YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İLE YAPILAN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK VE DÜZENLEMELER MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ NO : 2011 / 70 KASIM 2011 www.degerymm.com.tr www.degerymm.com.tr www.ecovis.com.tr
SUNUŞ Şirketimizce Yeni Türk Ticaret Kanunu ile yapılan ve vergi mükelleflerini ilgilendiren önemli değişiklik ve düzenlemeler konusunda bir günlük bir toplantı düzenlenmesi kararlaştırılmış ve bu toplantının ikincil mevzuat düzenlemelerinin yayınlamasından sonra yapılması planlanmıştır. Ancak; kanunun yayımından itibaren yaklaşık sekiz aylık bir süre geçmiş olmasına rağmen henüz ikincil düzenlemelerin yayımlanmamış olması nedeniyle Yeni Türk Ticaret Kanunu ile yapılan önemli değişiklik ve düzenlemelerin konu başlıkları itibariyle açıklanması amacıyla bu sirkülerimiz hazırlanmıştır. Konu ile ilgili detay açıklamalar ikincil düzenlemelerin yayımından sonra düzenlenecek toplantıda yapılacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 1 ~ www.ecovis.com.tr
İçindekiler I. GĐRĐŞ... 3 II. YENĐ TÜRK TĐCARET KANUNU ĐLE YAPILAN ÖNEMLĐ BAZI DEĞĐŞĐKLĐK VE DÜZENLEMELER... 5 A. Tacir, Ticari Đşletme, Ticaret Unvanı ve Ticaret Sicili Đle Đlgili Düzenlemeler... 5 B. Muhasebe, Defter, Belge Ve Kayıt Düzeni Đle Đlgili Düzenlemeler... 5 C. Kamuyu Aydınlatma, Kurumsal Yönetim Ve Teknoloji Kullanımı Đle Đlgili Düzenlemeler... 6 D. Şirket Birleşme, Devir ve Bölünme ile Şirketler Topluluğu vb. Konulara Đlişkin Düzenlemeler... 7 E. Anonim Şirketler Đle Đlgili Düzenlemeler... 8 1. Yeni Türk Ticaret Kanununda Anonim Şirketlerin Kuruluşu... 8 2. Yeni TTK da Anonim Şirket Sermayelerine ilişkin düzenlemeler... 9 3. Anonim Şirketlerde Yönetim Kurullarında Yapılan Düzenlemeler... 10 4. Anonim Şirketler Genel Kurullarına Đlişkin Düzenlemeler... 11 5. Anonim Şirketlerde Diğer Konular... 11 F. Şirketlerin Denetimi Đle Đlgili Düzenlemeler... 12 G. Limited Şirketleri Đle Đlgili Düzenlemeler... 15 H. Elektronik Đşlemlerle Đlgili Düzenlemeler... 16 Đ. Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemenin Sonuçları Đle Đlgili Düzenlemeler... 17 III. YENĐ TÜRK TĐCARET KANUNU NUN YÜRÜRLÜĞE GĐRĐŞĐ ĐLE ĐLGĐLĐ DÜZENLEMELER... 17 www.degerymm.com.tr ~ 2 ~ www.ecovis.com.tr
Đstanbul, 2 Kasım 2011 KONU : MALĐ MEVZUAT SĐRKÜLERĐ NO: 2011 / 70 Yeni Türk Ticaret Kanunu ile Yapılan Önemli Değişiklik ve Düzenlemeler Hakkında I. GĐRĐŞ 1956 yılından beri yürürlükte bulunan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (bundan böyle "6762 sayılı TTK" olarak anılacaktır), dünya ticaretinde yaşanan gelişmeler neticesinde, mevcut ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalmıştır. Serbest pazar ve rekabet ekonomisinin yaygınlık kazanması ile işletme ve şirketler uluslararası arenada daha rahat hareket etmeye başlamış ve bu durum daha pratik ve yenidünya düzeni ile uyumlu bir Ticaret Kanunu'nu gerektirmiştir. Söz konusu gelişmelere paralel olarak Türkiye'nin Avrupa Birliği uyum süreci nedeniyle başta temel kanunlarını değiştirmesi, finans ve sermaye piyasaları ile ilgili düzenlemelerden başlamak üzere ulusal ve uluslararası anlamda ticari hayatı kolaylaştırıcı hükümler getirmesi zorunluluk arz etmiştir. Öte yandan Türkiye'nin AB uyum sürecinin dışında uluslararası ticaret, endüstri, hizmet, finans ve sermaye piyasalarının bir parçası olmak için özellikle finansal raporlama yönetiminde şeffaflık gibi güncel ve genel kabul görmüş konseptleri içeren yeni bir Ticaret Kanunu'na sahip olması gerekmiştir. Ayrıca 2001 yılında Türk Medeni Kanunu'nda, 2011 yılında Borçlar Kanununda ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yapılan köklü değişiklikler de Türk Ticaret Kanunu'nun yenilenmesini gerektirmiştir. Bu amaçla hazırlanan ve mevcut Kanunu yürürlükten kaldıran 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu ile 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun 14 Şubat 2011 tarihli resmi gazetede yayımlanmıştır. (Bakınız, 2011/22 sayılı sirkülerimiz) Yeni Türk Ticaret Kanunun yürürlüğe girmesinden önce uygulamaya ilişkin ikincil mevzuat düzenlemelerinin de yayınlanması belirlenmekte olup, hazırlanacak ikincil mevzuat detayı aşağıda verilen; 3 tüzük, 9 yönetmelik ve 11 tebliğden oluşacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 3 ~ www.ecovis.com.tr
