217 OCAK-HAZİRAN AYLARI TÜRKİYE VE MALATYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Doç. Dr. Ahmet UĞUR Malatya Ticaret Borsası Akademik Danışmanı
Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar)
Dış Ticaret Verileri (Milyon Dolar) 217 yılı Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 2,7 artarak 13 milyar 159 milyon dolar, İthalat, % 1,53 azalarak 19 milyar 18 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, %,9 azalarak 32 milyar 339 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 8,57 azalarak 6 milyar 21 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 216 yılı Haziran ayında % 66,2 iken, 217 yılı Haziran ayında % 68,6 olarak gerçekleşmiştir.
Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar)
Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar)
Kurulan ve Kapanan Firma Sayısı
Kurulan ve Kapanan Şirket Verileri OCAK- HAZİRAN (6 Aylık) İLAN TÜRÜ ŞİRKET TÜRÜ Şirket Kurulan HAZİRAN 217 MAYIS 217 Bir Önceki Aya Göre Değişim (%) HAZİRAN 216 Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%) 216 217 Değişi m (%) 5.952 6.158-3,35 5.486 8,49 36.782 36.299-1,31 87 92-5,43 85 2,35 445 475 6,74 3.374 4.3-16,28 3.49-1,3 23.353 25.695 1,3 Şirket 995 713 39,55 1.146-13,18 6.48 5.416-16,42 Kooperatif 143 76 88,16 294-51,36 774 437-43,54 1.16 792 28,28 786 29,26 5.312 5.898 11,3 96 69 39,13 92 4,35 663 562-15,23 1.569 1.257 24,82 1.49 11,36 1.64 9.862-2,1 Kooperatif Ger.Kişi Tic.İşl. Tasfiye Şirket Kapanan Kooperatif Ger.Kişi Tic.İşl.
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış, 21=1)
Sanayi Üretim Endeksi Mayıs ayında Türkiye (TR) Geneli Sanayi Üretim Endeksi bir önceki aya (Nisan 217) göre %1,5 azalış göstermiştir. Mayıs (217) ayındaki azalışta bir önceki aya göre imalat sanayindeki %2 lik, madencilik ve taşocakçılığı sektöründeki %,5 lik azalışın etkili olduğu görülmektedir. Ana sanayi gruplarına bakıldığında toplam sanayi endeksindeki azalışta sermaye malı, dayanıklı tüketim malı ve enerjide yaşanan azalışın etkisi olduğu görülmektedir (sırasıyla %9,4, %5,3 ve %,5 lik azalışlar). Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre %3,5 oranında artış göstermiştir. Mayıs (217) ayında önceki yıla göre ana sanayi sektörleri itibariyle en yüksek artış %6, ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe yaşanırken, bunu %3,5 lik artışla madencilik ve taşocakçılığı ve %3,1 lik artışla imalat sanayi sektörleri takip etti.
İşgücü İstatistikleri, Nisan 217 Yıllar- Years 25Yıllık 26Yıllık 27Yıllık 28Yıllık 29Yıllık 21Yıllık 211Yıllık 212Yıllık 213Yıllık 214Yıllık 215Yıllık 216Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 217Ocak Şubat Mart Nisan İşgücüne katılma oranı (%) İşsizlik oranı (%) Tarım dışı işsizlik oranı (%) İstihdam oranı (%) 44,9 44,5 44,3 44,9 45,7 46,5 47,4 47,6 48,3 5,5 51,3 52, 52,5 52,4 52,7 52,6 52,8 52,4 52,1 51,6 52, 51,5 51,8 52,2 52,7 9,5 9, 9,2 1, 13,1 11,1 9,1 8,4 9, 9,9 1,3 9,3 9,4 1,2 1,7 11,3 11,3 11,8 12,1 12,7 1,9 13, 12,6 11,7 1,5 12, 11,1 11,2 12,3 16, 13,7 11,3 1,3 1,9 12, 12,4 11, 11,3 12,2 13, 13,7 13,7 14,1 14,3 14,9 13, 15,2 14,8 13,7 12,4 4,6 4,5 4,3 4,4 39,8 41,3 43,1 43,6 43,9 45,5 46, 47,2 47,5 47,1 47, 46,7 46,8 46,2 45,8 45,1 46,3 44,8 45,3 46,1 47,2
İşgücü İstatistikleri, Nisan 217 Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 217 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 463 bin kişi artarak 3 milyon 287 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 1,2 puanlık artış ile %1,5 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 1,4 puanlık artış ile %12,4 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 3,8 puanlık artış ile %19,8 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 1,2 puanlık artış ile %1,7 olarak gerçekleşti.
Enflasyon Oranları
Enflasyon Oranları Haziran ayında TÜFE bir önceki aya göre %,27 düşüş kaydetmiştir. Bu dönemde piyasada TÜFE nin aylık bazda %,1 oranında yükseleceği tahmin edilmekteydi. Yurt İçi ÜFE deki (Yİ-ÜFE) aylık yükseliş ise %,7 ile sınırlı düzeyde kalmıştır. Mayıs ayının ardından Haziran ayında da gerileyen yıllık TÜFE %1,9 a inmiştir. Benzer bir seyir izleyen Yİ-ÜFE deki yıllık artış da %14,87 ye gerileyerek Ocak ayından bu yana en düşük düzeyinde gerçekleşmiştir.
