BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI

Benzer belgeler
BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI

Sunum Planı. PAY PİYASASINDA RİSK ve TEMİNAT YÖNETİMİ SÜRECİ Hesap Yapısı Gün Sonu Risk Yönetimi Uygulamaları Gün İçi Risk Yönetimi Uygulamaları

Evrakı Doğrulamak İçin : İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Takasbank Tarafından Verilen Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti

Bistech Projesi Faz II Bilgilendirme *** TAKASBANK Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti

4) Merkezi takas kurumu na üye olabilmenin kriterleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

BISTECH GEÇİŞİ VE MERKEZİ KARŞI TARAF (MKT) HİZMETİ SONRASINDA PAY PİYASASINDA GEÇERLİ OLACAK RİSK VE TEMİNAT YÖNETİMİ ÇERÇEVESİ KONULU ÜYE

BISTECH GEÇİŞİ SONRASINDA KIYMETLİ MADENLER PİYASASI NDA GEÇERLİ OLACAK RİSK YÖNETİMİ ÇERÇEVESİ

NİYAZİ BURAK AKAN MÜDÜR. Ek :KMP Gün Sonu Teminat Tamamlama Çağrısı Takip Kılavuzu (4 sayfa)

Borsa İstanbul VİOP MKT Revizyonları TÜREV ARAÇLAR TAKAS EKİBİ OCAK 2014

Takasbank- MKT Stres Testi Uygulamaları

Borsa İstanbul A.Ş. Pay Piyasası Takas ve Merkezi Karşı Taraf Hizmeti Esasları Yönergesi nde Gerçekleştirilen Değişiklikler Hk.

BAP Gün Sonu Teminat Tamamlama Çağrısı Takip Kılavuzu

GÖKHAN ELİBOL GENEL MÜDÜR YRD.

Takasbank- MKT Kredi Riski Stres Testi Uygulamaları

İçerik. Giriş. Başlangıç Teminatı Geriye Dönük Testi. Hesap Bazında Geriye Dönük Test. Ürün Bazında Geriye Dönük Test. BİAŞ PP Geriye Dönük Test

sınanması zorunluluktur sınama mecburiyeti

TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI YÖNERGESİ

İçerik. Giriş. Başlangıç Teminatı Geriye Dönük Testi. Hesap Bazında Geriye Dönük Test. Ürün Bazında Geriye Dönük Test

TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI YÖNERGESİ

S P K SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİ DÜZEY SINAVI GENEL AÇIKLAMA. Bu soru kitapçığındaki testler şunlardır: Modül Adı.

Genelge No : 2005/7. Çıkarıldığı Tarih : Yürürlük Tarihi : Konusu. : Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları

Takasbank- MKT Likidite Riski Stres Testi Uygulamaları

VOB daopsiyon Sözleşmeleri ve Yeni Sistemde Risk Kontrolleri

BİAŞ Swap Piyasası'nda, İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler,

VOB KALDIRAÇLI ALIM SATIM PLATFORMU

Konu: İMKB Vadeli İşlemler Piyasası Teminat ve Pozisyon Limitlerine İlişkin Esaslar

TAKASBANK Takas ve Teminat Yönetimi Hizmetleri. Beyhan ARASAN 18 Eylül 2014

Takasbank- MKT Stres Testi Uygulamaları

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. NİN BORSA İSTANBUL A

tarihli 2011/144 No lu genelgenin yürürlüğe girmesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

A) B) C) D) E)

TAKAS KREDİSİ UYGULAMA ESASLARI PROSEDÜRÜ

TAKAS KREDİSİ UYGULAMA ESASLARI PROSEDÜRÜ

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

BISTECH Projesi Geçiş Bilgilendirme Toplantısı Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti. Mertcan Kahraman Serkan Kaan Can KOYAK

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. NİN BORSA İSTANBUL A.Ş KIYMETLİ MADENLER PİYASASINDA YÜRÜTECEĞİ NAKİT TAKAS VE TEMİNAT

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

FİZİKİ (HESABEN) TESLİMATLI DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ. İstanbul, 06 Kasım 2009

TÜREV ARAÇLAR R İ SK B İ LD İ R İ M FORMU. (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir)

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL A.Ş. SWAP PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI YÖNERGESİ

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

1006 Finansal Piyasalar Güncelleme Tablosu

ARACI KURUMLARIN SERMAYELERİNE VE SERMAYE YETERLİLİĞİNE İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ NDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI

TEBLİĞ. ARACI KURUMLARIN SERMAYELERİNE VE SERMAYE YETERLİLİĞİNE İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (Seri: V, No: 135)

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI YÖNERGESİ

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI YÖNERGESİ

VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir)

REPO İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (III-45.2) (6/12/2015 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.)

Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI PROSEDÜRÜ

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI PROSEDÜRÜ

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri Dönem Deneme Sınavı

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI TAKAS VE MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ ESASLARI PROSEDÜRÜ

AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

TÜREV ARAÇLARI RİSK BİLDİRİM FORMU

KONUT FİNANSMANI SÖZLEŞME ÖNCESİ BİLGİ FORMU

TEMİNATLANDIRMA VE KAR/ZARAR HESAPLAMA

BANKALARIN İLGİLİ MEVZUAT GEREĞİ UYMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUKLARI ORAN VE SINIRLAMALAR

OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

MKT Teminat Yönetimi Genel Uygulama Esasları

PERFORMANS SUNUŞ RAPORU HAZIRLANMA ESASLARI

Bir şemsiye fon kapsamındaki her bir alt fonun tüm varlık ve yükümlülükleri birbirinden ayrıdır.

11.Bölüm. Yrd. Doç. Dr. Ferhat Sayım

Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları

Uyarı: Tanımlar: Borsa. : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ni ve/veya İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nı. Aracı Kuruluş

A. TANITICI BİLGİLER. PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz tarihi: 20 Mayıs 2009 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER

İMKB VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI. Aralık 2012

FİNANSBANK A.Ş.GEÇİŞ B TİPİ KISA VADELİ TAHVİL VE BONO FONU İÇTÜZÜK TADİL METNİ

Takasbank Ücret ve Komisyon Tarifeleri

Vadeli İşlemler Piyasası Müdürlüğü İSTANBUL. Konu: İMKB Vadeli İşlemler Piyasası Teminat ve Pozisyon Limitlerine İlişkin Esaslar

VİOP TEMEL KAVRAMLAR

İÇİNDEKİLER. Borsa İstanbul VİOP

TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI UYGULAMA ESASLARI PROSEDÜRÜ

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. BORSA İSTANBUL A.Ş. PAY PİYASASI VE GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI TAKAS VE TEMİNAT YÖNETİMİ YÖNERGESİ

TEMİNAT USUL VE ESASLARI DEĞİŞİKLİK TASLAĞI

SİSTEMİK ÖNEMLİ BANKALAR HAKKINDA YÖNETMELİK TASLAĞI. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

.. A.Ş. TAKASBANK İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. Ekler: Ödünç Pay Piyasası Sözleşmesi Sözleşme Öncesi Bilgi Formu

BANKALAR TARAFINDAN YAPILACAK REPO VE TERS REPO İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK TASLAĞI

BORSA İSTANBUL A.Ş. BORSA İSTANBUL PARA PİYASASI YÖNERGESİ

Marjinal VaR Ratio Instruments PV VaR VaR/PV Portfolio PV Marjinal VaR

Resmî Gazete Sayı : TEBLĠĞ. OPSĠYONLARDAN KAYNAKLANAN PĠYASA RĠSKĠ ĠÇĠN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA ĠLĠġKĠN TEBLĠĞ

Sabit Faizli Konut Finansmanı Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Formu

EK-1: BISTECH Nakit Akım Teminatlandırma Yöntemi Temel Bileşen Parametre Tablosu

: Takas ve Temerrüt Esasları tarihli, 2006/31 No lu Genelge ile değiştirilmiştir.

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. NİN BORSA İSTANBUL A

OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. NİN BORSA İSTANBUL A.Ş VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI NDA YÜRÜTECEĞİ MERKEZİ KARŞI TARAF HİZMETİ VE BU

BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU (Tüm tutarlar, Türk Lirasi ( TL ) olarak gösterilmiştir.

