T A K K İ D ÖSYM nin Vazgeçemedigi Zafer Özcan OFLAZOĞLU KPSS GELİŞİM PSİKOLOJİSİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Soru Tipleri
Değerli arkadaşlar, Eser Adı Dikkat Çıkabilir Gelişim Psikolojisi & Öğrenme Psikolojisi Alt Başlık KPSS HAZIRLIK Yazar Z. Özcan OFLAZOĞLU Bilimsel Redaksiyon Uzman Kariyer - Redaksiyon Birimi Redaksiyon uzmankariyer - Redaksiyon Birimi Kapak Tasarımı uzmankariyer - Grafik & Tasarım Baskıya Hazırlık uzmankariyer - Dizgi Birimi ISBN Numarası 978-605-329-830-4 Biliyorsunuz ki KPSS uzun ve meşakkatli bir süreç. Bu sürenin uzunluğunu aleyhinize kullanmak da sizin elinizde. Aylarca konu çalışıp sorular çözdünüz. Şimdi sıra elinizdeki bu kitapla bildiklerinizi taçlandırmakta. Bu kitaptaki soruların tamamı çıkmış sorular ve sürekli sorulan konular doğrultusunda hazırlanmıştır. Kitabı çözerken en önemli husus eksiklerinizi fark edip eksik kalmış yerleri tekrar etmek ve gerçek sınavda benzerleriyle karşılaştığınızda bu kadar kolay olmaz deyip çeldiricilere düşmemektir. Dileriz ki bu kitaptan en iyi şekilde faydalanırsınız. Tüm öğrendikleriniz yolunuza ışık olsun. Zafer Özcan OFLAZOĞLU A: Turan Çiğdem Cad. No:5 Ostim/ANKARA T: (312) 231 12 89 F: (312) 231 41 99 G: (554) 898 03 01 E: bilgi@uzmankariyer.com W: www.uzmankariyer.com Basım Yeri - Telefonu Grup Çağ Matbaa T: (312) 394 35 39 Bu kitabın her türlü hakkı uzmankariyer Ltd. Şti. ne aittir. Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Hükümleri gereğince alıntı yapılamaz, fotokopi yöntemi ile çoğaltılamaz, resim, şekil, şema, grafik, vb. ler yayın evinin izni olmadan kopya edilemez. /uzmankariyer /uzmankariyer /uzmankariyer
İÇİNDEKİLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Soru Tipi 1 Gelişimde Temel Kavramlar - I 2 Soru Tipi 2 Gelişimde Temel Kavramlar - II 4 Soru Tipi 3 Gelişimde Temel Kavramlar - III 6 Soru Tipi 4 Gelişimde Temel Kavramlar - IV 8 Soru Tipi 5 Gelişimde Temel Kavramlar - V 10 Soru Tipi 6 Gelişimde Temel Kavramlar - VI 12 Soru Tipi 7 Zihinsel Gelişim - I 14 Soru Tipi 8 Zihinsel Gelişim - II 16 Soru Tipi 9 Zihinsel Gelişim - III 18 Soru Tipi 10 Zihinsel Gelişim- IV 20 Soru Tipi 11 Zihinsel Gelişim - V 22 Soru Tipi 12 Zihinsel Gelişim - VI 24 Soru Tipi 13 Zihinsel Gelişim - VII 26 Soru Tipi 14 Zihinsel Gelişim - VIII 28 Soru Tipi 15 Zihinsel Gelişim - IX 30 Soru Tipi 16 Zihinsel Gelişim - X 32 Soru Tipi 17 Zihinsel Gelişim - XI 34 Soru Tipi 18 Zihinsel Gelişim - XII 36 Soru Tipi 19 Zihinsel Gelişim - XIII 38 Soru Tipi 20 Kişilik Gelişimi - I 40 Soru Tipi 21 Kişilik Gelişimi - II 42 Soru Tipi 22 Kişilik Gelişimi - III 44 Soru Tipi 23 Kişilik Gelişimi - IV 46 Soru Tipi 24 Kişilik Gelişimi - V 48 Soru Tipi 25 Kişilik Gelişimi - VI 50 Soru Tipi 26 Kişilik Gelişimi - VII 52 Soru Tipi 27 Kişilik Gelişimi - VIII 54 Soru Tipi 28 Kişilik Gelişimi - IX 56 Soru Tipi 29 Kişilik Gelişimi - X 58 Soru Tipi 30 Kişilik Gelişimi - XI 60 Soru Tipi 31 Kişilik Gelişimi - XII 62 Soru Tipi 32 Kişilik Gelişimi - XIII 64
