AMERİKA TARIM BAKANLIĞI TARIM PAZARLAMA BİRİMİ PAMUK PROGRAMI PAMUK SINIFLANDIRMASI VERİLERİ ANLAMA Nisan 2005
- 1 - AMERİKA TARIM BAKANLIĞI, TARIM PAZARLAMA BİRİMİ, PAMUK PROGRAMI EVRENSEL SINIFLANDIRMA VERİ FORMATI (Pamuk Programınca Önerilen Form1 İçin Veri Dağıtımının Tüm Yöntemlerine Uygulanabilir) ALAN ADI SÜTUN Çırçır Kod Numarası 01-05 Çırçır Balya Numarası 06-12 Sınıflandırma Tarihi 13-20 Modül,Trailer ya da Tek Balya 21 Modül/Trailer Numarası 22-26 Modül/Trailer'da Balyalar 27-28 Resmi Renk Değeri 29-30 Elyaf Sap Uzunluğu (bir inçin 32.leri) 31-32 Elyaf İnceliği (Mikroner) 33-34 Mukavemet (gr/tex) 35-37 Yaprak Değeri 38 Yabancı Madde 39-40 Notlar 41-42 Cihaz Renk Derecesi 43-44 Renk Çeyreği 45 Renk Rd 46-48 Renk +b 49-51 Pamuk Tiftiği Olmayan İçerik ( Çöp Yüzde Alanı) 52-53 Elyaf Uzunluğu (Bir inçin 100.sü) 54-56 Uzunluk Uyumu Endeksi (yüzde) 57-59 Upland ya da Pima 60 Kayıt Türü 61 Kayıt Durumu 62 Emtia Kredi Kurumu Kredi Prim ve İndirimleri 63-67
- 2 - Upland pamuğunu sınıflandırma sistemi, sınıflandırma yaprak değeri, (varsa) yabancı madde ve renk derecesinin, elyaf uzunluğunun, mikronerin, mukavemetin, uzunluk uyumu endeksinin renk Rd, renk +b ve çöp yüzde alanının cihazla ölçümünden oluşur. Amerika Tarım Bakanlığı Upland pamuk sınıflandırmasında kullanılan tüm ölçümler Uster High Volume Instrument (HVI)* sistemindendir. Pima pamuğu sınıflandırması, sınıflandırıcı renk ve yaprak derecelerinden, (varsa) yabancı madde ve renk değeri (resmi olmayan), elyaf uzunluğu, mikroner, mukavemet, uzunluk uyumu endeksi, renk Rd, renk +b ve çöp yüzde alanının cihazla ölçümünden oluşur.upland pamuk sınıflandırmasında olduğu gibi, Amerika Tarım Bakanlığı Pima pamuk sınıflandırmasında kullanılan tüm ölçümler User High Volume Instrument (HVI) sistemindendir. Endüstriye sağlanan çoğu sınıflandırma verisi direkt olarak modem ya da internet vasıtasıyla iletişim araçlarının kullanımıyla sağlanmıştır. Her balya için sınıflandırma verisi sağlamak adına, gelen balya tanımlama etiketi mutlaka aşağıda belirtilen gereklilikleri karşılamalıdır. Açıklamayı kolaylaştırmak adına, çeşitli kalite ölçümlerini açıklamak için Evrensel Sınıflandırma Veri Formatı kullanılmıştır. *High Volume Instrument (HVI)'ın patenti Uster Technologies'e aittir. Çırçır Kod Numarası (Sütunlar 1-5) Çırır kod numarası beş haneden oluşmaktadır.ilk iki hane Sınıflandırma Bürosunu işaret eder ve son üç hane çırçırı belirtir. Bu kod numarasını bölgedeki Sınıflandırma Bürosu seçer ve her çırçır için kod sağlayabilir. Çırçır Balya Numarası (Sütunlar 6-12) Yedi haneli balya numarası çırçır tarafından belirlenir. Tanımlama amacıyla numunelerin iki yarısının arasına çırçır kod numarası ve çırçır balya numarası ile ön baskısı yapılan bir barkodlu balya tanımlama etiketi yerleştirilir. Bu, her balyaya beş yıl içinde tekrarlanmayan eşi olmayan 12 haneli bir numara veren Kalıcı Balya Tanımlama (PBI) etiketidir.sınıflandırma Bürosu numuneyi sınıflandırmadan önce balya tanımlamasını bilgisayara girmek için barkodları tarar. Sınıflandırma Tarihi (Sütun 13-20) Bu, balyaların Sınıflandırma Bürosunda sınıflandırıldığı tarihtir. Formatı YYYYAAGG (Yılgün-ay) şeklindedir. Modül, Trailer ya da Tek Balya (Sütun 21) Bu tek haneli kod, numunenin tek bir balya mı yoksa modül/trailer ortalama balya olarak mı üretildiğini belirtir. Tek balya = 0 Modül = 1 Trailer = 2 Modül Ortalama ile ilgili detaylı bilgi 9 ve 10. sayfalarda verilmiştir.
