ELELE LONDON TEMMUZ-AĞUSTOS 2015 sayi 6 YAŞAMA DAİR HERŞEY Bedava VİRAL HEPATİTLER ve 28 Temmuz Dünya Hepatİt Günü NOTTING HILL KARNAVALI LONDRA DA KARNAVAL ZAMANI 30 VE 31 AĞUSTOS MAGNA CARTA İLK KEZ İNGİLTERE DIŞINA ÇIKIYOR BETÜL CAN LONDRALI İŞKADININDAN MÜZİK ALBÜMÜ Çocuklar için Asya Filleri Posteri Ölünce, tekrar yaşamaya ne dersiniz? YİYEREK BRONZLAŞIN Bİpolar bozukluk veya manik depresyon En Yakın Arkadaşınız, Çocuğunuz, iş arkadaşınız Bipolar olabilir mi? EDINBURGH FRINGE FESTİVALİ DÜNYANIN EN BÜYÜK SANAT FESTİVALİ 7-31 AĞUSTOS
SK Flowers By SK Düğün - Nişan Kına - Sünnet - Doğum - Cenaze Çiçek Sparişleriniz Alınır. Restaurantlara ve işyerlerine taze çiçek servisi yapılır.
BU SAYIDA 2015/06 MERHABA EDİTÖRDEN İçindekiler TEMMUZ-AĞUSTOS 2015 SAYI 6 ELELE LONDON Yine mi tatile gidemiyorsunuz? Üzülmeyin, gelin birde bardağın dolu tarafına bakalım. s06 s10 Kıbrıslı Türk kızı Nesil Cazımoğlu, annesi Alev Cazımoğlu ile aynı mecliste omuz omuza bölge politikalarına yön verecek. TFC Holding in kurumsallaşması yönünde ilk adım atılarak, TFC Aile Şirketi Anayasası törenle imzalandı. Güncel / Hukuk / Politika s17 s18 s27 HSBC, aradığını bulamadığı gelişen ülkelerden Brezilya ve Türkiye deki operasyonlarını sonlandıracak. Kapı önlerinde uyuyan evsizler 1,000 para cezası ödeyecek. Right to Buy, belediye evlerinde oturan kiracılara oturdukları evleri almak için tanınan bir haktır. Sağlık / Çocuk / Moda / Kadın s28 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü Edinburgh Fringe Festivali s50 Hisseden Protez Bacak s35 Gerçi biz Londra da tatil deyince hemen memleketi getiririz aklımıza. Ege nin, Akdeniz in, Marmara nın serin sularına dalmadan yakıcı güneşinde bronzlaşmadan o tatil tatil olmaz bizim için. Tabi birde vazgeçilmezimiz ailelerimiz. Hele ki önümüz Şeker Bayramıyken. Onları ziyaret edip, ellerini öpüp, mendil içine sarılmış haşlık ve şekerlerini almayı bekleyen çocukları, torunları Maalesef ki her zaman gönlün istediği olmuyor, mesafeler yakınken koşullardan dolayı bir o kadar da uzak olabiliyor. Epeydir yapmayı istediğiniz ama bir türlü zaman ayıramadığınız her şeyi listeleyin. Yapacaklarınızı günlere bölün. Her güne başlarken listenizden bir şıkkı eleyin. En çok ta ailenize, çocuklarınıza, sevgilinize yapmayı isteyip te zamansızlıktan yapamadıklarınızla başlayın. Göreceksiniz ki aslında tatil yani başınızda.. Huzur, sevgi ve aşk tek başına ihtiyacınız olan. s30 s33 s35 Arkadaşınız, Çocuğunuz, iş arkadaşınız Bipolar olabilir mi? İnsan beyni yiyen Fore kabilesinin Parkinson ve Alzheimer hastalığına karşı dirençli olduğu ortaya çıktı Hisseden protez bacak yapıldı Yanı sıra Londra da olup ta eğlencesiz bir tatil olmaz illa ki. Mesela Dünyanın en büyük ikinci sokak festivali olan Notting Hill Karnavalı, Londra da 30 ve 31 Ağustos günü gerçekleşecek. İlk günü aileleriyle gitmeleri için düzenlenmiş renkli bir karnaval. s56 s65 s66 İngiltere nin en büyük Türk mobilya mağazası Haz ve Acı : Londra da Ayakkabılar Sergisi s19 s56 Yine, dünyanın en büyük sanat festivali olarak kabul edilen, İskoçya nın başkenti Edinburgh da kutlanan Edinburgh Fringe Festivali. 25 gün boyunca binlerce topluluğu ve yüzbinlerce tiyatro severi ağırlayan, restoranların, kafelerin, tiyatro salonlarının ve sokakların her köşe bucağından bir gösteri-müzik-sanat fışkıran adeta on binlerin ziyaret ettiği kocaman bir açık hava sanat merkezi gibi. 17 Temmuz Ramazan Bayramı s14 Fırsat yaratabilirseniz, mutlaka görmenizi tavsiye edeceğim iki defa gitmeme karşın defalarca gidebileceğim harikulade bir festival. Yalnız söylemeliyim ki önceden ayırtmadığınız takdirde ne otel ne B&B nede hostel bulmanız mümkün değil. Turist Bilgilendirme ofisinin geçen yıl söylediği ortalama günlük 10.000 insanın şehre giriş çıkış yaptığını düşünecek olursak otellerde yer bulamama olasılığını anlayabiliriz. MAYO VE BİKİNİ MODELLERİ 2015 ilkbahar-yaz mayo ve bikini modellerini incelemeye hazır mısınız. s68 MAGNA CARTA ILK KEZ DIŞARI ÇIKIYOR Büyük Özgürlükler Fermanı Magna Carta, Kanada nın dört ayrı kentinde sergilenecek. s20 EN BÜYÜK TÜRK MOBİLYA MAĞAZASI İngiltere nin en büyük Türk mobilya mağazası Nill s Furniture Design Shoowroom açılıyor. s58 Genel Yayın Yönetmeni : Ayşe Tekel Görsel Yayın Yönetmeni: Erdal Akçay Yazı İşleri : Ali Gül Özbek, Berfin Saitoğlu, Cihan Karabulut, Erem Kansoy, Gamze Ercüman, Hasan A.Yıldırım, Osman Çivici, Sabri Yurdakul, Zafer Ferhat Foto Muhabir : Muhammet Önal Ama sizde benim gibi doğanın börtü böceğinden rahatsızlık duymadan kamp yaparım diyorsanız ki kesinlikle İskoçya da otelde değil kampta kalınır hemen kamp alanında yerinizi ayırttırın derim. Hem böylelikle dünyanın her köşesinden gelen insanlarla aynı ortamı soluyup varsa çocuklarınız, dillerini konuşamasa da kampın oyun alanında sadece gülücükle çıkardıkları seslerle iletişime girecek diğer çocuklarla tanışıp kaynaşmış ve konuşmadan beden ve sesle iletişimin nedenli güçlü olduğunu öğreneceklerdir. TAVSİYE FİLMLER: BEYNELMİLEL 1982 de Adıyaman da bir grup müzisyen sokağa çıkma yasağından dolayı geçim sıkıntısına düşerler. BURSLULUK SINAVLARI İÇİN ACELE EDİN! Enfield da bulunan Deniz Academy 2015-2016 eğitim-öğretim yılı kayıtlarını başlattı. ÇOCUK SAYFASI: Ben Paris e gittim Güçlü bir bellek isteyen bu oyun farklı şekillerde ve adlarla pek çok ülkede oynanır. Reklam Satış ve Halkla İlişkiler : Mehmet Karabulut Reklam ve Haber iletişim: 07718 055 572 ınfo@elelelondon.com www.elelelondon.com Yazı ve fotoğrafların tüm hakları EleleLondon Dergisine, yayımlanan ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. Bu sayımız Temmuz ve Ağustos olarak sizlerle buluşmakta, umarım küçük tavsiyelerim işinize yarar. Eylül de görüşmek dileğiyle, sevgiyle kalın. İyi tatiller Ayşe Tekel 4 5
