GÜNEY MARMARA BÖLGESİ SİSMİK GÜRÜLTÜ KAYNAKLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Benzer belgeler
EGE DENİZİ DEPREMİ

TÜRKİYE DE ÇEŞİTLİ TAŞ OCAĞI PATLATMA ALANLARININ SPEKTRUM ÖZELLİKLERİ SPECTRUM CHARACTERISTICS OF SEVERAL QUARRY BLAST AREAS IN TURKEY

21 NİSAN 2017, 17h12, Mw=4.9 MANİSA-ŞEHZADELER DEPREMİ SİSMOLOJİK ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU

İZMİR VE ÇEVRESİNİN ÜST-KABUK HIZ YAPISININ BELİRLENMESİ. Araştırma Görevlisi, Jeofizik Müh. Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE SON YILLARDA YAPILAN PATLATMALARLA OLUŞAN DEPREMLERİN AYIRT EDİLMESİ

12 HAZİRAN 2017 (15:28 TSİ), Mw=6.2 İZMİR KARABURUN (EGE DENİZİ) DEPREMİ SİSMOLOJİK ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU

Mwp BÜYÜKLÜĞÜ NÜN 23 EKİM 2011 VAN,TÜRKİYE DEPREMİNE UYGULANMASI. Application of Mwp Magnitude to the October 23, 2011 Van, Turkey Earthquake

PRELIMINARY REPORT. 19/09/2012 KAHRAMANMARAŞ PAZARCIK EARTHQUAKE (SOUTHEAST TURKEY) Ml=5.1.

19 Mayıs 2011 M w 6.0 Simav-Kütahya Depreminin Kaynak Parametreleri ve Coulomb Gerilim Değişimleri

BOĞAZİÇİ UNIVERSITY KANDİLLİ OBSERVATORY and EARTHQUAKE RESEARCH INSTITUTE GEOMAGNETISM LABORATORY

EN BÜYÜK OLASILIK YÖNTEMİ KULLANILARAK BATI ANADOLU NUN FARKLI BÖLGELERİNDE ALETSEL DÖNEM İÇİN DEPREM TEHLİKE ANALİZİ

Elazığ ve Çevresindeki Sismik Aktivitelerin Deprem Parametreleri İlişkisinin İncelenmesi

BOĞAZİÇİ UNIVERSITY KANDİLLİ OBSERVATORY and EARTHQUAKE RESEARCH INSTITUTE GEOMAGNETISM LABORATORY

Araziye Çıkmadan Önce Mutlaka Bizi Arayınız!

Teşekkür. BOĞAZİÇİ UNIVERSITY KANDİLLİ OBSERVATORY and EARTHQUAKE RESEARCH INSTITUTE GEOMAGNETISM LABORATORY

TÜRKİYE DE SİSMİK ARTALAN GÜRÜLTÜSÜ

16 NİSAN 2015 GİRİT (YUNANİSTAN) DEPREMİ

by Karin Şeşetyan BS. In C.E., Boğaziçi University, 1994

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 20 ŞUBAT 2019 TARTIŞIK-AYVACIK-ÇANAKKALE DEPREMİ

Boğaziçi Üniversitesi. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü. Ulusal Deprem İzleme Merkezi

GONAF PROJESİ (Kuzey Anadolu Fayının Marmara Denizi İçindeki Kısmında Derin Jeofizik Gözlemler)

AYLIK DEPREM RAPORU Mart

GÜNEY MARMARA BÖLGESİ NDE TARİHSEL VE ALETSEL DÖNEMLERDE OLUŞAN DEPREMLERİN SİSMOLOJİK VE JEOLOJİK İNCELEMESİ GİRİŞ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DEPREM KAYIT İSTASYONUNUNA AİT SÜREYE BAĞLI BÜYÜKLÜK HESABI

Bu sayı Dr. M. Orhan Uyar anısına çıkarılmıştır.

Senaryo Depremlerin Zemin Hareketi

TÜRKİYE VE ÇEVRESİNDEKİ DEPREMLERİN ( ) BÖLGESEL MOMENT TENSOR KATALOĞU

HASAR VE CAN KAYBININ OLDUĞU DEPREMLERİN İSTATİSTİKİ DEĞERLENDİRMESİ ( )

YENİŞEHİR/BURSA İLÇESİ YERLEŞİM ALANI DEPREM ÇEKİNCESİ

İNM Ders 1.2 Türkiye nin Depremselliği

:51 Depremi:

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ VE CİVARININ POISSON YÖNTEMİ İLE DEPREM TEHLİKE TAHMİNİ

24 MAYIS 2014 GÖKÇEADA AÇIKLARI - EGE DENİZİ DEPREMİ BASIN BÜLTENİ

Bursa İl Sınırları İçerisinde Kalan Alanların Zemin Sınıflaması ve Sismik Değerlendirme Projesi

