Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek"

Belgin Gülistan Karaduman
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek Prof. Dr. Sadi Çaycı Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk AD Öğretim Üyesi Ankara 1

2 Giriş İlk soru: Ne durumdayız? Neden? Sebepler ve sonuçların çözümlenmesi gereği. Sebepler değişmedikçe, sonuçlar da değişmez. Batı Ortadoğu temel fark: Akıl, bilgi, deneyim ve kurallara uymak yerine, kendi kuralını kendi koyma kültürü. 2

3 Giriş Temel sorun: Hukuk hukuk devleti hukukun üstünlüğü kavramlarını bilmek yetmiyor, anlamak, özümsemek ve uygulamak da gerekli. Türkiye - durum: Bizzat Sn. Cumhurbaşkanı nın ifadesine göre, Anayasa da yer alan hükümlerin dışında, fiili bir yönetim düzeni oluşturulmuş bulunması. Karşılaştırınız: Paralel yapı, derin devlet söylemleri. 3

4 Türk Devrimi 19 Mayıs 1919 da başlayan Türk Devriminin hedefi, Türk toplumunun, çağdaş uygarlık düzeyini aşması, geçmesi olarak ifade edilir. Türk Devriminin rehberi ise, akıl ve bilgi olacaktır. Güncel koşullarda çağdaşlık, çoğunlukçu değil, çoğulcu demokrasi; insan hakları, hukukun üstünlüğü, küreselleşme, Devletlerin karşılıklı bağımlılığı, insan odaklı siyaset ve kamu yönetimi anlayışı olarak açıklanabilir. 4

5 Türk Devrimi Önemli bir sorun, tüm bu çerçevede, Türkiye nin Dünya daki güncel yerinin konumunun belirlenebilmesidir. Bunun en somut göstergeleri, belli konulara özel, uluslararası istatistiklerde bulunabilir. Bu bulguların sevinilecek bir durumda olmadığı, basit bir araştırma sonucunda bile anlaşılabilir. 5

6 Türkiye: Demokrasi Tarihi : Cumhuriyet in kuruluşu : CHP - demokrasiye geçiş : Demokrasinin tek parti hükümetince kötüye kullanılması : Asker ağırlıklı, güvenlik odaklı devlet. 6

7 Türkiye: Demokrasi Tarihi : Demokrasinin tek parti hükümetince tekrar kötüye kullanılması : Tek parti hükümetince ordunun, yargının, polisin ve üniversitenin halli : Ordu, yargı, polis ve üniversite kendisine hallettirilen Cemaat in halli Devam: Türk Devriminin ve hedeflerinin hemen bütünüyle unutturulması, Türkiye Cumhuriyeti nin bir Ortadoğu ülkesine dönüştürülmesi çabaları; sonuçta Devletin ve toplumun hem iç, hem dış güvenliğinin ciddi erecede bozulması. 7

8 Türkiye: İç Güvenlik Sorunları 1. Devlet din ilişkileri: Diyanet İşleri Başkanlığı nın konumu. Örnek: Salgın hastalık döneminde Sağlık Bakanlığı ile farklı görüş ifadesi. 2. Milli eğitim - din öğretimi ve eğitimi ilahiyat fakültelerinin konumu işlevi: Hangisi üstün / öncelikli olacak? Karmaşa. 3. Devlet üniversite ilişkileri: Devletin ve toplumun bilgi ihtiyacı ve talebi yok. Herkes zaten herşeyin en iyisini biliyor ve uyguluyor (!). 4. Seçilmiş (siyaset) atanmış (kamu yönetimi) ilişkileri: Görevini yapan trafik polisinin bir milletvekili karşısında bir statüsü yetkisi olamaz (!). 8

9 Türkiye: İç Güvenlik Sorunları 5. Devlet toplum ilişkileri: Protokol kavramının olumsuz etkisi. Halkından kopuk kamu yönetimi. Kamu yönetiminde kayırma / ayırımcılık eğilimleri. 6. Sivil asker ilişkileri: Siyaset belirleme, askeri yetenek hazırlıklar, fiili harekat ve savunma sanayii ilişkilerindeki sorunlar. 9

