DİYALİZ ÜNİTELERİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ: DİYALİZ VE YATAN HASTA SERVİSLERİ KARŞILAŞTIRMA ÇALIŞMASI

DİYALİZ ÜNİTELERİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ: DİYALİZ VE YATAN HASTA SERVİSLERİ KARŞILAŞTIRMA ÇALIŞMASI Neşe Bayraktar Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesi

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Kapsamı, Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

TÜKENMİŞLİK TANIMI Tükenmişlik kavramı ilk kez 1974 yılında Freudenberger tarafından ortaya atılmıştır. Freudenberger tükenmişliği: İnsanların aşırı çalışma sonucu artık işin gereklerini yerine getiremez bir duruma gelişlerini ifade eden duygusal tükenme durumu olarak tanımlamıştır. (Leiter, 1991 : 547).

Maslach: Sendromun aniden ortaya çıkmadığını, uzun süre ve stresli çalışma sonucunda özellikle insana hizmet veren meslek gruplarında yaşandığını vurgulamıştır. Maslach ve Jackson: Tükenmişliği kronik fiziksel yorgunluk, çaresizlik ve ümitsizlik duyguları, olumsuz bir benlik kavramının gelişmesi, mesleğe, genel olarak yaşama ve diğer insanlara yönelik olumsuz tutumlar ile belirginleşen fiziksel, emosyonel ve zihinsel bir tükenme sendromu olarak tanımlamıştır (Erol ve ark., 2007)

Tükenmişlik sendromu özellikle insanlarla birebir çalışan iş kollarında rastlanan bir sendromdur Sağlık çalışanları Öğretmenler Avukatlar Çocuk bakıcıları Müşavirler Sosyal hizmet uzmanları PDR uzmanları Güvenlik güçleri Halkla ilişkiler çalışanları Yöneticiler

Tükenmişlik; Sıklıkla, insanlara hayati öneme sahip hizmet veren sağlık çalışanlarında görülmektedir. Yapılan işin hataya yer olmayan bir iş olması insanların kendilerini büyük bir baskı altında hissetmeleri tükenmişliğe neden olabilmektedir.

Bu meslek gruplarında tükenmişliğin sık görülme nedenleri; 1. Hayatı tehdit eden hastalıklarla uğraşmak. 2. Hem kendisinin hem de aile ve çevresinin kendisinden beklentilerinin yüksek olması 3. Yoğun çalışma, aşırı iş yükü ve aşırı sorumluluk 4. Yetersiz sayıda ve nitelikte yardımcılarla çalışmak. 5. Geçim sorunları 6. Bunlarla başa çıkmaya çalışırken kendisine ve hayatına sahip çıkamamaktır. (Özdemir ve ark. 1999)

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Kapsamı, Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

Tükenmişlik kavramı; Duygusal tükenme Duyarsızlaşma Kişisel başarıda düşme hissi olarak üç alt boyuttan oluşmaktadır. Freudenberger (1974) tükenmişliğin sadece duygusal tükenmişlik boyutunu tanımlarken, Maslach ve Jackson (1981) literatürde tükenmişlik ile ilgili adı geçen üç boyutu ortaya koyan teorisyenler olarak yer almaktadırlar.

Duygusal Tükenme (Emotional Exhaustion) Mesleki tükenmişliğin bu boyutunda bireyde yorgunluk, enerji eksikliği duygusal yönden kendini yıpranmış hissetme gibi belirtiler gözlenmektedir. Bu boyut literatürde tükenmişliğin en kritik ve en belirleyici boyutu olarak ifade edilmektedir. Duygusal tükenme tükenmişliğin içsel boyutudur. Duygusal tükenmişliği yaşayan kişi hizmet verdiği kişilere geçmişte olduğu kadar verici ve sorumlu davranmadığını düşünür, gerginlik ve engellenmişlik duygularıyla yüklü olan birey için ertesi gün yeniden işe gitme zorunluluğu büyük bir endişe kaynağıdır. (Leiter ve Maslach,1988:297; Friesen ve Sarros,1989:179; Ergin,1993:144; Ergin,1995:37; Torun,1997:47; Maslach ve diğ.,2001: 402-403; Çimen ve Ergin, 2001:169; Sweeney ve Summers, 2002:225, Singh ve diğ.,1994:559;).