İKİNCİ BÖLÜM. Genel Hükümler

NİYAZİ BURAK AKAN DİREKTÖR

BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

Risk Parametreleri Güncellenmesi Hk. Bankalar, Aracı Kurumlar, Kıymetli Madenler Piyasası Üyesi Kuruluşlar

Transkript:

BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI Başlangıç Teminatı Hesaplaması: Başlangıç teminatı, gelecekte herhangi bir temerrüt durumunun ortaya çıktığı hallerde, temerrüdün ortaya çıktığı tarihten pozisyonların kapatılmasına kadar geçecek süre içinde maruz kalınabilecek risklerin karşılanabilmesini teminen başlangıçta talep edilen güvence olarak tanımlanmaktadır. Başlangıç teminatı düzeyi mevzuat uyarınca en az bir yıllık veri, asgari %99 luk güven düzeyi ve 2 iş günlük elde tutma süresi kullanılarak hesaplanmak zorundadır. Başlangıç teminatı; Borsa İstanbul Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası nda (VİOP) Delta Hedge Yöntemi, Borsa İstanbul Pay Piyasası nda Delta Hedge Yöntemi, Takasbank Ödünç Pay Piyasası nda (ÖPP) ise riske maruz değer 1 esaslı yöntemler ile %99.5 güven düzeyinde hesaplanmaktadır. Borsa İstanbul Para Piyasası nda riske maruz değer esaslı yöntemler ile %99.5 güven düzeyinde hesaplanmaktadır. VİOP: Başlangıç teminatı hesaplamasında Delta Hedge algoritmasını kullanılarak portföy bazında net teminatlandırma yapılmaktadır. Genel olarak Delta Hedge hesaplaması 5 adımdan oluşmaktadır: 1. Ürün grupları bazında risk analiz edilir. 2. Ürün grupları arasında korelasyon analizine dayanılarak risk azaltıcı pozisyonlar olup olmadığına bakılır. 3. Delta Hedge risk değeri hesaplanır. 4. Başlangıç teminatı hesaplanır. 5. Bulunması gereken teminat hesaplanır. 1 Riske Maruz Değer: Elde tutulan bir portföy ya da varlık değerinin, faiz oranlarında, döviz kurlarında, emtia ve pay fiyatlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek değişiklikler sonucunda maruz kalabileceği en yüksek zararı, belli bir dönem dahilinde ve belli bir olasılık seviyesinde ifade eden ve genel kabul görmüş sayısal yöntemlerle tahmin edilen değeri ifade eder.

BISTECH Marjin Yönetimi risk analizini, her biri bir dayanak varlığı temsil eden ürün grupları bazında yapar. Her bir ürün grubunun riski diğer ürün gruplarından bağımsız bir şekilde hesaplanır. Bir ürün grubunun riski, tarama riski ve ürün grubu içi risk olarak tanımlanan vadeler arası yayılma pozisyonu riski toplamından oluşur. Tarama Riski (Scan Risk), portföy bazlı risk yönetimi algoritması tarafından, her bir sözleşme için Fiyat Değişim Aralığı ve Volatilite Değişim Aralığı değerleri üzerine ilgili senaryoları kullanarak Risk Dizileri (Risk Arrays) hesaplaması sonucu belirlenen risk tipidir. Fiyat Değişim Aralığı (Price Scan Range-PSR), dayanak varlık için oluşabilecek maksimum fiyat değişikliğini ifade eder. Volatilite Değişim Aralığı (Volatility Scan Range-VSR) ise, opsiyonun dayanak varlık fiyatı için oluşabilecek maksimum volatilite değişikliğini ifade eder. BISTECH Marjin Yönetimi, öncelikle bir dayanak varlığın farklı vadelerdeki vadeli işlem sözleşme fiyatlarının aynı oranda değişeceğini varsaydığı için herhangi bir aydaki uzun pozisyon, başka bir aydaki kısa pozisyon ile netleştirilir. Bu nedenle vadeler arası fiyat hareketleri farklı olabileceğinden portföyler, vadeler arası fiyat riskine açıktır, bu riski karşılamak için Vadeler Arası Yayılma Pozisyonu riski hesaplanır.

