MESLEKİ EĞİTİM İŞSİZLİĞE ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ?

Transkript

1 MESLEKİ EĞİTİM İŞSİZLİĞE ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ? ÖĞRENCİ RAPORU TR R3 OSTİM MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ "Bu proje T.C. Başbakanlık DPT AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı ( Gençlik Programı kapsamında ve Avrupa Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan görüşlerden AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı veya Avrupa Komisyonu sorumlu tutulamaz."

2 MESLEKİ EĞİTİM İŞSİZLİĞE ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ? Bu rapor; TR R3 referans nolu ve MESLEKİ EĞİTİM İŞSİZLİĞE ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ? isimli proje kapsamında hazırlanarak öğrenci ve mesleki eğitim içerisinde yer alan katılımcılara uygulanan anketin sonuçlarını içermektedir. ARAŞTIRMANIN AMACI Mesleki eğitim sistemi içerisinde yer almış gençlerin, mesleki eğitim ve istihdam problemlerine bakış açılarını irdelemek, mevcut durumu değerlendirmek ve çözüm önerileri geliştirmek. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI Anket yerel düzeyde Ankara nın ilçelerinden olan; Yenimahalle, Gölbaşı, Şereflikoçhisar, Haymana, Beypazarı nda Mesleki eğitim veren kurumların öğrencilerine ve proje faaliyetleri kapsamında Kızılcahamam da HAZİRAN 2013 tarihleri arasında ulusal düzeyde; İstanbul, İzmir, Adıyaman, Trabzon, Antalya, Mardin den çalıştaya katılan öğrenciler dahil olmak üzere Beşyüz (500) katılımcıya uygulanmıştır. 1

3 Anket üç (3) bölümden oluşmaktadır. Bölüm A: Kişisel ve eğitim bilgileri, Bölüm A da; Katılımcının kişisel bilgileri ve mesleki eğitim düzey bilgileri istenmektedir. Bölüm B: Öğrenci görüşleri, Bölüm B de; Katılımcının mesleki eğitim, istihdam ve mevcut durum değerlendirmesi istenmektedir. Bölüm C: Öneriler Bölüm C de; Katılımcının öngördüğü sorunlara karşı çözüm önerileri getirmesi istenmiştir. Önem Lizbon stratejisine göre daha güçlü bir ekonomiye ulaşmada mesleki eğitimi geliştirmek için ulusal stratejiler belirlenmesi gerekmektedir. Bu karar kapsamında ulusal hayat boyu öğrenme stratejileri, ( ) mesleki eğitimde yaygın eğitimi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu sorunun bilinciyle projemiz ulusal düzeyde; gençlerin, KOBİ lerin, Politika yapıcıların, İşverenlerin, öğretmen ve idarecilerin katılımıyla sorunlara çözüm yolları bulmayı amaçlamaktadır. 2

4 BÖLÜM A KİŞİSEL BİLGİLER Cinsiyet Erkek; Kadın ; Yaş 2% 3% 17% 78% Yaş Cinsiyet ve Yaş durum: Mesleki eğitim sistemi içerisinde yer alan/almış olan bireylerin cinsiyet dağılımı kadınlara erkeklere oranlara kadınlar daha azdır. Yaş ortalamasında yaş arası bireyler çoğunluk göstermektedir. 3

5 Eğitim Durumu Üniversite Yüksekokul Lise İlköğretim Herhangi bir mesleki eğitim belgesine sahip misiniz? Kalfalık Ustalık Usta Öğreticilik İş yeri açma belgesi Yok Eğitim ve mesleki eğitim belgesine sahiplik durumu: Genel eğitim durumu lise seviyesinde çoğunluk göstermektedir. Katılımcılardan büyük bir çoğunluğu herhangi bir mesleki eğitim belgesine sahip olmayan eğitimöğretime devam etmekte olan bireylerden oluşmaktadır. 4

6 Hangi mesleki eğitim belgesine sahipsiniz? Kalfalık Ustalık Usta öğreticilik İş yeri açma belgesi Okumakta Hangi meslek alanında okudunuz/okuyorsunuz? Mesleki eğitim belgesine sahiplik ve meslek alanı durum: Mesleki eğitim belgesine sahip olan katılımcılarda Kalfalık Belgesi ilk sırada yer almaktadır. Katılımcıların okudukları alanlarda Bilgisayar/Bilişim alanı diğer meslek alanlarına göre ön sıradadır. 5

7 BÖLÜM B ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ Okuduğunuz alanı tercih etme sebebiniz nedir? Diğer Başka alanı tercih etme şansım olmadığı için Ailem/Öğretmenlerim istediği için Kendime uygun olduğunu düşündüğüm için İş olanakları fazla olduğu için Okuduğunuz alanın işgücü piyasasındaki yeri hakkında yeterli bilgiye sahip misiniz? Kısmen Hayır Evet Seri 1 Alan tercih sebebi ve alanın iş gücü piyasasındaki yer bilgisi durum: Alan tercih sebebinde iş olanaklarının fazla olmasının ilk sırada olması katılımcıların alanları ile ilgili bilgi sahibi olarak seçim yaptıklarını göstermektedir 6

