T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC MONTAJ ANKARA 2006
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1...3 1. PVC PENCERE VE KAPI MONTAJ YERLERİNİ HAZIRLAMA...3 1.1. Eski Doğramaları Çıkartma...3 1.2.Tamirat Yapma...3 1.3. Kör Kasaları Takma...4 UYGULAMA FAALİYETİ...5 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...7 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...8 ÖĞRENME FAALİYETİ-2...9 2. PVC PENCERE MONTAJII YAPMA...9 2.1. Pencere Kasasını Şakülünde Yerine Alıştırma...9 2.2. Kasayı Sabitleme...9 2.3. Kasa Kenarı Boşluklarını Doldurma...9 2.4. Pervazları Takma...9 2.5. Kanatları Takma...10 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...14 ÖĞRENME FAALİYETİ-3...15 3. PVC KAPI MONTAJINI YAPMA...15 3.1. Kapı Kasasını Şakülünde Yerine Alıştırma...15 3.2. Kasayı Sabitleme...15 3.3. Kasa Kenarı Boşluklarını Doldurma...15 3.4. Pervazları Takma...16 4.5. Kanatları Takma...16 UYGULAMA FAALİYETİ...17 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...19 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...20 MODÜL DEĞERLENDİRME...21 CEVAP ANAHTARLARI...23 KAYNAKÇA...24 i
KODU ALAN DAL/MESLEK AÇIKLAMALAR 582YIM064 İnşaat Teknolojisi PVC Doğrama İmalat Ve Montajcılığı MODÜLÜN ADI PVC Montaj Bu modül yapılarda PVC pencere ve kapıların montaj MODÜLÜN TANIMI yerlerinin hazırlanması ile montajları ile ilgili konulardan oluşan öğrenim materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK AÇIKLAMALAR PVC bölme modülünü başarmak PVC pencere ve kapı montajı yapmak MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında, PVC pencere ve kapıların montaj yerlerinin hazırlanması ile montajlarını kuralına uygun olarak yapabileceksiniz Amaçlar: PVC pencere ve kapıların montaj yerlerini kuralına uygun hazırlayabileceksiniz. PVC pencere montajlarını kuralına uygun yapabileceksiniz. PVC kapıların montajını kuralına uygun yapabileceksiniz. PVC pencere ve kapılar, aksesuar malzemeleri ile PVC montaj araçları, gereçleri, eldiven, iş elbisesi Modülde yer alan her bir öğrenme faaliyetini tamamladıktan sonra; verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi, beceri ve tavırları değerlendireceksiniz. Modül sonunda kazandığınız bilgi ve beceriler, öğretmeniniz tarafından hazırlanacak ölçme aracı ile değerlendirilecektir. ii
GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Dünyada standartlaşmanın getirdiği avantajlar, tüm sektörlerde kendini gösterdiği günümüzde, inşaat sektörü de kendi payına düşeni almıştır ve almaya devam edecektir. Bu avantajlar mal ve hizmet üretenler ile tüketiciye aynı anda yansımaktadır. Birçok alanda imalat yapanlar artık standart malzemeyi işledikleri için işleri kolaylaşmıştır. İmalat kolaylığının yanında malzeme zayiatı, zaman kaybı ve işçilik vb gibi avantajlarından da öte kalite ön plana çıkmıştır. PVC pencere ve kapılar imal edildikten sonra, yerlerine montajları da standardizasyon sayesinde daha pratik ve temiz yapılmaktadır. Montaj yerinin ölçüsüne göre imal edilmiş kapı ve pencereler vidalarla kolayca ve hızlı bir şekilde yerine monte edilebilmektedir. Montajın vida ile olması daha sonra sökülmesi gerektiğinde kolayca sökülme imkânını sağlamaktadır. Ahşap, alüminyum ve demir doğramalara göre imalat ve montaj bakımından daha kolay ve rahattır. Üstelik hem imalat sürecinde hem de montajından sonra bakım gerektirmediği gibi hijyeniktir. Ahşap, alüminyum ve demir doğramalara göre daha hafif olmaları montaj yerlerine nakli ve montajı sırasında ayrıca avantajdır. Montaj sonrası bakım ve kullanım rahatlığı ile uzun ömürlü PVC kapı ve pencereler hayatımızın kolaylaşmasına yardımcı olacaktır. 