Türkiye de e-öğrenme Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR KULÜBÜ 3 Ocak 2006 Salı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Konferans Salonu
e-öğrenme Öğretimde elektronik teknolojilerin kullanıldığı ortamlara e-öğrenme adını veriyoruz. E-öğrenmenin tarihinde sinema, telefon, radyo, ses kayıt teknolojileri (plak, kaset) ve televizyon gibi bilgi saklama ve iletme teknolojilerinin kullanıldığını görüyoruz. Kişisel bilgisayar devrimiyle bilgisayara dayalı öğretim ortamları geliştirilmeye başlıyor. Ses, görüntü ve video bilgisinin sayısallaştırılmasıyla bilgisayar e- öğrenmede en önemli sunum aracı durumuna gelmektedir. İnternetin yaygınlaşmasıyla e-öğrenme ortamlarının iletiminde ve eğitim iletişiminde internet altyapısının kullanımı baskın bir yöntem oluyor. Kablosuz teknolojilerin ortaya çıkışı ise mobil öğrenme dönemine geçme olanağı sağlamakta.
Türkiye de Uzaktan Eğitimin Kilometre Taşları 1951 MEB Öğretici Filmler Merkezinin Kuruluşu 1974 Mektupla Öğretim Merkezi (MÖM) 1975 YAYKUR 1982 Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Oluşturuldu 1992 Açıköğretim Lisesi Öğretime Başladı 1997 TÜBİTAK-BİLTEN UE Fizibilite Çalışması ve Raporu Hazırlandı 1998 ODTÜ IDE_A Sertifika Projesi Başlatıldı 1998 Açıköğretim İlköğretim Okulu Öğretime Başladı 1998 Anadolu Üniversitesinden Kazakistan Ahmet Yesevi Üniversitesine Videokonferans İle Uzaktan Ders Sunumu Gerçekleşti 1999 YÖK Uzaktan Öğretim Yönetmeliği Yayınlandı Enformatik Milli 1999 Komitesi Oluşturuldu 2001 UE Yönetmeliği Kapsamında Dersler/Programlar Açılmaya Başlandı 2005 YÖK Uzaktan Eğitim Komisyonu Kuruldu
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Deneyimleri 1998 IDE_A METU-Online IS100 2000 Eğiten Dil 2001 Informatics Online Net Class Sertifika Programı 400 Öğrenci Çeşitli dersler 6000 Öğrenci Bilgi Teknolojileri Dersi 9000 Öğrenci Sertifika Programı 200 Öğrenci Temel İngilizce Sertifikası 200 Öğrenci Yüksek Lisans Programı 35 Öğrenci Web Tabanlı Asenkron Eğitim Yazılımı
YÖK Enformatik Milli Komitesi 1999 Üniversitelerarası Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Dayalı Uzaktan Yükseköğretim Yönetmeliği İstemci/Sunucu Üniversite talepleri alınmış Üniversitelerin bağımız program açmalarına izin verilmiş Ders ve programların akreditasyon süreci düzenlemiş Enformatik Milli Komitesi (EMK) nin kurulması sağlanmıştır. İstemci / Sunucu Üniversiteler 2000-01 6 Ders (5 ders ODTÜ, 1 Ders Fırat Üniv.) 2001-02 3 Ders (Sakarya Üniv., ODTÜ, KTÜ)
Uzaktan Eğitim Programları (2005-2006 Öğretim Yılında) Önlisans Programları Anadolu Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2001-2002) Sakarya Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2001-2002) Bilgisayar Teknolojisi ve Prog. (2002-2003) Endüstriyel Elektronik (2002-2003) İşletme (2002-2003) Mekatronik (2003-2004) Mersin Üniversitesi Endüstriyel Elektronik (2001-2002) Bilgisayar Teknolojisi ve Prog. (2003-2004) Elektronik Haberleşme (2003-2004) Endüstriyel Otomasyon (2003-2004) Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgi Yönetimi (2002-2003) Çukurova Üniversitesi Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (2004-2005) Ahmet Yesevi Üniversitesi çok sayıda program
