EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU Hazırlayan: Erhan DEMİRCAN Uzman

Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI

TÜRKİYE DEKİ EKONOMİK GELİŞMELER

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) aylık %0,77 arttı 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,01, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,88 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,32 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,52 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada %1,99, lokanta ve otellerde %1,48, çeşitli mal ve hizmetlerde %0,94, ev eşyasında %0,77 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup %2,28 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan sadece giyim ve ayakkabı grubunda % 2,28 oranında düşüş gerçekleşti. Yıllık en yüksek artış %15,69 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğitim (%10,14), ulaştırma (%9,16), lokanta ve oteller (%9,13), gıda ve alkolsüz içecekler (%8,73) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Kaynak: TÜİK, 2013a.

% TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 12,00 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ 10,00 8,88 8,00 6,00 7,61 7,03 7,29 6,13 6,51 8,30 8,17 7,88 2010 2011 2012 2013 4,00 2,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kaynak: TÜİK, 2013a.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 Üretici Fiyatları Endeksi aylık %0,88 arttı. 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,58 artış gösterdi. Aylık değişim; tarımda %-2,78, sanayide %1,58 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,36, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,66 ve on iki aylık ortalamalara göre %2,17 düşüş gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,37, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,26 ve on iki aylık ortalamalara göre %4,77 artış gerçekleşti. Sanayide en yüksek aylık artış kok kömürü ve rafine petrol ürünlerindedir. Sanayinin üç sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %1,78, imalat sanayi sektöründe %1,48, elektrik, gaz ve su sektöründe %2,58 artış olarak gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013b.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri (%6,10), büro makineleri imalatı (%3,49), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%3,38) alt sektörleridir. Buna karşılık; tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı (%-1,45), basım ve yayım (%-0,81), ağaç ve mantar ürünleri imalatı (%-0,71) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu. Kaynak: TÜİK, 2013b.

% ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 16,00 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ 14,00 12,00 10,00 2010 8,00 2011 6,00 5,23 6,61 6,38 6,23 2012 2013 4,00 2,00 1,88 1,84 2,3 1,7 2,17 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kaynak: TÜİK, 2013b.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %4,0 azaldı. 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %4,6, imalat sanayi sektörü endeksi %4,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,4 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %0,1 azaldı. 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %7,2 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %0,6 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek düşüş sermaye malı imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş %5,8 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek düşüş bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %14,2 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %11,0 ile fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) imalatı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %4,6 ile diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %3,9 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı takip etti. Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Arındırılmamış Takvim Etkisinden Arındırılmış Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Takvim Etkisinden Arındırılmış Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış SEKTÖR Endeks Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Aylık Değişim (%) Toplam Sanayi 102,0 108,2 112,4-0,1-4,0 Madencilik ve Taşocakçılığı 102,6 106,5 98,2-7,2-4,6 İmalat Sanayi 99,1 105,8 113,3 0,6-4,3 Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Ürt. ve Dağıtımı 120,9 124,6 113,2-0,7-1,4 Kaynak: TÜİK, 20123.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ CİRO ENDEKSİ - AĞUSTOS, 2013 Sanayide toplam ciro %8,1 arttı Sanayi Ciro Endeksi (Toplam), 2013 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8,1 arttı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2013 yılı Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı endeksi %1,7 azaldı, imalat sanayi endeksi ise %8,5 arttı. İmalat sanayi alt gruplarında en fazla artış motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatında gerçekleşti. İmalat sanayi alt sektörlerinin 2013 yılı Ağustos ayında 2012 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının %26,2 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatında gerçekleştiği görüldü. Bunu %18,1 ile kağıt ve kağıt ürünleri imalatı takip etti. İmalat sanayi alt gruplarında en fazla düşüş diğer imalatlarda gerçekleşti. İmalat sanayi alt sektörlerinin 2013 yılı Ağustos ayında 2012 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en fazla düşüş oranının %28,7 ile diğer imalatlarda gerçekleştiği görüldü. Bunu %21,0 ile diğer ulaşım araçları imalatı takip etti. Kaynak: TÜİK, 2013d

SANAYİ CİRO ENDEKSİ - AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013d.