Ürün gruplarının fiyat hareketleri arasındaki ilişkilerin (korelasyonların) portföy riskini düşürebileceği durumlar göz önünde bulundurularak Takasbank ın belirlediği parametreler üzerinden Ürünler Arası Yayılma Pozisyonu Riski hesaplanır. Başlangıç teminatı, Tarama Riski ve Vadeler Arası Yayılma Pozisyonu Riski toplamından Ürün Grupları Arası Yayılma Pozisyonu İndirimi düşülerek bulunur. Kısa Opsiyon Pozisyonu Minimum Riski, aşırı zararda olan kısa opsiyon pozisyonlarının piyasada yaşanacak ani değişiklikler sonucunda içsel değerlerinin artacağı ve oluşan zararın Tarama Riski, Vadeler Arası Yayılma Pozisyonu Riski ve Ürünler Arası Yayılma Pozisyonu İndirim değerlerinin toplamını aşabileceği durumlara yönelik olarak hesaplanır. Başlangıç teminatı portföyün kısa opsiyon minimum riskinden az olamayacağı için Risk Değeri bulunurken Tarama Riski + Vadeler Arası Yayılma Pozisyonu Riski Ürünler Arası Yayılma Pozisyonu İndirimi değeri ile Kısa Opsiyon Pozisyonu Minimum Riski değerinden büyük olanı dikkate alınır. Opsiyonlardan kaynaklanan net opsiyon değeri ve opsiyon primi bulunması gereken teminatı etkilemektedir. Uzun opsiyon pozisyonlarında net opsiyon değeri bulundurulması gereken teminat değerini düşürürken opsiyon primi bulundurulması gereken teminatı yükseltmektedir. Kısa opsiyon pozisyonlarında net opsiyon değeri bulundurulması gereken teminat değerini arttırırken opsiyon primi bulundurulması gereken teminatı azaltmaktadır. Hesabın sahip olduğu pozisyonların fiyat değişimi nedeniyle meydana gelen geçici kar/zarar değerleri eklenerek portföyün sahip olması gereken toplam teminat yükümlülüğü bulunmuş olur. 2 BISTECH risk parametrelerine Takasbank internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Pay Piyasası: Başlangıç teminatı hesaplamasında Delta Hedge Yöntemi kullanılarak hesap bazında net teminatlandırma yapılmaktadır. BİAŞ Pay Piyasası nda başlangıç teminatı hesaplaması 4 adımdan oluşmaktadır: 1. Tarama riski hesaplaması, 2. Vadeler arası risklerin ilave edilmesi, 3. Ürün grupları arası risklerin indirilmesi, 4. Netleştirme etkisinin hesaplanması. 2 BISTECH risk hesaplamaları ile ilgili ayrıntılı bilgi İstanbul Takas Ve Saklama Bankası A.Ş. nin Borsa İstanbul A.Ş Vadeli İşlem Ve Opsiyon Piyasası nda Yürüteceği Merkezi Karşı Taraf Hizmeti Ve Bu Hizmete İlişkin Takas Esasları Prosedürü ile Takasbank internet sitesinde yer alan VİOP Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Kılavuzu nda açıklanmıştır.

Tarama riski her bir payın fiyatının pozisyon sayısı ve ilgili pozisyon için belirlenen risk değerlerinin çarpılması suretiyle bulunur. Paylar için belirlenen risk değerleri ilgili payın fiyat değişim aralığını ifade eder. Bir payın bir günlük fiyat değişim düzeyi ile iki günlük fiyat değişim düzeyi farklı olabilir. Diğer bir ifadeyle risk değeri takasa kalan gün sayısına göre farklılaşabilir. Bu farklılığı Delta Hedge yöntemi zaman bağımlı risk değerleri kullanarak dikkate almaktadır. Yöntemde iki gün sonra takası tamamlanacak pozisyonlar ile bugün ya da yarın takası tamamlanacak pozisyonların risk değerlerini farklılaştırmak mümkündür. Delta hedge yönteminde vade kavramı yoktur. Bu nedenle hesaplamada farklı takas vadelerine sahip ters yönlü pozisyonların netleştirilmesi söz konusudur. Bu eksikliği gidermek amacıyla, aynı ürün grubundaki payların farklı takas vadeleri arasındaki baz riskinin teminatlandırılması amacıyla vadeler arası yayılma pozisyonu riski teminatı hesaplanır. Toplam teminat gereksinimine hesaplanan vadeler arası yayılma pozisyonu riski ilave edilir. Pay Piyasası teminatlandırma yönteminde, ürün gruplarının fiyat hareketleri arasındaki ilişkilerin (korelasyonların) üyenin toplam teminat gereksinimini düşürebileceği durumlar göz önünde bulundurulmaktadır. Ürün grupları kendi içlerinde netleştirildikten sonra bu gruplar arasında ters yönlü işlemlerin (Alış/Satış) olması halinde korelasyon etkisi hesaplanır ve toplam teminat gereksiniminden düşülür. 3 Pay Piyasası nda kullanılacak yeni risk hesaplama modelinde aynı ürün grubunda yer alan payların netleştirme etkisini sınırlamak mümkündür. Bu sınırlama bir hesapta bulunan tüm pozisyonların netleştirme yapılmadan teminatlandırılması sonucu elde edilecek tutar (brüt) ile netleştirme yapılarak elde edilecek tutar (net) arasındaki farkın netleştirme etkisi hesaplanarak, toplam teminat gereksinimine ilave edilmesi ile bulunur. Takasbank tarafından 0 ile 1 arasında belirlenen netleştirme parametresi kullanılarak bu etki hesaplanmaktadır. 3 Pay piyasasında istatistiki ve ekonomik olarak anlamlı ters korelasyona ( - korelasyon) sahip ürün gruplarının bulunması durumunda, ürün grupları arasındaki aynı yönlü net takas pozisyonları risk azaltıcı etki yapacaktır.