Duyarsızlaşma (Depersonalization) Duyarsızlaşma, bireyin hizmet sunduğu kişilere karşı birer birey olduklarını dikkate almaksızın duygudan yoksun tutum ve davranışlar sergilemesi ile kendini gösterir. Birey insancıllıktan uzaklaşmış, alaycı, küçümseyen,katı, duygusuz ve kayıtsız bir tutum içerisine girmiştir. (Leiter ve Maslach,1988:297; Singh ve diğ.,1994:559; Maslach ve diğ.2001:403; Kaçmaz,2005:29).

Çalışanlar, hem hizmet sundukları kişilere hem de çalıştıkları kuruma karşı mesafeli, umursamaz ve kinayeli bir tavır sergileyebilirler ve bu durumdan rahatsızlık duymazlar (Çimen,2000:6). Duyarsızlaşma, tükenmişliğin kişilerarası boyutunu ifade etmektedir (Budak ve Sürgevil,2005:96).

Kişisel Başarıda Düşme Hissi (Low Personal Accomplishment) Bu kavram kişinin kendisini olumsuz değerlendirme eğiliminde olması nı ifade etmektedir. (Maslach,2003:190). Birey işinde ya da etkileşim içinde bulunduğu insanlarla ilişkilerinde genel bir yetersizlik ve başarısızlık hissetmeye başlamıştır (Cordes ve Dougherty,1993:623-624).

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Kapsamı, Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

MASLACH TÜKENMİŞLİK ÖLÇEĞİ Üç alt boyuttan oluşmuştur.duygusaltükenme, Duyarsızlaşma,Kişisel Başarıda Düşme Özellikle Amerikan kültürüne uygun olduğu farklı kültürlere uygun olmadığı belirtilmiştir. Kristensen vd. (2005:193-194)

KOPENHAG TÜKENMİŞLİK ÖLÇEĞİ Kişisel tükenmişlik İşle ilgili tükenmişlik Müşteri ile ilgili tükenmişlik (Borritz vd., 2006: 50).

OLDENBERG TÜKENMİŞLİK ENVANTERİ Bitkinlik ve işe duyarsızlaşma olarak ifade edilen iki boyuta indirgenerek işle ilgili negatif deneyimlerin sonucu oluşan bir sendrom olarak tanımlanmaktadır. (Demerouti ve diğerleri, 2001).

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Kapsamı, Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

AMAÇ Özel,kamu diyaliz merkezleri ve kamu hastanesi yatan hasta servislerinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeylerini belirleyerek bazı demografik ve mesleki değişkenler açısından tükenmişlik puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığına bakmaktır.

YÖNTEM Bazı demografik ve mesleki değişkenlerin tükenmişlik düzeyleriyle ilişkisini belirleme amacıyla tanımlayıcı olarak planlanan araştırma,antalya ili özel ve kamu diyaliz merkezleri ile kamu hastanesi yatan hasta servisinde görev yapan 63 gönüllü sağlık çalışanı arasında Mayıs ve Haziran 2015 tarihlerinde yapıldı. Veriler Memnuniyet anket formu ve Maslach Tükenmişlik ölçeği ile toplandı. İstatistiksel analizler Anova testi, Scheffe testi, Kruskal Wallis testi,bağımsız iki grup t testi, Pearson ve Spearman korelasyon analizleri, Mann Whitnay U testi, Kolmogorov Smirnov ve Shapiro Wilk normallik testleri ile yapıldı.

SUNUM PLANI Tükenmişliğin Tanımı Tükenmişlik Alt Boyutları Tükenmişlik Ölçekleri Çalışmanın Amacı ve Yöntemi Çalışmanın Sonuçları

Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin ülkemize uyarlama çalışmaları 1992 de Canan Ergin tarafından yapılmıştır.(ergin 1992). Ergin (1992) üç boyuta ait Cronbach alfa güvenirlik katsayılarını; Duygusal Tükenme için 83,Duyarsızlaşma için 65 ve Kişisel Başarı hissi için 72 olarak bulmuştur. Bizim çalışmamızda; Cronbach alfa Duygusal Tükenme için 91,Duyarsızlaşma için 73 ve Kişisel Başarı hissi için 72 olarak bulunmuştur.

