusu faaliyet alanı bundan böyle dönemi Hayatboyu Öğrenme Programıyla birlikte Erasmus Programı içinde öğrenci staj hareketliliği adı altında sürdürülmektedir.erasmus Staj Hareketliliği Faaliyeti: Yükseköğretim kurumunda kayıtlı öğrencinin yurtdışındaki bir işletmede veya organizasyonda mesleki eğitim alma ve/veya çalışma deneyimi kazanma sürecidir[9]. 2

3 Henüz tüm Yüksekokul öğrencileri bu projeden tam olarak yararlanma imkanı bulamasa bile yavaş yavaş yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu proje ile AB üyeleri ülkelerde staj yapma imkanı bulunması beraberinde AB standartlarındaki işletmelerde daha iyi imkanlarda öğrencilerin staj yapması mümkün kılmaktadır. 2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1. Materyal Meslek Yüksekokulu(MYO) öğrencilerinin hem yurt içinde hem de son yıllarda ERASMUS Öğrenci Staj Hareketliliği kapsamında Yurt dışında staj yapma imkanı bulan öğrencilerin staj yeri bulma, staj esnasında karşılaştıkları sorunları ortaya koyma ve yaptıkları stajın hedeflenen katkılara ulaşma durumlarını ortaya koymak amacıyla genel olarak Meslek Yüksekokullarındaki eğitimin is ve endüstri hayatı açısından yeterliliğini ortaya koyarak sorunları giderici önerileri sunmak amacıyla öğrenciler için bir anket hazırlanmış ve bu anket Kırıkkale Üniversitesi(K.Ü.) Keskin Meslek Yüksekokulundan gelişi güzel seçilmiş bir öğrenci grubuna uygulanmıştır Yöntem Betimsel modeli uygulanan bu araştırmada Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin, staj sırasında karşılaştıkları güçlükleri, onlara sağladığı kazanımlar gibi bir çok konudaki görüşlerini almak amacıyla 25 soruluk bir anket hazırlanmıştır.güvenirliliği geçerliliği madde analizleriyle sağlanan öğrenciler için hazırlanan anket K.Ü Keskin Meslek Yüksek Okulundan gelişi güzel seçilmiş 112 öğrenciye uygulanmıştır.elde edilen verilerin SPSS paket programında analizi yapılmış ve çalışma raporlaştırılmıştır. 3. BULGULAR Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin staj hakkındaki düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılan araştırmanın sonuçları aşağıdaki gibidir. Araştırmaya katılan öğrencilerin 107 tanesi yurt içinde 5 tanesi ise yurt dışında staj yapmıştır. Bu öğrencilerin staj yerini bulma yöntemleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 1. Staj yeri bulma yöntemleri STAJ YERĐ Kendi Çabası Đle Okul Yardımı Đle Aile Yardımı Đle Tavsiye Üzerine Yurt Đçi Staj % 61,7 9 20,6 16,8 Yurt Dışı Staj 5 % 0 100,0 0 0 Araştırmaya katılan yurt içinde staj yapan öğrencilerin %61,7 i kendi çabası ile, %20,6 ı aile yardımı ile staj yerini bulduklarını belirtirken, yurt dışında staj yapanların tamamı okul yardımı ile bu staj yerlerini bulduklarını ifade etmişlerdir(tablo 1). 3

