/10

Ekonomi Göstergeleri Temmuz - Ağustos - Eylül 2018

Ekonomi Göstergeleri Bülteni 2018-07/10 www.bebka.org.tr 2 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI» Ocak-Eylül 2018 BURSA $ $ *Parantez içindeki değerler Ocak - Eylül 2017 dönemine aittir. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 3 BEBKA Ekonomi Göstergeleri Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

ENFLASYON GÖSTERGELERİ» Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE, Eylül 2018): 27% 24% 21% 18% 15% 12% 9% 6% 3% 0% 11,2 11,9 10,9 Eylül 17 11,5 Ekim 17 13 11,9 10,4 10,3 10,2 10,9 12,7 11,5 10 10,1 10,1 10,4 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 12,1 11,8 Mayıs 18 TR41 Türkiye 24,5 15,4 15,9 17,9 23,9 14,7 15,4 17,4 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 Türkiye de yıllık en fazla artış %37,28 ile ev eşyası grubunda gerçekleşti. TÜFE de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma %36,61, çeşitli mal ve hizmetler %30,61, gıda ve alkolsüz içecekler %27,70 ve konut %21,84 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Aylık en az artış gösteren grup %0,07 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Eylül ayında endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplardan alkollü içecekler ve tütün %0,07 ile en az artış gösteren grup oldu.» Ana harcama gruplarına göre TÜFE (Eylül 2018): 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Gıda ve Alkolsüz İçecekler Alkollü İçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabı Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri Sağlık Ulaştırma Haberleşme TR41 Eğlence ve Kültür Eğitim Lokanta ve Oteller Türkiye Çeşitli Mal ve Hizmetler TR41 Bölgesinde yıllık en fazla artış ev eşyasında gerçekleşti. TR41 Bölgesinde endekste yer alan diğer gruplardan ulaştırmada %35,12, çeşitli mal ve hizmetlerde %34,47, gıda ve alkolsüz içeceklerde %28,05, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %20,49, giyim ve ayakkabıda %18,26, sağlıkta %18,13, eğlence ve kültürde %17,84, lokanta ve oteller grubunda %16,26, haberleşmede %8,11, eğitimde %6,41, ile alkollü içecekler ve tütünde %2,11 artış yaşandı. TR41 Bölgesinde ana harcama gruplarına göre en az artış alkollü içecekler ve tütünde gerçekleşti. TR41 Bölgesi nde eğitim, haberleşme, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, ulaştırma, eğlence ve kültür ile lokanta ve oteller grubunda fiyat artışı ülke ortalamasının altında gerçekleşti. 4 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

TÜFE de Türkiye geneli %24,52 TR41 %23,89 Türkiye genelinde TR41 de yıllık en yüksek Türkiye de alkollü içecekler ve tütünde TR41 de alkollü içecekler ve tütünde Türkiye den %4,26 daha az Türkiye genelinin altında Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2018 5 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

ENFLASYON GÖSTERGELERİ» Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE, Eylül 2018, Türkiye Geneli) 50% 40% 30% 20% 10% 0% 13,7 15,4 16,1 12,1 13,7 14,3 Ocak Şubat Mart 2017 2018 46,2 32,1 23,7 25 20,2 16,4 14,9 15,4 16,3 16,3 17,3 17,3 15,5 16,4 15,3 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ülke genelinde aylık ve yıllık olarak artış gösterdi. Yİ-ÜFE, 2018 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %10,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre %38,96, bir önceki yılın aynı ayına göre %46,15 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,36 artış gösterdi. Aylık en fazla artış gösteren sektör %25,55 ile enerji sektörü olarak gerçekleşirken ara malında %10,26, sermaye malında %8,42, dayanıklı tüketim malında %7,61 ve dayanıksız tüketim malında %7,08 artış gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %5,65, imalat sanayi sektöründe %9, elektrik ve gaz sektöründe %40,21 ve su sektöründe %0,65 artış olarak gerçekleşti. Yİ - ÜFE değişim oranları (2003=100), Eylül 2018 SEKTÖRLER (NACE REV.2) ENDEKS AYLIK DEĞIŞIM (%) ÖNCEKI YILIN ARALIK AYINA GÖRE DEĞIŞIM (%) ÖNCEKI YILIN AYNI AYINA GÖRE DEĞIŞIM (%) ON İKI AYLIK ORTALAMALARA GÖRE DEĞIŞIM (%) Yİ-ÜFE 439,78 10,88 38,96 46,15 21,36 B-Madencilik ve Taşocakçılığı 535,69 5,65 28,37 37,20 19,72 C-İmalat Sanayi 442,36 9,00 37,20 44,77 22,08 D-Elektrik, Gaz 360,18 40,21 72,01 71,88 13,98 E-Su temini 324,47 0,65 6,97 8,64 7,42 Yİ - ÜFE Ana sanayi grupları ve değişim oranları (2003=100), Eylül 2018 ANA SANAYI GRUPLARI Yurt İçi ÜFE 439,78 10,88 38,96 46,15 21,36 Ara malı 485,02 10,26 41,75 51,96 26,48 Dayanıklı Tüketim Malı 303,73 7,61 26,97 31,37 17,21 Dayanıksız Tüketim Malı 339,65 7,08 26,37 27,63 11,50 Enerji 618,82 25,55 67,27 78,29 25,54 Sermaye Malı 380,36 8,42 37,19 45,78 23,42 Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Eylül ayında aylık ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Aylık en az artış dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşirken yıllık en az artış da yine dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşti. 6 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Yıllık yurt içi %46,15 %10,88 Ana sanayide aylık enerjide elektrik ve gaz sektöründe su temini sektöründe elektrik ve gaz sektöründe Ana sanayide dayanıksız tüketimde Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2018 7 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