İÇİNDEKİLER Soru Tipi 33 Kişilik Gelişimi - XIV 66 Soru Tipi 34 Kişilik Gelişimi - XV 68 Soru Tipi 35 Kişilik Gelişimi - XVI 70 Soru Tipi 36 Kişilik Gelişimi - XVII 72 Soru Tipi 37 Kişilik Gelişimi - XVIII 74 Soru Tipi 38 Kişilik Gelişimi - XIX 76 Soru Tipi 39 Kişilik Gelişimi - XX 78 Soru Tipi 40 Ahlak Gelişimi - I 80 Soru Tipi 41 Ahlak Gelişimi - II 82 Soru Tipi 42 Ahlak Gelişimi - III 84 Soru Tipi 43 Ahlak Gelişimi - IV 86 Soru Tipi 44 Ahlak Gelişimi - V 88 Soru Tipi 45 Ahlak Gelişimi - VI 90 Soru Tipi 46 Ahlak Gelişimi - VII 92 ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Soru Tipi 1 Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler - I 96 Soru Tipi 2 Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler - II 98 Soru Tipi 3 Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler - III 100 Soru Tipi 4 Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler - IV 102 Soru Tipi 5 Davranışçı Kuramlar - I 104 Soru Tipi 6 Davranışçı Kuramlar - II 106 Soru Tipi 7 Davranışçı Kuramlar - III 108 Soru Tipi 8 Davranışçı Kuramlar - IV 110 Soru Tipi 9 Davranışçı Kuramlar - V 112 Soru Tipi 10 Davranışçı Kuramlar - VI 114 Soru Tipi 11 Davranışçı Kuramlar - VII 116 Soru Tipi 12 Davranışçı Kuramlar - VIII 118 Soru Tipi 13 Davranışçı Kuramlar - IX 120 Soru Tipi 14 Davranışçı Kuramlar - X 122 Soru Tipi 15 Davranışçı Kuramlar - XI 124 Soru Tipi 16 Davranışçı Kuramlar - XII 126 Soru Tipi 17 Davranışçı Kuramlar - XIII 128 Soru Tipi 18 Davranışçı Kuramlar - XIV 130 Soru Tipi 19 Davranışçı Kuramlar - XV 132
İÇİNDEKİLER Soru Tipi 20 Davranışçı Kuramlar - XVI 134 Soru Tipi 21 Davranışçı Kuramlar - XVII 136 Soru Tipi 22 Davranışçı Kuramlar - XVIII 138 Soru Tipi 23 Davranışçı Kuramlar - XIX 140 Soru Tipi 24 Davranışçı Kuramlar - XX 142 Soru Tipi 25 Davranışçı Kuramlar - XXI 144 Soru Tipi 26 Davranışçı Kuramlar - XXII 146 Soru Tipi 27 Davranışçı Kuramlar - XXIII 148 Soru Tipi 28 Davranışçı Kuramlar - XXIV 150 Soru Tipi 29 Davranışçı Kuramlar - XXV 152 Soru Tipi 30 Davranışçı Kuramlar - XXVI 154 Soru Tipi 31 Davranışçı Kuramlar - XXVII 156 Soru Tipi 32 Davranışçı Kuramlar - XXVIII 158 Soru Tipi 33 Davranışçı Kuramlar - XXIX 160 Soru Tipi 34 Davranışçı Kuramlar - XXX 162 Soru Tipi 35 Bilişsel Kuramlar - I 164 Soru Tipi 36 Bilişsel Kuramlar - II 166 Soru Tipi 37 Bilişsel Kuramlar - III 168 Soru Tipi 38 Bilişsel Kuramlar - IV 170 Soru Tipi 39 Bilişsel Kuramlar - V 172 Soru Tipi 40 Bilişsel Kuramlar - VI 174 Soru Tipi 41 Bilişsel Kuramlar - VII 176 Soru Tipi 42 Bilişsel Kuramlar - VIII 178 Soru Tipi 43 Bilişsel Kuramlar - IX 180 Soru Tipi 44 Bilişsel Kuramlar - X 182 Soru Tipi 45 Bilişsel Kuramlar - XI 184 Soru Tipi 46 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - I 186 Soru Tipi 47 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - II 188 Soru Tipi 48 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - III 190 Soru Tipi 49 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - IV 192 Soru Tipi 50 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - V 194 Soru Tipi 51 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - VI 196 Soru Tipi 52 Bilişsel Ağırlıklı Davranışçılar - VII 198 Soru Tipi 53 Hümanist Kuram 200