4 Tablo 2.Staj yerini bulmada zorluk çekme durumu STAJ YERĐ Evet Kısmen Hayır Yurt Đçinde Staj % 12,1 15,9 72,0 % ,0 Tablo 2 ye göre yurt içinde staj yapan öğrencilerin %72 i staj yeri bulmada zorluk çektiklerini söylerken, yurt dışında staj yapanların tamamı bir zorlukla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Yurt dışında staj yapan öğrencilerin zorluk çekmeme nedeni staj yerini okul sayesinde bulmasından dolayıdır. Tablo 3. Staja başlamadan önce staj ile ilgili bilgilendirme toplantısı yapılma durumu Yurt Đçinde Staj % 24,8 75,2 Yukarıdaki tabloya bakıldığında yurt içinde staj yapan araştırma kapsamındaki öğrencilerin %75,2 i staja başlamadan önce staj yapacağı kurumun bir bilgilendirme toplantısı yapılmadığını ifade ederken, yurt dışında staj yapan katılımcıların tamamı ise bu toplantının yapıldığını ifade etmişlerdir. Tablo 4. Yapıldıysa bu toplantının faydalı olma durumu STAJ YERĐ Evet Kısmen Hayır Yurt Đçinde Staj % 74,8 4,7 20,6 0 Staja başlamadan önce bilgilendirme toplantısı yapıldığını belirten yurt içinde staj yapan katılımcıların, %74,8 i ve yurt dışında staj yapan katılımcıların %100 bu toplantının faydası olduğunu söylemişlerdir(tablo 4). Tablo 5. Đşletmelerde MYO öğrencilerinin tercih edilme durumu Yurt Đçinde Staj % 56,4 43,6 Tablo 5 e göre işletmelerin yurt içinde staj yapanlara göre% 56,4 ü MYO öğrencilerini tercih ederken yurt dışındaki staj yapanları işletmelerin %100 ü tercih edilmektedir. 4

5 Tablo 6. Đşletmelerde MYO öğrencilerinin tercih edilme nedenleri* STAJ YERĐ Deneyimli Olması Bilgisayar Bilmesi Yabancı Dil Bilmesi Yurt Đçinde Staj % 90,7 8,4 9 5 % 0 100,0 100,0 Yukarıdaki tabloya göre işletmelerde MYO öğrencilerinin seçilme nedeni yurt içi stajda %90,7 ile öğrencilerin deneyimli olması ve yurt dışı stajda ise %100 ile yabancı dil ve bilgisayar bilmesidir. Tablo 7. Staj yerinin MYO öğrencilerinin yapmış olduğu stajı önemseme durumları STAJ YERĐ Çok Önemsiyor Tarafsız Az Önemsemiyor Önemsiyor Önemsiyor Yurt Đçinde Staj % 13,1 29,9 13,1 29,0 15,0 Yurt Dışında 5 Staj Yurt dışında staj yapan öğrencilerin %100 ü yapılan stajı çok önemserken yurt içinde staj yapan öğrencilerin ise sadece %13,1 i yapılan bu stajı önemsemektedir. Tablo 8. Staj yerinde çalışmayı isteme durumu Yurt Đçinde Staj % 65,4 34,6 Tablo 8 e göre okul bittikten sonra öğrencilerin staj yerinde çalışmayı isteme durumu yurt içinde %65,4 ve yurt dışında bu konu ile ilgili oran %100 dür. Tablo 9. Staj yerinde çalışmayı isteme nedenleri* STAJ YERĐ Çalıştığım Yerden Çok Memnunum Yaşadığım Yere Yakın Yurt dışında imkanlar fazla Yurt Đçinde Staj % 99,1 9 5 % 100,0 Yukarıdaki tabloya göre yurt içinde staj yapan katılımcıların %99,1 i çalıştığı yerden çok memnun olmasından dolayı staj yerinde çalışmayı istediklerini belirtirken yurt dışında staj yapan katılımcılar %100 ü yurt dışında imkanların fazla olmasından dolayı orada çalışmayı istediklerini belirtmişlerdir. 5

