ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM"

Transkript

1 ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM Yaşam için gerekli enerjinin tümü güneşten gelir.güneşte hidrojen füzyonla helyuma dönüşür ve ışık üretilir.yeşil bitkiler güneş ışığının enerjisini fotosentezle glukozdaki kimyasal bağ enerjisine dönüştürür. Bu olay bitkilerdeki kloroplastlarda gerçekleşir.besinlerini dışardan alan canlılar ve bitkiler enerjiye gereksinim duyduklarında glukoz solunumla parçalanır ve elde edilen enerji ATP biçimine çevrilerek tüm enerji gerektiren hücresel olaylarda kullanılır.oksijenli solunum evreleri mitokondride meydana gelir.bu enerji dönüşümleri sırasında bir miktar enerjide ısı olarak kaybedilir.yaşamsal olaylar için gerekli enerjinin ana kaynağı güneştir. Enerji dönüşümlerinin evrimi Yeryüzünde meydan gelen ilk canlılar besinlerini dışardan almış olmaları gerekir.bu sonuca daha önceki bölümlerde açıklanan organik moleküllerin ilkel dünyada kendiliğinden oluşabileceğinin gösterilmesiyle ulaşılmıştır.bu canlılar 3.5 milyar yıl evvel oluşmuşlardır Fakat daha sonra evrim kendi besinlerini sentezleyebilen canlıların lehine işlemeye başlamıştır.bu oluşan ototroflar moleküler Hidrojenin kovalent bağlarındaki enerjiyi kullanmışlardır.enerjilerini bu yolla inorganik maddelerin oksidasyonundan kazanılması olayına kemosentez denir.ilk kemosentetik canlıların bazıları metan ve su oluşturmak için karbondioksiti enerjice zengin Hidrojen ile birleştirmişlerdir. Hidrojen bağlarındaki enerji böylece serbest kalmış ve hücrede iş yapmak için kullanılmıştır. CO 2 + 4H 2 CH 4 + 2H 2 O + Enerji Hidrojensülfit gazını oluşturan bakterilerde benzer olayla moleküler hidrojenin kükürtle birleşmesi sonucu açığa çıkan enerjiyle yaşamlarını sürdürüler.bataklıklarda ve kanalizasyon sularında bu canlılar bol miktarda bulunur. H 2 + S H 2 S + Enerji Bir kısım kemosentetik bakteri amonyak,nitrit,kükürt,demir ve hidrojen gazını okside ederek açığa çıkan enerji ile metabolik olaylarını gerçekleştirirler.kemosentetik canlılardan sonra 3 milyar yıl evvel fotosentez yapan prokaryotlar gelişmiştir.yeşil sülfür ve mor bakteriler fotosentez sırasında su kullanmazlar ve oksijende fotosentez sonucunda oluşmaz. CO 2 + 2H 2 S CH 2 O + H 2 O + 2S Bu bakteriler hidrojen kaynağı olarak indirgenmiş sülfür bileşiklerini kullanır fakat bu maddenin oksidasyonu ışığa bağlı olmaksızın gerçekleşir zira bu bakterilerde yalnızca fotosistem 1 bulunur.bu bakterilerde bulunan kromotoforlar kloroplast benzeri fotosentezin gerçekleştiği yerlerdir. CO 2 + 2H 2 O CH 2 O + H 2 O + O 2 Fotosentetik bakterilerin en önemlisi siyanobakterilerdir.oluşturdukları moleküler oksijen günümüzdeki atmosferin oluşumuna büyük katkı sağlamıştır.bazı syanobakteri benzeri canlılar diğer hücrelerle simbiyoz ilişki kurmaları sonucunda günümüzdeki ökaryotik kloroplastlar meydana gelmiştir.yaklaşık 2.5 milyar yıl evvel moleküler oksijenin atmosferde çoğalması sonucu oksijenli solunum ortaya çıkmıştır.yüksek yapılı canlıların enerji gereksinimi bu yolla mümkün olmuştur.ayrıca atmosferde ozon tabaksının oluşması karaları zararlı güneş ışınlarından koruyarak yaşamı karalarda daha olanaklı hale getirmiştir.

2 Yükseltgenme ve İndirgenme Solunum sonucu kullanılabilir enerji bir seri Yükseltkenme (oksidasyon) ve İndirgenme (Redüksiyon) tepkimeleri sonucu oluşur.yükseltkenme bileşiklerden elektronların uzaklaştırılmasıdır ki bu hücrelerde genellikle hidrojenin bileşiklerden uzaklaştırılmasıyla oluşur. İndirgenme (redüksiyon)ise bileşiklere elektronların eklenmesi olup genellikle hücrelerde bileşiklere hidrojenin eklenmesiyle gerçekleşir. C 6 H 12 O 6 + 6O 2 6CO 2 + 6H 2 O + Enerji (ATP) Solunum olayı tümüyle bir yükseltkenme indirgenme olayı olup organik maddedeki karbon (C) karbondioksite CO 2 yükseltgenmekte ve absorbe edilen O 2 ise H 2 hidrojen alıp indirgenerek su oluşmaktadır.bu sırada da açığa çıkan enerjiyle ATP sentezlenmektedir.çünkü C-H bağlarının potansiyel enerji seviyesi O-H bağlarının enerji seviyesine göre daha fazladır. Elektronların NAD + ile taşınması Hücresel solunum sırasında glikoz basamak basamak enzimler yardımıyla oksitlenir bu sırada meydana gelen Hidrojen molekülleri birden bire oksijenle birleştirilmez..nad + adı verilen koenzimle birleşerek mitokondri iç zarlarında yer alan elektron taşıma sistemine aktarılır. Dolayısıyla NAD + bir H taşıyıcı koenzimdir.iki elektron ve bir proton NADH şeklinde taşınırken diğer proton hidrojen iyonu şeklinde sıvı ortamla taşınır. H-C-OH + NAD + C=O + NADH + H + Hücresel solunumda oluşturulan bu NADH + H + lar ETS ye aktarılarak moleküler oksijenle enerji seviyeleri yavaş yavaş düşürülerek birleştirilir.bu birleştirme birden meydana gelseydi açığa kontrol edilemeyen bir enerji çıkardı.ets nin amacı bu enerjinin kontrol edilerek ATP sentezlenmesini sağlamaktır. NAD + reaksiyonları