ÖPP: Ödünç Pay Piyasasında brüt teminatlandırma uygulanır. Ödünç veren üyeden teminat şartı aranmaz. Değerlenmiş teminat, %110 olan asgari teminat oranının altına düştüğünde ya da, nakit teminatlar toplam değerlenmiş teminatın %30 unun altına düştüğünde Takasbank tarafından üyeye teminat tamamlama çağrısı yapılır ve ilgili üye veya müşterisinin teminatının başlangıç teminat oranına tamamlanması istenir. Para Piyasası: Borsa İstanbul Para Piyasası işlem anı ve sonrası risk yönetimi sistemi borç alan ve borç veren üye açısından ayrı ayrı değerlendirilir. Borç veren üyenin teminat yükümlüğü borç verme işlemine konu tutarın nakit takas havuzuna iletilmesine kadar olan zamanda başlangıç teminatı ile sınırlıdır. Borç alma işlemlerinde ise, başlangıç teminatına ek olarak anapara ve faiz tutarı da teminatlandırılır. Başlangıç teminatı, üyenin işlemin valör ya da vadesinde borcunu ifa etmediği durumda ortaya çıkan temerrüdün çözülmesine kadar geçecek sürede, diğer üyenin zararının tazmin edilmesi amacıyla tahsil edilir. Başlangıç teminatı emrin eşleşip işleme döndüğü anda hesaplanır ve ilgili teminat hesabına yansıtılır. Piyasaya arz edilen fonlar Takasbank tarafından belirlenecek bir oranda, aynı risk grubunun yine Piyasa dan gerçekleştireceği işlemlerde teminat olarak dikkate alınır. Piyasa ya arz edilen fonun, işlem vadesinde geri ödenmesi öncesi nakdin aktarılacağı hesap ile ilişkili pozisyon hesabının teminat yeterliliği kontrolü yapılır. Teminat yetersizliği durumunda eksik teminat tutarı kadar nakit alacağı teminat olarak bloke edilir. Üyenin serbest hesabına aktarılmaz. Borç alan hesaba, borç alınan tutarın aktarılması öncesinde, teminat yeterliliği Takasbank tarafından kontrol edilir. Teminatı yetersiz hesaplara takas alacakları eksik teminattan alacak blokesi hesaplamasında kullanılan oran (alacak dağıtım parametresi) kullanılarak, iskonto edilmesi sureti ile teminat yeterlilikleri ölçüsünde dağıtılır. Alacak dağıtım parametresi piyasa şartları dikkate alınarak belirlenir, üç ayda bir gözden geçirilir. Gerekli görülmesi halinde Takasbank üç aylık sürenin bitimine beklemeden piyasa şartları doğrultusunda revize edebilir. Belirlenen parametre genel mektup ile duyurulur.

