ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI TEM Z VE YAfiANAB L R B R ÇEVRE Ç N YAfiANAB L R B R DÜNYA Ç N VAK T GEÇMEDEN, HEMEN fi MD : ÇEVRE B L NC! Teflekkür Uluslararas INEPO Jüri Üyeleri Ulusal INEPO Jüri Üyeleri Inepo ya Kat lan Ülkeler Inepo ya Kat lan Okullar Sponsorlar ve Aktiviteler Çevre Ödülleri Bas nda INEPO Medyada INEPO Dünya Hepimizin INEPO 2008 Çevre Bas n Ödüller Adaylar Projelerin Listesi INEPO nun Tarihçesi Projeler 02 03 04 05 06 07 08 10 14 16 20 22 28 32 37 40 48 49 1
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YADI Dünyan n her taraf ndan gelen de erli ve seçkin gençler! Renklerimiz, dillerimiz, dinlerimiz farkl olsa da hepimiz ayn dünyada yafl yoruz. Ancak dünyadaki su, hava, toprak s n rs z de il. Maalesef insano lu bitmeyecek sand bu kaynaklar n de erini, kaybetmeye bafllad zaman anlam flt r. Tehlikenin çok büyük boyutlara geldi i görülmüfl ve belirli önlemlerin al nmas gere i duyulmufltur. Yaflan labilir bir dünya için geç kalmadan hepimiz birey olarak üzerimize düfleni yapmal, geliflmifl bir çevre bilincine sahip olmal y z. Gelece imizin teminat olan siz gençleri böyle duyarl görmek, beni yar nlar ad na umutland r yor. Denizin, atmosferin, topraklar n, ormanlar n tükenmez olmad n gören insano lu, çevre kirlili inin s n r tan mad n ve bütün ülkelerin ortak meselesi oldu unu görmüfltür. 5 Haziran bütün dünyada ve ülkemizde Dünya Çevre Günü olarak kutlanmaktad r. Asl nda çevre; bir gün, bir hafta olarak de erlendirilip gündem oluflturacak bir olgu de ildir. Çevre insan hayat n n her alan nda ve her an nda süreklilik arz etmektedir. Gençlerin bir y l boyunca haz rlanarak çevre konusuna hassasiyetlerini yans tan projelerle ifltirak ettikleri Çevre Olimpiyat, gençlere her günün "Çevre Günü" oldu u bilincini yerlefltirmeye çal flmaktad r. Gelece in dünyas n n daha yaflan labilir olmas için, bu projelerden bilim kurumlar n n fevkalade istifade edip, bu çocuklara sahip ç karak f rsatlar verece ini inan yorum. Gençlik, insan n en güçlü, en sa l kl ve en verimli oldu u devredir. Bu sebeple çok iyi de erlendirilmesi gerekir. Biz çevreye olan duyarl l m z yapt m z çal flmalar ve siz de erli gençlere verdi imiz desteklerle gösteriyoruz. Çal flmak hayat, düflünmek fl kt r. Bu yar flmaya kat larak çal flmalar n paylaflan bütün çocuklar m zla gurur duyuyoruz. Önemli olan çocuklar m za çevre kültürü ve çevre bilincini küçük yafllarda afl layabilmek; bunu yapabilirsek Türkiye'nin gelece i bugünkünden çok daha güzel olacakt r. Böyle mükemmel bir organizasyonu tertipleyen baflta Fatih E itim Kurumlan'n n de erli kurucular n, sayg de er hocalar n ve bu projede çal flmalar yla güzel eserler ortaya koyan sevgili ö rencileri, bu olimpiyat n projelerini inceleyen de erli jüri üyelerini ve bütün çevre dostlar n, kutluyor muvaffakiyetler diliyorum. Olimpiyat'ta belki yaln zca dereceye girenleri mükâfatland raca z ama ben bu projeye kat lan tüm kat l mc lar yürekten kutluyorum. Bu projede yer alan bütün çocuklar m z n yapt klar çal flmalar her türlü takdirin üstündedir. Onlar, gelece in dünyas n n parlayan y ld zlar olarak büyük hizmetlerde bulunarak, alk fl çoktan hak etmifllerdir. Bütün kat l mc lara baflar lar diliyor bilim dünyas na katk lar n zdan dolay flükranlar m sunuyorum. Prof. Dr. Veysel ERO LU Çevre ve Orman Bakan Dear distinguished young people from all over the world! live in the same world although our languages and religions are different. However, the water, air and soil in the world are not limited. Unfortunately, human beings became aware of the value of these resources that they thought would