MEVSİM GRİBİ Neden aşı olmanız gerekir

Transkript

1 MEVSİM GRİBİ Neden aşı olmanız gerekir Grip. Korunun, koruyun.

2 MEVSİM GRİBİ: NEDEN AŞI OLMANIZ GEREKİR Son zamanlarda sık sık mevsim gribi ve domuz gribi gibi farklı grip türlerinden söz edildiğini duymuş olabilirsiniz. Bu broşür, aradaki farkı; kimlerin mevsim gribinden etkilenme ihtimalinin yüksek olduğunu ve neden herkesin hâlâ ücretsiz mevsim gribi aşısı yaptırması gerektiğini anlatmaktadır. MEVSİM GRİBİ NEDİR? Mevsim gribi bir virüs nedeniyle meydana gelen son derece bulaşıcı bir hastalıktır. Her yıl, genellikle de kışın ortaya çıkar. Oluşma ihtimali fazla olan virüslerin önceden belirlenmesi ve bunlara uygun aşı üretilmesi mümkündür. Normalden daha fazla risk altında olan kişileri korumak için aşılar bulunmaktadır. MEVSİM GRİBİNİN ZARARLARI NELERDİR? Mevsim gribi, formda ve sağlıklı insanlarda soğuk algınlığına benzer belirtilerden, hastane tedavisi gerekebilen bronşit ve zatürre gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir. Zaten ciddi bir hastalığı olanlar gripten çok daha kötü etkilenebilirler. Bazen, kötü bir soğuk algınlığının grip olduğu sanılsa da, aslında grip soğuk algınlığından çok daha kötüdür: belirtileri arasında ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrıları, öksürük ve boğaz ağrısı da bulunur. Virüsten kaynaklandığı için, antibiyotik işe yaramaz. Bazı insanlar mevsim gribinin etkilerine karşı daha hassastır. Mevsim gribi böyle kişilerde bronşit ve zatürre gibi daha ciddi hastalıkların riskini arttırabilir veya mevcut rahatsızlıklarının daha kötü hale gelmesine yol açabilir. En kötü durumda mevsim gribi, hastaneye kaldırılmaya veya ölüme bile neden olabilir. 2

3 Mevsim gribinden etkilenme riskiniz daha fazla ise, mevsim gribi aşısı olmanız önemlidir. Aşılar genelde Ekim ayının başından itibaren bulunabilmektedir, ancak bu aşının üretimine bağlıdır. Aile doktorunuz (GP) veya sağlık ocağınızdaki hastabakıcınız ya da bulunduğunuz yerdeki eczacı ile sonbaharda görüşün ve mümkün olan en iyi şekilde korunun. MEVSİM GRİBİNDEN DAHA FAZLA ETKİLENME RİSKİNİZ VAR MI? Kendinizi iyi hissetseniz bile, aşağıdaki sorunlardan birini çekiyorsanız mutlaka ücretsiz mevsim gribi aşısı yaptırmayı düşünmelisiniz: bir kalp rahatsızlığı göğüs şikayeti ya da bronşit ve amfizem de dahil solunum güçlükleri bir böbrek hastalığı hastalık veya tedavi nedeniyle bağışıklık düzeyinin az olması (steroid ilaçlar veya kanser tedavisi gibi) bir karaciğer hastalığı felç ya da geçici iskemi (kansızlık) krizleri diyabet örneğin multipl skleroz (MS) ya da beyin felci gibi nörolojik bir hastalık örneğin orak hücre hastalığı gibi, dalakla ilgili bir sorun veya dalağın alınmış olması. 3

4 MEVSİM GRİBİ: NEDEN AŞI OLMANIZ GEREKİR Ücretli veya ücretsiz çalışan bakıcılar da, sağlıklı kalıp, baktıkları kişilere faydalı olabilmeleri için mevsim gribi aşısı yaptırma hakkına sahiptir. Gebe ve risk grubu içindeyseniz, yine de mevsim gribi aşısı olabiiirsiniz. Gebe kadınların aşı nedeniyle sorun yaşadıklarını gösteren bir vaka yoktur. Yaşınız 65 veya üzerindeyse, huzurevinde veya bakımevinde kalıyorsanız ya da yaşlı veya engelli birine bakan başlıca kişi sizseniz, sizin de mevsim gribi aşısı yaptırmanız gerekir. ÇOCUKLAR Sayfa 3 te sıralanan rahatsızlıklardan birini çeken veya göğüs enfeksiyonu nedeniyle daha önce hastaneye yatmış olan bir çocuğunuz varsa, mevsim gribini atlatması diğer çocuklar kadar kolay olmayabilir. Mevsim gribine yakalanırsa ağır hastalanma olasılığı yüksektir ve mevcut rahatsızlığı daha da kötü hale gelebilir. Aile doktorunuz (GP) veya sağlık ocağındaki hastabakıcınız ile çocuğunuza mevsim gribi aşısı yaptırmayı görüşün. GRİP AŞISI ÇOCUĞUNUZA DİĞER AŞILARLA AYNI ANDA YAPTIRILABİLİR Mİ? Evet, mevsim gribi aşısı, çocuklara yapılan geleneksel aşılar ve pnömokoksal aşı ile aynı anda yapılabilir. Çocuğunuzun ateşi varsa aşı ertelenmelidir, ancak soğuk algınlığı gibi ağır olmayan bir hastalığı varsa aşı yapılabilir. 4