Hesaplara ilişkin teminat yeterliliği T+1 valörlü işlemlerin gerçekleşmesi için gerekli olan teminat gereksinimi de dahil olmak üzere, gün sonlarında hesaplanır ve üye ekranlarına yansıtılır. Teminat tamamlama son saati ertesi işgünü saat 15:00 (15:00 dahil) dir. Bu saatten sonra teminatı yeterli olmayan hesaplar için temerrüt hükümleri uygulanır. Takasbank, rutin olarak yapılan gün sonu teminat yeterliliği kontrolleri yanı sıra, teminat yetersizliği bulunan hesaplara gün içi teminat tamamlama çağrısı da yapabilir. Gün içerisinde teminat tamamlama çağrısı yapılan üyelerin iki saat içerisinde teminat hesaplarında yeterli bakiyeyi bulundurması gerekir. Belirlenen saate kadar teminat yükümlülüğünü yerine getirmeyen üyeler için temerrüt hükümleri uygulanır. Garanti Fonu Hesaplaması: Merkezi karşı taraf hizmeti verilen piyasalarda garanti fonlarının büyüklüğünün, en fazla açık pozisyona sahip MKT üyesinin temerrüdü halinde ortaya çıkacak kaynak ihtiyacı ile ikinci ve üçüncü en büyük açık pozisyona sahip MKT üyelerinin birlikte temerrüdü halinde ortaya çıkacak kaynak ihtiyacının büyük olanından az olmaması esastır. Bu kısıt altında hesaplanan toplam garanti fonu üyelere taşıdıkları riskler nispetinde bölüştürülmektedir. Toplam kaynak ihtiyacı en fazla riske sahip ilk 3 üyenin karşılanmamış risk (uncovered risk) tutarları karşılaştırılarak belirlenmektedir. Üyelerin karşılanmamış risk tutarları ise, ihtiyatlı bir yaklaşımla, %99.9 luk güven düzeyi ve en az 2 iş günlük elde tutma süresi kullanılarak hesaplanan teminat yükümlülüğü ile başlangıç teminatı arasındaki fark olarak kabul edilmektedir. VİOP: VİOP Piyasasında temerrüde düşen Üyelerin teminatları ile karşılanamayan zararların karşılanması amacıyla tüm Üyelerin katılımının zorunlu olduğu bir garanti fonu kurulmuştur. Üyelerin garanti fonu katkı payları, yatırılmış ve talep edilmesi halinde yatırılacak ilave garanti fonu katkı paylarından oluşur. Üyeler tarafından garanti fonuna yatırılacak katkı payları, kendi mülkiyetlerindeki varlıklardan karşılanmalıdır. Yatırılmış garanti fonu katkı payları sabit ve değişken garanti fonu katkı paylarından oluşur. Garanti Fonunun Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği, Piyasa Yönergesi ve bu Prosedür hükümleri çerçevesinde kullanılması durumunda, Üyelerden Nisan Mart döneminde en fazla dört defa ilave katkı yapmaları istenebilir. Her bir defasında talep edilecek ilave garanti fonu katkı payı, ilgili temerrüt tarihinde yatırılmış olması gereken garanti fonu katkı payını aşamaz. İlave katkı payı talepleri dilimler halinde yapılabilir. Garanti fonuna mal edilecek zararın fon büyüklüğünün %50 sini aşması muhtemel görüldüğünde, üyelerden taahhüt ettikleri ilave katkı paylarını yatırmaları talep edilir. Üyeler ilave katkı paylarını talepten sonra 5 işgünü içinde yatırmakla yükümlüdür. Temerrüde düşen Üyenin teminatları, garanti fonu katkısı ve Takasbank tarafından Piyasada karşılanmış riskler için yapılan sermaye tahsisi yetersiz kalmadıkça, diğer Üyelerin garanti fonu katkılarına başvurulamaz.

