Giriş ve Kavramlar
İktisat Nedir? İktisat insan davranışlarının iktisadi yönünü inceler En genel haliyle İktisat bir tercihler bilimidir. İktisat esas olarak insanın mal ve hizmetlerin üretim, değişim ve kullanımında oynadığı rolle ilgilenir. Toplumların temel amacı refah düzeyinin arttırılmasıdır.
İktisat Okumanın Faydaları İnsanoğlu rasyonel hareket eder ve yaptığı her işten fayda bekler İktisat okumak içinde yaşadığımız dünyayı daha iyi anlayabilmemizi sağlar. Her gün yöresel, ulusal ya da uluslararası alanla ilgili soruların cevapları İktisatta gizlidir. İktisat bizi yönetenleri test etmemize imkan verir.
İktisadın Alt Bölümleri Mikro İktisat Makro İktisat Üretim Fiyatlar Gelir İstihdam İktisadın alt disiplinleri İktisadi Büyüme - İktisadi Kalkınma Ekonometri - Kamu Ekonomisi Çalışma Ekonomisi - İktisat Tarihi Finans - İktisadi Düşünceler Tarihi Uluslararası İktisat Pozitif İktisat / Normatif İktisat
İktisat Biliminin Özellikleri İktisat Bilimi insan davranışlarının ekonomik yönüyle ilgilenir. İktisadın laboratuvarı insandır. İktisadi olaylar çok sayıda değişken tarafından etkilenir. İktisadi olayların yer ve zaman boyutu vardır. İktisadi kanunlar kesinlik değil yönelim yahut eğilimi yansıtır İktisatta tek bir doğru yoktur.
İktisat Bilimindeki Temel Kavramlar Karşılandığı zaman haz ve zevk, karşılanmadığı zaman ise acı ve üzüntü duyulan duygulara İHTİYAÇ denir. İhtiyaçlar sonsuzdur. İhtiyaçlar şiddet bakımından farklılık gösterir. İhtiyaçlar karşılandıkça onlara duyulan şiddet değişir. İhtiyaçlar ve onları karşılayan araçlar birbirinin yerine ikame edilebilir. İktisatçılar ihtiyacın ahlaki yönünü dikkate almazlar.
İhtiyaçların Çeşitleri İhtiyaçların ekonomik olup olmama yönüyle ayrım. İktisat bilimi ekonomik olmayan ihtiyaçlarla fazla ilgilenmez. İhtiyaçları karşılayan malların ekonomik mal olup olmamasına göre ayrım. İhtiyaçların giderilmesindeki zorunluluk derecesince göre ayrım. Zorunlu olan ve olmayan ihtiyaçları kesin çizgilerle birbirinden ayırmak zordur.
Mal ve Hizmet İnsan ihtiyaçlarını doğrudan ya da dolaylı olarak karşılama özelliğine sahip ve bu amaçla kullanılmaya hazır fiziksel varlıklara mal denir. Mallar çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Serbest ve Ekonomik mal Üretim ve Tüketim malı Dayanıklı ve Dayanıksız mal İkame ve Tamamlayıcı mal Çoğaltılabilen ve Çoğaltılamayan mal Normal ve Düşük (Fakir) mal
Fayda ve Değer Bireyin herhangi bir malın tüketiminden elde ettiği doyuma fayda denir. Ekonomik mal ve hizmetlere verilen nispi öneme değer denir. Kullanım Değeri Değişim Değeri Değer Paradoksu
Üretim Sınırsız olan insan ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kıt mal ve hizmetlerin miktar ya da faydalarını arttırmaya yönelik çabalara üretim denir. Şekil Mekan Zaman Mülkiyet Faydası Üretim Faktörleri: Emek, Sermaye, Doğal Kaynaklar ve Girişimci Ekonomik mal ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla nihai kullanımına tüketim denir.
Ekonomik Etkinlik Ekonomide kıt kaynakların toplum refahını maksimize edecek şekilde üretime sokulması ve üretilen mal ve hizmetlerin adil dağıtımı Üretimde etkinlik Bölüşümde etkinlik İşbölümü, Uzmanlaşma ve Mübadele Mesleki ve teknik işbölümü Üretimde kullanılan birim girdi başına düşen mal ve hizmet miktarı verimliliğe karşılık gelir. Ekonomik Birimler: Hane halkı, firmalar ve devlet.
Kıtlık ve İktisat Bilimi İnsanoğlunun istekleri sonsuz olup sınır tanımama özelliğine sahiptir. İsteklerin sürekli artış göstermesinin önemli bir nedeni piyasaya devamlı olarak yeni mal ve hizmetlerin sürülmesidir. İnsanların ihtiyaçlarının sonsuz olmasına karşılık bu ihtiyaçları gidermeye yönelik mal ve hizmet miktarı sınırlıdır.
İhtiyaçlar ile kaynaklar arasındaki bu dengesizliğe Kıtlık Kanunu adı verilmektedir. İktisat sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlarını karşılama sorunu ile karşı karşıya olan bireyin yada toplumun refahını maksimize etme yollarını arayan bir bilimdir. Kıtlık sorunu insanları seçenekler arasında bir tercih yapmaya zorlar. Kıt kaynakların kullanımıyla ilgili her kararda seçilen ALTERNATİFİN MALİYETİ seçiminden vazgeçilen en iyi ikinci seçenektir.
Üretim ve Tüketim Kararlarında Alternatif Maliyet Tüketiciler ne kadar zengin olurlarsa olsunlar herkesin belirli bir bütçesi vardır. Üretim kararlarında alternatif maliyet üretim olanakları eğrisi yardımıyla açıklanabilir. Üretim olanakları eğrisi: Belirli bir süre içinde, mevcut tüm kaynaklar ve teknoloji ile üretilebilecek nihai mal ve hizmetlerin alternatif bileşimleridir.
Üretim Olanakları Eğrisi Modelinin Varsayımları Ekonomide tüm kaynaklar tam ve etkin olarak kullanılmaktadır. Ekonominin sahip olduğu kaynaklar yani üretim faktörlerinin miktarı sabittir. Kaynakların kalitesi ve teknoloji sabittir. Ekonomide sadece iki mal üretilmektedir. Üretim olanakları eğrisi iki temel ilkeyi de tanımlar Mevcut kıt kaynaklar ile belirli bir dönemde üretilebilecek mal ve hizmet miktarı sınırlıdır. Toplum tarafından daha çok istenen bir malın üretim miktarını arttırmak için diğerinin üretimi azaltılmalıdır.