Bir tarih böyle yapýldý ATEÞ ALTINDA. Süleyman Demircioðlu

Bir tarih böyle yapýldý ATEÞ ALTINDA Süleyman Demircioðlu Ateþ Altýnda, Marksist Leninist Komünist Parti nin kuruluþu ve geliþimini anlatmaktadýr. Ateþ Altýnda, Türkiye ve Kuzey Kürdistan topraklarýnda komünistlerin yürüttüðü Birlik Mücadelesini, karþýlaþýlan zorluklar ve bunlarýn nasýl aþýldýðýný, birliðin baþarýlmasý ve partinin kuruluþunu ortaya koymasýnýn yanýsýra, MLKP nin, düþman ateþi altýnda yürüttüðü mücadelenin ve ileriye yürüyüþünün belgesidir. Ateþ Altýnda, parti ve devrim topraðýný yaþamlarý ile sulayanlara adanmýþ bir çalýþmadýr. 3

AKINTIYA KARŞI Benimseyip, özümsediği tarihsel miras ve ayağını bastığı toprak açısından bakılırsa MLKP nin kökleri, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde, TKP nin kuruluşuna kadar uzanır. Marksist ve sosyalist duruşun, kendini proleter sınıf mücadelesiyle tanımlayışın genel çerçevesinin ötesinde, bir özgül ideolojik ilişkileniş ve illiyet bağı da vardır TKP ile MLKP arasında. Örneğin TKP nin komünist örgütlerin birleşmesiyle kuruluşu, MLKP nin kuruluşuyla yalnızca benzeşmez, burada her ikisinin de özgül varoluş biçimini belirleyici temel bir değer, bir ilke ayağa kaldırılmakta, ona yeniden hayatiyet kazandırılmaktadır. Her ülkede komünistlerin bir tek öncü partide birliği, proleter sınıf mücadelesinin buyruğu ve toplumsal devrimin ön koşullarından biridir. Bu bilinir, hatta dillendirilir de. Oysa asıl olan uygulamada bağlılıktır. Çünkü, uygulama teori pratik birliğini içerip somutlaştırır. Ama eğer, MLKP yi var eden örgütlerden hareket edilirse, onun dolaysız biçimde 71 devrimci hareketinin üzerine yükseldiği gerçeğine ulaşılır. 71 devrimci hareketinin üç başlıca örgütünün çeyrek yüzyıllık döneme sarkan uzanımlarının tarihi izlenerek de MLKP ye varılabilir. Bir ölçüde kadro ve hatta bölünme ve parçalanmalar dönemi gerçekliği koşulları içinde örgütsel süreklilikten bile söz edilebilir. İdeolojik kopuşlar ve evrim, 71 devrimci hareketiyle özgül ideolojik ilişkilenişi ortadan kaldırmaz, daha belirgin ve bilinçli kılarak keskinleştirir. Örneğin 71 devrimci çıkışı güçlü bir devrimci iradenin eseridir. Dönemin parlak feda ve dava ruhu, devrimci moral değerlere yüksek ve tutkulu bağlılık gibi üstün yanları MLKP de, devrimci ve komünist hareketin kendine ön gelen tarihinin egemen önderlik ve mücadele tarzı devrimci kendiliğindencilikle kopuşmanın temel bir çıkış noktası ve bir devrimci güç kaynağı olmanın ötesinde yeni bir forma kavuşturulur. Fakat bütün bunların ötesinde, eğer MLKP nin çok somut ve özgül varoluşu incelenmek ve anlaşılmak istenirse, o zaman onu var eden örgütlerin saflarında doğan ve sonra birlik mücadelesi içinde gelişip olgunlaşan komünistlerin birliği düşüncesi ve mücadelesinin tarihinden başlanmalıdır. Ancak elbette MLKP tarihi, 1994 Eylülü nde gerçekleştirilen Birlik Kongresi nde MLKP-K nin ilanıyla da başlatılabilir. MLKP nin öncellerini yönlendiren temel bir etken olarak komünistlerin birliği düşüncesi ve eylemi, Türkiye ve Kuzey Kürdistan komünist hareketinin kendi durumuna kesin ve köklü bir müdahale olmanın ötesinde, aynı zamanda, 90 larda komünist ve devrimci hareketlerde oluşan yapısal krizi aşma ve yeni dönemi yanıtlama yöneliminin ilk ve temel adımıdır. Komünistlerin birliği düşüncesi ve mücadelesiyle kendilerine yeni bir devrimci başlangıç noktası yaratarak, onu kuran komünist örgütler, MLKP nin kuruluşuyla doruğa ulaşan bir tarihsel sürecin yapıcısı olmuşlardır. İnsanlar kendi tarihlerini kendileri yaparlar, ama kendi keyiflerine göre, kendi seçtikleri koşullar içinde yapmazlar, doğrudan veri olan ve geçmişten kalan koşullar içinde yaparlar. Bütün ölmüş kuşakların geleneği, büyük bir ağırlıkla, yaşayanların beyinleri üzerine çöker. Ve, onlar kendilerini ve şeyleri bir başka biçime dönüştürmekle, tamamıyla yepyeni bir şey yaratmakla uğraşır göründüklerinde bile, özellikle bu devrimci bunalım çağlarında, korku ile geçmişteki 13 14

ruhları kafalarında canlandırırlar, tarihin yeni sahnesine o saygıdeğer eğreti kılıkla ve başkasından alınma ağzıyla ortaya çıkmak üzere onların adlarını, sloganlarını, kılıklarını alırlar İşe böyle, yeni bir dili öğrenmeye başlayan kişi onu hep kendi anadiline çevirip durur, ama ancak kendi anadilini anımsamadan bu yeni dili kullanmayı başardığı ve hatta kendi dilini tümden unutabildiği zaman o yeni dilin özünü, ruhunu özümseyebilir. (1) İnsanlar gibi, politik partiler de kendi tarihlerini kendileri yaparlar. 89 sonbaharında TDKİH, TKP/ML Hareketi ve TKİH in, Türkiye komünist hareketinin birliği sorununu, TKİH, TKP/ML Hareketi, TDKİH, TiKB, TDKP nin birleşmesi sorunu (2) olarak gördüklerini ilan etmelerinin tarih bakımından nasıl bir etken olduğunu zaman bütünüyle açığa çıkartacaktır. Özsel bakımdan olduğu kadar, doğası gereği komünist hareketin durumunda köklü değişikliklere yönelen ve yeniden yapılandırmayı amaçlayan bu girişim, üstelik dünya tarihinin çok belirli bir dönemecine denk gelmiştir. Yine Türkiye ve Kuzey Kürdistan daki gelişen toplumsal ve siyasal durum ve gelişmeler bakımından da tarihin özgün bir döneminden söz etme olanağımız vardır. SSCB nin ve Varşova Paktı devletlerinin çöküşü; söz konusu durumun yarattığı yeni uluslar arası koşullar altında Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti nin AEP eliyle emperyalizme teslim edilmesi; dünyanın her köşesinden bir dizi komünist ve devrimci partinin amaç ve ideallerine ihanet yoluna girmesi; kendini komünist olarak tanımlayan parti ve örgütlerin teorik, ideolojik ve politik feyz, onay, destek vb. alacakları herhangi bir uluslararası merkezin kalmaması; Soğuk Savaş ı kazanan ABD elebaşılığındaki emperyalizmin, sınıflar savaşının ve tarihin sonunun geldiği ilanı; SSCB ye yakın durmuş kimi devletlerin tek kutuplu dünya koşullarında ABD emperyalizmine biat etmesi, gerek dünya tarihi, gerekse de sosyalizmin tarihi bakımından yeni bir dönemin başladığını ifade eder. 89-91 süreci bunun simgesidir. Uluslararası komünist hareket, yaşanılan yıkım ve 20. yüzyılın sosyalizmin yenilgisiyle kapanıyor olması nedenleriyle ağır bir ideolojik ve örgütsel krize yuvarlanır. Sosyalizm tarihinin ve mücadelesinin yeni bir dönemine girilmektedir. Ekim Devrimi nden sonra II. Dünya Savaşı ndan SSCB nin zaferle çıkışı, Doğu Avrupa ülkelerindeki devrimler, Çin Devrimi yle birlikte 40 lı, 50 li yıllar dünya devriminin 20. yüzyıl içinde ulaştığı doruk ise 90 lar da emperyalizmin, dünya gericiliğinin tırmandığı zirvedir. Dünya devrimi ve komünist hareket dibe vurur. Bir dönem kapanır. Emperyalist dünya gericiliği artık ideolojilerin öldüğü nü ve tarihin sonu nu ilan edecek gücü kendinde bulmaktadır. 70 lerde ilk nüveleri görülen, 1980 lerde belirginleşen ve 1990 lardan sonra başat hale gelen bugünkü emperyalist küreselleşme, tekelci kapitalizm koşulları altında uluslararası sermayenin ve kapitalist dünya pazarının yeniden yapılanmasıdır. 80 li yıllarda belirginlik kazanan bu eğilim, başta ABD ve İngiltere gelmek üzere, emperyalist ülkelerde gitgide devlet politikaları düzeyine yükselir. SSCB nin çöküşü ile dünya ekonomisinde egemen hale gelir. Emperyalist küreselleşme kavramında ifadesini bulan, tekelci kapitalizmin iç yapısı ve koşullarında meydana gelen değişiklikler/dönüşümler, keza sosyal emperyalist SSCB nin çöküşü ve modern revizyonist kampın tasfiyesi, dünya devriminin koşullarının değiştiği ya da değişmekte olduğundan başka bir anlama gelmez. Dünya devriminin yeni koşullarının bütünüyle olgunlaşmamış oluşu ya da belirgin hatlarıyla marksist analizinin yapılmamış oluşu dünya devriminin koşullarının değiştiği saptamasını geçersiz kılmaz. Aynı süreçte dünyanın siyasal çehresi de bütünüyle değişmiştir. 90 lara değin yarım yüzyıllık döneme egemen olan 15 16