Siyaset kulvarında ASLEN KIBRIS LEFKARA (ÇAYIROVA) KÖKENLİ Nesil Cazımoğlu nun birlikte görev yapacağı ve kendisi gibi Enfield Belediye Meclisi olan annesi Alev Cazımoğlu aslen Kıbrıs Lefkara (Çayırova) kökenli. Kıbrıs, Köfünye doğumlu olan ve üç yaşında ailesiyle birlikte İngiltere ye göç eden Alev Cazımoğlu, 2003 yılından bu yana Enfield belediye meclisi üyesi olarak görev yapıyor. Geçen dönem yerel yönetimin Sağlık Komisyonu nda çalışan Alev Cazımoğlu, bu dönemde ise Enfield Belediye Kabinesi nde Adalet ve Sosyal Konulardan Sorumlu Kabine Üyesi olarak görev aldı. Nesil, Alev Cazımoğlu nun üç kızının en büyüğü. Neriman (22) ve Eda (17) adında iki kızı daha olan Alev Cazımoğlu, kızı Nesil ile aynı mecliste birlikte görev yapmaktan dolayı heyecanlı ve mutlu olduğunu ifade ediyor. GENÇ VE İngiltere de 7 Mayıs ta yapılan seçimlerde Londra nın Enfield Belediye Meclisi üyeliğine seçilen 26 yaşındaki Kıbrıslı Türk kızı Nesil Cazımoğlu, annesi Alev Cazımoğlu ile aynı mecliste omuz omuza bölge politikalarına yön verecek. KADINLAR DAHA İYİ GÖREVLER ÜSTLENMELİ London School of Economics-LSE mezunu olan Nesil Cazımoğlu, 14 yaşında üye olduğu İşçi Partisi nde aktif politikaya atılarak, seçimde partisinin oylarını da artırıp Enfield belediye meclisine girdi. Göreve başladığının ikinci gününde Eurovizyon a konuşan Nesil Cazımoğlu, yeni görevinden dolayı biraz heyecanlı olduğunu belirtiyor ve ekliyor: Son 12 yıldan bu yana Joan Ryan ın seçim kampanyaları da dahil olmak üzere zaten aktif politikanın hep içindeydim. Şimdi yerel yönetim meclisine girerek biraz daha fazla sorumluluk üstlenmiş oldum. İşçi partisi nde çalışmak çok zevkli. Şu an yeni görevim olan belediye meclis üyeliğine yoğunlaştım artık. Belediye meclisinde gençlerin yanısıra, eğitim, sağlık, aile, ev ve hemen her konuda yoğun çalışacağının altını çizen Nesil, bundan sonra sosyal medyayı aktif kullanarak gençlerin politikada daha etkili olmaları için yoğunlaşacağım. Annemin tecrübelerinden de faydalanacağıma inanıyorum diyor. Nesil Cazımoğlu, dedesi Osman Tango nun da kendisine her zaman destek verdiğini kaydediyor. BİRİKİMLİ P artinin yıllık toplantılarında basın bürosunda görev alarak, yoğun ve yüksek profilli parlementer ofisinde çalışan Nesil, yerel ve ulusal düzeyde pek çok önemli konuda yapılan kampanyalarla ilgili tecrübeye sahip. Mücadeleci yanı ile dikkat çeken Nesil Cazımoğlu, 2011 yılında Başkan Yardımcısı olduğu Öğrenci Konseyi nde ve Yönetim Kurulu üyesi olduğu Ulusal Öğrenci Birliği nde, üniversite harçlarının 9000 kadar yükseltilmesini öngören hükümet politikasına karşı başlatılan kampanyalarda çalıştı ve Sürekli Eğitim Ödeneği ne yapılan kesintilere karşı mücadele etti. Profesyonel iş yaşamında, sağlık sektöründe halkla ilişkiler biriminde görev alan Nesil, yakın dönemde Haringey belediyesinde İşçi Partili Belediye Başkanı ve Kabine danışmanlığı görevlerinde çalışmak suretiyle yerel siyaset tecrübesi edindi. Tüm hayatı boyunca Enfield ve Jubilee bölgesinde yaşayan Nesil, yerel anlamda güçlü ve sağlam ilişkiler kurdu. Hadley, Enfield bölgesindeki Oasis Okulu Akademik Konseyi üyesi olarak görev aldı. 6 7
TFC Holding den Kurumsallaşma Adımı İngiltere de gıda sektöründe faaliyet gösteren Türkiye kökenli ilk aile şirketlerinden biri olan TFC Holding in kurumsallaşması yönünde ilk adım atılarak, TFC Aile Şirketi Anayasası törenle imzalandı. Can Uçar İstanbul da bulunan Değer Danışmanlık firması kurucusu Dr. İlhami Fındıklı nın yaklaşık bir buçuk yıldır sürdürdüğü Aile Şirketi Danışmanlık Projesi çerçevesinde hazırladığı TFC Aile Şirketi Anayasası ile TFC ve bağlı kurumların tamamı tek çatı altında toplandı. İmza töreni münasebetiyle Waltham Abbey Marriott Hotel de düzenlenen toplantıya, TFC kurucusu Hüseyin Uçar, şirket yöneticilleri Can Uçar, Deniz Suyur, İş Bankası Londra Şube Müdürü Hasan Candan, Edmonton Şube Müdürü Kutan Kudret, Mali Müşavir Altan Kemal, işadamları Ömer Köprülü ve Celal Küccük ile şirketin diğer yöneticileri hazır bulundu. HÜSEYİN UÇAR: KURUMLAŞ- MAMIZ GEREKİYORDU TFC nin kurucusu Hüseyin Uçar, toplantıda konuklara hitaben yaptığı hoşgeldiniz konuşmasında, kuruluşunun 35. yılını kutlayan şirketin yeni birşeyler yapmasının zamanın geldiğini belirterek, Şirketimiz malumunuz 35 kuruluş yılında. Bazı şeyler yapmamız gerekiyordu. Onların en önemlisi kurumlaşmaydı. Şirketi 35 sene önce ben kurdum, bunun detaylarını İlhami Bey anlatacak. Şirketin kuruluşunun 35. Yılında gurubun yeni bir halkası olarak cash & carrymiz hizmete girecek. Yeni şirketimizin açılışı yakında detaylı olarak sizlere ulaştıracağız. Davetimize katıldığınız için teşekkür ediyorum dedi. CAN UCUR AİLE ŞİRKETLERİNİ ANLATTI Toplantıda konuşan Can Uçar, Dr. İlhami Fındıkçı nın Aile Şirketleri kitabından etkilendiğini ifade erek, kitabın adeta TFC yi anlattığını kaydetti. Kitapdan izlenimlerini aktaran Ucur, Klasik bir kuruluş hikayesi olarak aileden bir kişi köyünden şehre gider. Zorluklar çeker, çok çalışır, işiyle yaşar. Üretimi, muhasebeyi, pazarlamayı, satışı, kısacası herşeyi Hüseyin Uçar Dr İlhami Fındıkçı TOPLANTIYA KATILAN AİLE MENSUPLARI TFC nin kurumsallaşma toplantısında, konukların yanısıra şirket yönetici ve aile mensuplarından, Hüseyin Uçar, Can Uçar, Deniz Suyur, Sercan Erkarslan, Kamil Erkarslan, Berfin Yüce, Hande Ucur Kayan, Şerife Ucur, Takdir Ucur, Sercihan Ucur ve İsmet Yüce de hazır bulundu. kendisi yapar. Yetmediği noktalarda en yakınından kimler varsa, kardeşleri, çocukları işin içine katar. Bu kadar ağırlık verilen ve adeta yaşam biçimi olan iş için başarı kaçınılmaz olur. Aile üyelerinin, liderin önderliğinde adeta sırt sırta verdiği, tek vücut olduğu bu birliktelik kısa zamanda bütün sayılarını büyütür. Yeni mekanlara geçilir, çalışan ve müşteri sayısı, ciro artar. Artan rakamlar aile için bir mülkiyet gelişimine yol açar. Aile üyelerinin bindikleri arabalar, evler değişir; çoğu zaman sosyal çevreler değişir. İşin dışındaki hayatlar da farkedilmeye ve yaşanmaya başlanır. Böylece doyum noktasına ulaşan aile şirketinin, ilk zamanlardaki aşk ve heyecanında erimeler görülür. Eski başarıların devamı beklenir. İlk girişimi yapanlara göre sonradan işe giren aile üyeleri ve ikinci kuşağın istekleri ve beklentileri giderek çoğalır diyerek kurumsallaşmanın kaçınılmaz hale geleceğinin altını çizdi. Uçar konuşmasında, aile şirketlerinin yüzde 20 ile yüzde 30 unun ikinci kuşağa devredilebildiğine işaret ettiği konuşmasında, işletmelerin ezici bir çoğunluğunun yeni kuşağa aktarılmadan yok olduklarını; sadece yüzde 10 nun ise üçüncü kuşağı görebildiğini sözlerine ekledi. KURUMLAŞMA VE KURALLAR ZİNCİRİ KAÇINILMAZ TFC Aile Şirketi Anayasası nı hazırlayan Değer Danışmanlık firması kurucusu Dr. İlhami Fındıklı, yapılan çalışmayla ilgili ön bilgi vererek şöyle konuştu: TFC, bizim için ilginç ve güzel bir deneyim oldu. Kurum köklü bir aile şirketi. Hızla büyümüş. Bugüng elinen noktada aile ve işletmeler arasında genel gidişatı rahatsız edecek sorunlar yok. İşte kurumun sorunları olmadan kurumsallaşması çok önemli. Bilindiği üzere aile şirketlerinin yüzde 80 i