» İllere göre ihracat ($, Ocak-Eylül 2018) İHRACAT GÖSTERGELERİ EYLÜL 2018 OCAK-EYLÜL 2018 OCAK-EYLÜL 2017 YILLIK DEĞİŞİM Bursa 1.114.254.000 10.165.797.000 10.314.235.000 %-1,4 Eskişehir 89.335.000 761.235.000 632.849.000 %20,3 Bilecik 9.129.000 77.883.000 80.879.000 %-3,7 TR41 1.212.718.000 11.004.915.000 11.027.963.000 %-0,2 Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir. TR41 Bölgesi illerinden Bursa da 2018 yılı Eylül ayında 1,110 milyar doları aşan bir ihracat gerçekleştirildi. 2017 yılı ile kıyaslandığında 2018 yılının Ocak- Eylül döneminde Bursa dan yapılan toplam ihracatta yaklaşık %1,4 lük bir azalış yaşandı. Yine ilgili dönem kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında da %20 dolaylarında bir artış görüldü. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik te ise, aynı dönemde ihracat 78 milyon dolara yaklaştı. 2017 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik te Ocak-Eylül 2018 döneminde %3,7 lik bir azalış gerçekleşti.» TR41 Bölgesi illeri ihracatı (Milyon $) 1.600 Milyon Dolar» Bursa» Eskişehir» Bilecik Milyon Dolar Milyon Dolar 120 14 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 100 80 60 40 20 12 10 8 6 4 2 0 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 0 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 0 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. 8 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Bursa ihracatı 10,1 milyar $ Bursa ilindeki dönemse l ihracatı 760 milyon $ Bilecik ihracatı 79 milyon $ Bilecik %3,7 TR41 de ihracat 11 milyar $ %0,2 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 9 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ TR41 Bölgesi illeri ülkelere göre ihracat (Ocak-Eylül 2018)» ÜLKELER BAZINDA İHRACAT ($)» Bursa OCAK - EYLÜL 2018 Almanya 1.509.718.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 Almanya 1.535.762.000 $ İtalya 1.329.015.000 $ İtalya 1.447.861.000 $ Fransa 812.971.000 $ Fransa 1.008.538.000 $ İspanya 648.595.000 $ İspanya 654.520.000 $ ABD 600.213.000 $ ABD 577.845.000 $» Eskişehir OCAK - EYLÜL 2018 ABD 251.700.000 $ Almanya 69.688.000 $ Fransa 64.445.000 $ Avusturya 32.182.000 $ Romanya 22.620.000 $» Bilecik OCAK - EYLÜL 2018 Birleşik Krallık 11.691.000 $ Romanya 9.024.000 $ Çin 5.522.000 $ ABD 4.382.000 $ Almanya 3.699.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 ABD 206.249.000 $ Almanya 69.339.000 $ Fransa 52.173.000 $ Avusturya 26.973.000 $ Romanya 22.704.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 Çin 15.042.000 $ Birleşik Krallık 9.882.000 $ Romanya 8.139.000 $ Finlandiya 4.586.000 $ İtalya 4.084.000 $» İmalat sanayi ihracatında teknoloji yoğunluğu (Ağustos 2018) ve Ar-Ge Merkezleri Sayıları (Eylül 2018) Bilecik Bursa Eskişehir TR41 Türkiye Orta Düşük+ Düşük Teknoloji Orta Yüksek+ Yüksek Teknoloji İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat %93,5 %80,6 %37,9 %29,0 %37,5 %42,8 %6,5 %19,4 %62,1 %71,0 %62,5 %57,2 İhracat İthalat İhracat İthalat %38,3 %30,9 %60,2 %45,2 %61,7 %69,1 %39,8 %54,8 Kaynak: OECD ISIC Rev. 3 Sınıf. TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 98 22 İl İstanbul Kocaeli Bursa Ankara İzmir Tekirdağ Manisa Konya İhracat Eskişehir İhracat Bilecik Ar-Ge Merkezi Sayısı 352 106 101 88 76 45 25 21 18 4 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge Merkezi İstatistikleri (30 Eylül 2018 itibariyle) 10 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Bursa dan en fazla