BURSA ĠL BAġKANLIĞI 29 Mart 2009 Yerel Seçimler Belediye BaĢkan Adaylarına Yönelik Akademik Bilgilendirme Programı 8 Konu : Belediye nin Gıda ve Veterinerlik Hizmetleri Sağlıklı Kent-Sağlıklı Kentli Doç. Dr. Cem ŞEN 18 ġubat 2009 Yer : CHP Ġl BaĢkanlığı Binası Saat : 09.30-11.00 1
YEREL YÖNETĠMLER BĠREYLERE a) Gıda b) Alt yapı c) Barınma Hizmetlerini vermekle yükümlüdür. Bu da HALK SAĞLIĞI demektir. HALK SAĞLIĞININ TEMEL PRENSĠBĠ Hasta kiģileri iyileģtirmekten ziyade KiĢileri hastalıklardan korumak EġGÜDÜMLÜ ÇALIġMA Sağlık Bakanlığı, Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Yerel Yönetimler VETERĠNER HEKĠMLĠĞĠN ĠLGĠ ALANI a) HAYVAN SAĞLIĞI Tedavi, aģılama hizmetleri Hayvan refahı, Hayvan ıslahı ve yetiģtirilmesi b) ĠNSAN SAĞLIĞI Hayvansal gıdalardan insanlara geçen hastalıkların önlenmesi Hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların önlenmesi BELEDĠYE VETERĠNER HĠZMETLERĠ 1580 sayılı Belediye Kanunu 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu 5393 sayılı Belediye Kanunu 3285 sayılı Hayvan Sağlık Zabıtası Kanunu 3030 sayılı BüyükĢehir Belediyesi Kanunu Halk Sağlığı alanında Veteriner Hekimlere ve görev aldıkları birimlere ciddi görevler yüklemiģtir. 22 Nisan 2006 Tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararıyla-Norm kadro uygulaması 22 ġubat 2007 tarihli Resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı kuruluģları ile Mahalli idare Birlikleri Norm Kadro ilke ve Standartlarına dair Yönetmelikle Yeni düzenleme 2
VETERĠNER HEKĠM SORUMLULUĞUNDA BELEDĠYE HĠZMETLERĠ Gayri sıhhî müesseseleri ruhsatlandırma ve denetleme Mezbaha iģletmek, iģlettirmek veya bu yerlerin gerçek ve tüzel kiģilerce açılmasına izin vermek (kesim öncesi-sonrası muayene; özel kesimhanelerin denetimi) Hayvan hastalıklarını ihbar etme ve ihbarları kabul etme, Kuduzla mücadelede sahipsiz kedi ve köpeklerin rehabilitasyonu (aģılama, çip) 2004 yılında yürürlüğe konulan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu gereğince sahipsiz hayvanların rehabilitasyonu Çevre zararlıları (sivrisinek, karasinek vb.) ile mücadele etmek Zoonoz hastalıklarla (hayvanlardan insanlara geçen) mücadele (Kuduz, Kırım Kongo Kanamalı AteĢi, Bruselloz, ġarbon, Tüberküloz ve KuĢ Gribi ) Hayvansal kökenli gıda maddelerini gıda güvenliği, halk sağlığı ve tüketicinin korunması yönünde ruhsatlandırmak, denetlemek, Kurban Bayramında kamu veya özel sektör mezbahalarının toplu kesimler için hazırlanması Hayvanat bahçesindeki hayvanların tedavi ve bakımlarının sağlanması 3
SERTĠFĠKASYON EĞĠTĠM PROGRAMI Belediye ÇalıĢanlarına Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı Sertifikasyon Eğitim Programı Gıda Sektörü ÇalıĢanlarına Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı Sertifikasyon Eğitim Programı GIDA ÜRETĠM - SATIġ YERLERĠ BÜFE - OKUL KANTĠNLERĠN HĠJYENĠK KONTROLLERĠ Beyaz-Kırmızı Et, Süt Üretim ve SatıĢ Yerlerinin Hijyen Kontrolleri Okul Kantinleri ve Büfelerin Hijyen Kontrolleri Prof. Dr. Semra OKURSOY Doç. Dr. Cem ġen 4
BELEDĠYELERĠMĠZĠN GÖREVLERĠ SAĞLIKLI ĠNSAN SAĞLIKLI KENT Hayvan sağlığının korunması, Hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların önlenmesi, Su ve gıda denetimleri ile, Ġnsan sağlığının korunması 1580 sayılı ve, 5393 sayılı Belediye Kanunları, 3030 sayılı BüyükĢehir Belediyesi Kanunu 1593 Sayılı Hıfızısıha Kanunu 3285 Sayılı Hayvan Sağlık Zabıtası Kanunu 5199 Sayılı Hayvan Hakları Koruma Kanunu Ġle belirlenmiģtir. BulaĢıcı hayvan hastalıkları yönünden gerekli tedbirleri almak. b- Zoonozlarla savaģmak, gerekli koruyucu ve kurtarıcı önlemleri almak, aldırmak. c-salgınların görülmesi halinde ilgili mercileri haberdar etmek, gerekli tedbirlerin alınmasına yardımcı olmak. Hayvan nakillerinin denetimi Kuduz, kırım Kongo Kanamalı AteĢi Bruselloz, ġarbon, Verem ve KuĢ Gribi gibi hayvanlardan