GÜLSER FİDANCI ZİRAAT MÜHENDİSİ UNIVERSITY OF STIRLING 28 ARALIK 2012-27 NİSAN 2013
Su Ürünleri İşletmeleri İçin Yer Seçimi: Su ürünleri yetiştiriciliğinde başarıya ulaşmak ve sürdürülebilirliği sağlamak için yer seçimi anahtar faktörler olarak değerlendirilir. Kıyı şeridinin verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayarak farklı sektörler arasındaki çatışmayı da engeller, Bu nedenledir ki yer seçimi ve uygun alanların belirlenmesi literatürde anahtar faktör olarak adlandırılmıştır.
Su Ürünleri Üretim Alanlarının Belirlenmesinde Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanılması: Uygun alanların belirlenmesinde coğrafi bilgi sistemlerinin gittikçe önem kazanmasının nedeni ise bilgi hacminin sürekli artması, yoğun miktardaki bilgilerin kullanımının karmaşık bir hal alması ve bilginin mutlaka organize bir biçimde yönetilmesi gerekliliğindendir. Bu gereksinim bilgi teknolojisindeki gelişmelerle birlikte bilgi sistemleri kavramını ortaya koymuştur. Bunlar gözönünde bulundurulduğunda etkili ve sürdürülebilir yönetim planlarının hazırlanmasında ayrıntılı uzaysal veri tabanlarının oluşturulması ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) içinde değerlendirilmesi günümüz karar vericileri için vazgeçilmez olmuştur.
Örnek CBS Uygulaması Çalışma Alanı: İzmir Körfezi, Ege Denizi nin yaklaşık 60 km kadar Batı Anadolu nun içine sokulmasıyla oluşmuş, Türkiye nin en büyük doğal körfezidir. İzmir Körfezi Türkiye nin batı sahillerinde ve Ege Denizi ne açılan doğal bir körfezidir. 410,3 km 2 lik bir alanda 38 20 N 38 40 N enlem, 26 30 E 27 10 E boylamda yer alır.
Örnek CBS uygulaması: Bu örnek çalışma İzmir Körfezi ndeki kara midye ve akivades yetiştiriciliği için yapılan başvuruların; Kiralanması istenen bölgenin su kalitesi açısından bu türler için uygun olup olmadığını, Başvuruların uydu görüntüsüne işlenmesi Kiralanmak istenen alanların yetiştiricilik için sınıflandırılması işlemi gerçekleştirmek için yapılmıştır.
1.Adım Elektronik Ortamda Derinlik Haritası Oluşturmak: İzmir Körfezine ait T.C. Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesine tarafından üretilmiş olan JPG formatında 1/300.000'lik batımetri haritası ve LANDSAT 7 TM uydu görüntüsü kullanılarak derinlik haritası oluşturulmuştur.
Oluşturulan Derinlik Haritası CBS Uygulamaları İçin Altlık Olarak Kullanılacak Haritanın Interpolasyon Modülü İle Oluşturulması:
1/300.000 lik Batımetri Haritasından Üretilmiş Vektör Haldeki İzmir Körfezi Haritası Kıyı Çizgisi ve Başvurusu Yapılmış Çiftliklerin Harita Üzerindeki Konumları:
Georegester Yapılmış Uydu Görüntüsünün Çalışmaya Altlık Oluşturulacak Derinlik Haritası Oluşturulduktan Sonra, Çiftlik Başvurularının da Bu İki Katmanla Birlikte Koordinatları ve Derinliklerinin Belirli Hale Gelmesi:
2. Adım Çalışmada kullanılan Su Kalitesi Parametreleri İçin Veri Tabanı Oluşturulması: Askıda katı madde Çözünmüş Oksijen Tuzluluk Sıcaklık Ph Fekal Coliform Ağır Metal(Ag, As,Cr,Hg,Ni,Pb,Zn,Cd) değerleri için katmanlar oluşturulmuştur.
2. Adım Çalışmada kullanılan Su Kalitesi Parametreleri İçin Veri Tabanı Oluşturulması: Çözünmüş oksijen, tuzluluk, sıcaklık, PH ve ağır metal için körfeze ait 6 istasyondan (İstasyon 101 (İnciraltı İstikham) istasyon 102 (Bostanlı-Değaj) ve IP 15 istasyonlarından) elde edilmiş ölçümlerle veri tabanı oluşturulmuştur. Askıda katı madde ve Fekal koliform içinse, İzmir Belediyesinin koordinatları belli 10 adet istasyonun ölçümlerinin aylık olarak internette yayınladıkları değerlerden yararlanılarak veri tabanı oluşturulmuştur.
Bakanlığımıza Ait İstasyonların Derinlik Haritası Üzerindeki Konumu:
İzmir Büyükşehir Belediyesine Ait İstasyonlarının Konumları:
2.Adım Sınıflandırmaya Örnek Vermek Gerekirse: (Reclassification) Körfez deniz suyu fiziko-kimyasal parametreleri midyenin yaşamsal faaliyetlerini yürütebildiği en uygun koşullara göre sınıflandırılmıştır, örneğin Kara midyenin en iyi geliştiği sıcaklığı 14 o C olurken, 8 o C den daha düşük 28 o C daha fazla olduğu sıcaklıklarda hayati faaliyetlerinin yavaşladığını göz önünde bulundurarak, körfez su sıcaklık değerleri askıda katı madde, çözünmüş oksijen, tuzluluk, sıcaklık, PH, fekal coliform, ağır metal (Ag, As, Cr, Hg, Ni, Pb, Zn, Cd) değerleri reclass işlemine tabi tutularak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırmada amaç midye için en uygun fiziko-kimyasal parametrelerin taşıdığı alanları belirlemektir.
2. Adım İstasyon Konumları Belirlenip Ölçüm Değerleri İstasyonlara İşlendikten Sonra: Reclassification işlemine geçilmiştir. Örneğin midye yetiştiriciliği için en uygun derinlik; 0-10 10-12 12-15 15-99999 : 4 - çok iyi : 3 iyi : kötü : çok kötü Mantığı ile sınıflandırılmıştır. Her parametre için oluşturulan katmanlar elde edildikten sonra, sonuç elde etmek için modül oluşturulması aşamasına geçilmiştir.
Fiziko-Kimyasal Parametreler İçin Model Geliştirme: Su kalitesi parametreleri Sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen, PH, fecal-koliform, askıda katı madde, ağır metal Derinlik Reclass Sub Models Final Model Weighting MCE Overlay
Overlay Modülü İle Elde Edilmiş Sonuç: 17
Multi-Criteria Evaluation Modulü İle Elde Edilen Sonuç:
Sonuç:
TEŞEKKÜRLER.
TEŞEKKÜRLER