malesef ikinci kuşağa geçemiyor. Bunun başlıca nedeni, aile ile kurum arasındaki iletişim ve ilişki sorunları ile geçimsizliktir. Yani iş çoğu zaman iyi gidiyordur ama işin sahiplerinin anlaşmazlıklarından dolayısorunlar ortaya çıkıyor ve aile şirketleri parçalanıyor. Bunun önlenmesi için kurumun bir kurallar zincirine sahip olması elzemdir. Bu da bir Aile Şirketi Anayasası dır. Bugün Sayın TFC hissedarlarının imzaladıkları metin, aileleri ile TFC şirketlerinin arasındaki etkileşimi ve iletişimi içeren bir kurallar zinciridir. Buraya gelene kadar; Tüm aile üyeleri ile bireysel görüşmeler yapıldı. Özellikle kurucunun geçmişten buyana peşinden koştuğu idealler belirlendi. Üst yöneticiler ve ailenin çalışan-çalışmayan tüm fertleriyle, kişisel ve grup olarak görüşmeler, toplantılar yapıldı. Kişilik testleri uygulandı ve ortaya bir anayasa çıktı. Bu anayasada TFC nin tarihçesi, hissedarları, hisse yapısı, temel ilkeleri, Aile Ortaklık Konseyi, Yönetim Kurulu, ailenin maddi kazanımları ve aile içi şirketin ilişkileri, yeni kuşağın yetişme biçimi, yönetim kuruluna alınma biçimleri ve benzeri birçok kural mevcut. Kısacası kurum tamamen kurallara emanet oluyor. Toplantıda, Dr, İlhami Fındıkçı aile fertlerine yeni hazırlanan kurumsallaşma ilkelerini detaylı olarak anlattı. 10 11
Şeker Bayramı 17 Temmuz RAMAZAN BAYRAMI Çocukluğumuzdaki o eski bayramlar olmasa da, bayram bayramdır YAŞLILARIN HATIRLANMASINA VESILEDIR BAYRAMLAR Bayram sabahı camiler tıklım tıklım dolar. Beş yaşından 90 yaşına kadar. Namaz çıkışı tanıdık tanımadık herkesle bayramlaşılır. Daha sonra önce aile içi büyüklerden başlayarak, yakın akrabalar ve komşularla bayramlaşmalar 3 gün boyunca sürer. Çocuklar için ayrı bir anlamı vardır bayramların. İkişer, üçer kişilik gruplar oluşturan çocuklar, ev ev dolaşıp bayram kutlarlar. Amaç daha çok bayram parası kim toplayacaktır. Sonrada koşarlar, bakkala ve dondurmacıya. Genellikle şeker verirler, bazı zengin evler para dağıtır. Para dağıtılan evler dolup dolup taşar. Bir başka coşku yaşanır o zaman çocuklarda. Mahallenin yaşlı sakinleri evlerinden pek ayrılmazlar. Onların evlerine gidilir, el öpülür, sohbetler edilir. Eli öpülen kişi, El öpenlerin çok olsun, çok yaşa, çok bayramlar gör demesi adet gibi olmuştur. Mahallenin çocukları bayram dolayısıyla nerdeyse trafiğin olmadığı sokaklarda, yakar top, çelik çomak, ip atlamaca gibi oyunlar oynar çığlık çığlığa. Bir başkaydı eski bayramlar desek de, değişen nesillerle, bayramlar hep aynı. Aile büyüklerinin, yaşlıların hatırlandığı ziyaretin vesilesidir bayramlar. Bir başkaydı eski bayramlar desek de, değişen nesillerle, bayramlar hep aynı. Aile büyüklerinin, yaşlıların hatırlandığı ziyaretin vesilesidir bayramlar. Ş imdiki çocuklar belki de yıllar önceki bizim algılamalarımızla aynı zevki tadıyorlar da biz farkında değiliz. Yıllardır süregelen bayram hazırlıkları özde pek değişmemiştir aslında. Bayramdan bir hafta önce evlerde bayram temizlikleri başlar. Evlerde badana yapılır. Her taraf silinir, süpürülür. Arife günü yufkalar açılır. Bazıları tepsi tepsi baklavalar yapar, kimileri hazır aldıkları tel kadayıfları fırında kızartıp, şurubunu döker, kadayıf hazırlar bayram tatlısı olarak. Bayramda ikram etmek için, sütlü tatlılar yapmak da adettendir. Açılan yufkalardan bir kısmı, su böreği, kıymalı, peynirli bir kısmı da patatesli ıspanaklı yapılır gelen misafirlere ikramlık. 14 15
Küresel ölçekte küçülmeye giden dünya bankacılık devi HSBC, aradığını bulamadığı gelişen ülkelerden Brezilya ve Türkiye deki operasyonlarını sonlandıracak. HSBC nin Türkiye den çıkış sebebi ise yeteri kadar büyüme yakalayamaması. Türkİye de şubelerini kapatıyor HSBC Türkiye de ne kadar büyüktü? Türkiye de 298 şube ve 5 bin 659 çalışanla hizmet veren HSBC, 47 bankanın faaliyet gösterdiği Türkiye bankacılık sektörünün aktif büyüklük açısından 33,8 milyar TL ile en büyük 12. bankası konumunda bulunuyordu. HSBC Türkiye özellikle 2014 te oldukça zorlu bir yıl geçirmiş ve kârdan zarara dönerek 55,9 milyon TL net zarar açıklamıştı. Bankanın 2013 yılındaki net kârı 29,8 milyon TL seviyesindeydi. Bankanın 2014 küresel faaliyet raporunda Türkiye de yaşanan sıkıntılar, BDDK ile Merkez Bankası nın kredi kartı faizlerine sınırlama getirmesine bağlanıyordu. Bu önlem, kredi kartı ve bireysel kredi büyümelerini yavaşlatmak adına Başbakan Yardımcısı Ali Babacan önderliğindeki ekonomi ekibinin aldığı tedbirlerden birisiydi. HSBC nin küresel faaliyet raporunda ayrıca Türkiye de büyümenin yavaşlamasının da bankacılık sektörüne olumsuz yansıdığı ifadeleri yer alıyordu. HSBC Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Brian Robertson ise 2011 den bu yana hem Avrupa hem de Türkiye de özel sektör yatırımlarının zayıf seyretmesi nedeniyle ticari kredilerde istenen ivmenin yakalanamadığına vurgu yapıyordu. Küresel bankacılık devi HSBC nin 1990 da başlayan Türkiye macerası sona eriyor. Bankadan yapılan açıklamada, küresel küçülme planları kapsamında Türkiye ve Brezilya daki faaliyetlerin durdurulacağı açıklandı. Türkiye yi de ilgilendiren ve İngiltere merkezli bankanın kuruluşunun 150. yılında açıklanan yeni küresel strateji kapsamında HSBC dünya çapında 50 bin çalışanıyla yollarını ayıracak.25 bin kişi işten çıkarılırken, 25 bin kişinin de Türkiye ve Brezilya operasyonlarının satışıyla HSBC den ayrılacağı belirtildi. Yatırım bankacılığı faaliyetlerini azaltacak olan banka, başta Çin olmak üzere Asya ülkelerine odaklanacak. Bankadan yapılan açıklamada Gelecekte oluşacak büyüme fırsatlarını yakalayabilmek ve bankacılık sektöründeki yapısal değişikliklere ayak uydurabilmek adına kaynaklarımızı yeniden dağıtıyoruz deniyor. Kredi kartı dışında bir türlü gelmeyen büyüme: HSBC nin Türkiye den çıkmasında etkili olan konulardan birisi de bankanın bireysel bankacılıkta yaptığı yatırımın karşılığını alamaması oldu. 300 e yakın şube açmasına karşın HS- BC nin toplam mevduattan aldığı pazar payı 2014 sonu itibarıyla yüzde 1,8 seviyesinde kaldı. Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre 2014 sonunda Türkiye de toplam 156 milyon adet mevduat hesabı varken, bu hesapların sadece 3,2 milyonluk kısmı HSBC deydi. Bankanın büyüme yakaladığı alan ise kredi kartları oldu. Bireysel kredi pazarındaki payı yüzde 2,4 te kalan HSBC, kredi kartı sayısında yüzde 3,3, kredi kartı alacaklarında ise yüzde 5 e yakın pazar payına ulaşmayı başardı. Ancak kredi kartı alacaklarının sektör için risk düzeyi en yüksek olan kredi türü olarak kabul edilmesi, HSBC nin Türkiye faaliyetlerini gözden geçirmesine yol açtı. 17