1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Bu faaliyet ile, gerekli ortam sağlandığında, PVC pencere ve kapı montaj yerlerini kuralına uygun olarak hazırlayabileceksiniz. ARAŞTIRMA PVC pencere ve kapı montaj yerlerinin piyasa şartlarında nasıl hazırlandığını araştırınız ve elde ettiğiniz sonuçları sınıfınızda arkadaşlarınıza anlatınız. 1. PVC PENCERE VE KAPI MONTAJ YERLERİNİ HAZIRLAMA 1.1. Eski Doğramaları Çıkartma Önce kanatlar menteşelerinden çıkartılır. Daha sonra sırasıyla sabit kısımların, cam macunları ve cam çivileri sökülür. Bu sırada bir kişinin camı dıştan içe doğru hafif bastırarak tutması gerekir. İki kişi ile cam, içten dışa hafif iterek doğramadan çıkartılır. (Kullanılmış camın gevrekliği ve kırılma riskinin çok olduğunu unutmamak gerekir.) Cam, dik konuma yakın çapraz şekilde içeri alınır. Sağlam çıkartılamayan camlar, parçaları içeri düşecek şekilde, dıştan, içeriye doğru kırılarak sökülür. Doğrama içi ve dışı sıvalı ise kanatlar çıkartıldıktan sonra önce orta kayıtlar, sonra kasalar testere ile kesilerek yerlerinden sökülür. Bu şekilde yapılırsa sıva daha az tahrip olur. Doğramanın içi ve dışı çıtalı veya dışı sıvalı içi pervazlı ise, kanatlar çıkarılır, çıta ve pervazlar söküldükten sonra doğrama içeriye doğru komple çekilerek yerinden çıkartılır. 1.2.Tamirat Yapma Eski doğramalar çıkartıldıktan sonra, bozulan yüzeyin sıva ve denizlik tamiratı yapılmalıdır. Sıva ve denizlik PVC doğramanın montajına uygun biçimde yapılmalıdır. Kör kasalı montaj yapılacaksa kör kasa ölçüsü alınıp önce kör kasanın montajı yapılıp daha sonra gerekli sıva ve denizlik işleri yapılmalıdır. 3
1.3. Kör Kasaları Takma Kör kasalar yerlerine tespit edilmeden önce paslanmaya karşı muhakkak antipas boya ile boyanmalıdır. Kör kasalar yerlerine, ankraj çubukları ile tespit edilir. Kasa çevredeki boşluklara harç doldurarak körkasanın sıva bitinceye kadar, yerinden oynamaması sağlanır. Düz sırt kasalı PVC doğramalarda, körkasa profili üstte ve yanlarda sıvanın içinde, altta ise parapet ve denizlik ile aynı seviyede olacak şekilde gizlenir. Tırnaklı (binili) kasalı PVC doğramalarda, körkasa profili; dışta, bini payı kadar, içte ise sıva ile aynı hizada (hemyüz) olacak şekilde, sıvaya gömülür. İçte, sıvanın kademeli yapılması durumunda, körkasa, yardımcı bir PVC profil ('T' profil vb) ile kapatılır. Kör kasa olarak, genellikle 20x40, 30x30 veya 30x40 mm'lik demir kutu profiller kullanılır. 4
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Pvc Pencere ve Kapı Montaj Yerlerinin Hazırlanması İşlem Basamakları Eski doğramaları çıkartınız Öneriler Resim: 1. a Çalışma ortamında gerekli tedbirlerin alınması Eski doğramaları çıkartmak için gerekli araçlarınızı hazırlayınız. İş elbisenizi giyiniz ve çalışma ortamının güvenlik tedbirlerini alınız. Önce pencere veya kapı kanatlarını menteşelerinden çıkartınız. Pencere ve varsa kapılardaki sabit bölmelerin cam macunlarını ve cam çivilerini sökünüz. Komple (tek parça halinde) çıkabilecek kasaların çıta ve pervazlarını çıkartıp kasayı yerinden sökünüz. Tek parça halinde çıkartılması mümkün olmayan kasalarda önce orta kayıtları, sonrada kasayı keserek yerinden sökünüz. Resim: 1. b Eski kasa orta kayıtının kesilmesi Resim: 1. c Eski kasanın yerinden sökülmesi için kenarlarının temizlenmesi 5