M.T.Ö PUAN ORTALAMALARI 25 18,34 20,87 20 15 10 6,13 5 0 DT DYS KB MTÖ PUAN ORTALAMALARI

MTÖ PUANLARI ÇALIŞTIĞI YERE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Yataklı Servis Çalışanları > Özel DiyalizÇalışanları P<0,016 Yataklı Servis Çalışanları > Kamu DiyalizÇalışanları P<0,016 25 20 22,54 23,05 22,56 ÇALIŞTIĞI YER 18,04 DUYARSIZLAŞMA Yataklı Servis Çalışanları > Özel DiyalizÇalışanları P<0,016 15 16,1 14,31 KAMU DİYALİZ ÖZEL DİYALİZ Yataklı Servis Çalışanları > Kamu DiyalizÇalışanları P<0,016 10 8,41 YATAKLI SERVİS KİŞİSEL BAŞARI Yataklı Servis Çalışanları < Özel DiyalizÇalışanları P<0,016 5 4,9 3,81 Yataklı Servis Çalışanları < Kamu DiyalizÇalışanları P<0,016 0 DT DYS KB

ÇALIŞTIĞI BİRİME GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25 22,54 22,83 ÇALIŞTIĞI BİRİM Yataklı Servis Çalışanları > Hemodiyaliz Çalışanları P<0,05 M T Ö 20 15,31 18,04 DUYARSIZLAŞMA Yataklı Servis Çalışanları > Hemodiyaliz Çalışanları P<0,05 KİŞİSEL BAŞARI P u a n O r t. 15 10 5 4,42 8,41 HEMODİYALİZ YATAKLI SERVİS Yataklı Servis Çalışanları < Hemodiyaliz Çalışanları P<0,05 0 DT DYS KB

CİNSİYETE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Erkek Sağlık Çalışanı = Kadın Sağlık Çalışanı P>0,05 DUYARSIZLAŞMA Erkek Sağlık Çalışanı = Kadın Sağlık Çalışanı P>0,05 30 25 20 15 15,11 18,89 CİNSİYET 25,11 20,13 KADIN ERKEK KİŞİSEL BAŞARI Erkek Sağlık Çalışanı < Kadın Sağlık Çalışanı P< 0,05 10 5 0 5,78 6,19 DT DYS KB

YAŞA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 18-30 YAŞ = 31-44 YAŞ = 45-52 YAŞ 25 20 19,59 18 21,43 20,67 20,83 YAŞ 16,27 DUYARSIZLAŞMA 18-30 YAŞ = 31-44 YAŞ = 45-52 YAŞ 15 10 18-30 YAŞ 31-44 YAŞ 45-52YAŞ KİŞİSEL BAŞARI 5,4 6,37 6,43 18-30 YAŞ = 31-44 YAŞ = 45-52 YAŞ 5 0 DT DYS KB

ÖĞRENİM DÜZEYİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME S.M.L. = ÖNLİSANS =LİSANS=LİSANSÜSTÜ P>0,05 25 20 21,67 ÖĞRENİM DÜZEYİ 20,39 18,56 17,07 22,11 23,2 19,33 15,5 DUYARSIZLAŞMA 15 DT LİSANSÜSTÜ>DİĞER GRUPLAR P<0,05 10 10,1 DYS KB KİŞİSEL BAŞARI 5 5,67 5,45 5,17 S.M.L. = ÖNLİSANS =LİSANS=LİSANSÜSTÜ 0 SağlıkMeslek Lisesi Önlisans Lisans Lisans üstü

MEDENİ DURUMA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 25 20 19,19 16,5 MEDENİ DURUM 19,8 16,67 22,93 23,33 DUYGUSAL TÜKENME Evli=Bekar=Boşanmış 15 10 5 6,86 5,17 4,29 EVLİ BEKAR BOŞANMIŞ DUYARSIZLAŞMA 0 DT DYS KB Evli=Bekar=Boşanmış KİŞİSEL BAŞARI Evli < Bekar P<0,05 Evli = Boşanmış Bekar=Boşanmış