5 GRİP AŞISI YAPTIRMAMASI GEREKENLER VAR MIDIR? Çoğu kişi aşı olabilir, ancak geçmişte aşıya karşı ciddi bir alerjiniz olduysa veya tavuk yumurtasına karşı ciddi bir alerjiniz varsa aşı olmamalısınız. Ateşiniz varsa, en iyisi aşıyı ertelemenizdir. MEVSİM GRİBİ AŞISI KORUNMANIN EN İYİ YOLUDUR Aşı vücudunuzun virüsle mücadele etmesine yardımcı olur. Vücudunuz, yaklaşık olarak aşı olduktan bir hafta - on gün sonra virüslere karşı antikorlar üretir. Bu antikorlar, temas edebileceğiniz benzeri mevsim gribi virüslerine karşı bir yıl süreyle koruma sağlar. Mevsim gribi aşısı aşağıdakilere karşı koruma sağlamaz: domuz gribi soğuk algınlığı diğer kış virüsleri. MEVSİM GRİBİ AŞISI ÇOK GÜVENLİDİR Bazı kişiler aşı olduktan sonra birkaç gün hafif bir ateş ve kas ağrısı çekebilirler, kolunuza iğne yapılan yer de biraz ağrıyabilir. Bunun dışında nadiren yan etki görülür. Aşının yan etkileri mevsim gribinin yol açtığı risklerin yanında önemsizdir. Aşıda canlı virüs yoktur, bu nedenle gribe neden olmaz. 5

6 MEVSİM GRİBİ: NEDEN AŞI OLMANIZ GEREKİR MEVSİM GRİBİ AŞISI BENİ TAMAMEN KORUR MU? Mevsim gribi aşısı olanların çoğu mevsim gribine yakalanmaz. Ancak, diğer aşılar gibi, bu da yüzde yüz koruma sağlamaz. Aşı olan her 100 kişiden kadarı korunacak, diğerleri ise büyük olasılıkla hastalığı hafif belirtilerle atlatacaktır. Gelecekte mevsim gribine yakalanma olasılığınız fazla ise, her yıl mevsim gribi aşısı olmalısınız. Virüsler her yıl değiştiği için, bu yıl görülen mevsim gribi, geçen yılkinden farklıdır ve geçen yıl aşı olanların da hastalığa yakaianma ihtimali vardır. Sizi en iyi şekilde korumak için her yıl virüsün en son haline uygun yeni aşılar üretilmektedir. BUNDAN SONRA YAPILMASI GEREKENLER Bu broşürde söz edilen gruplardan birine giriyorsanız (ve tavuk yumurtasına, aşıya veya içindeki maddelere alerjiniz yoksa) aile doktorunuz veya sağlık ocağınızdaki hastabakıcınız ile aşı olma konusunu görüşün. Bunun dışında bulunduğunuz yerdeki eczacıya danışabilir veya daha fazla bilgi edinmek için sayfa 7 ye bakabilirsiniz. Mevsim gribi salgını başlamadan, sonbaharda mevsim gribi aşısı olmak en iyisidir. Her yıl aşı olmanız gerektiğini unutmayın, geçen yıl aşı oldunuz diye, bu yıl olmanız gerekmediğini varsaymayın. 6

7 DOMUZ GRİBİNİN MEVSİM GRİBİNDEN FARKI NEDİR? Domuz gribi sadece çok az sayıda kişinin bağışıklık gösterme olasılığı bulunan tamamen yeni bir virüstür. Yılın, mevsim gribinin olmadığı bir döneminde ortaya çıkmıştır ve mevsim gribinden daha çok kişiyi etkileme olasılığı vardır. Daha ciddi olabilir. Mevsim gribi aşısı domuz gribine karşı koruma sağlamaz. Domuz gribi aşısı kışın ilerleyen günlerinde hazır olacaktır ve aşağıdaki gruplara girenlere, yine aşağıdaki sırayla aşılamada öncelik tanınacaktır: halihazırdaki mevsim gribi aşısı tıbbi risk gruplarında yer alan altı aylıktan 65 yaşına kadar olan kimseler bütün gebe kadınlar (aşının izin belgesine göre) bağışıklık düzeyi düşük olanlarla aynı evde yaşayanlar halihazırdaki mevsim gribi aşısı tıbbi risk gruplarında yer alan yaşı 65 veya üzerinde olan kimseler. Domuz gribi aşısı hazır olursa, mevsim gribinin yanısıra bu aşıyı da yaptırmanız önerilebilir, çünkü iki aşının aynı anda yapılmasında sakınca yoktur. Domuz gribi aşısı hakkında ayrı bir bilgi broşürü hazırlanacaktır. Daha fazla bilgi için: İngiltere de: İskoçya da: Galler de: Kuzey İrlanda da: 7

8 Crown copyright /TUR 1p 0k Oct 09 (Web only) Produced by COI for the Department of Health