UYGULAMA NOTU Gaz Kromatografi Kütle Spektrometri M042 Otomatik Numune Hazırlama Sistemi (GPC/EVA) ve GCMSMS ile Bitkisel Yağlarda Pestisit Kalıntısı Analizi HAZIRLAYAN Canerdem Yiğitsoy-Ozan Halisçelik Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti.
KONU: Bitkisel yemeklik yağlar ya da tıbbi uçucu yağlardaki pestisit miktarının tayininde; ön hazırlık işlemlerinin otomatik GPC/Evaporasyon cihazı ile gerçekleşmesi ve ardından hazırlanan ekstraktın nicel analizinin GCMSMS ile yapılması. Uygulamanın fındık yağı, zeytinyağı, ayçiçek yağı gibi bitkisel kökenli yemeklik yağlar; tereyağı gibi hayvansal kökenli yağlar ve ruşeym yağı, sarı kantaron yağı, rezene yağı gibi tıbbi aromatik bitkisel yağlar gibi çeşitli yağlara uyarlanması mümkündür. ÇALIŞMANIN AMACI: Pestisitler, Uluslararası Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından zirai ürünlere, insanlara veya diğer canlılara zarar verebilecek böcek, haşere, kemirgen, yabani ot, mantar, bakteri ve virüs vb. canlıların olumsuz etkilerini engellemek, hafifletmek, yok etmek ya da kontrol altında tutabilmek için kullanılan her türlü madde veya madde karışımı olarak tanımlanmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de halen tüketilen gıdalardaki kalıntılar ile ilgili yasal düzenlemelerle birçok tarım ilacının kullanımı sınırlanmış; zirai ürünlerin ithalatı ve ihracatı için gıda kodekslerinde ve tebliğlerde belirlenen listelerde yasaklı pestisitler tanımlanmış, gıda maddelerinde bulunmasına izin verilen pestisitler için ise maksimum kalıntı limitleri (MRL) belirlenmiştir. Günümüzde doğal ve sentetik yağlarda pestisit kalıntılarının analizi gıda güvenliği açısından hassasiyetle ele alınan konulardan biridir. METOD VE MATERYALLER: Bu çalısmamızda, LCTech marka Freestyle model Jel Geçirgenlik Kromatografi (GPC) ve Evaporatör (EVA) cihazı ile ilk olarak numune içindeki pestisit grupları saflaştırılmış, ardından evaporatörle saflaştırma işleminin yapılması sağlanmış; Shimadzu marka GCMSMS sistemiyle de ekstraktın tek enjeksiyonda miktar tayinleri basit, hızlı ve güvenilir bir metot ile tespit edilmiştir. GPC ve Clean-up metotlarının referans kaynağı Modular Multiple Analytical Method for the Determination of Pesticide Residues in Foodstuffs dır. Bu kaynağa göre numune içindeki yağ miktarına uygun bir ön hazırlık gerekmektedir. (Metodun tamamı için: ftp://ftp.ksph.kz/chemistry_food%20safety/background%20documents/english/pesticides.doc)