3 Hücresel solunumun basamakları 1.Glikoliz 2.Krebs devri 3.Elektron taşıma sistemi(ets) Hücresel solunum üç basamakta meydana gelir.bunlar; Karbonhidrat ve diğer organik moleküller de bulunan kimyasal bağ enerjisi hücresel solunumla açığa çıkar.birinci evre olan glikoliz hücre sitoplazmasında meydana gelir.bu sırada sübstrat düzeyinde enzimler yardımıyla ATP sentezi gerçekleşir. Glikoliz sonucu oluşan Piruvat Krebs devrine katılmak için mitokondriye geçer.krabs devri ve ETS mitokondride gerçekleşen olaylardır.glikoliz ve Krebs devri sırasında oluşan NADH lar dan ETS se ATP sentezi gerçekleşir.bu ATP yapımına da oksidatif fosforilasyon adı verilir. Glikoliz(Anaerobik solunum)

4 Glikolizin ikinci aşamasında toplam 4 ATP,2 Piruvat ve 2NADH + H oluşmaktadır.baştan 2ATP harcandığından dolayı net 2ATP kazanç vardır.ayrıca sentezlenen NADH lar oksijenli solunumun devam eden evrelerinde oksidatif fosforilasyon için ETS de kullanılacaktır. Glikoliz evresi tüm solunum yapan canlılarda ortak bir evredir. Oksijen bu evrede kullanılmaz bazı canlılar oksijensiz ortamlarda yaşarlar ve fermantasyon gerçekleştirirler. Glikoliz hem oksijenli ortamda hem de oksijensiz ortamda yaşayan canlılarda aynı biçimde gerçekleşir. Bundan sonraki reaksiyonlar fermantasyon yapan canlılarda ayrılır. Fermantasyon(Mayalanma) Fermantasyon yapan canlıların başında Mayalar gelir.alkol,sirke,laktik asitin elde edilmesi,hamurun,turşunun ekşimesi ve yoğurdun yapılması hep basit organizmaların anaerobik solunumları ile gerçekleşir.alkol fermantasyonunu yapan Mantarlar bir hücreli olup tomurcuklanma ile ürerler.enzimleri sayesinde glikoz 2 mol etil alkol ve karbondioksite dönüşür ayrıca az miktarda bir

5 enerjide açığa çıkar.daha önce söylendiği gibi fermantasyonun ilk aşaması glikoliz dir.oluşan 2 mol pirüvik asit alkol fermantasyonunda önce asetaldehite sonrada etil alkole dönüşür.bu sırada Glikolizde oluşan NADH lar kullanılır.laktik asit fermantasyonu ise bakteriler tarafından da oluşturulabilir.glikoliz sonucunda oluşan Piruvat NADH ve laktik asit dehidrojenaz enziminin yardımıyla laktik asite dönüşür. Krebs Devri Pirüvik asit (Piruvat) Karbondioksit ve iki karbonlu bileşik olan asetik asite parçalanır. Asetik asit CoA olarak bilinen bir enzime yüksek enerji bağı ile bağlanır. Bileşiğin tamam asetil- CoA olarak isimlendirilir. Bu sırada NADH+H da oluşur. 2 Pirüvük asit +2 CoA +2NAD 2 Asetil-CoA + CO 2 + 2NAD + 2H Asetil-CoA daha sonra Krebs sitrik asit döngüsüne girer. Bir molekül Glikozdan oluşan iki adet 2 karbonlu asetil-coa molekülünün her biri mitokondri matriksinde bulunan oksaloasetatla birleşerek sitrik asiti oluşturur.döngüsel reaksiyonlar sonucu Karbondioksitler,NADH +H lar,fadh + H lar ve ATP oluşum gözlenir.bir molekül Glikozun parçalanması Krebs döngüsünün iki kez tekrarlanmasına yol açtığından,glikozun bu parçalanma evresinde toplam sekiz molekül indirgenmiş taşıyıcı oluşur.( 6 tane NADH + H 2 tane FADH + H )Ayrıca krebs döngüsünün iki kez tekrarlanması sonucunda iki molekül ATP sübstrat seviyesinde fosforilasyonla sentezlenmiş olur.