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ

:51 Depremi:

ARMUTLU SİSMİK AĞI GENİŞBAND GÜRÜLTÜ ANALİZİ

Şekil 6. Kuzeydoğu Doğrultulu SON-B4 Sondaj Kuyusu Litolojisi

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ

TÜRKİYE NİN FARKLI BÖLGELERİ İÇİN SİSMİK HAZARD PARAMETRELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

PATLATMA KAYNAKLI YER SARSINTILARININ DEPREM VERİLERİNDEN AYRILMASI

30 TEMMUZ 2015 TUZLA AÇIKLARI (ADANA - AKDENİZ) DEPREMİ (ML=5,2) BİLGİ NOTU

27 KASIM 2013 MARMARA DENİZİ DEPREMİ

Şekil :51 Depremi Kaynak Spektral Parametreleri

2010 DARFIELD VE 2011 CHRISTCHURCH DEPREMLERİ VE SONUÇLARI

DETERMINATION OF VELOCITY FIELD AND STRAIN ACCUMULATION OF DENSIFICATION NETWORK IN MARMARA REGION

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi

GENİŞBAND SİSMOMETRELER NEDEN CLİP OLURLAR? Elektronik ve Hab. Yük. Müh. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Arş. Ens. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul

17 EKİM 2005 SIĞACIK (İZMİR) DEPREMLERİ ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU

2007 EĞİRDİR DEPREMLERİNİN SİSMOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI

Şekil 1. DEÜ Test Asansörü kuyusu.

DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI ULUSAL SİSMOLOJİK GÖZLEM AĞI ÇALIŞMA GRUBU

Hizan (Bitlis) depremi (Mw=4.2) bilgi notu

23 EKİM 2011 VAN DEPREMİ (M W =7.2) HAKKINDA ÖN RAPOR

Projeleri destekleyen ve yürüten kuruluslar Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Kurumu (National Aerounatics and Space Administration (NASA))

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU

Prof. Dr. Semir ÖVER

ADANA VE BURSA HAVZALARI İÇİN ARTALAN SİSMİK GÜRÜLTÜ VERİLERİNDEN GREEN FONKSİYONLARININ ELDE EDİLMESİ

VAN GÖLÜ VE ÇEVRESİNİN BİR BOYUTLU (1-B) KABUK HIZ MODELİNİN BELİRLENMESİ

TÜRKOĞLU-ANTAKYA SEGMENTİNDE YEREL DEPREM TOMOGRAFİSİ, DOĞU ANADOLU, TÜRKİYE

MİKROTREMOR KAYITLARINDA ENDÜSTRİYEL KAYNAKLI BASKIN TİTREŞİMLER

1. Giriş. 2. Model Parametreleri

Şekil 1. Mikrotremor sinyallerini oluşturan bileşenler (Dikmen, 2006 dan değiştirilmiştir)

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU

NETWORK DESIGN AND OPTIMIZATION FOR DEFORMATION MONITORING ON TUZLA FAULT-IZMIR AND ITS VICINITY

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale

GEOTEKNİK DEPREM MÜHENDİSLİĞİ (Yer Hareketi Parametreleri)

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ VE CİVARININ DEPREMSELLİĞİ

KURAMSAL VE GÖZLEMSEL YATAY/DÜŞEY SPEKTRAL ORAN FONKSİYONLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

TEKTONİK DEFORMASYONLARIN JEODEZİK ÖLÇME TEKNİKLERİ İLE İZLENMESİ (KAFZ BATI KESİMİ ÇALIŞMALARI)

İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye

DEPREMLER - 2 İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Deprem Nedir?

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 12 HAZİRAN 2017 KARABURUN AÇIKLARI- EGE DENİZİ DEPREMİ

PASİF SİSMİK YÖNTEMLER İLE ERZİNCAN DA İKİ BOYUTLU HIZ MODELİ

25 OCAK 2005 HAKKARİ DEPREMİ HAKKINDA ÖN DEĞERLENDİRME

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ- AKDENİZ DEPREMİ

YÜKSEK BİNALAR İÇİN DEPREM TEHLİKE DEĞERLENDİRMESİ VE ZEMİN BAĞIMLI TASARIM DEPREM YER HAREKETLERİNİN BELİRLENMESİ

İTME ANALİZİ KULLANILARAK YÜKSEK RİSKLİ DEPREM BÖLGESİNDEKİ BİR PREFABRİK YAPININ SİSMİK KAPASİTESİNİN İNCELENMESİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE.