STANDART VE NUMUNE HAZIRLIĞI: Standartlar önceden pozitif çıkmamış bir yağ örneğinin içine katılmak suretiyle (Spike standart) Otomatik GPC/EVA cihazında 0-2-5-10-25-50 ppb olarak hazırlanmıştır. Numuneler de aynı şekilde 1 e 5 oranında seyreltilmek suretiyle Otomatik GPC/EVA cihazında hazırlanarak, 1,5 ml lik viale alınıp, direkt enjeksiyona hazırlanmıştır. Referans metoda göre elimizdeki yağ numunesi 1/1 oranında etil asetat/siklohekzan karışımda 10 kat seyreltilir ve hazırlık için otomatik GPC/EVA cihazına bırakılır. GPC kolon türleri (Sadece Pestisit Grubunu Ayırmak için Kullanılır):
Otomatik GPC/EVA koşulları:
ANALİTİK KOŞULLAR: MS Koşulları (GCMSMS); Cihaz Model İyon Kaynağı Sıcaklığı GC Kolonu Basınç Enjeksiyon Modu Akış Kontrol Modu Veri Toplama Modu Split Oranı Interface Sıcaklığı Kolon Sıcaklık Programı : Shimadzu : GCMS-TQ8040 : 230 C : Restek RTX-5MS 0.25um 0.25 mm, 30m) : 125 kpa : Splitless : Pressure : MRM : -1 : 270 C : 100 C 1.5 dk 22 C/dk 150 C 0 dk 5 C/dk 200 C 0 dk 10 C/dk 300 C 3 dk
MRM listesi: Bileşen İsmi MRM1 CE MRM2 CE 1 Ethalfluralin 316.1>276.0 10 316.1>202.0 24 2 Ethion 230.9>174.9 14 230.9>184.9 12 3 Ethoprophos 200.0>158.0 6 200.0>114.0 14 4 Etridiazole 211.00>139.90 21 183.00>139.90 18 5 Etrimfos 292.1>181.1 8 292.1>153.1 20 6 Fenamiphos 303.1>195.1 8 303.1>154.1 18 7 Fenchlorphos 284.9>269.9 16 284.9>93.0 24 8 Fenitrothion 277.0>260.0 6 277.0>109.1 14 9 Fenson 141.00>77.10 9 268.00>141.00 6 10 Fenobucarb 150.1>121.1 10 150.1>103.1 24 11 Fenvalerate-1 419.1>225.1 6 419.1>167.1 12 12 Fipronil 366.9>212.9 30 366.9>254.9 22 13 Flucythrinate 1 199.1>157.1 10 199.1>107.1 22 14 Flucythrinate 2 199.1>157.1 10 199.1>107.1 22 15 Flumetralin 143.00>107.10 18 143.00>83.10 18 16 Flusilazole 233.1>152.1 14 233.1>165.1 14 17 Folpet 259.9>95 20 260.00>130.10 12 18 Formothion 224.0>125.0 18 224.0>155.0 12 19 Halfenprox 263.0>235.0 14 263.0>117.0 14 20 Heptachlor 271.8>236.9 20 271.8>117.0 32 21 22 Heptachlor-exo-epoxide (cis-. isomer B) Heptachlor-endo-epoxide (trans-. isomer A) 352.8>262.9 14 352.8>281.9 12 352.8>289.0 6 352.8>253.0 26 23 Hexachlorobenzene 283.8>248.8 24 283.8>213.8 28 24 Imazamethabenz-methyl 256.1>187.0 6 256.1>144.0 20 25 Iodofenfos 125>47 16 376.8>92.9 26 26 Iprodione 314.00>56.10 27 316.00>56.10 30 27 Isazofos 257.0>162.0 8 257.0>119.0 18 28 Isofenphos 213.1>121.1 14 213.1>185.1 6 29 Isodrin 193>123 28 263>193 28 30 Kresoxim-methyl 206.1>116.1 6 206.1>131.1 14 31 Leptophos 376.9>361.9 24 376.9>268.9 36 32 Mefenpyr-diethyl 299.0>253.0 10 299.0>227.0 12 33 Metalaxyl 249.2>190.1 8 249.2>146.1 22 34 Methidathion 145.0>85.0 8 145.0>58.0 14 35 Methoxychlor 227.1>169.1 24 227.1>212.1 14 36 Metolachlor 238.1>162.1 12 238.1>133.1 26 37 Mirex 272.00>236.80 12 274.00>238.80 15 38 Molinate 126.00>55.10 12 126.00>83.10 6 39 Nereistoxin 149.1>71.1 8 149.1>102.1 6 40 Nitrapyrin 193.9>133.0 16 193.9>157.9 20 41 Nitrofen 282.9>162.0 24 282.9>253.0 12 42 Nitrothal-isopropyl 254.1>212.0 10 254.1>165.0 22 43 Oxyfluorfen 252.00>146.10 21 252.00>170.10 24 44 Parathion-methyl 263.0>109.0 14 263.0>136.0 8 45 Parathion 291.1>109.0 14 291.1>137.0 6