Soru Tipi 1 Bu sorunun çözüm videosunu #gelisim1 etiketiyle kolayca bulabilirsin. 1. Esra, yurt dışında öğretmenlik yaparken Esra nın yeğeni olmuştur. Esra yeğenini 5 yaşına kadar görmemiştir. Yurt dışı görevi bittiği zaman yeğenini görmek için memlekete gelmiştir. Yeğenine bir hediye almak istemiş ve bebek eşyaları satan mağazadan, 5 yaş için bir tulum almıştır. Tulumu yeğenine giydirince tulumun üzerine tam oturduğunu görmüş ve şaşırmıştır. Yukarıdaki örnekte tulumun çocuğa tam olması, aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisi ile açıklanabilir? A) Gelişim B) Büyüme C) Olgunlaşma D) Hazırbulunuşluk E) Kritik dönem Döllenmeden ölüme kadar alanların ilerlemesi vurgulanacak Organların işi yapabilecek düzeyinden bahsedecek Ön bilgi, istek, ilgi, isteksizlik kavramları olacak Zaman+sorundan gördüğünüzde işaretleyin. Büyüme, bireyin fiziksel yapısında zamana bağlı olarak meydana gelen niceliksel değişmelerdir. Vücudun iç organlarında olabileceği gibi dış organlarında da olur. Soruda, 5 yaşındaki bir çocuğun, bireysel farklar hariç, boyu ve eni bellidir. Bu nedenle kazak üzerine tam oturmuştur. ÇÖZÜMLER İÇİN Z. Özcan OFLAZOĞLU @bilgilizafer1 Z. Özcan OFLAZOĞLU ile Gelişim TAKİP ET! 2
Sen Çöz Testi DİKK AT 1. Bir çocuğun iki tekerlekli bisikleti sürebilmesi psikomotor bir gelişmedir. Bu gelişmenin olabilmesi için çocuğun bacakları yeterince uzamalı ve pedalları çevirebilecek seviyeye gelmelidir. Ancak bunlar yeterli değildir. Bisiklet sürmeyi öğrenmeli ki gelişme tamamlansın. Örnekteki bacakların bisiklet sürebilecek kadar uzaması ifadesi aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanabilir? * C) Hazırbulunuşluk D) Öğrenme E) Kritik dönem 2. Ahmet, merdiven çıkabilmekte, sandalyeye destekle oturabilmekte fakat evdeki elektrik prizine ulaşamamaktadır. Buna göre, Ahmet in, elektrik prizine ulaşamaması gelişim psikolojisi kavramlarından hangisi ile en iyi açıklanır? 4. Üç yaşındaki Eda, evin ilk bebeğidir. Biraz şımartılarak büyütülmüş ve her istediği yapılmıştır. Eda, şımartıldığı için her gördüğü oyuncağı almak istemektedir. Babası da, Eda yı kırmamak için bazen kendi yaşından daha büyük çocuklara yapılmış oyuncakları da almaktadır. Yaşından büyük çocuklara yönelik oyuncaklarla bazen parmaklarının boyu yetmediği için bazen de ayakları ulaşamadığı için oynayamamış ve çoğu zaman o oyuncakları kenara fırlatmıştır. Eda nın bazen parmaklarının boyu yetmediği için bazen de ayakları ulaşmadığı için oynayamaması gelişime özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanır? A) Olgunlaşma B) Hazırbulunuşluk C) Büyüme* D) Kritik dönem E) Gelişim A) Olgunlaşma B) Hazırbulunuşluk C) Gelişim D) Kritik dönem E) Büyüme* 3. Aylar önce aldığı bisiklete binen oğlunun ayakları pedala tam yetişemediği için düştüğünü gören anne çok üzülmüş ve bisikleti depoya koymuştur. Anne, aşağıdaki gelişim kavramlarından hangisini göz ardı etmiştir? * C) Hazırbulunuşluk D) Öğrenme E) Kritik dönem 5. Dokuz yaşına gelen İlayda, evdeki eski eşyaları düzenlerken çok sevdiği elbiselerini görmüştür. Elbiseleri giymeye çalışmış ancak hiçbir elbisesi ona olmamıştır. Annesine: Ama anneciğim, daha geçen sene bu elbiseleri giyiyordum ve çok da güzel oluyordu. Ne oldu acaba? Elbiseler yıkanırken mi küçüldü? demiştir. Annesi de İlayda ya: Kızım, elbiseler küçülmedi, senin boyun uzadı. demiştir. Annenin verdiği cevap gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanır? A) Kritik dönem C) Hazırbulunuşluk D) Büyüme * E) Tarihsel zaman 1.A 2.E 3.A 4.C 5.D 3
