BAĞIMSIZ DENETÇİLER SÜREKLİ EĞİTİMİ 1. GİRİŞ Bağımsız Denetçilerin Sürekli Eğitimini düzenleyen tebliğ 04.11.2017 tarih ve 30230 sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır. Tebliğ uyarınca getirilen düzenlemelerin 01.01.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. KGK kısa adıyla Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu yılbaşından itibaren düzenlemeler getirerek Bağımsız Denetçilerin bundan böyle sürekli eğitimini sağlamayı öngörmüştür. Bağımsız Denetçiler için getirilen eğitim yükümlülüğü üç yıl içinde her denetçinin 120 kredilik eğitimi tamamlamasını zorunlu kılmaktadır. KGK nın istatistiklerine göre 2017 yılı başı itibariyle 16.416 kişi Bağımsız Denetçi olarak yetkilendirilmiş bulunmaktadır. Bu kişilerin 13.442 adedi SMMM, 2.974 kişisi ise YMM olarak bu yetkiyi kullanma hakkına sahiptir. Bağımsız Denetçiler bu yetkiyi kullanır iken şahsi olarak 2016 yılı için (KAYİK hariç), 366 adet sözleme yapmışlardır. Bu şekilde 176 adet meslek mensubu söz konusudur. Bağımsız Denetim Şirketi olarak ise 235 şirket yetki almış olup, 2016 yılı için 198 şirket sözleşme imzalamıştır. Bu şirketlerin toplam sözleşme sayısı ise 5.115 dir. Bu sayının 2.162 si KAYİK, 2.953 ü ise KAYİK dışı işletmelerden oluşmaktadır. Bağımsız Denetim şirketlerinin (235) içerisinde KAYİK leri denetleme yetkisine sahip olanları %45 oranındadır. Bağımsız Denetçilerin yukarıdaki şekilde denetimlerini sürdürebilmeleri bundan böyle ancak sürekli eğitim tebliği ile getirilen düzenlemelere uymaları halinde mümkün olacaktır. 01.01.2018 tarihi bu işlemlerin başlangıç tarihidir. 2. EĞİTİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ Tebliğ 2018 yılından başlamak üzere yürürlüğe girmesi nedeniyle oldukça güncel hale gelmiş olup, üç yıl içinde toplam 120 kredilik eğitim alınmasını zorunlu kılmıştır. Kredilerin hangi konularda ne şekilde elde edileceği tebliğde açıklanmıştır. Kredi hesaplanmasında önceki iki yılın hesaba katılması nedeniyle en uygun yöntem 120 krediyi üç yıla bölmek olarak görülmektedir. Her yıl için Temel Mesleki Konular olarak tanımlanan konulardan 20 kredi alınması zorunlu tutulmuştur. 2018 yılı için her denetçi en az 20 krediyi bu şekilde tamamlamak zorundadır. Bu zorunlu tutar belirttikten sonra üç yıllık 120 kredi hesabı açısından yıllık 40 krediyi tamamlamayı da önermekteyiz. 1 kredi 50 dakikalık ders saati olarak yüz yüze eğitim ve elektronik ortamda geçerli eğitimler yönünden tanımlanmıştır. 1
Bağımsız Denetçi üç yıl için her yıl en az 20 kredi temel mesleki konular olmak üzere 3 yıl x 20 = 60 kredi olmak zorundadır. Bu 60 kredinin en az 5 kredisi mesleki etik kurallar olmalıdır. Ayrıca 120-60 =60 kredi ise destekleyici konulardan sağlamak ve bunu belgelemek durumundadır. Eğitim Yükümlülüğü Bağımsız Denetçinin sicile kayıt tarihini izleyen ikinci takvim yılı başından başlamaktadır. Faaliyet izninin askıya alınması veya durdurulması durumunda eğitim yükümlülüğü devam etmektedir. 