Kaynak: TÜİK, 2013e. FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2013 Aylık en yüksek reel getiri Euro da gerçekleşti. En yüksek reel getiri, 2013 Eylül ayında, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ile indirgendiğinde %2,22, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %2,33 oranlarıyla Euro da gerçekleşti. ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Amerikan Doları %1,94, külçe altın %1,29 ve BIST 100 Endeksi %0,78 reel getiri sağladı. Buna karşılık, mevduat faizi %0,47 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Amerikan Doları %2,05, külçe altın %1,40 ve BIST 100 Endeksi %0,89 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken, mevduat faizi %0,36 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Euro, üç aylık değerlendirmede; ÜFE ile indirgendiğinde %5,59, TÜFE ile indirgendiğinde ise %6,60 oranlarıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken, BIST 100 Endeksi ÜFE ile indirgendiğinde %6,76, TÜFE ile indirgendiğinde ise %5,87 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Altı aylık değerlendirmeye göre Euro; ÜFE ile indirgendiğinde %10,61, TÜFE ile indirgendiğinde ise %12,32 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağladı. Aynı dönemde BIST 100 Endeksi, ÜFE ile indirgendiğinde %15,27, TÜFE ile indirgendiğinde ise %13,96 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2013 Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri Euro da gerçekleşti. Finansal yatırım araçları, yıllık olarak değerlendirildiğinde; Euro, ÜFE ile indirgendiğinde %9,89, TÜFE ile indirgendiğinde ise %8,21 oranında yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, külçe altın ÜFE ile indirgendiğinde %18,18, TÜFE ile indirgendiğinde ise %19,43 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Kaynak: TÜİK, 2013e.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013e.

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2013 Hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven azaldı. Bir önceki ayda; 104 olan hizmet sektörü güven endeksi 103,5 değerine; 109,4 olan perakende ticaret sektörü güven endeksi 103 değerine ve 79,2 olan inşaat sektörü güven endeksi 78,3 değerine düştü. Perakende ticaret sektörü güven endeksi %5,9 azaldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki azalış, gelecek üç aylık dönemde iş hacmisatışlar beklentisi alt endeksindeki %10,5 lik, son 3 aylık dönemde iş hacmi-satışlar alt endeksindeki %5 lik ve mevcut mal stok seviyesi alt endeksindeki %1,9 luk düşüşten kaynaklandı. İnşaat sektörü güven endeksi %1,1 azaldı. İnşaat sektörü güven endeksindeki azalış, gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksindeki %3,5 lik düşüşten kaynaklandı. Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi alt endeksi bir önceki aya göre %1,9 arttı. Hizmet sektörü güven endeksi %0,5 azaldı. Hizmet sektörü güven endeksindeki azalış, gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi değerlendirmesindeki %4,9 luk kötüleşmeden kaynaklandı. Bir önceki aya göre; son üç aylık dönemde iş durumu alt endeksi %2, son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep alt endeksi ise %1,8 oranında arttı. Kaynak: TÜİK, 2013f.

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013f.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ EKİM, 2013 Tüketici güven endeksi %4,8 arttı. Tüketici Güven Endeksi 2013 Ekim ayında bir önceki aya göre %4,8 oranında arttı; Eylül ayında 72,1 olan endeks Ekim ayında 75,5 değerine yükseldi. Tasarruf etme ihtimali %20,9 arttı. Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali endeksi bir önceki aya göre %20,9 oranında arttı. Eylül ayında 20,1 olan endeks, Ekim ayında 24,3 değerine yükseldi. Bu yükselme, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre arttığını göstermektedir. Genel ekonomik durum beklentisi %6 arttı. Eylül ayında 95,8 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %6 oranında artarak, Ekim ayında 101,6 değerine yükseldi. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre arttığını göstermektedir. İşsiz sayısı beklentisi %2,2 arttı Eylül ayında 82,2 olan gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %2,2 oranında artarak, Ekim ayında 84 değerine yükseldi. Bu artış, işsiz sayısında artış bekleyenlerin oranındaki düşüşten kaynaklandı. Kaynak: TÜİK, 2013g.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ EKİM, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013g.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2013 İhracat birim değer endeksi %0,5 arttı. İhracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %0,9, imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayinde %2,5 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %1,7, yakıtlarda %2,1 azaldı. İthalat birim değer endeksi %0,8 azaldı. İthalat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %2,9, imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayinde %2,7 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %5,4, yakıtlarda %4,3 azaldı. İhracat miktar endeksi %13,4 azaldı. İhracat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %2,1, ham maddelerde (yakıt hariç) %19,7, yakıtlarda %3,5 artarken, imalat (gıda, içecek ve tütün hariç) sanayinde %0,5, SITC de başka bir yerde sınıflandırılmayan mallarda %89,9 azaldı. İthalat miktar endeksi %2,6 azaldı. İthalat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %0,6, imalat (gıda, içecek ve tütün hariç) sanayinde %0,3 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %6,9, yakıtlarda %10,5 azaldı. Kaynak: TÜİK, 2013h.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2013 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %2,6 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2013 Temmuz ayında 121,3 olan ihracat miktar endeksi %2,6 azalarak 2013 Ağustos ayında 118,1 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2012 Ağustos ayında 130,3 olan endeks %9,9 azalarak 2013 Ağustos ayında 117,4 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %8 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2013 Temmuz ayında 126,5 olan ithalat miktar endeksi %8 azalarak 2013 Ağustos ayında 116,4 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2012 Ağustos ayında 113,6 olan ithalat miktar endeksi %0,2 azalarak 2013 Ağustos ayında 113,4 oldu. Dış ticaret haddi 2013 yılı Ağustos ayında 99,5 olarak gerçekleşti. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret hadleri, 2012 yılı Ağustos ayında 98,2 iken, 2013 yılı Ağustos ayında 99,5 e yükseldi. Kaynak: TÜİK, 2013h.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013h.

