Hazırlayan Kontrol eden Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Direktörü Hastane Yöneticisi 1.AMAÇ Hastanedeki tüm birimlerde sterilizasyon ve uygulamaları için yöntemlerin ve dezenfektan kullanım ilkelerinin belirlenmesi. 2.KAPSAM Hastanedeki tüm birimleri ve çalışanları kapsar. 3.KISALTMALAR Herhangi bir kısaltma yoktur. 4.TANIMLAR Sterilizasyon: Bir materyalin içerdiği tüm canlı mikroorganizma formlarının sporlar da dahil ortadan kaldırılması işlemidir. Dezenfeksiyon: Cansız maddeler üzerinde bulunan sporlu bakteriler dışındaki mikroorganizmaların yok edilmesi işlemidir. Dezenfektan: Cansız maddelerdeki patojen mikroorganizma üremelerini durdurmak veya öldürmek amacı ile kullanılan kimyasal maddelerdir. Dekontaminasyon: Cansız maddelerden patojen mikroorganizmaların uzaklaştırılması işlemidir. Asepsi: Steril ortam şartlarının korunması, infeksiyon etkenlerinin steril dokulara girişinin engellenmesidir. Antisepsi: Canlı dokular üzerinde veya içindeki mikroorganizmaları genellikle kimyasal maddeler kullanarak ortadan kaldırmaya yönelik uygulamardır. Antiseptik: Canlı dokularda bulunan patojen mikroorganizmaların üremelerini durduran veya yok eden kimyasal maddelerdir. Yüksek Düzey Dezenfeksiyon: Tüm vejetatif bakteriler, viruslar ve mantarlarla bakteri sporlarının yok edilmesi işlemidir. Orta Düzey Dezenfeksiyon: Tüberküloz etkenleri, vejetatif bakteriler, mantarlar ve bazı virusların yok edilmesi işlemidir. Düşük Düzey Dezenfeksiyon: Tüberküloz etkenleri ve zarfsız viruslara etkisiz olan, ancak bir kısım vejetetif bakterilerin yok edilmesi işlemidir. DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 1 / 6
5.SORUMLULAR Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde çalışan tüm sağlık personeli sorumludur. 6.FAALİYET AKIŞI 6.1.Dezenfeksiyon: Dezenfeksiyon yönteminin seçimi, araçların infeksiyon riski düzeylerine göre belirlenir. 6.1.1.Buna göre araçlar; Kritik Yarı kritik Kritik olmayan araçlar olarak ayrılır. Bu sınıflama Tablo 1 de tanımlanmıştır. 6.2.Tablo 1. Spaulding Sınıflaması Sınıflama Tanım Sterilizasyon/Dezenf eksiyon Önerisi Kritik araçlar Steril vücut bölgelerine giren vücut boşluklarına ve sıvılarına doğrudan temas eden araçlardır. Enjektör iğneleri, protezler, akapunktur iğneleri, cerrahi malzemeler, artroskop, laparoskop, bronkoskop, sistoskop, biyopsi malzemeleri bu gruptadır Mutlaka olmaları gerekir. steril Yarı kritik Mukozaya temas eden ancak steril vücut bölgeleri ile teması olmayan Sterilizasyon veya araçlar malzemelerdir. Fleksible endoskoplar, laringoskoplar, anestezi yüksek düzey ekipmanları, endotrakeal tüpler, solunum sirkülasyon ekipmanı, nazal ve vajinal spekulumlar, nebülizör kapları, bazı oftalmik araçlar, bu gerekir. gruptadır Kritik olmayan Sağlam deri ile temas eden malzemelerdir. Steteskoplar, tansiyon aleti Düşük düzey malzemeler manşonu, Termometre, kulak spekülumu, diyalizat ile temas eden hemodiyaliz yüzeyleri, yatak çarşafı, EKG elektrotları, küvözler, gereklidir. sürgüler, yemek kapları, tekrar kullanıma mahsus diğer malzemeleri içermektedir. 6.3.Tablo 2, 3, 4 de hastanemizde kullanılan yüksek, orta, düşük düzey dezenfektanlar ve antiseptik solüsyonlar gösterilmiştir. DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 2 / 6
6.3.1.Tablo 2. Hastanemizde kullanılan yüksek düzey dezenfektanlar Optimal Avantajlar Dezavantajlar Temas süresi Kullanım süresi ph Yüksek düzey Sterilizasyon Sporsidal etki Sekusept Aktiv 8 Korozyon yapmaz Toksik,alerjik, 15 dk >3saat Çözelti her gün yeni (%2) Sodyum Yüksek materyal irritan hazırlanmalıdır. Striple Perkarbonat uyumluluğu (bakır Kullanıcılar etkinlik kontrolü (Su ile ve pirinç hariç) maske, eldiven, yapılmalıdır. Gözle birleştiğinde Endoskoplar için önlük giymelidir. görülür kirlenme reaksiyona uygundur. Organik Ortam olduğu taktirde veya girerek maddelerden çok havalandırılmalıdır striple etkinliğin perasetik asit etkilenmez aldehit bozulduğu saptanırsa, oluşmaktadır) içen sol. Göre daha süre beklenmeden %2 kons. Ürün az toksiktir. solüsyon 1000ppm değiştirilmelidir. perasetik asit içerir. Huwa-San TR 8 Korozyon yapmaz. Kullanıcılar maske, 15dk. Striple etkinlik kontrolü 5 Hidrojen Non toksik tüm eldiven, önlük (Yüzeylerde 1 yapılmalıdır. Gözle Peroksit- yüzeylere nufuz giymelidir. Ortam litre suya görülür kirlenme Gümüş koloidal eder. Biyofilm havalandırılmalıdır. 100cc) olduğu taktirde veya formu renksiz tabakasını temizler. Endoskoplard striple etkinliğin ve kokusuzdur. Yüksek düzey a 1 litre suya bozulduğu saptanırsa, 200cc) süre beklenmeden sağlar. Endoskoplar solüsyon ve yer-yüzeylerde değiştirilmelidir. güvenle kullanılır. Plastik, cam, çelik, titanyum dahil uyumludur. %99.9 oranında biyolojik olarak yıkımlanır. Su ve oksijene ayrılır. Hassas yüzeylerde güvenle kullanılır. DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 3 / 6