10 Türkiye: İç Güvenlik Sorunları 7. Kamu harcamalarının mali denetimi: Sayıştay ın etkinliği - hesap verilebilirlik bağlamındaki zafiyet. 8. Hükümet yargı ve basın ilişkileri: Basın örgürlüğünün, demokrasilerde vatandaşın bilme ve sorgulama hakkının, yargının bağımsızlığının ve tarafsızlığının öneminin gözardı edilmesi; herkesin, kendi davasının aynı zamanda yargıcı olabileceğini düşünmesi. 10

11 Anayasa Düzeninin Korunması Sorumlu unsurlar: Devlet. Hükümet. Kamu yönetimi. İllerin idaresi. Yerel yönetimler. En büyük tehdit: Demokrasinin ve hukukun, seçim sonuçlarına indirgenmesi; o da, işbaşındaki hükümeti olumsuz etkilemediği sınırlamadığı sürece. 11

12 Anayasa Düzeninin Korunması Karşı önlem sorumluluk denge unsurları: Hükümete karşı siyasi partiler. Hükümete karşı basın. Düşünce kuruluşları. Sivil örgütlenmeler: Dernek vakıf platform. Üniversite. Yargı. 12

13 Güncel Durum: Toplumun ve Siyasetin Bölünmüşlüğü Laik İslamcı. Alevi Sünni. Türk Kürt - Ermeni Rum İnce ayırım: Farklılıklar doğal; ötekileştirme ve dışlama gayrımeşru. 13

14 Siyaset ve İdeoloji Siyasete ideolojik yaklaşımlar: Sihirli reçetecilik. Örnek: Milliyetçilik, İslamcılık, Ulusalcılık, Liberalizm İnce ayırım: Teori - pratik. Uygulama gözlem: Kutsal tartışılamaz kavramlar - değerler sistemi yaratarak önererek seçmenin oyuna talip olmak; hükümet olunduğunda da, bu kavramları, sınırsız sorgulanamayan tartışılamayan ve sürekli bir güç sahibi olmak için kullanmak arzusu - stratejisi. Atatürk: Hayatta en hakiki mürşit, ilimdir, fendir Ben size hiç bir dogma bırakmıyorum. 14

15 Anayasal Düzen: Durum Kuvvetler ayrılığı ilkesinin fiilen askıya alınması. Sn. Cumhurbaşkanı nın, Devletin yapısının ve işleyişinin fiilen değiştiğine ve dönüştüğüne ilişkin açıklaması. Yürütme: Yasalarda öngörülen yetkilerin, karşıt görüşleri hareketleri kurumları ve bireyleri susturmak bastırmak maksadıyla kötüye kullanıldığı kanaatinin yaygınlaşması. 15

16 Eğitim Bilim Kültür: Durum Osmanlıcılık. Son iki yüzyıllık tarihi ve olayları, Batılılaşma çabalarının neden, etki ve sonuçlarını anlamamakta direnmek. Anadolu kültürünün derinliğini ve önemini, bu kültürün, Türk toplumunun ortak paydası olmasının anlamını ve önemini anlamamakta direnmek. 16

17 Çözüm Süreci / Açılım Çözüm: TBMM + halkoylaması. Çözümsüzlük: İç güvenliğin daha da kötüleşmesi olasılığı. 17

18 Çözüm: Olağanüstü Yönetim Usulleri? Sınırlar: Milletlerarası hukuk insan hakları hukuku milletlerarası ceza hukuku, Anayasa. Kanunlar ve uygulama. İller İdaresi Kanunu. PVSK. 18

19 Çözüm: Olağanüstü Yönetim OHAL. Sıkıyönetim. Usulleri? Seferberlik ve savaş hali. Değerlendirme: Geçmiş dönemlerde, siyasal nedenlerle yapılan bir dizi değişiklik sonucunda, bu kanunlar arasında esaslı bir fark bırakılmadı. Bu nedenle, sıkıyönetim bile ilan edilse esaslı bir fark söz konusu olmaz. Bu yöntemler sorunun çözümü için yeterli değil. Ancak tamamlayıcı destekleyici olabilir. 19

Benzer belgeler

Türkiye nin Milli Güvenliği: Durum ve Gelecek

Türkiye nin Milli Güvenliği: Durum ve Gelecek Prof. Dr. Sadi Çaycı Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü 07/11/14 1 Dünya: Jeopolitik Anormallikler 07/11/14 2 ABD - Türkiye Asimetrik