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ TEMMUZ, 2013 İşsizlik oranı %9,3 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde işsiz sayısı 2013 yılı Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 363 bin kişi artarak 2 milyon 686 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,9 puanlık artış ile %9,3 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 1,1 puanlık artış ile %11,8, 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 1,7 puanlık artış ile %18 oldu. İstihdam edilenler 601 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin sayısı 2013 yılı Temmuz döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 601 bin kişi artarak 26 milyon 99 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 81 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 682 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %25,1 i tarım, %19,1 i sanayi, %7,1 i inşaat, %48,7 si ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,8 puan, sanayi sektörünün payı 0,4 puan artarken, tarım sektörünün payı 0,9 puan, inşaat sektörünün payı 0,3 puan azaldı. Kaynak: TÜİK, 2013ı.

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ TEMMUZ, 2013 İstihdam oranı %46,9 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,3 puanlık artış göstererek %46,6 dan %46,9 a yükseldi. İşgücüne katılma oranı %51,7 olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2013 yılı Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puan artarak %51,7 oldu. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %72,5, kadınlarda ise 1,3 puanlık artışla %31,6 olarak gerçekleşti. Kayıt dışı çalışanlar 2,3 puan azaldı Temmuz 2013 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,3 puan azalarak %37,9 oldu. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı %84,2 den %84,3 e artarken, tarım dışı sektörlerde ise %24,7 den %22,3 e geriledi. Sosyal güvenlik kapsamında olmayan ücretli ve yevmiyeli çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,5 puan azalarak %20,5 oldu. Kaynak: TÜİK, 2013ı.

13896 21354 13982 21147 13919 19632 14913 20067 15516 20423 15588 21189 16178 21194 16023 21277 16911 22594 18724 24821 18.621 25.498 19.542 26.099 8,4 9,2 9,3 10,3 10,5 10,8 10,6 10,2 10,3 11 11,9 14 HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ TEMMUZ, 2013 30000 İstihdam ve İşsizlik Oranı % 16 25000 14 12 20000 10 15000 8 10000 6 4 5000 2 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Temmuz 2013 Temmuz 0 Tarım Dışı İstihdam Toplam İstihdam İşsizlik Oranı Kaynak: TÜİK, 2013ı.

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, III. ÇEYREK: TEMMUZ- EYLÜL, 2013 Türkiye genelinde 293 318 konut satış sonucu el değiştirdi. Konut satışlarında İstanbul 54 034 konut satışı ile en yüksek paya (%18,4) sahip oldu. İstanbul u 34 269 konut satışı (%11,7) ile Ankara, 17 940 konut satışı (%6,1) ile İzmir izledi. Aynı çeyrekte, en az satış ise 24 konut ile Hakkari de gerçekleşti. Konut satışının en düşük olduğu diğer iller ve satış sayıları sırasıyla 75 konut ile Ardahan ve 92 konut ile Bingöl oldu. İpotekli konut satışları sayısı 115 416 olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde toplam konut satışları içinde ipotekli satışın payı %39,3 oldu. En yüksek ipotekli satış 25 028 konut ile İstanbul da gerçekleşti. İstanbul %21,7 ipotekli satış payı ile Türkiye sıralamasında ilk sırayı aldı. İstanbul daki toplam konut satışları içinde ipotekli satışın payı ise %46,3 oldu. Aynı çeyrekte, Bingöl de 3 ipotekli satış işlemi gerçekleşti. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il %53,3 ile Kars, en düşük olduğu il %3,3 ile Bingöl oldu. Diğer satış türleri sonucunda 177 902 konut el değiştirdi. Diğer konut satışlarında da İstanbul 29 006 konut satışı ve %16,3 pay ile ilk sıraya yerleşti. İstanbul daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı %53,7 oldu. Ankara 18 915 diğer konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara yı 10 201 konut satışı ile İzmir izledi. Aynı çeyrekte, diğer satış türlerinde en az satış ise 19 konut ile Hakkari de gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013i.