Sokakta yaşayan evsizlere 1,000 ceza geliyor Londra Büyükşehir Belediyesi nin yeni yönetmeliğine göre turistlerin yoğun olduğu bölgelerde kapı önlerinde uyuyan evsizler 1,000 para cezası ödeyecek. Ancak evsiz ve işsiz olan bu kişilerin bu cezayı nasıl ödeyecekleri belirsiz Yine benzer bir uygulama ise Oxford Belediyesi tarafından yürürlüğe konulacakken, bölgede toplanan 72.000 imza yönetmeliğin uygulamaya konulmasına engel oldu. Magna Carta ilk kez İngiltere dışına çıkıyor Bugüne dek İngiltere dışına çıkarılmayan Büyük Özgürlükler Fermanı olarak da bilinen Magna Carta, 6 ay boyunca Kanada nın dört ayrı kentinde sergilenecek. Günümüz evrensel hukuk sistemi ile özgürlüklerinin temelini oluşturduğuna inanılan tarihi Magna Cartabelgeleri, Kanada da sergilenmeye başladı. İmzalandığı 1215 yılından bu yana İngiltere dışına çıkarılmayan tarihi belgeler, 12 Haziran dan 29 Aralık a kadar dört ayrı Kanada kentinde sergilenecek. BÜYÜK ÖZGÜRLÜKLER FERMANI Pazartesi günü 800 yaşına girdiği açıklanan belgeler, Kanada nın başkenti Ottawa daki Tarih Müzesi nde sergilenmeye başladı. 26 Temmuz a kadar burada sergilenecek Magna Carta Belgeleri, buradan Manitoba eyaletinin başkenti Winnipeg e götürülecek. 15 Ağustos-18 Eylül de Winnipeg deki Kanadaİnsan Hakları Müzesi nde halka açılacak Büyük Özgürlükler Fermanı, daha sonra Toronto ya gelecek. Toronto daki Fort York Tarihi Sit Alanı Müzesi nde 4 Ekim-7 Kasım arasında sergilenecek Magna Carta,Kanada turunun son durağı Alberta eyaletindeki gösterimine 23 Kasım da başlayacak. Edmonton kentindeki Alberta Eyalet Parlamento binasında sergilenecek Magna Carta, 29 Aralık ta İngiltere ye götürülecek. Hackney Belediyesi nin benzer bir uygulama yaptığı bölgede halkın yaşam alanlarında uyuyan kişiler 100 para cezasına çarptırılırken, bu ceza mahkemede 1000 a kadar çıkabiliyor. OXFORD 72 BİN İMZAYLA KARŞI ÇIKTI Evsizler için çalışan hayır kurumu Crisis den Matt Downie Sokakta uyuyan evsizler böyle bir tehditten ziyade daha pozitif bir yaklaşımı hakediyorlar. Bu kişiler ev içi şiddete maruz kalmış olabilirler, ilişkisinde hayal kırıklığı yaşamış olabilirler, başlarına kötü şeyler gelmiş olabilir. Sokakta uyuyan kişiler çoğunlukla kırılgan kişilerdir ve çoğunlukla yardım için nereye gideceklerini bilmeyen kişilerdir. Bu kişiler evsizliği geride bırakmak için bireysel yardıma ihtiyaç duyarlar. MAGNA CARTA Büyük Ferman ya da Büyük Özgürlük Fermanı gibi isimlerle de anılan Magna Carta, 1215 yılında İngiltereKralı John ın imzaladığı ve kralın bazı yetkilerinden feragat etmesini, kanunlara uygun davranmasını ve hukukun kralın arzu ve isteklerinden daha üstün olduğunu kabul etmesini zorunlu kılan belge olarak biliniyor. Günümüzdeki anayasal düzene ulaşana kadar yaşanılan tarihi sürecin en önemli basamaklarından biri olarak da kabul edilen Magna Carta, toplum güçleri arasında denge kurup, kralın sonsuz olan yetkilerini din adamları ve halk adına sınırlamıştır. Magna Carta nın en önemli maddelerinden biri olarak bilinen 39. maddesi de günümüz hukuk sisteminin temeli olarak kabul ediliyor. 800 yıllık geçmişinde orijinal birçok kopyası kaybolduğu için İngiltere dışına çıkarılmayan Magna Carta, İngiltere deki Durham Katedrali nde saklanıyor 18 19
2015-2016 Eğitim - Öğretim yılı Bursluluk Sınavları İçİn Acele Edİn! Ezberden ziyade, özümseyerek öğrenen, kendini bilgiyle doldurmak yerine bilgiyi kullanan bireyler yetiştiriyoruz. Enfield Town da bulunan Deniz Academy 2015-2016 eğitim-öğretim yılı kayıtlarını başlattı. Kurucu olan Deniz Konca ile yaptığımız sohbette, bize çalışma prensiplerinden bahsetti, Ezberden ziyade, özümseyerek öğrenen, kendini bilgiyle doldurmak yerine bilgiyi kullanan bireyler yetiştiriyoruz. Onları sınavlara olduğu kadar hayata da hazırlamayı hedefleyen güçlü bir eğitim-öğretim programı sunarak sadece testlerde değil, hayat boyu başarılı olacak bireyler yetiştirmek istiyoruz. Çocuklarımızın, özgür düşünebilen ve düşündüklerini rahatlıkla ifade edebilen, uluslararası bir vizyona sahip bireyler olmaları için çaba sarf ediyoruz. dedi. Hiçbir öğrencimizin kalabalık içerisinde kaybolmasına izin vermiyoruz Eğitim kadrosuna da değinen Konca, Kadromuzda öğretmenlerimizin tamamı İngiltere eğitim sistemine hâkim, eğitimini İngiltere de almış öğretmenlerdir. Bu sayede öğrenciye sadece bilgiyi değil, o bilginin sınavda nasıl karşısına çıkacağını da anlatıyoruz. Homojen sınıflarda, öğrencileri seviyelerine göre farklı gruplara yerleştirerek verimliliği en üst seviyeye taşıyoruz. Hiçbir öğrencimizin kalabalık içerisinde kaybolmasına izin vermiyoruz, öğrencilerimizin gereksinimlerine göre kendilerine destek sunuyoruz. Rehberlik servisleri Rehberlik servislerinin mükemmelliğinden de bahseden Konca, Ortaokul seviyesinde ki öğrencilerimize farklı meslek gruplarını tanıtarak, kariyer planlaması yapmasına yardımcı oluyoruz. Hedefleri olan bir öğrencinin, amaçsız bir öğrenciye nazaran çok daha organize ve düzenli çalıştığının farkındayız ve bu sebeple öğrencilerimizde farkındalık yaratmak istiyoruz. Ücretsiz seviye tespit sınavlarının da yapıldığı kuruma giderek öğrencinizin durumu hakkında bilgi alabilirsiniz. Eğitim sistemine hâkim olmayan ebeveynler de ücretsiz danışmanlık hizmeti alabiliyorlar. Bursluluk sınavları için: Büyüklük, değerler ile ölçülür. Daha fazla öğrencinin bu eğitimden faydalanabilmesi için Deniz Academy bursluluk sınavını uygulama kararı aldı. Academy koordinatörü Deniz Konca kampanyanın içeriğine dair şu bilgileri verdi: Yeni kayıt yaptıran öğrencilere seviye tespit sınavı yapılacak ve sınavdan başarılı olan öğrenciler büyük indirimlerden faydalanabilecek. 3. sınıf ile 11. sınıf arasındaki öğrencilerin gireceği sınav her sınıf için ayrı olacak ve sınav sonucunda her sınıftan 1. olan öğrenciye %50, 2. olan öğrenciye %25 ve 3. olan öğrenciye %15 indirim yapılacak. Toplam 27 öğrencimiz indirimlerden yararlanacak. Bu fırsattan yararlanmak isteyen öğrenciler sınavı her Cumartesi günü saat 1.30-3.30 saatleri arasında Deniz Academy binasında alabilecek. Bunun için Academy yi önceden arayıp sınava girmek isteklerini belirtmeleri yeterli. Sınav sonuçları Eylül ayının ortasında açıklanacak. İlkokuldan lise seviyesine kadar ders veren Deniz Academy; KS2, 11+, KS3, GCSE, A Level derslerini vermektedir. Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve İngilizce gibi ana derslerin yanında Latymer gibi okulların giriş sınavlarına öğrencileri özel olarak da hazırlıyor. Butik dershane kalitesinde eğitim veren Deniz Academy kayıtları tüm hızıyla devam ediyor. Sınırlı sayıda olan sınıflarda yerinizi ayırmak için acele edin... Deniz Academy: 020 8150 3776 20
İngİltere vize başvurularında SAĞLIK EK ÜCRETİ uygulaması HASAN A. YILDIRIM Avukat 6 Nisan 2015 tarihi itibarıyla vize başvuruları için Sağlık ek ücreti uygulamasına başlanmıştır. Bu uygulama 6 Nisan 2015 ve daha sonra yapılan başvurularda geçerlidir. Sağlık ek ücreti geçici göçmenler için yılda 200, öğrenciler için ise yılda 150 olacaktır. Asıl başvuru sahibinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerden de genelde asıl başvuru sahibi ile aynı tutar alınacaktır. Verilecek olan kalış süresinin bütünün karşılığı olan toplam ek ücret peşin alınacaktır. Dolayısıyla birden fazla yıl için yapılan başvurularda yılların toplam ücreti alınacaktır. Ödemeler Amerikan doları olarak alınmaktadır. Sağlık ek ücreti vize ücreti değildir. Ödeme İçişleri Bakanlığı tarafından toplanacak ve doğrudan Ulusal Sağlık Kurumuna (NHS) gidecek olup, geçici göçmenlerin bir Birleşik Krallık ta sürekli kalış izni olan bir kişi ile aynı koşullarda Ulusal Sağlık Kurumundan yararlanmalarına izin verir. Göçmenlik sağlık ek ücreti, 6 aydan fazla süreler için Birleşik Krallık ta çalışmak, okula gitmek ya da ailelerini ziyaret etmek için başvuran, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi ülke vatandaşı olmayan kişiler tarafından ödenecektir. Bütün vize almak isteyen başvurucular Sağlık Ek Ücret için internetteki portalına girerek kendileri için ödeme durumu olup olmadığına bakmaları gerekir. Ek ücret ödemesi gerekliyse, ödemenin Internet üzerinden yapılması gerekir. Sağlık ek ücreti ödeyenler, Birleşik Krallık ta süresiz ikamet izni olan kişiler ile aynı koşullarda Ulusal Sağlık Kurumundan yararlanabilecekler. Yani, Ulusal Sağlık Kurumu hizmetlerini genel olarak ücretsiz kullanmaları mümkün olacaktır. Ancak, dış tedavisi ve İngiltere deki reçete ücretleri gibi, Birleşik Krallık ta süresiz ikamet izni olan kişilerin de ödemesi gereken ücretleri ödemek zorunda kalabilirler. Vize almak için istenen sağlık ek ücretinin ödemesi zorunludur. İsterseniz aynı anda özel sağlık sigortası da satın alabilirsiniz. Ancak bu kişinin kendisine ait bir karardır ve sağlık ek ücreti ödemesi yapmanız yine de gereklidir. Ücretin kesinlikle peşin olarak ödenmesi gerekiyor. Sağlık ek ücretinin tamamı göçmenlik başvurusu sırasında peşin ödenir. Ödenecek tutar, yukarıda değinildiği gibi, geçici göçmenin başvurduğu kategoriye göre, Birleşik Krallık göçmenlik yasalarında izin verilen sürelere bakarak hesaplanacaktır. Ek ücreti ödedikten sonra İngiltere ye gelmekten vazgeçerseniz ek ücret ödemenizin iadesi yapılmaz. İngiltere den planladığınız süreden daha önce ayrılmaya karar verirseniz, kalan süre için ek ücretinin kısmen iadesi yapılmaz. Ödenen ek ücret, İngiltere de hiç hastaneye gitmeseniz dahi iade edilmez. Başvuru ücreti asıl başvuruyu yapanların yanında ona bağımlı olan kişiler için de yapılır. Örneğin çocuklar için. Burada önemli bir noktanın belirtilmesi gerekiyor ki oda İngiltere ye turist vizesi ile girecek kişiler sağlık ek ücretini ödemeyecekleridir. Şu hususu da ifade etmekte fayda var, ek ücret sadece Avrupa Topluluğu üyesi olmayan ve İngiltere ye giriş için vize alması gereken ülke vatandaşları tarafından, 6 ayı aşan sınırlı süreler için ziyaretçi olmayan bir kategoride başvuru yaparlarsa ödenecektir. Ek ücret İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda ya gelenlere de uygulanacaktır. Aşağıda belirtilen kategoriler ek ücreti ödemekten muaf olurlar: Ziyaretçiler ile 6 ay ve daha kısa süreler için Birleşik Krallık ta kalmak üzere giriş izni alanlar. Şirket içi transfer olanlar (Tier 2 - özel beceri sahibi). 18 yaş altı olup yerel yetkililerin bakımı altında olan, ya da bakımı altına alınan çocuklar. Birleşik Krallıkta çalışmak üzere görevlendirilen (tayin edilen) diplomatlar. İltica talebinde bulunan, insanı koruma isteyen ya da ülkeden çıkarılmalarının Avrupa İnsan Hakları Anlaşmasının 3. maddesine aykırı olacağını iddia eden göçmenler. İnsan kaçakçılığı kurbanları Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığının destitute domestic viölence cöncession maddesi (aile içi şiddet ile ilgili özel bir yasa maddesi) altında başvuru yapan göçmenler. Kraliçenin Silahlı Kuvvetlerine mensup bireylerin bakmakla yükümlü oldukları kişiler. Başka bir ülkenin silahlı kuvvetlerine mensup ve göçmenlik kontrolünden muaf olan bireylerin bakmakla yükümlü oldukları kişiler. Türkiye Avrupa Toplulukları Birliği Anlaşması (Ankara Anlaşması) benzeri bir Avrupa Topluluğu yaptırım uygulamasına bağlı olan bir göçmenlik başvurusunda bulunan kişiler. Avustralya veya Yeni Zelanda vatandaşları. Falkland Adalarında yaşayan Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları vatandaşları. 22 23
EMLAK HOUSING ASSOCIATION EVLERINI BELEDIYE EVLERI KOŞULLARINDA SATIN ALMA OSMAN ÇİVİCİ Emlakçı - Yatırım Uzmanı info@elelelondon.com BİLDİĞİNİZ ÜZERE RIGHT TO BUY, BELEDİYE EVLERİNDE BELİRLİ BİR SÜREDEN BERİ OTURAN KİRACILARA OTURDUKLARI EVLERİ ALMAK İÇİN TANINAN BIR HAKTIR. Hatta bunun için belli kriterlere uyan kiracılara 102,700 a varan bir indirim yapılmaktadır ki bu kaçırılmaz bir fırsat. Bu fırsatı kaçırmamak için öncelikle hiçbirşeye başlamadan bir mortgage danışmanı görmeniz çok önemli çünkü yanlış bir adım atarsanız daha sonra sizi araştırmaya alıp aylarca uğraştırabilirler. Bu yüzden ilk adım çok önemli. DİKKAT! Dikkate almanız gereken başka bir konu da right to buy hakkı ile aldığınız evinizi 5 sene boyunca satamıyorsunuz, eğer satarsanız, belediye sizden verdiği indirimin sattığınız yıla göre bir kısmını geri talep ediyor. 1 Haziran 2015 den itibaren belediyeler gibi Housing Association'lar da belediyelerin verdiği indirimin aynısını vermeye başlamıştır. Daha önce council tenant olup da belediyenin sahip olduğu evlerde değil Housing Association lar tarafından belediyelere tahsis edilen evlerde oturan kiracılara Londra içinde sadece 16,000'a kadar, Londra dışında ise 75,000'a kadar indirim veriliyordu ama artık onlar da belediyelerin verdiği indirim koşulu olan 102,700 vermeye başlamışlardır. 27
SAĞLIK Viral Hepatitler Ve 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü Hepatit B ve Hepatit C tipi sarılık mikroplarından korunmak için dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır: Tıraş bıçağı, diş fırçası, diş macunu, küpe, tırnak makası gibi kişisel malzemeleri diğer insanlarla paylaşmaktan kaçınılmalı, Dövme veya piercing yaptırırken temiz iğneler kullanıldığından emin olunmalı, Berbere gidildiğinde kullanılmamış traş bıçağı ve steril edilmiş ustura kullanıldığından emin olunmalıdır, Cinsel ilişki sırasında, özellikle çok eşli durumlarda, mutlaka prezervatif kullanılmalıdır, Uyuşturucu kesinlikle kullanılmamalı, Sağlık görevlileri enjeksiyon uygulamasını güvenli yöntemlerle gerçekleştirmeli, tek kullanımlık enjektör kullanılmalı, Dünyada 350 milyon kronik hepatit B ve 170 milyon kronik hepatit C hastası vardır. Çoğu insan hepatitten ziyade AIDS e yakalanmaktan daha çok endişelenir, fakat her sene dünya çapında 1,5 milyon insan AIDS ten çok hepatit B veya C hastalığından ölmektedir. Hepatit B aşıyla önlenebilir Hepatit B virüsü, AİDS virüsüne göre 50-100 kat daha bulaşıcıdır. Hepatit B aşıyla önlenebilir bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığın erken aşamada yakalanabilmesi için sağlık taraması yapılması, virüsle karşılaşmadan önce koruyucu aşı yapılması ve bu virüslerden korunma yollarının bilinmesi çok önemlidir İşte bu nedenlerle 2011 yılından itibaren idünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından 28 Temmuz günü Dünya Hepatit Günü olarak belirlenmiştir. 1960 lı yıllarda hepatit B virüsünün (HBV) keşfi ve daha sonra HBV aşısının geliştirilmesi çalışmaları ile 1976 yılı tıp alanında Nobel ödülünü kazanan Prof. Dr. Blumberg in 5 Nisan 2011 de ölümünden sonra, doğum günü olan 28 Temmuz tarihi Dünya Hepatit Günü olarak belirlenmiş ve bütün ülkelerde bu tarih Dünya Hepatit Birliği ve dünya sağlık örgütü (WHO) tarafından belirlenen etkinliklerle değerlendirilmektedir. Karaciğer dokusunun iltihabı hepatit olarak isimlendirilir, virüs adını verdiğimiz mikroplar hepatitin en önemli nedenidir. Hepatit virüslerine ve neden oldukları hastalıklara ilişkin özellikler, bulaşma yolları, korunma yöntemleri, aşılamalara ilişkin bilgiler bazıları: Hepatit çoğunlukla virüslerden bulaşır. Hepatit hastalığının 7 türü olup A, E, F tipi hepatitler, virüs bulaşan su ve besin maddelerinin ağızdan alınması ile oluşur. B, C, D, G türü hepatitler ise kanla temas, tükürük ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Hepatit A, Hepatit A virüsünün neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Genellikle okul çağı çocuklarında sık görülür. Tuvalet hijyeni kötü olan kişilerin ellerini yıkamaması ve sonrasında yiyecek-içeceklere dokunması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bu nedenle, kişisel hijyenin ve sağlık koşullarının yetersiz ve kötü olduğu toplu yaşanan yerlerde kolayca yayılır. Hepatit A için kimler risk altındadır? Hepatit A nın yaygın olduğu yerlerde yaşayanlar veya buralara seyahat edenler Kötü sağlık koşulları altında yaşayanlar Temiz suya sahip olmayanlar Damardan ilaç, madde kullananlar Hepatit A ile infekte kişiyle aynı evde yaşayanlar Akut hepatit A lı birisinin cinsel partneri olanlar Hepatit A dan korunma yolları Temiz içme suyu sağlanması, kişisel hijyenin sağlanması, ellerin sık sık temiz su ve sabunla yıkanması, aşılanma. Hepatit B ve C hastalığına sebep olan virüsler sessizdir. Pek çok insan farkında olmadan bu virüsü almış olabilir ve hiçbir belirti olmaksızın bu virüsü taşıyabilir. Tedavi edilmez ise her iki virüs de karaciğer sirozuna neden olabilir. Siroz ise kanama, asit, koma, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ya da ölüm ile sonuçlanabilir. Uzun süreli Hepatit B hastalığında siroz ortaya çıkmadan önce de karaciğer kanseri görülebilir. Hepatit B; Ateş, halsizlik, iştahsızlık, bulantı-kusma, karın ağrısı, idrar renginde koyulaşma, sarılık (göz ve ciltte sararma) ve eklem ağrısıyla birlikte ortaya çıkar. Hepatit B ve Hepatit C hastalıklarının bulaşma yolları şunlardır: Kan ve diğer vücut sıvılarıyla bulaşma Deri bütünlüğünün bozulduğu durumlarda (kesik-açık yara vb) mikrobun bulaşması Cinsel ilişki Hepatit taşıyıcı gebeden bebeğine bulaşma Hepatit B ve hepatit C risk Grupları: Hepatit B ve hepatit C li anneden doğan bebekler, Hepatit B taşıyıcısı ile aile içi temas edenlerden aşısız olanlar, Çok sayıda cinsel eşi olanlar ve para karşılığı cinsel ilişkide bulunanlar, Kan ve kan ürünleri kullananlar, Hemodiyaliz uygulanan kişiler, Damar içi ilaç bağımlıları, Hasta ve hasta çıkartıları ile teması bulunan tüm sağlık personeli Toplu halde bulunulan yerlerde (okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri, v.b.) yaşayanlar, Steril olmayan aletlerle yapılan sünnet ve kulak delme gibi işlemler Gebeler mutlaka B ve C tipi sarılık mikrobu olup olmadığına ilişkin test yaptırmalı, Ailede (özellikle anne baba kardeş eş gibi yakın akrabalarda) sarılık hastası, siroz veya karaciğer kanseri hastası varsa mutlaka test yaptırmalı Berberler, kuaförler, manikür-pedikürcüler, itfaiye personeli, askerler, polis memurları, kazalarda ve afetlerde ilk yardım uygulayan kişiler de risk grubunda yer almaktadır. Aşılanma: Hepatit A ve B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Hepatit B aşısı da güvenli ve etkili bir aşıdır. Hepatit B aşısı bebeklere doğumda, 1.ayın sonunda ve 6.ayın sonunda; çocuklara ve risk grubunda olan kişilere 0.-1.-6. aylarda toplam 3 doz olarak sağlık kuruluşlarımızda uygulanmaktadır. Hepatit C hastalığına karşı aşı henüz bulunmamaktadır. Hepatit tanısı alan kişilerin mutlaka tedavi olmaları ve sağlıklı yaşam yöntemlerini uygulamaları kendileri ile çevresinin sağlığı açısından çok önemli olduğu unutulmamalıdır. 28 29
En Yakın Arkadaşınız, Çocuğunuz, iş arkadaşınız Bipolar olabilir mi? BİPOLAR BOZUKLUK veya MANİK DEPRESYON Dünyada her 50 kişiden birini etkileyen, dolayısıyla da nispeten sık görülen bir bozukluktur. Bipolar bozukluğu olan kişi, sıklıkla duygu durumunda aşırı yükselmelerden depresyon ve yine yükselmelere dönüşen ve çoğu zaman aralarda normâl duygudurum dönemleri bulunan dalgalanmalar yaşar. KİMLER BİPOLAR BOZUKLUĞA YAKALANIR? Bipolar bozukluk genellikle ergenlik döneminde veya erişkinlik döneminin başında başlar ve hayat boyu sorun olmaya devam edebilir. Erkek ve kadınlarda bu bozukluk eşit oranda görülür ve ırk, eğitim, meslek veya gelir düzeyi sebebiyle farklılık göstermez. BİPOLAR BOZUKLUĞA NE SEBEP OLUR? Bipolar bozukluk, şeker veya kalp hastalığı gibi tıbbî bir hastalıktır ve kişinin beynini, dolayısıyla da duygudurumunu etkilemektedir. Bu rahatsızlığa sâhip olmak kimsenin suçu veya hatası değildir. Unutulmamalıdır ki kimse isteyerek hasta olmaz. Bipolar bozukluğun sebebi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, beyinde duygudurumun normâl düzeyde kalmasını etkileyen bâzı anormâllikler olduğunu göstermiştir. Bipolar bozukluk âilelerde nesiller boyu görülme eğilimi göstermektedir ve bipolar bozukluğun birçok vak ada katılım yoluyla geçtiği düşünülmektedir. BİPOLAR BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR? Fiziksel ve zihinsel verimlilikte artış gösterirler. Buna ek olarak, mani sırasında son derece konuşkan, daha girgin, girişken, atak ve fevrî olurlar ve çoğu zaman çok az uykuya ihtiyaç duyarlar. Mani, doktorların anormâl olarak yükselmiş veya taşkın duygudurumu târif etmek için kullandıkları terimdir.mani belirtileri her bireyde farklı olabilir. Bir manik dönemin erken evrelerinde kişiler hipomani adı verilen küçük veya hafif duygudurum yükselmeleri yaşayabilir ve son derece aktif olmalarına yol açan enerji artışı hissedebilirler. Ayrıca kendilerini çok iyi hissetme duygularıyla dolar ( En büyük benim gibi), fiziksel ve zihinsel verimlilikte artış gösterirler. Buna ek olarak, mani sırasında son derece konuşkan, daha girgin, girişken, atak ve fevrî olurlar ve çoğu zaman çok az uykuya ihtiyaç duyarlar. Hipomanik dönemler kişiye eğlenceli ve verimli geldiğinden, hastalar bâzen davranışlarının olağandışı olduğunu fark etmezler. Çoğu zaman bir sorun olduğunu ilk fark eden dostları, âileleri veya iş arkadaşları olur. Maninin şiddeti arttıkça, kişinin muhakemesi çoğu zaman büyük ölçüde bozularak, âni (fevrîce) kararlar vermelerine ve pervasızca davranışlara kapılmalarına yol açar (aşırı para harcama, gelişigüzel cinsel ilişkiye girme veya tehlikeli araba kullanma). Manik dönem sırasında öfke, aşırı şüpheci ve hâttâ saldırganca davranış görülmesi hiç de nâdir değildir. Çok şiddetli mani dönemlerinde, kişi hallüsinasyonlar; sesler duyma veya görüntüler görme gibi psikotik belirtiler yaşayabilir. Mani belirtileri her bireyde son derece farklı olabilmektedir. En sık görülen belirtilerden bâzıları şunlardır: Çok enerjik olma, Kolayca sinirlenme, Çok az uykunun yeterli olması, Her zamankinden ve herkesten daha önemli olduğunu hissetme, Zihnin yeni ve heyecan verici fikirlerle dolu olması, Daha konuşkan olma, Aşırı para harcama, Kişiliğine özgü olmayan davranışlarda bulunma. BOZUKLUK ZAMAN İÇİNDE NASIL GELİŞİR? Mani ve depresyon dönemlerinin süresi ve sayısı her kişide farklılık gösterebilmektedir. Mani ve depresyon dönemleri birkaç gün sürebileceği gibi, aylarca da devam edebilir. Zamanla dönemler sıklaşır; bu sebeple de, bozukluğun süresi uzadıkça dönemler arasındaki süre kısalmaktadır. Bipolar bozukluğu olan kişilerin çoğu hayatları boyunca yaklaşık 8-10 mani ve depresyon dönemi yaşamaktadır, ancak bâzı kişiler daha sık hastalık dönemi yaşayabilmektedir. DEPRESYON Bipolar depresyonda, depresif duygular olağan üzüntüden daha ağırdır; daha uzun süre devam eder ve kişinin günlük faâliyetlerini yerine getirmesini zorlaştırır. Depresyonu olan kişiler, çoğu zaman iştahta değişiklik, uyuyamama veya aşırı uyuma veya enerji azlığı gibi fiziksel belirtilerin eşlik ettiği hüzünlü bir duyguduruma sâhiptirler. Manik depresif ünlülerden bazıları Britney Spears Russell Brand Marilyn Monroe Mel Gibson Ayrıca, dikkatlerini toplamakta, karar vermekte güçlük yaşayabilir, kendilerini huzursuz hissedebilir veya sâkin biçimde oturamayabilirler. Umutsuzluk ve çâresizlik duyguları bipolar depresyon sırasında yaygındır ve hastalar geleceğe ilişkin son derecede olumsuz düşüncelere sâhip olabilirler. Ayrıca âile ve arkadaşlarından uzaklaşabilir ve yıkanmak ve hâttâ evden dışarı çıkmak gibi olağan günlük faâliyetlerini bile yerine getiremeyebilirler. Bipolar depresyon sırasında intihar ve ölüm düşünceleri de sık görülür; bipolar bozukluğu olan kişilerin yaklaşık %25-50 si en az bir kere intihar girişiminde bulunmaktadır. En sık görülen depresyon belirtilerinden bâzıları şunlardır: Uyuyamama veya aşırı uyuma, Suçluluk duygusu, Enerji azalması, Zevk alma veya ilgi kaybı, Dikkatini toplamakta güçlük Huzursuzluk veya ajitasyon, İştahta artma veya azalma biçiminde değişiklik, Ölüm veya intihar düşünceleri. BİPOLAR BOZUKLUK NASIL TEDAVİ EDİLİR? Bipolar bozukluğun temel tedavisi ilâçlarla yapılır. Bu hastalığın niteliğinden dolayı, çoğu zaman hem manik hem depresif belirtileri kontrol altına almak için tek ilâç yeterli olmayabilir; bu sebeple hastalık dönemine belirtilerin şiddetine bağlı olarak birden fazla ilâç kullanılması gerekebilmektedir. İlâç tedavisinin temel hedefi manik ve depresif dönemlerin sayısını azaltmaktır. Hekiminiz tarafından tavsiye edilebilecek bir diğer tedavi de psikolojik tedavi, yâni psikoterapidir. Bunlar genel olarak konuşma tedavileri olarak adlandırılabilir ve bipolar bozukluğu olan kişilere büyük fayda sağlayabilir. Psikoterapi ilâç tedavisiyle birlikte uygulandığında, kişinin ve âilelerinin bu bozukluğu anlamalarına ve hayatlarını yeniden kurmalarına yardımcı olmaktadır. 30 31
SAĞLIK İnsan beyni yiyen Fore kabilesinin Parkinson ve Alzheimer hastalığına karşı dirençli olduğu ortaya çıktı Ölen yakınlarının beynini yeme alışkanlığı bulunan bir kabile sayesinde, Parkinson ve Alzheimer hastalığına ilişkin yeni ve önemli bilgilere erişildi İngiltere deki Londra Kolej Üniversitesi nden bilim insanlarının yaptığı araştırma, Papua Yeni Gine de yaşayan ve ölen akrabalarının beyinlerini yeme âdetleri bulunan Fore kabilesinin, beyni harap eden CDJ hastalığına karşı dirençli olduğunu ortaya koydu. 1950 li yıllara kadar beyin yeme ritüelini sürdüren kabile üyelerinin genlerini inceleyen uzmanlar, bu kişilerin genetik bir mutasyon geçirerek CDJ hastalığının birkaç çeşidine karşı dirençli hâle geldiğini ileri sürüyor. Bu tespitten yola çıkan araştırmacılar, kabile üyelerini inceleyerek, yine beynin zarar görmesine neden olan parkinson hastalığına çare bulmaya çalışıyor. CDJ, deli dana ve parkinson gibi kritik sinir sistemi hastalıklarına prion isimli toksin üreten izole bir protein neden oluyor. PARKİNSONUN KAYNAĞI BULUNDU Parkinson hastalığına neden olduğu düşünülen alfasinüklein adlı proteinin, hastalığın gelişmesinde kesin bir rolü olduğu kanıtlandı. Fransa daki Paris Saclay Nöroloji Enstitüsü nde görev yapan Fransız ve Belçikalı araştırmacılar beyinde lifler hâlinde biriken bu proteinin hastalığa neden olduğunu tespit etti. Sonuçları Nature isimli bilimsel dergide yayımlanan ve 15 sene süren araştırmanın bulguları bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Yeni bulgular ışığında proteinin beyinde toplanmasını engelleyecek bir antikor üzerine çalışılacağı belirtildi. 33
Matrix e 15 yıl kaldı... Yenİ bir çağ! BEYNE ŞIRINGAYLA BILGI Beyine implant yerleştirerek, insanların görmesini, robotik kol veya bacakları hareket etmelerini ve duymasını sağlamak, son yıllarda tıpta çok kullanılan bir yöntem iken bilim adamları bu yöntemi bir adım daha ileri taşıyor. İnsan bedeninin reddetmeyeceği maddelerden yapılan ağ şeklindeki implant ı beyne bir şırınga aracılığıyla zerketmenin de mümkün olacağı ortaya çıktı. NASIL ÇALIŞACAK? Bilim adamları bu yöntemle 15 yıl içerisinde zihinsel hastalıkları iyileştirmenin mümkün olabileceğini, hatta sağlam insanlara da bilgi depolanabileceğine inanıyor. Bir şırınga vasıtasıyla beyin dokusuna verilen zararı en aza indirerek yapılacak bu yeni tedavi yönteminde bağışıklık sisteminin beyne giren yeni maddeyi reddetmemesi üzerinde çalışmalar yapılıyor. Oldukça küçük implant örgü çok ince metal çizgilerden oluşacak. Esnek implant kıvrılarak bir şırınga ile beyne yerleştirilecek. Zihinsel hastalıkları gidermeyi ve hafıza kaybını yok etmeyi amaçlayan bu tedavide bilgi aktarma ve bilgi depolama sistemlerinin de geliştirilmesinin yanı sıra tedavinin uygulanmaya başlanmasının ardından 15 sene içerisinde beynin internete bağlanmasını sağlamak da amaçlanıyor. Cerrahlar, protez takılmadan önce, Rangger in sinir uçlarını deriye yakın bir noktaya getirdiler. Ayağın tabanına topuk, ayak parmakları ve ayak hareketlerinin oluşturduğu basıncı ölçmek için altı sensor yerleştirildi. Buradan alınan sinyaller, bacağın kesildiği noktaya yerleştirilen kumanda merkezine iletildi. Buradan sinir uçları uyarılarak sinyaller beyne ulaştırıldı. Prof Egger, Sensörler beyne bir ayak olduğunu söylüyor. Protezin takıldığı kişi, yürürken yerde kayıyor gibi hissediyor diyor. Emekli bir öğretmen olan Wolfgang Ranger bacağını bir inme sonucu damar tıkanması nedeniyle kaybetti. Rangger bacağı laboratuvar ve evde altı ay boyunca denedi. Şimdi, yeni bacağıyla koşabilen, bisiklete binebilen ve tırmanabilen 54 yaşındaki Rangger, Artık buzda kaymıyorum, çakılda, betonda, çimende yürüyebiliyorum. En küçük taşı bile hissedebiliyorum dedi. TEKNOLOJİ Hisseden protez bacak Avusturya da hissedebilen protez bacak üretildi. Protez, 2007 de sağ bacağını kaybeden Wolfang Rangger adlı bir kişiye takıldı. Linz Üniversitesi nden Prof Hubert Egger, yapay ayağın tabanına yerleştirilen sensörlerin bacağın kesildildiği noktadaki sinirleri uyardığını söyledi. Tekrar ayağım varmış gibi hissediyorum. Yeniden doğmuş gibiyim. 34 35
AMERİKALI BİLİM ADAMLARI DİŞİ FARENİN BEYNİNİ ERKEKLEŞTİRDİ Beyni değişen bu farelerin fiziksel olarak dişi olmasına rağmen erkek fare davranışları sergilediği saptandı. Araştırmaya imza atanlardan Bridget Nugent, bugüne kadar doğumdan sonra cinsiyete müdahalenin imkansız olduğunun düşünüldüğünü hatırlatarak bir ilke imza attıklarını vurguladı. Erkekleşme sürecinde hangi hormon ve hücrelerin rol oynadığını da gören bilim adamları, bu süreçte beynin bağışıklık sisteminin temelini oluşturan mikrogli hücrelerinin prostagladin adlı bileşenleri salgıladığını açıkladı. Bilim adamları çalışmayla DNMTs enziminin bağışıklık sistemi ve beynin cinsiyetine etkisinin belirlendiğine de dikkati çekti. Araştırmanın sonuçları Nature Neuroscience dergisinde yayımlandı. Anne karnında insanlar ve birçok hayvanın beyninin erkek ya da dişi özelliklerle geliştiği, birçok türde dişi ve erkek beyninin büyüklüğünün farklı olduğu biliniyordu. Ancak bu farklılığın nasıl meydana geldiğine ilişkin çok az bilgi bulunuyordu. 37
YAŞLANMAK SOSYAL YAŞAMIN SONLANMASI DEĞİLDİR Dünya Sağlık Örgütü, herkesin sağlıklı yaşlanabilmesi için gerekli koşulları belirleyen Yaşlanma ve Sağlık programını 1995 yılında onaylamıştır. Bu program sağlıklı yaşlanmayı hedefleyen planlama ve araştırmaları önermekte ve desteklemektedir. Nedir iyi yaşlanmanın sağlıklı yaşlanmanın koşulu. Hastalık ve düşkünlük için düşük risk, yüksek fiziksel ve bilişsel fonksiyon ve yaşama aktif bağlılık anlamına gelmekte. Yaşlılarımız bir çok ailede saygı görür ve özenle baş köşeye yerleştirilir ama gerçekte hak ettikleri sadece içi boş bir saygı mıdır? Yaşlıların topluma aktif katılımı ancak onların kapasitelerinin ve yeteneklerinin farkında olmak, bunları önemsemek ve değerlendirmek, ihtiyaçlarına karşılık vermek, seçimlerine ve yaşam biçimlerine saygı göstermek ve mağdur olanları korumakla olabilir. Londra da sokaklar yaşlılarla dolu gibi gelir önce, çünkü aktiftirler, bağımsızdırlar ve sokakta görünürler. Yaşlı dostu şehir özelliklerine bir nebze de olsa sahiptir Londra. Yaşlı dostu şehirlerin kaldırımları geniş ve sınırlı hareket imkanı olanlara uygundur. Trafik ışıkları vardır ve kurallara genellikle uyulur. Kamusal alanlar yaşlılara uygundur, yürüyen merdiven gibi seyahati kolaylaştırıcı yöntemler yaygındır. Otobüsler herkes yerine oturana kadar bekler. Yavaş gider. Yaşlıların oturacağı yerler ayrılmıştır. Örnekler çoğaltılabilir ama en önemlisi güvenlik ve koruma hizmetleri olmalı yaşlıların aktiflığini sürekli kılan. Özellikle yaşlı kadınların topluma aktif katılımı sadece güvenlik ve koruma hizmetleri ile mümkün. Değişik kişilerin (tanıdık ya da tanımadık) değişik amaçları dahilin de yaşlılar şiddetin kolay hedefi olabilirler. YAŞLILARIN UĞRADIĞI ŞİDDETİ ŞÖYLE SIRALAYABİLİRİZ: * Parasını çalmak ya da zorla gasp etmek. * Yaşlı kişiyi dâhil etmeden fikrini sormadan onun hakkında karar vermek, * Tehditkâr tavırlarda bulunmak, * İstemediği biçimde dokunmak, * Fiziksel olarak canını acıtmak, * İhtiyaçlarına karşılık vermemek, Eğer sizde yukarıda bahsettiğimiz şiddet biçimlerinden birini yaşıyorsanız yardım istemeli ve şiddete dur demelisiniz.. Bu tür bir şiddete uğradığınızı düşünüyorsanız bizimle ilişkiye geçebilirsiniz. IMECE tel: 0207 354 1359 İhtiyaç ve risk analizi ile şiddetin düzeyini ve ihtiyacınızı belirledikten sonra şiddetsiz ve güvenlikli bir yaşama geçmenizi destekleyebiliriz. Kararlarınızı kendiniz vermeli ve güvenlik içinde yaşamalısınız. 39