Tüzükler Ticaret Sicili Tüzüğü (Madde 26) Denetleme Tüzüğü Elektronik Ortamda Genel Kurul Tüzüğü (Madde 1527/5) Yönetmelikler Ticaret Sicili Müdürlüklerinin Kurulmasında Aranan Şartlar ve Odalar Arası işbirliği Yönetmeliği (Madde 24/3) Bağımsız Denetleme Yönetmeliği (Madde 400/1) Denetçinin Denetimi Yönetmeliği KOBĐ Tanımı Yönetmeliği (Madde 1522) Đnternet Sitesi Yönetmeliği (Madde 1524/4) Elektronik Ortamda Genel Kurul Ve Yönetim Kurulu Yönetmeliği (Madde 1527/6) Genel Kurullarda Bulunacak Bakanlık Temsilcisi Yönetmeliği Tevdi Eden Temsilcisi Yönetmeliği Yıllık Faaliyet Raporu Zorunlu Asgari içeriğinin Belirlenmesine Dair Yönetmelik Tebliğler Defterlerin Onayına ilişkin Tebliğ Đzin Alacak Anonim Şirketler Tebliği Birikimli Oy Tebliği Kâr Avansı Tebliği Uygulama Tebliği Şirketler Topluluğu Tebliği Kayıtlı Sermaye Tebliği www.degerymm.com.tr ~ 4 ~ www.ecovis.com.tr
Finansal Tabloların ilanı Tebliği Eski Türe Dönüş Tebliği Anonim Şirketlerin Genel Kurullarının Çalışma Esas ve Usullerine ilişkin Đç Yönergede Yer Alacak Asgari Unsurların Belirlenmesine ilişkin Tebliğ Unvanda Đltibas Tebliği/Genelgesi II. YENĐ TÜRK TĐCARET KANUNU ĐLE YAPILAN ÖNEMLĐ BAZI DEĞĐŞĐKLĐK VE DÜZENLEMELER A.Tacir, Ticari Đşletme, Ticaret Unvanı ve Ticaret Sicili Đle Đlgili Düzenlemeler Tüzel kişi tacirler açık olarak düzenlenmiş ve tüzel kişiler arasına Vakıflar da eklenmiştir. Ticari işletme kavramı yeniden tanımlanmış ve esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde geliri sağlamayı hedef alan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmeler ticari işletme sayılmıştır. Ticaret sicilinin tutulmasından doğan zararlardan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile ilgili odanın müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmiştir. Ticaret ünvanının görünürlüğüne ve korunmasına ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır. Haksız rekabetin önlenmesi ile ilgili hükümler yeniden ele alınmıştır. Acentelerle ilgili hükümler güncellenerek yeniden düzenlemiştir. B.Muhasebe, Defter, Belge Ve Kayıt Düzeni Đle Đlgili Düzenlemeler Ticari defterlerin Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tutulması ve defterlerin elektronik ortamda tutulabilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 5 ~ www.ecovis.com.tr
Belgelerin elektronik ortamda düzenlenebilmesi ve defter ve belgelerinin elektronik ortamda saklanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile defterlerin ispat aracı olarak kullanılması konusunda yeni düzenlemeler yapılmıştır. Envanter kolaylaştırıcı yöntemler ile Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun başka yöntemlerin uygulanabilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Muhasebe ve raporlama standartlarının belirlenmesi ve uygulanması konusunda Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) na görev ve yetkiler verilmiştir. C.Kamuyu Aydınlatma, Kurumsal Yönetim Ve Teknoloji Kullanımı Đle Đlgili Düzenlemeler Gerçek ve tüzel kişi tacirlerin Uluslar arası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) ile uyumlu Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) na göre muhasebe tutmaları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) na göre raporlama yapmaları, esası getirilmiştir. Kamuyu aydınlatma yaklaşımı çerçevesinde kamuyu ilgilendiren şirket bilgi ve