3. EĞİTİM KONULARI Eğitim Konuları Temel Mesleki Konular ve Destekleyici Konular olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Destekleyici Konular KGK tarafından belirlenecek olup, yazımızda muhtemel konular vurgulanmaktadır. Temel Mesleki Konular ise tebliğde belirlenmiştir. Temel Mesleki Konular : Muhasebe, Denetim, Etik Kurallar, Kurumsal Yönetim, Finans, Sermaye Piyasası, Bankacılık, Sigortacılık, Özel Emeklilik olarak belirlenmiştir. Destekleyici Konular : Mesleki Gelişime Katkı Sağlayacak Konular olarak tanımlanmıştır. Tarafımızdan bu konular arasında Sosyal Güvenlik Hukuku, İş Hukuku, Yönetim, Sair Hukuk, Gümrük Hukuku gibi konular olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca Psikoloji, NLP (Neuro Linguistic Programming), Benzeri Davranış Bilimleri vb. ile de bu tahmin genişletilebilir. Belirtildiği üzere destekleyici konular KGK tarafından belirlenecektir. Bağımsız Denetçiler Temel Mesleki Konular en az 60 kredi, Destekleyici Konular 60 Kredi olmak üzere 3 yıl içinde bu eğitimlerini tamamlamak ve belgelemek zorunda tutulmuştur. 4. EĞİTİM YÖNTEMLERİ Tebliğde 5 adet eğitim yöntemi sayılmıştır. Bağımsız denetçiler bu yöntemler ile sağlanan kredileri elde etmelidir. i- Yüz Yüze Eğitim: Klasik yüz yüze eğitim, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından verilecek bu eğitimde 1 saat:50 dakika olmak üzere ders alınacaktır. Bir günde en çok 7 kredi almak mümkündür. Eğitim konularında sürekli eğitim, lisans veya lisans üstü eğitim veren Bağımsız Denetçilerin bu faaliyetler için yıllık en fazla 30 kredi elde etmeleri mümkündür. ii-uzaktan Eğitim : Elektronik ortamda, yüz yüze eğitimde alınan derslerin alınması olarak tanımlanan bu şekil eğitimde günde en çok 7 kredi alınabilecektir. 2
iii-iş Başı Eğitimi : Düzenlenen bağımsız denetim sözleşmelerinde Sorumlu Denetçi ve Denetçi olarak yer alan denetim ekibinin yazmış olduğu Bağımsız Denetim Raporları iş başı eğitim kapsamındadır. Denetimlerde 3 yılda en fazla 20 kredi alınabilecektir. Kayik işletmelerin denetiminde 3 kredi, Kayik dışı işletmelerin denetimlerinde ise 2 kredi söz konusudur. Bağımsız denetçinin imzaladığı veya ekibinde yer aldığı denetimlerin yılda en fazla 3 ve 4 adedi bu tür kredi kazanımında kullanılabilecektir. İş başı eğitim kredisi destekleyici konular için zorunlu krediye sayılacaktır. iv-akademik Çalışmalar: Bağımsız Denetçilerin yapmış oldukları akademik çalışmalar arasında yer alan yüksek lisans ve doktora tezleri ile kitap yazımı kredilendirilmiş olup, sağlanan krediler 3 yıl ileriye taşınabilecektir. Kitapların KGK tarafından içeriklerinin onaylanması gereklidir. Doktora tezi 90 kredi, yüksek lisans tezi 40 kredi ve kitap yazımı 60 kredi olarak belirlenmiştir. Ayrıca hakemli dergilerde makale yazımı 2 kredi olarak belirlenmiştir. Makalelerde ULAKBİM/TUBİTAK taraması yapılmış ise 5 kredi alınacaktır. Hakemsiz dergilerde ise makale için 1 kredi alınacaktır. v-diğer Eğitim Faaliyetleri: Kurumun onayına tabi olarak yapılacak bu faaliyetler Kongre, Konferans, Panel, Seminer, Çalıştay, Sempozyum olarak tanımlanmıştır. Bu faaliyetleri KGK düzenlemiş ise Temel Konularda konuşmacı 5 kredi, katılımcı 2 kredi edinecektir. Konusuna bakılmaksızın diğer kuruluşların düzenleyeceği yukarıda sayılan faaliyetlerde konuşmacı olanlar 4 kredi, katılımcılar ise 1 kredi elde edecektir. 5. EĞİTİM ŞEKLİ VE İHTİYARİ SINAV: Eğitim KGK tarafından verilebilir. Ayrıca Üniversiteler, Eğitim Kuruluşları, Meslek Odaları ve Sivil Toplum Kuruluşları tarafından verilebilecektir. Eğitimler Kurumun onayı ve gözetimi altında olacaktır. -KGK nin Muhasebe Standartları -Denetim -Sermaye Piyasası -Bankacılık, Sigortacılık -Özel Emeklilik Mevzuatı -Kurumsal Yönetim İlkeleri -Finansal Yönetim 3