Duvar tamiratını yapınız Resim: 2 Duvar tamiratını yapınız Kör kasaları monte ediniz veya ettiriniz Resim: 3 Körkasaları monte ediniz Denizlikleri monte ediniz Pencere ve kapı boşluklarının bozulan kısımlarını ve gerekli tamirat işlerini belirleyiniz. Kendinizin ve çevrenin güvenlik tedbirlerini alınız. Montaja uygun sıva ve denizlik tamiratını yapınız. Tamirat yaparken montaj ölçüsünü bozmayınız. Gerekiyorsa ölçüye getirmek için duvarda kırma işlemi yapınız. Tamiratı tamamlanmış kapı ve pencere boşluklarının körkasa ölçülerini alınız. Hazırlanmış körkasaların montajı için ankraj çubukları hazırlayınız. Ankraj çubuklarını çimento harcı yardımı ile tespit ediniz. Ankraj çubukları yerine iyice donduktan sonra körkasa çerçevesini ankraj çubuklarına kaynakla monte ediniz. Montaj sırasında körkasanın doğru monte edildiğinden emin olunuz. Duvardaki sıva tamiratı tamamlandıktan sonra eski denizliği tamir ediniz. Yeni denizlik monte edilecekse montaj harcını hazırlayınız. Montaj harcını duvara yayınız. Hazır denizliği harcın üzerine koyunuz. Denizliği su terazisi yardımıyla yerine sabitleyiniz. Resim: 4 Denizliklerin monte edilmesi 6
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin veya arkadaşınızın yaptığı PVC montaj kasa işlerini değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Dersin adı PVC doğrama ve kaplamaları Öğrencinin Amaç PVC Pencere ve Kapı Montaj Yerlerini Hazırlama becerilerinin ölçülmesi Adı soyadı Konu PVC Pencere ve Kapı Montaj Yerlerini Hazırlama Sınıf No Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır 1 Eski doğramaları çıkartmak için gerekli araçlarınızı hazırladınız mı? 2 Önce pencere veya kapı kanatlarını menteşelerinden çıkarttınız mı? 3 Pencere ve varsa kapılardaki sabit bölmelerin cam macunlarını ve cam çivilerini söktünüz mü? 4 Komple (tek parça halinde) çıkabilecek kasaların çıta ve pervazlarını çıkartıp kasayı yerinden söktünüz mü? Tek parça halinde çıkartılması mümkün olmayan kasalarda 5 önce orta kayıtları, sonrada kasayı keserek yerinden söktünüz mü? 6 Pencere ve kapı boşluklarının bozulan kısımlarını ve gerekli tamirat işlerini belirlediniz mi? 7 Duvar tamiratını yaptınız mı? 8 Tamiratı tamamlanmış kapı ve pencere boşluklarının körkasa ölçülerini aldınız mı? 9 Kör kasaları monte ettiniz veya ettirdiniz mi? 10 Denizlikleri monte ettiniz mi? Toplam evet ve hayır cevap sayıları Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyeceksiniz. 7
ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI (Çoktan Seçmeli) 1. PVC pencere montajında eski kasa sökülmesinde ilk işlem ne olmalıdır? A) Orta kayıtı kesmek B) Camları kesmek C) Cam macunlarını sökmek D) Pencere kanatlarını sökmek 2. Aşağıdaki işlemlerden hangisi eski kapı ve pencere doğramaların sökülmesinde yapılan işlemlerdendir? A) Sabit bölmelerin cam macunlarını ve cam çivilerini sökmek B) Vidalamak C) Kör kasa monte etmek D) Silikon çekmek 3. Aşağıdakilerden hangisi PVC kapı ve pencere montaj yerlerinin hazırlanması