8 Mesleki eğitim modüllerini içerik açısından iş gücü piyasası ile uyumlu olduğunu düşünüyor musunuz? 28% 47% 25% Evet Hayır Kısmen Öğreniminiz bittikten sonra kendi alanınızda yükseköğretim programını okumayı düşünüyor musunuz? Evet Hayır Belki Modül uyumu ve yükseköğretim programı durum: Katılımcılar mesleki eğitim modüllerini içerik açısından işgücü piyasasıyla uyumlu bulmaktadır ve kendi alanlarında yükseköğretim programına katılmak istemektedirler. 7

9 Öğreniminiz bittikten sonra çalışmayı düşünüyor musunuz? 16% 9% 75% Evet Hayır Belki Alanınız dışında hangi meslek alanında eğitim alarak sertifika sahibi olmak istersiniz? Öğrenim sonrası çalışma ve alan dışı sertifika programı durum: Katılımcılar öğrenimleri sonunda çalışmayı istemekte ve alanları dışında katılmak istedikleri sertifika programlarının başında Makine, Bilgisayar/Bilişim ve Elektrik/Elektronik gelmektedir. 8

10 Herhangi bir iş başvurusunda bulundunuz mu? 25% 75% Evet Hayır İş ararken en çok tercih ettiğiniz yöntem hangisidir? 16% 5% 47% 16% 16% Doğrudan işverenlere başvurmak İnternet,insan kaynakları siteleri vb. Diğer Gazete, el ilanı, duyuruvb. İŞ-KUR İş başvurusunda bulunma ve yöntem durum: Katılımcıların %75 i iş başvurusunda bulunmamıştır ve iş başvurusunda bulunan katılımcıların kullandığı yöntem Doğrudan işverenlere başvurmak olarak tespit edilmiştir. 9

11 İş başvurusu ve işe alım sürecinde yaşadığınız en önemli sorun hangisidir? Diğer Aldığım eğitime uygun iş bulamıyorum Çalışma ortamı ve koşulları çok ağır Çalışma saatleri çok fazla Teklif edilen ücret beklentilerime cevap vermiyor Sizce sektörde en çok kabul gören/devamlılığı olan meslek alanı hangisidir? İş başvuru sürecinde yaşanan sorun ve sektörde devamlılığı olan meslek alanı durum: Katılımcıların iş başvurusunda yaşadığı en önemli sorun Aldığı eğitime uygun iş bulamamasıdır. Sektörde devamlılığı olan meslek alanında Elektrik/Elektronik olarak belirlenmiştir. 10

12 SONUÇ Mesleki eğitim sistemi içerisinde yer alan katılımcılarda cinsiyet eşitliğine bakıldığında erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla olduğunu görmekteyiz. Bu göstergeler; mesleki eğitime yönlendirmede cinsiyet eşitliğine vurgu yapılması gerektiğini göstermektedir. Mesleki eğitime almış/almakta olan yaş aralığının yaş aralığında artışın olması son zamanlarda mesleki eğitime verilen önemin artarak olumlu sonuçların başlangıcı olduğunu göstermektedir. Katılımcılarda eğitim durumu ve mesleki eğitim belgesine sahiplikte yaş aralığında belirtilen sonuçları olumlu olarak doğrulamaktadır. Katılıcıların okumakta olduğu meslek dalı günümüz yeniliklerine ve değişimi ile doğru orantılı şekilde Bilgisayar/Bilişim alanı olduğu görünmektedir. Bu durum avantajın yanında dezavantajı da beraberinde getirmektedir. Mesleki eğitim modüllerinin katılımcılar tarafından iş gücü piyasası ile uyumlu bulunması olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra katılımcılar alanları ile ilgili bir yükseköğretim programına devam etmek istemekte ve öğretimleri sonunda iş piyasasında yer alarak çalışmak istemektedirler. Bir başka mesleki eğitim alanında eğitim almak istemeleri olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Yan dal olarak eğitim almak istenen bölümlerin başında Makine ve Balgisayar/Bilişim alanları gelmektedir. İş arama yöntemleri içerisinde Doğrudan işverene başvuru yapmak mesleki eğitim sistemi içerisinde olan öğrencilerin iş arama yöntemleri ile ilgili yeteri kadar bilgi sahibi olmadıklarını göstermektedir. Katılımcıların iş başvurusu yapma aşamasında karşılaştıkları en önemli sorunun aldıkları eğitime uygun iş bulamamasının gelmesi atölyede alınan uygulamalı eğitimin iş hayatı ile uyumlu olmadığını göstererek olumsuz bir tablo sergilemektedir. 11