MODÜL 3-2.AŞAMA (3) HAYAT HİKÂYESİ (CurriculumVitae - CV) Hayat hikâyesi(cv) ile öz geçmiş (Resume) arasındaki fark nedir? Farklı ülkelerde kullanılan farklı terminolojiler: Özgeçmiş (Resume): sadece Amerika Birleşik Devletleri nde kullanılır. Hayat hikâyesi (CurriculumVitae): Avrupa da, Latin Amerika da, Asya da ve Afrika da kullanılır. Farklı İçerikler ve Hedefler Özgeçmiş (Resume) kişinin belirli bir pozisyonda ulaşmayı niyet ettiği hedeflerle bağlantılı olan deneyimi, becerileri ve eğitimi üzerine odaklanır. Hayat Hikâyesi (CV) kişinin başvuruda bulunduğu işe bakmaksızın onun yaşam eğitimine ve deneyimlerine ilişkin bütün verilerin bir toplamıdır (aslına bakılırsa vitae Latince bir kelime olup hayat anlamına gelmektedir). Kişisel ve eğitimle bağlantılı veri, mesleki ve mesleki olmayan tecrübeler, dil ve bilgisayar becerileri bunun yanında tümü kronolojik bir sırada düzenlenen ek bilgileri içermektedir. Kişinin başvuruda bulunduğu şirket ve pozisyon tipi Özgeçmiş (Resume) satış ve idari pozisyonlar; medya, görsel-işitsel, yaratıcı alanlar Hayat Hikâyesi (CV) akademik, bilimsel, teknolojik, medikal, soruşturma ve araştırma pozisyonları için daha uygundur. Ne yapmak istersiniz? Özgeçmiş (Resume): Amerika Birleşik Devletler inde çalışmak istermisiniz? Hayat Hikâyenizi (CV) nasıl etkin bir Özgeçmişe (Resume) dönüştürebilirsiniz? Eğer belirli bir işe başvurmak ve/veya kariyerinizi değiştirmek istiyorsanız yapmanız gereken ilk şey deneyimlerinizi, eğitiminizi ve başarılarınızı üzerine yazmakta olduğunuz kâğıdın tüm işler ve/veya şirketler için uygun olabileceği fikrinden kurtulmaktır. Bir iş görüşmesi elde etmeyi ve işe alım sorumlularını söz konusu bir pozisyon için ideal aday olduğunuz konusunda ikna etmeyi amaçlıyorsunuz. Her bir takdim her zaman hedef alınacak kişi göz önünde tutularak kişiye özel olmalıdır. Bu bir özgeçmiş (Resume) için yol gösterici ilke olmalıdır. 1
Müracaat ediyor olduğunuz pozisyonla bağlantılı olabilecek deneyimlerinizi, başarılarınızı ve hedeflerinizi derinlemesine düşünün. Eğer daha sonra bunu yazıya dökebiliyorsanız, işe alım sorumluları sizin ilan edilen pozisyonunun şart koştuğu görevler için gerekli becerilere sahip olduğunuzu bileceklerdir. İş ilanında tarif edilen pozisyonla bağlantılı olmayan eğitim / kurs ve seminerler çıkarılabilir veya sadece üstü kapalı değinilebilir (küçük detaylar mülakat sırasında daha sonraki bir aşamada açıklanabilir). İyi bir CV oluşturulmasına ilişkin tüyolar Bir veya maksimum 2 sayfa doldurun Her hangi bir süsleme ve/veya filigranın olmadığı beyaz veya çok açık renk iyi kalite bir kâğıt kullanın Bilgisayarda yazılmalı ve çıktısı alınmalı. Bariz bir şekilde yapmanız söylenmedikçe el yazınızı kullanmayın Referans mektubunuzda hazırlama tarihini belirtmeyin Bariz şekilde yapmanız söylenmedikçe her hangi bir tavsiye mektubu eklemeyin Her hangi bir fotokopi göndermeyin (sadece orijinaller) Asla bir kapak sayfası eklemeyin İlk bakışta belirginlik ve profesyonellik izlenimi sunmalı ( beyaz kâğıt, kısa cümleler, büyük harfler ve