217 MAYIS KISA VADELİ DIŞ BORÇ İSTATİSTİKLERİ
217 MAYIS KISA VADELİ DIŞ BORÇ İSTATİSTİKLERİ 214 215 216 217 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Mayıs MERKEZ BANKASI 762 661 417 342 29 27 28 176 173 157 131 11 18 19 BANKER KREDİ MUHABİR AÇIKLARI 762 661 417 342 29 27 28 176 173 157 131 11 18 19 BANKALAR 89.947 94.66 94.983 94.743 93.98 9.125 82.1 64.52 67.982 65.969 62.956 57.354 6.16 58.238 KREDİLER 44.385 47.138 47.514 48.15 44.19 37.41 28.75 22.71 19.628 18.963 16.674 14.77 15.399 14.45 DÖVİZ TEVDİAT HESABI 11.465 12.77 12.592 13.12 12.72 13.729 14.857 14.821 15.48 15.81 15.76 13.231 13.239 14.11 BANKA MEVDUATI 23.992 22.933 21.999 2.68 24.493 25.329 24.12 17.387 18.842 17.236 16.738 17.251 18.256 17.42 TL CİNSİNDEN MEVDUAT 1.15 12.458 12.878 13.45 12.676 13.666 14.31 9.611 14.14 13.969 14.468 12.165 13.122 12.375 DİĞER SEKTÖRLER 34.852 36.125 35.96 36.48 33.79 35.143 36.2 37.181 37.828 4.682 39.45 4.538 42.15 45.936 TİCARİ KREDİLER 3.28 31.358 31.47 31.855 29.43 3.97 31.672 33.145 33.31 35.348 34.452 36.44 37.784 4.73 İTHALAT BORÇLARI 25.49 26.93 27.97 27.744 25.566 27.262 27.947 29.459 29.318 31.766 3.824 32.773 34.148 36.982 PREF.&PEŞİN İHRACAT 4.538 4.428 4.31 4.111 3.837 3.78 3.725 3.686 3.713 3.582 3.628 3.667 3.636 3.748 4.824 4.767 4.499 4.625 4.387 4.173 4.348 4.36 4.797 5.334 4.998 4.98 4.321 5.26 KAMU 213 241 247 178 ÖZEL 4.824 4.767 4.499 4.625 4.387 4.173 4.348 4.36 4.797 5.334 4.785 3.857 4.74 5.28 125.561 131.392 131.36 131.565 128.6 125.538 118.238 11.877 15.983 16.88 12.537 98.2 12.229 14.283 KREDİ MEKTUPLU DTH DÖVİZE ÇEV. MEVDUAT & DİĞER GENEL HÜKÜMET DİĞER KREDİLER TOPLAM
217 MAYIS KISA VADELİ DIŞ BORÇ İSTATİSTİKLERİ kısa vadeli dış borç stoku Mayıs 217 itibarıyla 216 yıl sonuna göre 6,3 milyar ABD doları artmış ve yaklaşık 14,3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku 884 milyon ABD doları artarak 58,2 milyar ABD dolarına, diğer sektörler kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku da 5,4 milyar ABD doları artarak 45,9 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
217 MAYIS KISA VADELİ DIŞ BORÇ İSTATİSTİKLERİ Kısa vadeli dış borç stokunun %56 sı bankalar kaynaklı borçlardan oluşmaktadır. Bankalar kaynaklı borçların %24,8 i ise krediler oluşturmaktadır. Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler 217 yılı Mayıs ayı itibarıyla yaklaşık 14,5 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam, kısa vadeli kredilerde 216 yılsonuna göre %1,7 lik bir daralma yaşandığı anlamına gelmektedir. Aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı %5,9 oranında,tl cinsinden mevduatları %1,7oranında, banka mevduatları %,9oranında artmıştır.
217MAYIS ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU GELİŞMELERİ
Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu
Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu
217MAYIS ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU GELİŞMELERİ 217 yılı Mayıs sonu itibarıyla özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 216 yılsonuna göre %3,1 (~6,2 milyar dolar) artarak yaklaşık 29 milyar ABD doları olmuştur. Aynı dönemde kısa vadeli kredi borcu ise %7,6 lık bir artışla 15,4 milyar ABD doları seviyesine yükselmiştir. Böylelikle toplam kredi borcu yaklaşık 7,3milyar ABD doları artarak 224,4 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun borçluya göre dağılımı incelendiğinde, finansal kesimin kredi borcunun (%52,3), finansal olmayan kesimin kredi borcundan (%47,7) daha fazla olduğu görülmektedir. Özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcunun borçluya göre dağılımı incelendiğinde, borcun tamamına yakınının finansal kesime ait olduğu görülmektedir.
