NÜSHA ISSN 10-0752 Şarkiyat Araştırmaları Dergisi Journal of Oriental Studies Yıl: XIV Sayı: 9 2014/II Antakya nın Dursunlu Köyünde Konuşulan Arap Diyalekti Ziyâuddîn İbnu l-esîr in Alegorik Bir Eseri Risâletu l- Ezhâr Gramer Ekollerinin Doğuşu ve Basra ve Kûfe Ekollerinin Temel Prensipleri Lingual Errors of Chinese Students Studying Arabic as a Second Language at the Language Center of the University of Jordan Analar Tahtını Yaparmış; Bahtını Değil (Mısır, Minye'de Kadın Sünneti) -II- التناص في شعر ابن الذروي المصري من الخصائص البالغية للتقديم والتأخير في القرآن الكريم Hakîm Şifayî, Bir Hicviyesi ve Kâmî nin Türkçe Şerhi Çin Basınında İran: 1870 1880 Hamîd Musaddık ın Şiirinde Efsane Bir Toplumsal Roman Olarak Çeşmhâyeş دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن
Fiyatı: 10 TL (KDV dahil)
Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi Journal of Oriental Studies Yıl: 14, Sayı: 9, 2014/II Altı Ayda Bir Yayımlanır Hakemli Dergi Oku A.Ş. Adına Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü (Owner and Managing Editor) Fatih Altunbaş Yayın Kurulu (Editorial Board) Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç Prof. Dr. Derya Örs Prof. Dr. Musa Yıldız Doç. Dr. Muhammet Hekimoğlu Doç. Dr. Kemal Tuzcu Yard. Doç. Dr. Osman Düzgün Sayfa Düzeni Araş. Gör. Kamil Karasu Türkçe Redaksiyon Yard. Doç. Dr. Soner İşimtekin İngilizce Redaksiyon Okt. Ahmet Kurnaz Yönetim yeri Onurlu Sk. No: 27 II. Kalaba-Keçiören-Ankara İletişim Bilgileri (Correspondence Adress) P.K. 147, 06442 Yenişehir-Ankara-Türkiye Telefon: (12) 605000 E-Posta: akademiknusha@gmail.com Yıllık Abone Bedeli (Annual Subscription Rates) Kişiler (for individuals): Yurt İçi: 20 YTL Yurt Dışı (abroad): 0 $ Kurumlar (for institutions): Yurt İçi: 50 YTL Yurt Dışı (abroad): 70 $ Abonelik için Banka hesap no: Türkiye İş Bankası Ankara Cebeci Şubesi 4205 211185 (Osman Düzgün adına) Baskı Bizim Büro Ltd. Şti. Ankara Tel: 012-229 99 28 Nüsha (Şarkiyat Araştırmaları Dergisi) TÜBİTAK ULAKBİM Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı (SBVT) ve (SBVT) Akademia Sosyal Bilimler İndeksi (ASOS Index) tarafından taranmaktadır. I S S N 1 0-0 7 5 2
A N K A R A 2 0 1 4 Danışma Kurulu (Advisory Board) Prof. Dr. A. Kazım Ürün (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu (Kırıkkale Üniversitesi) Prof. Dr. Ali Güzelyüz (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Altan Çetin (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Bedrettin Aytaç (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Celal Soydan (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Faruk İslîm (İdlib Üniversitesi) Prof. Dr. Faruk Toprak (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Halil Toker (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Hasan Çiftçi (Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Hüseyin Yazıcı (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Kenan Demirayak(Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet Kanar (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Mürsel Öztürk (Ankara Üniveristesi) Prof. Dr. Nevzat H. Yanık (Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Nimet Yıldırım (Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Rahmi Er (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Ramazan Tosun (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman Tülücü (Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Veyis Değirmençay (Atatürk Üniversitesi) Prof. Dr. Yusuf Öz (Kırıkkale Üniversitesi) Doç. Dr. Kemal Tuzcu (Ankara Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Abdussamed Yeşildağ (Kırıkkale Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Celal Turgut Koç (Gazi Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Derya Adalar (Ankara Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Erkan Göksu (GOP Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Fahrettin Coşguner (Kırıkkale Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. İbrahim Ethem Polat (Gazi Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. İbrahim Şaban (İstanbul Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. M. Mücahit Asutay (Yıldırım Beyazıt Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Ömer İshakoğlu (İstanbul Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Senem Soyer (Kırıkkale Üniversitesi)
YAYIN İLKELERİ 1- Nüsha, şarkiyat alanında uluslararası çapta yayın yapan ve altı ayda bir olmak üzere yılda iki sayı yayımlanan hakemli bir dergidir. 2- Dergiye, şarkiyat alanında yazılmış makale, yazma eser tahkik ve tanıtımı, bilimsel eleştiri ve kitap tanıtımı ile çeviri makale gönderilebilir. Makaleler e-posta yoluyla gönderilmedikleri takdirde makalelerin ekinde makalenin kaydedildiği bir cd bulunmalıdır. Yazarlar, e-posta adreslerini bildirmelidirler. - Yayımlanmak üzere gönderilen çalışmalar, yayın kurulunun incelemesinden sonra yayımlanmaya değer bulundukları takdirde bilimsel açıdan incelenmek üzere ilgili alandaki bilimsel çalışmalarıyla tanınan iki ha-keme gönderilir. Hakeme gönderilen çalışmaların yazarları gizli tutulur. Ayrıca hakem raporları gizlidir. Raporlardan birinin olumsuz olması du-rumunda yayın kurulu çalışma yayın programından çıkarır ya da yeni bir hakeme daha gönderir ve bu hakemin raporunun sonucunu dikkate alır. Raporlar dergi tarafından beş yıl süreyle saklanır. 6- Yayımlanan çalışmaların sorumluluğu yazarlarına aittir. 7- Derginin yayın dili Türkçedir. Ancak editörler kurulunun kararıyla, yayımlanan çalışmaların toplamının üçte birini geçmeyecek ölçüde İngilizce, Arapça ve Farsça makaleler de yayımlanabilir. Ayrıca 20 sayfayı geçmeyen Arapça ya da Farsça yazma eser metinleri yayımlanabilir. 8- Kitap tanıtımı dışındaki çalışmalara her biri en az 50, en fazla 100 kelimeden oluşan Türkçe ve İngilizce özet (abstract) ve anahtar kelimeler (keywords) ile makalenin İngilizce başlığı eklenmelidir. 9- Çalışmalar, PC bilgisayarda 16x24 cm boyutunda word belgesi olarak, 12 punto Times New Roman ile ve 1,5 satır aralıklı yazılmalı ve 20 sayfayı aşmamalıdır. 10- Çalışmalarda çizim, şekil ya da harita yer alacaksa bunlar, dergi boyutuna uygun biçimde metinden ayrı olarak aydıngere ya da yüksek gramajlı beyaz kâğıda belirgin çizgilerle çizilmeli, ayrıca numarası ve metin içindeki yeri belirtilmelidir. Yukarıda belirtilen boyutlarda hazırlanmayan tablo ve çizim barındıran makaleler işleme konulmayacaktır. 11- Çalışmalarda kullanılan notlar son not şeklinde düzenlenmeli, bu son notlarda kitap adları italik, makale adları düz karakterle tırnak içinde yazılmalıdır. Son notta kullanılan metin kitap ise şu sıra takip edilmelidir: Yazarın adı soyadı, kitap adı, basım yeri ve yılı, cilt, sayfa. Son notta kullanılan metin makale ise sıralama şu şekilde olmalıdır: Yazar adı ve soyadı, makale adı, süreli yayın ya da makalenin yer aldığı kitap vs., cilt veya yıl, sayı (basım tarihi), sayfa. 12- Makalenin sonunda yararlanılan kaynakları gösteren bir kaynakça yer almalıdır.