insanlara geçen ve öldürücü olabilen bu hastalıkların mücadelesi d-belediye sınırları içindeki toplu hayvan satıģ yerlerinin genel hijyenik ve teknik koģullar yönünden kontrollerini yapmak, f-baģıboģ hayvan geçici barındırma ve tedavi merkezleri açmak, buralarda barındırılan hayvanların sağlıklarını korumaya yönelik tedbirleri almak. g-özel ve tüzel kiģilere ait hayvan barınaklarını çevre sağlığı ve genel sağlık açısından denetlemek, h-hayvanat bahçesindeki hayvanların tedavi ve bakımlarının sağlanması. BulaĢıcı hastalıklardan ölen hayvanların Yakma fırınlarında yakması veya kireç çukurlarına gömülmesi. 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Ve Zabıtası Kanunu 9.,12.,18.,22.,27..30. maddeleri ile belirlenmiģ,belediyelere görev ve sorumluluklar yüklenmiģtir. 30.madde belediyelerin hayvan hastalıkları ile mücadele için bütçelerine ödenek koymak ve mücadeleye katılmak zorunluluğu, 36. maddesi kuduzla mücadelede sahipsiz kedi köpeklerin rehabilitasyonu görevlerini de belediyelere vermiģtir. Mezbaha kurmak, kurdurmak, iģletmek, iģlettirmek veya bu yerlerin gerçek ve tüzel kiģilerce açılmasına izin vermek. Belediyeler sınırları içerisinde üretilen, depolanan ve satılan hayvansal menģeyli gıda maddelerini gıda güvenliği, halk sağlığı ve tüketicinin korunması yönünde ruhsatlandırmak ve her aģamasında denetlemek zorundadır. a-tüm hayvansal gıdaların (Ham ve iģlenmiģ halde) insan sağlığına zarar verebilecek etkenlerden arındırılması için gerekli bütün önlemleri almaya yönelik ilgili kurumlarla iģbirliği yapmak. b-tüm hayvansal gıda üreten, depolayan ve pazarlayan iģyerlerinin yasa ve yönetmeliklere, ürün hijyenine uygun çalıģmasını sağlayıcı tedbirler almasını, almayanlara gerekli yasal iģlemlerin yapılmasını sağlamak. Kaçak et kesimine mani olacak tedbirleri almak. 5
Süt ürünleri iģleyen ve satan yerlerin ürünlerinin kalite ve sağlık kontrollerinin ilgili yasalar çerçevesinde yapılmasını sağlamak. Balık satıģ yerlerinin genel temizlik ve sağlık kurallarına uygun faaliyet göstermelerini sağlamak, bununla ilgili belge düzenlemek. Hazır kıyma ve parça et satacak iģyerlerinin ruhsatlandırılması baģvurularında genelgeler çerçevesinde komisyonda bulunmak, durumu değerlendirmek ve gereğini yapmak. Gıda kontrol hizmetlerinden sorumlu kamu kurum ve kuruluģlarının koordinasyonlarında görev almak, Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek. 5393 sayılı Belediyeler Kanunu 15. maddesi ile belirlenmiģtir Sinek, sivrisinek kemirici hayvan mücadelesi Bu mücadele yapılırken kullanılan ilaçların çevreye zarar vermemesi. Bu mücadelede 5393 ve 1593 sayılı kanunlar ile belirlenmiģtir. Sahipsiz veya güçten düģmüģ hayvanların en hızlı Ģekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluģturulacak müģahede yerlerinde tutulması sağlanır. MüĢahede yerlerinde kısırlaģtırılan, aģılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır. Sahipsiz veya güçten düģmüģ hayvanların en hızlı Ģekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi, Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluģturulacak müģahede yerlerinde tutulması müģahede yerlerinde kısırlaģtırılan, aģılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları, Sahipsiz hayvanların bakım, beslenme ve tedavileri Sahipsiz hayvanların sahiplendirilmesi ĠyileĢme umudu olmayan sahipsiz hayvanların insancıl Ģartlarda uyutulması Ev ve süz hayvanı satan iģletme sahiplerine verilecek eğitimi organize etmekle, Yerel hayvan koruma görevlilerine verilecek eğitimi organize etmekle, Belediyeler tarafından, hayvan toplama ekiplerinin kurulması, bu kiģilerin ehil kiģilerden oluģması ve dönemsel olarak sorumlu veteriner hekimlerce eğitime tutulmaları 5199 sayılı Hayvan Koruma Kanununa göre belediyelere verilmiģtir. Prof. Dr. Semra OKURSOY-Doç. Dr. Cem ġen U.Ü. Veteriner Fakültesi 6