ÇOCUK SAYISINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Çocuklu=Çocuksuz 25 20 22,88 19,22 ÇOCUK SAYISI 20,28 19,61 19,91 22 18 DUYARSIZLAŞMA Çocuklu=Çocuksuz 15 10 16,35 7,39 6,5 14,67 15 DT DYS KB KİŞİSEL BAŞARI 5 4,94 3,67 2 Çocuklu < Çocuksuz 0 0 ÇOCUK 1 ÇOÇUK 2 ÇOCUK 3 ÇOCUK 6 ÇOCUK

YAŞADIĞI YERE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 30,00 NEREDE İKAMET EDİYORSUNUZ? 27,43 Yalnız yaşıyorum =Ailemle yaşıyorum = Arkadaşımla yaşıyorum P>0,05 DUYARSIZLAŞMA Yalnız yaşıyorum =Ailemle yaşıyorum = Arkadaşımla yaşıyorum P>0,05 25,00 20,00 15,00 10,00 18,94 13,00 21,00 20,25 14,00 Ailemle yaşıyorum Yalnız yaşıyorum Arkadaşımla kalıyorum 6,57 6,00 KİŞİSEL BAŞARI Yalnız yaşıyorum >Ailemle yaşıyorum P<0,05 Yalnız yaşıyorum >Arkadaşımla yaşıyorum P<0,05 5,00,00 2,71 DT DYS KB

MESLEKTE ÇALIŞMA YILINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME P>0,05 DUYARSIZLAŞMA 30,00 25,00 20,00 20,60 21,00 17,56 17,89 ÇALIŞMA YILI 25,67 24,22 20,70 20,67 20,40 19,07 1-5 yıl 6-10 yıl P>0,05 15,00 15,70 11-15 yıl 16-20 yıl KİŞİSEL BAŞARI P=0,051 Sınırda anlamlı 10,00 5,00,00 8,33 7,117,38 6,33 5,33 4,80 1,33 DT DYS KB 21-30 yıl 30 ve üstü

VARDİYADA SORUMLU OLDUĞU HASTA SAYISINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 1-10 Hasta < 31-40 Hasta P<0,0125 30,00 25,00 VARDİYADA SORUMLU OLDUĞU HASTA SAYISI 25,58 22,0022,63 20,00 18,92 DUYARSIZLAŞMA P>0,05 15,00 10,00 16,79 15,25 15,20 8,33 8,75 14,60 1-10 hasta 11-20 hasta 21-30 hasta 31-40 hasta KİŞİSEL BAŞARI 21-30 Hasta < 1-10 Hasta P<0,0125 5,00,00 4,88 5,38 DT DYS KB

MESLEK SEÇİMİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI MESLEĞİNİZİ İSTEYEREK Mİ SEÇTİNİZ? DUYGUSAL TÜKENME 25,00 20,00 18,85 18,86 17,59 24,33 21,57 21,29 19,25 Ailemin isteğiyle DUYARSIZLAŞMA 15,00 15,33 İş imkanı iyi olduğu için 10,00 7,19 5,45 6,29 çevrenin etkisiyle 5,00 2,67 isteyerek KİŞİSEL BAŞARI,00 DT DYS KB

ÇALIŞTIĞI BÖLÜMÜ TERCİH NEDENİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Kendi İsteğim <Yönetim kararı p< 0,05 DUYARSIZLAŞMA Kendi İsteğim <Yönetim kararı p< 0,05 25,00 20,00 15,00 10,00 16,05 ÇALIŞTIĞINIZ BÖLÜMÜ TERCİH NEDENİNİZ? 22,22 5,13 7,87 21,90 19,05 Kendi isteğim Yönetim Kararı KİŞİSEL BAŞARI 5,00 Yönetim kararı <Kendi isteğim p< 0,05,00 DT DYS KB