uluslararası ilişkiler, süregelen uluslararası statüko yıkılmış;. ABD ve SSCB nin başında bulunduğu iki kamp tarihe karışmıştır. ABD nin önderliği altında emperyalistler arası işbirliği eğiliminin egemen olduğu dönem de esasen geride kalmıştır. Her ne kadar iki kutuplu uluslararası ilişkilerin yerini, ABD hegemonyası almışsa da kapitalist dünya, emperyalistler arası rekabetin giderek öne çıkacağı yeni bir çok kutupluluğa, sarsıcı iç rekabete yönelmiştir. Soğuk savaşın galipleri ganimetin paylaşımı için kapışırken, dünyanın siyasi haritası da yeniden çizilmektedir. Diğer yandan içeride birkaç temel olguya muhakkak işaret etmek gerekir. İlki, 12 Eylül darbesinden sonra 87 NETAŞ grevi ekseninde gelişen dayanışma hareketiyle belirginlik kazanan, 89 bahar atılımı ve odağında Zonguldak madencilerinin durduğu 90-91 kitle grevi dalgasıyla en ileri noktaya ulaşan işçi sınıfının kitle hareketi, sosyalizm ve marksizm iddialı herhangi bir akımla belirgin/denetlenebilir ilişkilenme, buluşma eğilimi doğuramamıştır. Geçici olmakla birlikte bu 60 lı, 70 li yıllardan farklı ve yeni bir durumdur. Fakat, işçi sınıfının 60 lı, 70 li yıllar boyunca gelişen sosyalist sınıf bilincinin, 12 Eylül darbesi ve SSCB nin çöküşüyle çok güçlü biçimde kırıldığının göstergesidir. Diğer yandan bu durumun elbette ki, sosyalizm ve marksizm iddialı akımlarla ilgili, onların yükümlülük alanına giren üzerinden atlanmaması gereken bir boyutu da vardır. Her şeyden önce, devrimci harekette egemen politik önderlik ve mücadele tarzı, işçi hareketi tarafından pratik biçimde sorgulanmakta, devrimci kendiliğindenci tarz, 1990 larda oluşan yeni koşullar altında artık tamamen ıskartaya çıkmaktadır. 1970 lerin ikinci yarısında olduğu gibi kendiliğinden hareketin kendiliğinden biçimde komünist, devrimci örgütlere yöneldiği zamanlar geride kalmıştır. Şimdi önderlik iddiasında olanların kendilerine işçi sınıfı ve emekçilerin, ezilenlerin hareketiyle bağlanmanın yollarını açmaları gerekecektir. Bu politik önderlik ve mücadele tarzında devrimci iradenin rolünü daha ileri bir düzeyde koyması demektir. Zaten işçi sınıfı hareketinin kendiliğinden yükselişi, bir yandan işçi sınıfı adına hareket etme iddiasındaki tüm akımlarda parti sorununun aciliyeti düşüncesini uyandırır, bu yöndeki çabalara itilim sağlar. Fakat diğer yandan, gelişen işçi kitle hareketi içinden sosyalizm ve marksizm iddialı akımlarla buluşma eğiliminin doğmaması, kırılmalar, umutsuzluklar, güvensizlikleri ve 12 Eylül tasfiyeciliğinden sonra, ideolojik bakımdan çok daha derin ve kapsamlı ikinci bir tasfiyecilik dalgasını koşullandırıcı etkenlerden birisi olur. İkinci tasfiyecilik dalgası esasen sosyalizmin 20. yüzyılı yenilgiyle kapatmakta oluşundan kaynaklanır. 12 Eylül darbesi, sosyalizm ve marksizm iddialı akımlar ve örgütlere, 12 Mart döneminden çok daha ağır ve derin bir yenilgi yaşatır. Ancak 80 lerin ikinci yarısında toparlanma ve bu dönemden çıkış yoluna girebilirler. Fakat, gerek SSCB ve modern revizyonist blokun çöküşünün yarattığı basınç, gerek işçi sınıfı hareketinde belirgin bir devrimci ve sosyalist mayalanmanın meydana gelmemesi, gençlik hareketinin güdük kalması vb. yeniden toparlanma ve 12 Eylül döneminden çıkış yoluna giren akımların kapsamlı politik ve örgütsel atılımlarına imkan vermez. Sosyalizm ve marksizm iddialı akımlar, tarihin yeni dönemine hazır değillerdir. Kürdistan da, 84 te başlayan gerilla hareketi tutunmayı başarır ve 80 lerin sonunda serhıldanlarla buluşarak bir ulusal devrim patlaması boyutuna ulaşır. Kürdistan daki bu muazzam devrimci gelişmenin Batı daki etkileri, faşist MGK rejiminin yoğun ve sistematik, özel çabalarının da sonucu olarak Türk şovenizmi ve milliyetçiliğinin yaygınlaşması ve derinleş- 17 18

mesidir. Kürt ulusal devrimi ile ilişkilenmede ortaya çıkan tablo bir yana, ama ulusal devrimin uyandırdığı karşıdevrimci reaksiyonun yansıması olan şovenizm, ilerici toplumsal dinamikleri baskı altına alır, kuşatır. Yalnızca şaha kalkan dünya gericiliği nedeniyle değil, aynı zamanda gitgide yayılıp genişleyen, toplumsal dokuya derinden derine işleyen egemen ulus şovenizmi nedeniyle de komünist ve devrimci hareket, akıntıya karşı çok zorlu bir yürüyüşe mahkumdur. I. BÖLÜM BİRLİK MÜCADELESİ 19 21

Mücadele İçin Gerekli ve İlkeli Birlik Düşüncesi MLKP, kendini var eden komünist örgütlerin tarihleri boyunca yarattıkları teorik, politik ve örgütsel birikimin, birlik mücadelesinden başlayarak sentezlenip yeni bir forma kavuşmasıyla tarihin gündemine girer. Komünistlerin birliği düşüncesi ve mücadelesi onun mayasıdır. Komünist hareketin saflarında birlik düşüncesi, nüve halinde, daha Mao Zedung Düşüncesi nin red ve mahkum edilerek, halkçılıkla ideolojik kopuşmanın başarısıyla birlikte açığa çıkar. MZD nin red ve mahkum edilmesi, şöyle veya böyle benzer bir süreç yaşayan örgütlerin kendilerine ve birbirlerine bakışlarının az çok tartışılmasını ve sorgulanmasını getirir. MZD nin parti konusunda yarattığı eklektik, muğlak ve halkçı yaklaşımlardan kopuşmanın yarattığı bilinç sıçraması, yeni yaklaşımları beslemiştir. Diğer yandan 12 Eylül darbesinin yarattığı ağır siyasal koşullar ise soruna çözüm arayışlarının olgunlaştırılmasını önler. Komünist hareketin saflarında MZD nin etkilerinin aşılması sorunları, darbeyi takip eden ağır gericilik koşulları ve yenilginin yarattığı yeni sorunlarla iç içe geçer. Komünist örgütlerde kendilerine, devrimci ve komünist harekete yönelik daha genel bir muhasebe ihtiyacı doğar. Yenilgi ve tasfiyeciliğin sürüklediği bunalım koşullarında komünist örgütlerin her biri, örgütlü ya da kendiliğinden bu muhasebeye yönelir. 80 lerin ortalarına doğru komünist örgütler içerisinde gelişimi hızlanan birlik düşüncesi, kendi içinde ayrışmaya uğrayarak birisi tasfiyeci diğeri devrimci iki eğilim belirir. Yenilgiden kaynaklanan tasfiyeci birlik eğilimi hızla olgunlaşarak kendi mecrasında ilerler. ( * ) Devrimci birlik eğilimi ise 89 da olgunlaşır. TKİH, TKP/ML Hareketi ve TDKİH in Komünistlerin Birliği sorunuyla ilgili Ortak Açıklaması, komünistlerin birliği düşüncesinin gelişiminin bir aşamasını yansıtır. Komünist parti, bilimsel sosyalizmle proletarya hareketinin birliği olarak tanımlanır, komünistlerin birliğine komünist partinin oluşturulması açısından bakıldığı vurgulanır, Komünist partinin oluşturulması temel görev olarak ilan edilir. Komünistlerin birliği hem bir ilke sorunudur, hem de çözümü gündemde siyasal bir sorun. Komünist hareket birden fazla örgütten oluşmaktadır. Komünistlerin birliği, TKP/ML Hareketi, TDKİH, TKİH, TİKB ve TDKP nin birleşmesi sorunudur. Komünist gruplar arasında ayrılıkların önemli, ama ikincil olduğuna dikkat çekilir, devrimin temel sorunları üzerinde esasta hemfikir oldukları, taktik sorunlarda birlik ve ayrılık yanlarının açığa çıkartılması, ayrılıkların grup ruhundan, sekterlikten ve her çeşit ön yargıdan arınmış bir şekilde, komünist basında, ama yoldaşça tartışılması görev ve ihtiyacına dikkat çekilir. Komünistlerin örgütsel birliğine giden yol, devrimci işbirliğinin geliştirilmesi ve ayrılıklar üzerine yoldaşça tartışma şeklinde belirlenir. Her grup öncelikle kendi içinde, yıllardır süregelen, sekter, * 1987 y l nda TDKP den ayr lan bir çevre, TK H ve TKP/ML Hareketi nden kopmufl tasfiyeci unsurlarla birleflir. Kendisini Ekim olarak tarif eden çevre, 12 Eylül yenilgisinin tohumlad tasfiyeci birlik e iliminin olgunlaflm fl halidir. Karakteristik özelli i komünist hareketin teorik, programatik ve özellikle politik ve örgütsel kazan mlar n n reddidir. 23 24