belgelerinin tam ve doğru olarak kamuya duyurulması öngörülmüştür. Şirketlerin ve özellikle şirket gruplarının yönetimi açısından kurumsal yönetim ilkelerine uyum konusunda düzenlemeler yapılmıştır. Bilişim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler dikkate alınarak düzenlemeler yapılmıştır. Teknolojik gelişmelere paralel olarak Yeni TTK ile öngörülen değişiklikler şu şekilde sıralanabilir; o Ticaret sicil kayıtlarının elektronik ortamda tutulması ve depolanması, o Sözleşmelerin kuruluş süreçlerinin elektronik ortamda yapılmasının mümkün kılınması, o Fatura ve teyit mektuplarının elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, www.degerymm.com.tr ~ 6 ~ www.ecovis.com.tr
o Genel Kurul çağrılarının elektronik posta ile yapılabilecek olması, toplantıya katılma, öneri sunma, oy kullanma gibi yönetimsel hakların internet ortamında elektronik imza ile kullanılabilecek olması, o Şirketlere internet sitesi kurma zorunluluğu getirilmesi ve bu internet sitelerinde kamunun aydınlatılması ilkesi nedeniyle gerekli görülen belgelerin sunulma zorunluluğu, o Yönetim Kurulu üyesinin bir tüzel kişi temsilcisi olması durumunda tüzel kişi ve temsilcisinin internet sitesinde yayınlanma zorunluluğu, o Tarafların anlaşmaları halinde ihbar, itiraz ve benzeri beyanlarını elektronik ortamda yapabilmesi imkânının tanınmış olması. Yabancı şirketlerin Türkiye deki şubelerine, şubeye özgü finansal tablolar ile ait olunan şirketin dahil olduğu topluluğun yılsonu finansal tablo ve raporları Türkiye de yayınlamaları konusunda düzenleme yapılmıştır. D.Şirket Birleşme, Devir ve Bölünme ile Şirketler Topluluğu vb. Konulara Đlişkin Düzenlemeler Şirketlerin birleşme, devralma ve bölünme işlemleri ile ilgili olarak, işçilerin korunmasını sağlayacak düzenlemeler yapılmıştır. Şirket birleşmelerinin süreci ve detayları Kanun metninde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Ayrıca sermaye şirketlerine özgü olmak üzere kolaylaştırılmış birleşme prosedürü ile birleşme işlemine bağlı olarak ortakların şirketten ayrılması konusunda seçimlik hak verilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Tasfiye halinde olan ya da borca batık şirketlerin de birleşmeye katılmasına olanak tanıyan düzenleme yapılmıştır. Şirketlerin bölünmesi (tam bölünme ve kısmi bölünme) konusu Kanun metninde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Şirketlerin tür değiştirmeleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Sermayenin kaybı ve borca batıklık durumu ile iflasın ertelenmesi konuları yeniden düzenlenmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 7 ~ www.ecovis.com.tr
Şirketler topluluğu kavramı ile ana şirket ve yavru şirket kavramları getirilerek bunlarla ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Şirketler topluluğunun faaliyetleri (Ana şirket ve yavru şirketlerin faaliyetleri) ile ilgili raporlama yükümlülükleri konusunda ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Hisselerin çoğunluğuna sahip şirketlerin, belli hallerde, yavru şirketin paylarını satın alması konusunda düzenlemeler yapılmıştır. Bağlı şirket alacaklılarına, hakim şirkete karşı alacak davası açma hakkı tanıyan düzenleme yapılmıştır. Şirketlerin faaliyet konuları dışında yaptıkları işlerin de şirketleri bağlaması, ancak bu işlemler için sınırı aşan şirket yetkililerine rücu edilebilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. E. Anonim Şirketler Đle Đlgili Düzenlemeler 1. Yeni Türk Ticaret Kanununda Anonim Şirketlerin Kuruluşu Eski TTK nda Anonim Şirketlerin ani ve tedrici şekilde kurulması mümkünken, yeni TTK ile tedrici kuruluş şekli kaldırılmıştır. Yeni TTK da sermayenin bir kısmının nakit karşılığı taahhüdü ve kalan kısmın şirketin kurulmasından itibaren 2 ay içinde halka arzı mümkündür. Diğer taraftan, ortaklar tarafından beyan edilen pay