6 Tablo 10. Staj yaptığınız yerde karşılaştığınız sorunlar* STAJ YERĐ Đlgisizlik Disiplin Yok Yabancı Dil sorunu Yurt Đçinde Staj Tablo 10 daki verilere göre yurt içinde staj yapan 107 öğrenci ilgisizlikten, 9 öğrenci disiplinin olmadığından şikayet ederken, yurt dışında staj yapan 5 öğrenci ise yabancı dil sorunu ile karşılaştıklarını ifade etmişlerdir. Tablo 11. Staj yerinde verilen görevler * STAJ YERĐ Alan Đçi Görevler Masa Başı Görevler Alanım Dışı Görevler (temizlik v.s.) Dışarı Đşleri Yurt Đçinde Staj Yurt içinde staj yapan katılımcıların verdiği cevaplara göre staj esnasında 61 öğrenciye kendi alanıyla ilgili görevler verilmiş, 29 öğrenciye masa başı görevler (alan dışı) ve 13 öğrenciye alanı dışı görevler verilmiştir (Tablo 11).Aynı tabloya göre yurt dışında staj yapanlara ise staj esnasında 5 kişiye kendi alanları ile ilgili görevler verilmiştir. Tablo 12. Staja düzenli gitme durumu Yurt Đçinde Staj 98 9 % 91,6 8,4 Yukarıdaki tabloya göre yurt içinde staj yapan öğrencilerin %91,6 ı staja düzenli gitmektedir. Yurt dışında staj yapan öğrencilerin ise %100 düzenli olarak staja gitmişlerdir.genel olarak öğrenciler stajı önemsemekte ve kendilerine yararı olacağını düşünmekte ya da zorunluluktan dolayı staja düzenli gitmektedir. Tablo 13. Stajda çalışma saatleri STAJ YERĐ Mesai Saatleri 08:00-19:30 08:30-21:00 Düzensiz Yurt Đçi Staj % 49,5 36,4 6,5 7,5 Yurt Dışında Staj 4 1 % 80,0 20,0 0 0 Bu tabloya göre öğrencilerin %49,5 i mesai saatleri arasında çalışırken %7,5 düzensiz çalışmaktadır. Yurt dışında staj yapanların ise %80 i mesai saatleri arasında staj yapmışlardır. (Yurt dışında staj yapan öğrencilerin stajı yaptıkları AB ülkesi çalışma saatlerine göre hareket etmiştir.) Tablo 14. Yapılan stajın olumlu katkıları olma durumu STAJ YERĐ Evet Kısmen Hayır Yurt Đçinde Staj % 61,7 31,8 6,05 0 6

7 Tablo 14 e göre yurt içinde staj yapanların %61,7 si yapılan stajın olumlu katkıları olduğunu söylerken yurt dışınsa staj yapan öğrencilerin %100 ü olumlu katkıları olduğunu söylemiştir. Tablo 15. Yapılan stajın öğrencilere kazandırdıkları* STAJ YERĐ Disiplinli Çalışma Geleceğe Yönelik Çalışma Yurt Đçinde Staj Tablo 15 e bakıldığında yapılan stajın öğrencilere kazandırdıkları arasında yurt içinde staj yapan öğrencilerden 11 ine göre disiplinli çalışma, 50 sine göre geleceğe yönelik çalışmalar olduğu görülmektedir. Yurt dışında staj yapan 5 öğrenciye göre de aynı kazanımlar söz konusu olduğu görülmektedir. Tablo 16. Okuldan bir denetçinin stajı denetlemesini isteme durumu Yurt Đçi Staj % 59,8 40,2 Yurt Dışı Staj 5 Okuldan bir denetçinin stajı denetlemesini yurt içinde isteyenler %59,8 iken istemeyenler %40,6 dir. Yurt dışında staj yapanların ise %100 stajın denetlenmesini istemektedirler (Tablo 16). Tablo 17. Staj anında denetlenmek isteme nedeni* STAJ YERĐ Staja yeterli Đlginin Olduğunu Gösterir Stajın Daha Düzenli Yapılmasını Sağlar Yurt Đçi Staj Yurt Dışı Staj 5 4 Yukarıdaki tabloya göre stajın denetlenmesini isteme nedenlerini toplamda 42 öğrenci staja ilgilenildiğini göstereceğini, 39 öğrenci ise stajın daha düzenli yapılmasını sağlayacağını ifade etmişlerdir(tablo 17). Tablo 18. Denetimin katkısı olacağına inanma durumu Yurt Đçi Staj % 61,7 35,3 Yurt Dışı Staj 5 Tablo 18 e göre yurt içinde staj yapan öğrencilerin%68,7 i yurt dışında staj yapan öğrencilerin ise %100 ü yapılan denetimin katkısı olduğunu düşünmektedir. Tablo 19. Staj sırasında herhangi bir ücret ödenme durumu Yurt Đçinde Staj % 29,7 70,3 % 0 100,0 7