never end when they started to lose them. It was seen that the danger reached great dimensions and people felt that it was necessary to take certain measures. We should do our best as individuals for a livable world without delaying and we should have a developed environmental consciousness. It makes me hopeful to see you, the insurance of our future, to be so sensitive about the environment. Human beings saw that the atmosphere, soil and forests were not inexhaustible and that the environmental pollution did not have any limits and that it was a common question of all countries. 5th of June is celebrated as World Environment Day in Turkey and all over the world. As a matter of fact environment is not a phenomenon to be evaluated and discussed only for a day or week. It is something that is ever present in the life of human beings. The Project Olympiad that young people take part in with their projects reflecting their sensitivity towards the environment that they prepared throughout the year aims to make young people conscious that each day is the environment day. I believe that the science institutions will make use of these projects and provide these young people with opportunities in order to make the future world more livable. Youth is a period in which human beings are the strongest, healthiest and the most productive. Therefore it is necessary to make use of it. We show our sensitivity towards the environment with the actions we take and with the support we give you, the young people. To work is of life and to think is of light. We are proud of all of the young people who took part in this competition and shared their work with other people. What is important is to give children the environmental culture and consciousness when they are very young; If we can do it, the future of the world will be much better than today. I would like to congratulate everybody especially the founders, teachers of Fatih Educational Institutions, the students who exhibited their works, the jury members that evaluated the projects and the friends of the environment and I wish everybody success. In the Olympiad only some of the students will be rewarded but I congratulate all of the participants. All of the projects that the students prepared are beyond any appreciation. They have already deserved applauses as the shining stars of the future. I wish all of the participants success and thank them for their contribution to the world of science. Prof. Dr. Veysel ERO LU Minister of Environment and Forestry 2
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI YAfiANAB L R B R DÜNYA Ç N Rahat yaflama arzusu ve bitmek tükenmek bilmeyen isteklerle örülü bir hayat n a lar na tak lan 21. yüzy l insan, tabiat tasarruf etmede belli dengeleri koruyamay nca, evrensel boyutta bir çevre sorunu ile karfl karfl ya kalm flt r. Sorunun evrensel olmas, global anlamda bir çevre bilincine gidilmesini zorunlu k lm flt r. nsanlar bugün daha net anlad lar ki: Hepimiz ayn gemideyiz. Tek bir yaflam alan m z var. Buna sahip ç kmak da hepimizin görevidir. Bu bilinçle, INEPO Çevre Proje Yar flmas, kez ülkemizin genç çevre gönüllülerini bir araya getiriyor. Bilim adamlar n n önümüzdeki 100 y l içerisinde öngördükleri, s cakl n artmas yla deniz seviyesinin yükselmesi sonucu meydana gelebilecek iklim de ifliklikleri; g da temin etmede büyük s k nt lar çekilebilece i yönündeki tahminleri; ozon tahribat yla baflta cilt hastal klar olmak üzere insanda görülmesi beklenen de iflik rahats zl klar; yine tar mda meydana gelebilecek ürün verimlili inin azalmas ; bugün yaflanan küresel