Mikrotremor Yöntemi ile Kocaeli-Değirmendere bölgesi için Hakim Frekans Sediman Kalınlığı Ampirik İlişkisi : İlk Sonuçlar

BASIN DUYURUSU. 10 Haziran 2012 FETHİYE KÖRFEZİ Depremi

Sevim Yasemin ÇİÇEKLİ 1, Coşkun ÖZKAN 2

MİKROTREMOR ÖLÇÜMLERİNİN ZAMANA VE MEKÂNA BAĞLI DEĞİŞİMLERİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 21 TEMMUZ 2017 GÖKOVA KÖRFEZİ - AKDENİZ DEPREMİ

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI. BASINA VE KAMUOYUNA (Ön Bilgi Formu)

DEPREM TEHLİKE VE RİSK ÇALIŞMALARINDA SİSMOLOJİK GÖZLEM AĞLARININ ÖNEMİ: TÜRKİYE ULUSAL SİSMOLOJİK GÖZLEM AĞINDAKİ SON GELİŞMELER, 2011

BATI ANADOLU NUN FARKLI SİSMİK KAYNAK BÖLGELERİ İÇİN BAYES YAKLAŞIMI YÖNTEMİ UYGULANARAK DEPREM TEHLİKE PARAMETRELERİN BELİRLENMESİ

5 Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü, İzmir cevdet.ozdag@deu.edu.tr ÖZET

SÜREKLİ DOĞAL GERİLİM VERİLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ, DEPREM ve YAĞIŞLARLA İLİŞKİSİ

Kütahya Simav da. Makale

Geo-Sinyal İşleme Temel Bilgiler. Tayfun AKGÜL & Süleyman BAYKUT İstanbul Teknik Üniversitesi

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE.

ESKİŞEHİR BASENİ SİSMİK KALİTE FAKTÖRÜNÜN İRDELENMESİ

8. KIYI MÜHEND SL SEMPOZYUMU

THE DESIGN AND USE OF CONTINUOUS GNSS REFERENCE NETWORKS. by Özgür Avcı B.S., Istanbul Technical University, 2003

TÜRKİYE ÇEVRESİ DENİZLERDE DEPREŞİM DALGASI OLUŞMA OLASILIĞI BULUNAN BAZI BÖLGELER

SİMAV VE EMET FAY ZONLARINDAKİ DEPREMLERİN OPTIMUM KAYNAK PARAMETRELERINİN ANALİZİ

21 TEMMUZ 2017 KOS ADASI - GÖKOVA KÖRFEZİ DEPREMİ İVME KAYITLARI VE ÖZELLİKLERİ

02 MART 2017 ADIYAMAN SAMSAT DEPREMİ ÖN DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript:

ÖZET: GÜNEY MARMARA BÖLGESİ SİSMİK GÜRÜLTÜ KAYNAKLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Utku Koçum 1 ve Ayşe Kaşlılar 2 1 Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeofizik Müh. Ana Bilim Dalı, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul 2 Jeofizik Müh. Bölümü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul email: kocum@itu.edu.tr Güney Marmara, Marmara Denizi ve Ege Denizi gibi su kütlelerine olan yakınlığından dolayı mikrosismik gürültülerin belirgin olarak gözlenme potansiyeline sahiptir. Bölgedeki gürültü kaynaklarının karakterize edilmesi, ileride yapılacak sismik çalışmaların yanı sıra gelecekte bölgeye kurulacak sismik istasyonların konumlarını belirlemede katkı sağlayacaktır. Çalışmada, Güney Marmara Bölgesi nde bulunan Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü ne (KRDAE) ait sekiz istasyonda ve T.C Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı na (AFAD-DAD) ait yedi istasyonda kayıt edilmiş, 2011 yılı, düşey bileşen sürekli veri kayıtları kullanılmıştır. Veriler, güç yoğunluğu spektrumları ve olasılık yoğunluk fonksiyonları hesaplanarak incelenmiştir. Kültürel gürültü bandında (0.1-1 s), bölgenin kıyı şeridi boyunca yüksek gürültü seviyeleri gözlenmiştir. İkincil yüksek frekans (İYF, 1-10 s) ve birincil yüksek frekans (BYF, 10-20 s) bandlarında ise çalışma alanının batısından başlayıp doğusuna doğru devam eden gürültü anomalileri gözlenmiştir. Çalışılan bütün periyotlarda, sismik gürültünün zamansal değişimini gözlemlemek için aylık gürültü haritaları hazırlanmış ve incelenmiştir. Araştırma sonuçları, bölgede Şubat ayında gözlenen yüksek gürültü seviyeleri ile ölçülen yüksek rüzgar hızlarının ilişkili olduğunu göstermiştir. Güney Marmara Bölgesi için elde edilen sonuçlar, Adana Havzası ve çevresi ve İrlanda için elde edilen gürültü modelleri ile kıyaslanmış benzerlik ve farklılıklar incelenmiştir. Yerküre için kabul edilen gürültü modelleri ile bölge için elde edilen en düşük ve en yüksek mod gürültü modellerinin birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür. ANAHTAR KELİMELER: Sismik Ağlar, Sismik Gürültü, Güç Yoğunluğu Spektrumu, Olasılık Yoğunluk Fonksiyonu, Güney Marmara. INVESTIGATION OF SEISMIC NOISE PROPERTIES IN THE SOUTHERN MARMARA REGION ABSTRACT: The Southern Marmara Region has high potential to observe microseism, due to the proximity of huge water masses such as Marmara Sea and Aegean Sea. The characterization of seismic noise sources in the region will contribute to future seismic studies as well as the determination of prospective seismic station locations. The vertical component of continuous seismic data recorded in 2011 at eight stations of KOERI (Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute) and at seven stations of ERD (Earthquake Research Department of Disaster and Emergency Management Presidency of Turkey) are used in the study. The data are analyzed by calculating the power spectral densities and their probability density functions. In cultural noise band (0.1-1 s), high noise levels are observed along coastal part of the region. In Double Frequancy Peak (DFP, 1-10 s) and Single Frequency Peak (SFP, 10-20 s) bands, high noise levels are observed starting from western part and continuing to the eastern part of the region. Monthly noise maps are prepared and examined to observe temporal variations of seismic noise in the periods considered. Research results showed that, highest noise levels observed in February are related with the high wind speeds measured at this month. The results obtained for the Southern Marmara Region are compared with the noise models obtained for the Adana basin and its surroundings and for Ireland. It is observed that, the high and low mode noise models for the region are in agreement with the Earth noise models. KEYWORDS: Seismic Networks, Seismic Noise, Power Spectral Density, Probability Density Function, Southern Marmara