aşmalarından değildir? A) Pencere ve kapı boşluklarının bozulan kısımlarını ve gerekli tamirat işlerini belirlemek B) Yerinde PVC Montaj kasası biçimini almak C) Duvar tamiratını yapmak D) Tamiratı tamamlanmış kapı ve pencere boşluklarının körkasa ölçülerini almak 4. PVC kapı veya pencere kasası montaj yapılacak yüzeyde hazırlık olarak hangi işlem yapılmaz? A) Körkasa montajı B) Duvar tamiratı C) Denizlik tamiratı D) Duvar boyaması 5. Eski doğramaların sökülmesine başlamadan önce ne yapılmalıdır? A) Yeni doğramalar getirilir B) Yere branda vb. sergi serilir C) Kapı kanatları çıkarılır D) Pencere kanatları çıkarılır Cevapları cevap anahtarından bakınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek değerlendiriniz Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru cevapladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 8
ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Bu faaliyet ile, gerekli ortam sağlandığında, PVC pencereleri kuralına uygun olarak yerine monte edebileceksiniz. ARAŞTIRMA PVC pencereler piyasa şartlarında nasıl monte ediliyor, araştırınız ve topladığınız bilgi ve becerileri sınıfınızda arkadaşlarınızla paylaşınız 2. PVC PENCERE MONTAJII YAPMA 2.1. Pencere Kasasını Şakülünde Yerine Alıştırma Montaj yeri hazırlanmış pencere kasaları, yerine sabitlenmeden önce, varsa hataları görmek için yerine yerleştirilerek provası yapılmalıdır. Prova sırasında varsa hataları görüp gerekli düzeltmeler yapılır. Hata yoksa şakül yardımı ile pencere kasası montaj konumuna getirilir. 2.2. Kasayı Sabitleme Montaj konumundaki pencere kasası, yerine montaj şekline göre sabitlenir. Dübelli montaj, özel vidalı montaj, kenet lamalı montaj ve körkasalı montajdan hangisi uygulanacaksa sabitleme; uygun araçlarla yapılmalıdır. 2.3. Kasa Kenarı Boşluklarını Doldurma Sabitlenen kasaların yerinden oynamaması için kasa ile duvar arasındaki boşluklar çimento harcı veya günümüzde köpük olarak ifade edilen kimyasallar ile doldurularak iyice sağlamlaştırılmalıdır. Alçı ve alçı ürünleri kullanılmamalıdır. Özellikle dış cephede kesinlikle alçı kullanılmamalıdır. 2.4. Pervazları Takma Günümüzde doğrama işlerinde büyük ilerlemeler kaydedildiğini söylemiştik. Bunlardan biri de bu konuda karşımıza çıkmaktadır. Çünkü plastik doğramalarda pervazlar kasalara önceden monte edilmektedir. Çok nadiren işin özelliğine göre yani imkansızlıklar 9
dâhilinde pervazlar yerinde ayrıca monte edilmektedir. Yalnız bu gibi durumlar gerçekten de çok nadiren karşımıza çıkar. Kanatlar imalathanede üretildikten sonra üzerlerine pervazlar monte edilir. Böylece kanatları takarken pervazları da takmış oluruz. Pencere Kasalarına Pervazların Takılması 2.5. Kanatları Takma İyice sağlamlaştırılan kasaya artık rahatlıkla kanatlarımızı takabiliriz. Kanatları menteşelere yerleştirip menteşe çivisini yuvasına geçirerek kanatları kasaya monte etmiş oluruz. Artık kanadın açılıp kapanmasını deneyerek kontrol edebiliriz. Açılıp kapanmada problem varsa sebebi bulunup kanadın rahat çalışması sağlanmalıdır. 10