46 Pentanochlor 141>106.1 14 141>77.1 28 47 Pentanochloraniline 263>192 22 263>227 12 48 Pentachloroanisole 265.00>236.80 15 280.00>236.80 27 49 Permethrin 183.1>168.1 14 183.1>165.1 14 50 Phenothrin-1 183.1>168.1 14 183.1>153.1 14 51 Phenothrin-2 183.1>168.1 14 183.1>153.1 14 52 Phtalimide 147.00>103.10 6 147.00>76.00 27 53 Procymidone 283.0>96.0 10 283.0>255.0 12 54 Profenofos 336.9>266.9 14 336.9>308.9 6 55 Pyrazophos 221.1>193.1 12 221.1>149.1 14 56 Pyrethrin 1-2*3 123.1>81.0 8 123.1>95.0 6 57 Pyrimethanil 198.1>183.1 14 198.1>158.1 18 58 Quinalphos 146>118.1 10 157.1>129.0 14 59 Quinoxyfen 237.1>208.1 28 237.1>182.1 28 60 Quintozene 294.8>236.8 16 294.8>264.8 12 61 Quizalofop-ethyl (Quizalofop-P-ethyl) 372.1>299.1 14 372.1>272.1 10 62 Resmethrin-1 171.1>128.1 12 171.1>143.1 6 63 Silafluofen 286.1>258.1 14 286.1>207.1 14 64 Simetryn 213.1>170.1 12 213.1>185.1 8 65 Sulprofos 322.0>156.0 8 322.0>97.0 24 66 Tau Fluvalinate-1 250.1>55.0 20 250.1>200.0 20 67 Tau Fluvalinate-2 250.1>55.0 20 250.1>200.0 20 68 Tecnazene 260.9>202.9 14 260.9>230.9 8 69 Tefluthrin 177.0>127.1 16 177.0>137.1 16 70 Terbacil 161.0>144.0 14 161.0>118.0 14 71 Terbutryn 241.2>185.1 6 241.2>170.1 14 72 Tetrachlorvinphos 1 328.9>109.0 20 331>109 25 73 Tetrachlorvinphos 2 328.9>109.0 20 331>109 25 74 Tetradifon 355.9>228.9 12 355.9>159.0 18 75 THPI (Captan met.) 79.00>77.10 15 151>79 20 76 Tetramethrin Trans 164.1>107.1 14 164.1>135.1 8 77 Tetramethrin Cis 164.1>107.1 14 164.1>135.1 8 78 Tetrasul 324.00>252.00 20 324.00>254.00 20 79 Thiometon 125.0>47.0 14 125.0>79.0 10 80 Tolclofos-methyl 264.9>249.9 14 264.9>93.0 24 81 Tolylfluanid 238.0>137.1 14 238.0>91.1 28 82 Triazophos 257.0>162.0 8 257.0>134.0 22 83 Tribufos 258.0>202.0 4 258.0>147.0 10 84 Trifluralin 306.1>264.1 8 306.1>206.1 14 85 Vinclozolin 285.0>212.0 12 285.0>178.0 14 86 Esfenvalerate 419.1>225.1 6 419.1>167.1 12 87 Endrin Ketone 281>208.9 24 281>244.9 12 88 Endrin 262.9>191.0 30 262.9>193.0 28 89 Endosulfan-sulfate 386.8>288.8 10 386.8>252.9 16 90 Endosulfan (beta) 160.00>125.10 12 159.00>123.10 12 91 Endosulfan (alpha) 160.00>125.10 15 241.00>206.00 12 92 Diphenylamine 169.1>66.0 24 169.1>77.0 28 93 Diphenamid 167.1>152.1 20 167.1>128.1 26 94 Dioxabenzofos (Salithion) 216.0>201.0 10 216.0>183.0 10
95 Dinobuton 211>117.10 18 211.00>163.00 9 96 Diniconazole 268.0>232.0 12 268.0>149.0 24 97 Dimethipin 118.00>58.00 6 124.00>76.00 6 98 Dimethipin 118.00>58.00 6 124.00>76.00 6 99 Dieldrin 276.9>241.0 8 276.9>170.0 38 100 Dicofol 250.0>139.0 14 250.0>215.0 8 101 Dicloran 124.00>73 12 124>97 9 102 Dichlobenil 170.9>100.0 24 170.9>136.0 14 103 Diazinon 304.1>179.1 10 304.1>162.1 8 104 delta-hch 218.9>182.9 10 218.9>144.9 20 105 Cypermethrin (technical) 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 106 Cyfluthrin 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 107 cis-chlordane (alpha) 372.8>336.8 10 372.8>263.9 28 108 Chlozolinate 188.00>147.00 15 188.00>153.00 12 109 Chlorthal-dimethyl 285.9>93.0 22 285.9>270.9 14 110 Chlorpyrifos Methyl 265.9>230.8 14 265.9>168.0 22 111 Chlorpyrifos 213.1>171.1 6 213.1>127.1 14 112 Chlorpropham 127.00>65.10 21 127.00>92.10 12 113 Chlorothalonil 266.00>133.10 33 264.00>168.00 24 114 Chlorothalonil 264.00>168.00 24 264.00>133.10 30 115 Chloropropylate 251.0>139.0 14 251.0>111.1 26 116 Chloroneb 191.00>113 12 191.00>141.00 9 117 Chlorobenzilate 139.00>111 12 251>139 15 118 Chlormephos 233.9>121.0 12 233.9>154.0 6 119 Chlorfenvinphos 323.0>267.0 16 323.0>295.0 6 120 Chlorfenson 301.9>175.0 8 301.9>111.0 24 121 Chlorfenprop-methyl 165.00>137.10 9 165.00>102.10 15 122 Chlorfenapyr 247.1>227.0 16 247.1>200.0 24 123 Chlorethoxyfos 153.00>97.00 12 153.00>125.00 6 124 Chlordecone 272.00>236.80 15 274.00>238.70 21 125 Chlorbufam 127.00>65.10 21 223.00>53.10 18 126 Chlorbenside 125.0>89.0 16 125.0>99.0 18 127 chinomethionat 234.0>206.0 8 234.0>148.0 24 128 Carbosulfan 323.1>160.1 8 323.1>118.1 18 129 Captan* 149.10>105.10 4 149.10>79.10 14 130 Butylate 174.1>146.1 6 174.1>75.0 4 131 Bromopropylate 340.9>182.9 18 340.9>184.9 20 132 Bromophos-methyl 330.9>315.9 14 330.9>285.9 28 133 Bromophos-ethyl 358.9>302.9 16 358.9>330.9 10 134 Bipheny* 154.00>152.10 24 154.00>115.10 24 135 Bifenthrin 181.1>166.1 12 181.1>153.1 8 136 beta-hch 218.9>182.9 8 218.9>144.9 20 137 beta-cypermethrin 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 138 beta-cyfluthrin 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 139 Benfluralin 292.1>264.0 8 292.1>206.0 12 140 Benalaxyl 148.1>105.1 16 148.1>133.1 14 141 B-Cyfluthrin 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 142 Azinphos-ethyl 160.1>132.1 4 160.1>77.0 18 143 gamma-hch(lindane) 218.9>182.9 8 218.9>144.9 20
144 alpha-hch 218.9>182.9 8 218.9>144.9 20 145 alpha-cypermethrin 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 146 Aldrin (HHDN) 262.9>193.0 28 262.9>203.0 26 147 Acrinathrin 289.1>93.0 14 289.1>77.0 26 148 4.4'-DDT 235.0>165.0 24 235.0>199.0 16 149 4.4'-DDE 246.0>176.0 30 246.0>211.0 22 150 4.4'-DDD 235.0>165.0 24 235.0>199.0 14 151 2.4'-DDT 235.0>165.0 24 235.0>199.0 16 152 2.4'-DDE 246.0>176.0 30 246.0>211.0 