MESLEĞİ DEĞİŞTİRME İSTEĞİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Emekliliğime kadar sürdüreceğim < Koşullar uygun olursa değiştireceğim p< 0,016 Emekliliğime kadar sürdüreceğim < İlk fırsatta değiştireceğim p< 0,016 30,00 25,00 20,71 28,50 MESLEĞİNİZİ DEĞİŞTİRMEYİ DÜŞÜNÜRMÜSÜNÜZ? 21,39 20,63 DUYARSIZLAŞMA İlk fırsatta değiştireceğim > Emeklliğe kadar sürdüreceğim P<0,016 20,00 15,00 10,00 13,29 6,85 11,75 18,00 Koşullar uygun olsa değiştiririm İlk fırsatta değiştireceği m KİŞİSEL BAŞARI 5,00,00 4,24 DT DYS KB Emekliliğime kadar sürdüreceğim

AYLIK GELİRE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25,00 AYLIK GELİRİNİZ YETERLİ Mİ? 21,24 20,95 23,00 20,66 20,00 17,16 DUYARSIZLAŞMA 15,00 13,00 HAYIR EVET KISMEN 10,00 EVET TAMAMEN 6,52 6,05 KİŞİSEL BAŞARI 5,00 4,33,00 DT DYS KB

KRONİK SAĞLIK SORUNU VARLIĞINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25,00 KRONİK SAĞLIK SORUNUNUZ VAR MI? 22,47 21,48 Evet>Hayır p<0,05 20,00 17,02 19,00 DUYARSIZLAŞMA 15,00 10,00 7,50 EVET HAYIR KİŞİSEL BAŞARI 5,00 5,66,00 DT DYS KB

PSİKOLOJİK DESTEK ALMASINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25,00 20,00 DAHA ÖNCE HİÇ PSİKOLOJİK DESTEK ALDINIZ MI? 19,48 18,15 20,95 20,68 DUYARSIZLAŞMA 15,00 EVET HAYIR KİŞİSEL BAŞARI 10,00 5,00 6,10 6,27,00 DT DYS KB

İŞ STRESİ İLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI İŞ STRESİ İLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMİ DUYGUSAL TÜKENME 25,00 DUYARSIZLAŞMA KÜLTÜREL< HİÇBİRİ P<0,05 KÜLTÜREL < HOBİ P<0,05 KİŞİSEL BAŞARI 20,00 15,00 10,00 HOBİ KÜLTÜREL FAALİYETLER SPOR HİÇBİRİ BİRDEN FAZLASI HİÇBİRİ < BİRDEN FAZLASI P<0,05 HİÇBİRİ < HOBİ P<0,05 HİÇBİRİ < KÜLTÜREL P<0,05 5,00,00 DT DYS KB BİRDEN FAZLASI HİÇBİRİ SPOR KÜLTÜREL FAALİYETLER HOBİ

İŞ STRESİ NEDENİYLE İŞE GİTMEME DURUMUNA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25,00 20,00 İŞ STRESİ NEDENİYLE İŞE GİTMEDİĞİNİZ OLUYOR MU? 20,50 18,67 17,75 20,79 15,00 DUYARSIZLAŞMA 10,00 EVET HAYIR 6,36 5,00 4,00 KİŞİSEL BAŞARI,00 DT DYS KB

HASTA BAKIMINDA KENDİNİ YETERLİ GÖRÜP GÖRMEME DURUMUNA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 25,00 HASTA BAKIMINDA KENDİNİZİ YETERLİ GÖRÜYORMUSUNUZ? 22,00 DUYGUSAL TÜKENME 20,00 18,74 18,14 16,71 15,00 DUYARSIZLAŞMA YETERLİ KISMEN YETERLİ 10,00 6,06 6,67 5,00 KİŞİSEL BAŞARI Kısmen yeterli < Yeterli p<0,05,00 DT DYS KB

MTÖ PUAN ORT. TATİL YAPMA DURUMUNA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME Tatil yapmıyorum > Yılda bir kez tatil yapıyorum p<0,05 Tatil yapmıyorum > Yılda iki kez tatil yapıyorum P<0,05 25 20 23,92 17,18 TATİL YAPABİLİYORMUSUNUZ? 21,26 20,23 19,05 17,46 Yılda bir kez ve iki kez yapanlar arasında anlamlı fark yok P>0,05 DUYARSIZLAŞMA 15 10 8,08 6,64 TATİL YAPMIYORUM YILDA BİR KEZ 5 5,41 YILDA 2 KEZ KİŞİSEL BAŞARI 0 DT DYS KB