standart format zarif ve sade. Özel bilgi ve/veya bölüm koyu harfli: bu detaylara kesin olarak dikkat edilmeli). Eylem fiilleri kullanın Çerçeve ve renkler gibi her hangi süsleme kullanmaktan veya çok fazla sayıda uzun cümle yazmaktan kaçının. Dürüst, gerçekçi olun ve en iyi özelliklerinizi göstermeye çalışın. Metin iyi şekilde yazılmalı; kişi dikkatli olmalı ve yazım hatalarından kaçınmalıdır. Tekrarlamalardan ve zayıf bir kelime dağarcığınız olduğu hissinden kaçınmak için farklı eşanlamlar kullanın. Dilinizde yaygın şekilde kullanılmıyorlarsa kısaltmalar veya akronimler kullanmayın (örneğin yol için yl gibi). CV yapısı: Müracaat etmekte olduğunuz iş/pozisyon ile bağlantılı olan güçlü yönlerinize dayanarak becerilerinizi, başarılarınızı ve deneyimlerinizi vurgulamaya çalışın. Eğer özel bir akademik nitelik temel bir gereksinim ise mesleki deneyimlerinizi ifade etmeden önce onu yazabilirsiniz. CV nizin müracaat etmek istediğiniz her bir iş/pozisyon için özel olarak tasarlanması gerektiğini ve hayatınızın tüm hikâyesini içermemesi gerektiğini unutmayın. 2
Başvuruda bulunuyor olduğunuz pozisyonla bilhassa bağlantılı olanlar üzerine odaklanarak iş tecrübelerinizi ve eğitiminizi kronolojik bir sırada geriye doğru listeleyin Her zaman problem çözme becerilerinizi, kabiliyetlerinizi ve işinizdeki ve çalıştığınız firma /firmalardaki her hangi bir ilerlemeye olan katkınızı ön plana çıkartın. Kişi ne yapmamalı? Her hangi bir başlık yazmayın ( bir Hayat Hikâyesi CV olduğu apaçık ortada) Ücret hedeflerinizden söz etmeyin Olası mülakat süresince yeni bir iş edinmek istemenizin sebeplerini açıklamak için yeterli zamanınız olacaktır. CV nizde bu konuda her hangi bir şey yazmayın Eğer sizden talep edilirse sadece bir fotoğraf ekleyin Jenerik, teknik olmayan terminoloji kullanın ayrıca argo veya gündelik ifadeler kullanmaktan kaçının CV de referanslar belirtilmemeli çünkü bu kaynakça içeren bir kitap değildir. CV (Hayat Hikâyesi): İçerikler HEDEF BÖLÜMÜ Opsiyonlu ancak hayli tavsiye edilir. Çalışmak istediğiniz pozisyonlara veya alanlara, becerilerinize, deneyimlerinize ve tetkik altındaki meslekle bağlantılı olabilecek özel ilgi alanlarınızı içeren geçmiş deneyimlerinize yer verin. EĞİTİM BÖLÜMÜ Aldığınız sertifikaları ve tarihlerini içerecek şekilde katılmış olduğunuz okulların isimlerinin yer aldığı bir liste kaleme alın Olası eğitim kursları ve alınan sertifikalara yer verin Katılmış olduğunuz ancak tamamlamadığınız veya her hangi bir sertifika almadığınız kurslardan söz etmemek akıllıca olur Bu bölüm ayrı tutulabilir ve farklı bilgi tiplerini içeren alt bölmelerden oluşabilir Katıldığınız konuya ilişkin kurslara, becerilere, yeteneklere ve gerçekleştirdiğiniz özel projelere yer verebilirsiniz; aldığınız dereceler/skorlar, olası onaylar, burslar, tez çalışmaları, araştırma projeleri ve müfredat dışı (okul dışı) aktiviteler. DENEYİM BÖLÜMÜ Zorunlu 3