ihracat Almanya ya ABD ye Bilecik ten en fazla ihracat TR41 deki Ar-Ge merkezi sayısı 123 döneminde TR 41 den orta ve yüksek teknoloji ihracatı %61,7 Bursa dan orta ve yüksek teknoloji ihracat ı %62,1 orta ve yüksek teknoloji ihracatı %62,5 Bilecik ten orta ve yüksek teknoloji ihracatı %6,5 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 11 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ» TR41 Bölgesi sektörel ihracat göstergeleri (Ocak-Eylül 2018)» Bilecik» Eskişehir» Bursa Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 4% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 4% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 5% Makine ve Aksamları 6% Çelik 6% Tekstil ve Hammaddeleri 8% Elektrik Elektronik ve Hizmet 4% Hububat, Bakliyat, YağlıTohumlar ve Mamulleri 5% İklimlendirme Sanayii 5% Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 6% Madencilik Ürünleri 19% Madencilik Ürünleri 6% Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 4% Hububat, Bakliyat, YağlıTohumlar ve Mamulleri 8% Demir ve Demir Dışı Metaller 3% Diğer 12% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 8% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 1% İklimlendirme Sanayii 2% Diğer 5% Makine ve Aksamları 9% Otomotiv Endüstrisi %57 Savunma ve Havacılık Sanayii 35% Demir ve Demir Dışı Metaller 10% Makine ve Aksamları 0,3% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 0,2% Çelik 0,1% Diğer 0,2% Demir ve Demir Dışı Metaller 38% İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri Çelik Makine ve Aksamları Hazır giyim ve Konfeksiyon Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Diğer İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) Savunma ve Havacılık Sanayii Demir ve Demir Dışı Metaller Makine ve Aksamları Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Madencilik Ürünleri Çimento Cam Seramik ve Toprak Ür. İklimlendirme Sanayii Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Elektrik, Elektronik ve Hizmet Diğer İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) Demir ve Demir Dışı Metaller Çimento Cam Seramik ve Toprak Ür. Madencilik Ürünleri Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Makine ve Aksamları Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Çelik Diğer 5.763.396 796.314 635.331 564.239 555.831 401.462 375.226 313.183 244.119 516.696 Toplam ihracatta otomotiv sektörü %57, tekstil ve hammaddeleri %8, çelik ise %6 pay aldı. 270.048 75.108 67.233 58.659 48.104 45.744 40.391 35.657 31.023 89.267 Toplam ihracatta savunma ve havacılık sanayi %35, demir ve demir dışı metaller %10, makine ve aksamları %9 pay aldı. 29.394 23.658 14.732 5.774 2.948 786 214 127 101 149 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 30% Toplam ihracattan demir ve demir dışı metaller %38, çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri %30, madencilik ürünleri ise %19 pay aldı. Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir. 12 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Bursa ihracatında otomobil sektörü ilk sırada Bursa da ihracatta otomotiv sektörünü n payı %57 ihracatt a ilk sektör savunma-havacılık ihracatta savunma-havacılık payı %35 Bilecik te ihracatta ilk sektör demir-demir Bilecik te ihracatta payı %38 TR41 de ihracatta ilk 3 sektör otomotiv, tekstil ve çelik TR41 de ihracatta ilk 3 sektörün payı %66 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 13 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

