6111 SAYILI KANUNLA TARIM İŞLERİNDE SÜREKSİZ ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI Ahmet ADIGÜZEL* 1. GİRİŞ Tarım işleriyle iştigal eden kişilerin sosyal güvenliği eskiden beri sorun olarak karşımıza çıkmıştır. Ancak 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair (Torba) Kanunla tarım işleriyle uğraşan kişilerin lehine düzenlemeler getirilmiştir. Çalışmamızda tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlarla ilgili yapılan düzenlemeler üzerinde durulacaktır. 2. 6111 sayılı Kanun öncesi Tarım İşiyle iştigal edenlerin Durumu Tarım işleri iş hukuku uygulamasında önemli bir yer tutmaktadır. İş kanununda tarım işi 2002 yılına kadar tam manasıyla tanımlaması yapılamamıştır. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarım işini Arazide deniz ve göl ve nehirlerde ekim dikim bakım yetiştirme yolu ile bitki orman hayvan balık ve bunların mahsullerinin istihsalini ifade eder. diye tanımlamıştır. İş Kanununda tarım işlerinin tam manasıyla tanımlanamamış olmasından doğan boşluk 4773 sayılı kanunla (T.C. Yasalar, 2002) giderilmiştir. Tarım işinin ne anlama geldiği açık olarak belirtilmemesi uygulamada Yargıtay kararlarına konu olmuş tarım işlerinden sayılmayan bazı işlerin Yargıtay kararlarıyla tarım işlerinden sayılmış bazıları sayılmamıştır. İş kanunda yapılan değişikliğe kadar Yargıtay verdiği kararlarda üretme ve yetiştirme süreci tamamlandıktan sonra yapılan faaliyetleri tarım işi olarak nitelendirmiştir. Tarım işlerinde önemli olan üretme yetiştirme ve bakımdır 1 Yalnız bir şeyin üretimi bakım yada yetiştirilmesi de yetmez işin bu belirtilenlerle çok yakın bir ilişki içinde olması gerekmektedir. 2 * Unkapanı Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yrd. Sosyal Güvenlik Kontrol Memuru 1 Üretim,bakım yetiştirme,tarım işinin başlıca özelliklerindendir.bu ana özellikleri içermeyen hizmetlerin tarım işi sayılamayacağı tartışılamaz, Yarg.10.HD., 30.6.1983,3431/3575,Yelekçi,s.56 2 Yargıtay, tarım işini toprak ve bazen de denizle bağlantılı olsa da, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretim,yetiştirme ve bakımı işi olduğunu benimsemekte, bunu yaparken de görülen işin galip vasfına bakmakta, emeğin doğrudan bu tür işlerde yoğunlaşmasını gerekli görmektedir.bkz.akyiğit,iş Kanunu,s.198 327
4857 iş kanunun 111. maddesinde Bir işin bu Kanunun uygulanması bakımından sanayi, ticaret, tarım ve orman işlerinden sayılıp sayılamayacağını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bir yönetmelikle belirler. Tarım ve ormandan sayılan işlerde çalışanların, çalışma koşullarına ilişkin hükümleri, hizmet akdi, ücret, işin düzenlenmesi ile ilgili hususlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Kanundan da anlaşılacağı üzere bir işin tarım işi sayılıp sayılamayacağı ve çalışma koşullarına ilişkin düzenlemelerin Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının hazırlayacağı yönetmelikle belirleneceği belirtilmektedir. 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlara ve hak sahiplerine, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde bu Kanunda yazılı şartlarla sosyal sigorta yardımları sağlamak, sigortalılığın tespit, tescil ve takibine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde müştereken çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların bu Kanunda yazılı şartlarla sosyal güvenliğinin sağlanmasıdır. Sosyal güvenlik kanunları kapsamı dışında olanlarla, bu kanunlara göre malullük, emeklilik (yaşlılık) aylığı, sürekli tam işgöremezlik geliri almayanlardan; süreksiz olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle çalışanlar istekte bulunmaları kaydıyla bu Kanuna göre sigortalı sayılırlar. 5510 sayılı kanunun 106. maddesiyle; 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bunun yanında 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun 1 ilâ 5, 13 ilâ 17, 24 üncü, 33 üncü ve 35 inci maddeleri de yürürlükten kaldırılmıştır. 5510 sayılı yasanın 3. maddesinin 19. bendinde Tarım işini Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde veya kamuya mahsus mahallerde; ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yoluyla yahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle 328