s nman n %50'sinin tropikal ormanlar n ortadan kald r lmas ndan kaynaklanmas gibi ilmi tahmin ve beklentiler, tamamen insan kaynakl olumsuzluklard r. Bu olumsuzluklar n giderilmesine kay ts z kal nmamal d r. Fatih E itim Kurumlar n n madden ve manen destekledi i INEPO Çevre Proje Yar flmas, ayn zamanda bilim adamlar n n gelece e ait karamsar öngörülerini, yaflanabilir bir çevreye dönüfltürmeye yönelik at lm fl önemli ad mlardan birisidir. Bu yar flman n kat l mc lar olan genç beyinleri, dünya çevre miras na katk lar ndan dolay kutluyorum. Bugünün genç nesli, gelece i kurmakla da yükümlü oldu undan, omuzlar na ald sorumluluk çok a rd r. Çevre koruma bilinci kazanm fl ve çevre kültürü ile yo rulmufl, çevreyi korumakla ilgili bilgiler ile donanm fl siz ayd n gençlerimize, eme i geçen e itimcilerimize, bu organizasyona destek veren devlet büyüklerimize ve sponsorlar m za teflekkür ediyorum. Yaflanabilir bir dünya, gelece e yap lacak en büyük yat r md r. shak fiah N Fatih E itim Kurumlar Genel Müdürü FOR A LIVABLE WORLD The people of 21st century have a tendency to live in comfort and with endless desires but they caused serious problems for global environment. It led to a common sense of environment. All the nations concluded that we are all in the same ship and we have only one common habitat. It is our common responsibility to save it. For these reason the 16th INEPO provides an atmosphere for young people to come together under this issue. There are some dangers waiting ahead of us in the following 100 years; global warming and the increase at the level of the seas, climate change problems lack of food, ozone destruction and its effects on human body, decrease in soil fertility. 50% of global warming is caused by eliminating tropical forests. These are all human centered. We should pay attention to overcome these problems. Fatih Educational Institutions initiated and supported INEPO and it led scientists to believe that we will have a livable world in the future. I congratulate all the participants for their support for the environment. They have an important responsibility to carry to the next generations. I would like to thank to these young people who are aware of their responsibility for the environment and their teachers. SAK fiah N Fatih Education Institution President 3
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI VAK T GEÇMEDEN, HEMEN fi MD : ÇEVRE B L NC! Fatih E itim Kurumlar olarak kez ülkemize ve tüm dünyaya, çevre için sesleniyoruz. Bütün gayretimiz ve çabam z, bize emanet edilen dünyam z, do al güzelliklerini daha fazla kaybetmeden gelecek nesillere teslim edebilmek içindir. Madem bu dünya bizim, yaflan r hale getirmek de hepimizin görevidir. Çölleflen topraklar, kirlenen hava ve sular, evsel ve sanayi at klar çevreye gönül vermifl insan m z için art k kabus oldu. Asl nda bu tehlike tüm insanl tehdit ediyor. Gelece imizi kurtarma ad na çevre ve bilim afl gençlerimiz ve onlar n fedakâr ö retmenleri 16 y ld r girdi imiz bu yolda bizi yaln z b rakmad lar. Çevreyi güzellefltirme ve dünyam za nefes ald rma ad na yüreklerini, emeklerini ortaya koydular. NEPO onlarla dünyada çevre ad na ses getirir oldu. Gençlerin çevre konusundaki duyarl l bizim gelece e ait umutlar m za güç kat yor. Bu y lki ulusal yar flmam zda her zamankinden daha fazla bir ilgi ve alaka ile karfl laflt k. lk baflvurularda hepsi birbirinden güzel befl yüzü aflk n proje geldi. Gönlümüz isterdi ki gelen bütün projeleri yar flmaya koyal m. Ancak imkânlar m z 130 proje seçmeye elverdi. lgi gösteren tüm genç arkadafllar m za gönülden teflekkür