bedellerinin 24 ay içerisinde ödenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın fesih davası açma hakkı vardır. Diğer taraftan, şirket kuruluşu sırasında, kanun hükümlerine uyulmaması halinde, öncelikli olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, şirket müdürü ve pay sahiplerinin şirketin feshine ilişkin bir dava açma hakları bulunmaktadır. Davaya bakan hakim davanın görülmesi sırasında, eksikliklerin giderilmesi ve kanuna aykırılıkların düzeltilmesi için şirkete süre verebileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 8 ~ www.ecovis.com.tr
Anonim Şirket Kuruluş Belgeleri Yeni TTK'na göre Anonim Şirketlerin kuruluş belgeleri aşağıdaki gibidir. Esas sözleşme, Kurucular beyanı, Değerleme raporları, Ayın ve işletme devralmasına ilişkin olanlar da dahil olmak üzere, kurulmakta olan şirketle, kurucular ve diğer kişilerle yapılan ve kuruluşla ilgili sözleşmeler, Đşlem denetçisi raporu. Kuruluşa ilişkin belgelerin şirketin sicil dosyasına konulur ve bu belgelerin Şirket tarafından beş yıl süreyle saklanması zorunludur. Eski TTK nda bulunmayan bu düzenleme ile güvenli bir kuruluş yaratma ve aleniyeti sağlama amacına yönelik düzenleme yapılmıştır. Kurucular Beyanı Diğer taraftan, eski TTK nda yer almayan kurucular beyanı Yeni TTK md.349 da düzenlenmiştir. Kurucular beyanı dürüst bilgi verme ilkelerine göre doğru ve eksiksiz olarak doldurulur ve bu beyanda ortaklar tarafından konulan ayni sermayeye ilişkin bilgiler ile kuruculara tanınan menfaatler gerekçeleriyle yer alır. Kanunda yer alması gereken bilgiler detaylı olarak yazılmıştır. Kurucular beyanının gerçeğe aykırı bilgiler içermesi durumunda, aykırı beyanda bulunan kurucular üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılması yönünde düzenleme yapılmıştır. 2. Yeni TTK da Anonim Şirket Sermayelerine ilişkin düzenlemeler Mevcut TTK düzenlemelerine göre, anonim şirketlerin asgari sermayesinin 50.000 TL olması zorunludur. Yeni TTK asgari sermaye konusunda ikili bir uygulama getirmiştir. Buna göre asgari sermaye (başlangıç sermayesi) kayıtlı sermaye sistemini benimseyen Anonim Şirketlerde 100.000 TL, diğerlerinde ise 50.000 TL olarak düzenlenmiştir. Yeni TTK md.332 düzenlemesi ile SPK na tabi olmayan şirketler için de kayıtlı sermaye sistemi benimsenmiştir. Kayıtlı sermaye sistemini benimseyen Şirketlerde, yönetim kurulu kayıtlı sermaye sınırına kadar sermaye artırımı yapmaya yetkisi düzenlenmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 9 ~ www.ecovis.com.tr
Teknolojik gelişmeleri göz önünde tutarak, haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar ve adların ayni sermaye olarak konulabileceği konusu yasada düzenlenmiştir. Eski TTK ya göre, Anonim Şirketlerin en az 5 ortaklı olması öngörülen; anonim ve limited şirketlerin tek ortaklı olarak kurulabilmesine imkan sağlamıştır. 3. Anonim Şirketlerde Yönetim Kurullarında Yapılan Düzenlemeler Yeni TTK ile Anonim Şirketleri temel yönetim organı olan yönetim kurullarının yapısında ve çalışma esaslarında aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır. Yönetim kurullarının en az üç üyeden oluşacağı şeklindeki düzenleme değiştirilmiş ve tek kişiden oluşan yönetim kurullarına müsaade edilmiştir. Temsile yetkili en az bir üyenin Türkiye de yerleşik ve Türk vatandaşı olma koşulu getirilmiştir. Tüzel kişilerin yönetim kurulu üyesi seçilebilmesine imkan sağlanmıştır. Yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte birinin yüksek öğrenim görmüş olması şarttır. Yönetim kurulu üyelerinin en fazla üç yıl için seçilmesi mümkündür. Yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olma zorunluluğu kaldırılmıştır. Yönetim kurulu toplantılarının elektronik ortamda yapılması imkanı getirilmiştir. Yönetim kurulunun yetkileri genişletilmiş ve bu kurula devredilemez yetkiler verilmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 10 ~ www.ecovis.com.tr