Reel Sektör Güven Endeksi (Temmuz 216-Temmuz 217)
Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) Temmuz ayında Reel Kesim Güven Endeksi bir önceki aya göre %2,6 oranında azalmıştır. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre ise %1,4 oranında artmıştır. Mevsimlikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA) ise bir önceki aya göre %1 oranında azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %1,9 oranında artmıştır.
TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE)
TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE) Haziran ayında -14,4 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 2,9 puan azalırken, geçen aya göre ise 1, puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla göre azalmasında,geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili olurken; bir önceki aya göre iyileşmenin sınırlı kalmasında ise önümüzdeki 3 ayda satış beklentisinin iyileşmesine rağmen işlerin geçtiğimiz 3 aydaki durumunun kötüleşmesi etkili oldu.
MALATYA EKONOMİSİ
İhracat (Bin Dolar) 1 OCAK - 3 HAZIRAN SEKTÖR Çelik Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller Deri ve Deri Mamulleri Diğer Sanayi Ürünleri Elektrik Elektronik ve Hizmet Fındık ve Mamulleri Halı Hazırgiyim ve Konfeksiyon Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İklimlendirme Sanayii Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri Madencilik Ürünleri Makine ve Aksamları Meyve Sebze Mamulleri Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Otomotiv Endüstrisi Savunma ve Havacılık Sanayii Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Tekstil ve Hammaddeleri Yaş Meyve ve Sebze TOPLAM 216 217 1.565,96 8,32 324,94 224,26, 2.2,37 1.732,95 41,29 46.63,99 8.476,4 718,25 2.191,18 74.185,11 2.111,68 2.385,17 1.665,16 858,98 192,11 449,15 9.372,31 9.19,32 1.399,92 165.726,84 187,68 82,36 996,87 3,66,67 1.796,5 2.267,37 17,68 61.715,31 6.475,59 462,73 1.272,56 7.192,11 965,24 2.31, 1.647,37 82,81 29,31, 8.833,33 11.888,6 1.888,2 173.826,5 DEĞİŞİM (%) -88,2% 889,67% 26,79% -98,37% -18,38% 3,84% -57,18% 32,42% -23,6% -35,58% -41,92% -5,38% -54,29% -3,53% -1,7% -6,54% -84,75% -1,% -5,75% 31,81% 34,88% 4,89%
Yatırım Teşvik Verileri Yıllar Belge Adedi Yatırım Tutarı (milyon TL) İstihdam 213 Ocak-Mayıs 21 1.733 1.19 214 Ocak-Mayıs 16 32 42 215 Ocak-Mayıs 15 134 487 216 Ocak-Mayıs 26 154 215 217 Ocak-Mayıs 4 596 1.983
Kurulan Kapanan Şirket Sayısı 217 OCAK-HAZİRAN (ALTI AYLIK) KURULAN KOOP ŞİRKET. 161 4 TASFİYE 216 OCAK-HAZİRAN (ALTI AYLIK) KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN GER. GER. GER. GER. KOOP KİŞİ ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. KİŞİ ŞİRKET KİŞİ ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. KİŞİ. TİC. İŞL. TİC. İŞL. TİC. İŞL. TİC. İŞL. 136 19 3 23 1 42 221 1 16 19 4 14 65
Protestolu Senet (Bin TL) Aylar 215 216 217 Ocak 3.1 2.554 4.162 Şubat 3.119 4.29 3.34 Mart 2.582 2.739 4.396 Nisan 2.487 2.42 3.882 Mayıs 2.98 2.83 4.291 Haziran 3.522 3.953 4.164 Temmuz 4.91 3.892 Ağustos 3.291 3.814 Eylül 3.722 4.578 Ekim 4.299 3.683 Kasım 4.284 4.462 Aralık 4.132 4.465 TOPLAM 41.439 43.662
Karşılıksız Çek (Bin TL) Aylar 215 216 217 Ocak 4.97 14.231 8.865 Şubat 3.861 17.65 7.358 Mart 7.132 12.571 6.993 Nisan 5.988 7.679 2.382 Mayıs 4.177 13.551 6.916 Haziran 1.984 8.928 5.534 Temmuz 15.496 6.932 Ağustos 14.695 15.918 Eylül 17.434 9.943 Ekim 14.14 9.446 Kasım 24.52 1.41 Aralık 22.584 12.23 TOPLAM 145.72 139.77
Konut Satışları 216 Aylar İlk Satış İkinci El Satış 217 Toplam İlk Satış İkinci El Satış Toplam Ocak 323 397 72 35 481 831 Şubat 364 445 89 323 519 842 Mart 416 544 96 51 629 1.13 Nisan 458 572 1.3 369 551 92 Mayıs 419 547 966 348 616 964 Haziran 46 459 919 294 442 736 Temmuz 356 438 794 Ağustos 57 615 1.122 Eylül 633 65 1.238 Ekim 568 734 1.32 Kasım 547 673 1.22 Aralık 625 693 1.318 5.676 6.722 12.398 Toplam