ediyorum. Çevre ad na ç kt m z bu yolda her zaman yan m zda olan, Çevre ve Orman Bakanl m za, Milli E itim Bakanl m za, Fatih Üniversitesine, ana sponsorumuz Bankasya yetkililerine, bas n yay n kurulufllar na ve bize destek olan çevre gönüllülerine teflekkür ediyorum. Çevre ad na önümüzde iç karartan tablolar olsa da henüz vaktin geçmedi ine inan yorum. Ülkemiz ve tüm dünya insanlar na çevre bilinci ad na NEPO ve emsali çal flmalar n say s n n artmas n diliyor, tüm kat l mc lara ve de erli jüri üyelerimize baflar lar diliyorum. Kemal PEHL VAN Özel Fatih Fen Lisesi Müdürü We call our country and the world as Fatih Educational Institutions to care for the environment for the 16th time. All of our efforts aim to hand over the world that is entrusted to us to the future generations without making it lose its natural beauties. Since we live in this world, it is our duty to make it a livable world. Lands that are being transformed to deserts, polluted air and water, domestic and industrial wastes have become a nightmare for the people who care the environment. As a matter of fact, this danger threatens all of the human beings. Young people who love the environment and science and their self-sacrificing teachers have not left us alone in our efforts to save our future for 16 years. They exerted great efforts and worked hard in order to beautify the environment and make the world to breathe. INEPO became very effective in the world thanks to them. The sensitivity of the youth towards the environment strengthens our hopes for the future. This year there was a lot more interest in the national part of the competition than the previous years. We received more than 500 applications. We wanted all of them to be exhibited but we could only choose 130 projects. I would like to thank all of the young people who applied. I would also like to thank the Ministry of Environment and Forestry, Ministry of National Education, Fatih University, our main sponsor, Bank Asya, media and environment volunteers who supported us and who were always with us in our pursuit. I believe that it is not still too late for the environment in spite of the gloomy situation. I hope that INEPO and similar organizations will increase for the benefit of the environment consciousness in our country and in the world and wish all of the participants and the jury members success. Kemal PEHL VAN Fatih Science High School Principal 4
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI TEM Z VE YAfiANAB L R B R ÇEVRE Ç N FOR A CLEAN AND INHABITABLE ENVIRONMENT De erli Çevre Dostlar, Bank Asya olarak, Fatih Koleji nin geleneksel hale getirdi i ve bu y l onalt nc s düzenlenen Uluslararas Çevre Proje Olimpiyat na destek olmaktan büyük gurur duymaktay z. Bank Asya, çevre konusunda genç kuflaklar bilinçlendirmeye yönelik bu organizasyonun ana sponsoru olarak, e itime ve çevreye verdi i önemi bir kez daha ifade olana bulmufltur. Gelecek kuflaklara b rakaca m z en güzel miras, temiz ve sa l kl bir do ad r. Ancak ne yaz k ki, dünyam z n toprak, su ve hava gibi kaynaklar, geliflen sanayi ve artan insan nüfusu taraf ndan afl r ve dikkatsizce kullan ld için tükenmekte, kirlenmekte ve kullan lamaz hale gelmektedir. Ekolojik Sistemin bir bütün teflkil etti ini bugün hepimiz biliyoruz. Ekolojik dengedeki herhangi bir bozulman n, bölgesel çapta da olsa, di er bölgelere ve nihayetinde tüm sisteme etkisi kaç n lmazd r. flte bu gerçe in görülmesiyle, çevre sorunlar zamanla bireyleri, toplumlar ve devletleri de aflarak evrensel bir konu haline gelmifl, bu sorunlara uluslararas platformlarda çözüm aranmaya bafllanm flt r. flte INEPO Uluslararas Çevre Proje Olimpiyat, k sa sürede bu platformlardan biri haline gelerek gurur kayna m z olmufltur. Dünya gençlerini hedef alarak onlar çevre konusunda daha duyarl hale getirmeyi kendine misyon edinen INEPO, gençleri çevre problemleri karfl s nda somut çözüm önerileri getirmeleri konusunda teflvik etmektedir. Dünyan n dört bir yan ndan gelen çevreci gençlerimiz, do al hayat korumaya yönelik projeleriyle, çevre bilinci ni gelecek kuflaklara da tafl yacaklar n n ilk sinyalini vererek gelecek ad na bizleri umutland rmaktad rlar. Projeleriyle bu organizasyona kat larak gelece imize sahip ç kan tüm çevreci gençlerimizi can- gönülden kutluyor ve baflar lar n n devam n diliyorum. Unutmayal m ki, temiz ve yaflanabilir bir çevre tüm canl lar n hakk d r. Ünal KABACA Genel Müdür BANK ASYA Dear friends of environment, We are, as Bank Asya, proud of supporting the International Environment Project Olympiad which Fatih College organizes every year and which will be held for the 16th time this year. Bank Asya has an opportunity to show the importance it gives to education and environment by being the main sponsor of such an organization which aims to make the young generations sensitive about the environment; the most useful thing that we are going to hand down to the future generations is a clean and healthy nature. Unfortunately the resources of the world like earth, water and air are being used unconsciously by the developing industry and increasing human population. Therefore it is increasingly being polluted and will soon be unusable. We know that the ecological system is complete. Any corruption in the ecological system even in a small region will affect other regions and in the end whole system. Seen in this light, the environmental problems have become an international issue and solutions to these problems are searched at international platforms. INEPO has become one of these platforms in a very short time. INEPO encourages the young people to produce solutions by aiming to make young people more sensitive about environment. Our environment friendly participants coming from all over the world with their projects about protecting the nature are signaling that they are going to teach environmental consciousness to next generations and making us to be hopeful about their future. I congratulate the participants and wish them success. I hope they will not forget that every living thing deserves a clean environment. ÜnaI KABACA General Director Bank Asya 5
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI TEfiEKKÜR / THANKS ÇEVRE VE ORMAN BAKANLI I Prof.Dr. VEYSEL ERO LU - Bakan Prof.Dr. HASAN ZUHUR SARIKAYA - Müsteflar ENVER KURGUN - E itim- Yay n Daire Baflkan Doç. Dr. MEHMET EM N B RPINAR - stanbul Çevre Müdürü SMA L ÜZMEZ - stanbul Orman Bölge Müdürü M LL E T M BAKANLI I Doç. Dr. Hüseyin Çelik. B. B. Dr. Mimar Kadir TOPBAfi FAT H ÜN VERS TES Prof.Dr. O UZ BORAT - Rektör SÜLEYMAN T FT K - Genel Sekreter Yrd. Doç.Dr. SAM GÖREN - Çevre Mühendisli i Bölüm Bfl. ARDA ÖZDEM R - Bas n ve Halkla liflkiler Müd. BANK ASYA ÜNAL KABACA - Genel Müdür AYHAN KESER - Genel Müdür Yard mc s Ç DEM BELGUTAY - Reklam Müdürü MURAT ÜREKL - Reklam Servisi TGRT HABER Mehmet SOYSAL - Genel Yay n Yönetmeni Murat ARVAS - Haber Müdürü C HAN HABER AJANSI Bülent KORUCU - Genel Müdür Özcan KESER - Haber Programlar Direktörü MEHTAP Murat Keskin (Genel Yay n Yönetmeni) ANADOLU AJANSI Dr. Süleyman Hilmi (Genel Müdür) KRAL TV Alp Tan r (Genel Müdür) KANAL 7 ve RADYO 7 Zekeriya Karaman (Yönetim Kurulu Baflkan ) fiule Kartal - (Halkla liflkiler Müdürü) ZAMAN Ekrem DUMANLI - Genel Yay n Müdürü BUGÜN GAZETES Selahattin Sad ko lu (Genel Yay n Yönetmeni) Neslihan Töreli (Halkla liflkiler Müdürü) KANAL-A Bedrettin U UR - Haber Müdürü TÜRK YE Nuh Albayrak (Genel Yay n Müdürü) Aziz Çumurcu (Ekonomi Müdürü) EKOLOJ Prof Dr. Zafer AYVAZ - Editör HA Fevzi Karaman (Genel Müdür) smail Ball (Genel Müdür Yard mc s ) SAMANYOLU HABER Ahmet Böken (Genel Yay n Yönetmeni) fiemsettin Efe (Program Müdürü) STAR GAZETES Mustafa Karaalio lu (Genel Yay n Yönetmeni) P nar Bahçekap l - (Reklam Koordinatörü) 6
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Yrd. Doç. Dr. Mustafa Petek AB D fl Uzman Prof. Dr. zzet Öztürk Prof. Dr. Osman Özsoy Doç. Dr. Barik Salih Yük. Müh. Selçuk Berksan Yrd. Doç. Dr. Yunus Karaca Yrd. Doç. Dr. Sami Gören Memduh Akkufl P nar Savg Yrd. Doç. Dr. Mustafa Petek (Bflk) Eski Çevre ve Orman Bakan m z Ödül Töreninde Milli E itim Bakan m z Ödül Töreninde ALBANIA ALBANIA AZERBAIJAN BELARUS BRAZIL Burkina Faso Egypt Georgia Germany INDIA INDONESIA Iraq Jordan Kazakhstan KOSOVA LATVIA MEXICO MEXICO PAKISTAN Philippines Philippines SADIK Ç DEM BURÇAK AYDIN Muhammet Ali Kucuker Dr. Ivan Russkikh DALVA INÊS DE SOUZA Recep Pendik Dr. Lily Bishay Irina Bejanidze Mark Mueller-Geers M. AKIF ERDO AN ISMAIL GURBUZER Mohammad Aziz Dr.Nabil Al_Smadi BAYRAM KENCI HATICE DUMAN Velga Kakse Manuel Guevara Huerta Prof. Dr. Julio Vargas Medina BAYRAM ALTINISIK Zenaida Sadsad Noel Diaz Republic of Korea Republic of Macedonia Republic of Moldova Republic of Moldova ROMANIA ROMANIA ROMANIA RUSSIA RUSSIA Slovak Republic TAJIKISTAN TURKEY Turkmenistan Ukraine Ukraine USA USA VIETNAM Russian Federation / Tataristan Estonia Juneuy Hong smail Erdil Dr. Dogan Ozdemir Dr. Ginju Gheorghe Dr. PURCAREA-CIULACU VALERIA Adriana Simona Popescu Dr. Carmen Bucovala Dr.ALEKSANDR NIKOLAYEVICH IVASHKIN Dr.Duran Kala Dr. Blanka Lehotská Bahad r Ol mov Dr. Nuri Balta brahim Çeliktafl Dr. Volodymyr Bezrukov Ergin Sahin Okan Celiker Serdar Kartal YASEMIN GULEN Ercan Sezer Maarika Männil 7
ULUSAL ÇEVRE PROJE OL MP YATI () ULUSAL NEPO JUR ÜYELER Prof. Dr. Fahrettin GÜC N FAT H ÜN VERS TES B YOLOJ BÖLÜMÜ Prof. Dr. Mehmet BORAT FAT H ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Prof. Dr. Lütfi AKÇA.T.Ü. ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Prof. Dr. Mustafa KUMRU FAT H ÜN VERS TES F Z K BÖLÜMÜ Prof. Dr. M.Levent KURNAZ BO AZ Ç ÜN VERS TES F Z K BÖLÜMÜ Prof. Dr. Ahmet DEM R YILDIZ TEKN K ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Prof. Dr. Orhan KURAL STANBUL TEKN K ÜN VERS TES MADEN MÜHEND SL Prof. Dr. lhan ÖZKEÇEC FAT H ÜN VERS TES TÜRK D L VE EDEB YATI BÖLÜMÜ Doç. Dr. Erkan MAL FAT H ÜN VERS TES ELEKTR K - ELEKTRON K MÜHEND SL BÖLÜMÜ Doç. Dr. Barik SAL H FAT H ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Doç. Dr. Mustafa ÖZATEfi KARTAL E T M VE ARAfiTIRMA HAST. Doç. Dr. Yüksel KÖSEO LU FAT H ÜN VERS TES F Z K BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. rem UZONUR FAT H ÜN VERS TES B YOLOJ BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Fatih ABASIYANIK FAT H ÜN VERS TES B YOLOJ BÖLÜMÜ Dr. Fikret KOÇ ABD BRAH M LAÇ SANAY Yrd. Doç. Sevim IfiIK FAT H ÜN VERS TES B YOLOJ BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. M.Burcu Irmak YAZICIO LU FAT H ÜN VERS TES B YOLOJ BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Sami GÖREN FAT H ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Serkan ÇALIfiKAN FAT H ÜN VERS TES F Z K BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Metin TÜLÜ FAT H ÜN VERS TES K MYA BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Omar ALAGHA FAT H ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Dr. Serdar AYDIN STANBUL ÜN VERS TES ÇEVRE MÜHEND SL BÖLÜMÜ Dr. Erdal OSMANLIO LU TÜRK YE ATOM ENERJ S KURUMU Dr. Faruk ANILSIN BB. ÇEVRE KORUMA DA RES ESK BAfiKANI Enver KURGUN ÇEVRE VE ORMAN BAKANLI I E T M - YAYIN BAfiKANI 8 ÇEVRE - BASIN ÖDÜLLER JÜR ÜYELER Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sar kaya Orman ve Çevre Bakanl Müsteflar Prof. Dr. Ahmet Samsunlu.T.