Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi

Transkript

1 Hem. Songül GÜNEŞ Akdeniz Üniversitesi Hastanesi

2 Ameliyathaneler kendine özgü mimari dizaynları, çalışma koşulları ve ameliyathanede görev yapan personelleriyle çok özel merkezlerdir Ameliyathane ortamının fiziki koşulları ve çalışma şartlarından kaynaklanan stres, iş kazaları, enfeksiyon ajanlara, anestezik gazlara ve radyasyona maruziyet, hemşirelerde performans ve motivasyon düşüklüğüne sebep olabilir

3 Bu nedenle çalışmamız Türkiye de ameliyathane hemşireliğinin durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmış tanımlayıcı bir araştırmadır

4 Çalışma grubu üyeleri: Yard. Doç. Dr. Emine KOL Uzm. Hem. Emine İLASLAN Hem. Songül GÜNEŞ Araştırmaya Türkiye genelinde 41 hastane dahil edilmiştir. Devlet Hastanesi (%47), Üniversite Hastanesi (%26), Eğitim ve Araştırma Hastanesi (%26), Araştırma tarihi; Aralık Mart

5 63 soruluk elektronik anketin alt başlıkları; Anketi dolduran sorumlu hemşirelerin demoğrafik verileri Çalışma koşulları Fiziki ortam Çalışma güvenliği Sterilizasyon ünitesi Çalışan eğitimleri

6 Medeni durum Evli (%79) Bekar (%22)

7

8 Araştırmamızda Yapılan bir çalışmada; ameliyathane çalışma süresi 12 yıl ve üstü %21.3 olarak belirlenmiştir. Göçmen, Z.(2004). Ameliyathane hemşirelerinin ameliyathane hemşireliği oryantasyon programı içeriğine ilişkin görüşleri. C.Ü.Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi,8(1)

9 Araştırmamızda Çalışma planı kurumlar arası farklılık gösterir

10 Araştırmamızda Çalışma saatleri içindeki dinlenme sürelerinin yeterliliği Evet (%16) Hayır (%49) Kısmen (%35) Ameliyat sürelerinin uzaması, dinlenme sürelerinin azlığı çalışanlarda anksiyete düzeyinin artmasına sebep olmaktadır. Bölükbaş, N., Karabulut, N., Özer, H. (1998). Ameliyathane Ortamının Çalışan Ekip Üzerinde Yarattığı Anksiyete Düzeyinin İncelenmesi. 11 (1):

11 Branşlaşma olmalı mıdır? Evet, %

12 Çalışma grubunun tamamı ameliyathane hemşireliği görev tanımlarını biliyor Çalışmamızda

13 Araştırmamızda, katılımcıların %77 si kendini ekibin bir parçası olarak hissetmektedir. Önler ve Akyolcu nun (2010) çalışmasında da belirtildiği gibi, hemşirelerin meslektaşları ve diğer ekip üyeleri ile iletişimlerinin iyi olması çalışan memnuniyetini ve performansını olumlu etkilemektedir

14 Bilgiç in (1999) çalışmasında da hemşirelerin %24.1 inin nadiren seminer ve kongrelere katıldığı belirlenmiştir. Ameliyathaneyle ilgili Kongre katılımı % 45 Kurs, eğitim katılımı %

15 Araştırmamızda Doğru taraf cerrahisi formu Spanç sayım formu Malzeme teslim formu Oda formu

16 Ameliyathanenin Fiziki ortamı Fiziki ortamın uygunsuz olması çalışanlar üzerinde olumsuz sonuçlara neden olabilir. Kaya ve ark. ın yaptığı çalışmada ameliyathane çalışanlarında %72 si boyun extansiyonuna bağlı ağrı, %70 uygunsuz masa yüksekliğine bağlı sırt ağrısı ve %68 sabit vücut pozisyonuna bağlı güçlükler yaşandığı saptanmıştır. Ameliyathanelerde aydınlatmanın iyi olmaması da zamanla, çalışan kişilerin gözlerinde kalıcı bozukluklara neden olmaktadır Kaya, 0., Taşkın, YE., Erdoğan, F., Şeker, G., Özmen, MM. (2006). Laporoskopik Cerrahi Sırasında Ekibin Karşılaştığı Ergonomik Sorunlar. Ulusal Cerrahi Kongresi. Antalya. Bildiri Özetleri Kitabı

17 Evet Hayır Ameliyathanede havalandırmanın standartlara uygunluğu Ameliyathanede aydınlatmanın standartlara uygunluğu Ameliyathanede ergonomik açıdan standartlara uygunluğu Ameliyathane ısısının standartlara uygunluğu %84 %16 %87 %13 %78 %22 %94 %