bitki, orman, hayvan ve su ürünleri elde edilmesini ve/veya bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından; muhafazasını, taşınmasını veya pazarlanmasını, ifade eder diye tanımlamıştır. 5510 sayılı yasanın 4. maddesinin b bendinin 4. fıkrasında tarımsal faaliyette bulunanları sigortalı saymıştır. 8. maddenin 1. fıkranın a bendinde tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün sigorta işe giriş bildirgesinin kuruma verilmesi gerektiği 9. maddenin b fıkrasının 5. bendinde (Bent 25.02.2011 tarih ve 27857 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kanun ile Değişmiştir.) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetinin sona erdiği veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca muafiyet kapsamına girdiği yahut 65 yaşını doldurması nedeniyle talepte bulunduğu tarihten, itibaren sigortalılığının sona ereceği belirtilmiştir. 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar bu Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilir. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklıdır. Bu Kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir. 3. 6111 sayılı Kanun SONRASI Tarım İşiyle iştigal edenlerin Durumu 5510 sayılı kanun ile Sosyal Güvenlik alanında büyük yenilikler yapılmıştır. 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar 5510 sayılı kanun yürürlüğe girmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlar 5510 sayılı yasanın 4.maddenin b fıkrasının 4. bendi gereği sigorta kapsamına alınmıştır. 3 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigor- 3 5510 sayılı kanun 4/b:Tarımsan faaliyette bulunanlar 329
talar Kanunu tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlara ait kanunda 1, 5 inci, 13, 17 nci, 24 üncü, 33 üncü ve 35 inci maddeleri de 5510 sayılı kanununla yürürlükten kaldırılmıştır. Böylelikle tarım işlerinde çalışanlar için bir belirsizlik başlamıştır. Özelliklede tarımda süreksiz çalışanlar belirli bir yere tam manasıyla bağlı olmayan mevsimlik işçi olarak da adlandırabileceğimiz kişiler Çukurova da pamuk tarlalarında çapa yapmak hasat toplamak, Karadeniz de fındık diplerini çapalamak fındık toplamak çay ve diğer tarım işlerinde çalışmak zor şartlarda hayat mücadelesi vermektir. İşte Bu tür çalışanlar için 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair (Torba) Kanunun 51 inci maddesiyle Kanuna 01.03.2011 tarihinden itibaren ek 5 inci madde ilave edilmiştir. Söz konusu madde ile kamu idarelerinde tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır. 4 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair (Torba) Kanunun ek 5 inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışıp 01.03.2011 tarihinden itibaren sigortalı olmak için müracaat edenlerin bu kapsamda sigortalı sayılabilmesi için; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışmaması, 5 İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmaması, Mülga 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmaması, 6 4 5510 sayılı kanun 4/a:Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar 5 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile; (a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar (b) Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (c) Kamu idarelerinde çalışıp (a) ve (b) kapsamı dışında çalışanlar Sigortalı sayılmışlardır 6 5510 sayılı kanun Geçici Madde 20 - (Ek madde: 17/04/2008-5754 S.K./73. mad) 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirket- 330