Ücretli ve ücretsiz iş deneyimlerinizin, stajyerliklerinizin, işbirliği deneyimlerinizin, gönüllü çalışmalarınızın, öğretim aktivitelerinizin vb. bir listesini oluşturun Pozisyonunuzun başlığı, işvereninizin ismi, mesleki alanı bunun yanında il, eyalet ve konuya ilişkin tarihleri belirtin (bunların hepsi geriye doğru kronolojik bir sırada sunulmalıdır) Gösterilen sorumluluklarınızı/görevlerinizi, başarılarınızı ve becerilerinizi vurgulayın. Her zaman takip eden sorulara cevap vermeye çalışın: nasıl? Neden? hangi sonuçlar elde ettim? EK BİLGİ ALANI Opsiyonlu İçerdiği bilgiye bağlı olarak bu bölüme bir başlık koyun Bu bölüm mesleki veya öğrenci iştiraklerini ve sonrakinde oynadığınız olası rolleri içerebilmekte; oynadığınız sporlar, okul dışı aktiviteleri (bilgisayar, dil bağlantılı aktiviteler vb.), sertifikalar, yayınlar, askeri veya kamu hizmeti, ilgi alanlarınız vb. REFERANS BÖLÜMÜ Tavsiye edilen Yeterli alan olmaması halinde özgeçmişinize (Resume) bir sonuç bölümü yazın Özgeçmişinizde (Resume) eğer sizlerden her hangi bir referans isterlerse irtibata geçilecek insanların listesini yazmayın sadece talebiniz doğrultusunda referanslar hazır bulunacaktır şeklinde bir cümle yazın. CV nizde müşteri portföyünüz olduğundan kısaca söz edebilirsiniz ancak her hangi bir detay vermeyin (müteakip bir iş görüşmesi sırasında temin edilebilirler) Referans olarak sorulabilecek çalıştığınız firmaların isimleri, adresleri ve telefon numaralarını belirtin. Eğer gerekirse, daha önce sahip olduğunuz her bir iş için referans temin edebilmelisiniz. CV Modelleri Her biri kişinin eğitim veya mesleki deneyimlerinin farklı yanlarını vurgulayan çeşitli CV tipleri vardır. Acemi Hedef: kendinizi aynı pozisyon için diğer adaylardan farklı kılanı vurgulamak için becerilerinizi ve potansiyelinizi gösterin Aday çok fazla deneyime (iki yıldan daha az) sahiptir veya hiçbir deneyimi yoktur. Eğer tüm eğitim düzeylerinden geçmiş olması durumunda, elde edilen skorlara, niteliklere, sorumluluklara, olası gönüllü çalışmalara, seyahat tecrübelerine odaklanmak akıllıca olur. 4
Profesyonel Bu stil en az 3-5 yıllık deneyime sahip ve şirketlerinde orta-yüksek pozisyonlara sahip adaylara uygundur. Bu CV tipi adayın başarılarına, iş ortamındaki problem çözme becerilerine ve kariyer gelişimine odaklanır. Burada eğitim önceki deneyimlere göre daha az önemlidir. Yönetici / İdari Üst yönetim CV si üst düzey müdürlere uygundur. Onların her hangi bir ofisteki veya şirketteki üst düzey yöneticiler olarak başarılarına odaklanır ve adayın liderlik ve proje geliştirme becerilerine bunun yanında bir takımı motive edebilme yeteneğini vurgulamayı amaçlar. Bir başka ifadeyle bu tip CV kullanan insanlar becerilerini ön plana çıkarmaya ve bu becerilerinin nasıl gerçekleştirildiğini göstermeye çalışırlar. CV Formatları Adaylar deneyimleri ve eğitim geçmişlerine ilişkin bilgiyi sunmak için çeşitli seçenekler arasından seçim yapabilirler. Aşağıda en yaygın CV formatları yer almaktadır. Kronolojik CV Fonksiyonel CV Karma CV Kronolojik CV Bu en yaygın şekilde kullanılan format olup kişinin temel hedefine ulaşmaya her zaman mümkün kılmayabilir (bir görüşme elde etmek). Adayın eğitim (uzmanlık kursları ve