Ü. Çevre Mühendisli i Bölümü Prof. Dr. Zafer Ayvaz, Ekoloji Dergisi Editörü Prof. Dr. Osman Özsoy Gazeteci Yazar Yrd. Doç. Dr. Mustafa Petek INEPO Genel Koordinatörü
ÇEVRE ÖDÜLLER ENVIRONMENTAL AWARDS SPONSORLAR VE AKT V TELER SPONSORS AND ACTIVITY NEPOYA KATILAN ÜLKELER COUNTRIES PARTICIPATING IN INEPO BASINDA NEPO INEPO in PRESS ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI 9
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 10
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 11
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 12
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 13
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 14
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI INEPO ya Kat lan Ülkeler / Countries Participating in INEPO 15
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Sponsorlar ve Aktiviteler / Sponsors and Achtivities 16
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Sponsorlar ve Aktiviteler / Sponsors and Achtivities 17
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Sponsorlar ve Aktiviteler / Sponsors and Achtivities 18
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Sponsorlar ve Aktiviteler / Sponsors and Achtivities 19
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Çevre Ödülleri / Environmental Awards 20
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Çevre Ödülleri / Environmental Awards 21
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 22
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 23
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 24
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 25
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 26
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bas nda INEPO / INEPO in Press 27
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Medyada INEPO / INEPO in Media 28
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Medyada INEPO / INEPO in Media 29
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Medyada INEPO / INEPO in Media 30
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Medyada INEPO / INEPO in Media 31
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bir düfl kurun. Öyle bir düfl kurun ki, hangi milletin, hangi dinin, hangi rk n insan olursan z olun, herkes size kat ls n, herkes düfllerinizin bir parças olsun. Ve öyle bir düflle yaflay n ki herkes size özensin. Herkes sizden bir parça olmay kendine hedef edinsin... Biz size bir düfl öneriyoruz. Gelin bir düflü birlikte kural m. Dünyada yaflayan yeni do mufl bebe in safl tafl d kadar, yafll bir insan n da deneyimlerini içinde bar nd ran bir düfl olsun birlikteli imiz. Bu düfl cennette bir parça olsun. Cennetin bir parças olsun. Bu düfl hepimizin paylaflt dünyay bir düfl cenneti haline getirmek arzusu olsun... Bir çocuk gibi koflmaya bafllayal m. Dünya bir yanda hayaller bir yanda. Düfller bir yanda. Koflal m. Birlikte gülüp oynad m z dünyada hepimiz ad na biri koflsun. Güzel bir hayalin gerçekleflmesi ümidiyle koflsun... Böyle bir düflün peflinden koflmaya bafllamadan önce son bir kez dünyam za bakal m. Ve bu güzel dünyay düfllerimize çevirmeden önce, neler yaflanm fl, neler olmufl birlikte görelim. çti imiz su... Soludu umuz hava... Birbirinden leziz meyveler... 