Kendi sigortalılıklarından dolayı Kanun ile Mülga 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre gelir veya aylık almaması, 2925 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmaması, (T.C. Yasalar, 1983) 18 yaşını doldurmuş olması şartları aranacaktır. Bu şartlan taşıyanlardan tarım işlerinde süreksiz çalışanlar Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine müracaat edecekler, sigortalılıkları da müracaat ettikleri tarih itibariyle başlayacaktır. 5510 Sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre tarım işlerinde süreksiz çalışan sigortalılar için oluşturulacak sicil dosyaları sigortalıların sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğünde veya sosyal güvenlik merkezinde bulunacağından, çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine Tarım işlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait giriş Bildirgesi ile müracaat edenlerin tescil işlemi yapıldıktan sonra, sigortalı dosyası oluşturulmak üzere belgeler sürekli ikametlerinin bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine gönderilecektir. Ayrıca, sigortalıların çalıştıkları illerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine sigortalılık işlemleri ile ilgili olarak talepte bulunmaları halinde işlemleri yapıldıktan sonra, belgeler sigortalı dosyasının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine gönderilecektir. Sigortalılara 5510 sayılı kanunun ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılıklarının başlatıldığı hususunda bilgi verilecektir. 2925 sayılı Kanun gereğince sigortalıkları devam edenler de bu kapsamdaki sigortalılıkları sona ermediği sürece ayrıca Kamu idarelerinin tarım veya orman işlerinde leri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri herhangi bir işleme gerek kalmaksızın bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilerek bu Kanun kapsamına alınır. Üç yıllık süre Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Devir tarihi itibarıyla sandık iştirakçileri bu Kanunun 4 üncü maddesinin (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. 331
hizmet akdiyle süreksiz olarak çalıştırılanlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı sayıldıklarından ek 5 inci madde hükümleri bu sigortalılar için uygulanmayacak ve Kanunun ek 5 inci maddesi hükümlerinden faydalanamayacaklardır. 5510 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı; 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddeye istinaden sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde çalışmaya başladıkları tarihten, Sigortalılıklarını sona erdirme talebinde bulunanların talep tarihinden, Prim borcu bulunanlardan talepte bulunanların primi ödenmiş son günden, Gelir yada aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazanmış olmak Şartıyla talep tarihinden, Ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erdirilecektir. Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamındaki sigortalılığı 4 üncü maddeye göre çalışması nedeniyle sona erenlerin ek 5 inci maddeye tabi sigortalılığı zorunlu çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren kendiliğinden başlatılacaktır. Bunlardan ayrıca Tarım işlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi alınmayacaktır. 5510 Sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar için ay 30 gün, yıl ise 360 gün olarak dikkate alınacaktır. Süreksiz tarım sigortasına müracaat eden sigortalılar 01.03.2011 tarihinden itibaren 5510 Sayılı Kanunun 82 nci maddesine 7 göre belirlenen prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak kaydıyla sigortalı tarafından belirlenen günlük kazancın otuz katının % 34,5 i oranında prim ödeyeceklerdir. Bu primin % 20 si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, % 12,5 i genel sağlık sigortası, % 2 si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primi olacaktır. Ancak, Kanuna 6111 sayılı Kanunun 52 nci maddesi ile eklenen geçici 29 uncu madde ile Kanunun ek 7 5510 Sayılı Kanun Madde 82: Günlük kazanç sınırları : (Fıkra 25.02.2011 tarih ve 27857 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kanun ile Değişmiştir.) Bu Kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, sigortalıların yaşlarına uygun asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 16 yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç alt sınırının 6,5 katıdır. 332