seminerler) ve iş deneyimleri en son işle başlayıp eğitim ve kursla sonlanan geriye yönelik bir düzen içerisinde sunulur. Bu formatın eksik yönleri: Durgunluk dönemleri bununla birlikte sık sık iş değiştirme hakikati göze çarpar. Bu format adayın başvuruda bulunuyor olduğu pozisyonla ilgisi olmayan bilgileri boşluklara doldurmasına neden olur. Adayın mesleki kariyerine odaklanır ve kasıtlı olmasa bile değerlendirme altındaki kişinin becerikli ve mesleğinden mutlu olmasına rağmen kariyerinde ilerleme gerçekleştiremediği ve üst pozisyonlara ulaşamadığını gösterebilir. Bu CV formatının kullanılmasının akıllıca olacağı durumlar: Kişi iyi bir iş deneyimine sahip ise Hiçbir işsizlik dönemi söz konusu değil ise 5
Kişi sık sık iş değiştirmemiş ise Kişi aynı alanda istihdam arıyor ise Kişi önemli bir firma için çalışmış ve bunun çok iyi bir referans olabileceğini düşünüyor ise Güçlü yönleri: Pek çok insan kaynakları ofisi tarafından kabul edilen geleneksel bir formattır. Okuması ve anlaması kolaydır Adayın mesleki istikbalini sergiler Görevlerdeki/sorumluluklardaki her hangi bir terfii veya ilerlemeyi ortaya koyar Adayın çalıştığı iş ve şirket tipine vurgu yapar Her bir iş için pozisyonları ve başarıları tanımlar Zayıf Yönleri: Adayın yaşını belirtebilir Yeni meslek eğitim/canlandırma kurslarının eksikliğini ortaya koyacaktır. Eğer varsa işsizlik dönemlerine dikkat çeker Fonksiyonel CV Kronolojik CV ile aynı eksikleri içermez ve adayın işsiz olduğu dönemler olsa bile becerileri ve başarılarını gösterir ve bu sebeple durağanlık dönemini veya terfi eksikliğini gizlemeye yardımcı olur. Mesleki kariyerlerini değiştirmek isteyenlere ve çalışmış oldukları şirket tipinin ve eğitimlerinin becerileri ve yetenekleri ve deneyimleri sayesinde yapabilecekleri kadar önemli olmadığı tamamen yeni bir işe başlamak isteyenlere uymaktadır. Bu CV formatı kullanımının akıllıca olacağı durumlar; İş tecrübesinin süresine bakılmaksızın becerilerin ön plana çıkarılmak istenmesi halinde Bir durağanlık periyodundan sonra işe geri dönülmek istenmesi halinde Mesleki aktiviteler arasında çoklu molalar olması halinde Pek çok iş değiştirilmiş ise Tamamen farklı bir alanda iş aranıyor ise Yaşın bir engel olduğu düşünülüyorsa (çok genç/yaşlı) Eğer kişi kendi başına çalışmış ise Eğer kişi henüz yeni mezun olmuş ve hiçbir iş tecrübesine sahip değilse Askeri veya kamu hizmeti sonrası 6
Güçlü yönleri: Adayın becerilerini ve güçlü yönlerini vurgular Adayın başvuruda bulunuyor olduğu pozisyon işin gerekli olan becerilerini ve bilgisini vurgulamaya olanak tanır Tüm benzer bitmiş pozisyonları listelemekten sakınılmasına imkan tanır Kişinin kendisini ve başarılarını takdim ederken ki esnekliğini sunar Bilhassa Yeni Teknoloji, İnternet, Telekomünikasyon, medya ve reklam sektörleri için uygundur Kişinin mesleği ile direk olarak bağlantılı olmayan ancak her hangi bir mesleki ortamda faydalı olabilecek becerileri, ilgi alanlarını ve güdüleri vurgulayabilir Zayıf yönleri Kişinin çalışmış olduğu şirketlerin isimlerini belirtmez Her bir işin