EGE ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLĠMSEL ARAġTIRMA PROJE KESĠN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT PROJE NO: 2013 FEN 010 (Yüksek Lisans) LYCIASALAMANDRA ATIFI (BAġOĞLU, 1967) (AMPHIBIA: URODELA: SALAMANDRIDAE) NĠN DAĞILIġI, POPULASYONLARI VE BĠYOLOJĠSĠ PROJE YÖNETĠCĠSĠ Prof. Dr. Bayram GÖÇMEN ARAġTIRMACILAR Mehmet Anıl OĞUZ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Bornova ĠZMĠR 2015
ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa ĠÇĠNDEKĠLER...i ġekġller DĠZĠNĠ... v ÇĠZELGELER DĠZĠNĠ...ix ÖZET...xi ABSTRACT... xiii 1.GĠRĠġ... 1 2. MATERYAL VE METOD... 7 2.1 Genel Bilgiler... 7 2.2 Materyal Listesi... 8 2.3 Vücut Ölçümleri ve Oranlar... 10 2.4 Renk ve Desen Özellikleri... 12 2.5 Serolojik ÇalıĢmalar Ġçin Yapılan Hazırlıklar... 12 2.6 Ġstatistiksel Yöntemlerle KarĢılaĢtırma... 13 3. BULGULAR... 15 3.1 Türün Tüm Populasyonlarına Ait Genel Bulgular... 15 3.1.1Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 15 3.1.2 Vücut Ölçümleri ve Oranlar... 17 3.1.3 Renk ve Desen Özellikleri... 20 3.1.4 Serolojik Değerlendirme... 21 3.2 Selge Populasyonunu... 21 3.2.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 21 3.2.2 Vücut ölçümleri ve oranlar... 22 3.2.3Renk ve desen özellikleri... 24 3.2.4 Serolojik değerlendirme... 25 3.3 Fersin Populasyonu... 27 3.3.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 27 3.3.2 Vücut ölçümleri ve oranlar... 27 3.3.3 Renk ve desen özellikleri... 30 i
ĠÇĠNDEKĠLER (devam) Sayfa 3.3.4 Serolojik değerlendirme... 31 3.4 Dikmen Populasyonu... 32 3.4.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 32 3.4.2 Vücut ölçümleri ve oranlar... 33 3.4.3 Renk ve desen özellikleri... 35 3.4.4 Serolojik değerlendirme... 36 3.5Bayırköy (GündoğmuĢ) Populasyonu... 37 3.5.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 37 3.5.2 Vücut ölçümleri ve oranlar... 38 3.5.3 Renk ve desen özellikleri... 40 3.5.4 Serolojik değerlendirme... 41 3.6 Güzelbağ populasyonu... 43 3.6.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 43 3.6.2 Vücut Ölçümleri ve Oranlar... 43 3.6.3 Renk ve Desen Özellikleri... 46 3.6.4 Serolojik değerlendirme... 48 3.7 Türbelinaz Populasyonu... 48 3.7.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 48 3.7.2 Vücut ölçümleri ve oranlar... 49 3.7.3 Renk ve Desen Özellikleri... 52 3.7.4 Serolojik değerlendirme... 54 3.8 Cebireis Dağı Populasyonu... 54 3.8.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 54 3.8.2 Vücut Ölçümleri ve Oranlar... 55 3.8.3 Renk ve Desen Özellikleri... 58 3.8.4 Serolojik değerlendirme... 60 3.9 GazipaĢa Populasyonu... 60 3.9.1 Ekolojik ve biyolojik gözlemler... 60 3.9.2 Vücut Ölçümleri ve Oranlar... 61 ii
ĠÇĠNDEKĠLER (devam) Sayfa 3.9.3 Renk ve Desen Özellikleri... 64 3.9.4 Serolojik değerlendirme... 66 3.10. Populasyonların Ġstatistiki Yöntemlerle KarĢılaĢtırılması... 66 3.11 Renk ve Desen Özellikleri Açısından Yapılan KarĢılaĢtırma... 77 3.12 Serolojik Açıdan Yapılan KarĢılaĢtırma... 78 TARTIġMA VE SONUÇ... 81 KAYNAKLAR DĠZĠNĠ... 83 TEġEKKÜR... 87 iii
ÖZET LYCIASALAMANDRA ATIFI (BAġOĞLU, 1967) (AMPHIBIA: URODELA: SALAMANDRIDAE) NĠN DAĞILIġI, POPULASYONLARI VE BĠYOLOJĠSĠ OĞUZ, Mehmet Anıl Yüksek Lisans Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı Tez DanıĢmanı: Prof. Dr. Bayram GÖÇMEN ġubat 2015, 87 Sayfa Bu çalıģmada, ülkemize ve Antalya ilimize endemik Lyciasalamandra atifi (BaĢoğlu, 1967) nin Selge (Altınkaya) den GazipaĢa ya kadar yayılıģ gösteren izole populasyonları arasındaki farklılıklar saptanmıģtır. Buna göre, türe ait sekiz farklı izole populasyon saptanmıģ ve yapılan morfolojik, serolojik, istatistiki çalıģmalarla belirlenen populasyonların (Fersin, Selge, Dikmen, Bayırköy (GündoğmuĢ), Güzelbağ, Türbelinaz, Cebireis Dağı, GazipaĢa) tümünün birbirlerinden farklı oldukları saptanmıģtır. ZMHRU müzesine kayıtlı örnekler ile birlikte yapılan arazi çalıģmalarından toplanan 237 (59, 96, 82 juv.) örnek ile çalıģılmıģtır. Sonuç olarak Selge, Fersin, GündoğmuĢ, Dikmen, Güzelbağ, Cebireis Dağı, Türbelinaz ve GazipaĢa populasyonlarının her birinin ayrı birer grubu temsil ettiği, bu bağlamda gerek morfolojik gerekse serolojik farklılıklar temelinde toplam 8 yeni takson (alttür) oluģturulabileceği ortaya çıkarılmıģtır. Anahtar sözcükler: Lyciasalamandra, Lyciasalamandra atifi, Alanya Semenderi, Atıf ın Likya Semenderi, Antalya, dağılıģ, populasyon. xi
ABSTRACT DISTRIBUTION, POPULATIONS AND BIOLOGY OF LYCIASALAMANDRA ATIFI (BASOGLU, 1967) (AMPHIBIA: URODELA: SALAMANDRIDAE) OĞUZ, Mehmet Anıl MSc in Biology Supervisor: Prof. Dr. Bayram GÖÇMEN February 2015, 87 Pages In this study,lyciasalamandra atifi (Basoglu, 1967) s, which is endemic to our country and showing distribution from Antalya/Selge (Altınkaya) to Antalya/GazipaĢa, were determinated differences among the isolated populations. Accordingly, 8 different populations (Fersin, Selge, Dikmen, Güzelbağ, Türbelinaz, GündoğmuĢ, Cebireis Mountain, GazipaĢa) were found that belongs to the species and by using morphology, serology, statistics techniques, all of these populations s were determinated as different. Before this thesis study, (Before 2013, by borrowing species from ZMHRU museum) including to excursions, totally, were studied with 237 specimens (59, 96, 82 juv.). As a result, Selge, Fersin, GündoğmuĢ, Dikmen, Güzelbağ, Cebireis Mountain, Türbelinaz, GazipaĢa populations, each of them were evaluated individually and naming to create totally 8 new taxons. Key Words: Lyciasalamandra, Lyciasalamandra atifi, Atıf s Lycian Salamander, Alanya Salamander, Antalya, distribution, population. xiii