Uzaktan Eğitim Programları (2005-2006 Öğretim Yılında) Yüksek Lisans Programları Bilgi Üniversitesi E-MBA (2000-2001) ODTÜ Informatics Online (2000-2001) Anadolu Üniversitesi & Empire State College - SUNY E-MBA (2003-2004) Sakarya Üniversitesi E-MBA (2003-2004) Anadolu Üniversitesi E-Konaklama (2004-2005) Anadolu Üniversitesi Gelişimsel Yetersizlikleri Olan Çocukların Öğretmenliği (2004-2005)
Diğer Uygulamalar (Pilot Çalışmalar) Uzaktan eğitime ilgi duyan üniversitelerde uzaktan eğitim merkezleri açılmış ve pilot çalışmalar gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Uzaktan Eğitim Merkezleri Boğaziçi Üniversitesi UZEM İTÜ UZEM Ankara Üniversitesi UZEM Fırat Üniversitesi UZEM Kocaeli Üniversitesi UZEM Diğer Pilot Çalışma Yapan Üniversiteler İstanbul Üniversitesi Harran Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Selçuk Üniversitesi Kocaeli Üniversitesi Diğer
E-Öğrenme İçeriği Üreten ve Hizmet Sağlayan Firmalar SBS (http://www.sbs.com.tr/) Enocta (http://www.enocta.com/) Idea (http://www.ideaegitim.com/) CD-Rom Data (http://www.cdromdata.com/) Halıcı (http://www.halici.com.tr/) Logomotif (http://www.logomotif.com.tr/) Bilden (http://www.bilden.com.tr/) Boyut (http://www.boyut.com.tr/) Intermadia (http://www.datatraining.net/) Netron (http://www.netron.com/) Mobilsoft (http://www.mobilsoft.com.tr/) Isection (http://www.isection.com/) Koc Bryce (http://www.kocbryce.com.tr/) Element Intellitek (http://www.intellitek.com/) Intermedya (http://www.im.com.tr/) Kurumsal Eğitim (http://www.kurumsalegitim.com/) Diğer
Açıköğretim Sistemi Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi 1982 yılında iki lisans programında 27.000 öğrenciyle başladı. Günümüzde Açıköğretim Sisteminde 7 farklı lisans ve 19 önlisans programı bulunmaktadır. Bu programlara Türkiye, KKTC ve Avrupa ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşlarından oluşan bir milyona yakın öğrenci kayıtlıdır.
Açıköğretimde e-öğrenme (Tarihçe) 1989-1990 AÖF Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi nin kuruluşu 1992-1999 Açıköğretim BDE Laboratuvarları nın kuruluşu (15 laboratuvar) Açıköğretim ders yazılımlarının üretimi (20 ders yazılımı)
Açıköğretim e-öğrenme Portalı 1999-2000 öğretim yılından günümüze kadar uygulamaya konulan e-öğrenme hizmetleri Mayıs 2005 ayı başında açıköğretim e- Öğrenme portalı altında toplanmıştır.
Portalda Oturum Açma Açıköğretim e-öğrenme portalında yaklaşık 1 milyon açıköğretim öğrencisi TC Kimlik Numarası girerek oturum açabilir.
Derslere Giriş
e-kitap Kitap Tasarım Birimi nin işbirliğiyle hazırlanan 208 derse ait 2723 ünite e-kitap yayınlanmaktadır.
e-televizyon TV Yapım Merkezi nin işbirliğiyle hazırlanan 85 derse ait 682 ünite e-televizyon programı yayınlanmaktadır.
e-alıştırma
e-alıştırma Canlandırmalı konu anlatımları Örnek olaylar Çözümlü alıştırmalar Testler Derse özgü yardımcı araçlar Çokluortam galerisi BDE Birimi nin hazırladığı 50 derse ait 743 ünite alıştırma yazılımı yayınlanmaktadır.