22 153 2.4'-DDD 235.0>165.0 24 235.0>199.0 14 154 Bitertanol-1 170.1>141.1 22 170.1>115.1 28 155 Captafol 79.0>77.0 14 79.0>51.0 20 156 Carfentrazone-ethyl 340.1>312.1 14 340.1>151.1 28 157 trans-chlordane 372.8>336.8 10 372.8>263.9 28 158 Chlorthiophos-1 324.9>268.9 14 324.9>296.9 8 159 Chlorthiophos-2 324.9>268.9 14 324.9>296.9 8 160 Chlorthiophos-3 324.9>268.9 14 324.9>296.9 8 161 Crimidine 156.1>120.1 8 156.1>66.0 22 162 Cyfluthrin-2 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 163 Cyfluthrin-3 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 164 Cyfluthrin-4 226.1>206.1 14 226.1>199.1 6 165 Cypermethrin-2 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 166 Cypermethrin-3 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 167 Cypermethrin-4 181.1>152.1 22 181.1>127.1 22 168 Diflufenican 394.1>266.0 14 394.1>374.1 4 169 Dioxathion 271.0>153.0 8 271.0>125.0 14 170 EPTC 189.1>128.1 4 189.1>86.0 12 171 Diclofob- methyl 340>253 14 340>281 10 172 2-Phenylphenol 170.1>141.1 24 170.1>115.1 28 173 Pentachlorobenzene 249.8>179.9 40 249.8>141.9 50 174 Cyhalothrin-1 197.0>161.0 8 197.0>141.0 12 175 Cyhalothrin-2 197.0>161.0 8 197.0>141.0 12 176 Diprofentryn 255.1>222.1 10 255.1>180.1 20 177 Isocarboxid 142>70 15 142>113 10 178 Cybutryn 253.20>182.00 12.00 182.00>109.00 179 2.4-Dimethylaniline 121.00>106.10 15 120.00>77.10 21 180 Aclonifen 264.00>77.20 27 212.00>182.20 12 181 Anthraquinone 208.00>180.10 9 208.00>152.10 24 182 Benazolin-Ethyl 198.00>170.10 6 170.00>134.10 12 183 Benzoylprop-Ethyl 105.00>77.10 15 105.00>51.10 27 184 Bromocyclen 359.00>242.10 18 357.00>169.80 39 185 Butralin 266.00>174.10 21 266.00>147.10 24 186 Carbophenothion 121.00>65.00 12 342.00>157.00 9 187 Carvone 121.00>106.10 15 120.00>77.10 18 188 Chlordimeform 196.00>181.20 9 181.00>140.10 15 189 Cyanofenphos 169.00>141.10 9 169.00>77.10 24 190 Cyanophos 243.00>109.10 12 109.00>79.10 9 191 Cycloate 154.00>83.20 9 154.00>72.10 9 192 Cyhalofop-butyl 256.00>120.10 9 256.00>91.10 27 10.0 0
193 DEET 119.00>91.10 9 119.00>65.10 21 194 Dichlormid 172.00>108.10 6 172.00>96.20 9 195 p.p'- dichlorobenzophenone 139.00>111.00 12 139.00>75.10 27 196 Diclofop-methyl 253.00>162.10 21 340.00>253.10 15 197 Dienochlor 201.00>83.00 27 201.00>141.10 18 198 Diofenolan-1 300.00>186.20 6 186.00>77.20 24 199 Diofenolan-2 186.00>77.20 21 300.00>186.20 12 200 Empenthrin-1 123.00>81.20 6 91.00>65.20 12 201 Empenthrin-2 123.00>81.10 9 91.00>65.10 9 202 Empenthrin-3 123.00>81.10 9 91.00>65.10 12 203 Empenthrin-4 123.00>81.10 9 91.00>65.10 12 204 Empenthrin-5 123.00>81.10 6 123.00>67.10 6 205 Etacanozole-1 245.00>55.20 18 173.00>145.20 15 206 Etacanozole-2 173.00>145.10 