1. GİRİŞ Artalan sismik gürültü (ASG), yerkürenin kendi titreşim ve salınımlarından kaynaklanan doğal veya doğal kökenli olmayan çevresel faktörlerin yerküre ile etkileşimi sonucu oluşan gürültülerdir. Bu gürültüler, kısa periyot (mikrotremör, < 1 s) ve uzun periyot (mikrosismik, > 1 s) olarak iki grupta sınıflandırılırlar. Kısa periyot gürültüler içerisinde, kültürel gürültü bandı olarak adlandırılan 0.1 1 s periyot aralığındaki gürültüler, insan veya rüzgar kaynaklı gürültülerdir (Stutzmann ve diğ, 2000). Uzun periyot gürültüler, Birincil Yüksek Frekans gürültüleri (BYF, 10 20 s) ve İkincil Yüksek Frekans gürültüleri (İYF, 1 10 s) olarak ikiye ayrılmaktadır. BYF gürültüleri, okyanusların sığ kısımlarında oluşan dalgaların kıyıya çarpması sonucu oluşur. Kıyıya yakın bölgede, dalga enerjisi, düşey eksende meydana gelen basınç değişimleri aracılığıyla sismik enerjiye dönüşür (Hasselmann, 1963). BYF gürültüleri genel olarak 10 20 s bandında meydana gelir. İYF gürültüleri kıyıdan geri dönen ve hali hazırda kıyıya doğru yönelimde bulunan dalgaların girişimiyle meydana gelir (Longuet Higgens, 1950) ve genellikle 4 8 s bandında gözlenir. İYF gürültüleri, BYF gürültülerine göre yüksek genliklidir. İYF gürültüleri, uzun periyot ve kısa periyot İYF gürültüleri olarak da sınıflandırılmaktadır. Uzun Periyot İkincil Yüksek Frekans gürültüleri (UPİYF), okyanus ve deniz gibi büyük su kütlelerinin hareketlerinden kaynaklanmakta ve genellikle 4 10 s bandında gözlenmektedir. 1 4 s bandında gözlenen Kısa Periyot İkincil Yüksek Frekans gürültülerinin (KPİYF) temel nedeni ise iç deniz ve göl gibi küçük su kütleleri ve bunlarla ilişkili etkilerdir. Sismik gürültüleri incelemek ve değerlendirmek amacıyla, dünyanın farklı yerlerinde yapılmış birçok çalışma vardır (Berger ve diğ, 2004; McNamara ve Buland 2004; McNamara ve Boaz, 2011; Möllhoff ve Bean, 2016; Davy ve diğ, 2016). Gürültü analizi, kurulması planlanan istasyonların konumlarının belirlenmesinde, kurulu olan sismolojik ağların izlenmesinde, istasyon ve veri kalite kontrol çalışmalarının yapılmasında kullanılmaktadır (McNamara ve diğ, 2009; Webb, 2002). Bu çalışmada, nüfus yoğunluğu ve sismisitesi yüksek, Kuzey Anadolu Fayı nın Güney Kolunu (KAFGK) içeren ve endüstriyel olarak gelişmiş olan Güney Marmara Bölgesi nde sismik gürültünün konum ve zamana bağlı değişimi incelenmiştir. Çalışma için Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü (BU- KRDAE) ve T.C Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı (AFAD-DAD) tarafından toplam 15 adet istasyonda kayıt edilmiş 2011 yılı sürekli verileri kullanılarak bölge için gürültü haritaları oluşturulmuş ve incelenmiştir. 2. GÜRÜLTÜ ANALİZİ YÖNTEMİ Çalışma alanındaki gürültü seviyelerini belirlemek amacıyla McNamara ve Buland (2004) tarafından geliştirmiş olan gürültü analizi yöntemi kullanılmıştır. Gürültü verisi ile yapılan çalışmalarda, gürültü dışındaki deprem, veri kopuklukları, aletsel kökenli bozucu sistem sinyallerinin ayıklanması gerekmektedir. Bu çalışmada kullanılan yöntemin avantajı, güç yoğunluğu spektrumu ile birlikte olasılık yoğunluklarını ve mod (tepe) değerlerini hesaplamasıdır. Gürültü dışındaki sinyaller genellikle düşük olasılığa sahip olup mod değerine etkisi olmadığından, veriden ayıklanmasına gerek kalmamaktadır. Geliştirilen bu yöntem ve istasyonlarda kaydedilen sürekli sismik veriler kullanılarak, istasyonların performansları anlık ve geçmişe yönelik olarak izlenebilir. Ayrıca, bir yıl veya daha uzun süre kaydedilmiş veriler kullanılarak, istasyonun bulunduğu bölgedeki mevsimsel değişimlerin gürültü üzerindeki etkileri incelenebilir. McNamara ve Bulland (2004) ün geliştirdiği gürültü analizi yönteminin uygulaması, McNamara ve Boaz (2006) tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu PQLX (Passcal Quick Look extented) yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 2011 yılı sürekli verileri 1 er saatlik zaman serisine ayrılmış ve %75 katlamalı olarak 15 er dakikalık 13 alt parçaya bölünmüştür. Her bir zaman serisi için ortalama ve yönseme (trend) giderme işlemleri uygulandıktan sonra, Fourier dönüşümü alınarak frekans ortamında alet tepkisi giderilmiş ve güç yoğunluğu spekturumları (GYS) ve ardından olasılık yoğunluk fonksiyonları (OYF) hesaplanmıştır. Elde edilen GYS sonuçlarının Peterson (1993) yüksek (NHNM:New High Noise Model) ve düşük (New Low Noise Model) mod gürültü eğrileri ile karşılaştırılabilmesi için, GYS kestirimleri önce ivme sonra db birimine çevrilmiştir.