- 3 - Modül/Trailer Sayısı (Sütunlar 22-26) Beş haneli bir sayı çırçıra atanan modül/trailer sayılarını belirtir. Modül/Trailer'da Balyalar (Sütunlar 27-28) İki haneli bir sayı, modül ortalama hesaplamasıyla ortaya çıkan modül/trailer'daki balya sayısını belirtir. Resmi Renk Değeri (Sütunlar 29-30) Sınıflandırma kayıtlarında görülen resmi Upland renk değeri yapılan ölçümlerle belirlenir. Renk pamuktaki grilik ve sarılık derecesini işaret eder. Sınıflandırma kayıtlarında görülen resmi Pima renk değeri sınıflandırıcı ile belirlenir. Bu sayfanın altında listelenen belirli özel durum kodları Upland ve Pima için renk değeri sütunlarında gösterilmiştir. Yabancı maddeler ve diğer özel durumdaki pamukları tanımlayan kodlar 6. sayfada görüldüğü gibi yabancı madde ve notlar bölümünde gösterilmiştir. Amerika Upland ve Amerika Pima renk değerlerini tanımlayan kodlar aşağıdaki gibidir: Upland Renk Değerleri 11, 21, 31, 41, 51, 61, 71, 81 Prima Renk Değerleri 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 12, 22, 32, 42, 52, 62, 82 13, 23, 33, 43, 53, 63, 83 24, 34, 44, 54, 84 25, 35, 85 Upland Pamuğu için Özel Durum Kodları 96 Upland ve Pima Karışımı 97 Yangından Zarar Görmüş 98 Sudan Zarar Görmüş Pima Pamuğu için Özel Durum Kodları 93 Pima ve Upland Karışımı 94 Yangından Zarar Görmüş 95 Sudan Zarar Görmüş
- 4 - Elyaf Sap Uzunluğu - (bir inçin 32.leri) (Sütunlar 31-32); (bir inçin 100.leri) (Sütunlar 54-56) Uzunluk, sınıflandırma kaydının hem bir inçte 32. hem de 100.lerde kaydedilir. Uzunluk ölçümleri aşağıda gösterildiği gibi bir inçin 32.lerinde kaydedilir: Upland Uzunluğu Dönüştürme Tablosu Uzunluk (32.leri) Uzunluk(İnç) Uzunluk(32.leri) Uzunluk(İnç) 24 0.79 & daha kısa 36 1.11 1.13 26 0.80 0.85 37 1.14 1.17 28 0.86 0.89 38 1.18 1.20 29 0.90 0.92 39 1.21 1.23 30 0.93 0.95 40 1.24 1.26 31 0.96 0.98 41 1.27 1.29 32 0.99 1.01 42 1.30 1.32 33 1.02 1.04 43 1.33 1.35 34 1.05 1.07 44 & + 1.36 & + 35 1.08 1.10 Amerika Pima Uzunluk Dönüştürme Tablosu Uzunluk (32.leri) Uzunluk (İnç) 40 1.20 ve daha düşük 42 1.21 1.25 44 1.26 1.31 46 1.32 1.36 48 1.37 1.42 50 1.43 1.47 52 1.48 & + Elyaf İnceliği (Mikroner) (Sütunlar 33-34) Mikronerin belirlenmesi için pamuğun her birim kütlede hava akışına direnci ölçülür. Mikroner, pamuğun inceliğinin ölçümüdür. Mikroner ve olgunluk, pamuğun çeşitliliğiyle oldukça yakında ilişkilidir.