İÇİNDEKİLER Mahmut Ağbaht/Werner Arnold Antakya nın Dursunlu Köyünde Konuşulan Arap Diyalekti 7 Abdulhadi Timurtaş Ziyâuddîn İbnu l-esîr in Alegorik Bir Eseri Risâletu l-ezhâr.. 27 Sevim Özdemir Gramer Ekollerinin Doğuşu ve Basra ve Kûfe Ekollerinin Temel Prensipleri... 47 Hadia Adel Khaznakatbi Ürdün Üniversitesi Dil Merkezi nde İkinci Dil Olarak Arapça Öğrenen Çinli Öğrencilerin Dil Hataları... 61 Kathryn M. Yount/Senem Soyer Analar Tahtını Yaparmış; Bahtını Değil.. (Mısır, Minye'de Kadın Sünneti) -II-.......... 71 Ali Mohammad Ali Ghareb 9......التناص في شعر ابن الذروي المصري Ahmed İsmail Hassan Ali 127...... من الخصائص البالغية للتقديم والتأخير في القرآن الكريم Yusuf Öz Hakîm Şifayî, Bir Hicviyesi ve Kâmî nin Türkçe Şerhi....149 Giray Fidan/Ayşe Gül Fidan Çin Basınında İran: 1870 1880...... 169 Abdullah Hasanzade Mîrâlî/Seydhacer Hüseynî Kelbâdî /Serpil Yıldırım Hamîd Musaddık ın Şiirinde Efsane...... 18 Çiğdem Bayar Akbaş Bir Toplumsal Roman Olarak Çeşmhâyeş...197 Bessâm Ali Rabâbe دانشگاه يرموک ونخستین کرسی زبان وادبیات فارسی در دانشگاه های اردن... 221 NÜSHA, YIL:14, SAYI: 9, 2014/II
CONTENTS Mahmut Ağbaht/Werner Arnold The Arabic Dialect Spoken in the Village of Dursunlu in Antioch..7 Abdulhadi Timurtaş An Allegorical Work Of Ziyauddin Ibnu l-esîr: Risalet ul-azhar/ Flowers Message...27 Sevim Özdemir The Emergence Of Schools Of Grammar And Major Principles Of Basra And Kûfe Schools...47 Hadia Adel Khaznakatbi Lingual Errors of Chinese Students Studying Arabic as a Second Language at the Language Center of the University of Jordan...61 Kathryn M. Yount/Senem Soyer Like Mother, Like Daughter? Female Genital Cutting in Minia, Egypt -II-............71 Ali Mohammad Ali Ghareb The Intertextuality in Ibn Zarave s Poetry...9 Ahmed İsmail Hassan Ali The Features Of Introductions and Adjournments within The Rhetoric Of The Qur an......127 Yusuf Öz Hakîm Shifayi, One Of His Satire And Turkish Commantary Of Kâmî.......149 Giray Fidan/Ayşe Gül Fidan Iran in Chinese Press: 1870 1880...169 Abdullah Hasanzade Mîrâlî/Seydhacer Hüseynî Kelbâdî /Serpil Yıldırım Legend in Hammid Musaddik s Poetry......18 Çiğdem Bayar Akbaş Çeşmhâyeş as a Social Novel...197 Bessâm Ali Rabâbe Yarmouk University and the First Department of Persian Language and Literature across the Jordanian University...221 NÜSHA, YIL:14, SAYI: 9, 2014/II
دانشگاه يرموک ونخستین کرس ی زبان وادبیات فارس ی در دانشگاه های اردن Bessâm Ali RABÂBE Yermuk Üniversitesi ve Ürdün Üniversitelerindeki İlk Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü Özet Bu makale Ürdün üniversitelerindeki ilk fars dili ve edebiyatı bölümü'nün durumunu araştırmaya ve incelemeye ayrılmıştır. Miladi 2000 yılında Yermuk Üniversitesi bu bölümü edebiyat fakültesinde açmış ve Ürdün'de fars dili ve edebiyatının öğretiminde önemli bir adım atmıştır. Şimdide fars dili bu üniversitede bağımsız bir bölüm olarak lisans düzeyinde eğitim vermektedir ve şimdiye kadar ürdünlü pek çok üniversite öğrencisi bu bölümden mezun olmuştur.genel olarak bu makalenin başlangıcı Ürdün'de fars dilinin geçmişi, Yermuk Üniversitesinin tarihçesi, fakülteleri, Hüseyin Kütüphanesi ve üniversitenin eğitim sisteminin beyanına ayrılmıştır.bu üniversitedeki fars dili ve edebiyatı bölümünün açılışının önemi ve ders programlarının tahlilini birkaç ders çizelgesi şeklinde araştırmaya açmıştır. Anahtar Kelimeler:Ürdün, Yermuk Üniversitesi, Fars Dili ve Edebiyatı, Ders Programı. Yarmouk University and the First Department of Persian Language and Literature across the Jordanian University Abstract This article is concerned with examining the establishment of the first Dept of Persian Language and Literature across the Jordanian Universities. In 2000, Yarmouk University made a quantum leap in the context of teaching the Persian language and literature through inaugurating the Dept. of Persian Language and Literature at the College of Arts. As a result, the Persian language and literature are being taught as an autonomous subject of study at the B.A. level, and so far, a large number of Jordanian students have graduated from this Doç. Dr., Melik Suud Üniversitesi, Diller ve Tercüme Fakültesi, Modern Diller ve Tercüme Bölümü, (e-posta: brababah@ksu.edu.sa). NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 221
دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن Dept. Generally, this study addresses the precedence of the Persian language in Jordan and gives an overview on Yarmouk University, i.e., its colleges, library, educational system as well as the significance of establishing the Persian language and literature as a subject of study at this particular university. Finally, the study offers an in-depth analysis of the study plan of this Dept.; an analysis augmented with several tables Key words: Jordan, Yarmouk University, the Persian language and literature, study plan. چکیده ننن نننن س اينننا ه بهننن بنننن بضنننن ستین ننن کی ننن تننننب سارب نننب بن نننن رن را شننننهای ینننناخ انر اف هنننناه خا ننننی رن ننننا 2000 م را شننننهای کنمننننس ایننننننا اننننننیسک نا رن را نننننن ۀ ارب ننننننب ا ننننننبم کننننننیرک س ننننننبم هنننننن یخ رن ه نننننن نننننن ن تننننننب سارب ننننب بن نننن رن انر بیراهنننن ا نننن نننن اك نننن تننننب بن نننن رن ایننننا را نننن بک بنننن ع ن ا نهنن ه نن ق رن ه شننس یبنه ب ن نن ن هنن هنن ر س نب بنن دننب ا نن ار ننبر ا را شنننا ب انر ننن ا اینننا انننیسک نننبنن اه ضیننن ق هننن ک ا ننن نسخ ننن ن ننن اینننا ه بهننن رن اب ننن ا بننن ب نننب ننن ۀ تنننب بن ننن رن انر خ بن نشننن را ننن بک يیهننن خ را ننن ک نننبخ آ خ ك بب ب ننننننۀ د نننننن س نننننن آه نننننن آ یراا نننننن خ ا ز نننننن بب ا ننننننب اننننننیسک تننننننب سارب نننب بن ننن رن اينننا را ننن بک س بر ننن س ض نننق بی بهننن نننبخ رن ننن نا بننن ننن ن ننن ج س ه نر بین قیان رارک ا واژه های کلیدی: انر خ را بک ییه خ تب سارب ب بن خ بی به رن در آمد بخ ه ا گ ز س ببئ بخ هگف ابهخ س ژ راناخ اه ب ا بن تب ا ش ه کاخ نا هبذسب س هف سپژس ی را ش آه ا یر ب رک ك ه ضیی ب یهبن» ك بن یا»ق ایرر ه ايا تب سرهببا ب رخ ب ط نخ ك ه ف ع ق «تب ك ا سهبي ب هى رن ر سر ب سع ق ا ا هضب» به ک ه ر ساف 222 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE تب ه رىا بن ی ۀ كها س بب ط ال ى رن ن ۀ ز س ی گ جهب رانر ايا تب رهن ا پ ا ران س هبن به ا ا ه راث عظ سپیهك ک ه بن ب اع ا ه اربىخ ع م خ فىخ عی ب ىخ بن خى سا لهى بیا نران ا تب بن ز انک ج ببن یا ی ا ك ه راث سهفبای ب بن ان هز نا رن اا بن هب قیان هى ر ب س یري بب بب ا ب ي ایسک تب سارب ب بن رن را بک ب انر خ ش عشف سهید ب کا بیا آه ش تب سارب ب بن رن انر آغب ه ک ا هید ا ك ب ن ج بیا نسه گی اذ ب را شا ب سهیرم انر ب ب تب سارب ب بن ش ب ک سا كبن ب ذيی نا ايفب كیرک ا ایسک تب سارب ب بن رن را بک يیه ه ج ا تررکاخ ا جذاب ب س ببئ بخ تب بن نا رن را بک يیه سجبه انر بیا گ ا ب د خ ك ب ض را شا ب نه بخ ريگی نا ن ب كیرک ست ایا ایسک نسخ آسنرک سه ف سعلقز تب بن ه کا دانشگاه يرموک قبق ا ب ب س تب بن رن انر س كی تب سارب ب بن رن را بک بخ انر خ بهتر ا ب را بک يیه كخ را ک بخ آ خ ك بب ب ۀ د س آه آ بهی اذنا راه ببه خ آ بک ۀ تب بن رن انر خ ا ز بب ا ب ایسک تب سارب ب بن رن ايا را بک ستی به بخ رن آ نا بب ز رکخ ب بر س ض ق آ بپررا رن ز هبنم قی ب خ ك ن انر رن عی بخ ه ف ب س ژک رن عی ی ب ی بخ قببق هلدظ ر يب رن ب 1976 م هب ك رن انر ب جر يک را بک سج ر اه خ را بک يیه أ ایري ک ا ایا را بک اسه ب ضی لی ا ر نا رن بن خ 1976/10/9 م بب ا ار ببهغ بی )640( را شا خ راتر سپ ی آغب كیر بهگذانخ يیه بیاخ ايا را بک ب ابطی هفه م ا له آ ا سجبسرا ج گ يیه ا ك رن ی ه انر بم دب ا لم رن قی رسم هایخ نف رارک ب ر )1( NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 22
دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن هبیب یبرآسنخ ا ک اهیس ک رن د سر هق ران را شا اع ا را شا ب انر سغ ر انر سا ک ن بخ ه ف رن ه بطس یبنه ب خ یبنه ب انه سرکترا رن را بک يیه ه غ ضی ق رن ت را ۀ ارب ب را ک هبرن ب رک )2( : ی ا قیان ک ب ۀ ب ررک را ی رنتیا ر دب رن دب بک اهب ایا را س خ ع م ا عیب خ ارب ب هبهق ایسک بخ: ارب ب ك ارب ب ۀ را - سهیقی ( تب به بخ تب یخ بخ ه ب تب بن خخ خ ه ب خ جبه ب خ یك س عبرخ( جفیا ب خ سایسک یجز ا بن ۀ ع م - را ۀ اق یبر سع م ه يی - را ه ژخ هه ۀ - را ا له سهشبه ب ۀ اهه ب - را ۀ یتی - را ب ۀ یت - را ۀ د ق - را بب ۀ نر بخ - را ی س اآسنخ كبهپ ۀ اطلعب - را ه ب ب ۀ بب گ - را ۀ اطلع ن ب - را بد ۀ - را ب خ ک رانس - را ۀ رهک - را سج ر رانر ك بک يیه هیکر رن را ک ذکی ا هبیب زچ ی بخ هیكر كبهپ انر خ هیكر تب ب ا : هیكر ض ب عببن ههزتريا آ ساطلعب خ هیكر ه بسنک سا هب جبه سهیكر ک ف سپی ی ایبریم )( كتابخانۀ حسین را بک يیه ا ك بب ب ۀ غن ب بم ك بب ب ۀ د بیا نران ا ك رن بیران ۀ ب ران ج ك بب ب تب بخ ب ا ايا ك بب ب ك رن 224 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE ب 2000 م ا بم ایری خ ا برناتريا ك بب ب بخ ابسنه ب ب هزبن ه آی سراناخ هش طب ا ه بد آ د سر ف ک ران سهش هتر هیبس ا سا ببيش رس ران سپب ی هشبه ك ک س ک ه ج ك بب نا رانا بکف زبه ك رن طیاحی ايا با زب خ نر ه زبنخ ا له س ز ب بن ب ر آ بب ج ي ی ا ه ژک ی اطلعب خ ه ظی قیان ای ا )4( سيستم آموزش ی سا رس ساد بخ رن بی ا ب بک يیه ضی لی را راتر ا ار را شا ب ق ایري ک ا اا بنخ ا ب لی س ک یم بب ا ب سپ ی رن ب ضی لی 2015-2014 ب د سر )40000( سا ار أ ع م ب )940( فی ن ک ا انه ارب ب اهیس ک را بک يیه راناخ 72 بی بهۀ یبنه ب 62 )5( خ )6( س رک بی به بیاخ ه شس ركترا ا خ رک هبا ريگی هیت ط ب را )7( بی بهۀ یبنه ب ك ج هبا هیت ط ب را ۀ اه ن یت ت س هبن هباۀ آ ۀ رنتبنۀ اهه ب سهشبه ب ا لهي ا رنا ن ذكی ا ك را بک يیه بك خ اق ام ب ع یش ا بر قیانرار آه بب را بک بخ ه ب سهیاكر ع م ك ن بخ ابنجی ز رک ك ا آ جز ه ا ب قیانرار ببر ا بر سرا شا ه ب را بک يیه سرا بک ا فهب اهبنک كیر پيشينۀ زبان فارس ی در اردن تب رهن بن ب یا ی ر ب یاي كیرک سانر ب ا ايا تب ب بهیک زب کا خ اای آه ب آ ب بب ايا تب ب اسايق قی ب ه لرخ بیه ایررخ اهب ب ط ن ي انر ب ش ا ايا قی ز بب تب بن آه ب راه ا یا انر قبق ا ه لر جرس ی ه بخ ض ف ذ اهپرا نخ بن ب ر ا قیايا سه ا خ ك اهیس بی آه ب انر ب بب تب بن ا آ رسنک صح ه اذانر ساژک بخ بن ا ك رن ههاۀ عبه ب ۀ ا ق انر ببقي هب ک ا سرن دب دب ی ب ط ن نس ا ب كبن ه نسرخ زچ : نس به خ یرابخ بنخ كفگ رخ ن اخ شقخ NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 225
تب )8( دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن ط خ هگاخ ابی قخ بجخ ایجخ ههی ب خ ري ا خ طببه ر پ ساژک بخ بن بب هب ک رن ههاۀ عبه ب ۀ ا ق انر ا نس بنا اذه ب ر ۀ آه ب انر ب بب بن ا ريیتب ب رک ا رن ای بب ب بی ک ی اهبنک ه ر ک هبعی برنه انر خ هیشفى س ب اه قخ انر ى ب ر ك رن اسايق قی ب ه لر ب تب بن نسخ آسنر ست ابطی ا بم ب ر ك»ق بن ي«نا آه ا ب ط ن ك ا )169( نتبعى ا نتبع ب ا بم نا ب تب عیبى بیایرا یجزۀ عیان رن هضب ق عیب ا ا ز س ژکاخ بیا نران ا یا ايا بیایرا یجز عیبى ب رک ك ه زب ا نسخ تب بن )9( ا ببم ه ک س ز یجزۀ عیب ا لحبظ ی ب بن خی ا گروه زبان وادبيات فارسى ۀ ن تب بن رن را بک ب انر ب اساای قی ب بیه ایرر را بک يیه رن ب 1991 م ايا تب ه ريا نا ب ن هش ساد رن بیاخ را شا ب انر انائ كیرخ پ ز را بک رن ب 2000 م بم ه یخ رن ن تب سارب ب بن بیراه س کی تب س ارب ب بن نا رن ه ب را بک بخ انر ب ا ر اا یبه رارک ا اك را شا ب انر رن ايا ایسک ه غ ب ضی ق تب سارب ب بن ت سرا شآه ا ب ايا ب ش ب ا اذنا 12 ساد رن خ بب ه ن كبنه ب تب سارب ب بن ي بنن اه ضی ق ه ه را بک يیه انر ا بهب ن تب سارب ب بن رن انر سه ش ب هزبن هى آي بب ا ب ایسک بن رن را بک بخ انر یسنخ س یاا رخ ايا تب بیاخ را شا ب انر ى ب بن هه ه ه ر ركتر عبن اهرغ عض ئ ایسک تب بخ به س هیقی رنتبنۀ کی تب سارب ب ع م ایا ایسک سنئ ه : «ن تب بن س بب ۀ ن ايا تب رن را بک يیه بن رن انر بیاخ ببن رن ب 1991 م رن را بک يیه هیسع ه رن آ بم ن ايا تب ب ن هش ساد رن بیاران ه ه ستیاخ را شا ب بيی را ک ب ن ه ای خ اهب ا ب 1995 م ب ب ن تب بن ب را شا ب نه بخ بن خ سارب ب عیب اا یبه يب خ ب ط نخ 226 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE ك را شا ب نه بخ كبنه ب ب ا س ی ه )10(» ق ه ز ب ا ت هش ساد بن نا رن ه شس رسنۀ ضی لی د سر ج كل تب بن ي رايی ه سارب ب تب ن 2000 م بم ه یخ رن ه ب رن بک يیه را بک ق رن ايا را ه نه ع ا ب بن تب اك س بیراه بن ۀ بخ را نه ا ارخ ا را شا ب ك ذكی ا ه ر هبيب ه ن رن د سر ب آ ب زبي بب ه ایايش ا ع ا ب نا بن ز تب ارب ب نا بی سايا تب ا ا بهى سهیقی ه بخ نا رن ایسک تب بن تب س ک ساد بخ ریگی یج ح ه ر تب س ب س س د باى ا یسن عیب رن جهب بن هک آه ش تب ب س ب سپژس بیاخ را شآه ا ب یاا رخ ايا تب اف ا ا یاط س فی ط ه بک يیه رن را ایسک بن خ بب ا ب ساج بب ب ذيی ا بن هه ب عیب تب آي خ ا هزبن ه ب س ه ش رن انر بن سارب ب تب ن بهب ا ك ايا ايا ایسک بی جبي بک سا ز أ به خ رن آي س ژکاخ بیا نران ا ا ز : آه ک ا ه ک س أك تب س بی ك ب ع بخ ا رخ هبن سآناهب بیاخ ض ق ا ا ۀ ارب ب را بيش رن ا ترش بی به أك خ ك س ز بی ا ب بب ه بئق نس را شخ ز بم ه به بخ ب ناکا ا خ ایسک تب رانرخ یز سرا شا ب ب جبه ا ه جه ط رن یك لی س یع س تب رن ایايش ا بن بخ هیقی ( تب عبرخ( س تب ( تب یا ك : ایايش یعی( ز ر شح جهب خ یاا رخ ا ارخ ا سرا ش رن ی س ع ی اهف - ب ره ق زبي یسنخ ه به سهیقی ب تب ساق یبر ب خ ز ب بخ اهیس ه نر بيی ه بخ ب- یاا رخ تب ب رسن بزب تب هب ا ضی ق اي ك جبه خ ب ببیايا ه ش ا ب بیا نران ه ب س ا بی نا ا هبي خ جبه ایسک آه ج - ه ب س كب خ هیاكر ض سه جب نه ك نا یسنش ه ب ر س بنن اه ضی ل بخ ی گ ب سا ترا ژخ ژس ش رنتبنۀ تب اهكب ه را شا ب ایررخ رن پ آ يبب ب نا ه ه بخ آ NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 227
)11( دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن ر- بب ا ب ایسهیخ ب را ۀ ارب ب ا لحبظ اعشبخ ه ان ع م یص بب ان شخ رن دب سآي ک اه ب س ژکاخ ه ب ا ايا نس رن آي کاخ رريک ب ب ه بی ب بب ا ب ایايش بخ ريگیخ رن نه ۀ تب بخ به سهیقی ایرر اهیس ک را شا ب انر رن يبرا رخ تب بن كزی ز بیب ت بب لش بخ ا ب ذيی عی ه ك تب سارب ب بن نا ب ض اد ا يبر بگ ر یا ارب ب بن ك ارب ب ب بن غن س يك ا هب كبن بخ ارب ب جهب ا خ ا ببئ بخ ب ظ رخ ه بخ سحیا گ ز سجذاب بخ س ژکاخ بیا نران ا نسخ ز ن خ را شا ب انر بب اذنا 12 ساد رن ه ق ب ای ت ه ن كبنه ب تب سارب ب بن ه ه یص رن تب بن ه فیر يب نئ يب یعی ا خ اهب طب ب خ ساد ب ب قیان ی ا : 1- ساد بخ را بک 27 ساد 87 ساد ا ساد ب بن نا بگذنا ک 66 ساد ا ساد ب بن نا بگذنا ک 21 ساد رن 2- ساد بخ را ک 18 ساد - رن یص ه فیر را شا ببي ب هیم ی ا : اهف- 66 ساد اجببنخ ب- 21 ساد اا بنخ را شا ببي یص نئ رن 4- ب هیم : ی ا اهف- 60 ساد اجببنخ ب- 6 ساد اا بنخ 5- رن ایايش یعی تب سارب ب بن سج ر رانر )12( 228 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE برنامۀ درس ی رن بن ه ريا تب ضی ق ۀ ض تر رنتبنۀ ح ب اي ک بیاخ بهی بی بهۀ را بهی ض لی ب بک بخ انر خ رن را بن س ارب ب ایسک تب ا ا : ايا ایسک ه الف : واحدهاى اجبارى ن ب بک يیه رن را بن سارب ب تب ح ه ط ن ك زب رن ایايش ه فیر ببي انر ه ر را شا ب ه س یعی ن ایايش ه فیرخ نئ )1( : ی ا ب هیم ايا ساد بخ رن 66 ساد اجببنخ نا بگذنا شمارۀ درس 101 أ 102 أ 10 أ عنوان درس رن آه ب تب بن ه س زی ا بخ بن )1( ه س زی ا بخ بن )2( تعداد واحد 211 ر ن تب بن 221 ارب ب بن )1( 241 اف سهكبمل بن )1( 24 بنش بن 245 ه ب تب بن 251 یجز ا بن ب عیب 11 بن اه غ 21 ارب ب بن )2( 22 ا اع ه ی بن 1 ادبيات تطبيقی ميان عربی وفارس ی 2 عروض وقافیه فارس ی 41 اف سهكبمل بن )2( 51 یجز ا عیب ب بن 82 بن بلغ 411 ض كبنتیرخ رن تب بن NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 229
دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن ه ی ه ب ی بن ارب ب را ب سنهب ه بیق ارب بن ض عیب )1( 422 426 452 ع 241 رن دبلی ك را شا ب انر رن ایايش نئ ببي 60 ساد نا اجببنخ )14( بگذنا ايا ساد بخ رن ب هیم ی ا : شمارۀ درس عنوان درس تعداد واحد 101 أ رن آه ب تب بن 102 أ ه س زی ا بخ بن )1( 10 أ ه س زی ا بخ بن )2( 211 ر ن تب بن 221 ارب ب بن )1( 241 اف سهكبمل بن )1( 24 بنش بن 245 تب ه ب بن یجز ا بن ب عیب 251 21 ارب ب بن )2( 22 ا اع ه ی بن 1 ادبيات تطبيقی ميان عربی وفارس ی 2 عروض وقافیه فارس ی یجز ا عیب ب بن 51 بن بلغ 82 ض كبنتیرخ رن تب بن 411 ه ی ه ب ی بن 422 426 ارب ب را ب سنهب 452 ه بیق ارب بن ع 20 ك بب ب ۀ عیبى 20 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE ب : واحدهاى اختيارى را شا ب انر ك رن ایسک تب سارب ب بن ب ضی ق ارب ب بن رن ایايش ه فیر ه غ ه خ ا ه ب ساد بخ ی ه 21 ا )15( زبي : ساد نا ا بب شمارۀ درس 2 24 25 412 42 424 428 454 49 ع 22 ع 11 ف 154 ف 14 عنوان درس ارب ب بن )2( نتبع ب ارب ب ا بم زبيش هشبه باى رن ی گ يک اريب بن ارب ب به بن عی ب ى بن ارب ب دزب بن یجز زرهب ه عب س ژک اخ عیسض سقب ه ی عبب )1( ايیا ز عیب ب ى بن بخ ا له تب بن خی ب بخ سه ه ت هیقی تعداد واحد اهب را شا ب ك رن ایسک تب سارب ب بن ب ضی ق ارب ب بن رن ایايش نئ ه غ ه خ ا ه ب ساد بخ ی ه )16( زبي : شمارۀ درس ا 6 ساد نا ا بب 11 عنوان درس بن اه غ تعداد واحد 24 نتبع ب ا بم NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 21
دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن ارب ب زبيش بن ارب ب بن )( هشبه باى رن ی گ يک اريب بن ارب ب به عی ب ى بن ارب ب دزب بن یجز زرهب ه عب س ژک اخ ب ى بن ه ت بخ سه بن خی ب تب بخ ا له هیقی 25 412 42 424 428 454 49 ف 14 را زبي ج: واحدهاى گرايش فرعى رن ضی لی را بک يیه ایايش یعی سج ر رانر را شا ب ۀ ارب ب ه ا تب سارب ب بن نا ب ع ا ایايش یعی ا بب )17( س 21 ساد رن ی نا ب ا : تعداد واحد شماره درس عنوان درس 101 أ 102 أ 10 أ رن آه ب تب بن ه س زی ا بخ بن )1( ه س زی ا بخ بن )2( 211 ر ن تب بن 241 اف سهكبمل بن )1( 251 یجز ا بن ب عیب 51 یجز ا عیب ب بن از برنامۀ درسی مقطع كارشناسی زبان وادبيات فارسی دانشگاه یرموک كه در باال به صورت پنج جدول ارائه شده برمی آید كه این برنامه در گرایش منفرد گرایش رئيس وگرایش فرع حایز اهميت است ودارای همه واحدهای درسی الزم و ضروری برای دانشجویان رشتۀ زبان وادبيات فارسی است. شایان ذكر است كه تدریس زبان فارسی در این گروه بخوبی صورت می گيرد واستادان تنها به زبان فارسی درس می دهند زیرا که همه اعضای هيئت علمی این گروه از دانشگاه 22 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE های ایرانی فارغ التحصيل شدند وسال ها را در ایران وميان