» İşgücü istatistikleri, Temmuz 2018, Türkiye Geneli» İstihdam Oranı (%) İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ 49 48 47 46 45 44 43 48,4 48,2 48 48 48 48,1 47,9 47,7 47,9 47,6 47,9 47,7 47,6 47,2 46,9 47,8 47,8 46,6 47,6 47,4 47,5 47,3 46,6 47,3 47,4 47,4 47 47,1 47,3 46,4 47,1 46,8 46,8 46,5 46,2 46,1 44,8 45,3 Ocak 17 Mevsim etkilerinden arındırılmamış Şubat 17 Mart 17 Nisan 17 Mayıs 17 Haziran 17 Temmuz 17 Ağustos 17 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Mevsim etkilerinden arındırılmış Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 İşsizlik oranı %10,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 88 bin kişi artarak 3 milyon 531 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puanlık artış ile %10,8 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,1 puanlık azalış ile %12,9 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1,2 puanlık azalış ile %19,9 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,1 puanlık artış ile %11 olarak gerçekleşti.» İşsizlik Oranı (%) İstihdam oranı %48,2 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Temmuz döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 507 bin kişi artarak 29 milyon 265 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puanlık artış ile %48,2 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 247 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 755 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %19,7 si tarım, %19,5 i sanayi, %6,9 u inşaat, %53,9 u ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,2 puan, inşaat sektörünün payı 0,7 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,8 puan, hizmet sektörünün payı 1,1 puan arttı. 14 12 10 8 6 4 2 0 Mevsim etkilerinden arındırılmamış Mevsim etkilerinden arındırılmış 13 12,6 11,9 11,7 11,7 11,2 11,2 10,9 11 10,6 10,6 10,6 10,9 11 10,3 10,3 10,4 10,8 10,6 10,1 10,4 11,5 10,7 10,6 10,6 10,8 10,5 10,2 10,2 10,2 10,1 9,9 9,9 9,9 10 10,2 9,6 9,7 Ocak 17 Şubat 17 Mart 17 Nisan 17 Mayıs 17 Haziran 17 Temmuz 17 Ağustos 17 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 İşgücüne katılma oranı %54 olarak gerçekleşti. İşgücü 2018 yılı Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 596 bin kişi artarak 32 milyon 796 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,3 puan artarak %54 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,3 puanlık artışla %73,8, kadınlarda ise 0,4 puanlık artışla %34,7 olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış veriler revize edilmiştir. 14 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