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ PVC Pencere Montajının Yapılması İşlem Basamakları Öneriler Pencere kasasını (terazisinde) şakülün de yerine alıştırınız Montaj yeri hazırlanmış pencere boşluğuna PVC pencere kasasını yerleştiriniz. Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül yardımıyla düşeyliğini kontrol ediniz. Tam yerine yerleştirip düşeyliğini kontrol ettiğiniz pencere kasasını öylece tutunuz. Resim: 5 Pencere kasasının yerine alıştırılması Kasayı sabitleyiniz Resim: 6 Pencere kasasının vidalarla sabitlenmesi Kasanın dört kenarından köpükle kasayı sabitleyiniz. Sonra kasayı en az üç kenardan vidalayınız. Önce üst kenarın orta notadan, Sonra alt kenarın orta noktasından, Üçüncü olarak ta yan kenarın ortasından, Daha sonra diğer kenarı vidalayınız ve tüm kasayı yeteri kadar vida ile iyice sağlamlaştırınız. 11
Kanatları takınız Pencere kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurunuz. Köpük fazlalıklarını temizleyiniz. İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak şekilde silikonlayınız. Resim: 7 Pencere kanatlarının takılması Kasa kenarı boşluklarını doldurunuz Resim 8: Kasa kenar boşluklarının köpük ve silikonla doldurulması Pencere kasasının yerine doğru monte edildiğini tekrar kontrol ediniz. Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj yerlerini markalayınız. Menteşe dişilerini kasaya vidalayınız. Kanatları kasaya yerleştiriniz. Üst menteşeden başlayarak menteşe çivilerini yukarıdan aşağıya doru çakınız. Tüm menteşeler tamamlandığında kanadı kapatıp açarak çalışmasını kontrol ediniz. Montaj tamamlandıktan sonra çalışma ortamınızı temizleyiniz. Resim: 9 Çalışma ortamının temizlenmesi 12
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin veya arkadaşınızın yaptığı PVC Montaj işlerini değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Dersin adı PVC doğrama ve kaplamaları Öğrencinin Amaç PVC pencere montajını yapma becerilerinin ölçülmesi Adı soyadı Konu PVC pencere montajını yapma Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır 1 Montaj yeri hazırlanmış pencere boşluğuna PVC pencere kasasını yerleştirdiniz mi? 2 Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül veya su terazisi yardımıyla düşeyliğini kontrol ettiniz mi? 3 Kasanın dört kenarından köpük veya kamalarla kasayı sabitlediniz mi? 4 Sonra kasayı en az üç kenardan vidaladınız mı? 5 Kasayı sabitlediniz mi? 6 Pencere kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurdunuz mu? 7 Köpük fazlalıklarını temizlediniz mi? 8 İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak şekilde silikonlayınız mı? 9 Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj yerlerini markaladınız mı? 10 Menteşe dişilerini kasaya vidaladınız mı? 11 Kanatları taktınız mı? Toplam evet ve hayır cevap sayıları DEĞERLENDİRME Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyeceksiniz. 13
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI (Çoktan seçmeli) 1. PVC pencere montajı için önce ne yapılır.? A) Pencere boşluğuna pencere kasası yerleştirilir. B) Montaj takozları yerleştirilir. C) Yerler temizlenir. D) Pencere kanatları takılır. 2. Pencere boşluğuna yerleştirilen pencere kasasının düşeyliği nasıl sağlanır? A) Tecrübe ile B) Duvara bakarak C) Şakül veya su terazisi ile D) Metre ile 3. Düşeylik kontrolü yapılmış pencere kasasına hangi işlem yapılır? A) Contaların montajını yapılır. B) En az dört kenarından köpük veya kamalarla sabitlenir. C) Çıtaların montajı yapılır. D) Kasa vidalanır. 4. Köpük yada kamalarla sabitlenmiş kasaya hangi işlem yapılır? A) Kasa en az üç kenardan vidalanır daha sonra yeteri kadar vida ile iyice sabitlenir B) Kanat takılır C) Denizlik takılır D) Silikon çekilir. 5. Kasa ile duvar arasındaki boşluklar ne ile doldurulur? A) Alçı B) Çimento harcı C) Kireç harcı D) Silikon 6. Kasa montajı tamamlandıktan sonra son olarak ne yapılır? A) Kanat takılır B) Cam takılır C) Conta takılır D) Cam çıtası takılır DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek değerlendiriniz. Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru cevapladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 14
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 3 Bu faaliyet ile, gerekli ortam sağlandığında, PVC kapıları kuralına uygun olarak yerine monte edebileceksiniz. ARAŞTIRMA PVC kapılar piyasa şartlarında nasıl monte ediliyor, araştırınız ve topladığınız bilgi ve becerileri sınıfınızda arkadaşlarınızla paylaşınız 3. PVC KAPI MONTAJINI YAPMA 3.1. Kapı Kasasını Şakülünde Yerine Alıştırma Montaj yeri hazırlanmış kapı kasaları, yerine sabitlenmeden önce, varsa hataları görmek için yerine yerleştirilerek provası yapılmalıdır. Prova sırasında varsa hataları görüp gerekli düzeltmeler yapılır. Hata yoksa şakül yardımı ile kapı kasası montaj konumuna getirilir. 3.2. Kasayı Sabitleme Montaj konumundaki kapı kasası, yerine montaj şekline göre sabitlenir. Dübelli montaj, özel vidalı montaj, kenet lamalı montaj ve körkasalı montajdan hangisi uygulanacaksa sabitleme; uygun araçlarla yapılmalıdır. 3.3. Kasa Kenarı Boşluklarını Doldurma Sabitlenen kasaların yerinden oynamaması için kasa ile duvar arasındaki boşluklar çimento harcı veya günümüzde köpük olarak ifade edilen kimyasallar ile doldurularak iyice sağlamlaştırılmalıdır. Alçı ve alçı ürünleri kullanılmamalıdır. Özellikle dış cephede kesinlikle alçı kullanılmamalıdır. 15
3.4. Pervazları Takma Günümüzde doğrama işlerinde büyük ilerlemeler kaydedildiğini söylemiştik. Bunlardan biri de bu konuda karşımıza çıkmaktadır. Çünkü plastik doğramalarda pervazlar kasalara önceden monte edilmektedir. Çok nadiren işin özelliğine göre yani imkansızlıklar dâhilinde pervazlar yerinde ayrıca monte edilmektedir. Yalnız bu gibi durumlar gerçekten de çok nadiren karşımıza çıkar. Kanatlar imalathanede üretildikten sonra üzerlerine pervazlar monte edilir. Böylece kanatları takarken pervazları da takmış oluruz. 4.5. Kanatları Takma İyice sağlamlaştırılan kasaya artık rahatlıkla kanatlarımızı takabiliriz. Kanatları menteşelere yerleştirip menteşe çivisini yuvasına geçirerek kanatları kasaya monte etmiş oluruz. Artık kanadın açılıp kapanmasını deneyerek kontrol edebiliriz. Açılıp kapanmada problem varsa sebebi bulunup kanadın rahat çalışması sağlanmalıdır. 16
UYGULAMA UYGULAMA FAALİYETİ FAALİYETİ PVC Kapı Montajının Yapılması İşlem Basamakları Kapı kasasını (terazisinde) şakülün de yerine alıştırınız. Öneriler Montaj yeri hazırlanmış kapı boşluğuna PVC kapı kasasını yerleştiriniz. Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül yardımıyla düşeyliğini kontrol ediniz. Tam yerine yerleştirip düşeyliğini kontrol ettiğiniz kapı kasasını öylece tutunuz. Resim: 10 Kasanın terazisinde yerleştirilmesi Kasayı sabitleyiniz. Kasanın üç kenarından, kasayı yerine vidalayınız. Sonra kasayı, kenarlarından köpükle sabitleyiniz. Önce üst kenarın orta notadan, Sonra yan kenarların ortasından, Daha sonra tüm kasayı yeteri kadar vida ile iyice sağlamlaştırınız. Resim: 11 Kasanın sabitlenmesi 17