8 Staj sırasında yurt dışında yapılan stajda %100 ücret ödenmezken, yurt içinde yapılan staj sırasında katılımcıların %29,7 i ücret almıştır(tablo 19). Tablo 20. Staj ücreti miktarı (1TL) STAJ YERĐ Yurt Đçinde Staj % 25,0 12,5 34,4 28,1 Tablo 20 ye göre yurt içinde yapılan staj esnasında verilen ücretlerin %34,4 ü TL, %28,1 i 150+TL dir. Yurt dışında staj yapan öğrencilerin hiçbiri staj esnasında herhangi bir ücret almamıştır. Tablo 21. Bunların dışında belirtilen düşünceler Staj yeri Stajımdan Çok Memnun Kaldım Stajımdan Memnun Kaldım Yurt Đçinde Staj % 52,6 47,7 Tablo 21 e göre öğrencilerin %52,6 ı yurt içi stajından memnun kalırken %47,7 i memnun kalmadığını belirtmiştir. Yurt dışında staj yapanların %100 ü stajdan memnun kaldıklarını ifade etmişlerdir. Katılımcılardan stajından memnun olmayan yoktur. 4.SONUÇLAR VE ÖNERĐLER Meslek Yüksekokullarında zorunlu staj ilgili olarak Yurt içinde ve yurt dışında stajını yapmış öğrencilerin görüşlerini aldığımız araştırmadaki bulgulara göre aşağıdaki sonuç ve önerileri elde edebilirz. Araştırmaya katılan yurt içinde staj yapan öğrencilerin büyük çoğunluğu kendi çabası ile, ve aile yardımı ile staj yerini bulduklarını belirtirken, yurt dışında staj yapanların tamamı okulun yardımı ile bu staj yerlerini bulduklarını ifade etmişlerdir(tablo 1). Tablo 2 ye göre yurt içinde staj yapan öğrencilerin büyük çoğunluğu staj yeri bulmada zorluk çektiklerini söylerken, yurt dışında staj yapanların tamamı bir zorlukla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Öğrenciler staj yeri bulmada zorluk çekmediğini belirtirken, staj yeri bulurken çoğunluk kendi çabasıyla ve aile yardımı ile olduğu ortaya çıkmıştır. Kişisel gayretleri ile bulmanın yanında okul aracılığı ile olması daha verimli bir staj olacağı gerçeği de unutulmalıdır. Tablo 3 e bakıldığında yurt içinde staj yapan araştırma kapsamındaki öğrencilerin çok büyük oranı staja başlamadan önce bir bilgilendirme toplantısı yapılmadığını ifade ederken, yurt dışında staj yapan katılımcılar ise bu toplantının yapıldığını ifade etmişlerdir.staja başlamadan önce bilgilendirme toplantısı yapıldığını belirten yurt içinde staj yapan katılımcıların, çok büyük çoğunluğu ve yurt dışında staj yapan katılımcıların tamamı bu toplantının faydası olduğunu söylemişlerdir(tablo 4). Staj öncesi öğrencilere staj yapacağı kurumun mutlaka bilgilendirme toplantısı yapılması gerektiği önerilebilir. Đşletmelerin yurt içinde staj yapan MYO öğrencilerini tercih etmelerinin en büyük sebepleri arasında bilgisayar bilmesi ve deneyimli olmasıdır(tablo5). Yurt dışında yapılan stajlarda ise öğrencilerin yabancı dil ve bilgisayar bilmesi tercih edilmelerinde etkili 8