- 5 - Mukavemet (gr/tex) (Sütunlar 35-37 ondalık sistem gösterilmiyor) Elyaf mukavemet ölçümü bir yığın elyaf germe çenesinde1/8 inç aralık bırakılıp sıkıştırılarak yapılır. Sonuçlar en yakın onluklarla her tex başına gram olarak kaydedilir. Bir tex birimi 1,000 metre elyaf gramına eşittir. Bu nedenle, kaydedilen mukavemet bir tex birimi ölçüsünde elyaf sıkıştırmayı gerektirir. Aşağıdaki tablo tex başına gram ile ilgili bazı genel açıklamaları göstermektedir.. Elyaf Mukavemet Tablosu Betimleyici Belirleme Mukavemet (tex başına gr) Zayıf 23.0 & altı Orta 24.0 25.0 Ortalama 26.0 28.0 Güçlü 29.0 30.0 Çok güçlü 31.0 & üstü Yaprak Derecesi (Sütun 38) Yaprak, çırçırlama sürecinden sonra pamuk tiftiğinde kalan pamuk bitkisinin yaprağındaki küçük parçacıktır. Upland yaprak değerleri sınıflandırıcı tarafından belirlenir ve hepsi fiziksel standartlarla ifade edilen 1'den 7'ye kadar sayılarla tanımlanır.8 dereceli Upland yaprağı (derece altında), 7 dereceden fazla olan numuneleri tanımlar. Amerika Pima yaprağı da yine sınıflandırıcı tarafından belirlenir ve hepsi fiziksel standartlarla ifade edilen 1'den 6'ya kadar sayılarla tanımlanır ve derecesi 7 olanlar (derce altında), 6 dereceden fazla yaprak derecesi olan numuneleri tanımlar. Yabancı Madde (Sütunlar 39-40) Yabancı madde pamuktaki elyaf ve yaprak dışında kalan herhangi bir maddedir. Yabancı maddeye kabuk, çimen, iğne, tohum zarfı kalıntıları, toz ve yağ örnek olarak gösterilebilir. Yabancı maddenin türü ve miktarın belirlenmesi (az ya da çok), sınıflandırma yapanlar tarafından sınıflandırma kayıtlarına not edilir. Pamuktaki yabancı madde miktarı 1. seviye ya da 2 seviye olarak kaydedilir. 2. seviye çok kirliliği ifade eder. Bir numunede yabancı madde olup olmadığını ve seviyesini tanımlayan kod numaraları aşağıdaki gibidir:
- 6 - Yabancı Madde 01 Hazırlık Seviyesi1 02 Hazırlık Seviyesi2 11 Kabuk Seviyesi 1 12 Kabuk Seviyesi 2 21 Çimen Seviyesi 1 22 Çimen Seviyesi 2 31 Tohum Zarfı Parçaları Seviye 1 32 Tohum Zarfı Parçaları Seviye 2 41 Yağ Seviyesi 1 42 Yağ 2 Seviyesi 2 51 İğne Level 1 52 İğne Level 2 61 Diğer Seviye 1 62 Diğer Seviye 1 Notlar (Sütunlar 41-42) Cihaz uygun olan yerlere not kodu 75'i atar.sınıflandırma yapanlar süreçte sorun yaratabilecek ve iplik kalitesini düşürecek diğer özel durumları belirler. Aşağıdaki not kodları özel durumlu pamukları belirtir: 75 Diğer Tarafı İki ya da Daha Fazla Renk Değeri ya da Renk Grubu ya da Tek Renk Değeri ve Bir Renk Grubu 76 Yüksek Yeniden Çırçırlanmış 77 Yeniden Paketlenmiş 78 Normalden Daha Kırmızı (Pima) 92 Testereli Çırçır Makinesinde Çırçırlanmış Pima Cihaz Renk Kodu (Sütun 43-44) Renk çeyreği (Sütun 45) Renk Rd (Sütun 46-48) Renk +b (Sütun 49-51) Renk belirleme Upland için resmi renk derecesidir ve 29-30. sütunlarda