Oluşturulacak garanti fonunun büyüklüğünün hesaplanmasında geçmiş asgari bir yıla ait Üye bazında gerçekleşmiş gün sonu bulunması gereken teminat yükümlülükleri kullanılır. Takasbank Üyeler tarafından tesis edilen nakit Türk Lirası garanti fonu katkı paylarının zorunlu karşılık olarak tesis edilecek kısmı düşüldükten sonra kalan tutarı, kredi riski, likidite koşulları dikkate alınarak Takasbank tarafından mümkün olan en iyi koşullarla nemalandırır. Garanti fonu sabit ve değişken garanti fonu payı olarak ikiye ayrılır: Sabit garanti fonu payı her üye için aynı olup Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası için 300.000 TL dir. Bu tutar yılda en az bir kez, Piyasa, ulusal veya uluslararası ekonomide yaşanan gelişmeler dikkate alınarak gözden geçirilir ve gerekli görülmesi durumunda değiştirilebilir. Değişken garanti fonu ise üyelere toplam garanti fonu büyüklüğünden, taşıdıkları risk konsantrasyonu ölçüsünde bölüştürülen kısım kadar olmaktadır. Garanti Fonu katkı payı yükümlülükleri her ayın ilk işgünü akşamında hesaplanarak, ayın ikinci işgünü itibariyle güncellenir. Garanti fonu hesabının temerrüde düşmemesi için, üye güncellenen tutarı ayın üçüncü işgünü saat 15.00 a kadar tamamlaması gerekmektedir. Üyelerin bulundurması gereken katkı payı toplamının en az % 30 luk kısmının nakit Türk Lirası olması zorunludur. Üyenin garanti fonu katkı payının yatırması gereken tutarın altına düşmesi durumunda, üyeye garanti fonu katkı payı tamamlama çağrısı yapılır. Üye bu çağrıyı ertesi iş günü saat 15.00 a kadar yerine getirmelidir. ÖPP: Garanti fonu, üyelerin temerrüde düşmesi halinde oluşabilecek zararların ilgili üyelerin teminatlarını aşan kısmı için kullanılmak üzere üyelerden alınan katkı payları ile oluşur. Ödünç riski olmayan, sadece ödünç veren üyelerin de katkı payı tutarını yatırmaları gerekmektedir. Garanti fonu katkı payı yükümlülüğünü süresi içinde tamamlamayan üyeler Piyasa da işlem yapamaz. MKT üyelerinin garanti fonu/fonları katkı payları, yatırılmış ve talep edilmesi halinde yatırılacak ilave garanti fonu katkı paylarından oluşur. Garanti Fonunun MKT Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde kullanılması durumunda, MKT üyelerinden bir yıl içinde en fazla dört kez ilave katkı yapmaları istenebilir. İlave katkı payı talepleri dilimler halinde yapılabilir. İlave garanti fonu katkı payı, her bir üye için, ilgili temerrüt tarihinde yatırılmış olması gereken garanti fonu katkı payını aşamaz. Üyeler ilave katkı paylarını talepten sonra 5 işgünü içinde yatırmakla yükümlüdür. Talep edildiği halde temerrüdün kapatılmasında kullanılmadan tamamen iade halinde, ilave garanti fonu katkı talebinde bulunulmamış sayılır.

Temerrüde düşen üyenin teminatları, garanti fonu katkısı ve Takasbank tarafından ÖPP deki karşılanmış riskler için yapılan sermaye tahsisi yetersiz kalmadıkça, diğer üyelerin garanti fonu katkılarına başvurulmaz. Takasbank üyeler tarafından tesis edilen nakit Türk Lirası garanti fonu katkı paylarını; kredi riski, likidite koşulları dikkate alınarak Takasbank tarafından belirlenen limitler çerçevesinde mümkün olan en iyi koşullarla nemalandırır. Garanti fonu sabit ve değişken garanti fonu payı olarak ikiye ayrılır: Sabit garanti fonu payı her üye için aynı olup Ödünç Pay Piyasası için 5.000 TL dir. Bu tutar yılda en az bir kez, Piyasa, ulusal veya uluslararası ekonomide yaşanan gelişmeler dikkate alınarak gözden geçirilir ve gerekli görülmesi durumunda Takasbank tarafından değiştirilebilir. Değişken garanti fonu ise üyelere taşıdıkları riskler ölçüsünde bölüştürülen kısım kadar olmaktadır. Her bir üyenin yatırması gereken garanti fonu katkı payının belirlenmesinde kullanılacak garanti fonu risk değeri, risk katsayısının ilgili üyenin son 1 ay içindeki ortalama ödünç borcu ile çarpılması suretiyle hesaplanır. Her bir üyeye ait garanti fonu katkı payı o üye için hesaplanmış garanti fonu risk değeri, garanti fonu sabit katkı payının altında ise sabit katkı payı kadar, değilse ilgili tutarın denk geldiği dilimin üst sınırı kadar olur. ÖPP de garanti fonu hesaplamasında kullanılan tranş değeri 3.000 TL, çarpan ise %3,5 dir. Ödünç Pay Piyasası nda garanti fonuna konu risk değerlerine ait dilimler ve bunlara karşılık gelen garanti fonu katkı payı tutarları aşağıdaki gibidir: Üyenin garanti fonu katkı payı yatırması gereken tutarın %90 ının altına düşerse üyeye garanti fonu tamamlama çağrısı yapılır. Üye bu çağrıyı 3 iş günü içerisinde yerine getirmelidir. Para Piyasası: Para Piyasasında temerrüde düşen Üyelerin teminatları ile karşılanamayan zararların karşılanması amacıyla tüm Üyelerin katılımının zorunlu olduğu bir garanti fonu kurulmuştur. Oluşturulacak garanti fonunun büyüklüğünün hesaplanmasında geçmiş asgari bir yıla ait Üye bazında gerçekleşmiş gün sonu bulunması gereken teminat yükümlülükleri kullanılır. Yeterli verinin bulunmadığı durumda, Takasbank daha kısa bir veri seti ile asgari büyüklüğü tespit edebilir.