6 Asetil grubunun iki karbonu altı karbonlu bir bileşik olan sitrik asiti oluşturmak için dört karbonlu bir bileşik ile birleşir.karbonlardan birinin CO 2 olarak uzaklaştırılması sonucu geride beş karbonlu alfa ketoglutarat kalır.ikinci CO 2 uzaklaştırılmasıyla 4 karbonlu bir bileşik oluşur.malat da 4 karbonludur ve bu bileşik diğer bir asetil CoA ile birleşerek döngü tekrarlanır.bir molekül glikozdan iki asetil birimi oluştuğundan her bir glikoz için döngü 2 kez tekrarlanmış olur. Elektron Taşıma Sistemi (ETS) Elektron taşıma sistemini oluşturan moleküller mitokondri iç zarına gömülmüşlerdir.iç zardaki kristalar mitokondri iç yüzeyini arttırırlar.birçok bileşik protein yapıdadır.bu proteinlere bağlı yardımcı (Prostetik) guruplar protein yapıda olmayıp enzimlerin çalışmasını kolaylaştırılar.zincir boyunca elektron taşıması sırasında elektron alıp verdikçe indirgenip yükseltkenmeye uğrarlar.besinlerden uzaklaştırılan elektronlar önce NADH tarafından yakalanır. Daha sonra elektronlar daha sonra diğer demir-sülfür içeren bileşiğe aktarılır.q(ubiqinon) ve oksijen arasındaki elektron taşıyan maddeler sitokromlar olarak adlandırılır.en son elektron alıcısı olan oksijen elektron ve protonlarla birleştikten sonra su meydana gelirdiğer elektron yakalayıcı bileşik olan FADH tarafından yakalanan elektronlarda aynı sisteme aktarılarak taşınır fakat elektronların FADH tarafından taşınması daha az ATP yapılmasına neden olur.

7 Bir tane NADH ve FADH molekülünün oksijen tarafından oksitlenmesi esnasında bırakılan serbest enerji ile birkaç tane ATP yapılabilir.bu yüzden ATP yapımı bir adımda oluşmaz.elektronların aktarılması sırasında birkaç bölgede protonlar memranlar arası bölgeye aktarılır.böylece zarın heriki yanında bir proton konsantrasyonu farkı ortaya çıkar.mitokondri matriksinin ise proton konsantrasyonu farkı zarlar arası bölgeye göre düşük kalması ve negatif olması ATP yapımına kaynaklık teşkil eder.protonların kendi konsantrasyonlarına bağlı olarak zarlar arası bölgeden tekrar matrikse doğru ATP sentaz protein kompleksinden geçmesi sırasında ATP yapımı meydana gelir.mitokondri iç zarında yer alan ATP sentaz protein kompleksi doğrudan ATP yapımı ile ilgilidir.bunlar iç zardan matrikse doğru çıkıntı yapan yumru benzeri oluşumlardır.atp sentezlenmesi daima matrikse bakan yüzeyde gerçekleşir. ATP sentaz kompleksi bir moleküler değirmen gibi çalışır.bu kompleks ökaryotlardaki kloroplast ve mitokondri zarlarında ayrıca prokaryot membranlarında bulunur.mitokondri zarlar arası bölge ile mitokondri matriksi arasındaki H iyonu(proton) farkı bu çarkı harekete geçirerek ATP yapımına neden olur.mitokondrilerde ekzorgonik reaksiyonlar sonucu oluşan reaksiyonlar la protonlar zarlar arası bölgeye itilir ve daha sonra ATP sentaz molekülünün çalışmasıyla ATP yapılır.kloroplastlarda da bir hidrojen yoğunluk farkı meydana getirilerek ATP yapımı gerçekleşir. ATP sentaz Protein kompleksi

8 Oksijenli solunum sırasında enerji akışı şu şekilde sıralanabilir. Glikoz----- NADH Elektron taşıma sistemi------proton motor kuvveti------atp Bir çift elektronun NADH yoluyla taşınmasında 3 ATP,elektron çiftinin FADH yoluyla taşınmasından ise 2 ATP sentezlenir.toplam ATP yapımı şu şekilde özetlenebilir. Glikoliz Krebs Sübstrat seviyesin de net 2 ATP 2 çift NADH +H molekülünün taşıdığı elektronlarla ETS sonucu toplam 6 ATP 2Piruvattan asetil CoA oluşurken sentezlenen 2 NADH+H dan ETS sonucu 6 ATP Krebs devri sırasında 2 devir sonucu toplam 6 NADH + H dan ETS sonucu 18 ATP Krebs devri sırasında 2 devir sonucu toplam 2 FADH+H dan ETS sonucu 4 ATP 2 Krebs devri sonucunda sübstrat seviyesinde fosforilasyon dan toplam 2 ATP Genel toplam= 38 ATP Bir glikoz molekülünün toplam enerjisi 686 kcal/mol dür.hücrede solunum sonucu oluşan bir ATP nin ADP ye dönüşmesi sonucu ise 7.3 kcal lik enerji açığa çıkar.toplam oluşan 38 ATP nin parçalnaması sonucu ise 38*7.3 = 277,4 kcal/mol lük enerji oluşur bu da oluşması gereken enerjinin yüzde 40 dır.dolayısıyla oksijenli solunumda verim % 40 dır.geri kalan enerji ısı olarak kaybedilir.bu da vücut ısısının oluşturulmasında kullanılır.

9 Besinlerin Metabolizması Hücreler ATP enerjisini sadece karbonhidratlardan değil yağ ve proteinlerden de sağlayabilir.yağlar önce yağ asiti ve gliserole hidroliz olurlar.gliserol,gliseraldehit 3 fosfata (PGAL) dönüşerek glikolitik yolar girer.yağ asitleri ise Asetil-CoA ya dönüşerek bu yola katılırlar. Yağlar karbonhidratlara göre daha indirgenmiş bileşik olduklarından daha çok enerji verirler. Proteinlerin hidrolizi sonucu oluşan amino asitler önce amin gurubundan amonyak ayrılır (deaminasyon) sonra bazı amino asitler pirüvik asite bazıları da asetil-coa ve bazı amino asitler de krebs döngüsünde yer alan başka moleküllere dönüşerek bu döngüye katılmış olurlar.