9 olmuştur(tablo6). Öğrencilerin MYO lar da bilişim teknolojileri kullanımı, alanlarında bilgili olmaları yönünde eğitim ve öğretimlerine devam edilmelidir. Bu sonuçlar doğrultusunda MYO öğrencilerinin bilgisayar ve alanlarında deneyim kazanmasının yanı sıra yabancı (Đngilizce) dile de ağırlık vermeleri gelecekteki çalışma hayatında da faydalı olacaktır. Yurt dışında staj yapan öğrencilerin tamamının belirttiği yabancı dil sorununun giderilmesi için MYO'lar da verilen yabancı dil eğitiminin daha etkin ve verimli olacak şekilde yapılması gerekmektedir. Ayrıca işletmeler yabancı dil bilen MYO mezunları olmasını istemektedirler[7]. O yüzden tüm öğrencilerin yabancı dili daha iyi kullanabilecek şekilde yabancı (Đngilizce) dil eğitimi gözden geçirilmelidir. Yurt içinde staj yapan öğrencilerin yapmış olduğu stajı, öğrencilerin kendi bakış açılarına göre çoğunluğunun az önemsediği görülmektedir. Yurt dışındaki öğrencilerin tamamı stajın önemli olduğunu ifade etmektedirler. Öğrencilerin staja daha çok önem vermesi gerektiği ve gelecekte iş dünyasına girmekte kolaylık sağlayacağı gerçeği ile onların stajı önemsemeleri gerekliliğinin okullarca daha etkili bir şekilde yapılacak çeşitli staj bilgilendirme toplantıları ile anlatılmalıdır(tablo 7). Stajın olumlu katkısı olduğunu araştırmaya yurt içinden ve yurt dışında staj yapan katılımcıların çoğu belirtirken, aynı öğrenci grubu stajın kazandırdıklarının en önemlisinin geleceğe hazırladığını, deneyim kazandırdığını belirtmişlerdir(tablo 8,9). Öğrencilerin stajın gerçek amacını anlamış olması çok önemli bir noktadır. Staj yerinde çalışmayı isteme durumu yurt içinde ve yurt dışında staj yapanlara göre paralellik göstermiş ve büyük bir oranda istenmiştir(tablo 9). Bunun nedeni ise staj yerinden memnun kalınmasıdır. Özellikle yurt dışında staj yapan öğrenciler yurt dışında imkanların fazla olmasından dolayı orada çalışmayı tercih etmektedirler. Öğrencilerin staj yerinde çalışmayı istemelerinin yanı sıra staj yerinde bir çok sorunla karşılaşılmaktadır. Yine öğrencilere verilen görevlerin alan içi olması yanında alan dışı ilgisiz işlerin(temizlik, çay servisi vb.) de yaptırıldığı göz ardı edilmemelidir. Bu olumsuzluklar yurt içi stajda yaşanırken, yurt dışı staj yapan öğrencilerde görülmemektedir. Bu da bize yurt dışında staja iş yerlerinin daha bilinçli baktığını varsayabiliriz. Ülkemizdeki işyerlerinin staj esnasında çalışma koşulları ile ilgili okul-iş dünyası stajla ilgili işbirliğini artıracak toplantılar yapılabilir. Öğrencilerin staja bakış açısı olumlu ve kendisini geliştirmesi açısından önemsemesinin yanı sıra öğrencilerin çoğunluğu staja yeterli ilgiyi gösterip staja düzenli gitmiştir(tablo 12). Bu durum hem yurt içi hem de yurt dışında staj yapanlarda paralellik göstermektedir. Okuldan bir denetçinin stajı denetlemesi isteyenler çoğunluk olması, bu öğrencilerin denetimin stajın daha düzenli yapılmasını sağlayacağını, staja okul tarafından yeterli ilginin olduğunu göstereceğini işaret etmektedir(tablo 16,17). MYOlarda staj denetiminin yapılması ile ilgili bir zorunluluk olmadığı bilinmektedir. Bu denetimin daha verimli ve düzenli olması için denetimle ilgili yeterli yasal düzenlemeler kurumlar tarafından mutlaka en kısa sürede yapılmalıdır. Staj sırasında çoğunlukla öğrencilere herhangi bir ücret ödenmemektedir. Oysaki öğrencinin masrafları çıkacak şekilde azda olsa ödenecek bir ücretle öğrencinin staj esnasında yaptığı