Konularında düzenleyeceği sınavlar ile her bir konu için 20 kredi elde edilebilir. KGK nın oluşturacağı Çalışma ve Danışma Komisyonlarında katılımda temel konularda 5, destekleyici konularda 4 kredi elde edinilir. Eğitim konuları ile ilgili olmak kaydıyla bir mesleğin veya faaliyetin icra edilmesi için ilgili mevzuatında lisans, sertifika, yetki belgesi gibi belge alma zorunluluğu bulunan ve bir eğitim ve/veya sınav sonucunda verilen her bir belge için 5 kredi elde edilir. (örneğin bilirkişi eğitimi sonucu alınan belge ) Bu şekilde elde edilen krediler temel mesleki konulardan olması halinde yılda 10 krediyi geçemez. 6. BELGELENDİRME VE BİLDİRİM: Bağımsız denetçilerin kredi sağlayacağı yukarıda sayılı faaliyetlerin hepsi belgelendirilmek ve bildirim yapılmak zorundadır. Tebliğe göre; Kredi Elde Edilmesi için süresinde tevsik edeci belge sunulmalıdır. Diğer eğitim konularında belge sunumu istenilmemektedir. EYBİS üzerinden bildirim yeterlidir. Belge gerektiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir. Yüksek Lisans, Doktora ve Kitap yazımı kredileri iki yıl ileri taşınabilmektedir. Eğitim faaliyeti Katılım Bilgi ve Belgeleri 3 ayda bir izleyen ayın 15 nci gününe kadar yapılır. Süresinde ve verilen ek sürede yapılmayan bildirim krediye sayılmamaktadır. Denetimi üstlenenler denetim kadrosunda yer alan denetçilerin eğitim zorunluluğunu takip etmekle yükümlü tutulmuştur. 7. İDARİ TEDBİRLER Tebliğ içeriğinde eğitim yükümlülüğüne uyulmaması sonucunda nelerle karşılaşacağı açıklanmıştır. Yine tebliğ içerisinde belirtildiği gibi; Verilen ek süre içerisinde eğitim açığını tamamlamayan denetçilerin denetim faaliyetleri durdurulur ve bunlar sicilde gayri faal olarak gösterilir. Denetim faaliyetleri durdurulan denetçiler, bağımsız denetim faaliyetlerinde denetçi unvanı ile görev alamazlar. Gayri faal konumları devam ettiği sürece bunların refakatinde uygulamalı mesleki eğitim yapılamaz. Bu kişiler için eğitim kredisinin değerlendirilmesinde: Tedbirin kaldırılması talebinin, tedbir kararının uygulandığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılında veya sonrasında yapılması halinde eğitim yükümlülüğü 120 kredi olarak dikkate alınır. 4
8. DEĞERLENDİRME VE SORULAR 04.11.2017 tarih ve 30230 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bağımsız Denetçiler Sürekli Eğitim Tebliği İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası Platformunda müzakere edilmiş ve katılımcıların katkılarıyla tereddüt edilen aşağıdaki hususların netleştirilmesi gereği gündeme gelmiştir. a) İstanbul YMM Odasında yapılan aylık toplantıların tebliğ kapsamında değerlendirilmesi b) Haftalık Platform Toplantılarının aynı kapsamda değerlendirilmesi, c) Yürürlüğe girmesi halinde TÜRMOB Sürekli Eğitim uygulamaları ile KGK eğitim konularının çakışmasında mükerrerliğin önlenmesi, d) Bilimsel toplantıların kredilendirilmesinde KGK nın düzenlediği toplantılar ile sair kurumların düzenlediği toplantıların kredi notunun farklı olmasının giderilmesi, e) Temel eğitim konuları arasında yer alan MUHASEBE kavramı içerisine VERGİ HUKUKU nun dahil edilmesi, f) Sürekli Eğitim Lisans ve Lisans Üstü Eğitimde, eğiticilerin yıllık en fazla 30 kredi elde edecekleri belirtilmiş bulunmaktadır ancak ders başına alacakları kredi notu net olarak belli edilmesi, g) 2016 ve 2017 yıllarında yazılan Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri ile kitaplarda kredinin taşınması. 5