Çekim Senaryosu Çekimlere bölünen, çevrim için gerekli tüm uygulamayla ilgili açıklamaları taşıyan, konuşmaları ve sesle ilgili tüm bilgileri veren senaryo; senaryonun film çevirmeye hazır durumdaki en son aşaması ve biçimidir.
Çekim senaryosunda yer alan bilgiler: Çekim Numarası. 1 den başlayarak numaralanır. Buna çekim numarası denilir. Numaralama filmin sonuna kadar sürdürülür. Çekim ölçekleri (GENEL, AYRINTI, DİZ, BAŞ vb.). Kameranın alacağı görüntüler ve açılar, kamera hareketleri (SAĞA/ SOLA, YUKARI/AŞAĞI, ZOOM...) ve kameranın görüş açısı (GÖZ DÜZEYİ dışındakiler ALT AÇI, ÜST AÇI, TEPE AÇI yazılır). Oyuncu hareketleri (Küçük harflerle yazılır). Çekimler/Sahneler arasındaki geçişler (KESME dışındaki ZİNCİRLEME, AÇILMA, KARARMA, SİLİNME).
ÇEKİM ÖLÇEKLERİ Çok Uzak Çekim ÇUÇ (kısaltmalar çekim senaryosunda kullanılabilir) Toplu Çekim TOÇ Genel Çekim GEÇ. Boy Çekim BOÇ. Diz Çekimi DİZÇ. Omuz Üstü Çekim OÜÇ. Bel Çekim BEÇ. Göğüs Çekim GÖÇ. Omuz Çekim OÇ. Baş Çekim BAÇ.
Genel Çekimler/Planlar Uzak Çekim Genel Çekim Boy Çekim Orta Çekimler/Planlar Diz Çekimi Bel Çekimi Yakın Çekimler/Planlar Çekim ölçekleri neredeyiz -> genel plan kimi görüyoruz -> orta plan ne yapıyor -> göğüs plan Göğüs Çekimi Omuz Çekimi Baş Çekimi Ayrıntı Çekimi
GEÇİŞLER KESME (Cut): KESME senaryoda yazılmaz. (virgül görevindedir) AÇILMA (Fade in) / KARARMA (Fade out): Açılma, tamamen siyah olan çerçevenin yavaş yavaş görüntüyle birlikte açılmasıdır. Kararma ise, görüntünün yavaş yavaş karararak yok olmasıdır. Kararma bitiştir, açılma başlangıçtır. (kararma, nokta görevindedir) GEÇME-ZİNCİRLEME (Mix-Dissolve): Görüntüdeki resmin şiddeti yavaş yavaş azalırken, sonraki resmin belirginleşmesidir. Görüntüden alınan ve görüntüye verilen resimler, bir an birbirlerinin üzerine biner. Bu geçiş yöntemi, olağan bir zaman/mekan ayrımının bulunduğu verilmek istendiğinde kullanılır. Devinim gerçeğe ve zamana uygun sürüyorsa, zincirleme geçiş kullanılmaz. (noktalı virgül görevindedir)
Çekim senaryosu formatı Yazı tipi: Courier, 12 punto Üst ve Alt boşluklar:2.5 cm Diyalog: 7,5 cm genişliğinde. Mizansenler: 15 cm olarak ortalanır. Karakter İsimleri: 9.5 cm'de ve diyalogun üzerinde. Büyük harflerle. Sayfa Numaraları: Sağ üst köşede. İlk Sayfa: Bir senaryo her zaman FADE IN: ile başlar. Son Sayfa: Son yazılır ve ortalanır. Ya da çift satır aralığı bırakılarak sayfanın en sağına FADE OUT yazılır.
FADE IN. 1. İÇ. NESRİN İN İŞ YERİ. GÜN. NESRİN, NİLGÜN, ÇAYCI 1. GENEL Ç. Büronun açık kapısı Küçük bir odada üstü kâğıtlarla dolu iki masa Pencere kenarında karşılıklı oturmuş İki kişi Boş kahve fincanlarını alan çaycı Çaycı elinde boş fincanlarla çıkar Nesrin çaycıyı gözleriyle izler 2. BOY Ç. Nesrin ayağa kalkar Gözleri dalgın bakarak Küçük büro içinde dolanır. NESRİN Bunları bilmiyordum. Benim başıma geleceğini de düşünmezdim hiç. 3. GENEL Ç. Nilgün oturduğu koltuktan kalkarak Nesrin in yanına gelir. Masanın üzerinde duran fotoğrafları sinirli bir el hareketiyle gösterir. Kamera SOLA ÇEVRİNME yaparak masadaki zarfa yaklaşır. KARARMA
2. İÇ. NESRİN İN EVİ. GECE. NESRİN, FUAT 4. GENEL Ç. Nesrin evinin salonunda oturur. Elinde bir zarf vardır. 5. BOY Ç. Nesrin zarfı açar, İçindeki fotoğrafları elleri titreyerek çıkarır. 6. YÜZ Ç. Nesrin'in yüzünden SOLA PAN ile Fuat'ın yüzüne geçilir. Fuat'ın yüzünde korku vardır. 7. GENEL Ç. Nesrin zarftan çıkan fotoğrafları Fuat'a doğru fırlatır.
Metonomi (düzdeğişmece) ve Metafor (eğretileme) Her ikisi de izleyiciye filmdeki anlamı iletmenin birer yoludur. Metonomi benzerliklerden yararlanmadır. Metonomi öğrenciler yerine sınıf kelimesini kullanmakla yapılabilir. Metonomi yaparken bir parçadan bütüne gönderme yapılmış olur. Örneğin ay ve yıldızın gösterilip Türkiye'nin temsil edilmesi gibi. Metafor kıyaslama üzerine kurulmuştur. Metafor, iki farklılık arasında bir ilişki kurmaktır. Bir şeyi başka şeye benzetmedir. Örneğin "kalbim bir buz gibi", "gülümsemen güneş gibi" bir metafordur. Sinema filmlerinde bu örneklerin görselleştirilmesi mümkündür.
Simgesel Plan Simgesel planlar soyut ve çağrışımsal fikirleri iletir. Bir plan öykü yaratabilir. Tema (ana düşünce) doğrultusundadırlar. Bir nesne öne çıkarılabilir. Çerçevede dikkat çekici bir yere konulabilir (altın noktalar).
Filmin Adı (çekim planı)
Bakış Boşluğu ve Kafa Boşluğu Çerçevedeki kişinin baktığı yöne doğru çerçevede biraz daha fazla boşluk bırakılır. Buna bakış boşluğu denilir. Çekilen objenin başının üstünde bırakılan boşluk kafa boşluğu'dur. Planlarda baş boşluğu ve bakış boşluğuna dikkat edilmelidir.
Altın Noktalar Çerçeve hayali olarak hem dikey, hem de yatay olarak üç eşit parçaya bölünür. dört nokta kompozisyonun en güçlü noktalarıdır
Kamera Açıları Açılar, kamera ve nesne arasındaki ilişkiyi kurar, izleyicinin karakterleri ya da nesneleri değerlendirmesine olanak verir. nesnel ve öznel kamera açıları, göz düzeyi, alt ve üst açı, eğik açı, kuşbakışı.
Nesnel Kamera Açısı Seyirci sahneyi görünmeyen, tarafsız bir bakış açısından izler. Sahne içindeki kişiler kameradan habersiz gibidirler. En çok kullanılan açıdır. Öznel Kamera Açısı Kameranın bir görüntüyü filmdeki kişilerin birinin gözüyle görmesidir. İzleyici olaya kendi yaşıyormuş gibi katılır. Fazla kullanılması seyirciyi sıkabilmektedir.
Üst Açı Kamera, çekimi yapılacak nesneden daha yüksektedir. Üst açı kullanımı ile oyuncunun ya da nesnenin boyu daha kısa gözükür. Örneğin küçük görülmüş, aşağılanmış bir insanın çekiminde kullanılabilir. Ya da üzgün birinin çekiminde kullanılabilir. Genel çekimlerde, arazi çekimlerinde de kullanılabilir. Alt Açı Kamera, çekimi yapılacak nesneden daha aşağıdadır. Alt açı kullanımı ile oyuncunun ya da nesnenin boyu daha uzun gözükür. Kişiye yücelik, büyüklük, güçlülük etkisi kazandırır. İnsanlara ya da nesnelere karşı saygı duygusu uyandırır. Korku, heyecan yaratmak istendiğinde de çok sık kullanılır.
Tek kamera ile yapılan çekimler. Çekimi yapılan kişi aynı hareket ve sözleri orta ve yakın ölçekli çekimler için birkaç kez yineler. DEVAMLILIK söz konusu olur bundan sonra. Hem ölçek hem de kamera açısı değiştirildiyse sorun olmaz. Küçük devamsızlıklar fark edilmez.
180 derece kuralı (aks çizgisi kuralı) Hareket aksı ya da aks çizgisi kamera tarafından çekilen insanların yönünü, nesnelerin açısını belirlemeye yardımcı olan hayali bir çizgidir. Çizgi geçildiğinde nesneler ters dönmüş olarak algılanacaktır. Çizginin bir yanında kalınır. 180 içinde kamera hareket eder.
TEMEL BİR SEKANS ÇEKİMİ (temel kurallar) "Her bir sonraki çekim eğer olanaksız değilse, hem çekim ölçeği ve hem de kamera açısı bakımından değişik olmalıdır" Geniş, orta, yakın ölçekli bir çekim yaparken kamera açısını en az 45 derece olmak üzere değiştirilir. Çekimler arası geçiş çok kolay ve yumuşak olacaktır.
HAREKETTEN KESME Planlar arasında yumuşak geçiş yapmanın bir yoludur. Adam şapkasını çıkarıyor geniş ölçekte. Adam şapka çıkarmayı orta ölçekte tekrarlıyor. Kurguda hareketten kesilir. Genişte başlayıp orta ölçekte hareket biter. (bindirmeli çekim) Kapı açılması, arabadan çıkma, oturma, ayağa kalkma, eşyalara uzanma, yürüme