işe daha çok teşvik ve motive edilmesi sağlanabilir. Bu araştırmaya yurt içinde staj yaparak katılan öğrencilerin yaklaşık yarısı stajından genel olarak memnun kalmadıklarını belirtirken, yurt dışında staj yapanların tamamı stajdan memnun kalmışlardır(tablo 21). MYOlarda yurt içinde ve yurt dışında yapılan stajın karşılaştırıldığı bu çalışmanın daha sağlıklı sonuçlar vermesi açısından yurt dışında staj yapan öğrenci sayısının artırılarak çalışmanın tekrar yapılması gerekli olduğu açıktır. En azından bu çalışma ile son yıllarda çok az sayıda da olsa yurt dışında yapılan stajın değerlendirilmesi yapılmıştır. ERASMUS Öğrenci Staj Hareketliği kapsamında MYOlarda yeni yeni yaygınlaşan Yurt dışında stajın 9

10 öğrenciler açısından genel olarak çok olumlu sonuçlar vermesi dikkate alınarak, öğrenciler bu yönde daha çok teşvik edilmelidir. 5.KAYNAKLAR [1] Anonim, Eğitim Öğretim, Endüstriyel Eğitim Projesi, Meslek Yüksekokullarının Günümüzdeki Durumu [2] Ilgaz, S., M. Çakar,. -Workshop Turizm Eğiti alan Öğrencilerin Staj Problemleri: Başkent Üniversitesi ĐĐBF Turizm Đşletmeciliği Bölümü Öğrencileri Üzerine Yapılan Bir Araştırma., Turizm Eğitimi Konferansı,Workshop,2002. [3] Önder, Ş., Meslek Yüksekokullarında Sosyal Programların Staj Uygulamasına Bir Bakış.DPÜ, Kütahya Meslek Yüksekokulu Örneği.. 3. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, S.D.Ü.Burdur Meslek Yüksekokulu,s Eylül,Burdur [4] Sevim, Ş., Güven, Z. Beydilli, E.T. Staj Yapan Öğrencilerin Đşletmelerden Beklenti ve Algılamalarının Ölçülmesinde Sevuqual Ölçeğinini Kullanılması,Kütahya MYO Bir Uygulama. III. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, S.D.Ü.Burdur Meslek Yüksekokulu.s Eylül,Burdur, [5] Binici,H.B., Arı M.N., Mesleki Teknik Eğitimde Endüstriye Dayalı Eğitim (EDE)/STAJ. III.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, S.D.Ü.Burdur Meslek Yükseokulu,s Eylül,Burdur [6] Özhavzalı, M. Kırıkkale Üniversitesi Meslek Yüksek Okullarının Eğitim Öğretim Programları ile Endüstri Ve Đş Hayatı Arasındaki Đşbirlikler ve Projeler, Kırıkkale Örneği. Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye de Yaygın Eğitim Sisteminin Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu. Başkent Öğretmenevi, Ankara, ISNB NO: Haziran [7] Kahveci, N. M.Özhavzalı, Ö. Yeşilyurt. Meslek Yüksekokullarındaki Staj Hakkında Öğrencilerin Görüşleri (Kırıkkale Üniversitesi Örneği), 4.Ulusal Meslek Yüksekokulları 10

11 Sempozyumu, Bildiriler Kitabı II, ,Ege Üniversitesi, Bergama Meslek Yüksekokulu, Đzmir Mayıs,2007. [8] Kahveci, N. M. Özhavzalı, Ö.Yeşilyurt. Meslek Yüksekokullarındaki Staj Hakkında Đşletmelerin Görüşleri (Kırıkkale Üniversitesi Örneği), 4.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı II, ,Ege Üniversitesi, Bergama Meslek Yüksekokulu, Đzmir Mayıs,2007. [9] , 16:00) [10] Çiçek,H.,M.Demirel Meslek yüksekokullarında Staj Uygulamaları ve Sigorta Đşlemleri, 1.Uluslararası, 5.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı I, 477,Selçuk Üniversitesi, Kadınhanı Faik Đçil Meslek Yüksekokulu, Konya Mayıs,