Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak"

Canan Gülistan Kaner
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını belli bir düzeyde tutmamız, Vücudumuz için gerekli bileşikleri sentezlememiz gibi birçok olay için gereklidir. Bizim gibi bütün canlılar da beslenmek veya bir şekilde kendi enerjisini üretmek zorundadır 1 Metabolizmaya giriş Metabolizmayı tanımlayacak olursak Hücrede veya organizmada gerçekleşen reaksiyonların tümüne metabolizma diyebiliriz Yıkım olaylarına katabolizma, Yapım veya sentez olaylarına da anabolizma diyebiliriz. 2 Metabolizmaya giriş Sentez (Anabolizma) Büyük moleküller Küçük moleküller Enerji Yıkım (katabolizma) 3 1

Metabolizmaya giriş Metabolik yollar kademeli olarak gerçekleşebilir Her bir kademeyi spesifik bir enzim katalizler Her bir kademenin ürünü, bir sonraki kademedeki enzim için substrattır 1.Enzim 2.

2 Metabolizmaya giriş Metabolik yollar kademeli olarak gerçekleşebilir Her bir kademeyi spesifik bir enzim katalizler Her bir kademenin ürünü, bir sonraki kademedeki enzim için substrattır 1.Enzim 2. Enzim 3. Enzim A B C D 1.Reaksiyon 2.Reaksiyon 3.Reaksiyon Başlangıç Ürün molekülü 1. Ara ürün 2.Ara ürün 4 Enerji Değişim yapabilme kapasitesi olarak tanımlayabiliriz Kinetik enerji Hareket enerjisi de denilebilir Potansiyel enerji Madde olarak depolanan enerjidir, sözgelimi kimyasal bağ enerjisi böyle bir enerjidir Termodinamiğin yasaları enerji dönüşümlerini tanımlar Termodinamiğin birinci kanununa göre; Enerji farklı formlara dönüştürülebilirdir Enerji yoktan varolmaz ve yok edilemez 5 Enerjinin dönüşümü Potansiyel enerjisi en yüksek olan yüzücü Atlayan bu yüzücü potansiyel enerjisini kinetik enerjiye çevirmektedir Tırmanmak, kas hareketinin potansiyel enerjiye çevrilmesidir Suyun içindeki yüzücü Nispeten daha az potansiyel enerjiye sahiptir 6 2

Serbest enerji Enerji taşıyıcı ATP Yapısındaki fosfat bağları yüksek enerjili bağlardır ATP organizmada üç şekilde sentezlenir Substrat

ATP P P i Motor protein hareket (a) Mekanik iş: ATP motor proteinini fosforilledi ATP Membran proteini P P i ADP + P i Çözünmüş madde Taşındı

iş: ATP ilgili molekülleri fosforilledi 8 Egzergonik reaksiyonlar Enerji ortaya çıkarak gerçekleştiği için kendiliğinden gerçekleşirler

3 Serbest enerji Enerji taşıyıcı ATP Yapısındaki fosfat bağları yüksek enerjili bağlardır ATP organizmada üç şekilde sentezlenir Substrat seviyesinde fosforilasyonla (fosfatlanmış bir şekerden ADP ye fosfat transferi) Oksidatif fosforilasyonla Fotofosforilasyonla 7 Enerji taşıyıcı ATP P P i Motor protein hareket (a) Mekanik iş: ATP motor proteinini fosforilledi ATP Membran proteini P P i ADP + P i Çözünmüş madde Taşındı (b) Taşınım işi: ATP taşıyıcı proteini fosforilledi P NH 2 Glu + NH 3 + P i Glu Girenler: Glutamik asit ve amonyak Ürün: Glutamin (c) Kimyasal iş: ATP ilgili molekülleri fosforilledi 8 Egzergonik reaksiyonlar Enerji ortaya çıkarak gerçekleştiği için kendiliğinden gerçekleşirler Girenlerin Enerjisi Enerji Ürünlerin enerjisi Üründe oluşan enerji miktarı ( G <0) Reaksiyonun oluşum yönü Egzergonik reaksiyon: serbest enerji ortaya çıkmaktadır 9 3

Serbest enerji Serbest enerji Endergonik reaksiyonlar Enerji gerektirdikleri için kendiliğinden gerçekleşmezler Ürünlerin enerjisi Girenlerin enerjisi Enerji Üründe oluşan enerji miktarı

Reaksiyonun ilerleme yönü Ürünler 11 Karbohidratların metabolizması Enerjimizin önemli bir kısmını karbohidratlardan elde ederiz, Glikoz hemen hemen tüm canlıların kullanabildiği

4 Serbest enerji Serbest enerji Endergonik reaksiyonlar Enerji gerektirdikleri için kendiliğinden gerçekleşmezler Ürünlerin enerjisi Girenlerin enerjisi Enerji Üründe oluşan enerji miktarı ( G >0) Reaksiyonun oluşum yönü Endergonik reaksiyon: gerçekleşmesi için enerji gerekli 10 Kimyasal reaksiyonlarda enerji A B C D Geçiş hali A B E A C D Girenler A C B D G < O Reaksiyonun ilerleme yönü Ürünler 11 Karbohidratların metabolizması Enerjimizin önemli bir kısmını karbohidratlardan elde ederiz, Glikoz hemen hemen tüm canlıların kullanabildiği evrensel bir besindir, Glikozun parçalandığı metabolik yola glikolizis (embdenmeyerhof pathway ) denilir. Glikolizis; canlıların hemen hemen tamamı için ortak bir metabolik yol olduğu için önemlidir. 12 4

5 Karbohidratların metabolizması 13 Glikolizin basamakları

10 28 Diğer şekerlerin glikolizise girişi 29 Glikojenin parçalanması 30 10

11 Pirüvat ın gidebileceği yollar 31 Asetil-CoA üretimi 32 Pirüvattan laktik asit oluşumu Laktik asit bakterileri bu metabolik yolu kullanır Örneğin yoğurtta bulunan Lactobacillus thermophilus bu şekilde laktik asit üretir. Yorucu aktiviteler sırasında yüksek yapılı canlıların kaslarında da laktik asit fermantasyonu olur

12 Pirüvattan etanol oluşumu Örneğin Saccharomyces cerevisiae mayası bu metabolik yolu kullanır Ekmek mayasında, bira ve şarap üretiminde bu maya kullanılır 34 Krebs döngüsü (sitrik asit döngüsü) Krebs döngüsü; ETS de oksijenin indirgenmesiyle ATP sentezi için gerekli elektron taşıyıcı moleküllerin üretildiği bir döngüdür Bu elektronca zengin moleküller NADH ve FADH2 dir Ayrıca diğer metabolik yollar için ara ürünler de bu yolda üretilebilir (aminoasit sentezi, nükleik asit sentezi vs.)

13 Elektron transport zinciri ve ATP sentezi 37 Faydalı olabilecek linkler Glikolizis, krebs döngüsü ve ETZ Muhtelif konular 38 13

Benzer belgeler

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık