H.Ü.T.F. 10 TIP EĞİTİMİ VE BİLİŞİMİ ANABİLİM DALI DURUM RAPORU. gerçekleştirilenler, hedefler.

H.Ü.T.F. 10 TIP EĞİTİMİ VE BİLİŞİMİ ANABİLİM DALI DURUM RAPORU gerçekleştirilenler, hedefler 2017

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...... 3 1 GENEL BİLGİLER... 4 1.1 KURULUŞ... 4 1.2 MİSYON VE VİZYON... 4 1.3 ÖĞRETİM KADROSU... 5 1.4 İDARİ KADRO... 5 2 GERÇEKLEŞTİRİLENLER... 6 2.1 İLK LER VE TEK LER... 6 2.2 SON YILDA (2016) GERÇEKLEŞTİRİLENLER... 8 2.3 SON 5 YILIN DEĞERLENDİRİLMESİ... 10 3 HEDEFLER... 12 4 EĞİTİM OLANAKLARI... 13 4.1 AKADEMİK KADRONUN ÖZELLİKLERİ... 13 4.2 EĞİTİM VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ... 14 4.3 MESLEKLERARASI EĞİTİM VE SİMÜLASYON MERKEZİ... 14 4.4 MESLEKSEL BECERİ LABORATUVARLARI... 14 4.5 DR. EVRİM KİMYONOK EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ LABORATUVARI... 15 4.6 EĞİTİM SALONU... 15 4.7 KÜÇÜK GRUP ODALARI... 15 4.7.1 ÖĞRENCİ KİTAPLIĞI... 15 4.8 DERSLİKLER... 15 5 EĞİTİM... 16 5.1 MEZUNİYET ÖNCESİ EĞİTİM... 16 5.1.1 DÖNEM I KURAMSAL DERSLERİ... 16 5.1.2 İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI... 16 5.1.3 DÖNEM III SEÇMELİ HASTA GÜVENLİĞİ VE MESLEKLERARASI İŞBİRLİĞİ DERSLERİ... 19 5.1.4 DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNE VERİLEN DERSLER... 19 5.1.5 DÖNEM VI SEÇMELİ STAJI... 19 5.1.6 KÜÇÜK GRUP UYGULAMALARI... 20 5.1.7 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME OTURUMLARI... 20 5.1.8 DÖNEM I SEÇMELİ DERSLERİ... 20 5.1.9 YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİNE VERİLEN DERSLER... 20 5.1.10 KÜÇÜK GRUP TARTIŞMALARI... 20 5.2 MEZUNİYET SONRASI EĞİTİM... 21 5.2.1 TIP EĞİTİMİ DOKTORA PROGRAMI... 21 5.2.2 TIP EĞİTİMİ YÜKSEKLİSANS PROGRAMI... 21 5.2.3 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI AD ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM PROGRAMI... 21 5.3 SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM... 21 5.3.1 EĞİTİM TOPLANTILARI... 21 5.3.2 H.Ü. HASTANELERİ PERSONELİNE YÖNELİK TEMEL YAŞAM DESTEĞİ EĞİTİMİ... 22 5.3.3 H.Ü. HASTANELERİNDE GÖREVLİ TIBBİ SEKRETERLERE YÖNELİK İLETİŞİM EĞİTİMİ... 22 5.3.4 TIP EĞİTİCİSİ GELİŞTİRME KURSLARI... 22 5.4 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI... 23 5.4.1 YAPILANDIRILMIŞ OBJEKTİF KLİNİK SINAVLAR... 23 1

5.4.2 YAZILI SINAVLAR VE SORU BANKASI... 23 5.4.3 EĞİTİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ... 24 5.5 ELEKTRONİK ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME ORTAMLARI... 24 5.5.1 HÜ E-ÖĞRENME PLATFORMUNDA YER ALAN UYGULAMALAR... 24 5.5.2 İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI GELİŞİM DOSYASI PORTALI... 25 5.5.3 SANAL HASTA PROGRAMI... 25 5.5.4 e-pdö UYGULAMALARI... 25 5.5.5 e-sinav UYGULAMALARI... 25 5.5.6 SAĞLIK BİLİMLERİ ALANINDA SİMÜLASYON UYGULAMALARI PORTALI... 26 5.6 STANDART HASTA PROGRAMI... 26 6 ARAŞTIRMA... 29 6.1 KİTAPLAR... 29 6.2 PROJELER (13 tamamlanmış, 6 süren)... 29 6.3 TEZLER... 31 6.4 ULUSLARARASI MAKALELER (47 yayın)... 32 6.5 ULUSLARARASI KONGRELERDE SUNULAN SÖZEL BİLDİRİLER (93 bildiri)... 36 6.6 ULUSLARARASI KONGRELERDE SUNULAN POSTERLER (27 bildiri)... 44 6.7 ULUSAL MAKALELER (40 yayın)... 46 6.8 ATIFLAR (Web of Science kapsamında) (toplam 87 atıf)... 49 6.9 ÖDÜLLER... 51 6.10 TIP EĞİTİMİ YÜKSEKLİSANS PROGRAMINDA ÜRETİLEN TEZLER... 51 6.11 ANABİLİM DALI OLANAKLARI /PROGRAMLARI KULLANILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN DIŞ ARAŞTIRMALAR... 52 7 HİZMET... 54 7.1 SEMPOZYUM VE KONGRELER... 54 7.2 SEMİNER, KURS VE ÇALIŞTAYLAR... 55 7.3 KONFERANSLAR ve PANEL KONUŞMALARI... 59 7.4 ULUSAL VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER... 62 7.4.1 TÜRK ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ BİRLİĞİ DERNEĞİ İLE ORTAK ÇALIŞMA... 62 7.4.2 TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ İLE ORTAK ÇALIŞMA... 62 7.4.3 SAĞLIK BAKANLIĞI ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM VE PROJELER DAİRE BAŞKANLIĞI İLE ORTAK ÇALIŞMA... 63 7.4.4 ANKARA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ İLE PROJE KAPSAMINDA ORTAK ÇALIŞMA... 63 7.4.5 SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU İLE ORTAK ÇALIŞMA... 64 7.4.6 SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU ANKARA 1. BÖLGE GENEL SEKRETERLİĞİ İLE ORTAK ÇALIŞMA... 64 7.4.7 AMASYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU İLE ORTAK ÇALIŞMA... 64 7.4.8 TÜRK PLASTİK REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK CERRAHİ DERNEĞİ İLE ORTAK ÇALIŞMA... 65 7.4.9 AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İLE ORTAK ÇALIŞMA... 65 7.4.10 HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK-KAZAK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ (KAZAKİSTAN) İLE ORTAK ÇALIŞMA... 65 7.4.11 GHENT UNIVERSITY FACULTY OF MEDICINE AND HEALTH SCIENCES (BELÇİKA) İLE ORTAK ÇALIŞMA... 66 7.4.12 MEDINE2 THEMATIC NETWORK KATILIMI... 66 7.4.13 IMPERIAL COLLEGE LONDON (İNGİLTERE) İLE ORTAK ÇALIŞMA... 66 7.4.14 MEDINE THEMATIC NETWORK KATILIMI... 66 2

SUNUŞ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı kurulduğu 2000 yılından bu yana yapılanması ve olanakları ile kurumsal, ulusal ve uluslararası düzlemlerde yürüttüğü çalışmaları, üretimleri ve deneyimlerini yazılı olarak paylaşmayı hedef edinmiştir. Tıp fakültelerindeki yönetimsel değişimler ve öğrenci hareketliliği kurumsal belleğin hızla azalmasına, geçmiş süreçlerde yaşananların ya da gelişmelerin hızla unutulmasına yol açmaktadır. Bu nedenle kurumsal bellek, kurumsal yapıların ve işleyişlerin, eğitim kurumlarında ise eğitim programlarının sürdürülebilirliğinin temel bir koşuludur. Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı (TEBAD) tarafından 2000-2001 Öğretim Yılında Çalışma Raporu olarak başlatılan dökümantasyon çalışmaları, 2006-2007 Öğretim Yılında TEBAD Etkinlik Raporu olarak sürdürülmüştür. 2012 yılı Ocak ayında Anabilim Dalının kuruluşundan bu yana olan birikimlerini daha ayrıntılı ve kapsamlı olarak aktarabilmek adına Durum Raporu yayınlanmasına geçilmiştir. 2017 tarihli bu raporda 2016 yılı sonuna dek olan veriler çerçevesinde 2017 ye hangi koşullar, olanaklar ve birikimlerle ulaşıldığı ortaya konulmaktadır. Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı 3

1 GENEL BİLGİLER 1.1 KURULUŞ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı, 6 Mart 2000 tarihli Fakülte Kurulu ve 7 Haziran 2000 tarihli Senato kararlarıyla teklif edilmiş ve 11 Temmuz 2000 tarihli Yükseköğretim Kurulu kararıyla kurulmuştur. Fakülte Kurulu nun 21 Ocak 2002 tarihli teklifi ve Yükseköğretim Kurulu nun 9 Nisan 2002 tarihli kararıyla Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı adını almıştır. Anabilim Dalının kurucu başkanı Prof.Dr. İskender Sayek, 2006 yılına dek bu görevi sürdürmüştür. 2006 yılından bu yana anabilim dalı başkanlığını Prof.Dr. Melih Elçin yürütmektedir. 1.2 MİSYON VE VİZYON Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı nın misyonu nitelikli hekimler yetiştirmek için; Eğitim programları geliştirmek ve yürütmek, Tıp eğitimi ile ilgili çağdaş gelişmeleri izlemek, HUTF eğitim programının geliştirilmesine katkıda bulunmak, Verilen eğitimi izlemek ve değerlendirmek, Eğiticiler eğitimini sağlamak, Eğitim teknolojileri alanında eğitim, hizmet ve araştırma yapmaktır. Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı nın stratejik vizyonu, Tıp eğitimi ve bilişimi alanında ulusal düzeyde önderliğini sürdürmek ve niteliğini geliştirmek, uluslararası düzeyde önde gelen merkezlerden biri haline gelmek, Öğrenci merkezli eğitimin niteliğini artırabilmek, Öğretim üyelerinin eğitim becerileri ile ilgili gereksinimlerine yönelik sürekli eğitimlerine katkı sağlamak, Tıp eğitiminde eğitim teknolojilerinden en üst düzeyde yararlanmak, Tıp eğitimi alanında ulusal ve uluslararası toplantıların düzenlenmesine katkı sağlamak ve bu toplantılara katılmaktır. 4

1.3 ÖĞRETİM KADROSU Prof.Dr. Melih Elçin (Anabilim Dalı Başkanı) Doç.Dr. Sevgi Turan Doç.Dr. Orhan Odabaşı Yrd.Doç.Dr. Meral Demirören Öğr.Gör.Dr. Ece Abay Öğr.Gör.Dr. Arif Onan Ar.Gör.Dr. Barış Sezer 1.4 İDARİ KADRO Hatice Ilıpınar Ali Yıldırım Adem Çetinkaya Ahmet Anaçoğlu Biray Gündüz (Bilgisayar İşletmeni) (Memur) (Teknisyen) (Teknisyen Yardımcısı) (Teknisyen Yardımcısı) 5

2 GERÇEKLEŞTİRİLENLER 2.1 İLK LER VE TEK LER HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, hastane acil servisleri ile 112 ambulans hizmetlerinde görev yapan sağlık personeline yönelik iletişim eğitimlerinde standart hasta yöntemini kullanan ilk ve tek programdır (2016). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, veterinerlik fakültesi öğrencilerinin eğitiminde standart hasta yöntemini kullanan ilk ve tek programdır (2016). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, üniversite hastanelerinde görev yapan sekreterlere yönelik iletişim eğitimlerinde standart hasta yöntemini kullanan ilk ve tek programdır (2015). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, eczacılık lisans eğitimlerinde standart hasta yöntemini kullanan ilk ve tek programdır (2015). HÜTF TEBAD, HUMAN (Hacettepe Üniversitesi Mikro Analiz, Sosyal Etkileşim ve Öğrenme Uygulama ve Araştırma Merkezi) işbirliği ile standart hasta görüşme kayıtları veritabanı üzerinde konuşma çözümlemesi çalışmalarını başlatan ilk ve tek programdır (2015). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, Rehber Hasta yöntemini eğitimde uygulamaya başlayan ilk ve tek programdır (2014). HÜTF TEBAD Mesleklerarası Eğitim ve Simülasyon Merkezi mesleklerarası işbirliği hedeflenerek oluşturulan ilk ve tek merkezdir (2014). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, beslenme ve diyetetik lisans eğitimlerinde standart hasta yöntemini kullanan ilk ve tek programdır (2014). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, Rehber Hasta eğitimi ve bu alana özel eğitici eğitimi gerçekleştiren ilk ve tek programdır (2013). HÜTF TEBAD, diş hekimliğine yönelik iletişim ve klinik beceri eğitimi veren ilk ve tek tıp eğitimi anabilim dalıdır (2013). HÜTF TEBAD, sağlık bilimleri alanındaki 9 farklı eğitim programıyla ortak Hasta Güvenliği ve Mesleklerarası İşbirliği başlıklı ders gruplarını seçmeli olarak tıp fakültesi eğitim programında uygulamaya başlayan ilk ve tek anabilim dalıdır (2013). 6

HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı; tıp dışında diş hekimliği, eczacılık, hemşirelik, fizyoterapi, çocuk gelişimi alanlarında da standart hasta ile görüşme ve uygulama yapma eğitimlerini başlatan ilk ve tek programdır (2011). Probleme dayalı öğrenme oturumları için geliştirilen e-pdö uygulaması internet üzerinden gerçekleştirilmiş ilk ve tek uygulamadır (2010). İyi Hekimlik Uygulamaları, mesleksel beceri eğitimlerinde Hasta Odaklı Simülasyon yaklaşımını kullanan ilk eğitim programıdır (2010). İyi Hekimlik Uygulamaları Programının bir bölümü olan etik başlığı altında yürütülen standart hastalarla görüşme eğitimi ilk uygulamadır (2009). İyi Hekimlik Uygulamaları için geliştirilen Gelişim Dosyası Portalı tıp fakülteleri arasında internet üzerinden ulaşılabilen ilk ve tek e-portfolyo uygulamasıdır (2009). Tıp eğitimi alanının ilk iki doçentinden biri Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı öğretim üyesidir (2008). Her öğretim yılı sonunda İyi Hekimlik Uygulamaları programının son bölümü olarak gerçekleşen Tıpta İnsan Bilimleri Kongresi bu alanda yapılan ilk ve tek kongredir (2005). HÜTF Dönem IV Genel Cerrahi Staj sonu değerlendirmesinin bir bölümü olan e-sınav uygulaması elektronik ortamda gerçekleştirilen ilk sınav uygulamasıdır (2005). Mesleksel beceri eğitimlerinde intörnlerin Dönem I-III öğrencilerinin beceri uygulamalarında koçluk yapmaları tıp fakültelerindeki ilk ve tek Akran Eğitimi örneğidir (2004). HÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Eğitimi Yükseklisans Programı, Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı ile Eğitim Bilimleri Bölümü işbirliği içerisinde başlatılan ilk ve tek programdır (2004). İyi Hekimlik Uygulamalarının bir bölümü olan Tıpta İnsan Bilimleri programı tıp fakültelerindeki bu alanda ilk ve tek programdır (2004). İyi Hekimlik Uygulamaları Programının bir bölümü olan iletişim becerileri eğitimi kapsamında kötü haber verme eğitimi için standart hastalarla yapılan Aile Görüşmesi Eğitimi ilk ve tek uygulamadır (2004). İyi Hekimlik Uygulamaları programı, bir tıp fakültesi eğitim programında bu kapsam ve içerikte uygulanan ilk ve tek programdır (2004). HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı, tıp fakültelerindeki ilk yapılandırılmış programdır (2003). 7

HÜTF TEBAD Eğitim ve Değerlendirme Merkezi, standart hastalarla iletişim becerileri eğitimi ve yapılandırılmış objektif klinik sınavlar yapmak üzere bir tıp fakültesinde oluşturulmuş ilk merkezdir (2003). HÜTF TEBAD Eğitim ve Değerlendirme Merkezinde açıldığından beri kullanılan, harekete duyarlı dijital kayıt ve internet üzerinden ulaşılabilir arşivleme sistemi tıp fakültelerindeki ilk ve tek tasarımdır (2003). HÜTF Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı, uluslararası literatürde önerilen akademik kadro yapılanmasına sahip ülkemizdeki ilk ve tek tıp eğitimi anabilim dalıdır (2000). 2.2 SON YILDA (2016) GERÇEKLEŞTİRİLENLER Hemşirelik Fakültesi ile işbirliği içinde Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulunun yürüttüğü iki proje kapsamında öğretim üyelerine simülasyon eğitici eğitimi ile öğrencilerine simülasyon tekniklerinin kullanıldığı pilot eğitimler gerçekleştirilmiştir. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ankara 1. Bölge Genel Sekreterliği ile yürütülen işbirliği içinde acil servis çalışanları iletişim ve işbirliği eğitimi programı kapsamında Numune EAH acil servis doktor ve hemşirelerine yönelik eğitimler tamamlanmıştır. Ankara Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen bir proje kapsamında Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ankara Bölge Genel Sekreterlikleri ile işbirliği içinde standart hasta yöntemini kullanarak 112 personeline yönelik şiddetin önlenmesi başlıklı eğitici eğitimleri tamamlanmış, personele yönelik eğitimler sürdürülmüştür. Sağlık Bakanlığı bünyesinde Suriyeli göçmenlere sağlık hizmeti sunmak üzere istihdam edilmeleri planlanan Suriyeli Hekim-Ebe-Hemşirelere Yönelik Uyum Eğitimi kapsamındaki eğitici eğitimi ve eğitimlere katkı sunulmuştur. HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı çerçevesinde Eczacılık Fakültesi ile SHMYO Eczacılık Teknikerliği öğrencileri eğitimlerini standart hasta yöntemini kullanarak TEBAD Mesleklerarası Eğitim ve Simülasyon Merkezinde tamamlamışlardır. HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı çerçevesinde Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Stajına katılan öğrenciler eğitimlerini standart hasta yöntemini kullanarak TEBAD Eğitim ve Değerlendirme Merkezi ile Mesleklerarası Eğitim ve Simülasyon Merkezinde tamamlamışlardır. 8

HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı çerçevesinde Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü 4. Sınıf öğrencileri taburcu olan hastaya beslenme danışmanlığı verme eğitimlerini standart hasta yöntemi ile TEBAD Eğitim ve Değerlendirme Merkezinde tamamlamışlardır. HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı çerçevesinde Hemşirelik Fakültesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Stajına katılan öğrenciler danışmanlık eğitimlerini standart hasta yöntemi ile TEBAD Eğitim ve Değerlendirme Merkezinde tamamlamışlardır. HÜTF TEBAD Standart Hasta Programı çerçevesinde Hemşirelik Esasları Doktora Programı öğrencileri çeşitli muayene becerilerini standart hastalar üzerinde kazanırken meme muayenesi becerilerini rehber hasta ile geliştirmişlerdir. HÜTF Dönem I öğrencilerine yönelik çeşitli kuramsal dersler yürütülmüştür. HÜ Diş Hekimliği Fakültesi 2. Sınıf öğrencilerine yönelik Güz yarıyılında iki şubede İletişim Becerileri Eğitimi, 3. Sınıf öğrencilerine yönelik Bahar ve Güz yarıyıllarında tek şubede Klinik Beceri Eğitimi başlıklı dersler yürütülmüştür. HÜTF Dönem III programında Hasta Güvenliği ve Mesleklerarası İşbirliği başlıklı seçmeli ders grupları Hemşirelik, Diş Hekimliği ve Eczacılık Fakülteleri, Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Çocuk Gelişimi, Beslenme ve Diyetisyenlik Bölümleri ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ile işbirliği içinde 64 saat/öğrenci işyükü üzerinden 16 Mayıs 13 Haziran 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Yüzyüze ve eş zamanlı çevrimiçi olarak düzenlenen TEBAD Eğitim Toplantıları kapsamında 2016 yılında toplam 19 toplantı gerçekleştirilmiştir. TEBAD Öğretim üyeleri tarafından 2016 yılı içerisinde 10 uluslararası ve 9 ulusal yayın yapılmıştır. TEBAD Öğretim üyeleri tarafından yapılan yayınlar 2016 yılı içerisinde WoS kapsamında 25 atıf almıştır. TEBAD Öğretim üyeleri tarafından 2016 yılı içerisinde uluslararası kongrelerde 12 sözlü sunum gerçekleştirilmiştir. TEBAD Öğretim üyeleri tarafından 2016 yılı içerisinde 2 si uluslararası olmak üzere toplam 7 konferans ve panel konuşması gerçekleştirilmiştir. 9

Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri ile işbirliği içinde HÜ Hastanelerinde görev yapmakta olan tıbbi sekreterlere yönelik Sekreter İletişim Eğitimleri 12 kişilik gruplar halinde, standart hasta yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Kalite Koordinatörlüğü ile işbirliği içinde HÜ Hastanelerinde görev yapmakta olan tüm personele 2 saatlik, uygulamalı Temel Yaşam Desteği eğitimleri sürdürülmüştür. Tıpta İnsan Bilimleri Kongresi 17-18 Mayıs 2016 tarihlerinde onikinci kez gerçekleştirilmiştir. Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği ile yürütülen işbirliği içerisinde 2016 Uzmanlık Eğitimi Gelişim Sınavı hazırlanmış ve öğrencilerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Türk Dermatoloji Derneği ile yürütülen işbirliği çerçevesinde 3 ve 17 Aralık 2016 tarihlerinde Yeterlik Kurulu Sınavı nın yazılı ve uygulamalı aşamaları gerçekleştirilmiştir. Dönem I-III eğitim programına 2004-2005 Öğretim Yılında eklenen İyi Hekimlik Uygulamaları Programı her yıl olduğu gibi değerlendirilerek 2016-2017 eğitim programı için geliştirmeler yapılmıştır. Dönem IV ve V öğrencilerine yönelik 2001-2002 Öğretim Yılında geliştirilmiş olan Mesleksel Beceri Eğitimleri ilgili değerlendirme ve geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir. Tıp Eğitimi Yükseklisans Programı, 2003-2004 Öğretim Yılından bu yana öğrenci kabul etmekte, programla ilgili değerlendirme ve geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir. Tıp Eğitimi Doktora Programı 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılından başlayarak öğrenci kabul etmekte, programla ilgili değerlendirme ve geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir. 2.3 SON 5 YILIN DEĞERLENDİRİLMESİ 2012-2016 yılları arasında yapılan uluslararası yayınların yıllara göre dağılımı. 10

2012-2016 yılları arasında uluslararası toplantılarda yapılan sözlü sunumların yıllara göre dağılımı. 2012-2016 yılları arasında yapılan ulusal yayınların yıllara göre dağılımı. 11

3 HEDEFLER Mezuniyet öncesi eğitimin ilk üç yılı için İyi Hekimlik Uygulamaları program içeriğinin değerlendirilmesi ve yenilenerek sürdürülmesi. Mezuniyet öncesi eğitimin ilk üç yılında öğrenen merkezli yaklaşımların yaygınlaştırılması. Mezuniyet öncesi eğitimin ilk üç yılında yapılan öğrenci değerlendirmelerinin niteliğinin arttırılması. Mezuniyet öncesi eğitimin ikinci üç yılında yürütülen eğitim programlarının değerlendirilmeye başlanması, yeni programların geliştirilmesi. Mezuniyet öncesi eğitimin ikinci üç yılındaki öğrenci değerlendirmelerinde nesnel yaklaşımların kullanılmaya başlanmasının sağlanması. Mezuniyet öncesi eğitim için bir ölçme-değerlendirme biriminin oluşturulması çalışmalarına katkı sunulması. Mezuniyet öncesi eğitimde elektronik öğrenme ortamlarının kullanımının arttırılması. Mezuniyet öncesi eğitimde simülasyona dayalı eğitimlerin yaygınlaştırılması. Mezuniyet öncesi eğitimde mesleklerarası eğitim uygulamalarının yaygınlaştırılması. Mezuniyet sonrası eğitim programlarının değerlendirilmesi ve yenilenmesi süreçlerine danışmanlık verilmesi. Mezuniyet sonrası eğitimlerde ilgili anabilim dallarıyla ortak eğitim programları geliştirilmesi. Mezuniyet sonrası eğitimlerde yapılacak asistan değerlendirme yöntemleriyle ilgili danışmanlık verilmesi. Sürekli mesleksel gelişim programları kapsamında ilgili birim, bölüm ve anabilim dallarıyla eğitim programları geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyeliğine atanma kriteri olan Eğitim Becerileri Seminerleri nin yeniden Tıp Fakültesi öğretim üyeleri tarafından gerçekleştirilmesi. Fakülte öğretim üyelerinin gereksinimi olan konularda kısa süreli eğitim programlarının geliştirilmesi. Akademik ve idari kadronun gereksinimler doğrultusunda genişletilmesi. Ulusal düzeydeki Sağlık Bilimlerinde Klinik ve İletişim Beceri Eğitimleri Kongresi ile uluslararası düzeydeki Tıp Eğitiminde Simülasyon Kongresi nin sürdürülmesi. 12

4 EĞİTİM OLANAKLARI 4.1 AKADEMİK KADRONUN ÖZELLİKLERİ Prof.Dr. Melih Elçin, aile hekimliği uzmanıdır. Eğitim Programları ve Öğretim yükseklisansını tamamlamıştır. Tıp Eğitimi doçentidir. Doç.Dr. Sevgi Turan, sağlık eğitim fakültesi mezunudur. Sağlık Eğitimi yükseklisansını ve Eğitim Programları ve Öğretim doktorasını tamamlamıştır. Tıp Eğitimi doçentidir. Doç.Dr. Orhan Odabaşı, aile hekimliği uzmanıdır. Tıp Eğitimi yükseklisansını tamamlamıştır. Tıp Eğitimi doçentidir. Yrd.Doç.Dr. Meral Demirören, Tıp Eğitimi ile Eğitim Programları ve Öğretim alanlarında yükseklisans, Halk Sağlığı ile Eğitimde Program Geliştirme alanlarında doktorasını tamamlamıştır. Öğr.Gör.Dr. Ece Abay, aile hekimliği uzmanıdır. Sağlık Eğitimi doktora programını tamamlamıştır. Öğr.Gör.Dr. Arif Onan, hukuk fakültesi mezunudur. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi doktora programını tamamlamıştır. Sosyal Bilimler Yüksekokulu öğretim görevlisi kadrosunda olup 13/b ile anabilim dalında görev yapmaktadır. Ar.Gör.Dr. Barış Sezer, bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi lisans mezunudur, aynı bölümde yükseklisansını ve doktorasını tamamlamıştır. Öğr.Gör.Dr. Kirsten Ward 2003-2005 yılları arasında yabancı uyruklu öğretim elemanı, Dr. Koray Atalağ 22.9.2000-30.9.2003 ve Dr. Murat Sincan 14.12.2000-15.6.2009 tarihleri arasında akademik uzman, Dr. Umut Arıöz 12.11.2001 01.12.2010 ve Yard.Doç.Dr. Bilge Başusta 27.12.2006 05.05.2014 tarihleri arasında araştırma görevlisi kadrosunda görev yapmıştır. Prof.Dr. Özcan Demirel ve Prof.Dr. Ata Tezbaşaran 2001-2004 yılları arasında danışman olarak katkı sunmuşlardır. Prof.Dr. Dilek Aslan, Prof.Dr. Füsun Çuhadaroğlu, Prof.Dr. Atilla Dağdeviren, Prof.Dr. Pervin Dinçer, Prof.Dr. Ali Düzova, Prof.Dr. Pınar Fırat, Prof.Dr. Nurgün Kandemir, Prof.Dr. Ayşen Karaduman, Prof.Dr. Petek Korkusuz, Prof.Dr. Selda Önderoğlu, Prof.Dr. Elif Özmert, Prof.Dr. Şevkat Bahar Özvarış, Prof.Dr. Cenk Sökmensüer, Prof.Dr. Figen Söylemezoğlu, Prof.Dr. Sedef Şahin, Prof.Dr. Bülent Şekerel, Prof.Dr. Bilgehan Yalçın 2000-2013 yılları arasında farklı zaman ve süreler için 13/b-4 kapsamında katkı sunmuşlardır. 13

4.2 EĞİTİM VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ Yazılımı ve donanım tasarımı Uğur Okman tarafından gerçekleştirilen ve 2004 yılında tamamlanan Eğitim ve Değerlendirme Merkezi (EDM), hasta görüşmesi eğitimlerinde ve yapılandırılmış objektif klinik sınavlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Dokuz odadan oluşan merkezde, bir kontrol odası ve iki odanın izlenmesine olanak sağlayan bir aynalı oda bulunmaktadır. Her oda muayene odası olarak düzenlenmiş ve gerekli sabit donanım sağlanmıştır. Her odada harekete duyarlı birer dijital kamera bulunmaktadır. Etkinlik başladığında odaya ilk girenle kayıt başlamakta ve oda boşaldığında kayıt sona ermektedir. Yeterli veri sisteme girildiğinde bu kayıtlar otomatik olarak arşivlenmektedir. Kayıt sırasında ya da arşivlenen görüntülere uygun şifrelerle internet üzerinden ulaşılabilmektedir. Sistem kayıt anından arşivleme ve izlenme aşamasına dek tamamen otomatize edilmiştir. 4.3 MESLEKLERARASI EĞİTİM VE SİMÜLASYON MERKEZİ Mesleklerarası Eğitim ve Simülasyon Merkezi (MESM), bilgisayar destekli simulatörler ve standart hastalar kullanılarak yapılacak mezuniyet öncesi ve sonrası mesleksel ve mesleklerarası eğitimler için tasarlanmıştır. Klinik beceri, karar verme, iletişim ve takım çalışması eğitimlerini verebilecek bir eğitim ortamı olarak tasarlanan merkezde tek üniteli bir acil servis, iki yataklı bir yoğun bakım ünitesi, iki yataklı bir hasta odası, üç üniteli bir ağız ve diş sağlığı birimi ve bir eczane yer almaktadır. Tüm alanlar dijital kayıt alabilen kameralarla donatılmıştır. Yoğun bakım yataklarında üç açıdan, diğer yataklarda iki açıdan kayıt alınabilmektedir. Buna ek olarak yoğun bakım ünitesi bir aynalı kontrol odasından izlenebilmektedir. MESM de orta ve yüksek gerçeklikli hasta simülatörleri yer almaktadır. 4.4 MESLEKSEL BECERİ LABORATUVARLARI Temel Bilimler binasında bulunan dersliklerinin yeniden yapılandırılması ile 2000-2001 öğretim yılında 2 adet mesleksel beceri laboratuvarı (MBL) oluşturulmuştur. Laboratuvarlar dörder üniteden oluşmuştur. Laboratuvarda mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimler, sürekli mesleki gelişim etkinlikleri ve yapılandırılmış objektif klinik sınavlar yapılmaktadır. Laboratuvarda kullanılmakta olan maket ve modeller 2016 yılında bir BAB projesi kapsamında yenilenmiş ve maket parkı genişletilmiştir. Laboratuvar masa ve tabureleri, perdeler yenilenmiş, her üniteye 139 ekran LED televizyonlar yerleştirilmiştir. 14

4.5 DR. EVRİM KİMYONOK EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ LABORATUVARI Uzaktan eğitim uygulamaları, sanal hasta ve hastane uygulamaları ile elektronik öğrenme ortamlarında yürütülecek eğitimler için tasarlanmış bir laboratuvardır. Bir 101 ekran LCD televizyon ve bir projeksiyon cihazı ile çoklu sunum olanakları yer almaktadır. 4.6 EĞİTİM SALONU Mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlerde, sürekli mesleki gelişim etkinliklerde ve kurum içi toplantılarda kullanılmak üzere 25 kişilik tam donanımlı bir toplantı salonudur. Klima, akıllı tahta, projeksiyon cihazı, bilgisayar ve 5+1 ses düzeni ve konferans tipi koltukları bulunan salon 2008 Aralık ayında hizmete girmiştir. 2016 yılında bilgisayar ve perdeleri yenilenmiştir. 4.7 KÜÇÜK GRUP ODALARI Temel bilimler binasında bulunan dersliklerin yeniden yapılandırılması ile 2000-2001 öğretim yılında 20 şer kişilik 15 oda oluşturulmuştur. Sonraki yıllarda beş oda farklı amaçlarda kullanılmak üzere yeniden yapılandırılmıştır. 2016 yılında Küçük Grup Odası olarak adlandırılan 10 odanın masa ve sandalyeleri, perdeleri ve bilgisayarları yenilenmiş, 139 ekran LED televizyonlar yerleştirilmiştir. 4.7.1 ÖĞRENCİ KİTAPLIĞI 2001-2002 öğretim yılında öğrencilerin küçük grup çalışmaları, PDÖ oturumları ve serbest çalışma saatlerinde yararlanabileceği ve birçoğundan 15 er adet olmak üzere 50 çeşit kitaptan oluşan bir kitaplık oluşturulmuştur. Yıllar içerisinde kitapların güncelliğini yitirmesi ve ilgili eğitim uygulamalarının sonlanması nedeniyle 2013 yılında kitapların bir bölümü Kütüphaneye devredilerek kitaplık kapatılmıştır. 4.8 DERSLİKLER Temel Bilimler binasında bulunan dersliklerin yeniden yapılandırılması ile 2000-2001 öğretim yılında 45 er kişilik 3 adet sınıf (Sınıf B, C, D) oluşturulmuştur. Bu sınıflar çok amaçlı olarak kullanılmaktadır. 2016 yılında Sınıf B ve C ye, küçük grup odası olarak kullanılmak üzere masa ve sandalyeler, bilgisayar ve 139 ekran LED televizyonlar yerleştirilmiştir. 2004-2005 öğretim yılında sabit bilgisayar, televizyon ve projeksiyon cihazı konarak mesleksel beceri eğitimi ve benzeri küçük gruplu kurslar ve eğitimler için tam donanımlı bir derslik haline getirilen Sınıf D nin bilgisayarı, sandalye ve perdeleri de 2016 yılında yenilenmiştir. 15

5 EĞİTİM 5.1 MEZUNİYET ÖNCESİ EĞİTİM 5.1.1 DÖNEM I KURAMSAL DERSLERİ Tıp Fakültesi Dönem I öğrencilerine öğretim yılının ilk haftası içinde 2 saatlik Nasıl Öğreniyorum, 2 saatlik İletişim Becerileri, 2 saatlik İyi Hekimlik Uygulamaları ve 1 saatlik Bilgi Okuryazarlığı ve Tıpta İnsan Bilimleri başlıklı kuramsal dersler verilmektedir. 5.1.2 İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI 2004-2005 Öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde amacı öğrencilere iyi hekimin gereksinimi olan bilişsel, psiko-motor ve duyuşsal özellklerin kazandırılması olan İyi Hekimlik Uygulamaları adı altında üç yıllık dikey bir program başlamıştır. İyi Hekimlik Uygulamaları, iletişim becerileri temelinde tasarlanmış, mesleksel becerilerin ve muayene becerilerinin kazandırılacağı, etik ve profesyonel değerlerin tartışılacağı, klinik ziyaretlerin yapılacağı, tıpta insan bilimleri konularının araştırılacağı ve kanıta dayalı tıp çalışmalarının değerlendirileceği uygulamalarla desteklenip zenginleştirilen ve küçük grup çalışmaları şeklinde yürütülen bir programdır. Programda öğrenciler 18-22 şer (başladığı yıl 10-14 er) kişilik gruplara ayrılmakta ve her grubun sorumluluğunu üstlenen öğretim üyesi ile birlikte yıl boyunca 14 oturumda uygulamaları sürdürmektedir. Program koordinatörlüğünü 2013-2014 Öğretim Yılı sonuna dek Prof.Dr. Canan Akyüz yürütmüştür. Program halen Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı nın sorumluluğunda yürütülmektedir. Her dönem için 30-32 grupta, farklı anabilim dallarından öğretim elemanlarının sorumluluğunda eğitimler yürütülmektedir. 2016-2017 Öğretim Yılında 99 öğretim üyesi programda eğitici olarak görev yapmaktadır. Programın bölümleri: İLETİŞİM BECERİLERİ İyi Hekimlik Uygulamaları programı içinde iletişim becerileri üç aşamada planlanmıştır. İlk yılda etkin hasta görüşmesi basamaklarına uygun temel iletişim becerileri; ikinci yılda farklı sistemlere yönelik yakınması olan hastalar ile danışmanlık için başvuran kişilerle ve zor hastayla görüşme yapma (kızgın hasta, sessiz hasta) becerisi; üçüncü yılda da kötü haber verme becerisi, öykü alma ve fiziksel muayene yapma becerileri kazandırılmaktadır. Öğrenciler, Eğitim ve Değerlendirme 16

Merkezi nde standart hastalarla görüşmeler yapmakta, kaydedilen görüşmeler bir sonraki hafta küçük gruplarda izlenmekte ve öğrencilere geribildirim verilmektedir. MESLEKSEL BECERİ EĞİTİMİ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde 2001-2002 öğretim yılında başlanan mesleksel beceri eğitimi 2004-2005 öğretim yılından itibaren bu programa entegre edilmiştir. İyi Hekimlik Uygulamaları programında ilk yılda temel beceriler (el yıkama, maske takma, steril eldiven giyme), yaşamsal belirtilerin saptanması ve değerlendirilmesine yönelik beceriler (vücut ısısı, kan basıncı ve nabız) ve temel yaşam desteği becerilerinin kazandırılması, ikinci yılda intramusküler enjeksiyon yapma, damar yolu açma, nazogastrik ve Foley sonda uygulama becerilerinin kazandırılması, üçüncü yılda dikiş atma, kadın genital sistem muayenesi ve rektal tuşe becerilerinin kazandırılması hedeflenmiştir. Öğrenciler, küçük gruplar (60-80 öğrenci) halinde bir sınıfta toplanarak TEBAD tarafından hazırlanan basamaklandırılmış beceri filmlerini izlemekte, konu ile ilgili kuramsal tartışmaları yapmaktadır. Daha sonra Mesleksel Beceri Laboratuvarı nda her masada 6-8 kişilik öğrenci grupları ve onlara koçluk yapan Tıp Eğitimi ve Bilişimi AD Seçmeli Stajı intörn hekimleri, TEBAD öğretim üyelerinin gözetiminde maket ve mankenler ile standart hastalar üzerinde uygulamalarını yapmaktadır. ETİK VE PROFESYONEL DEĞERLER İyi Hekimlik Uygulamaları programının ilk yılında tıp öğrencisi kimliği ve sınırları, öğrenciler için hekimliğin anlamı ve hekimlikten beklentileri, sağlık ve hastalık kavramları ve iki kavram arasındaki ilişki, hekim olma motivasyonu, hekimliğin öğrencinin beklentilerine uygunluğu, öğrenci motivasyonunun hekimlik değerleri ile örtüşmesi gibi etik konuların tartışılması, ikinci yılında yaşamın başında alınması gerekli kararlar ile aydınlatılmış onam, üçüncü yılında ise klinik etik, alternatif tedaviler, kıt kaynakların paylaşımı, aile içi şiddet gibi konuların tartışılması öngörülmektedir. Dönem I oturumlarında hekim, tıp öğrencisi, sağlık ve hastalık kavramları tartışılmakta, Abraham Vergese nin TED Talks kapsamında yaptığı A doctor s touch isimli konuşma izlenmekte, ve grubun önerilen bir listeden belirlediği kitap grupta tartışılmaktadır. Dönem II oturumlarında Ada ve Gattaca filmlerinden bölümler izlenerek yaşamın başında alınması gereken kararlar ile Dr. House dizisinden bölümler izlenerek aydınlatılmış onam tartışılmaktadır. Dönem III deki etik konularına yönelik ise standart hasta görüşmeleri ve çözümlemeleri yapılmaktadır. 17

TIPTA İNSAN BİLİMLERİ Tıpta İnsan Bilimleri; tarih, edebiyat, sanat, felsefe, etik, antropoloji, sosyoloji ve teoloji gibi insanı farklılaştıran ve benzeştiren dil, din, ırk ve kültürel yaşanmışlıkları açısından onun dünyasını sorgulayan çalışmaları içerir. Tüm bu çalışmalar hekimin hastasının dünyasına farklı bir yaklaşım getirmesine, içinde bulunduğu koşulların hastası için anlamını ve önemini değerlendirmesine katkı sunacaktır. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplar halinde ilk yılda Tıp ve Sanat başlığında öykü, roman, şiir, müzik, resim, heykel, tiyatro, dans, opera ve sinema üzerine, ikinci yılda Tıp ve İnsan başlığında tarih, inanç, din, hukuk, arkeoloji, mimari, felsefe, sosyoloji, etik, biyoloji, spor, genetik ve teknoloji üzerine projeler yapmakta, üçüncü yılda ise Tıp ve Yaşam başlığında bir video projesi hazırlayarak yıl sonunda düzenlenen kongrede poster, sözlü sunum ya da video gösterimi olarak sunmaktadır. 2016-2017 Öğretim Yılında Kongre nin 13. sü düzenlenecektir. KANITA DAYALI TIP Toplumdaki değişim ve gelinen noktada tıp mezunlarından beklenen mesleksel bilgi, beceri ve tutum kazanmanın yanı sıra, eleştirel düşünebilen, sorun çözebilen, yaşam boyu bilgiye ulaşabilen ve öğrenebilen profesyoneller olmalarıdır. İyi Hekimlik Uygulamaları programında ilk yılda öğrencilere bilgi okuryazarlığı ve eleştirel okuma/düşünme kavramları, ikinci yılda kanıta dayalı tıp kavramları tartışılmaktadır. Üçüncü yılda ise örnek makaleler üzerinden teknik incelemeler yapılmaktadır. KLİNİĞE GİRİŞ Öğrenciler gerçek yaşamla karşılaştıkça temel bilimlerin klinikle ilişkisini ve uygunluğunu da anlamaktadır. Öğrenciler için hastayla erken karşılaşmak için en uygun yerler hastane servis ve poliklinikleridir. İyi Hekimlik Uygulamaları Programında her aşamada bir hastane ziyareti planlanmaktadır: İlk yılda öğrencilerin yataklı servileri ziyaret, ikinci yılda hastane polikliniklerinde izledikleri görüşmeyi hastayla görüşme becerisi açısından değerlendirmeleri ve üçüncü yılda da erişkin ve çocuk acil servislerindeki çalışmaları izleyerek rapor etmeleri öngörülmektedir. Bunlara ek olarak ikinci yılda mesleklerarası işbirliği ve üçüncü yılda ise hasta güvenliği başlıklarının tartışıldığı oturumlar yer almaktadır. Üçüncü yılda üç oturum şeklinde muayene becerilerini gösteren videolar izlenerek tartışılmaktadır. 18

5.1.3 DÖNEM III SEÇMELİ HASTA GÜVENLİĞİ VE MESLEKLERARASI İŞBİRLİĞİ DERSLERİ 2013-2014 Öğretim Yılından başlayarak Dönem III öğrencilerine Hasta Güvenliği ve Mesleklerarası İşbirliği başlıklı bir eğitim programı başlatılmıştır. Programın amacı, tıp fakültesi öğrencilerinin hasta güvenliği ve mesleklerarası işbirliği konusunda bilgi sahibi olmaları, iş ortamında işbirliği gerektiren koşullarda kendi rol ve sorumluluklarına uygun tutum ve davranışı gösterebilmeleridir. Bu dersler Tıp Eğitimi ve Bilişimi AD nın koordinatörlüğünde 8 farklı meslek alanını kapsayacak şekilde düzenlenmiştir: Çocuk gelişimi, diş hekimliği, diyetisyenlik, eczacılık, hemşirelik, fizyoterapi, klinik psikoloji ve sağlık teknikerliği. Tıp Fakültesi öğrencileri bu meslek alanlarından dördünü seçerek bazı konuları ortak, bazı konuları ise seçtikleri bu alanlar özelinde öğrenerek, beceri ve tutum geliştirmektedir. Bu dersler tüm dünyadaki örneklerinde olduğu gibi temel bilgilerin kuramsal aktarımı dışında, çoğunlukla deneyerek öğrenmenin gereği olan tartışmalar, simülasyon uygulamaları ve çözümlemeler şeklinde gerçekleştirilmektedir. Öğrenciler hasta güvenliği ve mesleklerarası işbirliği konularında 4 kuramsal derse, farklı mesleklerin tanıtıldığı ve mesleklerarası işbirliği örneklerinin paylaşıldığı 6 kuramsal derse, olgular üzerinden yürütülen 1 küçük grup tartışmasına ve 8 standart hasta görüşmesi ile çözümleme oturumuna katılmaktadır. 5.1.4 DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNE VERİLEN DERSLER 2013-2014 Öğretim Yılından başlayarak Diş Hekimliği Fakültesi 2 ve 3. Sınıf öğrencilerine yönelik, yarıyıllık, seçmeli ders olarak eğitimlere başlanmıştır. Bu kapsamda ikinci sınıf öğrencilerine İletişim Becerileri Eğitimi başlığı altında standart hasta yönteminin kullanıldığı ve 4 grup etkinlikten oluşan bir program yürütülmektedir. Hastayla iletişim kurma, öykü alma, danışmanlık verme, zor hastayla görüşme yapma gibi başlıklar eğitimin içeriğini oluşturmaktadır. Üçüncü sınıf öğrencilerine ise Klinik Beceri Eğitimi başlığı altında el yıkama, steril eldiven giyme, intramuskuler ve intravenöz enjeksiyon yapma, arteriyel kan basıncı ölçme, dikiş atma ve temel yaşam desteği konularında uygulamalı eğitimler verilmektedir. 5.1.5 DÖNEM VI SEÇMELİ STAJI Bu stajı seçen öğrencilerin tıp eğitimi ve tıbbi bilişim konularındaki bilgi ve becerilerini geliştirebilmesi ve tutum kazanabilmesinin amaçlandığı staj programı 2003-2004 öğretim yılında başlamıştır. Staj programı tartışma, uygulama ve serbest çalışma saatlerinden oluşmaktadır. Dönem VI öğrencileri, akran eğitimi konusundaki etkinliklerin bir bileşeni olarak Dönem I III öğrencilerinin mesleksel beceri eğitimine aktif olarak katılmaktadır. 19

5.1.6 KÜÇÜK GRUP UYGULAMALARI Tıp Fakültesi Dönem I de öğretim yılının ilk haftası içinde verilen Nasıl Öğreniyorum dersiyle başlayan süreçte öğrencilere öğrenme yaklaşımları konusunda danışmanlık verilebilmesi amacıyla 2013-2014 Öğretim Yılında küçük grup uygulamaları eklenmiş, uygulamalara 2014-2015 Öğretim Yılında son verilmiştir. 5.1.7 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME OTURUMLARI Öğrencilere bilgiye ulaşabilme, kendi kendine öğrenebilme, gerçek yaşamdakine benzer problemlerle karşı karşıya kalarak analitik düşünebilme, ekip olarak çalışabilme becerilerini kazandırmak ve daha kalıcı öğrenmeyi sağlamak amacıyla Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde 2000 2001 öğretim yılında PDÖ oturumları uygulanmaya başlanmıştır. Yıllar içinde PDÖ oturumlarının uygulama süre ve sıklığı azaltılmış, 2013-2014 Öğretim Yılında sonlandırılmıştır. 5.1.8 DÖNEM I SEÇMELİ DERSLERİ 2004-2005 öğretim yılından başlayarak Dönem I öğrencilerine ilgileri doğrultusunda seçebilecekleri tıp ya da tıp dışı seçmeli dersler oluşturulmuştur. Bunlardan Hücre Bilimleri III Ders Kurulu nda Tıbbi Bilişim başlıklı ders 2008 yılına dek, anabilim dalı tarafından verilmiş ve kaldırılmıştır. 2010-2011 öğretim yılında her iki yarıyılda da Elektronik Öğrenme Ortamları başlıklı seçmeli ders yürütülmüştür. 5.1.9 YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİNE VERİLEN DERSLER Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi nde 2008-2011 yılları arasında Clinical and Professional Development başlıklı program yürütülmüştür. Bu program kapsamında ilk üç yıl öğrencilerine mesleksel beceri, iletişim becerileri, kanıta dayalı tıp, tıpta insan bilimleri ile etik ve profesyonel değerler başlıklarında eğitimler verilmiştir. 2010 ve 2011 yıllarında Tıpta İnsan Bilimleri Sunumları gerçekleştirilmiştir. 5.1.10 KÜÇÜK GRUP TARTIŞMALARI Öğrencilerin araştırmaya yönlendirilmesi, birlikte çalışabilme, analitik düşünebilme ve grup içinde tartışabilmelerinin sağlanması amacıyla 2001 2002 öğretim yılında küçük grup tartışmaları programa eklenmiştir. Uygulamalara 2007-2008 öğretim yılında son verilmiştir. 20

5.2 MEZUNİYET SONRASI EĞİTİM 5.2.1 TIP EĞİTİMİ DOKTORA PROGRAMI Tıp eğitimi anabilim dallarının temel işlevlerini yerine getirilebilecek yetkinliklere sahip tıp eğitimcilerinin yetiştirilmesi, tıp eğitimi alanındaki akademik yapılanmanın sağlanması ve bilimsel birikimin oluşturulması açısından önemlidir. Bu gerekçe ile tıp eğitimi alanında doktora düzeyinde insangücünün yetiştirilmesi tıp eğitimi anabilim dallarının temel görevleri arasındadır. Sağlık Bilimleri Enstitüsü içinde Tıp Eğitimi Doktora Programı açılması 9 Temmuz 2014 tarihli Senato toplantısında kabul edilmiştir. Öğrenci kabulüne 2014-2015 Bahar Döneminde başlanmıştır, halen kayıtlı 12 öğrencisi bulunmaktadır. 5.2.2 TIP EĞİTİMİ YÜKSEKLİSANS PROGRAMI Tıp eğitimi alanında gereksinim duyulan insangücünün yetiştirilmesi için ilk basamağı oluşturan tıp eğitimi yükseklisans programı 2004 yılında öğrenci kabul etmeye başlamıştır. Programın amacı, tıp eğitimi konusuna ilgi duyanlara,tıp eğitimi alanındaki temel bilgi ve becerilerin yanısıra, eğitim programı ve program geliştirme, ölçme-değerlendirme ve tıp eğitimi alanında araştırma yapma bilgi ve becerisini kazandırmaktır. Program 2016 yılı sonu itibarıyle 5 mezun vermiş olup halen 7 si tez aşamasında 11 öğrencisi bulunmaktadır. 5.2.3 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI AD ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM PROGRAMI Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD asistanlarına yönelik beceri eğitimi kursu, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı uzmalık eğitim programına 2002 yılında konulmuştur. Bir hafta süren kurs, el yıkama becerisi ile başlamakta ve devamında çocuk sağlığı alanına özel daha karmaşık beceriler çalışılmakta ve kursun son günü standart hasta görüşmeleri yapılmaktadır. Kursa 2008-2015 yılları arasında ara verilmiş, 2016 yılında bahar ve güz döneminde 2 kurs gerçekleştirilmiştir. 5.3 SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM 5.3.1 EĞİTİM TOPLANTILARI 2012-2013 Akademik yılından başlayarak Perşembe günleri eğitim toplantıları düzenlenmeye başlamıştır. Bu toplantılar eş zamanlı olarak internet üzerinden yayınlanmakta (web seminer), seminerlerin videolarına TEBAD web sayfası üzerinden ulaşılabilmektedir. 2015-2016 öğretim 21

yılının bahar dönemi ve 2016-2017 öğretim yılının güz döneminde olmak üzere 2016 yılında toplam 19 eğitim toplantısı gerçekleştirilmiştir. Eğitim toplantılarının 7 si TEBAD öğretim üyeleri, 4 ü HÜ nin diğer fakülte öğretim üyeleri ve 8 i HÜ dışındaki kurumlardan katılımcılar tarafından gerçekleştirilmiştir. 5.3.2 H.Ü. HASTANELERİ PERSONELİNE YÖNELİK TEMEL YAŞAM DESTEĞİ EĞİTİMİ Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri nde başlanan 2222 Mavi Kod uygulamasını desteklemek, hastanelerde yürütülen hizmetin niteliğini geliştirmek ve hastane çalışanlarının mesleksel donanımlarını arttırmak amacıyla Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Kalite Koordinatörlüğü ile işbirliği içerisinde hastane personeline yönelik temel yaşam desteği eğitimi geliştirilmiştir. Bu eğitimler öncesinde anabilim dalı öğretim elemanları ile hastanelerde görevli 14 hemşire AHA (American Heart Association) TYD Eğitici Eğitimi sertifikası almışlardır. Ekim 2013 den itibaren Pazartesi ve Çarşamba günleri olmak üzere haftada iki kez 25-30 kişilik gruplara iki saatlik beceri eğitimi kuramsal ve uygulamalı olarak verilmektedir. 2016 sonu itibariyle yaklaşık 2000 personelin eğitimi gerçekleştirilmiştir. 5.3.3 H.Ü. HASTANELERİNDE GÖREVLİ TIBBİ SEKRETERLERE YÖNELİK İLETİŞİM EĞİTİMİ Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri nde çalışan sekreterlere yönelik hasta ve hasta yakınları ile iletişimi geliştirme, deneyim paylaşma ve değerlendirme çalışmaları 2014 Aralık ayındaki pilot uygulama ile başlamıştır. Öncelikle polikliniklerde çalışan sekreterlere yönelik planlanan eğitimler 12 kişilik gruplar halinde, 3 yarım günde, standart hasta görüşmeleri ve çözümleme oturumları ile başlayıp katılımcıların deneyim paylaşımları ile gelişecek şekilde yapılandırılmıştır. Eğitimleri tamamlayan sekreterler, eğitimden 3-6 ay sonrasında gündelik uygulamaları sırasında kendisiyle etkileşime geçecek bir açıklanmamış standart hasta tarafından değerlendirilecek ve eğitimler tamamlanmış olacaktır. 2016 sonuna dek erişkin hastanesinde görevli 76 sekreter bu eğitimlerin ilk bölümünü tamamlamıştır. 5.3.4 TIP EĞİTİCİSİ GELİŞTİRME KURSLARI Tıp fakültesi öğretim üyelerinin tıp eğitiminde interaktif teknikleri ve yetiştiricilik ilkelerini uygulayabilir, bilgi ve beceri araçlarını kullanabilir ve geliştirebilir hale gelmesi amaçlanmıştır. Eğitim Becerileri Semineri adı verilen bu eğitimlere 1998 yılında başlanmış olup 21 Ekim 2005 tarihine dek 29 seminer düzenlenmiş, 322 öğretim üyesi bu seminerlere katılmıştır. Üniversite 22

genelinde akademik atanma kriteri haline getirilen bu seminerler Eğitim Fakültesi tarafından verilmeye başlanmıştır. Bu karar sonrası 2008 yılında aynı içerikte Tıp Eğiticisi Geliştirme Kursu adı altında gönüllü katılımla 2 kurs düzenlenmiş ve 24 öğretim üyesi bu kursları tamamlamıştır. Bu tarihten sonra yeni kurs yapılmamıştır. 5.4 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI 5.4.1 YAPILANDIRILMIŞ OBJEKTİF KLİNİK SINAVLAR Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınavlar (YOKS) uluslararası tıp eğitimi literatüründe Objective Structured Clinical Examinations (OSCE) olarak tanımlanan uygulamaların HÜTF ndeki adlandırılışıdır. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde YOKS uygulamalarının hazırlık, pilot uygulama ve ön değerlendirme çalışmalarına 2003 yılında başlanmış, hem klinik beceriler hem de iletişim becerileri için oluşturulan değerlendirme rehberlerinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış, gözlemci eğitimi ve sınavın uygulanmasında kişi, zaman ve mekan açısından en uygun yöntemler oluşturulmuştur. 2004-2005 öğretim yılında Dönem I-III İyi Hekimlik Uygulamaları programının yıl sonu değerlendirmesinde kullanılmış, halen her öğretim yılı sonunda uygulanmaya devam etmektedir. 2004-2005 öğretim yılında Dönem IV Genel Cerrahi staj sınavında, 2005-2006 öğretim yılında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Dönem IV stajında YOKS tarzı sınav uygulamaya başlanmış ancak farklı nedenlerle 2012-2013 öğretim yılında uygulamalar sonlandırılmıştır. 5.4.2 YAZILI SINAVLAR VE SORU BANKASI Dönem I den başlayarak Dönem IV staj sınavlarına dek öğrencilerin temel değerlendirilme yöntemi çoktan seçmeli sorulardan oluşan sınavlardır. Ancak hazırlanan soruların kalitesi, sınavların geçerlik ve güvenirliği konusunda yeterli çalışma yürütülememektedir. 2013 yılı içerisinde Anatomi AD ile başlayıp Fizyoloji ve Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalları ile süren bir çalışmada bu anabilim dalları tarafından ilk iki dönem öğrencilerine geçmiş yıllarda sorulan soruların değerlendirilmesi ile çoktan seçmeli soru yazmaya yönelik eğitimler gerçekleştirilmiştir. HÜTF de ölçme -değerlendirme çalışmalarının başlangıcında 22.11.2001 ve 13.12 2001 tarihlerinde iki kurs düzenlenmiş, bu kursa katılan 40 öğretim üyesi ile birlikte redaktör ekibi oluşturulmuştur. 23

Anabilim dallarında hazırlanan soruların bu öğretim üyeleri tarafından gözden geçirilmeleri ve sonrasında bu soruların soru bankasına aktarılması hedeflenmiştir. Başlanan çalışmalar farklı sorunlarla karşılaşmış ve sürdürülememiştir. O dönemde alınan soru bankası yazılımının (Q-Bank) halen sadece elektronik ortama soru girme ve bu sorulardan belirli formatta soru kitapçığı üretme özellikleri kullanılmaktadır. 5.4.3 EĞİTİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ Tıp Fakültesi eğitim programının değerlendirilmesine veri sağlamak amacıyla birinci düzeyde öğrenci görüşleri araştırılmaktadır. 2011-2012 Öğretim yılına dek TEBAD tarafından öğrencilerden PDÖ oturumlarında, mesleksel beceri eğitimlerinde, amfi derslerinde, stajlarda ve İyi Hekimlik Uygulamaları nda geribildirim alınmıştır. Bu öğretim yılından itibaren amfi dersleri ve stajlarla ilgili geribildirimler koordinatörlüklerce yürütülmektedir. 5.5 ELEKTRONİK ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME ORTAMLARI Tıp eğitimi içindeki yeri her geçen gün artan elektronik öğrenme yöntemleri, elektronik bilgi kaynakları ve elektronik ortamda yapılan değerlendirmelerle ilgili TEBAD içerisinde çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. 5.5.1 HÜ E-ÖĞRENME PLATFORMUNDA YER ALAN UYGULAMALAR TEBAD ın elektronik ortamda yürüttüğü uygulamalar 2016-2017 Öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından verilen hizmetler içinde yer alan HÜ E-Öğrenme Platformuna taşınmış ve kapsamı genişletilmiştir. Bu platform üzerinden; Tıp Fakültesinde yürütülen Dönem I, II ve III İyi Hekimlik Uygulamaları programı, Diş Hekimliği Fakültesinde yürütülen TEB204 İletişim Becerileri Eğitimi ve TEB304 Klinik Beceriler Eğitimi dersleri, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Eğitimi Yükseklisans Programında yürütülen TEB652 Tıp Eğitiminde Program Geliştirme dersi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Eğitimi Doktora Programında yürütülen TEB701 Tıp Eğitiminde Öğretim Yaklaşım ve Yöntemleri ve TEB707 Tıp Eğitiminde Simulasyon Uygulamaları dersleri çerçevesinde ders anlatımları, kaynak paylaşımı, ödev ve geribildirim benzeri içerikler öğrencilere sunulmaktadır. 24

5.5.2 İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI GELİŞİM DOSYASI PORTALI İyi Hekimlik Uygulamaları sırasında öğrencilerin programı internet ortamında izleyebilecekleri ve yükümlülüklerini yerine getirebilecekleri bir eğitim ve değerlendirme ortamı anabilim dalı tarafından 2010-2011 Öğretim Yılında tasarlanmıştır. Bu portal yapısında her öğrenci şifre ile sisteme girebilmekte hasta görüşmesi filmlerini izleyebilmekte, geribildirimlerini verebilmekte ve ödevlerini tamamlayabilmektedir. Yine bu programda yer alan öğretim üyeleri de kendi şifreleriyle sisteme girebilmekte ve öğrencilerin geribildirimlerini ve ödevlerini izleyebilmekte, bu verileri kullanarak değerlendirme yapabilmektedir. Bu yapı kullanılarak Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi için de Clinical and Professional Development Portfolio Portal uygulaması geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Tıp Fakültesi öğrencilerinin kullandığı portal 2015-2016 Öğretim Yılında Moodle üzerinden sunulmuş, 2016-2017 Öğretim Yılında HÜ E-Öğrenme Platformuna aktarılmıştır. 5.5.3 SANAL HASTA PROGRAMI Imperial College London ın geliştirmiş olduğu Virtual Patient Application uygulaması yapılan işbirliği çerçevesinde Türkçeleştirilmiş ve tıp fakültesi program hedefleri doğrultusunda özgün olguların girebileceği bir eğitim aracı haline getirilmiştir. 5.5.4 e-pdö UYGULAMALARI Açık kaynak kodlu Moodle uygulaması kullanılarak öğrencilerin PDÖ basamaklarında ilerleyebilecekleri ve karşılıklı tartışmalar yapabilecekleri, eğiticilerin öğrenci izlem ve değerlendirmelerini yapabileceği elektronik eğitim ortamı geliştirilmiş, 2009-2010 öğretim yılında Dönem I ve 2010-2011 öğretim yılında Dönem II de kullanılmıştır. Öğrenci memnuniyeti ve katılımı yüksek olmakla birlikte farklı nedenlerle uygulamaya son verilmiştir. 5.5.5 e-sinav UYGULAMALARI Dönem IV Genel Cerrahi staj sınavında kullanılmak üzere 2009-2010 öğretim yılında e-sınav uygulaması geliştirilmiştir. Bu uygulamada öğrenci kimi zaman her olgu için bir kimi zaman da 2-3 ardışık soruyu yanıtlayabilmektedir. Sistem geri dönüşe izin vermediğinden bir sonraki sorunun önceki yanıtı içermesi sorun yaratmamaktadır. Elektronik ortamda hazırlandığı için kullanılan fotoğraf kalitesi yüksek olabildiği gibi her türlü ses ve hareketli görüntü kullanımına da olanak sağlamaktadır. 25

5.5.6 SAĞLIK BİLİMLERİ ALANINDA SİMÜLASYON UYGULAMALARI PORTALI Mesleklerarası eğitim programları geliştirmek üzere yola çıkılan çalışmada diş hekimliği, eczacılık ve sağlık bilimleri fakültelerinin öğrencileri standart hastalarla görüşmeler yapmaktadır. Bu görüşmelerin izlenebilmesi ve geribildirim verilebilmesi için bu portal yapısı oluşturulmuştur. Öğrenciler şifreleriyle sisteme girebilmekte, kendi gruplarında yer alan arkadaşlarının filmlerini izlemekte ve birbirlerine geribildirim verebilmektedir. 2016-2017 Öğretim Yılında HÜ E-Öğrenme Platformuna aktarılmıştır. 5.6 STANDART HASTA PROGRAMI Standart hasta yöntemi, belirli bir hastalık öyküsünü tam ve tutarlı bir şekilde betimlemek ve öğrenci performansını değerlendirmek üzere eğitim almış sağlıklı bireylerle yapılandırılmış belirli aşamalarda (görüşme, standart hasta geribildirimi, çözümleme oturumu) yürütülen uygulamaları içerir. 1960 larda ilk kez tanımlanan bu yöntem ile başta sağlık bilimleri eğitimi olmak üzere insan etkileşimi gerektiren her alanda çalışmalar yapmak olanaklıdır. Standart Hasta Programı, Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı tarafından 2003 yılında başlatılmıştır. Birçok aşamasında ilklerin yaşandığı süreçteki gelişmeler şu şekilde sıralanabilir: Ø 2003-2004 Öğretim Yılında HÜ Tiyatro Topluluğu üyesi öğrencilerden bir grup bu amaçla eğitilmiş, geliştirilen senaryo ile bir pilot çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın başarılı sonuçlanmasının ardından farklı yaş gruplarından kişilere ulaşılarak programa kaydedilmiş ve eğitimleri tamamlanmıştır. Bu eğitimlerin gerçekleştirilebilmesi için Eğitim ve Değerlendirme Merkezi tasarlanmış ve inşaatı gerçekleştirilmiştir. Ø 2004-2005 Öğretim Yılında başlanan İyi Hekimlik Uygulamaları kapsamında Dönem I-III öğrencilerine standart hastalar kullanılarak hasta görüşmesi eğitimi başlatılmıştır. Bu program kapsamında öğrenciler ilk üç yılda toplam 6 görüşme yapmaktadırlar. Ø 2006-2007 Öğretim Yılında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı uzmanlık öğrencilerine yönelik yürütülen beceri eğitim programının son gününe hasta görüşmesi eğitimi eklenmiştir. Böylece standart hasta yöntemi mezuniyet sonrası eğitimlerde de kullanılmaya başlanmıştır. Ø 2008 Yılında Plastik, Rekonstruktif ve Estetik Cerrahi Derneği tarafından düzenlenen Asistan Okulu nda standart hastalarla görüşme eğitimleri geliştirilmiştir. Ø 2008 Yılında Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen Organ Nakli Koordinatörlüğü Sertifikasyon Kursu içinde koordinatörlerin ailelere beyin ölümünü açıklayıp organ nakli için onay istediği 26