Tax WWW. O N E R Y M M.COM. TR 2017 20 Sanayinin Teşvikine Yönelik Olarak 7033 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenlemeler Özet 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 1 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazete yayımlanmıştır ve aşağıda özetlenen düzenlemelerin tamamı yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanun ile sanayinin geliştirilmesi ve üretimin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Kanunun genel gerekçesinde bu şekilde ifade edilmiştir: Ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşması; yatırım ortamının iyileştirilmesi, bürokrasinin azaltılması, teşvik ve desteklerin kritik ve öncü teknolojilere yoğunlaşması, üretici üzerindeki mali yüklerin kaldırılması, planlı sanayileşmesinin sağlanması, yerli, yeşil ve yenilikçi üretime geçişin tamamlanması ve rekabet gücümüzü artıracak düzenlemeler yapılmasına bağlıdır. Tasarı ile; ülke sanayisinin canlanması, yerli ve yabancı yatırımcılar için yeni sanayi alanları oluşturulması, mevcut sanayi alanlarının genişletilmesi, yatırımların bürokratik süreçlere takılmadan hızla hayata geçebilmesi, organize sanayi bölgeleri (OSB), endüstri bölgeleri (EB), teknoloji geliştirme bölgeleri (TGB), sanayi siteleri (SS) ve serbest bölgelere (SB) ilave Devlet teşviklerinin verilmesi amaçlanmaktadır. Kanun ile yapılan düzenlemelerden öne çıkan başlıklar şunlardır: Hafta tatilinde çalışmaya yönelik izin alma ve harç ödeme zorunluluğu kaldırılmaktadır. Bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler de sanayi işletmesi kapsamına alınmıştır. 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanunu nun Sanayi Siciline kaydolma ve bunun yapılmaması halinde uygulanacak cezalar hakkındaki düzenlemeler yapılmıştır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu, 492 sayılı Harçlar Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu nda yapılan düzenlemeler ile; Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerine yönelik bazı yeni vergi istisnaları/muafiyetleri getirilmektedir. 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununda yapılan değişiklik ile görsel ve/veya işitsel yayınları alabilen her türlü cihazların (bilgisayar, cep telefonları vb.) TRT payına (bandrole) tabi olduğu hususuna açıklık getirilmiştir.
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanununun tanımlar, yer seçimi, kuruluş ve planlama, yönetim, ortak giderlere katılım, işletmelere arsa tahsisi, vergi muafiyet ve destekleri gibi konularda önemli düzenlemeler yapılmıştır. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yapılan değişiklikler ile; Temel bilimler mezunlarının istihdamına sağlanacak destekler ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde ettikleri kazançlara sağlanacak istisnaların esaslarını belirleme hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği yükümlülükleri işverenler lehine yumuşatılmaktadır ve 1.7.2017 de başlayacak yükümlülükler 1.7.2020 tarihine ertelenmektedir. 1) Vergilendirmeye Yönelik Düzenlemeler a) Özellikli bölgelerdeki arsaların tahsisine ilişkin sözleşme ve taahhütnamelere damga vergisi istisnası getirilmektedir. Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tabloda yazılı kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır. 7033 sayılı Kanunla Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı Tablonun IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar başlıklı bölümüne eklenen 53 nolu fıkrayla; İşletmelerin organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yapacakları yatırımlarda yatırım maliyetinin azaltması amacıyla buralarda bulunan arsaların tahsisine ilişkin sözleşme ve taahhütnamelere damga vergisi istisnası getirilmektedir. b) Özellikli bölgelerdeki arsaların şerhi, devir ve tescil ile cins değişikliği işlemlerine harç istisnası getirilmektedir. Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinde harçtan müstesna tutulan işlemler yer almaktadır. 7033 sayılı Kanunla, Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi değiştirilerek; işletmelerin organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde; bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemlerine, bu arsalar ve üzerine inşa edilen binaların tahsis sözleşmeleri uyarınca tahsis edilenlere devir ve tescil işlemlerine, bu arsalar üzerine inşa edilen binaların cins değişikliği işlemlerine harç istisnası getirilmektedir. c) Özellikli bölgelerdeki yer alan binalara emlak vergisinden daimi muafiyet getirilmektedir. Emlak Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinde, emlak vergisinden daimi olarak muaf tutulan binalara yer verilmektedir. 7033 sayılı Kanunla, Emlak Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinin (m) fıkrası değiştirilerek; organize sanayi bölgeleri, 2
serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalara emlak vergisinden daimi muafiyet getirilmektedir. Bu düzenlemeyle serbest bölgelerdeki binalar için daimi muafiyet getirilmiş bulunduğundan, 24 Şubat 2017 tarihli Resmi Gazete yayımlanan 6772 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun la serbest bölgelerdeki binalar için getirilmiş bulunan beş yıllık geçici emlak vergisi muafiyeti (madde 5/(f)) kaldırılmıştır. d) Teknoloji geliştirme bölgelerinde gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilen kazançlarda, gelir/kurumlar vergisi istisnasından yararlanılmasının koşullarını belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi ise ilgili Bakanlıklara verilmektedir Teknoloji geliştirme bölgelerinde uygulanmakta olan kazanç istisnası 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nun geçici 2 nci maddesinde düzenlenmiştir. 7033 sayılı Kanunla Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nun geçici 2 nci maddesine çok önemli bir ikinci fıkra eklenmiştir. Bu fıkra ile; teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kazançlarının gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde, istisnadan yararlanılmasının koşullarını belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi ise ilgili Bakanlıklara verilmektedir. Buna göre, Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazançlarının gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde, istisnadan yararlanılmasını; bu hakların ilgili mevzuat çerçevesinde tescil, kayıt veya bildirim şartına bağlamaya, mükellefin gayri maddi hak geliri ve varsa bağlı olduğu grubun satış hasılatına göre tescil şartına bağlı olmaksızın belgelendirme usulüne tabi tutmaya, istisnadan yararlanacak kazancı; bu kazancın elde edilmesine yönelik faaliyetler kapsamında gerçekleştirilen nitelikli harcamaların toplam harcamalara oranına isabet eden kısmı ile sınırlandırmaya, bu oranı toplam harcama tutarını aşmamak üzere yüzde 30 una kadar artırımlı uygulatmaya, nitelikli ve toplam harcamaları tanımlamaya Bakanlar Kurulu, bu kapsamda uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilidir. Önümüzdeki günlerde alınacak kararlar doğrultusunda uygulamaya geçilecektir. 3
2) Öne Çıkan Diğer Bazı Düzenlemeler a) Hafta tatilinde çalışmaya yönelik izin alma ve harç ödeme zorunluluğu kaldırılmaktadır. Sanayi işletmelerinin her yıl hafta tatili günlerinde çalışabilmek için belediyelerden hafta sonu çalışma ruhsatı almalarını zorunlu kılan ve bu nedenle sanayici açısından ek mali yük getirmekte olan 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmaktadır. 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunun yürürlükten kaldırılması sebebiyle 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 58 inci maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle, işyerlerinin Hafta Tatili günlerindeki çalışmaları belediyelerin iznine bağlı olmaktan ve Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcına tabi olmaktan çıkarılmıştır. b) Bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler de sanayi işletmesi kapsamına alınmıştır. 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununun 1 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Bir maddenin vasıf, şekil, hassa veya terkibini makine, cihaz, tezgah, alet veya diğer vasıta ve kuvvetlerin yardımı ile veya sadece el emeği ile kısmen veya tamamen değiştirmek veya bu maddeleri işlemek suretiyle devamlı ve seri halinde imal veya istihsal eden yerlerle madenlerin çıkarılıp işlendiği yerler sanayi işletmesi, buralarda yapılan işler sanayi işleri ve buraları işletenler sanayici sayılır. Devamlı ve seri halinde tamirat yapan müesseselerle elektrik veya sair enerji istihsal eden santraller, gemi inşaatı gibi büyük inşaat yerleri ile bilişim teknolojisi, ve yazılım üreten işletmeler de bu madde şümulüne girer." Buna göre; Bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler de sanayi işletmesi kapsamına alınmıştır. Bu işletmeler