Tehlikeli Maddelerin İşyerlerinde Kullanımında Çalışanların Sağlığının ve Güvenliğinin Korunması
GİRİŞ Çalışma hayatında gerek temizlik gerekse üretimin bir parçası olarak isteyerek yada istemediğimiz halde kimyasal ve birçok tehlikeli maddeyle karşı karşıya kalınmaktadır. Tehlikeli maddeler, günümüzde çalışanların sağlığı için en önemli tehlikelerdendir. Gelişen teknolojilerle ve maliyet azaltma baskısıyla kullanımı gün geçtikçe artan farklı niteliklere sahip kimyasal maddelerin ve müstahzarlarının sayıları her geçen gün artmaktadır.
Kimyasal Madde Doğal halde bulunan, üretilen, herhangi bir işlem sırasında kullanılan veya atıklar da dâhil olmak üzere ortaya çıkan, bizzat üretilmiş olup olmadığına ve piyasaya arz olunup olunmadığına bakılmaksızın her türlü element, bileşik veya karışımlar Tehlikeli Madde Kullanılma veya bulundurulma şekli nedeni ile çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek maddeler olarak ifade edilebilir.
Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması Sınıf 1 Patlayıcılar; Sınıf 2 Gazlar( Yanıcı, Basınçlı, Zehirli ) Sınıf 3 Yanıcı Sıvılar; Sınıf 4 Kolay Yanıcı Katılar Sınıf 5 Oksitleyiciler ve organik peroksitler; Sınıf 6 Toksik ve bulaşıcı maddeler; Sınıf 7 Radyoaktif maddeler Sınıf 8 Koroziv(Aşındırıcı )maddeler Sınıf 9 Diğer tehlikeli maddeler
İşverenlerin Sorumlulukları İşverenler, kimyasal maddelerle çalışmalarda, çalışanların bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hallerde en aza indirmek ve tehlikelerinden korumak için gerekli tüm önlemleri almalıdırlar. Çalışanların Sorumluluğu ve Hakları Çalışanlar, işyerinde kimyasal maddelerin kullanımından doğacak ani ve ciddi bir tehlikenin şüphesine bile kapılsa hemen üst amirine veya işverene haber vererek tehlikeli ortamdan uzaklaşarak güvenli bir yere geçmelidir.
Kuruluş Öncesi Kuruluş Sonrası Kuruluş Planlaması a) Yer seçimi, b) Çevre sağlığı, c) Arsa büyüklüğü, d) Alt yapı tesisleri, e) Meteorolojik etkenler, f) İşyeri binalarının kat, kapı, pencere durumları gibi unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır. Projelendirme a) Üretim teknolojisi, b) Makine ve yerleşimi seçimi doğru ve optimum yapılmalıdır. a) İşletme sırasında binalarda, b) Depolamada, c) Kullanımda, d) İkamede, e) Bakım ve onarımda dikkat edilmesi ve yapılması gerekenler hakkında çalışmalar yapılmalıdır.
İşyeri Binalarında Alınacak Güvenlik Önlemleri
AMONYAK SENSÖRÜ LEL SENSÖRÜ HİDROJEN SENSÖRÜ NEM SICAKLIK VE HAVA KALİTESİ SICAKLIK VE DUMAN SENSÖRÜ ÇOKLU GAZ ÖLÇÜM CİHAZI
İşyeri Çevresinde Alınacak Güvenlik Önlemleri TAKİP VE KONTROL SAĞLIK GÜVENLİK İŞARETLERİ YILDIRIMLIK VE TOPRAKLAMA GÜVENLİK VE KONTROL UYGUN YANGIN SÖNDÜRME ÖNLEMLERİ
Tehlikeli Maddeleri Depolamada Alınacak Güvenlik Önlemleri
Özel Koruyucu ve Önleyici Tedbirler
Kaza ve Acil Durumlar PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI ACİL DURUM PLANI BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKA BELGESİ
Çalışanların Eğitimi Ve Bilgilendirmesi Etiketleme, işaretleme
Bertaraf İşlemleri
SONUÇ Kimyasalların etkilerinin önlenmesinde süreç çalışanın inisiyatifine bırakılmamalıdır. İşyerlerinde tehlikeli maddelerden kaynaklanan maruziyetin en az düzeyde tutulması için birçok önleyici ve sınırlandırıcı tedbiri bir arada kullanmak gerekmektedir. Her geçen gün kullanımı artan kimyasal ve tehlikeli maddelerle çalışılan işlerde iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına verilen önemin daha da fazla olması gerekmektedir. Özellikle ülkemiz gibi gelişen ve üretim sektöründe yer alan, sanayileşen ve insan gücü katılımının yüksek olduğu ülkelerde mutlaka üretim arttırma çalışmalarıyla birlikte aynı yükselişte hatta daha hızlı bir şekilde önleyici ve koruyucu iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının hızınında arttırılması gerekmektedir.
TEŞEKKÜRLER. HALİL İBRAHİM YAVUZ KİMYA MÜHENDİSİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI halil.yavuz@ibb.gov.tr