Kasa kenarı boşluklarını doldurunuz. Kapı kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurunuz. Köpük fazlalıklarını temizleyiniz. İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak şekilde silikonlayınız. Resim: 12 Kasa kenar boşluklarının doldurulması Kanatları takınız. Resim: 13 Kapı kanatlarını takınız Kapı kasasının yerine doğru monte edildiğini tekrar kontrol ediniz. Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj yerlerini markalayınız. Menteşe dişilerini kasaya vidalayınız. Kanatları kasaya yerleştiriniz. Üst menteşeden başlayarak menteşe çivilerini yukarıdan aşağıya doğru çakınız. Tüm menteşeler tamamlandığında kanadı kapatıp açarak çalışmasını kontrol ediniz. 18
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin veya arkadaşınızın yaptığı PVC Montaj aksesuar montaj işlerini değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Dersin adı Amaç PVC doğrama ve kaplamaları PVC kapı montajını yapma becerilerinin ölçülmesi Öğrencinin Adı soyadı Konu PVC kapı montajını yapma Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır 1 Montaj yeri hazırlanmış kapı boşluğuna PVC kapı kasasını yerleştirdiniz mi? 2 Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül veya su terazisi yardımıyla düşeyliğini kontrol ettiniz mi? 3 Üç kenarından köpük veya kama ile kasayı sabitlediniz mi? 4 Sonra kasayı kenarlarından vidaladınız mı? 5 Kasayı sabitlediniz mi? Kapı kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle 6 iyice doldurdunuz mu? 7 Köpük fazlalıklarını temizlediniz mi? İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak 8 şekilde silikonladınız mı? Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj 9 yerlerini markaladınız mı? 10 Menteşe dişilerini kasaya vidaladınız mı? 11 Kanatları taktınız mı? Toplam evet ve hayır cevap sayıları DEĞERLENDİRME Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyeceksiniz. 19
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme Soruları (Çoktan Seçmeli) 1. Kapı kasasını kabaca yerleştirdikten sonra aşağıdaki işlemlerden hangisi, kapı kasası montajında uygulanır? A) Menteşe takılacak uygun noktalar belirlenir. B) Şakül veya su terazisi yardımıyla kasanın düşeyliği kontrol edilir. C) Montaj yerini hazırlanır. D) Kasa yerine vidalanır. 2. Şakül veya su terazisi yardımıyla kapı kasası yerleştirildikten sonra aşağıdakilerden hangisi uygulanır? A) Kapı kanadı takılır. B) Montaj yeri markalanır. C) Üç kenarından köpük veya kama ile kasa sabitlenir. D) Kasa yeteri kadar vidalanır. 3. PVC kapı kasası montajında aşağıdakilerden hangisi önemlidir? A) Kapı kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurmak. B) Çok hızlı montaj yapmak. C) Renkli profil kullanmak D) Kasa profili folyolarını sökmek 4. PVC kapı kasası montajında aşağıdakilerden hangisi ilk önce uygulanır? A) Kasanın bölümlerini montaj yerine getirmek B) Çıtaları monte etmek C) Kasayı yerine monte etmek D) Kapı boşluğuna PVC kapı kasasını yerleştirmek 5. Kapı kasası ile duvar arasındaki boşluklara doldurulan. köpükler iyice kuruduktan sonra aşağıdakilerden hangisi uygulanır? A) Köpük fazlalıkları düzgünce kesilir B) Silikon çekilir C) Alçı çekilir D) Kapı kanadı takılır Cevapları cevap anahtarından bakınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek değerlendiriniz Eksik olduğunuz konulara dönerek tekrarlayınız. Tüm soruları doğru cevapladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 20