3. VERİLERİN İNCELENMESİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ 3.1 Bölge Jeolojisi ve Tektonizması Çalışma alanı olan Güney Marmara Bölgesi, Marmara Bölgesi nde üç kola ayrılan sağ yanal atımlı Kuzey Anadolu Fay ının orta ve güney kollarını içermektedir. Bölge normal bileşen içeren doğrultu atımlı faylarla temsil edilmekte olup, Batı Anadolu nun K-G yönlü açılma rejimi etkisindedir (McKenzie, 1972; Barka 1992; Straub ve Kahle 1995). Bölgede yer alan doğu-batı uzanımlı çöküntü alanı, kuzeyde Edincik, Kapıdağ, Bandırma, Mudanya yükselimleri, güneyde Uludağ ve Söğütalan platosu ile sınırlanmıştır. (Selim ve diğ., 2006). Çalışma alanı Sakarya zonu içerisinde yer almaktadır. Bölgede temel kaya, Paleozoik-Paleojen metamorfik, magmatik ve sedimanter kayaçlardan oluşan karmaşık bir jeolojiye sahiptir. Neojen ve daha genç yaşlı sediman kayaçlar, kompleks temel kaya üzerine uyumsuz yerleşmiştir. Kuvaterner yaşlı birimler ise denizel ve nehirsel çökellerden oluşmaktadır (Gürer ve diğ., 2003). Kuvaterner yaşlı çökellerin kalınlıklarının 300 metreyi geçtiği, Neojen yaşlı çökellerin ise 50-200 metre arasında değiştiği belirtilmiştir (Imbach, 1977). Gürültü analizi çalışmasında bölgede yer alan çöküntü, yükselti alanları ile bölgenin kuzeyinde ve batısında yer alan Marmara ve Ege denizlerinin etkileri gözlenmiştir. 3.2 Gürültü Verilerinin Analizi ve Değerlendirilmesi Çalışmada KRDAE ve AFAD-DAD tarafından 15 adet geniş bantlı hız kayıtçıları ile sürekli toplanmış 2011 yılı verileri kullanılmıştır. İstasyonların bölgedeki dağılımı Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1. Sismik İstasyonların Güney Marmara Bölgesi ndeki Dağılımı. Büyük kırmızı harfler KRDAE istasyonlarını, küçük mavi harfler DAD istasyonlarını temsil etmektedir. Çalışmada kullanılan verilerden elde edilen edilen GYS-OYF grafikleri Şekil 2 de gösterilmiştir. krc ve durs istasyonlarında, alet tepkisi değerlerinin yıl içinde değişmesinden dolayı iki ayrı veri tabanında tutulmuştur. Değişiklikten sonra sonra durs istasyonunda veri kaydı olmadığı için grafikte yer almamaktadır. Elde edilen GYS- OYF grafikleri incelendiğinde, bütün istasyonlardaki mod değerlerinin (siyah çizgi) Peterson (1993) e ait NHNM ve NLNM eğrileri (gri çizgiler) arasında kaldığı görülmüştür. Buradan anlaşıldığı üzere, bölgedeki hakim gürültü seviyeleri yerküre için elde edilen en yüksek ve en düşük gürültü eğrilerinin arasında kalmıştır (Şekil 2). Bütün periyotlarda elde edilen GYS-OYF mod değerleri kullanılarak, bölgenin 2011 yılı mod gürültü haritaları elde edilmiştir (Şekil 3). Kültürel gürültü bandında, Marmara Denizi kıyısı boyunca ve bölgenin batı kesiminde

