PwC Türkiye Sosyal Güvenlik Bülteni Tarih: 07.05.2018 Sayı: 2018/17 Yapılandırmaya İlişkin Kanun Tasarısındaki SGK İle İlgili Düzenlemeler www.pwc.com.tr Özet 30 Nisan 2018 tarihinde TBMM ye sunulan Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı ile 2018/Mart ayı ve önceki aylara ilişkin olup kanunun yayımlanacağı tarih itibariyle ödenmemiş olan; -Kamu ve özel sektörün SGK ya olan sigorta primi, işsizlik sigortası primi, emekli keseneği ve kurum karşılığı, sosyal güvenlik destek primi, -Gerçek kişilere ait isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, -SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, -İdari para cezası, -Asgari işçilikten kaynaklanan fark prim, -4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının sosyal güvenlik destek primi, Borçlarının yeniden yapılandırılması öngörülmektedir. Bunun dışında, sosyal güvenlik mevzuatında bazı düzenlemelerin yapılması öngörülmüştür. Kanunu Tasarısı ile 19.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin Kanun hükümlerine benzer yeni bir yapılandırmanın daha yapılması öngörülmektedir. Kanun tasarısının genel gerekçesinde; 6736 sayılı Kanun un 30 Haziran 2016, bu kanun tasarısının ise 31 Mart 2018 tarihine kadar olan borçları kapsadığı, 6736 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunduğu halde şartları ihlal edenlere yeniden bir hak verildiği, 6736 sayılı Kanun dan yararlanamayanların bu kanundan yararlanma imkânı olduğu, ancak 6736 sayılı Kanun dan yararlanmış olan ve taksit ödemeleri devam eden borçların kapsam dışında tutulduğu, belirtilmektedir. 1/5
1-Yapılandırma Kapsamına Giren Borçlar Yeniden yapılandırma kapsamında SGK ya olan; a) 5510 sayılı Kanunun 4.maddesi (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki (SSK, BağKur ve Emekli Sandığı iştirakçileri) sigortalılıklardan kaynaklanan (5510 sayılı Kanunun geçici 72. Maddesi kapsamında ertelenen primler hariç) ve Mart/2018 ve önceki dönemlere ait sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve bunlardan kaynaklanan gecikme cezası ile gecikme zammı, b) Mart/2018 ve önceki dönemler ait isteğe bağlı sigorta, topluluk sigortası primleri ile bunlardan kaynaklanan gecikme cezası ve gecikme zammı, c) Yaşlılık aylığı, emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra 4-b (BağKur) kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek çalışmasından dolayı Şubat/2016 ve önceki dönemlere ait sosyal güvenlik destek primi alacakları ile gecikme zammı ve gecikme cezası, d) 31 Mart 2018 tarihine kadar bitirilmiş olan özel bina inşaatları ile ihaleli işlerden dolayı yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucu bildirilmediği anlaşılan eksik işçilik üzerinden hesaplanacak prim aslı ile gecikme zammı ve gecikme cezası, e) 31 Mart 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillerden kaynaklanan idari para cezaları ile bunlardan kaynaklı olarak tahakkuk eden gecikme zammı ve gecikme cezası, f) Mart/2018 dönemi ve öncesine ait Damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlardan kaynaklanan gecikme zammı, borçları yeniden yapılandırılacaktır. 2- Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarıyla ilgili olarak 2018 Mart ayı ve önceki aylara ilişkin olup tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan; 5510 sayılı Kanunun 4.maddesi (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki (SSK, BağKur ve Emekli Sandığı iştirakçileri) sigortalılıklardan kaynaklanan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, İsteğe bağlı ve topluluk sigortası primi, SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, Yaşlılık aylığı, emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra 4-b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek çalışmasından dolayı Şubat/2016 ve önceki dönemlere ait sosyal güvenlik destek primi, 2018 Mart ve önceki aylara ilişkin olup kanunun yayım tarihi yayım tarihi itibariyle ödenmemiş olan, asgari işçilikten kaynaklanan fark primi, Asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu kanunun yayımı tarihinde kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Ayrıca, 2018/Mart ayı ve önceki aylarda işlenen fiillere ilişkin idari para cezası asıllarının %50 si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, idari para cezası asılarının %50 si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Kanun kapsamına giren borçların asılarının bu kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen, fer ilerinin ödenmemiş olduğu durumlarda, aslı ödenmiş fer i borcun %40 nın kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde kalan %60 ının tahsilinden vazgeçilecektir. 3-Borçlarını Yapılandıranların Genel Sağlık Sigortalılığı Kanuna göre 4-b (Bağ-Kur) sigortalıları ile ek-5 kapsamında tescilli olan tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar ve ek-6 kapsamında tescilli olan taksi, dolmuş vb nitelikteki toplu taşıma araçlarında sigortalı olanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kimseler, borçlarını yapılandırma kapsamına aldıklarında 60 gün ve daha fazla borçlarının da olmaması ve bu maddeye göre yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödenmeleri şartıyla sağlık hizmetlerinden faydalanabileceklerdir. 2/5