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Soru: İmalatı yapılmış birer adet PVC pencere ve kapının montajını yapınız. Aşağıdaki performans testi ile modülle kazandığınız yeterlilikleri ölçebilirsiniz. PERFORMANS TESTİ Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır 1 Eski doğramaları çıkartmak için gerekli araçlarınızı hazırladınız mı? 2 Önce pencere veya kapı kanatlarını menteşelerinden çıkarttınız mı? 3 Pencere ve varsa kapılardaki sabit bölmelerin cam macunlarını ve cam çivilerini sökünüz mü? 4 Komple (tek parça halinde) çıkabilecek kasaların çıta ve pervazlarını çıkartıp kasayı yerinden sökünüz mü? Tek parça halinde çıkartılması mümkün olmayan kasalarda 5 önce orta kayıtları, sonrada kasayı keserek yerinden söktünüz mü? 6 Pencere ve kapı boşluklarının bozulan kısımlarını ve gerekli tamirat işlerini belirlediniz mi? 7 Duvar tamiratını yaptınız mı? 8 Tamiratı tamamlanmış kapı ve pencere boşluklarının körkasa ölçülerini aldınız mı? 9 Kör kasaları monte ettiniz veya ettirdiniz mi? 10 Denizlikleri monte ettiniz mi? 11 Montaj yeri hazırlanmış pencere boşluğuna PVC pencere kasasını yerleştirdiniz mi? 12 Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül yardımıyla düşeyliğini kontrol ettiniz mi? 13 Kasanın dört kenarından köpükle kasayı sabitlediniz mi? 14 Sonra kasayı en az üç kenardan vidaladınız mı? 15 Kasayı sabitlediniz mi? 16 Pencere kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurdunuz mu? 17 Köpük fazlalıklarını temizlediniz mi? 18 İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak şekilde silikonladınız mı? 19 Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj yerlerini markaladınız mı? 20 Pencere menteşe dişilerini kasaya vidaladınız mı? 21
21 Pencere kanatları taktınız mı? 22 Montaj yeri hazırlanmış kapı boşluğuna PVC kapı kasasını yerleştirdiniz mi? 23 Kasayı kabaca yerleştirdikten sonra şakül yardımıyla düşeyliğini kontrol ettiniz mi? 24 Kasanın üç kenarından köpükle kasayı sabitlediniz mi? 25 Sonra kasayı kenarlarından vidaladınız mı? 26 Kasayı sabitlediniz mi? 27 Kapı kasası ile duvar arasındaki boşlukları yeteri kadar köpükle iyice doldurdunuz mu? 28 Köpük fazlalıklarını temizlediniz mi? 29 İçerden ve dışardan tüm kenarları sızdırmazlık sağlayacak şekilde silikonladınız mı? 30 Kanattaki karşılığına göre kasaya menteşe dişilerinin montaj yerlerini markaladınız mı? 31 Kapı menteşe dişilerini kasaya vidaladınız mı? 32 Kapı kanatları taktınız mı? Toplam evet ve hayır cevap sayıları DEĞERLENDİRME Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz. 22
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYET-1 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 A 3 B 4 D 5 B ÖĞRENME FAALİYET-2 CEVAP ANAHTARI 1 A 2 C 3 B 4 A 5 D 6 A ÖĞRENME FAALİYET-3 CEVAP ANAHTARI 1 B 2 C 3 A 4 D 5 A 23
KAYNAKÇA KAYNAKÇA PİMAPEN Montaj dokümanları GEDİZPEN Teknik Eğitim Kitabı PAKPEN Kapı ve pencere sistemleri ATMANPEN Montaj aşamaları ERPEN Polimer Kapı ve Montaj Sistemleri ALFAPEN. PVC Montaj ve Kapı Sistemleri EGEPEN. PVC Montaj ve Kapı Sistemleri FIRATPEN PVC Montaj ve Kapı Sistemleri 24