yüksek gürültü seviyeleri görülmüştür. İYF ve BYF periyot bandlarında ise bölgenin batı kesiminden başlayan ve doğusuna doğru devam eden gürültü anomalisi gözlenmiştir. Ege Denizi ve Marmara Denizi nin etkisiyle varlık gösteren mikrosismik gürültülerin, bölgede bulunan çöküntü ve yükselti alanları ile ilişkilendirilebileceği görülmektedir. Şekil 2. Güney Marmara Bölgesi nde 2011 yılında kayıt edilmiş düşey bileşen sürekli verilerden elde edilen GYS-OYF grafikleri. Açık gri ile gösterilen çizgiler Peterson (1993) e ait yüksek (NHNM) ve düşük (NLNM) mod eğrilerini temsil etmektedir. Şekil 3. 2011 yılı GYS mod gürültü haritaları. Bölgenin rüzgar potansiyeli yüksek olduğundan, düşük periyotlarda gözlenen yüksek gürültü seviyelerinin rüzgar ile ilişkisini incelemek amacı ile aylık gürültü haritaları oluşturulmuştur (Şekil 4 a-c). Kültürel gürültü periyotlarında (0.1 1 s) yıl boyunca hakim olan yüksek gürültü seviyeleri gözlenmiştir (Şekil 4a). Türkiye nin

1980-2015 arasındaki ortalama rüzgar hızı haritası incelendiğinde, sismik gürültünün yüksek olduğu Güney Marmara nın batı kesiminde yüksek rüzgar hızının hakim olduğu görülmüştür (Şekil 5a). Rüzgar hızının yüksek olarak gözlendiği kış aylarında (Şekil 5b), sismik gürültünün Şubat ayında yılın en yüksek seviyesine çıktığı görülmektedir. Güney Marmara Bölgesi, Ege ve Marmara Denizlerine olan kıyıları sebebiyle mikrosismik gürültülerin belirgin olarak gözlenebildiği bir bölgedir. İYF ve BYF bandları için aylık gürültü haritaları Şekil 4b ve c de verilmektedir. Rüzgar hızının ve deniz seviyesindeki değişimin daha yüksek olduğu kış aylarında İYF ve BYF gürültülerinde yüksek seviyeler gözlenmiştir. Bölgede yıl boyunca gözlenen İYF bandı gürültü genliklerinin bahar ve yaz aylarında (Nisan - Ağuştos) düştüğü görülmüştür. Bu dönemde, Güney Marmara nın kıyı kesimlerinde -140 db, iç kesimlerinde ise -130 db seviyesinde sismik gürültü bölgede hakimdir. Sonbahardan kışa doğru ise -130 db lik gürültü anomalisi daha geniş alana yayılmıştır. Benzer değişimler BYF bandında da gözlenmiştir. İYF ve BYF bandlarının gürültü seviyelerinde mevsimlere bağlı gözlenen değişimlerin bölgede yer alan ve kuzey batıdan doğuya doğru uzananan çöküntü ve yükselti sınırları ile ilişkili olduğu görülmektedir. Şekil 4. Güney Marmara Bölgesi 2011 yılı, kültürel gürültü (0.1-1 s) (a), İYF (4-8 s) (b), BYF (10-20 s) (c), periyot bandları için aylık GYS mod gürültü haritaları.