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

OKSİJENLİ SOLUNUM

OKSİJENLİ SOLUNUM 1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H

Detaylı

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon

Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama

Detaylı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı

Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Canlılarda Enerji Dönüşümleri Canlılarda Solunum: Enerjinin Açığa Çıkışı Canlı hücrede gerçekleşen tüm metabolik olaylar enerji gerektirir. Hayvanlar

Detaylı

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997). SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,

Detaylı

Doğadaki Enerji Akışı

Doğadaki Enerji Akışı Doğadaki Enerji Akışı Güneş enerjisi Kimyasal enerjisi ATP Fotosentez olayı ile enerjisi Hareket enerjisi Isı enerjisi ATP Enerjinin Temel Molekülü ATP + H 2 O ADP + H 2 O ADP + Pi + 7300 kalori AMP +

Detaylı

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir?

İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? METABOLİZMA/SOLUNUM 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? 2.Solunum evrelerinde elektron vericiler (giren madde) ve elektron alıcıları (son) yazınız Evreler Elektron vericiler Elektron

Detaylı

ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM

ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM Hücreler iş yapabilmek için enerjiye gereksinim duyarlar. Enerji ekosisteme güneş enerjisi yoluyla gelir ve ototrof canlılar sayesinde güneş enerjisi besinlerdeki kimyasal bağ

Detaylı

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik

Detaylı

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM

HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM 1 HÜCRESEL SOLUNUM *Hücresel solunum: Besinlerin parçalanarak ATP sentezlenmesine, hücresel solunum denir. ----------------------- OKSİJENSİZ SOLUNUM ----------------------- (ANAEROBİK SOLUNUM = FERMANTASYON)

Detaylı

HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON

HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON 1 Bakteriler yoğurt, peynir, pizza üretimi gibi mayalanma olaylarını gerçekleştirirler. Kaslarınız çok çalışırsa, oksijen yokluğundan dolayı kasılamazlar. Yediğiniz bütün

Detaylı

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir. Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite

Detaylı

AEROBİK SOLUNUM (OKSİJENLİ SOLUNUM) 1. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 1..4. Hücresel Solunum Anahtar Kavramlar fermantasyon, glikoliz, mitokondri, oksijenli solunum, hücresel solunum, krebs

Detaylı

Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır.

Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum olayının amacı enerji üretmektir. Tüm canlı hücreler, enerji gerektiren hayatsal olaylarında kullanacakları ATP enerjisini besinlerin

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)

Detaylı

12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU

12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU 12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU HÜCRESEL SOLUNUM HÜCRESEL SOLUNUM Besinlerin hücre içerisinde parçalanması ile ATP üretimini sağlayan mekanizmaya HÜCRESEL SOLUNUM denir. Canlılar

Detaylı

Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ

Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ Sunum ve Sistematik 1. ÜNİTE: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti

Detaylı

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol)

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) hücre solunumu Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 0 + enerji (ATP + ısı) Hücre solunumu karbonhidratlar, yağlar ve protein

Detaylı

Doğru - Yanlış Soruları. Etkinlik - 1. ÜNİTE 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ BÖLÜM 1 Fotosentez

Doğru - Yanlış Soruları. Etkinlik - 1. ÜNİTE 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ BÖLÜM 1 Fotosentez Etkinlik - 1 Fotosentez Doğru - Yanlış Soruları Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına ''D'', yanlış olanların yanına ''Y'' harfi yazınız. 1. ATP'nin sentezi bir fosforilasyon olayıdır. 2. İnorganik

Detaylı

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Detaylı

PROF. DR. SERKAN YILMAZ

PROF. DR. SERKAN YILMAZ PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücrede enzimler yardımıyla katalizlenen reaksiyonlar hücre metabolizması adını alır. Bu metabolik olaylar; A) Beslenme (anabolizma) B) Yıkım (katabolizma) olaylarıdır. Hücrede

Detaylı

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e. www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar

Detaylı

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.

6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e. www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar

Detaylı

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur.

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur. Enerji Dönüşümleri Enerji Enerji; bir maddeyi taşıma veya değiştirme kapasitesi anlamına gelir. Enerji : Enerji bir formdan diğerine dönüştürülebilir. Kimyasal enerji ;moleküllerinin kimyasal bağlarının

Detaylı

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi

BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Havanın serbest O2 kullanarak bitki hücrelerinde şekerlerin, yağların ya da diğer organik moleküllerin oksitlenmesi

Detaylı

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını

Detaylı

HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ

HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ HÜCRE SOLUNUMU: KİMYASAL ENERJİ ELDESİ Güneş: Temel enerji kaynağı!!! Güneş ışığı bitkiler ve diğer organizmalar için temel enerji kaynağıdır. 2 Katabolik yollar Hücreler, enzimler aracılığı ile, potansiyel

Detaylı

KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT ÜN TE 1

KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT ÜN TE 1 ÜN TE (Adenozin Trifosfat) Hücrenin enerji kaynağıdır. Yapısında bulunan elementler; C, H, O, N ve P dir. Yapı taşları: P P ¾ 3 tane fosforik (H3 4 ) P tane 5C lu şeker (Riboz) tane Azotlu organik baz

Detaylı

Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder?

Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Ekosistem ve Enerji Ekosistemde enerjinin akışı güneş ışığı ve ısı şeklinde gözlenir. Tam tersine canlı hücrelerde

Detaylı

YAĞLAR KARBONHĠDRATLAR PROTEĠNLER. Gliserol Glikoz aminoasit PGAL(3C) Asetil Co-A (2C)

YAĞLAR KARBONHĠDRATLAR PROTEĠNLER. Gliserol Glikoz aminoasit PGAL(3C) Asetil Co-A (2C) Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum olayının amacı enerji üretmektir. Tüm canlı hücreler, enerji gerektiren hayatsal olaylarında kullanacakları ATP enerjisini besinlerin

Detaylı

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara

Detaylı

2- IŞIK ENERJİSİ: Yeryüzünün ışık kaynağı güneştir. Beyaz bir ışık prizmada kırıldığında mordan kırmızıya doğru renkler oluşur. GÜNEŞ IŞINIM ENERJİSİ

2- IŞIK ENERJİSİ: Yeryüzünün ışık kaynağı güneştir. Beyaz bir ışık prizmada kırıldığında mordan kırmızıya doğru renkler oluşur. GÜNEŞ IŞINIM ENERJİSİ CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ Enerji ve Enerji Çeşitleri: Enerji, iş yapabilme kapasitesi yani maddenin yerçekimi ve sürtünme gibi zıt güçlere karşı hareket oluşturma yeteneğidir. Temel enerji kaynağı güneştir.

Detaylı

TIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU

TIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU TIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU Yağların Oksidasyonu Besinlerle alınan yağlar ince bağırsakta safra asidi tuzları ile önce emülsiyonlaşarak küçük damlacıklar haline getirilir. Sonra

Detaylı

Solunum ve Fotosentez

Solunum ve Fotosentez 9 Solunum ve Fotosentez 9 Solunum ve Fotosentez 9.1 Glukoz yükseltgenmesi kimyasal enerjiyi nasıl açığa çıkarır? 9.2 Glukoz metabolizmasında aerobik yolaklar 9.3 Oksidatif fosforilasyon nasıl ATP üretir?

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları hem endergonik hem ekzergonik reaksiyonlardır. ATP molekülü ile hücrenin endergonik ve ekzergonik reaksiyonları arasında enerji transferini

Detaylı

E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar?

E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar? E.T.S. tam olarak nedir? Ne işe yarar? Elektron Taşıma Sistemi(E.T.S.) fotosentez,oksijenli solunum ve kemosentez yapan canlılarda görülen molekül gruplarıdır.bu moleküller canlıda canlıya değişse de,

Detaylı

ayxmaz/lisebiyoloji.com

ayxmaz/lisebiyoloji.com Adı/Soyadı: Sınıf/No: / Fotosentez İnceleme Çalışma 1. Verilen terimleri kullanarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayın. A.Terimler: Klorofil, Kloroplast, Mavi ve kırmızı ışık dalgalarının,yeşil ışık dalgalarının,

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK (Botanik, 10. Hafta): Fotosentez FOTOSENTEZ

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK (Botanik, 10. Hafta): Fotosentez FOTOSENTEZ FOTOSENTEZ Elektron Koparılması ve Floresans Enerjisi Elektronlar negatif (e - ) ve protonlar pozitif (p + ) yüklüdür. Bu nedenle protonlar elektronları çekerler. Elektronlar ise, belli bir enerjiye sahiptir

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 11. Sınıf 1 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ Fotosentez ile ışık enerjisi kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür. Kloroplastsız hücreler fotosentez yapamaz. DOĞRU YANLIŞ SORULARI

Detaylı

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır.

FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır. 1 FOTOSENTEZ *Fotosentez: Klorofilli canlıların, ışık enerjisini kullanarak; inorganik maddelerden organik besin sentezlemesine fotosentez denir. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal

Detaylı

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.

21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin

Detaylı

FOTOSENTEZ C 6 H 12 O 6 + 6 O 2. Fotosentez yapan canlılar: - Bitkiler - Mavi yeşil algler - Bazı bakteriler - Bazı protistalar. Glikoz IŞIK KLOROFİL

FOTOSENTEZ C 6 H 12 O 6 + 6 O 2. Fotosentez yapan canlılar: - Bitkiler - Mavi yeşil algler - Bazı bakteriler - Bazı protistalar. Glikoz IŞIK KLOROFİL Fotosentez FOTOSENTEZ Işık enerjisinin kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesidir. Yeşil yapraklı bitkilerin inorganik maddelerden (H 2 O, CO 2 ), ışık enerjisi ve klorofil yardımı ile organik besin

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları

Detaylı

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 1 METABOLİZMA Hücrede meydana gelen tüm reaksiyonlara denir Anabolizma: Basit moleküllerden kompleks moleküllerin sentezlendiği enerji gerektiren reaksiyonlardır X+Y+ENERJİ

Detaylı

Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm

Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm HÜCRESEL SOLUNUM Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm aktiviteleri enerji gerektirir. Biyolojik

Detaylı

Fotosentez ile her yıl 160 milyar ton karbonhidrat üretilir. Güneş enerjisi dünyadaki yaşam enerjisi kaynağıdır.

Fotosentez ile her yıl 160 milyar ton karbonhidrat üretilir. Güneş enerjisi dünyadaki yaşam enerjisi kaynağıdır. FOTOSENTEZ Fotosentez ile her yıl 160 milyar ton karbonhidrat üretilir. Güneş enerjisi dünyadaki yaşam enerjisi kaynağıdır. Fotosentez Kloroplastlar, 150 milyon km uzaktan, güneşten gelen ışık enerjisini

Detaylı

01 1. Aşağıda ATP molekülünün yapısı şematik olarak gösterilmiştir. 4. Aşağıda şemada ATP sentezi ve hidrolizi gösterilmiştir.