%10,8 %19,9 Türkiye de istihdam oranı %48,2 oranı %73,8 katılma oranı %54 oranı %34,7 %53,9 u hizmetler sektöründe edilenlerin %19,5 i sanayi sektöründe Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri, Temmuz 2018 15 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ (EYLÜL 2018)» Konut satış sayıları, 2017-2018 (Bin) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Türkiye genelinde konut satışları azaldı. Türkiye genelinde konut satışları 2018 Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,2 oranında azalarak 127.327 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 20.216 konut satışı ve %15,9 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul u, 11.368 konut satışı ve %8,9 pay ile Ankara, 6.207 konut satışı ve %4,9 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 13 konut ile Hakkâri, 15 konut ile Ardahan ve 71 konut ile Bayburt oldu. 2017 2018» Satış çeşidine göre konut sayıları, 2017-2018 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 İlk Satış İkinci El Satış İlk Satış İkinci El Satış 2018 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül Bursa Eskişehir Bilecik TR41 Bölgesinde konut satışları azaldı. TR41 bölgesinde konut satışları 2018 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %33 azalarak 57.501 oldu. Bu dönemde Bursa ilinde 37.562 konut satışı gerçekleşirken Eskişehir ilinde ise satılan konut sayısı 17.016 oldu. Bilecik ilindeki toplam konut satışı da 2.923 olarak gerçekleşti. Yabancılara satılan konut satışlarında Bursa, Ocak-Eylül 2018 döneminde 1.719 konut ile İstanbul ve Antalya nın ardından 3. sırada yer aldı. Bu dönemde yabancılara satılan konut sayıları İstanbul da 7.895, Antalya da ise 5.237 olarak gerçekleşti. 16 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Türkiye de Bursa da 2018 Ocak-Eylül döneminde satılan toplam konut sayısı 37,562 2017 ye kıyasla dönemsel Ocak-Eylül döneminde satılan toplam konut sayısı 17,016 %32 Kaynak: TÜİK, Konut Satış İstatistikleri, Haziran 2018 17 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI BÖLGESEL SONUÇLARI, 2017 En yüksek gelir TR10 (İstanbul) Bölgesine ait oldu. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2017 yılı sonuçlarına ilişkin gelir bilgileri, bir önceki takvim yılı olan 2016 yılını referans almaktadır. Gelir hesaplamalarında, haneleri karşılaştırılabilir hale getirmek için hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri kullanılmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye de ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri 2017 yılında 21 bin 577 TL iken, İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge, 30 bin 895 TL ile TR10 (İstanbul) Bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 26 bin 679 TL ile TR51 (Ankara) Bölgesi ve 26 bin 213 TL ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) Bölgesi izledi. Ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirinin en düşük olduğu bölgeler ise 9 bin 872 TL ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt), 10 bin 30 TL ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ve 10 bin 878 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) şeklinde sıralandı.» Ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri, İBBS 2. Düzey, 2017 TR21 TR10 TR42 TR81 TR82 TR83 TR90 TR22 TR41 TR51 TRA1 TRA2 TR72 TR31 TR32 TR33 TR61 TR52 TR71 TR62 TR63 TRC1 TRB1 TRC2 TRC3 TRB2 Ortalama gelir (TL) 9,872-15,127 15,128-20,383 20,384-25,639 25,640-30,895 Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. Gini katsayısı Türkiye de 2017 yılı itibarıyla 0,405 iken, bu değerin en düşük olduğu bölgeler; 0,290 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt), 0,299 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ve 0,316 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgeleri oldu. Gini katsayısının en yüksek olduğu bölgeler ise 0,443 ile TR10 (İstanbul), 0,392 ile TR62 (Adana, Mersin) ve 0,387 ile TR31 (İzmir) oldu. Göreli yoksulluk oranı en düşük bölge TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) oldu. Her bölge için eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50 si temelinde hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; %13,2 ile TR61 (Antalya, Isparta, Burdur), %12,4 ile TR62 (Adana, Mersin) ve %12,3 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) oldu. P80/P20 oranı en yüksek bölge TR10 (İstanbul) oldu. P80/ P20 oranı, en yüksek gelire sahip yüzde 20 lik grubun gelirinin en düşük gelire sahip yüzde 20 lik grubun gelirine oranı şeklinde hesaplanmaktadır. Buna göre 2017 yılında Türkiye'deki en zengin yüzde 20'lik grubun geliri en yoksul yüzde 20'lik grubun gelirinin 7,5 katı oldu. 18 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları, 2018 19 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