Şekil 5. 1980-2015 yılları arası, Türkiye ortalama rüzgar hızı ve yönü haritası (a) (www.mgm.gov.tr adresinden alınmıştır). Çanakkale, 1986-2016 yılları arası elde edilen ortalama rüzgar hızı verilerinin aylık gösterimi (b) (https://www.meteoblue.com adresinden alınmıştır). İç denizlerin ve göllerin İYF gürültü bandının kısa periyotlarında etkin olduğu bilinmektedir (Bormann, P. ve Wielandt, E., 2013). İstasyonlar kıyıya olan konumlarına göre gruplandırıldığında, bu etki 1 3 s periyotları arasında belirgin olarak gözlenmiştir. Marmara Denizi kıyısından iç kesimlere doğru (Kuzey-Güney) gürültü seviyeleri incelendiğinde kıyıya yakın istasyonlarda, iç deniz (Marmara Denizi) kaynaklı KPİYF gürültülerinin baskın olduğu görülmüştür. Gürültü seviyeleri Ege Denizi kıyısından iç kesimlere doğru (Batı-Doğu) incelendiğinde ise, Ege Denizi ne yakın olan kmr, knl, KRBG istasyonlarında yine aynı periyot bandında yüksek gürültü seviyeleri olduğu görülmektedir (Şekil 6). Şekil 6. 2011 yılı GYS mod gürültü haritaları. Gürültü seviyelerindeki bölgesel farklılıkları gözlemlemek amacıyla Güney Marmara, Adana Havzası ve çevresi (Bulut, 2016), ve İrlanda ya ait en yüksek (MHNM:Mode High Noise Model) ve en düşük (MLNM:Mode Low Noise Model) mod gürültü modelleri (Möllhoff ve Bean,2016) aynı grafikte çizdirilmiştir (Şekil 7). İncelenen bölgelerde gürültü seviyelerinin Peterson eğrileri ile uyumlu olduğu gözlenmiştir. Güney Marmara ve Adana gürültü modelleri birbiri ile benzerlik gösteririken, İrlanda gürültü modellerinin bazı periyot bandlarında farklılık gösterdiği görülmüştür. Bu farklılıklar ilk iki bölgenin iç denizlere, İrlanda nin ise okyanusa kıyısı olmasından kaynaklanmaktadır. Irlanda gürültü modellerinde UPİYF (8-10s) periyot bandı gürültülerinin baskın olduğu, buna karşılık Güney Marmara ve Adana gürültü modellerinde KPİYF (0.5-3s) periyot bandı gürültülerinin hakim olduğu gözlenmektedir. Ayrıca İrlanda için elde edilen en yüksek ve en düşük gürültü modelleri gürültü seviyeleri birbirine yakın iken (Şekil 7, yeşil çizgiler), Güney Marmara ve Adana için elde edilen en yüksek ve en düşük mod gürültü modellerinde gürültü seviyeleri farklarının daha fazla olduğu gözlenmektedir (Şekil 7 mavi ve kırmızı çizgiler).