01 1. Aşağıda ATP molekülünün yapısı şematik olarak gösterilmiştir. 4. Aşağıda şemada ATP sentezi ve hidrolizi gösterilmiştir. 10. SINIF / B YOLOJ ATP Glikoliz 01 kavrama testi 1. Aşağıda ATP molekülünün yapısı şematik olarak gösterilmiştir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I nolu bağ iki organik molekülü birbirine

Detaylı

HÜCRESEL EVRİM. Prof. Dr. Müjgan Cengiz Prof. Dr. Ayhan Deviren

HÜCRESEL EVRİM. Prof. Dr. Müjgan Cengiz Prof. Dr. Ayhan Deviren HÜCRESEL EVRİM Prof. Dr. Müjgan Cengiz Prof. Dr. Ayhan Deviren 1. Maddenin Oluşumu 2. Atomik Evrim 3. Moleküler evrim 4. Hücresel evrim Prof. Dr. Müjgan Cengiz MADDENİN OLUŞUMU Enerji Doymuşluğundan Madde

Detaylı

METABOLİZMA REAKSİYONLARI. Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV

METABOLİZMA REAKSİYONLARI. Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV METABOLİZMA REAKSİYONLARI Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV METABOLİZMA Canlı sistemde maddelerin uğradığı kimyasal değişikliklerin hepsine birden metabolizma, bu değişiklikleri meydana

Detaylı

Biyolojik Oksidasyon. Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş

Biyolojik Oksidasyon. Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş Biyolojik Oksidasyon Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar Ateş Canlı hücreler, dışarıdan aldıkları kimyasal veya fiziksel enerjiyi, geliştirdiği bir sistemle, ATP ile taşınan biyolojik enerjiye çevirirler; ATP yi kullanarak

Detaylı

Yağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı

Yağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin β Oksidayonu Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Beta Oksidasyonu Yağ asitlerinin enerji üretimi amacı ile yıkımında (yükseltgenme) en önemli yol β oksidasyon yoldudur. β oksidasyon yolu

Detaylı

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ 9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.

Detaylı

-Kloroplast ve mitokondri bulunmaz fakat bu organellerde bulunan aynı bulunur.

-Kloroplast ve mitokondri bulunmaz fakat bu organellerde bulunan aynı bulunur. BAKTERİLER GENEL ÖZELLİKLERİ: -Prokaryot hücre yapılı, tek hücreli canlılardır. -Halkasal DNA ya sahiptirler. Bazı bakterilerde plazmit bulunur. Plazmit: Küçük ve halka şeklinde DNA parçacıklarıdır. Bakterilerin

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü)

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) ADIM ADIM YGS LYS 100. Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) MADDE DÖNGÜLERİ Ekosistemde kimyasal elementler sınırlı sayıda bulunur. Bu nedenle bu kimyasal elementeler organik ve

Detaylı

Çimlendirmenin yapıldığı karanlık oda atmosferinde; O2 Azalır CO2 ARTAR Isı ARTAR (Enerji açığa çıkar)

Çimlendirmenin yapıldığı karanlık oda atmosferinde; O2 Azalır CO2 ARTAR Isı ARTAR (Enerji açığa çıkar) Karanlık bir odada çimlendirilen tohumlardan elde edilen fideciklerin yaş ağırlığı ARTARKEN, kuru ağırlığı AZALIR 10 Bezelye tohumu kuru ağırlığı 2.237 g 10 Bezelye fidesi kur ağırlığı 1.076 g Ağırlık

Detaylı

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN

OKSİDATİF FOSFORİLASYON. Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN OKSİDATİF FOSFORİLASYON Prof. Dr. Yeşim ÖZKAN Canlı organizmalarda; Biyosentez Aktif Transport Hareket gibi süreçlerde enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerji tüketilen yiyeceklerden sağlanmaktadır. Enerji

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 2. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ

ADIM ADIM YGS-LYS 2. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ ADIM ADIM YGS-LYS 2. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ HÜCRESEL YAPI: Tüm canlılarda temel yapı ve görev birimi hücredir. Canlılar hücre sayılarına ve hücre yapılarına göre gruplandırılır.

Detaylı

LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ

LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ 8. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ 1. Yapısal fonksiyon görevi: Lipitler fosfolipitler başta olmak üzere hücre ve organel zarlarının yapısına girer

Detaylı

BİYOKİMYA II EK NOT. Ortak biyokimyasal tepkimeler

BİYOKİMYA II EK NOT. Ortak biyokimyasal tepkimeler BİYOKİMYA II EK NOT Dr. NaĢit ĠĞCĠ Ortak biyokimyasal tepkimeler Ġndirgenme-yükseltgenme (redüksiyon-oksidasyon, redoks) tepkimeleri de biyokimya açısından çok önemli tepkimelerdir. Basitçe, elektron kaybı

Detaylı

www.demiraylisesi.com

www.demiraylisesi.com YÖNETİCİ MOLEKÜLLER C, H, O, N, P atomlarından meydana gelir. Hücrenin en büyük yapılı molekülüdür. Yönetici moleküller hücreye ait genetik bilgiyi taşır, hayatsal faaliyetleri yönetir, genetik bilginin

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3

ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 TEK ZARLI ORGANELLER 4) Koful Hücre içerisinde çeşitli görevleri bulunan organeldir. Genel olarak hayvan hücrelerinde çok sayıda küçük küçük ;bitki hücrelerinde

Detaylı

Biyoloji sözlüğü. Organizmanın yaşam ortamındaki toprak, su, iklim, inorganik. maddeler gibi biyolojik olmayan faktörlerin tümü.