de bundan böyle Sanayi Sicili Kanunu ndaki olanaklardan yararlanabilecek, diğer yandan ise bu Kanundaki yükümlülükleri yerine getireceklerdir. Bu yükümlülüklerden bazıları sonraki (c) bölümde açıklanmıştır. c) Sanayi Sicili Kanunu nun Sanayi Siciline kaydolma ve bunun yapılmaması halinde uygulanacak cezalar hakkındaki düzenlemeler yapılmıştır. Bu Kanunla 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanunu nun 2 ve 10 maddelerinde yapılan değişiklikler ve eklenen geçici 2 nci maddeye göre; Yeni kurulan sanayi işletmelerinin takibi ve üretim faaliyetine başlamadan önce yükümlülükleri konusunda bilgilendirilmesi amacıyla ön kayıt sistemi getirilmiştir. Yeni açılan sanayi işletmeleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tanzim kılınacak beyannameleri faaliyete başladıkları tarihten itibaren doldurup 2 ay içinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına elektronik ortamda göndermek zorundadırlar. Faaliyette olup olmadığına bakılmaksızın sanayi işletmelerinden sanayi siciline kaydolmayanlardan 01.07.2017 tarihinden itibaren 1 yıl içinde (01.07.2018 tarihine kadar) sanayi siciline kaydolup sanayi sicil belgesi 4
alanlar hariç, bu tarihe kadar kaydolmayanlar hakkında idari para cezası (2017 yılı: 914 TL) uygulanacaktır. Bu düzenleme öncesinde kurulmuş bulunan Bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmelerin de, idari para cezasına muhatap olmamak için bu düzenleme kapsamında 01.07.2018 tarihine kadar sanayi siciline kaydolmaları gerektiğini düşünmekteyiz. d) Temel Bilimler mezunlarının istihdamına Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde de destek sağlanmaktadır. Temel Bilimler; Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını kapsamaktadır. Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği nde 01.08.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan değişiklik ile; 5746 sayılı Kanun kapsamındaki işyerlerinde Temel bilimler mezunu personel istihdam edilmesi durumunda, temel bilimler mezunu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmının, iki yıl süreyle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacağı düzenlenmiş bulunmaktaydı. 7033 sayılı Kanunla, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun 3 üncü maddesinde yapılan düzenlemeyle 1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleri firmalarının, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmının, iki yıl süreyle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacaktır. Ancak bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmasına sağlanacak bu kapsamdaki destek, ilgili ayda Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmasında istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onunu geçemeyecektir. Bu destek Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde istihdam edilen temel bilimler mezunu Ar-Ge personeline de aynen uygulanabilecektir. e) İş Sağlığı ve Güvenliği yükümlülükleri işverenler lehine yumuşatılmaktadır ve 1.7.2017 de başlayacak yükümlülükler 1.7.2020 tarihine ertelenmektedir. 7033 sayılı Kanunla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 6, 15, 30 ve 38 inci maddelerinde yapılan değişiklikler ile; İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli istihdam zorunluluğuna ilişkin hükümler işverenler lehine yumuşatılmaktadır. Bu kapsamda; i. Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulunmayan ancak 50 den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen 5
eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebileceklerdir. Değişiklikten önce bu kolaylık sadece 10 dan az çalışanı bulunan işletmelere sağlanmış bulunmaktaydı. ii. Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50 den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Değişiklikten önce bu kolaylık sadece 10 dan az çalışanı bulunan işletmelere sağlanmış bulunmaktaydı. Ayrıca 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1.7.2017 tarihinde başlayacak olan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme ya da bu yükümlülüklerin ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınmak suretiyle yerine getirilmesine yönelik zorunluk 1.7.2020 tarihine ertelenmektedir. Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı isarikaya@onerymm.com.tr ye iletebilirsiniz. Saygılarımızla. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş. WWW. O N E R Y M M.COM. TR 7.7.2017 6