gösterilmiştir. Renk belirleme buraya, renk derecesi alt bölümleri ve Rd ve +b bileşenleriyle birlikte kaydedilmiştir. Renk ölçümleri grilik ve sarılığa göredir. Grilik (Renk Rd) numunenin ne kadar açık ya da koyu olduğunu gösterir ve Sarılık (Renk +b) numunenin renginin ne kadar sarı olduğunu ifade eder. Sayfa 11 'deki Amerika Upland pamuğunun renk diyagramı, Amerika Upland pamuğu için evrensel renk derecesi standartlarını eşleştirmek için yapılmıştır. Her renk derecesi bir renk derecesindeki farklılıkları göstermek için alt
- 7 - bölümlere ayrılmıştır. Bu bilgi iki haneli Renk Derecesi ve tek haneli renk çeyreği olarak kaydedilir. Bu iç haneli sayı, diyagramda Rd ve +b okumalarının kesişimi yerleştirilerek ortaya çıkar. Sayfa 13 'deki Amerika Pima pamuğu renk dereceleri için olan renk derecesi diyagramı, Amerika Pima pamuğu resmi standartlarına dayalıdır. Tabloda gösterilen renk dereceleri, tek haneli Amerika Pima tek haneli renk dereceleridir. İki haneliler sınıflandırma kayıtlarında ilki sıfır (0) olarak gösterilir. Renk Çeyrekleri Amerika Pima rengi için kullanılmaz. Pamuk Tiftiği Olmayan İçerik (Çöp Yüzde Alanı) (Sütunlar 52-53) Sınıflandırma kaydında raporlanan iki haneli çöp kodu analizde belirlenen çöp parçacıklarıyla kaplı numune yüzeyinin yüzdesidir. Örneğin, 04 şeklindeki bir okuma çöp parçalarının numune yüzeyinin 0.4'ünü kapladığını belirtir. Çöp parçacıkları, çimen, kabuk vb. yabancı madde içerir fakat bu parçalar bu ölçümle birbirinden ayrılamaz. Yine de sınıflandırıcılar yabancı madde parçacıkları içeren numuneleri belirlemeye devam edecektir. Uzunluk Uyumu Endeksi (Yüzde) (Sütunlar 57-59) Uzunluk uyumu endeksi, elyafın bir numunede en yakın ondalığa uyum derecesini ölçen üç haneli bir numaradır (ondalık gösterilmez). Aşağıda listelenen betimleyici şartlar ölçüm sonuçlarını açıklamaya yardımcı olabilir. Betimleyici Belirleme Çok Düşük Uzunluk Uyumu 76.5 in altında Düşük 76.5 79.4 Ortalama 79.5 82.4 Yüksek 82.5 85.4 Çok Yüksek 85.4 ün üstünde Upland ya da Pima (Sütun 60) Bu tek haneli kod, numunenin Upland ya da Amerika Pima'sı olup olmadığını belirtir. 1 = Upland 2 = Pima Kayıt Türü (Sütun 61) Bu tek haneli kod kaydın türünü aşağıdaki gibi belirler: 0 = Orijinal 1 = Gözden Geçirme 2 = Yeniden İşleme
- 8 - Kayıt Durumları (Sütun 62) Bu tek haneli kod, manuel sınıflandırma bilgisinin düzeltğlip düzeltilmediğini belirtir: 0 = Düzeltme değil 1 = Düzeltme Emtia Kredi Kurumu Kredi Prim ve İndirimleri (Sütunlar 63-67) Bu beş haneli kod, Upland pamuğu için Emtia Kredi Kurumu, kredi prim ve indirimleri işaretlerini verir. Pima pamuğu için fiziksel kredi fiyatı her pound için sent olarak gösterilmiştir. Upland - Sütun 63 (+) Prim, (-) İndirim Balya krediye uygun değilse, 63-77 sütunları boş bırakılacaktır.