grupçu, öznel yaklaşımlarla hesaplaşmak zorundadır. Grupçuluğun, keyfiliğin, darkafalılığın en bariz örneklerinden biri komünist hareketin yalnızca bir gruptan oluştuğu düşüncesidir. (3) Sekterizm ve ilkesiz ayrılıkçılıkla mücadelenin önem ve önceliğine dikkat çekilir. Komünistlerin birliği mücadele için gerekli dir. İlkesel yaklaşımın ötesinde, komünist hareketin somut durumunun analizine dayanan komünistlerin birliği düşüncesi, bu örgütlerin marksizm kavrayışlarında kendi içinde bir sıçramayı, temel önemde bir değişimi yansıtır. Bu, hem bir sonuçtur hem de yenilenmeyi, değişimi, dönüşümü derinleştiren, genişleten bir başlangıç. Bu, eski kavrayışın çok güçlü etkilerini ve izlerini taşısa da marksizmin kavranışında yeni bir yönelimdir. 90 öncesi döneme egemen olduğu rahatlıkla söylenebilecek marksizmin mezhepçi kavranışından kopuş yönelimi, geride kalan tarihsel döneme çok anlamlı bir itiraz olduğu kadar, geleceğin komünist hareketinin kuruluş ve yapılandırılışına giriştir. Uluslararası komünist hareketin iç bölüntülerine mezhepçi yaklaşımdan kopuş eğilimi, marksizmin kavranışında yeni bir düzeye sıçrayışa giden yolu döşemektedir. Diğer yandan TDKP ve kısmen TİKB içinde beliren birlik eğilimi, bu örgütlerde egemen grupçu mezhepçi yaklaşımlar tarafından yenilgiye uğratılır. Komünist hareketi kendilerinden ibaret gören bu örgütlerin, idealist ve ben merkezci yaklaşımları yeni koşullarda uç noktalara doğru ilerler. 1990 başında birlik mücadelesine karşı ilkesiz ayrılıkçılığın, mezhepçiliğin kara bayrağı altında cepheden gerici bir savaş başlatırlar. TDKP, aynı zamanda bu gerici mücadele içinde, yasalcı, reformist tasfiyeci bir yola girer. Bu aynı mücadele TİKB de zaten var olan doktrinerizmi kemikleştirir, kastlaşmayı ve çizgisini güçlendirir. Aşırı İyimserlikten Güven Bunalımına Birlik anlayışı ve komünist harekete ilişkin somut analizler, birlik mücadelesinin planını da şekillendirir. TKP/ML Hareketi, TKİH ve TDKİH den birer temsilcinin görevlendirilmesiyle, Komünist Birlik Eşgüdüm Komitesi (KBEK) ( * ) kurulur. TİKB ve TDKP nin de bu oluşuma çağrılı olduğu ilan edilir. Birlik çalışması planı, KBEK i oluşturan örgütler ile TİKB ve TDKP arasındaki ayrılıkların tartışılmasına öncelik verir. Diğer üç örgütün aralarındaki ayrılıkların tartışılması ikinci aşamayı oluşturacaktır. Planın ikinci bölümünün ayrılıklar konusunu ele alışı da doğru değildir. Çünkü, ayrılıkların teori, program ve strateji sorunları bütününden kopuk, tecrit halde tartışılması öngörülür. Plan, yüksek bir iyimserlik ve beklenti içinde olan KBEK i oluşturan örgütlerin ihtiyacını karşılamaktan uzaktır : Çünkü, birlik mücadelesini, çok somut ilerleme ve kazanımların üzerine basarak yürütmeyi sağlama yeteneğinden yoksundu (4). Ve çünkü, ayrı ayrı her biri, komünist hareketi kendinden ibaret gören mezhepçiliği aşma, istek ve yöneliminden yoksun TİKB ve TDKP ile diğer komünist örgütlerin durumu, aralarındaki ilişkiler, birlik mücadelesi içindeki yerleri farklı ele alınamaz. Plan, zaman kaybı ve oyalanmayı koşullar. Plan, ayrılık sorunlarının nasıl sonuçlandırılacağını açık bırakması (birliğin yönteminin belirsizliği) bir yana, tartışmaların resmi örgüt görüşleri üzerinden yapılması gibi, grupçuluğu yaşatan ve kışkırtabilecek bir yan taşımasıyla da zaaflıdır. * Komünist Birlik Eflgüdüm Komitesi, 1989 y l sonunda TK H, TDK H, TKP/ML Hareketi taraf ndan oluflturuldu. TDKP ve T KB, KBEK in her toplant s na ça r l yd. Birlik çal flmas n n baflar s zl a u ramas sonucu 1992 y l bafl nda feshedildi. 25 26

Diğer yandan; birlik mücadelesinin planlanması, örgütlerin kendi çalışma planlarıyla açıklıkla ve ortak bir iradeyle bağlayıcı tarzda ilişkilendirilmiş değildir. KBEK in oluşturulması, ileri ve olumlu bir adımdır. Fakat KBEK e birlik çalışması ve mücadelesinde özel olarak tanımlanmış bir inisiyatif verilmemiş oluşu, KBEK in doğal inisiyatif gösterememesiyle de birleşmiş ve onu işlevsiz bırakmıştır. (5) TİKB ve TDKP, birlik çalışmasına karşı bütünüyle grupçu ve bozguncu bir tavır alır, cepheden gerici bir mücadeleye girişirler. Yollar kesinkes ayrılmıştır. Beklenmedik bir durum değildir bu. Ama bu gelişmeye karşın birlik planını gözden geçirme, yeniden ele alma inisiyatifi gösterilemez. 1990 baharında birlik çalışmaları tıkanır. İyimserliğin yerini güven bunalımı alır. Güven bunalımı, tarafların saflarında grupçuluğun bir dalga halinde kabarmasından başka bir şey değildir. Eski, henüz mevzilerini sağlamlaştıramamış ve naif yeniye geçici olarak üstün gelir. Güven bunalımının eskisinin en güçlü ve reflekslerinin en diri olduğu geçmiş değerlendirmesine ilişkin ayrılık üzerinde patlak vermesi de bu bakımdan anlamlıdır. Güven bunalımını ve tıkanıklığı aşmak için tarafların çabaları sonuçsuz kalır. 1990 yazı sonunda gerçekleştirilen heyetler toplantısı, en genelde olumlu ve başarılı olmuşsa da aldığı kararlar birlik çalışmasının önünü açmayı başaramamıştır. Komünist Birlik te ( * ) 72-79 dönemine ilişkin üç örgütün resmi değerlendirmeleri ve sonra da bu bağlamdaki ayrılıkların birlik önünde engel oluşturup oluşturmadığı tartışılır. Birlik iradesinin zaafa uğradığı bu dönemde tartışmalar ağır aksak yürütülmüş, güven bunalımı bir ölçüde zayıflamıştır. 91 baharında önderliklerin tıkanıklığı aşmaya dönük çaba ve önerileri yeniden yoğunlaşmış, sorunları aşmak bir yana güven bunalımı depreşmiştir. 1991 yılı içinde toplanan TKP/ML Hareketi 4. Konferansı ve TKİH I. Kongresi, güven bunalımı ve tıkanıklığın aşılamamasına karşın yine de, birliğin güncel politik önemini ısrarla vurgulamışlardır. Aynı süreçte TKİH, I. Kongresi nde TDKİH ile birleşmiştir. TDKİH in kendini feshederek TKİH tarafından hazırlanan Kongre ye katılması, Kongre den başlayarak, bu Kongre de onaylanacak program ve tüzük etrafında TDKİH ve TKİH li komünistlerin birliğinin sağlanması, bugün ülkemiz komünistlerinin birliğinin somut biçimlerinden biridir. Birliğin bu biçimi, ülkemiz komünist hareketinin somut koşullarının, hareketi oluşturan değişik grupların evriminin ve daha da önemlisi, üç komünist örgüt tarafından ele alınan birlik sorununun bugün geldiği yerin bir ifadesi ve sonucudur. İki örgüt arasında bu biçimde gerçekleşen birlik, tüm komünistlerin birliği sorununun çözümü anlamına gelmediği gibi, daha geniş ve daha uzun olan birlik sürecinin bir parçası, uğrağı ve yönüdür. Bu birlik ve birleşme biçimi komünistlerin birliği sürecini daha da güçlendirip geliştirecek bir rol oynayacaktır. (6) Sonuç olarak birlik mücadelesinin ilk dönemi, elde edilen deneyimlere ve bazı kazanımlara karşın amacına ulaşamayarak başarısızlıkla noktalanır. 1992 başında gerçekleştirilen heyetler toplantısı, fiilen ortadan kalkmış olan KBEK in feshini kararlaştırarak, aynı zamanda bir dönemi resmen de kapatır. Birlik mücadelesi 93 baharına kadar sürecek bir nekahat dönemine girer. * Komünist Birlik, KBEK in yay nlad birlik çal flmas yürüten örgütlerin kadrolar na hitap eden tart flma yay n organ. Dört say yay nland. 27 28