5 inci maddesi kapsamındaki sigortalılar 01.03.2011-31.12.2011 tarihleri arasında 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırının on sekiz katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle otuz katını geçmemek üzere prim ödeyeceklerdir. Kanunun ek 5 inci maddesine tabi olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar; Tablo A da belirtilen primleri ödeyeceklerdir. Sigortalılar talepte bulunmaları halinde üst sınıra kadar da prim ödeyebilir. Tablo A Günlük Sigorta Tarih Kazanç Alt Sınırı Gün (II) Yüzdelik (III) Primine Esas Kazanç (I) (I*II*III) 01.03.2011-30.06.2011 26,55 TL 18 %34,5 164,88 TL 01.07.2011-31.12.2011 27,90 TL 18 %34,5 173,26 TL 4. DEĞERLENDİRME 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair (Torba) Kanunun 51 inci maddesiyle Kanuna 01.03.2011 tarihinden itibaren ek 5 inci madde ilave edilmiştir. Bu ilave edilen madde ile tarım işlerinde süreksiz çalışanlar Sosyal Güvenlik şemsiyesi altına alınmıştır. Ancak bu tip işlerde çalışanlar sigortalarını yapabilecek kadar bilinçli mi bunu zaman gösterecek ancak tarım işlerinde süreksiz çalıştığını beyan eden kişinin kurumdan alacağı Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri ne kadar doğru aslında bunu sorgulamak gerekli muhtarlık seçmeninin verdiği Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesini neye göre onaylar veya onaylamaz aynı şekilde ikamet ettikleri il yada ilçede bulunan tarım müdürlükleri 333
hangi kritere göre beyan edilen Giriş Bildirgesini onaylayacak ülkemizde o kadar çok emekli olmak için çalışma gününe ihtiyacı olan var ki bunlar daha önce İsteğe bağlı olarak bu günleri telafi edip Sosyal Sigortalar Kanununa (SSK,4/a) tabi olarak emekli olabiliyorlardı. Ancak 01.10.2008 tarihinden sonra yürürlüğe giren 5510 Sayılı Kanunla isteğe Bağlı sigorta kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar (Bağ-Kur,4/b) olarak nitelendirildiğinden emekli olma şartları ağırlaşmış isteğe bağlı sigortalı sayısı her geçen gün düşmüştür. Böyle bir durumda çalışma gününe ihyacı olan bu kişiler bu fırsatı kaçırır mı? Bence kaçırmaz çünkü kanun açık Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri il yada ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatmaları ve ayrıca primlerin düşük olması bilinçli olan bir kesimi bu yola iteceğine inanıyorum. Ülkemizde tam manasıyla her kesim Sosyal Güvenlik şemsiyesi altına alınamamıştır. doğal olarak her insanın bir gün emekli olabilme hayali insanları bazen kanun açıklarından faydalanmaya iter. 5.SONUÇ 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair (Torba) Kanunun ile 5510 Sayılı Kanun ve diğer bir çok kanun ile ilgili düzenleme yapılmış özellikle 5510 Sayılı Kanunda gözden kaçmış olan gerçekten sosyal güvenlik ilkesiyle bağdaşmayan maddelere düzenlemeler getirilmiştir. Özellikle tarım işleriyle süreksiz çalışanların durumu bu kanunla çözüme kavuşturulmuştur. Ancak kanundaki bazı belirsiz durumlar özellikle işe giriş bildirgesinin ikametgahın olduğu mahalle muhtarı ve İl veya İlçelerde bulunan Tarım müdürlüklerine onaylatılması hangi kriterlere göre onaylanacağının tam manasıyla ortaya konulmamış olmasından dolayı ileride kayıtlarını yapmış bazı kişileri mağdur edebilir. Çünkü sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez. Özellikle isteğe bağlı sigortalılar ile gün eksikliğinden dolayı emekli olamayan kesim tarım işlerinde hizmet akdiyle 334
MALİ süreksiz çalıştığını beyan edip sigortalılığını başlatabilir. Kurum ileride bu tip sigortalı olan ve filli olarak bu işi yapıp yapmadıklarının tespiti için denetime tabi tutabilir. Böylece tam emekli oldum derken mağdur duruma düşülebilir. KAYNAKÇA T.C. Yasalar (20.10.1983). 2925 tarım işçileri sosyal sigortalar kanunu. Ankara : Resmi Gazete (18197 sayılı) T.C. Yasalar (15.08.2002). 4773 Sayılı Kanun : İş Kanunu, Sendikalar Kanunu ile Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. Ankara : Resmi Gazete T.C. Yasalar (16.06.2006). 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu. Ankara : Resmi Gazete (26200 sayılı) T.C. Yasalar (25.02.2011). 6111 sayılı bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu ve diğer bazı kanun kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında kanun. Ankara : Resmi Gazete (27846 sayılı) 335
336