Biyoloji sözlüğü. Organizmanın yaşam ortamındaki toprak, su, iklim, inorganik. maddeler gibi biyolojik olmayan faktörlerin tümü. Biyoloji sözlüğü -A- Organizmanın yaşam ortamındaki toprak, su, iklim, inorganik maddeler gibi biyolojik olmayan faktörlerin tümü. Belirli çevre koşullarında canlının yaşama ve üreme şansını arttıran kalıtsal

Detaylı

ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli:

ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli: ENERJİ SİSTEMLERİ 1 ENERJİ iş yapabilme veya ortaya koyabilme kapasitesi 6 enerji şekli: 1. Kimyasal Enerji 2. Mekanik Enerji 3. Isı Enerjisi 4. Işık Enerjisi 5. Elektrik Enerjisi 6. Nükleer Enerji Bu

Detaylı

Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz.

Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz. Aşağıda verilen bilgilerin karşısına doğru ya da yanlış olduğunu belirtiniz. Do ru Yanl fl 1. Glikolizde son ürün karbondioksittir. 2. Glikoliz reaksiyonlarında önce ATP üretilir, sonra da ATP tüketilir.

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ

ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ Enerji Energy(E) Yaşamın devamı için gerekli ön koşul Gözle görülebilen mekanik iş ve vücut ısısının kombinasyonu olarak ortaya çıkar. İnsan vücudu

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2

ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2 ADIM ADIM YGS-LYS 44. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-4 BAKTERİLER ALEMİ-2 BAKTERİLERDE EŞEYSİZ ÜREME İKİYE BÖLÜNME Bakteri bölüneceği zaman DNA dan bir kopya çıkartılır. Böylece bakteri içinde iki tane

Detaylı

Bitki Fizyolojisi. 6. Hafta

Bitki Fizyolojisi. 6. Hafta Bitki Fizyolojisi 6. Hafta 1 Fotosentezin karanlık tepkimelerinde karbondioksit özümlemesi; 1. C 3 bitkilerinde (Calvin-Benson mekanizması ile), 2. C 4 bitkilerinde (Hatch-Slack mekanizması ile), 3. KAM

Detaylı

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #5

YGS ANAHTAR SORULAR #5 YGS ANAHTAR SORULAR #5 1) 2) Yağ + Lipaz %30 Nişasta + %40 Aminoasit + Su %20 Aminoasit + %5 İyot + %5 Amilaz + Su İçinde yağ ve yağı sindiren enzim bulunan bir bağırsak parçası saf suyla dolu olan cam

Detaylı

Bitki Fizyolojisi. Konular. Fotosentez. Organik kimyasallar Fotosentez 2. Solunum

Bitki Fizyolojisi. Konular. Fotosentez. Organik kimyasallar Fotosentez 2. Solunum Bitki Fizyolojisi 1. Fotosentez 2. Solunum Konular 3. Suyun önemi, alınması ve kullanılması 4. Mineral beslenme 5. Bitki hormonları ve büyümeyi düzenleyici maddeler 6. Çiçek tomurcuğu oluşumu, meyve tutumu

Detaylı

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar

Detaylı

ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR. Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN

ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR. Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN DEVLET KİTAPLARI DÖRDÜNCÜ BASKI..., 2012 MILLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI...: 4658.

Detaylı

Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI

Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI 13. Hafta: Vitaminler ve Koenzimler: Vitamin tanımı, vitaminlerin görevleri, vitaminlerin sınıflandırılmaları, koenzim tanımı, önemli vitaminler, suda çözünen vitaminler, yağda çözünen vitaminler, vitaminlerin

Detaylı

ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR. Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN

ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR. Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ 10 YAZARLAR Dr. Seda ERCAN AKKAYA Davut SAĞDIÇ Osman ALBAYRAK Emine ÖZTÜRK Şermin CAVAK Fadime İLHAN DEVLET KİTAPLARI ÜÇÜNCÜ BASKI..., 2011 MILLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI...: 4658

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine

Detaylı

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

Fotosentez - Kemosentez Çözüm 1

Fotosentez - Kemosentez Çözüm 1 Fotosentez - Kemosentez Çözüm 1 1. Işık bir cisme çarptığında soğurulur, yansıtılır ya da içinden geçer. 4. DNA Işığı soğuran moleküllere pigment denir. Farklı pigmentler farklı dalga boyundaki ışığı soğurur.

Detaylı

Sitrik Asit Döngüsü. (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü)

Sitrik Asit Döngüsü. (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü) Sitrik Asit Döngüsü (Trikarboksilik Asit Döngüsü, Krebs Döngüsü) Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Ünversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC Sir Hans

Detaylı

Fen ve Teknoloji 8. 6.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 2.Madde Döngüleri

Fen ve Teknoloji 8. 6.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 2.Madde Döngüleri 6.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 2.Madde Döngüleri Anahtar Kavramlar: Oksijenli solunum Oksijensiz solunum Madde döngüleri ATP 1.8. Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için enerjiye ihtiyaç

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #1

YGS ANAHTAR SORULAR #1 YGS ANAHTAR SORULAR #1 1) Yıkımları sırasında Tüketilen O2 miktarı 2) H2O2 H2O2 H2O2 Grafikte bazı organik bileşiklerin yıkımları sırasında tüketilen oksijen miktarı verilmiştir. Buna göre organik bileşiklerin