Bir Üyenin yatırılmış garanti fonu katkı payı, sabit katkı payı tutarından az olamaz. Üyelerin yatırmaları gereken sabit katkı payı tutarları, 50.000 TL dir. Bu tutar yılda en az bir kez, Piyasa, ulusal veya uluslararası ekonomide yaşanan gelişmeler dikkate alınarak gözden geçirilir ve gerekli görülmesi durumunda değiştirilebilir. Değişken katkı payları alt ve üst sınırlara sahip, birbirini izleyen dilimlerden oluşur. Her bir üyenin yatırması gereken garanti fonu katkı payının hesaplanmasında, üyelerin bir önceki ay içerisindeki ortalama bulunması gereken teminat tutarları dikkate alınır. Üyenin yatırması gereken toplam garanti fonu katkı payının elde edilmesinde, üyelere ait ortalama teminat tutarının, belirlenecek bir risk katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanan garanti fonu risk değeri kullanılır. Garanti fonuna konu risk değerlerine ait dilimler ve bunlara karşılık gelen garanti fonu katkı payı tutarları aşağıda verilmiştir. Garanti Fonu katkı payı yükümlülükleri her ayın son işgünü hesaplanarak, takip eden ayın ilk işgünü itibariyle güncellenir. Garanti Fonu Katkı Payı yükümlülükleri, üyelere Takasbank tarafından sağlanan üye ekranlarına mesaj, raporlama veya elektronik posta yoluyla yapılır. Garanti Fonu Katkı Payı yükümlülük bildiriminin sistem aracılığı ile gönderilmesi durumunda, başkaca bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın üyenin çağrıyı aldığı kabul edilir. Üyenin sorumluluğu, Takasbank tarafından yapılan çağrısının üyeye ulaştığı anda başlar. Çağrıya konu yükümlülüğün yerine getirilme süresi 3 iş günüdür. İlgili yükümlülük süresi içinde yerine getirilmez ise üye temerrüde düşmüş sayılır. Pay Piyasası: Pay Piyasasında temerrüde düşen Üyelerin teminatları ile karşılanamayan zararların karşılanması amacıyla tüm Üyelerin katılımının zorunlu olduğu bir garanti fonu kurulmuştur. Üyelerin garanti fonuna yapacakları katkı, sabit ve taşımış oldukları riskleri ile orantılı olarak hesaplanan değişken katkı paylarından oluşur. Değişken katkı payı, Takasbank tarafından belirlenen dönem içerisinde üyenin piyasada bulundurması gereken ortalama teminat tutarının, piyasanın ortalama teminat tutarına bölünmesi

suretiyle hesaplanan oranın, ilgili döneme isabet eden asgari garanti fonu büyüklüğü ile çarpılması suretiyle bulunur. Tespit edilen büyüklükler Üye ekranları vasıtasıyla duyurulur. Bir Üyenin yatırılmış garanti fonu katkı payı, sabit katkı payı tutarından az olamaz. Üyelerin yatırmaları gereken sabit katkı payı tutarları, 100.000 TL dir. Bu tutar yılda en az bir kez, Piyasa, ulusal veya uluslararası ekonomide yaşanan gelişmeler dikkate alınarak gözden geçirilir ve gerekli görülmesi durumunda değiştirilebilir. Garanti Fonu katkı payı yükümlülükleri her ayın ilk iş günü itibariyle hesaplanır, takip eden işgünü itibarıyla güncellenir. Takasbank tarafından hesaplara yansıtılan garanti fonu katkı payı tutarına isabet eden değerlenmiş teminat tutarının hesaplara güncellemenin yapıldığı günü takip eden işgünü saat 15:00 a kadar yatırılması gerekir. Yarım iş günlerinde teminat tamamlama son saati 11:00 dır. Yatırılmayan tutarlar için temerrüt hükümleri uygulanır.