4. Anonim Şirketler Genel Kurullarına Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK nda genel kurullarla ilgili olarak da çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Yeni kanun düzenlemelerine göre genel kurullarla ilgili temel konular aşağıdaki gibidir. Genel kurul karar nisaplarında dörtlü bir anlayış benimsenmiştir. Buna göre bilanço zararlarının kapatılması için ek yükümlülük koyan ve şirket tabiiyetini değiştiren kararlar pay sahiplerinin oy birliği ile alınır. Şirket faaliyet konusunu tamamıyla değiştiren, nama yazılı hisselerin devrini sınırlandıran ve imtiyazlı pay oluşturan kararlar esas sermayenin %75 olumlu oyunu gerektirmektedir. Birleşme, bölünme, tür değiştirme ve sermaye artırımına ilişkin kararlar esas sermayenin %50 si ile alınır. Yukarıdakilerin dışında esas sözleşmeyi değiştiren kararlar esas sermayenin oluşturan genel kurulda, katılımcıların çoğunluğu ile alınır. Đlk yapılan genel kurullarda toplantı nisabı esas sermayenin en az %25 inin katılımı ile toplanır, ikinci toplantıda herhangi bir nisap aranmaz. Toplantılarda kararlar hazır bulunan oyların çoğunluğu ile alınır. Pay sahiplerinin rüçhan hakkı kısıtlamasına ilişkin kararlar, haklı sebepler bulunması halinde pay sahiplerinin %60 ının oyu ile kısıtlanabilir. Ancak tüm pay sahiplerinin katılımı halinde, çağrısız genel kurul yapılabilir. Genel kurullar elektronik ortamda yapılabilir. (Konuya ilişkin tüzük düzenlemesi beklenmektedir.) 5. Anonim Şirketlerde Diğer Konular Yeni TTK şirketlerini küçük, orta ve büyük olarak sınıflandırmaktadır. Söz konusu sınıflandırma TOBB, TMSK nin görüşleri alınmak suretiyle Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan bir yönetmelikle düzenlenecektir. Söz konusu sınıflandırmaya bağlı olarak Şirketlerin tabi olacakları denetim kuralları farklılaştırılmıştır. Yeni TTK pay sahiplerinin, normal ticari ilişkiler dışında şirkete borçlanmalarına yasak getirmiştir. Bu hükme aykırı hareket eden pay sahipleri hakkında 300-500 gün arası adli para cezası uygulanması ön görülmüştür. www.degerymm.com.tr ~ 11 ~ www.ecovis.com.tr
Şirketlerin kendi hisselerini elde etmelerine ilişkin yasak ortadan kaldırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre, genel kurulun yönetim kurulunu yetkilendirmesi ile yönetim kurulu, esas sermayesinin %10 una kadarlık bölümünü iktisap edebilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Yeni TTK pay sahiplerine kapsamlı bilgi alma ve inceleme hakkı tanımıştır. Pay sahiplerinin konumları genel olarak güçlendirilmiştir. Yeni TTK ile şarta bağlı sermaye artırımı düzenlemesi getirilmiştir. Söz konusu düzenleme ile şirketten alacaklı olanlar, şirket çalışanları dilerlerse sermaye artırımına iştirak etmek suretiyle şirket hissesi satın alabilmeleri yönünde düzenleme yapılmıştır. Bir şirket kurmak veya şirketin sermayesini artırmak için halktan para toplamak için SPK ndan izin almak gerekmektedir. Đzinsiz para toplayanlara hapis cezası uygulanması öngörülmüştür. Avans kar payı dağıtımı konusu düzenlenmiştir. SPK na tabi olmayan şirketler için avans kar dağıtımına ilişkin detayların Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın bir tebliği ile düzenlenmesi öngörülmüştür. Uygulamanın detayları söz konusu tebliğ düzenlemesinden sonra netleşecektir. Yeni TTK, sermaye şirketlerine internet sitesi yapma zorunluluğu ve bu siteye Şirket mali tabloları, duyurular, denetçi raporları, yönetim kurulu ve üyelerine yapılan ödemeler vb.nin konulması zorunluluğu getirmiştir. En geç 01.10.2012 tarihine kadar, internet sitesi oluşturma ve buraya gerekli bilgileri koymayan yönetim kurulu üyeleri ile limited şirket müdürlerine hapis ve idari para cezaları uygulanacaktır. F. Şirketlerin Denetimi Đle Đlgili Düzenlemeler Denetçiler (murakıplar) anonim şirketin bir organı olmaktan çıkarılmış olup, denetim, bağımsız denetim kuruluşları veya en az bir SMMM veya YMM tarafından yapılacak şeklinde düzenlenmiştir. Şirketlerin; bilançolarının şeffaflaştırılmasını, hesap verebilirliğinin arttırılmasını, kurumsal yönetim ve kamunun aydınlatılması prensiplerine uygun olarak daha güçlü bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan düzenlemeler yapılmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 12 ~ www.ecovis.com.tr