Soru Tipi 2 Bu sorunun çözüm videosunu #gelisim2 etiketiyle kolayca bulabilirsin. 2. Kadir boş zamanlarında heykeltıraş olan babasına yardım etmektedir. Bunun sayesinde görsel sanatlar dersinde arkadaşlarına göre el becerilerini daha iyi yapıp daha iyi ürünler ortaya koymaktadır. Buna göre Kadir in, daha iyi ürünler ortaya koyması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanır? A) Gelişim B) Büyüme C) Olgunlaşma D) Hazırbulunuşluk* E) Kritik dönem Döllenmeden ölüme kadar alanların ilerlemesi vurgulanacak Niceliksel artış olacak Organların işi yapabilecek düzeyinden bahsedecek Zaman+sorundan gördüğünüzde işaretleyin Hazırbulunuşluk, bir beceriyi yapabilecek olgunluk düzeyinin yanı sıra (Olgunlaşma), o iş için gerekli ön bilgi, beceri ve tutuma sahip olmadır. Soruda Kadir, babasın yardım ederek ön bilgi edinmiş ve arkadaşlarının önüne geçmiştir. Hazırbulunuşluk için ya istek, isteksizlik, motivasyon, güdülenme gibi kavramlara dikkat edeceksiniz ya da ön öğrenme kavramına dikkat edeceksiniz. ÇÖZÜMLER İÇİN Z. Özcan OFLAZOĞLU @bilgilizafer1 Z. Özcan OFLAZOĞLU ile Gelişim TAKİP ET! 4
Sen Çöz Testi DİKK AT B) Hazırbulunuşluk* 1. Sabahattin Öğretmen, matematik dersinde öğrencilerine problem çözme becerisi kazandırmak için önce denklem kurma konusunu hatırlatma gereği duymuştur. Sabahattin Öğretmen in yaptığı hatırlatma aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanabilir? C) Kritik dönem D) Olgunlaşma E) Gelişim 2. Erman Öğretmen, arkadaşı ile konuşurken arkadaşına: Öğrencilerin fizik dersini yapabilmeleri için önce öğrenmeye istekli olmaları gerekir. İstekli olan her öğrenciye fizik dersini öğretirim demiştir. Erman Öğretmen in açıklaması, gelişim psikolojisine özgü hangi kavramla en iyi açıklanır? 4. Ahmet, okulun tiyatro grubuna katılmak istemektedir. Babası buna müsaade etmemiştir. Aradan 3 ay geçtikten sonra istediği izni koparmış ve tiyatro hocasının yanına gitmiştir. Hocası onu kabul etmiş ve gruba dahil etmiştir. Ancak arkadaşlarının üç aydır çalıştığını ve ilerlediğini gören Ahmet, arkadaşlarına yetişemeyeceğini düşünerek çok sevdiği tiyatro grubundan ayrılmıştır. Ahmet in durumu aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisi ile açıklanır? C) Öğrenme D) Hazırbulunuşluk* E) Gelişim C) Gelişim D) Hazırbulunuşluk* E) Kritik dönem 3. Sefa, memurluk sınavına hazırlanan görsel sanatlar öğretmenidir. Sınavdan bir gün önce kendini ödüllendirmek için yeni açılan bir restorana gidip balık yemiştir. Akşam olduğunda mide bulantısı şikâyeti ile hastaneye gitmiş ve balıktan zehirlendiği anlaşılmıştır. Hastanede midesini yıkamışlar ve sabaha kadar gözetim altında tutmuşlar. Sınava gittiğinde ise soruları okumuş ancak mide bulantısından adaptasyonunu sağlayamamış ve düşük puan almıştır. Sefa nın durumu aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisi ile açıklanır? C) Hazırbulunuşluk* D) Öğrenme E) Gelişim 5. Şahin, boş zamanlarında terzi olan halasına yardım etmekte ve kendi harçlığını çıkarmaktadır. Halası da uzmanlık gerektirmeyen işler olduğunda Şahin e vermekte ve el becerisinin gelişmesi için destek sunmaktadır. Arkadaşları Şahin e: Neden kendini bu kadar yıpratıyorsun? Okuldan sonra evde dinlen, oyun oyna, TV izle. demişlerdir. Bunun üzerine Şahin: Ben iş için değil keyif aldığım için yapıyorum. Bence bu iş çok zevkli. Siz, TV izlemekten keyif alıyorsunuz ben de bu işten. demiştir. Şahin in yaptığı işten keyif alması gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanır? A) Kritik dönem C) Hazırbulunuşluk* D) Büyüme E) Tarihsel zaman 1.B 2.D 3.C 4.D 5.C 5