فارسی زبانان گذراندند. در پایان این مقاله می توان نتيجه گرفت که دانشجویان اردنی كه در این گروه به تحصيل زبان وادبيات فارسی مشغولند تشنۀ زبان فارسی هستند وروز به روز از لذتهای این زبان بهره می برند وعالقمند می شوند به حدی كه توانستهاند در كمترین مدت به این زبان صحبت كنند وبا فارسی زبانان رابطهای برقرار كنند. نگارنده كه به عنوان عضو هيئت علمى این گروه وسال ها در این دانشگاه گذارنده وبا دانشجویان این گروه سروكار دارم واز مشكالت وگرفتاری های آنها اطالع دارم می توانم بگویم كه زبان وادبيات فارسی برای دانشجویان اردنی شربتی گوارا شده است وآنها اميدوار هستند که هر چه زودتر برنامه کارشناسی ارشد در این رشته راه اندازی شود تا بتواند تحصيالت تکميلی خود را ادامه دهند. تشکر وقدردانی از مرکز تحقيقات دانشکدۀ زبان ها وترجمه وشورای علمی دانشگاه ملک سعود به خاطر پشتبانی مالی کمال تشکر وسپاس را اعالم می نمایم. شكر وتقدیر أتوجه بالشكر والتقدیر لمركز بحوث كلية اللغات والترجمة والمجلس العلمي بجامعة الملك سعود على دعمه المالي لهذا البحث. NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 2
دانشگاه يرموک ونخستين کرسی زبان وادبيات فارسی در دانشگاه های اردن پی نوشته ها )1( نگاه کنيد: کتاب 17 به رابط زیر: دليل الطالب )2015-2014( جامعة اليرموك صص https://www.yu.edu.jo/studentguide/#16 )2( نگاه کنيد: همان منبع به رابط https://www.yu.edu.jo/studentguide/#22/z همچنين نگاه کنيد رابط زیر: http://ar.wikipedia.org/wiki/%d8%ac%d8%a7%d9%85%d8% B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%B1%D9%85%D9 )4( %88%D9%8 )( برای کسب اطالعات بيشر دربارۀ مرکزهای مختلف به رابط زیر مراجعه بفرمایيد: http://www.yu.edu.jo/index.php?option=com_k2&view=itemlist&lay out=category&task=category&id=18&itemid=4 برای اطالعات بيشتر نگاه کنيد کتابخانه دانشگاه یرموک به رابط زیر: /http://library.yu.edu.jo همچنين نگاه کنيد: کتاب دليل الطالب )2015-2014( جامعة اليرموك ص 168 به رابط زیر: https://www.yu.edu.jo/studentguide/#128/z )5( نگاه کنيد رابط زیر: https://www.yu.edu.jo/studentguide/#22/z )6( برای کسب اطالعات بيشتر دربارۀ برنامه های کارشناسی ارشد در دانشگاه یرموک به رابط زیر مراجعه فرمایيد: http://graduatestudies.yu.edu.jo/index.php?option=com_content&view =article&id=250&itemid=608 )7( برای کسب اطالعات بيشتر دربارۀ برنامه های دکتری در دانشگاه یرموک به رابط زیر مراجعه بفرمایيد: http://graduatestudies.yu.edu.jo/index.php?option=com_content&v iew=article&id=246&itemid=594 )8( نگاه کنيد: تالش هاى شاعر بزرگ اردن "عرار" در قلمرو ادبيات فارسى بسام على ربابعه مجله دانشكده ادبيات دانشگاه طهران صص 155-170 شماره 8 6 7 سال 2004 م به رابط زیر: http://jflh.ut.ac.ir/article_11787_1187.html )9( برای اطالعات بيشتر نگاه کنيد: خيام در ادبيات معاصر اردن: با تكيه بر آثار شاعر بزرگ اردن" عرار" بسام علی ربابعه رساله دکتری نسخه خطی دانشگاه تهران 18 ه ) 2004 م( ومقاله: تالش هاى شاعر بزرگ اردن "عرار" در قلمرو ادبيات فارسى. 24 NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II
BESSÂM ALİ RABÂBE )10( شایان ذکر است که این یادداشت ها از مصاحبه نویسنده با جناب دکتر عارف الزغول. )11( برای اطالعات بيشتر دربارۀ گروه زبان های سامی وشرقی نگاه کنيد رابط زیر: http://www.yu.edu.jo/index.php?option=com_k2&view=item&lay out=item&id=8&itemid=50 )12( نگاه کنيد رابط زیر: http://www.yu.edu.jo/index.php?option=com_k2&view=item&layout =item&id=8&itemid=50 ) )1( نگاه کنيد رابط زیر: http://admreg.yu.edu.jo/index.php?option=com_docman&task=cat _view&gid=10&itemid=159 ) )14( نگاه کنيد منبع پيشين. ) )15( نگاه کنيد همان منبع. ) )16( نگاه کنيد همان منبع. ) )17( نگاه کنيد همان منبع. NÜSHA, YIL: 14, SAYI: 9, 2014/II 25