süresi vurgulanmaz Her bir pozisyonun ve konuya ilişkin görevlerin/sorumlulukların sadece sınırlı bir tanımını temin etmeye imkan tanır Karma CV Yukarıda söz edilen iki CV formatın (kronolojik ve fonksiyonel) özelliklerini ilk bölüm fonksiyonel ikinci bölüm kronolojik olacak şekilde kombine eder. Diğer iki formata kıyasla düzenlenmesi daha zor ve karmaşıktır ancak adayın başvuruda bulunuyor olduğu pozisyonla ilgili becerilerini ve deneyimlerini ön plana çıkarmaya ve mesleki tecrübesini ve eğitimini dinamik bir tarzda takdim etmeye imkan tanır. Güçlü yönleri: Adayın hedeflerine erişmesindeki azmini ve tetkik altındaki pozisyon için gerekli becerilere sahip olduğunu net bir şekilde açığa çıkartır. Bir Başarılar bölümü içerir Kişinin becerilerini ve yeteneklerini ön plana çıkarmasında daha esnek ve yaratıcı olmasına olanak sağlıyor Özel bir pozisyona başvurulduğunda, CV nin işe alım personelinin gözünden kaçmamasını temin etmeye yardımcı olur. Ancak kişi eğer onu online iş araştırmaları için bir web sayfasına yüklemek isterse en iyi CV formatı bu olmaz çünkü o CV ler konuya ilişkin veri tabanlarına uyan standart formatlara sahip olmalı. Zayıf yönleri: 7
Her bir iş başvurusu için farklı bir CV gereklidir. Çoklu CV ler oluşturmak zaman kaybıdır çünkü her defasında iş ilanında yer alan bilgiye göre farklı bir yaklaşımın benimsenmesi gerekir. Eğer aday aynı şirket dâhilinde birden fazla pozisyona başvuruyor ise belirtmek isteyebileceği bazı beceriler ve deneyime ilişkin fazla bilgi muhteva etmez Kişisel Bilgi Gerekli: adı ve soyadı; doğum tarihi, adres, telefon numaraları (sabit ve cep); eğer mümkünse e- mail adresi. Ne gerekli ne de zorunlu: medeni hali, çocuklar, yaş, soy, dini inançları. Vergi (veya sosyal güvenlik) numarası: gerekli değildir ancak bazı şirketlerin veri tabanları aday bağlantılı bilgileri kaydetmek için bir vergi numarası girmeyi zorunlu kılar Milliyet ve çalışma izni (yeşil kart): kişinin çalışmak istediği yere bağlı. Eğer İtalya da iseniz ve İtalyan iseniz onlara ihtiyacınız yoktur. Eğer çalışmak istediğiniz ülke tıpkı sizinki gibi bir Avrupa Birliği Üye Ülkesi ise kişinin milliyetini belirtmesi yeterlidir. Avrupa Birliği vatandaşı olmayanlar için bir ikamet adresi ve/veya çalışma izni belirtmek gereklidir. Fotoğraf: işe alacak firma tarafından bariz bir şekilde talep edilmedikçe her hangi bir fotoğraf eklemek gerekli değildir. CV düzenleme Temin edilen bilgi açık ve her hangi bir gramer hatası veya yorumlama zorluklarından yoksun mantıklı bir şekilde sunulmalıdır. Genellikle bir işe alım sorumlusunun söz konusu bir CV yi okuyup okumayacağına karar vermesi 10 saniyeden fazla sürmez ve onun bu CV yi okuması ve o adayı bir iş görüşmesine çağırıp çağırmayacağına karar vermesi 30 saniye sürer. BUNU ASLA UNUTMAYIN! Bir CV oluşturmadan ve postalamadan önce, aşağıdaki soruları sormanızı tavsiye ederiz. Alınacak cevaplar hemen hemen otomatik olarak sizin CV nizi oluşturacaktır: Şirket / İşe alım sorumlusu ne arıyor? Çalışma ortamında hangi becerileri geliştirmek ve kullanmak gerekiyor? Daha önce aldığım sonuçlar nelerdir ve şu an başvuruda bulunuyor olduğum pozisyonda faydalı olabilecek önceki pozisyonlarımda hangi görevleri yerine getirdim? Gerekli olan eğitim geçmişim ve niteliklerim var mı? 8