18 Sterilizasyon ünitesinin ameliyathaneyle bağlantılı ayrı bir fiziki yapılandırılmasının olması gerekir. Ünitenin sorumlusu hemşire olmalı Çalışan personel belli bir eğitim sürecinden geçmelidir Araştırmamızda; ünitelerin %54 ünün ameliyathane dışında yer aldığı ve %77 sinde hemşirelerin çalıştığı belirlenmiştir

19 Sağlık personelinin girişim sırasında yaralanmaları sık karşılaşılan bir durumdur. Köşgeroğlu ve ark. (2003) çalışmasında hemşirelerin % 57 sinin kesici delici alet yaralanmalarına maruz kaldıkları bulunmuştur. Bizim çalışmamızda ise

20 Ameliyathaneler, yanıcı maddeler içerdiği için yangınların meydana geldiği öncelikli riskli bölgelerdir. Yapılan bir çalışmada; çalışanların %96sı yangın risklerini bildiği ancak yetersiz ve eksik önlemler aldıkları; %95 inin ise felaket planını bilmediği saptanmıştır. Yangın, deprem ve diğer afetler için hazırlanmış protokol Araştırmamızda ; Adsoy, II., Güngör, T., Nabel, E. (2012). Ameliyathane hemşirelerinin yangın güvenliğine karşı aldığı önlemlerin belirlenmesi. Karabük ili Örneği. Journal of comtampary Medicine (2),

21 % 35 iş yeri sağlığı % 30 panel, seminer

22 Bazı birimlerde skopi kullanan sağlık çalışanlarının ışın maruziyet haklarından yararlanıyor olması skopi ile sürekli çalışan ameliyathane çalışanlarında olumsuz motivasyona ve kendisini değersiz hissetmesine neden olmaktadır Ameliyathanelerin % 61 inde dozimetre kullanılmamaktadır. Periyodik olarak sağlık muayenesi yaptırıyor musunuz? Kurumunuz periyodik olarak yaptırdığınız sağlık muayenesinin takibini yapıyor mu? % 31= evet % 61=hayır

23 Türkiye de ameliyathane hemşirelerine yönelik işe uyum süreci için yürütülen programların genel olarak sistemli bir biçimde hazırlanmadığı ve çalışmaya yeni başlayan hemşirelerin çoğu kez deneyimli bir ameliyathane hemşiresi denetiminde usta-çırak ilişkisi tarzında eğitildiği bilinmektedir. Göçmen, Z.(2004). Ameliyathane hemşirelerinin ameliyathane hemşireliği oryantasyon programı içeriğine ilişkin görüşleri. C.Ü.Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi,8(1)

24 Ameliyathane ekibi ve çalışma ilkeleri (%7) Enfekte vakalara ilişkin evrensel önlemler (%7) Asepsi ilke ve yöntemleri (%6) Ameliyathane hemşiresinin rolleri (%6) Sirküle-Scrub hemşirenin görev ve sorumlulukları (%6) Ameliyatlarda kullanılan malzemeler (%6) Sayım, kayıt tutma (%6) Hasta hakları ve hastanın fiziksel ve psikolojik hazırlığı (%4)

25 Bilgiç in (1999) çalışmasında hemşirelerin %84.8 i eğitim programları kapsamında yasa ve yönetmeliklere yer verilmesi gerektiği görüşünü belirtmiştir

26 Ameliyathane oryantasyon eğitimi, özellikle kullanılan teknik araç, gereç ve işleyiş açısından karmaşık olan, özel bilgi ve beceri gerektiren ve işe uyumu sağlamada önem taşımaktadır. Göçmen nin (2004) yılında yaptığı çalışmada Tümü delici-kesici aletleri saklama ve imha etme, asepsi ilkeleri, cerrahi aletlerin temizliği/dezenfeksiyonu, buhar ile sterilizasyon, cerrahi asepsiye uygun paket açma ve sterilizasyon kontrolü, cerrahi el fırçalama, cerrahi asepsiye uygun giyinme soyunma, cerrahi ekibi Konularında eğitim aldıklarını tespit etmiştir

27 Göçmenin (2004) te yaptığı bir çalışmada hemşirelerin işe başladıktan sonra %62.8 inin ameliyathaneyle ilgili bir eğitim almadığı belirlenmiştir. Araştırmamızda,

28 Katılımcıların hepsi ameliyathane hemşireliğinin sertifikalı olarak yapılması gerektiğini düşünüyor %

29 Sonuç olarak; çalışma ortamının sağlıklı ve güvenli hale getirilmesi, eğitim programlarının varlığı, düzenli mesai saatlerinin oluşturulması, ekip iletişimin maximum olması Ameliyathane hemşirelerinin performansını ve iş doyumunu olumlu etkileyecek unsurlar olarak ön plana çıkmaktadır. Bu parametrelerle ilgili iyileştirmelerin yapılmasına ihtiyaç vardır

30 AMELİYATHANE BİR TUTKUDUR