İHRACAT EYLÜL, 2013 14.000.000 AYLAR BAZINDA TOPLAM İHRACAT, 2011-2012-2013, Bin $ 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2011 2012 2013 2.000.000 0 Kaynak: TİM,2013a.

İHRACAT EYLÜL, 2013 Kaynak: TİM,2013a. İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $) ÜLKE İHRACAT PAY, % 1 ALMANYA 1.150.747 9,17 2 IRAK 1.015.712 8,09 3 BİRLEŞİK KRALLIK 892.263 7,11 4 RUSYA FEDERASYONU 624.323 4,97 5 FRANSA 578.452 4,61 6 İTALYA 561.683 4,47 7 BİRLEŞİK DEVLETLER 432.393 3,44 8 İSPANYA 375.780 2,99 9 ÇİN HALK CUMHURİYETİ 319.163 2,54 10 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 302.538 2,41 11 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 287.426 2,29 12 HOLLANDA 260.259 2,07 13 ROMANYA 254.387 2,03 14 SUUDİ ARABİSTAN 246.142 1,96 15 İRAN (İSLAM CUM.) 221.039 1,76 16 İSRAİL 212.193 1,69 17 BELÇİKA 208.159 1,66 18 UKRAYNA 206.067 1,64 19 LİBYA 198.561 1,58 20 POLONYA 193.773 1,54 İlk 20 Toplam 8.541.060 68,03 Genel Toplam 12.555.277 100,00

SEKTÖREL İHRACAT EYLÜL, 2013 (Bin $) SEKTÖRLER 2012 2013 I. TARIM 1.625.725 1.838.442 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.152.288 1.262.652 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mam. 499.053 554.492 Yaş Meyve ve Sebze 114.781 127.469 Meyve Sebze Mamulleri 112.852 127.075 Kuru Meyve ve Mamulleri 162.774 157.775 Fındık ve Mamulleri 189.082 206.614 Zeytin ve Zeytinyağı 17.003 30.951 Tütün ve Mamulleri 50.529 52.909 Süs Bitkileri 6.212 5.367 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 147.522 171.451 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 325.915 404.338 Kaynak: TİM,2013a.

SEKTÖREL İHRACAT EYLÜL, 2013 (Bin $) SEKTÖRLER 2012 2013 II. SANAYİ 9.310.362 10.273.049 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 1.006.902 1.114.994 Tekstil ve Hammaddeleri 692.139 756.109 Deri ve Deri Mamulleri 146.754 176.192 Halı 168.009 182.693 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.474.550 1.417.895 C. SANAYİ MAMULLERİ 6.828.910 7.740.159 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.361.736 1.522.028 Otomotiv Endüstrisi 1.497.604 1.966.208 Gemi ve Yat 16.402 130.500 Elektrik - Elektronik Mak. Bilişim 972.286 1.038.661 Makine ve Aksamları 413.454 482.007 Demir ve Demir Dışı Metaller 513.233 586.126 Çelik 1.197.183 1.034.958 Çimento Cam Seramik ve Toprak 249.355 266.212 Mücevher 179.012 207.256 Savunma Sanayii 94.097 114.601 İklimlendirme Sanayii 328.281 382.970 Diğer Sanayi Ürünleri 6.268 8.633 III. MADENCİLİK 364.580 443.787 Kaynak: TİM,2013a. Toplam 11.300.667 12.555.277

TRC2 BÖLGESİ`NDE (DİYARBAKIR-ŞANLIURFA) EKONOMİK GÖRÜNÜM

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 Aylık en yüksek artış %1,09 ile TR10 (İstanbul) da oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) (%6,16) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) (%10,00) bölgesinde on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) (%8,20) bölgesinde gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013a.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2013 İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı (%) (2003=100) İstatistiki bölge Bir önceki aya göre değişim oranı Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı TÜRKİYE 0,77 5,01 7,88 7,32 TRC2 Bölgesi -0,39 3,78 7,39 7,78 Kaynak: TÜİK, 2013a.

DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT EYLÜL, 2013 (Bin $) Sektörler 2012 2013 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 266 293 ÇELİK 189 914 ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 219 225 Demir ve Demir Dışı Metaller 37 157 Deri ve Deri Mamulleri 0 0 Diğer Sanayi Ürünleri 0 0 Elektrik - Elektronik 1.625 1.822 Fındık ve Mamulleri 0 0 Halı 258 127 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 6 1 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 7.383 6.664 İKLİMLENDİRME SANAYİİ 122 236 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.285 1.295 Kuru Meyve ve Mamulleri 0 0 Maden ve Metaller 8.041 8.123 Makine ve Aksamları 28 124 Meyve Sebze Mamulleri 0 0 SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ 0 0 SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANCILIK MAMULLERİ 509 298 Süs Bitkileri ve Mamulleri 51 0 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 26 0 Tekstil ve Hammaddeleri 12 89 Yaş Meyve ve Sebze 0 0 Zeytin ve Zeytinyağı 0 66 Toplam 20.058 20.432 Kaynak: TİM,2013b.

ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT EYLÜL, 2013 (Bin $) Sektörler 2012 2013 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 2.261 4.849 ÇELİK 4.141 5.145 ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 874 3.003 Değerli Maden ve Mücevherat 0 0 Demir ve Demir Dışı Metaller 44 326 Deri ve Deri Mamulleri 0 43 Diğer Sanayi Ürünleri 0 0 Elektrik - Elektronik 2.332 3.036 GEMİ VE YAT 0 0 Halı 0 2 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 130 1.287 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 158 221 İKLİMLENDİRME SANAYİİ 1.196 2.043 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 763 1.352 Kuru Meyve ve Mamulleri 695 0 Maden ve Metaller 172 112 Makine ve Aksamları 290 571 Meyve Sebze Mamulleri 52 22 SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ 0 12 Süs Bitkileri ve Mamulleri 38 48 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 162 1.181 Tekstil ve Hammaddeleri 226 446 Yaş Meyve ve Sebze 185 639 Toplam 13.719 24.338 Kaynak: TİM,2013b.

2013 EYLÜL AYINA AİT KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. Bölge İllerine Göre Dağılım 2013 EYLÜL (BİR AYLIK) 2012 EYLÜL (BİR AYLIK) İL KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN DİYARBAKIR 41 0 25 5 0 6 0 5 22 0 33 1 0 9 0 5 ŞANLIURFA 44 1 36 0 0 2 1 8 24 1 28 0 0 2 0 3 TÜRKİYE 3.988 73 3.698 665 73 989 128 1.606 2.632 48 5.025 431 33 834 98 1.839 Kaynak: TOBB,2013.

KAYNAKÇA TÜİK (2013a). Tüketici Fiyatları Endeksi Eylül /2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13599, 03.10.2013 TÜİK (2013b). Üretici Fiyatları Endeksi Eylül/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13600, 03.10.2013 TÜİK (2013c). Sanayi Üretim Endeksi Ağustos/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13603, 08.10.2013 TÜİK (2013d). Sanayi Ciro Endeksi Temmuz/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13608, 11.10.2013 TÜİK (2013e). Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları Eylül/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13606, 10.10.2013 TÜİK (2013f). Sektörel Güven Endeksleri Ekim/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13611, 25.10.2013 TÜİK (2013g). Tüketici Güven Endeksi Ekim/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13612, 30.10.2013 TÜİK (2013h). Dış Ticaret Endeksleri Ağustos/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13602, 07.10.2013 TÜİK (2013ı). Hane Halkı İşgücü İstatistikleri Temmuz /2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13607, 11.10.2013 TÜİK (2013i). Konut Satış İstatistikleri, III. Çeyrek: Temmuz-Eylül, 2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13632, 24.10.2013 TİM (2013a). Yıllık İhracat Rakamları, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 07.11.2013 TİM (2013b). İller Bazında Rakamlar, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 07.11.2013 TOBB (2013). Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, http://www.tobb.org.tr/ist/, 07.10.2013

Yerel Kalkınmanın Zirvesi KARACADAĞ KALKINMA AJANSI