Bağımsız denetim görevi başka bir organa devredilemeyen, doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılamayan bir görev olarak belirlenmiş olup, denetim işlevine ilişkin yetkilerin tamamı devredilemez ve vazgeçilemez şekilde düzenlenmiştir. Denetim görevini üstlenen YMM, SMMM ve bağımsız denetim kurumlarına sır saklama yükümlülüğü getirilmiş olup, bu yükümlülüğe uymayan söz konusu kişilere para cezaları ve tazminata hükmedilebileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. Denetçinin sır saklama yükümlülüğünde zaman aşımı rapor tarihinden itibaren beş yıl olarak belirlenmiş, söz konusu fiilin suç oluşturması ve ceza kanununa göre süresi daha uzun dava zaman aşımına tabi olması halinde ise, tazminat davası zaman aşımına da o zaman aşımı uygulanacağı hususu düzenlenmiştir. Denetçi, işlem denetçisi ve özel denetçilerin görevlerinin yerine getirilmesinde kusurlu hareket ettiklerinin tespiti halinde; şirkete, pay sahiplerine ve şirket alacaklılarına verdikleri zararlardan sorumlu tutulacağına yönelik düzenleme yapılmıştır. Denetçinin, ancak ortakları yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan bir bağımsız denetleme kuruluşu olabileceğine yönelik düzenleme yapılmıştır. Denetçinin, her faaliyet dönemi için, faaliyet dönemi bitmeden şirket genel kurulunca seçileceği, topluluk denetçilerinin ise ana şirketin genel kurulunda seçileceği, bununla beraber, faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse, asliye ticaret mahkemesince atanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Yönetim kurulu veya pay sahiplerince şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine dava açılması halinde, denetçinin şahsına ilişkin haklı bir sebebin varlığı dolayısıyla mahkemenin yeni bir denetçi atayabileceği düzenlenmiştir. Denetçinin, denetleme sözleşmesini, sadece haklı bir sebep varsa veya kendisine karşı görevden alınma davası açılmışsa yazılı ve gerekçeli olarak feshedebileceği düzenlenmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 13 ~ www.ecovis.com.tr
Bağımsız denetleme kuruluşlarının kuruluş ve çalışma esasları ile denetleme elemanlarının niteliklerinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan, Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirleneceği düzenlemesi yapılmıştır. Bağımsız denetçinin, şirketin veya yavru şirketlerin denetim konuları ile ilgili finansal tabloları, yıllık faaliyet raporunu, defter, belge ve kayıtları ile bunlarla ilgili açıklamaları yönetim kurulundan istemesi; yönetim kurulunun da istenenleri denetçiye sunması yönünde düzenleme yapılmıştır. Şirket ile denetçi arasında denetim konuları ile ilgili olarak doğan görüş ayrılıkları hakkında, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinin dosya üzerinden karar vermesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Bağımsız denetçilerin, denetleyici bir üst kurum kurulup faaliyete geçinceye kadar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenmesi düzenlenmiştir. Đşlem denetçilerinin; şirketin kuruluşu, sermaye artırımı, azaltılması, birleşme, bölünme, tür değiştirme, menkul kıymet ihracı veya herhangi bir diğer şirket işlem ve kararlarının denetlenmesi konusunda görev almaları yönünde düzenleme yapılmıştır. Đşlem denetçililerinin, duruma ve işlemin özelliğine göre kurucu ortaklar, genel