MEYAN KÖKÜ ÖZÜTLEMESİNDE MİKRODALGA VE SOKSLET YÖNTEMLERİNİN ETKİSİ NİLAY TEZEL FATİH ÇİMEN PROJE DANIŞMANLARI Prof. Dr. Fehime ÇAKICIOĞLU TEKNİSYEN SELDA SEZER Doç. Dr. ATİLLA CİHANER MALATYA 29 HAZİRAN-8 TEMMUZ 2012
MEYAN KÖKÜ ÖZÜTLEMESİNDE MİKRODALGA YÖNTEMİ ve SOKSLET EKSTRAKSİYONUNUN ETKİSİ
Bu çalışmanın amacı, meyan kökü özütünün mikrodalga yöntemi ve sokslet özütleme yöntemiyle elde edilmesi
Meyan kökü özütününe mikrodalga yöntemi ve sokslet özütleme yöntemiyle elde edilmesi ve elde etmek için uygulanan geleneksel yöntemde çözücünün mikrodalga yönteminde ise uygulanan güç ve zamanın etkisinin incelemek
Meyan kökü birçok hastalığın tedavisinde şifa kaynağı olarak kullanılmaktadır. İçerisinde yer alan sapanin, glisirizin, flamorit, kumarin, izoflovan gibi birçok madde ilaç yapımında yaygın olarak kullanılır. Bronşit ülser soğuk algınlığı egzama gibi rahatsızlıklara iyi geldiği keşfedilmiştir. Tatlı olması nedeniyle ilaç, şekerleme, bazı gıda ürünlerinde lezzet verici olarak toz halinde eczacılıkta hapların hazırlanmasında kıvam ve şekil vermek için kullanılır.
Mikrodalga enerjisinin etkinliği çözücünün içeriğine bitki materyaline ve uygulanan mikrodalga gücüne bağlıdır. Genel olarak 2,5-7,5 GHz mikrodalga aralığında doğal ürünlerin özütlemesi gerçekleştirilmektedir. Polar moleküller ve iyonik türlerin bulunduğu durumlarda daha hızlı bir enerji yayılması gerçekleşir. Mikrodalga ısıtmasının avantajı moleküllerin kutuplarındaki yükseltgenen zayıf hidrojen bağlarının bozundurulmasıdır. Bu yöntemle özütleme iki farklı sistemle gerçekleştirilmektedir: Sıcaklık ve basıncın kontrol edilebildiği kapalı sistem Güç ve zamanın kontrol edilebildiği açık sistem
Bu yöntemle narin bitkilerden yüksek miktarda basit ve ucuz yolla esansiyel yağ elde edilir.
Meyan kökü Etanol Heksan Saf su Beher Mikrodalga Manyetik karıştırıcı-ısıtıcı Cam baget Cam balon Pipet Sokslet ekstraktörü Geri soğutucu Spatül Mezür Balık magnet Elek Makas havan
Meyan kökleri havanda ezilerek parçalandı, elekten geçirildi. Belirli miktarda meyan kökleri beherlere tartıldı. Üzerlerine saf su ilave edildi. Mikrodalga özütlemesi: Mikrodalga cihazı ile gücün 90 ve 135 Watt ve sürenin 5-15-30 dakika etkisi incelendi. Elde edilen özütlerin 252nm dalga boyunda absorbansları okundu. Sokslet özütlemesi: heksan, aseton ve metanol çözücüleri kullanıldı. Özütleme düzeneği kuruldu ve meyan kökünün bulunduğu haznede bulunan çözücü berraklaşana kadar özütleme yapıldı.
enzim çözeltilerinden 0.1 ml- 0.3 ml- 0.5 ml- 0.7 ml- 0.9 ml katıldı. Meyan kökleri özütleri saat camına koyularak etüvde bekletilip kristallendirildi. Meyan Kökü Özütü İçerisindeki Katalaz Enziminin Aktivitesinin Ölçülmesi Antioksidan tayini için katalaz enzimi aktivite yöntemi kullanıldı. Bu yöntemde; Enzim çözeltisi 1/10 oranında seyreltilerek 0.1 ml örnek alındı. Üzerine 2.8 ml tampon çözeltisi katıldı. Daha sonra üzerine 0.1 ml H 2 O 2 ilave edilerek deney tüpü çalkalandı ve 240 nm de UV-VIS spektrofotometrede 10 s aralıklarla 50 s boyunca soğurumlar okundu. Katalaz enzim kinetiği için, 2.8 ml- 2.6 ml- 2.4mL- 2.2 ml- 2.0 ml tampon çözeltileri üzerine sırasıyla 1/10 oranında seyreltilen
SONUÇLAR ve TARTIŞMA Meyan kökü özütü elde etmek için uygulanan mikrodalga yönteminde güç ve zamanın etkisi GÜÇ (W) ZAMAN (Dk) SOĞURUM (A.U.) 90 5 0.215 90 30 0.566 135 5 0.407 ÇÖZÜCÜ ZAMAN (DK) Çözücü/Meyan (ml/g) Kökü SOĞURUM H 2 O 5 60/1 0,757 H 2 O 30 60/1 0,779 C 3 H 6 O 60 200/17 -------- C 2 H 5 OH 90 200/17 1.080
Bu çalışma ile meyan kökü özütlemesinde geri soğutucu yönteminin mikrodalga yönteminden daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Mikrodalga yönteminde uygulanan güç ve zaman etkili iken geri soğutucu yönteminde etkili değildir. Aseton ile elde edilen özütün antioksidan aktivite gösterdiği görülmüştür.kullanılan su, aseton ve etanol çözücülerinden en etkin çözücünün su olduğu görülmüştür. Aseton çözücüsü kullanılarak elde edilen meyan kökü özütünün 10 s aralıklarla soğurumları ZAMAN (s) SOĞURUM (A.U.) 10 1.542 20 1.535 30 1.529 40 1.524 50 1.522
TEŞEKKÜR Çalıştay koordinatörü: Prof. Dr. Mehmet AY a sunuları ve çalışmalarıyla bizleri aydınlatan danışmanlarımız: Prof. Dr.Fehime ÇAKICIOĞLU ÖZKAN, Doç. Dr.Atilla CĠHANER Teknisyen Selda SEZER e, tüm çalıştay ekibine ve Ġnönü Üniversitesi ne teşekkür ederiz