ULAŞIM ŞEKLİNE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME 25,00 20,00 18,88 20,50 19,50 18,65 24,00 21,35 20,14 19,25 23,00 ULAŞIM YÜRÜYEREK 18,27 DUYARSIZLAŞMA 15,00 TOPLU TAŞIMA 10,00 9,50 KENDİ ARABAM KİŞİSEL BAŞARI 5,00 6,57 5,75 5,89 5,00 KENDİ ARABAM+TOPLU TAŞIMA ARACI YÜRÜYEREK+TOPL U TAŞIMA,00 DT DYS KB

İŞ YAŞAMINDAN MEMNUNİYETE GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME HAYIR > KISMEN > EVET P<0,016 30,00 25,00 İŞ YAŞAMINIZDAN MEMNUNMUSUNUZ? 27,67 22,45 20,68 DUYARSIZLAŞMA 20,00 18,46 19,11 HAYIR > EVET P<0,016 15,00 EVET KISMEN 11,73 HAYIR KİŞİSEL BAŞARI 10,00 9,89 5,00 5,93 4,42,00 DT DYS KB

MESLEĞİNİ OLUMSUZ ELEŞTİRME SIKLIĞINA GÖRE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DUYGUSAL TÜKENME SIKLIKLA > NADİREN SIKLIKLA > BAZEN 30,00 25,00 23,42 MESLEĞİNİZİ OLUMSUZ OLARAK NE SIKLIKLA ELEŞTİRİRSİNİZ? 23,50 26,00 DUYARSIZLAŞMA 20,00 20,48 19,18 SIKLIKLA > NADİREN 15,00 15,2715,20 14,00 SIKLIKLA BAZEN NADİRN HİÇBİR ZAMAN KİŞİSEL BAŞARI BAZEN < NADİREN BAZEN < HİÇBİRZAMAN 10,00 5,00 7,72 5,86 4,00 3,00 P<0,05,00 DT DYS KB

GEÇMİŞE DÖNMEK MÜMKÜN OLSA YİNE BULUNDUĞUNUZ BİRİMİ SEÇERMİYDİNİZ? 25,00 GEÇMİŞE DÖNMEK MÜMKÜN OLSA YİNE BULUNDUĞUNUZ BİRİMDE 22,25 ÇALIŞIRMIYDINIZ? 20,88 20,67 DUYGUSAL TÜKENME 20,00 15,14 EVET < HAYIR P<0,05 15,00 EVET DUYARSIZLAŞMA 10,00 7,23 HAYIR EVET < HAYIR P<0,05 KİŞİSEL BAŞARI 5,00 4,57,00 DT DYS KB

SONUÇLAR Kamu hastanesi yataklı servisinde çalışan hemşirelerin hastalar ve yakınlarıyla daha uzun zaman geçirmelerinin,24 saat esasına dayalı çalışmalarının tükenmişlik düzeylerini artırdığı,tükenmişlik düzeylerinin diyaliz hemşirelerine göre daha yüksek olmasına neden olduğu düşünülmektedir. Kamu ve özel diyaliz merkezleri arasında tükenme alt boyutlarında anlamlı bir fark olmadığı ve diyaliz hemşirelerinin yatan hasta servisi hemşirelerine göre tükenmişliklerinin daha az olduğu,duyarlılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Hobi, kültürel faaliyet, spor gibi uğraşıların Duyarsızlaşmayı azalttığı, Kişisel Başarı Hissini artırdığı, Çalıştığı bölümü Yönetimin belirlediği çalışanların tükenmişliğinin kendi kararı ile belirleyenlere göre yüksek olduğu, Yılda en az bir kez tatil yapmanın Duygusal Tükenmeyi azalttığı, Yalnız yaşayanların Kişisel Başarı Hissinin yüksek olduğu, Kronik sağlık sorunları olanların Duygusal Tükenmesinin yüksek olduğu bulunmuştur.