GİRİŞİM ÖZELLİKLERİNE GÖRE DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, 2017 İhracatın %43,8 ini, ithalatın ise %61,1 ini büyük ölçekli girişimler yaptı. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtlarına göre, 2017 yılında 71 bin 140 girişim ihracat, 72 bin 58 girişim ithalat yaptı. Toplam ihracatın %22,2 sini, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler tarafından yapıldı. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %17,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,1, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %43,8 oldu. Toplam ithalatın %9,1 ini, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %12,1, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %17,6, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %61,1 oldu. Çalışan sayısına göre girişimlerin dış ticaretteki payı, 2017 Girişimin ana faaliyetine ve çalışan sayısına göre dış ticaret payı, 2017 Çalışan Sayısı İhracat (%) İthalat (%) 70% 60% 50% 61,1% 43,8% NACE Rev.2 Toplam 1-249 250+ 1-249 250+ 56,2 43,8 38,8 61,1 40% 30% 20% 10% 0 22,2% 17,9% 16,1% 17,6% 9,1% 12,1% 1-9 10-49 50-249 250+ Sanayi Ticaret Diğer 30,7 92,0 69,3 21,6 78,4 8,0 69,1 30,9 60,0 39,6 29,2 70,3 Yüzde dağılım, çalışan sayısı bilinmeyen girişimlerden dolayı 100 ü vermeyebilir. Dış ticaretin yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi. Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın %56,6 sı, ithalatın ise %52,1 i sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %40, ithalattaki payı ise %34,1 düzeyinde gerçekleşti. Sanayi sektöründeki girişimler, ihracatının %53,1 ini AB ülkelerine yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 2017 yılı ihracatlarının %53,1 ini AB ülkelerine, %16,5 ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 28 ülkelerine yapılan ihracatın %63,8 ini sanayi, %34,4 ünü ise ticaret sektöründeki girişimler yaptı. İmalat sanayi ürünleri ihracatının %58,1 ini sanayi sektöründeki girişimler yaptı. İmalat sanayi ürünleri ihracatının %58,1'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, %38,9'unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise %96,3 ünü imalat sanayi ürünleri, %1,9 unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu. İthalatın %56,5 i ilk 100 girişim tarafından gerçekleştirildi. İhracatın %46 sını, ithalatın ise %56,5 ini ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %18,6 sını, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %21,9 unu gerçekleştirdi. Girişimlerin %44,2 si tek ülkeye ihracat yaparken, %16,6 sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,5 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı %58,3 oldu. 20 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TÜİK Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri, 2018 21 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ (OCAK - EYLÜL 2018)» Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri Kurulan 2018 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül Tasfiye Kapanan Kurulan Tasfiye Kapanan NUTS KODU İl Adı Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. TR411 TR412 TR413 TR41 Bursa Eskişehir Bilecik - 2.607 471 79 3.157 24 8 3 35 644 508 55 1.207 253 59 8 320 25 4 0 29 231 62 10 303 37 10 6 53 396 357 63 816 2.094 410 60 2.564 32 4 2 38 691 723 50 1.464 196 48 5 249 20 8 6 34 247 75 16 338 40 8 0 48 300 330 39 669 TR41 Bölgesi illerinden Bursa da 2018 yılının Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yeni kurulan şirket sayısı 1.412 den 1.862 ye yükseldi. Eskişehir de bu rakam, 282 den 329 a yükseliş olarak gerçekleşti. Bilecik te ise 2018 yılının Ocak Eylül döneminde kurulan şirket sayısı 53 olarak gerçekleşirken bu rakam geçen yılın aynı döneminde 43 olarak gerçekleşmişti.» İllere Göre Kurulan Şirketlerin Yıllık Sermaye Dağılımı (TL) Ocak - Eylül 2018 Şirket Gerçek Kişi Kooperatif NUTS KODU İl Adı Kurulan Sermaye Kapanan Tasfiye Kurulan Kapanan Kurulan Kapanan Tasfiye TR411 TR412 TR413 TR41 Bursa Eskişehir Bilecik - 2.607 471 79 3.157 643.745.678 88.817.000 19.337.000 751.899.678 231 62 10 303 253 59 8 320 644 508 55 1.207 396 357 63 816 24 8 3 35 37 10 6 53 25 4 0 29 TR41 Bölgesi illerinden Bursa da yeni kurulan 2.607 şirketin yıllık sermayesi 644 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Bu rakam Eskişehir de kurulan 471 şirket için 89 milyon TL dolaylarında iken, Bilecik ilinde de 79 şirket için yaklaşık 20 milyon TL olarak gerçekleşti. TR41 Bölgesinde 2018 yılında yeni kurulan şirketlerin toplam yeni sermaye miktarı 752 milyon TL düzeyinde oldu. 22 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TOBB Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, 2018 23 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?» Dünyadaki ilk çarşılı köprü olan Irgandı Köprüsü nün 1442 yılında Bursa da inşa edildiğini» Ülkemizde ilk 4X4 ticari araç olan Türkar ın 2009 yılında Eskişehir de üretildiğini» Türkiye de şerbetçi otunun yetiştirildiği tek ilin Bilecik olduğunu» Osmanlı döneminde Anadolu daki ilk tiyatronun dönemin valisi Ahmet Vefik Paşa tarafından 1879 da Bursa da açıldığını» İlk Türk lokomotifi olan Karakurt un Eskişehir de 1961 yılında üretildiğini» Millî Mücadele döneminde TBMM ye ilk telgrafın çekildiği yerin Bilecik olduğunu» Bazı Tanımlar: İstihdam Oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır. İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. İşsizlik Oranı: İş bulamayan nüfusun toplam işgücüne oranıdır. Tarım Dışı İşsizlik Oranı: Tarım dışı işsiz nüfusun (tarım dışında bir iş arayan), tarım dışı işgücü içindeki oranıdır. Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus: Kurumsal olmayan nüfus içerisindeki 15 ve daha yukarı yaştaki nüfustur. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE): Halkın en fazla kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışını ölçen endekstir. Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE): Ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyat değişimlerini ölçen endekstir. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla: Bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değerini ifade eder. 24 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 25 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

26 BEBKA Ekonomi Göstergeleri NOTLAR

27 BEBKA Ekonomi Göstergeleri

Bir Sinerji Grup Markasıdır. www.bebka.org.tr Altınova Mh. İstanbul Cd. 424/4 Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 Faks 0224 211 13 29