Soru Tipi 3 Bu sorunun çözüm videosunu #gelisim3 etiketiyle kolayca bulabilirsin. 3. Özcan 6 aylıkken, Özcan ın babası yurt dışı öğretmenlik sınavını kazanmış ve ailesini beş yıllığına yurt dışına götürmüştür. Gittikleri ülkede İngilizce konuşulduğu için Özcan sadece ailesiyle evde Türkçe konuşabilmiştir. Türkiye ye döndükleri zaman Özcan ın Türkçe konuşurken kelimeleri yuttuğu bazen de araya İngilizce kelimeler kattığı görülmüştür. Yukarıda anlatılan olayda Özcan ın durumu, gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi ile daha iyi açıklanır? C) Tarihsel zaman D) Kritik dönem* E) Hazırbulunuşluk Nicel artış Organların beklenilen vazifelerini yapacak düzeye ulaşmaları Belli zamandaki olay ve olguların o çevredeki insanları etkilemesi İşi yapmak için gereken şartların yerine gelmesi Belli becerilerin kazanılması gereken dönemler vardır. Söz konusu beceri ilgili dönemde kazanılmazsa sonradan sorun olur. Bu dönem kritik dönemdir kritik dönem sorularında ilk arayacağımız şey zaman, ikinci arayacağımız şey sorundur. Soruda Özcan, konuşmanın kritik yaşında Türkçe konuşmadığı için sonradan Türkçe konuşma ile ilgili sorun yaşamaktadır. ÇÖZÜMLER İÇİN Z. Özcan OFLAZOĞLU @bilgilizafer1 Z. Özcan OFLAZOĞLU ile Gelişim TAKİP ET! 6
Sen Çöz Testi DİKK AT C) Olgunlaşma 1. Bir yaş civarında ilk kelimeyi çıkarması gereken Seda, iki yaş civarında ilk kelimesini çıkarabilmiştir. Seda, tüm destekleme çalışmalarına rağmen konuşması ve kelime dağarcığı yaşıtlarına göre geride kalmıştır. Seda nın yaşıtlarına göre konuşma sorunu yaşamasını aşağıdaki kavramlardan hangisi en iyi açıklar? B) Gelişme D) Kritik dönem* E) Tarihsel zaman 3. 15 aylık bebeğinin konuşamamasından şikâyet eden Gönül, psikologa başvurmuştur. Psikologda Gönül e: Bu dönemde olabildiğince çok çocuğunuzla konuşun. Sadece çocuğun çıkardığı sesleri taklit etmeyin, onunla yetişkin gibi konuşun. Göreceksiniz ki çocuğunuz sizinle konuşmaya başlayacaktır. Ancak siz konuşmazsanız ilerde olacak olumsuzlukları da göze almanız gerekmektedir demiştir. Psikologun, Siz konuşmazsanız ilerde olacak olumsuzlukları da göze almanız gerekmektedir. uyarısı gelişim psikolojisine özgü hangi kavramla açıklanır? C) Hazırbulunuşluk D) Kritik dönem* E) Tarihsel zaman 2. Sekiz yaşındaki bir çocuk, ahlak gelişimini ve el göz koordinasyonunu geliştirmeli, kendine, kuruma ve gruplara karşı olumlu tutum geliştirmeli, cinsiyet rollerini öğrenmelidir. Eğer bu dönemde bunları yapamazsa ilerleyen dönemlerde mutlaka sorunlar yaşar. Yukarıdaki açıklama, aşağıdaki gelişime özgü kavramlardan hangisi ile açıklanır? A) Olgunlaşma B) Büyüme C) Kritik dönem* D) Kalıtım E) Hazırbulunuşluk 4. Nilcan, İngiltere de doğan gurbetçi bir ailenin çocuğudur. Çevresinde Türkçe konuşan insan sayısı az olduğu için hep İngilizce konuşmuştur. Okula başladığı zaman ailesine Türkçe konuşmak istediğini bu nedenle dil kursuna gitmek istediğini söyler. Dil kursuna yazılan Nilcan, ne kadar uğraşırsa uğraşsın Türkçeyi düzgün konuşamamıştır. Yukarıda anlatılan Nilcan ın durumu, gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanır? C) Tarihsel zaman D) Kritik dönem* E) Hazırbulunuşluk 1.D 2.C 3.D 4.D 7