Birlik Olanaklarını Değerlendirme Toplantısı (BODT) Nisan 1993 BODT (Nisan Toplantısı), MLKP ye uzanan yolun çok kesin bir dönemeci ve eşiğidir. 9-11 Nisan 1993 de gerçekleştirilir BODT. Önemi, onun yetkisinden gelmez. Zaten etkileme/inandırma gücünün ötesinde hukuken bağlayıcı hiçbir yetkisi de yoktur. Ama bu toplantı, birlik mücadelesinde çok belirleyici bir rol oynamıştır. Bu toplantı, TKP/ML Hareketi 4. GK sında, TKİH in ise özel bir biçimde seçip görevlendirdiği komünistlerin katıldığı, tıkanmış bulunan birlik çalışmasının önünün açılması ve birlik olanaklarının değerlendirilmesi amacıyla düzenlenmiştir. (7) Ve tam olarak amacına ulaşmıştır. BODT; yalnızca iki komünist örgütün birliğinin tamamen olanaklı olduğunu açığa çıkartmak ve yoldaşça güvenin temelini inşa etmekle kalmamış, aynı zamanda hem birlik anlayışını geliştirmiş hem de birliğin yöntemini açıklığa kavuşturmuştur. Keza, genel kabul gören ve ana çizgileriyle uygulanan, birlik sürecinin belli başlı bütün yönlerini ve sürecin tamamını kapsayan bir plan geliştirmiştir. MLKP ye götüren birlik iradesi nin temelleri BODT de atılmıştır. BODT, ilkeli birlik için gerekli temelin, yani teorik, siyasal ve örgütsel anlayışlar açısından, birliği gerçekleştirmek için gerekli ortak birikimin (8) varlığını vurgulayarak, bunu hareket noktası kabul eder. BODT, birlik planının merkezine, her iki taraf açısından da kabul edilebilir bir biçime ve içeriğe sahip olacak bir kongre düşüncesini koyar. Nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın böyle bir kongre toplamak komünist bilincin ve komünist sorumluluğun bir gereği ve hatta dayatmasıdır. Kaldı ki, kongre ayrılık noktalarını çözebilecek en elverişli araçlardan biridir. Esasen BODT, iki örgüt arasındaki ayrılıkların örgütsel birliğin önünde engel teşkil etmediği anlayışındadır. Bu engeli aşılabilir gördüğü içindir ki, sorunun kongreye katılacak delegelerin ortaya koyacakları irade temelinde ve birliği mümkün kılacak tarzda kongrede çözülmesini öngörmektedir. Açık ki, plan, dün birliğin önüne aşılmaz bir engel olarak dikilen, geçmiş sorununun BK de aşılabileceğine ve aşılması gerektiğine, geçmiş sorunundaki ayrılıklar, ideolojik mücadele, eleştiri, tartışma ve ikna yoluyla giderilemese bile, bu sorunun şu ya da bu şekilde bir çözümü bulunarak, birliğin gerçekleştirilebileceğine ve gerçekleştirilmesi gerektiğine dayanıyordu. (9) BODT ye ve onun çağrı metnine ruhunu veren birlik iradesidir. Örgütler ve özellikle önderlikler açık, yalpalamalara dayanıklı ve sonuç alıcı güçlü bir birlik iradesi geliştirmeye çağrılırlar. Esneklik, birlik iradesinin bir yansıma biçiminden başka bir şey değildir. Dayatmaların reddidir, birliğin yönteminin belirginleşmesidir. BODT, örgütlerin birliği ve her iki örgütteki komünistlerin birliği diye özetlenebilecek ikili bir yaklaşımla, birlik anlayışını geliştirip zenginleştirmiştir. Bu temelde, düşünce ayrılıkları üzerinde yürütülecek mücadelenin, resmi yorumlar ve önderlikler arasında tartışmalar biçiminde değil, bu iki örgütteki üye ve aday üyelerin katılımıyla geliştirilmesi (10) sonucuna ulaşmıştır. Bu grupçuluğu, grup rekabetini en muhkem mevzilerinden sökme yönelimidir. BODT, kendi tarzıyla ve geliştirdiği birlik planının merkezine birlik kongresini koyarak, sorunların birlikte, ortak iradeler inşa ederek çözümü tavrıyla kolektivizmi, birliğin yöntemi olarak açığa kavuşturmuştur. Biz, devrim davasına olan sorumluluğumuzla bu düşüncelerin takipçisi ve savunucusu olacağız. Oy birliği içinde birlik planını kararlaştıran, BODT nin son sözüdür bu. Komünist hareketin özgün tarihinin ürünü olan sekter, 29 30

dar ve mezhepçi yaklaşımlarla kopuşmada derinleşmenin, grupçulukla mücadelenin yeni düzeyidir. Yeni, eski karşısında hamle yapmakta ve bu defa kesin taaruza geçmektedir. Toplantının ulaştığı sonuçlar, örgütlerin saflarında az çok şaşkınlığa neden olur, beklenmeyen bir gelişme olarak sürpriz etkisi yaratır. Ancak, BODT nin inşa ettiği birlik planı, geliştirdiği birlik anlayış ve yöntemi, örgütler ve önderlikler tarafından yürütülen tartışmalarda genel kabul görür. Kongre Hazırlıkları Önderlikler, BODT planını yürürlüğe koyar. Program taslağı, tüzük taslağı, siyasi çalışmaya veya günlük pratik mücadele hattına dair temel ve taktik sorunlar, ülkedeki ve dünyadaki siyasal duruma dair değerlendirmeler vb. konularda örgüt üye ve aday üyeleri arasında tartışılacak ortak metinleri hazırlamak üzere kurulan komisyon, Haziran 1993 te çalışmalarına başlar. Görev ve sorumluluklarını başarıyla tamamladığını, 13 Ağustos 1993 tarihli raporunda duyuran Komisyon, Birlik Kongresi ne ilişkin şu değerlendirmelere yer verir. Durumun özgünlüğü, Birlik Kongresi nin herhangi bir komünist parti ya da örgütün kendi en üst ve en yetkili organı olan kongresinden farklı olarak, örgütlerimizin ya da aynı anlamda olmak üzere iki örgütte birleşmiş komünistlerin ideolojik birliğini, irade ve eylem birliğini kalıba döküp, yeni örgütün yükseleceği örgütsel temeli atacak belirleyici karar organı olmasında somutlaşıyor. Yeni bir örgütün kuruluşu kapsamındaki başlıca teorik, siyasi ve örgütsel sorunlar çeşitli kolektif platformlarda tartışılarak, bu özgür tartışma ortamında şekillenen iradeyi yansıtacak seçilmiş delegeler, Birlik Kongresi nde bu sorunları bir kez daha ve üst bir düzeyde görüşerek karara bağlamak amaç, görev ve sorumluluğu ile yetkili olarak bir araya geliyorlar her iki örgütten gelen yetkili delegelerin teşkil edeceği Birlik Kongresi nin tam yetkili kurucu bir kongre olduğu apaçıktır. (11) 1993 yazı sonunda toplanan TKP/ML Hareketi I. Kongresi ve TKİH I. Kongresi, Nisan Toplantısı nın ortaya koyduğu planı ve yürütülegelen çalışmaları 12) onaylayarak, komünistlerin en yüksek birlik iradesi haline getirir. Kongrelerin sonuçlarını değerlendiren Merkez Komiteleri Heyetleri Toplantısı nın akabinde Birlik Kongresi Örgütleme Komitesi (BKÖK) kurulur. BKÖK, Eylül 1993 te önce komisyon tarafından hazırlanmış bulunan tartışma belgeleri ni (13) Birlik İradesi nin ( * ) 4. sayısında yayımlar ve tartışma planını açıklar. Tartışmaların kurucu niteliğine dikkat çeker. Tartışmaların kurucu niteliği, birlikte inşa edeceğimiz yeni öncü örgütün, taktik ve örgütlenme sorunları dahil olmak üzere, ideolojik, siyasi çizginin inşa edilip geliştirilmesi ve kalıba dökülmesi çabasında somutlaşıyor. Kuşkusuz ki bu, örgütlerimizde birleşmiş komünistler için, başka hiçbir örgütün sahip olmadığı çok önemli bir fırsattır. Bizlere, kolektif olarak, devrimin teori, program, taktik ve örgütlenme sorunları üzerine düşünme, bilgilerimizi yenileme, gözden geçirme, denetleme ve derinleştirme olanağı yaratmaktadır. Tartışmaların kurucu niteliğini vurgularken, söz konusu olan esas olarak BK nin ortaya çıkaracağı karar metinleri değildir. Daha önemli olan insan unsurudur. İnşa etmekte olduğumuz ideolojik siyasi çizgi nin uygulayıcıları olarak, bir tüm olarak kadroların hazırlanmasıdır. Öyle ki, BK nin ardından, BK nin kalıba dökeceği çizginin uygulayıcıları olarak tüm yoldaşlar, her kademede kadrolar hazırlanmış olmalıdır. (14) Ayrıca BKÖK şunu da vurgular: * Birlik radesi, BKÖK ün birlik çal flmas na kat lan örgütlerin kadrolar na ve örgütlü taraftarlar na hitap eden tart flma yay n organ. 1993-1994 döneminde 24 say yay mland. 31 32

Bu tartışmaların kurucu niteliği, komünist parti ve örgütlerde iç demokrasinin özü olarak, eleştiri ve tartışma özgürlüğünün uygulama tarzını da kapsıyor. (15) Birlik Kongresi hazırlık tartışmaları, Birlik İradesi nde ve çok değişik bileşimdeki kadro toplantıları biçiminde 1994 yazına değin sürdürülür. Bir yandan Birlik Kongresi nin ideolojik hazırlıkları yürütülürken, diğer yandan birlik çalışmasının bir boyutu olarak eylem birlikleri ve ortak çalışmaların geliştirilmesine yönelinir. BKÖK, 1994 Nisan ında her iki boyutuyla birlik çalışmalarını değerlendirir. Nisan Toplantısı ndan başlayarak komünistlerin birliği konusunda elle tutulur gelişmeler ve kazanımlar sağlanmıştır. Plandan hiçbir ciddi sapma ya izin verilmemiştir. BKÖK, öngörüldüğü şekilde kurulmuş ve işlevli bir organ olarak görev ve sorumluluklarını yerine getirmiştir. Bunların yanı sıra BKÖK, üye ve aday üyelerde yazma sorumluluğu konusunda ortaya çıkan belirgin zaafı eleştirir. Sorumlu ve enerjik davranmaya, tutukluklarıyla mücadele etmeye çağırır. Tartışma toplantılarının ilk deneyimlerden sonra, verimli ve dönüştürücü geçtiğine dikkat çeker. Fakat eylem birliği ve ortak çalışmaların geliştirilmesinde ancak 1994 Şubatı ndan sonra bir yoğunlaşma sağlanabilmiştir. Merkezi ve şehirler düzeyindeki çabaların yanı sıra, bazı şehirlerdeki tek tek birimler de bu alanda gerekli adımları attılar ya da atmaya yöneldiler. Ortak yazılı ajitasyon-propaganda araçlarının kullanımında (broşür, bildiri, kuş vb.) bir gelişme sağlandı. İşçi ve memurların sendikal alanda yoğunlaştırdıkları ortak çalışmaları, öğrenci gençlik içinde geliştirilen çalışmalar izledi. Açık ve gizli çalışmanın tüm parçalarında bir gelişme gözlemlenebiliyor. Şehit yoldaşların anılmasıyla ilgili toplantılar, Newroz kutlamaları vb. Seçim çalışmaları ortak çalışmalar açısından iyi bir fırsattı. Bu şekilde birleşik gücün düzeyi de yansıtılabilirdi. Sonuç olarak, genelde seçim çalışmasında bir dizi ortak kazanım elde edildiği doğrudur. Ve bunların karartılmasına hiçbir bakımdan izin verilmemelidir. (16) BKÖK, ortak çalışmalar ve eylem birliklerini geliştirmedeki yetersizliklerin esasının inisiyatif eksikliğinden kaynaklandığına dikkat çeker. Kongre hazırlıkları ilerletilirken, siyasi mücadelenin görevleri, ortak çalışmalar ve eylem birliklerini geliştirme perspektifi ile omuzlanmaya çalışılır. Diğer yandan faşist rejim de boş durmamakta, siyasi polis komünistlere darbeler indirme çabalarını sürdürürken, birlik sorununu önemsediğinin ve dikkatini buraya yoğunlaştırdığının işaretlerini vermektedir. BKÖK şu değerlendirmeyi yapar: 1920 de farklı gruplara mensup komünistlerin bir araya gelerek komünist partisini kurmalarını dışta tutarsak, bir parçalanmalar ve bölünmeler ülkesinde giriştiğimiz mücadele, salt bizim, salt dışımızdaki komünistlerin ve devrimcilerin değil, faşist devlet kuvvetlerinin de ilgi odağı durumundadır. İstanbul da, Bursa da, Adana da ve Ankara da bunun değişik yoğunluktaki kanıtlarıyla karşılaşıldı. Gelişmelerle yakından ilgileniyor, ciddi bir merak ve endişe duyuyorlar. Anlaşılıyor ki, birlik rotası doğru bir rotadır. (17) İlk birlik girişimi sürecinin derslerinden öğrenildiği, kendiliğindenliğe izin verilmediği için son bir yıl iç uyum, tempo ve gelişme yönü bakımından istikrarlı ve verimli olmuştur. Artık, ciddi bir içe kapanma pahasına da olsa her şey tümüyle birlik çalışmasının ihtiyaçlarına göre planlanmalıdır. Bundan sonra her şey Birlik Kongresi hedefine kilitlenmiştir. Kongrenin örgütsel ve teknik hazırlıklarını özel olarak bu iş için kurulan komite yürütür. 33 34

Birlik Karşıtı Eğilimin Yenilgiye Uğratılması Birlik Kongresi ne uzanıp tutulacak kadar yaklaşıldığı, Birlik Kongresi delegelerinin seçiminin gündeme girdiği en son aşamada, Nisan Toplantısı ndan sonra pusuya yatmış grupçu cereyan, bu defa birlik Kongresi ni önlemek için harekete geçer. Esasen birlik düşüncesinin gelişip olgunlaşması ve birlik çalışmaları boyunca grupçulukla mücadele kimi zaman alevlenmiş, kimi zaman küllerin altında için için yanmış, ama kesintisiz biçimde sürmüştür. Hatta grupçuluk birçok durumda, üstelik sağlıklı bir birlik, ilkeli birlik, devrimci bir birlik vb. gibi argümanlara sığınarak gerici bir direnç göstermiş, egemen olmayı başarabilmiştir. İlk dönem birlik çalışmalarının amacına ulaşamaması, örgütlerin aştığı, ama kesin ve nihai olarak yenilgiye uğratamadığı, derin köklerini söküp atamadığı grupçuluğun depreşen gericiliğinin devrimci eğilime karşı geçici egemenliğinin sonucudur. BODT, her önemli problemin örgütlerimizin saflarında ciddi grupsal tepkilere yol açtığı gerçeğini vurgulamıştır. Örgütlerden birinin saflarında başını uzatan grupçuluk, diğer tarafta kendi karşıtını kışkırtmış ve harekete geçirmiştir. Nisan Toplantısı, tıkanıklığı grupçulukla ilişkilendirerek, henüz tümüyle aşılamamış olan grupçu eğilim ve tutumların güçlenmesine, kısmen de olsa gevşetilmiş olan böylesi bağların yeniden örgütlenmesine yol açtığını (18) deşifre etmiştir. BKÖK, Birlik Kongresi ne sunduğu raporda grupçuluğun temelini şöyle açıklamaktadır. Birlik çalışmasının muhatabı olan örgütlerin her birinin kendi özgül tarihleri ve birlik çalışmasını kendi tarihlerinin baskısı altında yürütüyor olmaları nesnel gerçeğinin süreç üzerindeki etkileri daima hesaba katılmalıdır. En önemli karar anları başta olmak üzere diyebiliriz ki, sürecin belli başlı her anında, örgütler kendi tarihlerinin baskısı altında sorunların çözümü ve birlik çalışmasının ilerletilmesine kendi durumlarından (gelenekler, düşünüş tarzı, iç zorluklar vb.) bakma eğilimi göstermişlerdir. Bu durum daima sorunların çözümü ve birlik çalışmasının ilerletilmesini zorlaştırmıştır. (19) Bu, her birinin kendi tarihsel şekillenişlerinin koşullandırdığı doğal, kendiliğinden bir eğilim dir, ama hep böyle kalmaz. Birçok durumda kendiliğindenciliğin ötesine geçer, öznel, bilinçli bir hal alır. Birlik Kongresi nin öngününde TKP/ML Hareketi saflarında açığa çıkan Olağanüstü Kongre Çağrısı böyle bir durumdur. Komplo teorileriyle, yapıntı gerekçeler üretilerek, önderlik(ler) suçlanarak, bölünme tehdidiyle vb. Birlik Kongresi nin toplanmasının önlenmesi amaçlanmışır. Sözde sağlıklı, ilkeli, sağlam birlik istediklerine yemin ederler; ama gerçekte komünistlerin birliğine karşıdırlar. Dalgalandırdıkları kara grupçuluk bayrağıdır. Aşırı provokatif ve bozguncudur. Ancak, grupçuluğun açık ve umutsuz bir direnişi olmaktan öteye gidemez. Girişim, TKP/ML Hareketi saflarında deşifre edilerek yenilgiye uğratılır. Olağanüstü kongre çağrısı ezici çoğunlukla reddedilir. Çürüme eğilimi içindeki bozguncu unsur ve kafadarları, sonuca boyun eğmek zorunda kalarak, Birlik Kongresi için yapılacak delege seçimlerine katılmayı kabullenerek, geçici olarak geri çekilirler. 35 36

Birlik Kongresi II. BÖLÜM KURULUŞ İşçiler, emekçiler, gençler, devrimciler, MLKP-K nın kuruluşuyla sonuçlanan Birlik Kongresi, 5-18 Eylül tarihleri arasında yaşadığımız topraklarda gerçekleştirildi. Şehitler için saygı duruşu ve Enternasyonal Marşı yla açılan Kongremiz canlı, heyecan yüklü tartışmaların, yoldaşça duyarlılığın ve güçlü birlik arzusunun egemen olduğu komünist bir atmosferde sürdü. MLKP-K nın ilanıyla coşkunun göğü fethettiği Kongremiz, savaş sloganlarının ve Enternasyonal Marşı nın bir kez daha haykırılmasıyla son buldu. (20) Birlik Kongresi eksiksiz kurucu bir kongredir. Program ve tüzüğü kararlaştırır. Parti birliğinin teorik ve ideolojik çerçevesini çizer. Hukukunu inşa eder. Politik stratejiyi belirler, belli başlı taktik sorunları kararlaştırır, partinin örgütlenme stratejisi ve politik rotasını çizer. Komünist Gençlik Örgütü nün kurulmasını kararlaştırır. MLKP yi örgütleyecek I. Kongre ye kadar tüm çalışmalara önderlik edecek Merkez Komitesi ni seçer, görevlendirir. Kongre nin TKİH ve TKP/ML Hareketi nin birleşmesini kararlaştırması tarihsel önemdedir. Program, strateji, temel taktik ve örgütlenme sorunlarının görüşülüp kararlaştırılmasından sonra, Kongre ye bir süre ara verilir. Ayrı ayrı, TKİH ve TKP/ML Hareketi delegeleri kendi aralarında toplanırlar. Süregelen ve tamamen olgunlaşan komünistlerin birliği mücadelesi ve çalışmasını hedefine ulaştıracak, devrimci proletarya- 37 39

nın öncü kurmayını yaratmak amacıyla örgütlerinin feshine ve birliğin gerçekleştirilmesine karar verirler. Her iki örgütün aldığı fesih kararları Kongre ye sunulur. Tek tek isim okuma yöntemiyle yapılan oylamada yeni örgütün kurulması oy birliği ile kararlaştırılır. (21) Her iki örgütün üye ve aday üyeleri, MLKP nin kurucu üyesi ve aday üyeleri olarak kabul edilir. TKP/ML-YİÖ çağrılı delegelik statüsüyle Kongre de temsil edilir. Kongre, TKP/ML-YİÖ ile birliği, bir ilke sorunu, güncel siyasal bir sorun ve görev ilan eder. Birliğin gerçekleşmesi durumunda TKP/ML-YİÖ üye ve aday üyelerinin de MLKP kurucuları kabul edilmelerini kararlaştırır. Kongre, komünistlerin birliği için mücadelenin zaferle noktalandığını ilan eder. Komünist hareketin tarihinin bir dönemini kapatırken yeni dönemini açar. Türk, Kürt ve çeşitli milliyetlerden proletaryanın öncü kurmayını, partiyi yaratmanın en önemli adımı atılır. Kongre, kendiliğindenci yaklaşımlara karşı mücadele ederek parti kavrayışını geliştirir. Birlik Kongresi, dünya burjuvazisinin, sosyalizmin öldüğü ve sosyalizm uğruna mücadelenin bittiği yalanına verilmiş komünist ve devrimci bir yanıttır. Kapitalizmin sömürü ve zulüm dünyasına duyulan kahredici öfke ve nefretin, sosyalizmin insani ve özgür dünyasına dinmek bilmez özlemin ifadesidir. Birlik Kongresi, işbirlikçi tekelci burjuvazi ve büyük toprak sahiplerinin iğrenç saltanatına indirilen bir darbe ve faşist diktatörlüğe meydan okuyuştur. Daha büyük mücadeleler ve zaferler için tek yumruk haline gelen komünistler, iktidar mücadelesinde kararlılıklarını ve görüş açılarını ortaya koyarlar. Kürt ulusunun ulusal demokratik istemlerinin haklı ve meşru olduğunu vurgulayan Kongre, Bunlar tanınmadan temel hiçbir sorunun çözülemeyeceğine, eşit, özgür ve gönüllü olması gereken birliğin, ancak ve ancak sömürgeci boyunduruğun tümüyle ortadan kaldırılması, Kürt ulusunun kendi geleceğini belirleme, yani devlet kurma hakkının tanınmasıyla olanaklı hale geleceğini açıklar. Kongre, Türk işçilerini, Türk emekçilerini ve Türk gençlerin; faşist sömürgeciliğin aşağılık plan ve isteklerini nefretle reddetmeye ve soykırıma uğrayan Kürt halkının yardımına koşmaya, bu amaçla grevler, gösteriler, boykotlar mitingler yapmaya ve askere gitmemeye çağırır. Kürt ulusal kurtuluşçu devrimini selamlayan Kongre, Kürt proletaryası ve emekçilerinin dikkatini ulusal özgürlük mücadelesini sosyalizm mücadelesiyle birleştirmeye ve bu uğurda Marksist Leninist Komünist Parti saflarında birleşmeye çağırır. Kongre; Laz, Gürcü, Abhaz, Çingene, Ermeni, Rum, Arap ve diğer ulusal topluluklar üzerindeki baskıları protesto eder. Bütün ulusal topluluklardan işçi ve emekçilerin demokratik istem ve sosyalist özlemleri uğrunda temelleri atılan MLKP saflarında bir siyasi ordu olarak birleşip mücadeleye atılmalarının önem ve aciliyetini vurgular. Birlik Kongresi, tüm ezilenleri, işçi sınıfının önderliğinde çoğunluğun egemenliğine dayanan, sömürünün, işsizliğin, evsizliğin, eğitimsizliğin, hastane kapılarında sürünmenin, ulusal zulüm ve ayrıcalıkların, cinsel baskı ve eşitsizliklerin ortadan kaldırılacağı, kişiliksizleşmenin, insan kirlenmesinin önleneceği, fuhuşun, dilenciliğin, serseriliğin yok edileceği, doğal ve tarihi çevrenin tahribinin derhal sona erdirileceği, işçi sınıfı demokrasisinin uygulanacağı sosyalist bir topluma geçmek için antiemperyalist demokratik devrim uğruna mücadeleye atılmaya, bu savaşımın öncüsü ve savaş kurmayı olan MLKP-K saflarında birleşmeye çağırdı. (22) Kongre, ileri işçilere ve komünistlere şöyle seslenir: Yoldaşlar, ileri işçiler, 40 41

TKİH ve TKP/ML Hareketi saflarında örgütlenmiş komünistler bu ülkede yerine getirilemez denilen bir görevi, birliği başardılar. Onu koparıp aldılar ve marksizmi-leninizmi rehber alan MLKP-K yı kurdular. Parti için en büyük adımı attılar. Artık görev sizindir. İşçiler partiye, MLKP-K ya şiarını bir gerçeklik haline getirerek kuruluş sürecini hızlandırın. Komünist yapıyı yükseltin, onu yıkılmaz ve yenilmez kılın. Parti, mücadele, zafer haykırışını bir zafer marşına, sömürü ve zulmün köhne dünyasını yerle bir edecek kızıl top mermilerine dönüştürün. (23) Köprü Başında Birlik Kongresi nin ardından hummalı örgütlenme çalışmaları başlar. Kongre nin seçip görevlendirdiği Merkez Komitesi, TKİH ve TKP/ML Hareketi nin bütün kazanımlarını devralır, yeniden düzenleyerek örgütler, yeni bir forma kavuşturur. Ondan fazla ilde kurulan il komiteleri önderliğinde yerel örgütler yukarıdan aşağı inşa edilir, tüm ilişkiler düzenlenir. Ve iki yönlü bir siyasi çalışma seferber edilir: Bir yandan örgütlere, kadro ve taraftarlara Kongre kararları, program ve siyasal çizginin kavratılması, diğer yandan, birliğin ve MLKP nin kuruluşunun kamuoyuna duyurulması çalışması birlikte yürütülür. Birlik Kongresi nin kuramsal olarak kurduğu yeni örgüt, devralınan kuvvetlerin örgütlenip, düzenlenmesi ve politik çalışmaya seferber edilmesiyle pratik olarak var edilmeye, devrimci eylemin ateşinde yaşam iksiri almaya başlar. Kongre nin gençlik güçlerinin ayrı örgütlenmesi kararı duraksamadan uygulanır. 25 Ekim 1994 te kurulan Komünist Gençlik Örgütü (KGÖ), genç komünistleri hızla örgütler ve mücadeleye seferber eder. Bu dönemde MLKP, yaygın örgütlenmesi, politik mücadeledeki duyarlılık, ataklık ve enerjisiyle dikkat çeker. Emekçi kadınlar arasındaki çalışmalar ve etkinlikler öne çıkan diğer bir mücadele cephesidir. Tanıtım kampanyası, ilk dönem siyasi çalışmaların odağındadır. Propaganda-ajitasyon çalışması, Dersim den Hatay a, Çorlu dan İzmir e, yurtdışında belli başlı Avrupa ülkelerinde çok geniş alanda, yaygın biçimde örgütlenir. Yaygınlığıyla olduğu kadar, enerjik ve güçlü oluşuyla da ilerici, devrimci kamuoyunun dikkatini çeker. Parti militanı Erdal Balcı, bir köprü başında, birliği ve partinin kuruluşunu ilan eden pankartı asarken faşist namluların hedefi olur. Kanıyla sular birlik çınarını. Afiş, pul, bildiri, duvar yazılamaları, gezi, piknik, şenlik, değişik çapta kitle toplantıları, seminerler, bombalı pankartlar, demokratik güçlerin etkinliğine katılım, destek ve kendini ifade etme vb. sayısız araç ve yöntemin yaygın ve koordineli kullanımı ile kampanya güçlü biçimde yürütülür. İlerici devrimci çevrelerde, işçi ve emekçilerin, gençliğin ileri kesimlerinde, duyarlı ve diri aydınlar arasında, komünist hareket saflarında birlik mücadelesinin başarısı devrimci bir rüzgara dönüşür. Kuvvetlerin yeniden düzenlenip örgütlenmesi ve ilk siyasi çalışmalar, siyasi polisin yaygın takip ve baskılarının yanı sıra, bazı önemli iç zorlukları da açığa çıkartır. Kadroların eskiden kopuşu ve yeniden şekillenişi, yeni kimliği içselleştirmeleri ve kaynaşıp bütünleşmeleri hemen ve kolay gerçekleşmez. Keza Birlik Kongresi ve hazırlıklarının getirdiği, bir ölçüde içe kapanma, kadrolar ve taraftarlarda kısmi atalet, edilgenlik ve disiplin zayıflaması, öncelikli yeniden örgütlenme görevleriyle birlikte, siyasal atılımı frenler. Kuvvetlerin siyasal mücadeleye seferber edilmesinde belirgin hantallık ve tutukluk, hatta çekimserlik, bekleyişe girme eğilimleri açığa çıkar. Kararsızlık, yer yer birlikten kaçış ve birlik karşıtlığı biçiminde bozguncu, gerici çaba ve girişimler biçimini alır. İç ve dış bütün zorlukların üstesinden gelinerek ilerlenecektir. 42 43

Birlik mücadelesiyle komünistler yalnızca örgütsel değil, aynı zamanda ideolojik ve siyasal atılım ve sıçrama arayış ve yönelimine girmişlerdir. Birlik mücadelesi ve Kongre, kurumsal olarak bunların bazı unsurlarını belirginleştirmiş, yeni yönelimleri inşa etmiştir. Bu zeminde siyasal önderlik ve mücadele tarzında yeni yönelimlerin belirtileri açığa çıkmaya, uç vermeye başlar. Politik Atılım Kendini örgütlemeyi önde tutan parti, elde ettiği kazanım ve başarılara dayanarak siyasal çalışmalarının ivmesini yükseltmeye kilitlenir. İç gerilim artar ve politik atılım isteği büyür. Kuvvetler gerilir. Devrimci kamuoyunun ve sempatizan çevrelerin büyüyen beklentileriyle de devrimci baskılanma belirginleşir. Ülkücü faşist harekete karşı hazırlanan siyasal kampanya, kadınlar ve gençlik cephesindeki çalışmalar, emekçi semtlerde yoğunlaşan kitle ajitasyonu kendini hissettirir. İşçi direnişlerini örgütleme, İstanbul İşçi Kurultayı hazırlıklarına katılım ve müdahale vb. bütün bunlar siyasal duyarlılığın ve etkinliğin yükselişinin yansımalarıdır. Giderek temposu yükselen bir politik seferberlik geliştirilir. 12 Mart 1995 te kontra çeteleri Gazi Mahallesi nde kahvehaneleri tarayarak kitle katliamı girişiminde bulunurlar. Toplumsal sorun ve çelişkilerin fazlasıyla üst üste yığıldığı, devrimci etki ve çalışmanın sürekli ve az çok örgütlü bulunduğu Gazi Mahallesi nde, kontra çetelerinin katliam girişimi işçi ve emekçilerin, yoksulların, işsizlerin, gençlerin, antifaşist öfkesini patlatır. Direnme, kendini savunma, hesap sorma hakkını kullanan emekçiler baş kaldırır: Hedef karakoldur. Binler, işkence ve zulüm merkezi karakola yürür. Polis kitlelere ateş açar, çok sayıda ölü ve yaralı vardır. Barikatlar kurulur, sokak çarpışmaları yaşanır. Harekete geçen yığınları zapt etmeye sıkıyönetim ilanı da yetmez. 12 Mart ta başlayıp birkaç gün süren Gazi başkaldırısı, diğer emekçi semtlere de sıçrama ve yayılma eğilimi gösterir. Gazi ayaklanması yeni bir durumdur ve antifaşist mücadelede yeni bir dönemi başlatır. MLKP nin çelik mavisi silueti Gazi barikatlarının alevleri arasından yükselir. Parti, Gazi de tutuşan isyan ateşini hem güçlendirmeye, hem de başka alanlara yaymaya çalışır. Patlak veren Gazi başkaldırısının örgütlülük ve pratik önderlik düzeyini yükseltmek, harekete katılan ilerici, devrimci güçler arasındaki ilişkileri düzenlemek, değişik reformist çevre ve odakların, hareketi yatıştırma, ateşi söndürme ve teslimiyeti örgütleme çabalarını etkisizleştirmek, harekete katılan kitlelerin bilinç ve örgütlülük düzeyini yükseltmek, askeri savunma olanaklarının güçlendirilmesi, milisin örgütlenmesi vb. kilitlenilen görevlerin bir bölümünü oluşturur. Parti, yaşadığı zihniyet devrimini, kazandığı devrimci irade ve iktidar perspektifini yansıtır biçimde, ayaklanmayı yaymayı esas alan bir rota çizer, ancak sarsılsa da kadro ve örgütlerde egemenliğini sürdüren eski politik önderlik ve politik mücadele tarzı pratikleştirilmesini frenleyici olur. Gazi başkaldırısının örgütlülük düzeyini ve dayanma gücünü geliştirip yükselterek daha uzun süre ayakta tutmak, yığınların kendi güç ve direniş olanaklarını görmesi ve faşist rejimin deşifrasyonu bakımından oldukça önemlidir. Fakat hareket İstanbul un diğer alanları başta gelmek üzere, bütün ülkeye yayılmalıdır. Kontra katliamlarını ve Gazi katliamını protesto etmek, hesap sormak, ayağa kalkan Gazi emekçileriyle dayanışmak, faşist rejimden hesap sormak için protesto ve gösteriler her alanda olabildiğince geliştirilmelidir. Gazi emekçilerinin ölümü hiçe sayan başkaldırısı her alanda yeni direniş ateşlerinin tutuşturulması, barikatlar, gösteri ve protestolarla selam- 44 45

lanmalıdır. İşçiler ve emekçiler başta gelmek üzere, MLKP, tüm ezilen ve sömürülenleri faşist rejime karşı Genel Grev Genel Direniş çizgisine yöneltmeye kilitlenir: İşçi sınıfımızı, emekçi memurları, gençliğimizi, kadınlarımızı, kent yoksullarını, İstanbul daki faşist tertip ve katliamlara karşı Genel Grev, Genel Direniş bayrağı altında faşizme karşı direnmeye ve başkaldırmaya çağırıyoruz. Susmak suçtur, gün susmak değil, daha birleşik, kitlesel, militan büyük çaplı eylemlerle faşizme haddini bildirme günüdür. Genel Grev Genel Direniş İçin İleri. (24) 18 Mart 1995 akşamı, Bağcılar 100. Yıl Kemalpaşa Karakolu na roketli saldırı düzenlenir. MLKP, Gazi, Ümraniye katliamını yapan polisler, bu işkenceci polis şefleri görevden alınıp yargılanmadıkları koşullarda bu katil sürülerine yönelik eylemlerin sürdürüleceği bunu, tamamen meşru, ahlaki ve zorunlu bir tavır olarak kabul ettiğini kamuoyuna duyurur. (25) Provokatörler ve başkaldırının ele başları bulunmalı, bütün ezilen ve sömürülenlere haddini bildirecek şekilde yargılanmalıdır! Gerçekleştirdiği katliamla yetinmeyen diktatörlük daha çok kan istemekte ve intikam peşinde koşmaktadır. Siyasi polisin MLKP ye odaklanan takibat ve saldırıları tırmanışa geçer. Birlik Kongresi delegelerinden Hasan OCAK, 21 Mart ta siyasi polis tarafından kaçırılır. Gözaltı, işkence ve tutuklama saldırısı genişleyerek sürer. Emperyalizmin geliştirdiği ve bütün ülkelerdeki uşaklarına empoze ettiği yurtsever, devrimci, komünist militanları, önderleri, sevilen saygın halk önderlerini kaybetme politikasının hedefi olur Gazi komutanı. Özellikle 90 lı yıllarda tırmandırılan sokak infazları, faili devlet cinayetleri ve kaybetme saldırıları ile sömürgeci faşist rejim yüzlerce ve binlerce yurtsever, devrimci ve komünisti imha etmiştir. Parti, diktatörlüğün korku dalgaları yayarak devrimci güçleri yıldırmayı, emekçi yığınları teslim almayı hedefleyen kaybetme politikasına karşı gözüpek ve direngen bir mücadele geliştirir. Parti; Onur Üyesi Hüseyin Toraman ın 27 Ekim 1991 de kaçırılıp kaybedilmesine karşı yürütülen mücadelenin deneylerine sahiptir. Fakat çok daha kapsamlı, güçlü ve inatçı bir çıkış gerekmektedir. Ocak ailesinin onurlu ve başeğmez direngen tutumu, parti güçlerinin inatçı seferberliğiyle birleşir. Parti, silahlı ve silahlı olmayan mücadele biçimlerini birlikte kullanır, tüm kuvvetleri aynı hedefe yöneltir. İşgaller, açlık grevleri, basın açıklamaları, gösteri ve protestolar; ilerici, demokrat kişi ve kuruluşları, insan hakları örgütlerini, yöresel demokratik örgütlenmeleri de harekete geçirir. Susma sustukça sıra sana gelecek şiarı geniş yığınların ve sonraki tüm süreçlerde faşist rejimle çatışan güçlerin elinde, hareketsiz yığınları mücadeleye çağıran bir çığlığa dönüşür. Polis teşkilatı, İçişleri Bakanlığı, İnsan Hakları Bakanlığı, Büyük Millet Meclisi, Başbakan, Cumhurbaşkanı kaybetme politikasına karşı mücadelenin muhataplarıdır. İlerici, antifaşist güçlerin moral ve kararlılığı gün geçtikçe yükselir. Kayıplar Kampanyası çok değişik çevrelere mal olur. Hareketin baskısı burjuva medyayı da etkiler. Kayıplar sorunu ve diktatörlüğün kaybetme politikası, siyasi gündemin merkezine oturur. Faşist rejim gitgide teşhir olur, sorumlular köşeye sıkışır. Faşizme karşı direnişin sembolü haline gelen Kayıp Anaları nın, Galatasaray daki Cumartesi oturumlarının temeli atılır. Gazi başkaldırısının, kayıpların ve MLKP isminin sembolü haline gelir Gazi Komutanı. Mücadele, kaybedilenlerin listesini gözler önüne sermiş, rejimi teşhir edip köşeye sıkıştırmış, ağır işkencelerle 26 Mart 1995 te katledilen Hasan Ocak ın cansız bedeni bulunmuştur. Hasan ı sonsuzluğa uğurlama töreni kitleselliğiyle de 46 47

görkemli antifaşist bir gösteriye dönüşür. Sıra katillerin bulunması ve hesap sorulmasındadır. On binlerin haykırdığı kaybedenlerin listesini istiyoruz sloganı, antifaşist yığınların hesap sorma yönelim ve istemini yansıtır. Parti, 1 Mayıs 1995 i, Gazi başkaldırısının yarattığı coşku ve öfke, başarılı bir siyasal saldırıya dönüştürülen kayıplar kampanyası atmosferinde karşılar. İşçi sınıfının uluslararası birlik, dayanışma ve mücadele günü 1 Mayıs, bütün alanlarda partinin kendini ortaya koyacağı, kazanılmış komünistlerin birliği mücadelesinin politik olarak test edileceği an dır. Parti, Gazi başkaldırısı, süren kayıplar kampanyası, İstanbul İşçi Kurultayı gibi güncel görevlere politik seferberlik temelinde alışılagelenden farklı bir tarzda hazırlanır 1 Mayıs a. Görkemli, coşkulu, militan ve kitlesel 1 Mayıs kutlamaları, antifaşist yığınlar arasında devrimci komünist etkinin büyüdüğüne tanıklık eder. İstanbul, İzmir, Ankara, Adana diğer alanlar ve Avrupa ülkelerinde binler partinin bayrağı altında İşçiler partiye MLKP ye şiarını yükseltirler. Birlik mücadelesinin zaferi siyasal bakımdan da önemli ve anlamlı sonuçlar vermiştir. Bunun bir yanı, yığınlar arasında yayılan sevgi ve sempati, diğer yanı, siyasi kararlılık ve büyüyen mücadele arzusudur. Politik önderlik ve mücadele tarzının, devrimci gelişmenin ihtiyaçlarını yanıtlama yönünde yenilenerek gelişmekte oluşu daha da önemli bir kazanımdır. 1 Mayıs kutlamaları, partinin devrimci hareket içinde önde gelen güçlerden biri olduğunu açığa çıkartır. Parti, emekçi kadınlar arasında devrimci çalışmanın örgütlenmesinde belirgin biçimde öne çıkar. 95 Mayıs ında toplanan Analar Kurultayı, kadınlar cephesinde elde edilen önemli bir kazanımdır. Kürdistan ve Türkiye nin değişik kentlerinden gelen güçlerle zulme ve zorbalığa karşı kadınların özgürlük çığlığı olur. Birlik Kongresi nden sonra, atomize edilip düzenlenerek, yeniden örgütlenen kuvvetler, siyasal mücadelenin ateşi içinde partileşirler. MLKP; işçi sınıfının, gençliğin, emekçi kadınların, emekçi memurların ve varoşlara yığılmış kent yoksullarının mücadelesinin ön saflarında, kapitalizme ve faşist diktatörlüğe karşı özgürlük ve sosyalizm savaşımının ileri hatlarında mevzilenir. 1995 ilk yazında öncü parti kazanılmıştır. Partinin İlanına Doğru Birlik, siyasi bakımdan da test edilmiştir. Politik önderlik ve mücadele tarzında bir sıçrama yaşanmakta, MLKP yi kuran örgütlerin düzeyi aşılmaktadır. Kendi tarihi koşulları içerisinde oluşmuş ve kendi sınırlarına gelmiş eski tarzdan kopuş ve yeni tarza sıçrayış gerçekleşmektedir. Siyasi atılımın ardından parti, siyasi başarılarını incelemek, sindirmek, maddi bir güce dönüştürmek, aynı zamanda kendi gelişimini çözümlemek, aydınlatmak ve gelişiminin sorunlarını çözmek ister. Birkaç aylık süre için parti bir ölçüde kendine döner, bakışını, dikkatini kendine çevirir. Siyasi atılımın hızı ve temposu, bazı örgütlerin dağılmasını, kimi alanlarda disiplin ve işlerliğin bozulmasını, kimi kadroların sürece uyum sağlayamayarak geri düşmesini vb. getirmiştir. Siyasi polisin yoğunlaşan saldırıları, gözaltı ve tutuklamalar, kadro kayıpları bazı boşluklar yaratmıştır. Diğer yandan aynı süreçte partinin siyasal etkisi ve saygınlığı misliyle artmış, partiye doğru bir yönelim oluşmuş, kurulan geniş ve yaygın ilişkilerin düzenlenmesi, mücadelenin öne çıkardığı yeni savaşçıların örgütlenip kadrolaştırılmaları acil çözüm bekleyen sorun ve görevler olarak kendini dayatmıştır. Durum, parti çalışmasının daha sağlam örgütsel bir temele dayandırılarak, politik çalışmanın alanının genişletilmesi, düzeyinin yükseltilmesi ve yeni politik hamle ve atılımlar için örgüt ve kadro çalışması- 48 49