kurul, yönetim kurulu, şirket müdürü veya mahkemece seçilmesi yönünde düzenlenmeler yapılmıştır. Hangi hallerde özel denetçi atanacağı konusunda düzenlemeler yapılmıştır. Büyük ölçekli şirketlerin, bağımsız denetleme kuruluşlarınca, orta ve küçük ölçekli şirketlerin ise, bir veya birden fazla YMM ve/veya SMMM tarafından denetlenmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Denetçilerin, Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları ile uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına uygun olarak denetim yapmalarına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Anonim şirketler, limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin; finansal tabloları, şirket yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları ve yönetim komitesinin düzenlediği raporun bağımsız denetime tabi tutulması yönünde düzenleme yapılmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 14 ~ www.ecovis.com.tr
Yönetim kurulunca düzenlenen yıllık faaliyet raporunda yer verilen finansal bilgilerin denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığının ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığının denetçi tarafından kontrol edilmesi ve ayrı bir rapora bağlanması konusunda düzenleme yapılmıştır. Yönetim komitesinin, riskin erken saptanması ve yönetimi konusundaki çalışmalarına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Denetçilerin denetim süreci sonunda düzenleyecekleri yazıları ile hangi durumlarda olumlu görüş, olumsuz görüş, sınırlandırılmış olumlu görüş ve kaçınma yazısı vereceklerine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Sınırlı olumlu görüş, olumsuz görüş veya görüş verilmesinden kaçınılması durumunda yapılacak işlemler ve sürece ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. G. Limited Şirketleri Đle Đlgili Düzenlemeler Yeni kanun tek ortaklı limited şirket kurulmasına, tek ortağa inen limited şirketlerin devam etmesine olanak tanımaktadır. Bu durumun 7 gün içinde ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekmektedir. Yeni TTK limited şirketin en az 5.000 TL olan sermayesini 10.000 TL olarak düzenlemiştir. Sermayenin ödenmesi şirket sözleşmesinde belirtildiği şekilde nakit, ayın olarak veya bir alacağın takası yolu ile bir defada ödenmesi öngörülmüştür. Esas sermaye payının nama yazılı senede bağlanması da mümkün hale gelmektedir. Yeni TTK limited şirketlerin esas sözleşmelerinde açıkça yer alması gereken zorunlu kayıtlar ve şirket sözleşmesinde öngörülmesi şartıyla bağlayıcı olan hükümler başlığı altında ikili bir düzenleme getirilmiştir. Şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenmektedir. Şirketin temsili müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya üçüncü kişilere verilebilir. Şirkette en az bir ortağın şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekir. Müdürlerin devredilemez ve vazgeçilemez görevleri kanunda açıkça belirtilmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 15 ~ www.ecovis.com.tr
Limited şirketlerin tescil süresi 30 gün olarak belirlenmiş olup, sigortacılık yapabilme imkânı getirilmiş ve intifa senetleri çıkarmalarına olanak tanıyan düzenlemeler yapılmıştır. Esas Sözleşmede yer almak koşulu ile sermayenin itibari değerinin iki katını aşmayacak ölçüde ek ödeme yükümlülüğü getirilebilmesi ve yükümlülüğün, hissenin devrinin tescilinden itibaren iki yıl içinde şirket iflas etmiş ise, devreden ortaktan istenebilmesine olanak sağlayan düzenlemeler yapılmıştır. Şirket sözleşmesinin, esas sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararıyla değiştirilebileceği ve her değişikliğin tescil ve ilan edileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. H.Elektronik Đşlemlerle Đlgili Düzenlemeler Her sermaye şirketi bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi mevcutsa bu sitenin