4-Başvuru ve Ödeme Prosedürü Tasarıya göre kesinleşmiş alacakların yapılandırılmasından yararlanmak için Kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili idareye başvuruda bulunulması gerekmektedir. Yeniden yapılandırılan SGK borçlarının ilk taksitinin de Kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. 5-Taksitlendirme Süresi, Uygulanacak Faiz ve Hesaplama Şekli Kanun Tasarısı kapsamında ortaya çıkacak borçların peşin veya taksitle ödenmesi konusunda borçluların tercih yapabilecekleri belirtilmiştir. Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara ikişer aylık dönemler halinde, 6, 9, 12, 18 eşit taksitte borçlarını ödeyebilecekleri öngörülmektedir. Tasarıya göre; hesaplanan tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde; -Bu tutara Kanun un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz hesaplanmayacak, Fer i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı üzerinden ayrıca % 90 indirim yapılacaktır. Taksitle yapılacak ödemeler de ise taksitler ödeme süresine bağlı olarak; 6 eşit taksit için (1,045), 9 eşit taksit için (1,083), 12 eşit taksit için (1,105), 18 eşit taksit için (1,15), katsayısı ile çarpılıp, bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. 6-Prim Borçları Nedeniyle Sigortalılıkları Durdurulan Bağ-Kur (4-b) Sigortalıları Köy ve mahalle muhtarları, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan tescilleri yapıldığı hâlde prim borçlan nedeniyle daha önceki ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu Kanunun yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren iki ay içinde Kuruma müracaat ederek, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre hesaplanmasını talep edebilirler. Ayrıca, 5510 sayılı Kanuna eklenecek Geçici 76. Madde ile borçlarını ödeyemeyenlerin sigortalılıklarının durdurulması ve daha sonra borçlarını ödeyerek sigortalı hizmetlerini kazanmaları imkanı getirilmektedir. 7-Yapılandırmanın Bozulması Bu Kanuna göre ödenmesi gereken, ilk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin tasarıda belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir. 8-Borçlarını Önceden Yapılandırmış ve Ödemekte Olanlar Kalan taksit tutarları için borçlular, talep etmeleri hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanabileceklerdir. Bu takdirde tecil şartlarına uygun olarak ödenen taksit tutarları için tecil hükümleri geçerli sayılır. Bu şekilde ödenmiş taksit tutarlarına tecil tarihi ile ödeme tarihi arasında geçen süre için sadece ilgili kanunda öngörülen faiz uygulanır. Kalan taksit tutarları vadesinde ödenmemiş alacak kabul edilir ve bu alacaklar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanır. 3/5
9-Dava Açılması ve Açmış Olanların Durumu Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve ilgili maddeler uyarınca dava açmamaları veya açılan davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gereken borçluların, bu Kanun hükümlerinden yararlanabilmeleri için ilgili maddelerde belirlenen başvuru sürelerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri şarttır. Borçlularca, Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaflar sürdürülmez. 10-5510 sayılı Kanun Kapsamından Çıkarılmış Olan İşyerleri 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan işyerlerine ilişkin olup işyerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2015 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 100 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer i alacaklardan tutarı 200 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecektir. 11-Bağ-Kur (4-b) Sigortalılarının SGDP Borçları 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikte çalışması nedeniyle ilgili mevzuatına göre sosyal güvenlik destek primi ödemesi gereken sigortalıların bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan sosyal güvenlik destek primi borçları ve bu borca bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi fer i alacaklar terkin edilecektir. 12-İş Kazası, Meslek Hastalığı, Hastalık Nedeniyle Kuruma Borçlu Olanlar İşverenlerin ve üçüncü şahısların, 5510 sayılı Kanunun 14 üncü, 21 inci, 23 üncü, 39 uncu ve 76 ncı maddeleri, 506 sayılı Kanunun mülga 10 uncu, 26 ncı, 27 nci ve 28 inci maddeleri, 1479 sayılı Kanunun mülga 63 üncü maddesi ve 5434 sayılı Kanunun mülga 129 uncu maddesi gereğince iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, adi malullük ve ölüm halleri ile genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçları ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilir. 13-Kurumdan Fazla ve Yersiz Aylık, Gelir Almış ve Ödenmiş Olanlar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ilişkin borç asılları ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilecektir. 15-Aylık ve Gelir Alanlara yapılacak Bayram İkramiyesi SGK tarafından gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000 er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenecektir. Yapılacak ödemelerde: İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara, gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranı, Hak sahiplerinin hisseleri oranı, İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerden, ölümü iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayanların hak sahiplerine, sigortalıya gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi üzerinden hak sahiplerinin hisseleri oranı, Yabancı ülkelerle akdedilen sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca kısmi gelir veya aylık alanlara, ülkemiz mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme gün sayılarının, sosyal güvenlik sözleşmesine göre nazara alınan toplam prim ödeme gün sayısına olan oranı, 4/5
Esas alınacaktır. Söz konusu Kanun Tasarısına aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Tasarısı Bizi Arayın Bu duyuru hakkında daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki kişilerle temasa geçebilirsiniz. Bilgütay Yaşar Ortak, YMM bilgitay.yasar@tr.pwc.com Celal Özcan Sosyal Güvenlik Hizmetleri Direktörü celal.ozcan@tr.pwc.com 5/5 2018 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ifadesi, PwC ağını veya PwC ağının üyesi olan bağımsız ve farklı tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye yi ifade etmektedir. Daha detaylı bilgi için www.pwc.com/structure adresini ziyaret edebilirsiniz. Bu içerik sadece genel bilgi verme amacı taşır ve profesyonel danışmanlardan alınacak hizmetin yerine geçmez.