15 173.00>109.00 24 207 Fenchlorine 189.00>104.10 15 224.00>189.00 12 208 Fluazifop-butyl 282.00>91.30 18 383.1>282.1 15 209 Fluchloralin 306>264 10 355>248 15 210 Fluotrimazole 311>165 15 165>115.1 30 211 Flurochloridone 313>174 15 313>187 15 212 Flurprimidol 107>79 10 269>107 10 213 Furalaxyl 242.1>95 15 301.1>225.1 10 214 Isofenphos-Methyl 199>65 10 199>93 15 215 Isofenphos-Methyl 199>65 10 199>93 15 216 Lactofen 344>223 15 344>300 15 217 Metazachlor 133>117 20 209>132 12 218 Monalide 257.1>200.1 4 257.1>137.1 8 219 N-Methyl-N-1-Naphthyl-1- Acetamide 214.00>71.10 21 214.00>132.10 9 220 Orbencarb 100.00>72.10 6 222.00>100.10 15 221 2-Phenylphenol 169.00>115.10 27 170.00>141.10 24 222 Oxadiargyl 150.00>123.00 15 340.00>213.20 9 223 Pebulate 128.00>57.10 9 128.00>72.10 3 224 Perthane 223.00>167.10 15 223.00>179.10 21 225 Pirimiphos-methyl 290.00>125.00 27 290.00>151.20 18 226 Pirimiphos-ethyl 333.00>163.20 6 333.00>168.00 33 227 Profluralin 214.00>132.10 9 214.00>71.10 18 228 Propham 137.00>93.10 9 93.00>66.10 12 229 Proticanazole-Desthio 186.00>53.10 18 186.00>117.10 9 230 Cinerin I 123.00>81.20 9 150.00>108.20 9 231 Jasmolin I 123.00>81.20 12 164.00>109.20 9 232 Pyrethrin I 157.00>77.10 24 157.00>110.10 18 233 S421 130.00>95.00 21 132.00>97.00 21 234 Secbumeton 169.00>154.10 9 196.00>85.20 9 235 Tebutam 91.00>65.10 18 190.00>57.10 12 236 Terbumetom-Desethyl 141.00>111.10 9 141.00>69.10 21 237 Terbuthylazine 214.00>71.10 18 214.00>132.10 9 238 Thiazopyr 255.00>222.30 9 255.00>180.20 21 239 Thiafanox 115.00>73.10 9 161.00>115.10 3 240 Thionazin 97.00>79.10 12 97.00>65.00 15
241 Tiocarbazil 100.00>57.10 6 91.00>65.10 18 242 TPP 326.00>169.10 27 325.00>169.10 15 243 Tributyltin Hydride 179.00>122.90 9 177.00>121.00 9 244 Dibenzofuran 169.00>115.10 27 170.00>141.10 21 SONUÇLAR VE DEĞERLENDİRME: Kromatogramlar, Kalibrasyon Eğrisi ve Bileşen Listesi: 25 ppb Standart Mix (TIC): Bilinmeyen Numune (TIC):
Kalibrasyon Eğrisi (Örnek olarak 2 etken verilmiştir): 1.25 Area Ratio 1.00 0.75 0.50 0.25 0.00 0 10 20 30 40 Conc. Ratio THPI (R 2 =0.9957) 0.75 Area Ratio 0.50 0.25 0.00 0 10 20 30 40 Conc. Ratio Cybutyrn (R 2 =0.9993) Not: Geri kazanımlar, 244 farklı bileşen madde için %80-%120 arasındadır. Çalışmalarımız Zade Vital Kalite Kontrol Laboratuvarı nda gerçekleştirilmiştir. Desteklerinden dolayı kendilerine teşekkürlerimizi sunarız. Bu Aplikasyon Notu uygulamanın gerçekleştirildiği tarihe ait bilgiler ışığında oluşturulmuştur. Bu yayında yer alan bilgilerin referans gösterilerek başka bir yerde kullanılması Ant Teknik in iznine tabidir. Aplikasyon Notu Ant Teknik tarafından önceden bildirilmeksizin değiştirilebilir. antteknik.com