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar

Detaylı

ÜN TE III. CANLILARDA ENERJ DÖNÜfiÜMÜ

ÜN TE III. CANLILARDA ENERJ DÖNÜfiÜMÜ ÜN TE III CANLILARDA ENERJ DÖNÜfiÜMÜ I. ENERJ VE ENERJ ÇEfi TLER A. Ifl k Enerjisi B. Kimyasal Ba Enerjisi C. Is Enerjisi II. ENERJ N N TEMEL MOLEKÜLÜ ATP III. CANLILARDA ENERJ HT YACI IV. OKS JENS Z SOLUNUM

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #6 1) Canlılar soylarının devam ettirebilmek için üreyerek yeni bireyler meydana getirir. Bu üreme olaylarıyla ilgili olarak; I. Bakterinin ikiye bölünerek kendine benzer yeni

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21 1) Aşağıda bazı dönüşüm tepkimeleri gösterilmiştir. a 2) Enzimlerin çalışma hızına etki eden faktörlerle ilgili; RH RH ADP + Pi ATP I II b Buna göre a ve b yönlerindeki değişimlerle

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ C MADDE DÖNGÜLERİ (6 SAAT) 1 ATP Enerjisi 2 ATP Molekülünün Yapısı 3 Solunum 4 Solunum Çeşitleri 5 ATP Enerjisinin Hücrelerde Kullanılması

Detaylı

BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA

BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA BĠYOKĠMYA DOÇ. DR. MEHMET KARACA TANIMLAR GLĠKOLĠZ: (LĠZ LEZYON (LYSIS), YIKAMA, PARÇALAMA ANLAMINDADIR). Glikoliz hücrede sitozolde gerçekleģir. Glikoliz olayı hem aerobik hem de anaerobik organizmalarda

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ

ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ ENERJİ KAYNAKLARI- ENERJİ SİSTEMLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ Enerji Energy(E) Yaşamın devamı için gerekli ön koşul Gözle görülebilen mekanik iş ve vücut ısısının kombinasyonu olarak ortaya çıkar. İnsan vücudu

Detaylı

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )

Detaylı

8 HAFTA Mikrobiyal Beslenme

8 HAFTA Mikrobiyal Beslenme Copyright McGraw-Hill companies, Inc. Permission required for reproduction or display. 8 HAFTA Mikrobiyal Beslenme 1 Copyright McGraw-Hill companies, Inc. Permission required for reproduction or display.

Detaylı

METABOLİZMA. Dr. Serkan SAYINER

METABOLİZMA. Dr. Serkan SAYINER METABOLİZMA Dr. Serkan SAYINER serkan.sayiner@neu.edu.tr Genel Bakış Canlı organizmalar, kendilerini yenilemek, gelişmek ve üremek için kimyasal maddelere gereksinim duyarlar. Çünkü organizmanın tamamı

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Fermantasyon Nedir? Mikroorganizmaların enerji temin etme yolları Solunum: Son elektron (H) alıcısı (akseptörü)oksijen

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #17

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #17 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #17 1) Memeli bir hayvanın vücudunda gerçekleşen biyokimyasal tepkimelerden bazıları aşağıdaki gibidir. I Glikojen Glikoz ATP III Buna göre I, II ve III ile gösterilen metabolik

Detaylı

Betül ŞİMŞEK İDEM, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK

Betül ŞİMŞEK İDEM, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK YAYIN KURULU Hazırlayanlar Betül ŞİMŞEK İDEM, Yeşim DAŞDEMİR ÇALIK YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULU Kurumsal Yayınlar Yönetmeni Saime YILDIRIM Kurumsal Yayınlar Birimi Dizgi & Grafik Mustafa Burak SANK & Ezgi

Detaylı

HÜCRE. Dicle Aras. Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması

HÜCRE. Dicle Aras. Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması HÜCRE Dicle Aras Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması Hücre Bölünmesi Hücre bölünme ve çoğalması iki şekilde gerçekleşir. Vücut soma hücrelerinin bölünme ve çoğalma biçimi Mitoz (mitosis),

Detaylı

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ Besin Zincirindeki Enerji Akışı Madde Döngüleri Enerji Kaynakları ve Geri Dönüşüm Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Besin Zincirindeki Enerji Akışı Bütün canlılar yaşamlarını devam

Detaylı

Fotosentezde Cereyan Eden Asal

Fotosentezde Cereyan Eden Asal Fotosentezde Cereyan Eden Asal Tepkimeler Fotosentezde cereyan eden tepkimeler ışık tepkimeleri ve karanlık tepkimeleri olmak üzere iki ana bölüm altında toplanabilir. Fotosentezin ışık tepkimelerinde

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22 1) Zigottan başlayıp yeni bir bireyin meydana gelmesiyle sonlanan olayların hepsine birden gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, I. Morula II. Gastrula III. Blastula

Detaylı

LYS 2 ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI BÝYOLOJÝ DENEME SINAVI. 2. Otsu bitkilerde, ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK

LYS 2 ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI BÝYOLOJÝ DENEME SINAVI. 2. Otsu bitkilerde, ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK LS 2 ÜNÝVERSÝTE HAIRLIK Ö-DE-BÝR AINLARI BÝOLOJÝ DENEME SINAVI A Soru sayýsý: 0 anýtlama süresi: 5 dakika Bu testle ilgili yanýtlarýnýzý optik formdaki Biyoloji bölümüne iþaretleyiniz. Doðru yanýtlarýnýzýn

Detaylı