6.3.2.Tablo 3. Hastanemizde kullanılan orta ve düşük düzey dezenfektanlar Organik maddelerden etkilenme Tüberkülosidal etki Avantajlar Dezavantajlar Kullanım Klor tablet + + Hızlı etkili Geniş etki spektrumu Ucuz, toksititesi az Yüzeylere fikse olmuş mikroorganizmaların biofilm tabakasının uzaklaştırılmasında etkilidir. Organik maddelerden etkilenir Koroziftir Stabil değildir. Amonyak ve asitlerle toksik bileşikler oluşturur Tekstil maddelerin rengini değiştirir Yüksek düzey için 1000-10000 ppm orta ve, düşük düzey için 200 ppm oranında sulandırılır. Başka temizlik ürünleri ile karıştırılmamalıdır. AKADENT Bis (3- aminopropil) dodecydimetylp o Iyethoxyammoni umpropionate Korozyon inhibitörleri, tensitler, kompleks ajanlar içermektedir. + + Fenol ve aldehit içermeyen cerrahi aletlerin unda kullanılan konsantre bir üründür. Bakteri (Tb bacilli dahil), mantar, virüs (HBV, HIV, Adeno virüsler, Polio virüsler) ve bakteri sporlarına karşı etkinlik, Düşük toksisite değerleri, Materyallerle uyumlu Gerekli oranda AKADENT i suya ilave edin ve karıştırın. Aletleri dezenfektan solüsyonunun içerisine iyice daldırın. Etki süresini bekledikten sonra aletleri çıkarın, su ile durulayın. Kirlilik durumuna göre dezenfektan solüsyonu 15 günden fazla kullanmayınız. Organik kirlilik yoğunluğuna göre solüsyonu daha DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 4 / 6
erken değiştiriniz. 6.3.3.Tablo 5. Hastanemizde kullanılan antiseptik solüsyonlar Alkoller hafif + Çabuk etkili Toksik, alerjik değil Su ve kurutma Çabuk buharlaşır Yanıcı (%60-90) Skinman soft gerektirmez Diğer Dezenfektanlarla (iyot, klorhekzidin) Etkili kombinasyonlar Cilt-el antisepsisi ve temiz sert yüzeylerin u için uygun İyi sertleştirebilir Kalıcı etkisi yok Penetresyonu zayıf Temiz şartlarda etkili Uzun süreli kullanımda cildi kurutabilir. Mercekli aletlerin montaj materyalini bozabilir, lastik plastik malzeme İyodoforlar + + Hem antiseptik hem de dezenfektan Olarak kullanılabilirler. Deterjanlarla kombine etki gösterirler Organik madde varlığından ve ısıdan etkilenirler Metallere koroziv etki Klorheksidin + Ameliyat öncesinde el antisepsisi. Hastaların yaparlar Nadiren alerjiye neden olabilirler Cilt ve gözde irritasyonlara neden olabilirler Anyonik ajanlar ve sabunla glukonat %4 günlük hijyen ve yıkanmalarında ayrıca ciltteki geçimsizdir. Allerjenik yaraların antisepsisi ile genel amaçlı bir cilt reaksiyon görülebilir.göz temizleyicisi. Sulandırılmadan tatbik edilir. kulak burun agız mukozalarına temas ettirilmemelidir.hipokloritli çamaşır üzerindeki lekelerinin suları,çamaşır Klorheksol koyulaşmasına sebep olabilir. 6.4.Dezenfektan Kullanımında dikkat edilecek hususlar: 6.4.1.Saf dezenfektanlar kullanmadan önce önerilen oranlarda sulandırılmalıdır. 6.4.2.Dezenfekte edilecek malzemelerin ayrılabilecek bütün parçaları ayrılmalıdır. 6.4.3.Aletler dezenfektan solüsyonuna atılmadan önce su ve sabunla, fırçalayarak mekanik ön temizlik mutlaka yapılmalıdır. 6.4.4.Dezenfektanların etki süresi iyi bilinmeli, önerilen temas süresine uyulmalıdır. DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 5 / 6
6.4.5.Solüsyonun üzerine hazırlandığı tarih yazılmalıdır, tarihi geçmiş solüsyon kullanılmamalıdır. Haftada birkez striple kontrol yapılmalı etkinliği azalan solüsyon değiştirilmelidir. 6.4.6.Dezenfektan solüsyon azaldıkça üzerine ilave yapılmamalıdır. 6.4.7.Solüsyonların ağzı mutlaka kapalı olmalıdır. 6.4.8.Aletler dezenfektanın içine tamamen daldırılmalıdır. 6.4.9.Solüsyonda gözle görülür kirlenme olduğunda kullanma süresi beklenmeden solüsyon değiştirilmelidir. 6.4.10.Uygulayıcı işlemi yaparken eldiven, önlük, maske giymelidir. İLGİLİ DOKÜMANLAR Dezenfektan Kayıt Formu DOK.NO:ENF.TL.28 YAYIN TAR:07.04.2015 REV.NO:00 REV.TAR:-- Sayfa 6 / 6