e-sınav 1999-2000 öğretim yılından günümüze 500.000 öğrenci internet ortamında 25 milyon deneme sınavı gerçekleştirdi. Test Araştırma Birimi nin işbirliğiyle hazırlanan 123 derse ait 15.000 den fazla soru yayınlanmaktadır.
e-danışmanlık e-danışmanlık hizmetlerinde 13 moderatör ve 50 danışman görev yapmaktadır.
e-sesli Kitap Görme özürlü öğrenciler ve mp3-çalar kullanarak dersleri dinlemek isteyen öğrenciler için Sesli Kitap üretimine ve e-sesli Kitap olarak e- Öğrenme portalı üzerinden internette dağıtımına başlandı. Şu anda 5 ders için başlayan uygulama gelecek öğretim yılında 15 ders için uygulanacaktır.
e-destek Açıköğretim BDE Birimi tarafından yayınlanan 20 den fazla öğretim ve hizmet sitesinin genel teknik desteğini sağlamak amacıyla Kasım 2005 ayında e-destek hizmeti başlatıldı.
Açıköğretim Öğrencileri İçin İnternette Ders Çalışma Algoritması 1. İlgili derse ait deneme sınavı yap. 2. Kendini başarılı buluyorsan 3. adıma geç. Başarısız buluyorsan 2.1. adıma geç. 2.1 Zayıf olduğun ünitelere ait e-kitap ları oku 2.2 e-televizyon programlarını izle. 2.3 Alıştırma yazılımlarını çalış. 2.4 Anlamadığın konularda danışmana soru sor. 2.5 Tekrar deneme sınavı yap. 2.6 2. adıma geç. 3. İzleyen derse geç
e-öğrenme nin Başarıya Etkisi 2003-2004 öğretim yılında, Açıköğretim e-öğrenme hizmetlerinden yararlanan 91.000 öğrencinin başarı ortalamasının, yararlanmayan 619.000 öğrencinin başarı ortalamasından yüzde 19 daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Bilgi Yönetimi Önlisans Programı 470 öğrenci, 60 danışman Bileşenler İnternet Ortamındaki Dersler CD-ROM Ortamında Videolar Yardımcı Kitaplar Lisanslı Yazılımlar Online Akademik Danışmanlık Hizmeti Bireysel ve Ekip Ödevleri Yüzyüze Sınavlar Destek Hizmetleri Sanal Şirket Uygulamaları Rol Tabanlı Eğitim Sosyal Ortamlar
İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı 5700 öğrenci, 45 danışman
Okulöncesi Öğretmenliği Lisans Programı 7000 öğrenci, 3 danışman
Anadolu Üniversitesi Çevrimici Dersleri
İnternete Dayalı Yüksek Lisans Programları 2003-2004 Öğretim Yılı 2004-2005 Öğretim Yılı
Altyapı e-öğrenme içeriklerinin geliştirilmesi ve sunumu için kullanılan sunucular: 1 adet 6 işlemcili sunucu 3 adet 4 işlemcili sunucu 8 adet 2 işlemcili sunucu İnternet bant genişliği: Ulaknet üzerinde 70 Mbps Türk Telekom üzerinde 38 Mbps
Sonuç 1999-2000 öğretim yılından günümüze kadar 500.000 den fazla açıköğretim öğrencisi e- Öğrenme hizmetlerinden en az bir kez yararlanmıştır. Günümüzde kayıtlı açıköğretim öğrencilerinin yüzde 20 i kendilerine sunulan e-öğrenme hizmetlerinden düzenli olarak yararlanmaktadır. Bu oran her yıl artmaktadır.
Sonuç (devam) Türkiyede e-öğrenme ve açık e-öğrenme konusunda ilk adımlar atılmıştır. Yasal düzenlemelerin tamamlanmasının ardından yükseköğretimde e-öğrenme alanında hızlı bir gelişme olması beklenmektedir. Açık ilköğretim, açık lise ve açık öğretim fakültesinde uzaktan öğrenim gören yaklaşık 2.000.000 öğrenci geleceğin potansiyel e- öğrenme öğrencileri olacaktır.