Şekil 7. Yüksek (MHNM) ve düşük (MLNM) mod değerleri. Güney Marmara Bölgesi (GMMHNM, GMMLHM), Adana Havzası ve civarı (AMHNM, AMLNM) ve İrlanda (IMHNM, IMLNM) karşılaştırması. Açık gri ile gösterilen çizgiler Peterson (1993) e ait yüksek (NHNM:New High Noise Model) ve düşük (NLNM:New Low Noise Model) mod eğrilerini temsil etmektedir. 4. SONUÇLAR Bu çalışmada, Güney Marmara Bölgesi ndeki sismik gürültü zamansal ve konumsal olarak incelenmiştir. Kültürel gürültü (0.1-1 s), İYF (4-8 s), BYF (10-20 s) periyotları için aylık ve yıllık gürültü haritaları elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, bölgenin kuzeybatısında gürültü seviyesinin incelenen bütün periyot bantlarında yüksek olduğunu göstermiştir. Bölgede, Şubat ayında gözlenen yüksek gürültü seviyelerinin, yüksek rüzgar hızı ile ilişkili olduğunu anlaşılmıştır. İYF ve BYF bandlarında kuzey batıdan doğuya doğru gözlenen gürültü seviyelerindeki değişimlerin bölgede yer alan çöküntü ve yükselti sınırları ile ilişkilendirilebileceği görülmüştür. Bölge için düşük ve yüksek mod gürültü modelleri elde edilmiştir. Bölge için elde edilen gürültü modelleri, gelecekte bölgeye kurulacak yeni sismik istasyonlar için yapılacak düzenlemelerde kullanılabilir. Bu çalışma ile yüksek gürültü gözlenen bölgenin batı kesimine, kuyu istasyonlarının (borehole stations) kurulması toplanan sismik verilerdeki kaliteyi arttıracaktır. Kurulacak bu tipte istasyonlar bölgede meydana gelen küçük büyüklükteki depremleri tespit edebilme imkanı verecektir. KAYNAKLAR Barka A.A. (1992). The North Anatolian fault zone. Ann Tecton Suppl 6:164 195. Berger, J., Davis, P. & Ekström, G. (2004). Ambient Earth noise: A survey of the Global Seismographic Network, J. Geophys. Res. 109, no. B11307, doi 10.1029/2004JB003408. Bormann, P. & Wielandt, E. (2013). Seismic signals and noise, in New Manual of Seismological Observatory Practice 2 (NMSOP-2), P. Bormann (Editor), Deutsches GeoForschungsZentrum GFZ, Potsdam, Germany, 1 62, doi: 10.2312/GFZ.NMSOP-2_ch4. Bulut, N. (2016). Adana Havzası Sismik Gürültü Kaynaklarının Konum ve Zaman Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Jeofizik Müh. Bölümü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. Davy, C., Barruol, G., Fontaine, F. R., Cordier, E. (2016). Analyses of extreme swell events on La R eunion Island from microseismic noise, Geophysical Journal International 207, 1767-1782. Hasselmann, K. (1963). A statistical analysis of the generation of microseisms, Rev. Geophys. Space Phys. 1, 177-210.

Imbach, T., (1997). Geology of Mount Uludag with emphasis on the genesis of the Bursa thermal waters Northwest Anatolia. In: Schindler C, Pfister M, editors. Active tectonics of northwestern Anatolia the Marmara polyproject, Zurich: Hochschulverlag AG an der ETH; p. 239 66. ISBN 3 7281 2425 7. Gürer, O. F., Kaymakçı, N., Çakır, Ş., Özburan, M., (2003). Neotectonics of the southeast Marmara region, NW Anatolia, Turkey, Journal of Asian Earth Sciences 21, 1041 1051. Longuett Higgins, M. S. (1950). A theory of the origin of microseisms, Philos. Trans. R. Soc. London A, 243, 1 35. McNamara, D. E. & Buland, R. P. (2004). Ambient Noise Levels in the Continental United States. Bulletin of the Seismological Society of America, 94(4), 1517 1527. http://doi.org/10.1785/012003001 McNamara, D. E. & Boaz, R. I. (2006). PQLX: A software tool to evaluate seismic station performance. Eos, Transactions, American Geophysical Union 87 (52), Fall Meeting Supplement, abstract S13B-0236. Mcnamara, D. E., Hutt, C. R., Gee, L. S., Benz, H. M. & Buland, R. P. (2009). A Method to Establish Seismic Noise Baselines for Automated Station Assessment, 80(4), 628 637. http://doi.org/10.1785/gssrl.80.4.628 McNamara, D. E. & Boaz, R.I. (2011). PQLX: A seismic data quality control system description, applications, and users manual: U.S. Geological Survey Open-File Report 2010 1292, 41p. McKenzie, D. (1972). Active tectonics of the Mediterranean region. geophys. Journal of Royal Astronomical Society. 30, 109-185. Möllhoff, M. & Bean, C. J. (2016). Seismic Noise Characterization in Proximity to Strong Microseism Sources in the Northeast Atlantic, Bulletin of the Seismological of America, 106(2). http://doi.org/10.1785/0120150204. Peterson, J. (1993). Observations and modeling of seismic background noise. USGS Open File Report. http://doi.org/10.1785/gssrl.79.2.194. Selim, H. H., Tüysüz, O. Barka, A. A., (2006). Güney Marmara bölümünün neotektoniği, ITU dergisi. Stutzmann, E., Roult, G., Astiz, L., (2000). GEOSCOPE Station Noise Levels. Bulletin of Seismological Society of America, June 2000. Straub C, and Kahle HG., (1995). Active crustal deformation in the Marmara sea region, N.W. Anatolia, inferred from GPS measurements. Geophys Res Lett. 22(18):2533 6. Webb, S. C. (2002). Seismic noise on land and the sea floor, in International Handbook of Earthquake and Engineering Seismology, Part A: Inter-national Geophysics, Vol., W. H. K. Lee, P. C. Jennings,C. Kisslinger, and H. Kanamori (Editors), Academic Press e-book,305 318. Wessel, P. & Smith, W. H. F. (1998). New, improved version of generic mapping tools released. Eos Trans. AGU 79:47, 579 579.