- 9 - Modül/Trailer Ortalama Bilgi Formu Geçmiş Pamuk Programı, Modül/Trailer Ortalamayı pamuk endüstrisine cihazların mukavemet okumalarının doğruluğunu geliştirmek amacıyla ilk olarak 1991 yılında sunmuştur.1991 yılındaki bu pilot projenin başarısı, endüstri katılımının ve 1992-1993 mahsullerinde ek cihaz ölçümlerinin de eklenmesiyle Modül/Trailer Ortalamanın gelişmesiyle sonuçlanmıştır.1994 mahsulleriyle başlayarak Modül/Trailer Ortalama yalnızca mikrometre, uzunluk ve uzunluk uyumunun kalite unsurlarını kapsamıştır.bu projenin sonuçları Modül/Trailer Ortalamanın cihaz ölçümlerinde özellikle laboratuvarlar arası çoğaltılabilirliği geliştirdiğini göstermektedir. Pamuk Programı, pamuk endüstrisine mikroner, mukavemet, uzunluk ve uzunluk uyumu ölçümlerinde Modül/Trailer Ortalamayı sunmaya devam etmektedir. Aşağıda listelenenler Modül/trailer Ortalama ile ilgili bazı önemli hususlardır: Katılım Mahsul Yılı Çırçır Sayısı Balyaların Modül/Trailer Ortalamalı Sayısı USDA Tarafından Sınıflandırılan Balyaların Yüzdesi 1991 99 1.2 milyon 8 1992 212 2.2 milyon 15 1993 242 3.1 milyon 20 1994 304 4.8 milyon 24 1995 251 3.8 milyon 22 1996 230 3.8 milyon 21 1997 198 3.6 milyon 20 1998 179 2.4 milyon 18 1999 174 3.1 milyon 19 2000 188 3.4 milyon 20 2001 186 3.7 milyon 19 2002 184 3.4 milyon 20 2003 210 4.1 milyon 23 2004 200 5.2 milyon 24 Yeniden Üretilebilirlik (Beş Yıllık Üretim 2000-2004) Modül/Trailer Ortalamayla Ulaşılan Cihaz Ölçümü Yeniden Üretilebilirlik Gelişim Yüzdesi Mikroner 82 87 6.0 Mukavemet 76 89 17.1 Uzunluk 81 92 13.5 Uzunluk Uyumu Endeksi 87 96 10.3 Yeniden Üretilebilirlik Toleransı Kalite Unsuru Tolerans (+ ya da -) 2003 & Önceki 2004 & Sonraki Mikroner 0.1.15 Mukavemet 1.5 1.5 Uzunluk 0.02.025 Uzunluk Uyumu Endeksi 1.0 1.5
- 10 - Modül/Trailer Ortalama Endüstriden alınan tavsiyelerin pek çoğuna uygun olarak, Modül/Trailer Ortalama mikroner, mukavemet, uzunluk ve uzunluk uyumu cihaz ölçümlerini içerir. Renk ve çöplerin ortalaması alınmaz. 1991'den beri biriken modül ortalama verisi çalışmaları 2002 de sapkın gözlemlerin yeniden test edildiğinde kabul edilebilir test toleranslarıyla modül ortalamaya doğru gerilediğini göstermiştir. Bu nedenle 2002 pamuk mahsullerinden başlayarak elyaf kalitesinin modül ortalamaları balya modülün ilk ya da son balyası olmadığı sürece aykırı balyalara atanmıştır.bu uygulama sonraki yıllarda pamuk endüstrisi toplantılarında oldukça çok tartışılmış ve 2004 yılının ilk aylarında pamuk endüstrisinin desteğini almıştır. Modülün üç standart sapma aralığının dışında değerlere sahip( ve modüldeki toplam balya sayısının yüzde yirmisinden fazla balya aralığın dışında olduğunda) ilk ya da son balyası 2002 mahsulunden beri aykırı olarak kaydedilmiş ve önceden olduğu gibi aykırı ölçümler modül ortalamasını belirlemede kullanılmamıştır. Aykırı balyalar kendi aralarındaki okumalara atanmıştır. Aşağıdaki tablo modül/trailer ortalamada kabul edilen ölçüm aralıklarını göstermektedir: 2003 Mahsulünden Ölçüm Başlayarak Kabul Edilen Aralık Uzunluk 0.04 inç Mukavemet 3.00 gr/tex Mikroner 0.30 birim Uzunluk Uyum Endeksi 2.00 yüzde Sınıflama yapanların belirlediği kalite faktörleri- yaprak değerleri ve (varsa) yabancı maddeler ortalamaya katılmaz ve her balya kendi içinde değerlendirilir. Bir modül ya da trailerda her balya için yeniden gözden geçirme, sınıflandırması resmi renk derecesi, sınıflandırma yapan yaprak derecesi, sınıflandırma yapan yabancı madde, renk ve çöpler için iziz verilmiştir. Tüm bu kalite faktörleri yeniden gözden geçirilir fakat yeniden gözden geçirme sınıflandırması mikroner, mukavemet, uzunluk ve uzunluk uyumu endeksi modül/trailer ortalamaları için devam eder. Mikroner, mukavemet, uzunluk ve uzunluk uyum endeksi modül/trailer ortalaması için yapılan bir yeniden gözden geçirme sınıflandırmasında tüm balyalardan alınan numunelerin (aykırı balyalar hariç) sınıflandırma için birlikte sunulması beklenir. Sınıflandırma yapan tarafından atanan değerleri de içeren tüm kalite unsurları daha sonra yeniden gözden geçirilecektir. Aykırı balyalar için yeniden gözden geçirme sınıflandırması yapmak istenilirse, tüm kalite unsurları incelenir.