Yabancı bir dil konuşuyor muyum? Özel ve problem çözme becerileri geliştirmekte bana yardım eden başka bir kişisel deneyime sahip oldum mu? (örneğin yabancı bir ülkeye tek başına seyahat etmek veya bir sivil toplum kuruluşu ile çalışmak, üniversitede görevler yerine getirmek vb.) Ne tür bir pozisyon bana uyar? Takım çalışmasını mı yoksa yalnız çalışmayı mı seviyorum? Yaratıcı mıyım yoksa her hangi bir proje geliştirmek için direktifler verilmesini mi tercih ederim? Önceki işimle ilgili neyi sevdim? Hangi özelliklerin/görevlerin kişiliğime uygun olmadığını düşünüyorum? Neden yeni bir iş arıyorum? Her zaman dürüst şekilde cevap verin. Yalan söylemeyin fakat çok fazla detay belirtmeyin ve çalışmış olduğunuz şirkete, önceki meslektaşlarınıza veya işvereninize yönelik negatif bir tablo oluşturmayın. Mesleki kariyerim boyunca her hangi bir işsizlik dönemi oldu mu? Onları nasıl açıklayabilirim ve güçlü yönlerim olarak nasıl gösterebilirim? Örneğin seyahat ederek veya çocuklarımla ilgilenerek veya oldukça uzun bir süre iş arayarak ne öğrendim ve hangi beceriler geliştirdim? Bölümlere göre cevaplarınızı düzenleyin. Aşağıda bir örnek yer almaktadır. 1. Hedeflerim neler? Ne düzeyde sorumluluk arıyorum? 2. Becerilerinizi, yeteneklerinizi ve kazanılan bilgiyi özetleyin 3. Deneyimler 4. Eğitim / Kurs 5. Bilgisayar programları/internet kullanımı 6. Diller 7. Vurgulamak istediğim ilgi alanları Bir CV yazarken neyle iletişim kurmak istediğinizi aklınızda bulundurun. Temin edilen bilgi konu ile bağlantılı olmalı ve başlangıçta bir iş görüşmesi elde etme amacını gütmeli ve ondan sonra ilan edilen pozisyon için doğru kişi olduğunuzu göstermeli. Başvuruda bulunuyor olduğunuz pozisyonla bağlantılı ilgi alanlarınızı ve doğuştan yeteneklerinizi ön plana çıkartın. Örneğin, eğer başvuruda bulunuyor olduğunuz iş basınla ilgili ise okuma tutkunuzu eğer dünya sporları ile ilgiliyse spor ilginizi vurgulayabilirsiniz. Eğer insanlardan ve onların refahından daha yüksek öncelikli olduğu satış hedeflerine sahip çok rekabetçi bir satış alanı olması sebebiyle işvereninizin sizi uygun bulmadığı bir satış pozisyonuna başvuruda bulunursanız onun yerine her hangi bir gönüllü çalışmada bulunmalısınız ve insanlara yardım etmekten hoşlanmalısınız Bir CV oluşturulmasına ilişkin tüyolar CV niz geleceğiniz için önem arz eder geçmişiniz için değil 9
Bu bir günah çıkarma değildir her şeyi yazmak zorunda değilsiniz. Sadece söz etmeye değer gördüğünüz şeyleri yazın ve vurgulayın. Evvelki tüm işlerin çok detaylı bir listesini oluşturmayın daha ziyade erişilen başarılarınızı ve hedeflerinizi ön plana çıkarmaya çalışın Mesleki aktivitenizde en fazla kullanabileceğiniz en iyi becerilerinizi ve yeteneklerinizi vurgulayın Her zaman dürüst olun (bunu asla yeterince tekrar etmeyeceğim) kişi yalan söylemeden üretken olabilir. 10