bir bölümünü yeni TTK ya göre internet sitesinde olması gereken bilgilerin yayınlanmasına ayırmak zorunda olduğu ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. TTK ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süre öngörülmedikçe şirketin internet sitesine konulan içerik üzerinde bulunan tarihten itibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalacağı, finansal tablolar için ise bu sürenin beş yıl olduğu belirtilmiştir. Yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri 10 yıl süre ile saklanacağı, internet sitesinde yer alan bilgiler metin haline getirilip noter tasdikli bir deftere tarih ve sıra numarası ile yapıştırılmasının zorunluluğu getirilmiştir. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde internet sitesini oluşturmayan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketin yöneticisi olan komandite ortakları altı aya kadar hapis ve yüz günden üç yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı, internet sitesine konulması gereken bilgilerin usulüne uygun olarak koymayan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri ve yönetici komandite ortaklar üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı belirtilmiştir. www.degerymm.com.tr ~ 16 ~ www.ecovis.com.tr
I.Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemenin Sonuçları Đle Đlgili Düzenlemeler Mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları yeni TTK da devlet ödemeleri hariç yeniden düzenlenmiştir. Mal ve hizmet tedarikinde alacaklı ve borçlu arasında düzenlenen sözleşmede belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemezse ihtira gerek olmaksızın temerrüde düşeceği belirtilmiştir. III. YENĐ TÜRK TĐCARET KANUNU NUN YÜRÜRLÜĞE GĐRĐŞĐ ĐLE ĐLGĐLĐ DÜZENLEMELER 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu genel olarak 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bununla birlikte bazı hükümleri farklı tarihlerde yürürlüğe girecek olup, bu konuda aşağıdaki açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir. 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren tüm şirketler artık finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartları'na göre hazırlamak zorunda olacaklardır. Ancak TMS ye göre mali tabloların karşılaştırmalı olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu sebeple 31.12.2013 tarihi itibariyle hazırlanacak mali tablolar 31.12.2012 tarihli mali tablolar ile karşılaştırmalı olarak sunulacaktır. Ayrıca 2013 yılı muhasebe açılış kaydının TMS ye uygun yapılması da diğer bir zorunluluktur. Bu sebeple ilgili tüm kesimler 1 Ocak 2012 tarihine kadar TMS'nın uygulamasına yönelik hazırlıklarını tamamlama yararlı olacaktır. Anonim Şirketler esas sözleşmelerini, limited şirketler sözleşmelerini 14 Ağustos 2012 tarihine kadar yeni Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getireceklerdir. 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren muhasebe kayıtları ve finansal tabloların TMS/TFRS'ye göre düzenlenmesi gerekecektir. Bağımsız denetçi seçilmesi için son tarih 1 Mart 2013 tür. Atama yapmayan şirketlere mahkemece atama yapılacaktır www.degerymm.com.tr ~ 17 ~ www.ecovis.com.tr
Sermaye şirketleri için internet sayfalarının hazırlanması ve yayınlanması konusunda son tarih 1 Temmuz 2013 tür. Bu tarihten itibaren üç ay içinde internet sitesi kurma zorunluluğunu yerine getirmeyenler için ise çeşitli hapis ve para cezaları öngörülmektedir. Anonim ve limited şirketler, Türk Ticaret Kanununun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde yani 14 Şubat 2014 tarihine kadar sermayelerini, Kanunun 332 ve 580 inci maddelerinde öngörülen tutarlara yükseltmek zorundadırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu süreyi birer yıl olarak en çok iki defa uzatabilecektir. Saygılarımızla www.degerymm.com.tr ~ 18 ~ www.ecovis.com.tr