nı yoğunlaştırmayı gerektirmektedir. Parti tam zamanında bu acil sorun ve görevlere yönelir. Fakat parti, aynı zamanda bu acil görevlere kilitlenmeyi etkileyen kendi gelişiminin çok acil sorunlarıyla da uğraşmak zorundadır. Her şeyden önce, artık MLKP gerçeğine dayanan, yani MLKP pratiğinin çıkardığı verilere dayalı olarak temel kadroların çözümlenmesi ve yeniden konumlandırılması hem olanaklı hem de gereklidir. Çünkü, başlangıçta olanaklı olan tek şey yapılmış, kadro düzenlenmesinde gruplar döneminin verileri ve kadro değerlendirmeleri esas alınmıştır. MLKP-K yı MLKP yapan devrimci pratik, bunu tamamen geçersiz hale getirmiştir. Artık MLKP, tüm kadrolarını kendi pratiği içinde çözümleme olanağına sahiptir. Ana güçler MLKP lileşme yoluna girmiş olmakla birlikte, saflarda eskiden kopmakta kararsızlık gösteren, MLKP lileşemeyen, birliği özümsemeyen kadroların varlığı ve bunların yarattığı sorunlar, diğer önemli bir gerçek, partinin gelişiminin bu dönemin özgün çarpıcı sorunu olarak açığa çıkmıştır. Parti, bir yandan gerçekleştirdiği siyasi atılımın ortaya çıkardığı, diğer yandan da kendi iç gelişiminin sonucu olan görevleri hallederek ve sorunlarını çözerek ilerler, gelişir. Bu koşullar altında çıkan istifacılar sorunu, birliğin özümsenemeyişinin görüngülerinden birisidir. Dengeci, idareci kadro politikası izlendiği gerekçesiyle istifa eden, ama gerçekte kendilerini parti safları dışına atan iki yönetici, tasfiyeci eylemleriyle önderliği ve partiyi krize sürüklemeye çalışmışlardır. Kendilerini partiden tasfiye etme yoluna sapanlar, her şeyden önce MLKP-K nın kadro politikasının bir ölçüde eskinin devamı olmasının kaçınılmazlığını anlayamamışlardır. Birlik mücadelesinin kazanımı olan MLKP-K, ancak kendi pratiği zemininde özgün kadro politikasını geliştirebilirdi. Kadrolara ilişkin eski veri ve değerlendirmelerin başlangıç kabul edilmesi gerekli ve zorunludur. MLKP-K nın inşasının bu ilk döneminin özel ve özgün koşullarını ve sorunlarını anlama, bunları çözme yeteneği gösteremeyenler, bizzat bu dönemin sorunlarının bir parçası haline gelmişlerdir. (26) İstifacılar, geliştirilen siyasi atılımdaki değerli katkılarına karşın MLKP lileşememişlerdir. Kongreden başlayan yabancılaşmanın ürettiği tasfiyecilik kendini, önderlik çalışmalarında boykotçu, dayatmacı tutumlarda gösterdiği gibi, sorumluluk alanlarında organların işletilmemesi, bazı çalışma alanlarının ihmali ve parti hukukunun ihlali vb. biçimlerde de göstermiştir. Tasfiyeci istifa eyleminin siyasi arka planında, MLKP-K ile ilişkilerindeki kararsızlık durmaktadır. İdeolojik açıdan ise aydın bireyciliğinin tezahüründen başka bir şey olmayan, kadro ve örgütlere güvensizlik esastır. Onlar, MLKP-K nın sahip olduğu potansiyeli görseler bile kavrayamamışlardır; yönetici kadrolara karşı peşin hükümlerini, önyargılarını, antipatilerini kontrol altında tutmayı, yenmeyi başaramamışlardır, duygu ve eğilimlerine teslim olmuşlardır. (27) Bu kadrolar, içerisine sürüklendikleri yabancılaşmayı yeni sorunların kendileri için tatmin edici olmayan çözümleri karşısında yeniden üretmişlerdir. Memnuniyetsizlik, kendi görüş açılarından durumun değişebileceğine dair umutsuzluğa dönüşmüştür. MLKP- K dan kopuşu somutlaştıran tasfiyeci istifa eylemi bu umutsuzluğun, çözümsüzlüğün şimdilik doruk noktasını ifade etmektedir. İstifacılar sorunu, birliği içerden test eden niteliği nedeniyle oldukça önemlidir. Birlik, bu sınavdan sadece başarıyla çıkmamış, aynı zamanda güç almış, çeliğine su vermiştir. Parti hukukunu ve parti tarzını yerleştirmenin bir aracına dönüştürülmüştür. İstifacıları hiçbir partili izlemez. Onlar da izlenmeleri yönünde istek ve çaba göstermezler. Bu bir yandan parti programı, tüzüğü ve çizgisi temelinde güçlü irade birliğini, Birlik Devrimi nin özümsendiğini, diğer yandan da tasfiyeci istifa tutumunun, aktörlerinin kafasında bile politik-ahlaki meşruluk kazanamadığını gösterir. Tüm verilerin gösterdiği gibi örgütsel yaşamda yeni bir dönem başlamıştır. Konferansımız bir yönüyle gruplar dünya- 50 51

sıyla son bağı temsil eden Kuruluş nitelemesinin ömrünü doldurduğunu ilan ederek MLKP önderliğinin yeni dönem analizini de kesinleştirmiştir. (28) Genelde tek tek kadroların eskiden kopuşmakta, kendini yeniden şekillendirmede zorlanmaları biçiminde açığa çıkan MLKP lileşememe olgusu, yurtdışı örgütlerinde daha farklı bir nitelik ve biçimde tezahür eder. Bir dönemin sona erdiğini ilan eden saptama ve çözümlemeler ile geliştirilen çizgide MLKP lileşemeyen kadrolara karşı başlatılan zorlayıcı ve dönüştürücü mücadele, birliğe boyun eğmiş, ama asla benimseyip içselleştirmeye yönelmemiş, bundan da öte muhtemel bir başarısızlık üzerine hesaplarla pusuya yatmış, hoşnutsuzluk ve memnuniyetsizlik üreterek bozgunculuk yaymayı iş edinmiş, çürümekte olan parti aleyhtarı unsurların üzerine gidilir, yurtdışı örgütlerinde birikmiş cerahat patlatılır. Önderliğin hücum işareti, yurtdışı örgütlerinin çürümeye karşı, devrimci ayağa kalkışını başlatır. Yurtdışı örgütleri ve kadrolar, oportünist çürümeye karşı geliştirdikleri büyük mücadele içerisinde partiyi devrimci temelde kurarlar. Mücadele, Konferans ve sonrasında sürer ve başarıya ulaşır. 1. Konferans ve parti ilanı hazırlığı görevlerinin bir boyutunu TKP/ML-YİÖ ile birlik çalışmaları oluşturur. Yürütülen tartışmalar ve süregelen çalışmaların olgunlaştırılması ve amacına ulaştırılması hedeflenmektedir. Parti tarzının, politik önderlik ve mücadele tarzının devrimci pratik içinde açığa çıkan unsurlarının belirginleştirilmesi, düşünsel bakımdan işlenerek aydınlatılması, partinin teorikideolojik, siyasi ve örgütsel çalışmaların başlıca cephelerinde ve belli başlı alanlarında katedilen mesafenin, elde edilen başarı ve ilerlemelerin, eksik ve kusurların, başarısızlıkların incelenmesi Konferans hazırlıklarının ve partileşmenin ilerletilmesinin gerekleri olarak ele alınır. Ön değerlendirmelerin oluşturduğu zeminde tartışılır. TKP/ML-YİÖ İle Birlik Çalışmaları TKP/ML-YİÖ, 89 da başlayan komünistlerin birliği mücadelesine ilgi ve yakınlık duyar. TKP/ML-YİÖ nün ve muhataplarının birbirine yaklaşımı zamanla gelişir. Bununla birlikte, gerek kendisinin somut birlik mücadelesine doğrudan katılma yönündeki çabaları, gerekse de birlik mücadelesi yürüten örgütlerin onu birlik mücadelesine katma çabaları zayıf ve sınırlı kalmıştır. Aşağı yukarı zamandaş bir gelişme yaşanır. TKP/ML-YİÖ nün komünist harekete ilişkin değerlendirmelerini ve birlik sorununa yaklaşımlarını geliştirme çabasına girer. Diğer yandan birlik mücadelesi yürüten örgütler TKP/ML-YİÖ ye ilişkin değerlendirmelerini tartışırlar. BODT den sonra, daha yakın ve düzenli ilişkilere yönelinir. Birlik Planı, BK gündemine ilişkin tartışma ve hazırlıklar, çıkan sorunlar vb. konularda TKP/ML-YİÖ bilgilendirilir. TKP/ML-YİÖ nün BK öncesinde yürütülen birlik çalışmalarına katılma istemine karşın, TKİH ve TKP/ML Hareketi, Birlik Kongresi hedefine bağlı yürütülen birlik çalışmasına katılmasını olanaklı kılacak ortak bir irade oluşturamadıkları için, TKP/ML-YİÖ ile birlik sorunu Birlik Kongresi sonrasına (29) bırakılır. Fakat, TKP/ML-YİÖ ile birlik, çözülmek üzere ele alınması gereken güncel politik bir sorun olarak değerlendirilir. TKP/ML-YİÖ, süregelen birlik çalışmalarının BK de başarıyla sonuçlandırılmasını onaylar. TKP/ML-YİÖ ile 3. Konferans hazırlıklarına bağlı olarak, devrimin tipi, iktidarın özü ve komünist hareketin geçmişine ilişkin görüş ayrılıkları bulunan önemli sorunlar, kendi formlarında hem esas, içerik bakımından hem de birlik sorunu bakımından tartışılır. Olanaklı olduğu ölçüde ortak çalışmaların ve eylem birliklerinin içinde yakınlaşmanın geliştirilmesi yönelimi, ilişkilerin diğer boyutudur. 52 53