32 K sacas hayat n kayna... Sadece hayat n de il, ayn zamanda tüm güzelliklerin kayna dünyam z... Bahar n geliflinden etkilenemeyen bir flair düflünülebilir mi? Yeryüzündeki harmoni ve kufl c v lt s karfl s nda gönül teli titremeyen bir müzisyen olabilir mi? Güzel bir manzara karfl s nda heyecana kap lmayan bir ressam var m d r? Bütün güzellikler insan n emrine verilmifl... Ama ne yaz k ki, insano lu bunun de erini yeterince bilmiyor. Sa l ks z sanayileflme ile do ay kirletiyor, tahrip ediyor. Çöp da lar... Sadece yeryüzünü çirkinlefltirmekle ve do al dengeyi bozmakla kalm yor, ayn zamanda topra n derinliklerine s zarak yer alt sular n da kirletiyor. Araflt rma sonuçlar na göre, yetiflkin bir insan hayat boyunca a rl n n 600 kat çöp üretiyor... Peki ya denizler! Her y l 7 milyar kilo çöp denizlere at l yor.. Yok olmaya yüz tutan hayvan ve bitki türleri. Ortalama her gün 3 canl türü yok oluyor. 9600 kufl türünden üçte ikisi yok olma tehlikesiyle karfl karfl ya. Okyanuslarda, tatl sularda ve nehirlerde yaflayan 24.000 bal k türünden üçte ikisi yok olmak üzere. Sadece 1950 ile 1980 aras nda dünyadaki tüm ormanlar n dörtte biri yok edildi. Her y l 27 milyon dönüm ya mur orman haritadan siliniyor. Di er bir deyiflle günde 74 bin dönüm, saatte 3000 dönüm, dakikada 50 dönüm ya mur orman yok oluyor. Yok edilen 2,5 km karelik bir ya mur orman yla birlikte 750 çeflit a aç, 1500 çeflit çiçekli bitki, 125 çeflit memeli hayvan, 400 çeflit kufl, 100 çeflit sürüngen, 150 çeflit kelebek ve say s z böcek türü yok ediliyor. Petrol ve kömür rezervleri h zla tükenme noktas na do ru yaklafl yor. Konfüçyus, Bir insan uza düflünmezse, yak n bir zamanda mutlaka üzüntü ile karfl laflacakt r der. Do al afetlerin ço unu kendi hatalar m zla davet ediyoruz asl nda. Sel bask nlar, iklim de ifliklikleri, tayf nlar... Böyle devam ederse, önümüzdeki y llarda dünyam zda 1.5 ile 4.5 derece aras nda bir s nma yaflanacak. Bu ise deniz sular n n yükselmesi ve k y lardaki birçok kendin sular alt nda kalmas demektir. Balzac n tespitiyle söylersek: Do adaki kanunlar anlamazl ktan gelen, cezas n çeker nsano lu sadece dünyam z kirletmekle kalm yor, ayn zamanda kirletici elini gökyüzüne de uzat yor. Atmosfere at lan kükürt ve azot oksitler, daha sonra asit ya murlar halinde yeryüzüne iniyor ve tabiat n yeflil örtüsünü, nehirleri tehdit ediyor. Ozon tabakas n n yüzde 5 i Kloroflorokarbon gazlar (CFC) taraf ndan yok edildi. Ozon tabakas ndaki %01 lik bir incelme 50 bin yeni deri kanseri ve 150 bin de yeni körleflme demektir. Dengeyi bozmak kolay. Ama yeniden kurmak için milyonlarca y l gerekli.
ULUSLARARASI ÇEVRE PROJE OL MP YATI Bu da yetmiyormufl gibi, savafllarla dünyay yok etmeye devam ediyoruz. Ölüm kusan silahlar, füzeler ve bombard man uçaklar... Dahas, biyolojik, kimyasal ve nükleer silahlar... Dünya genelinde silaha yap lan harcama yaklafl k 800 milyar dolar. Yani günlük ortalama 2 milyar dolardan fazla. Oysa sa l a ve di er toplumsal hizmetlere yap lan harcama, bunun sadece beflte biri nispetinde. Her y l 20 milyona yak n insan açl ktan ölüyor. 841 milyon insan yetersiz beslenirken, 1 milyardan fazla insan temiz su kayna ndan mahrum. 1.6 milyar insan okuma-yazma bilmezken, 2 milyar insan da elektriksiz, yani medeniyetten habersiz yafl yor. Einstein n ifadesiyle, Teknolojik alanda sa lanm fl bütün geliflmeler, di er bir deyiflle medeniyetimiz, patolojik suçlunun elinde bir balta gibidir 21.yüzy lda bize rehberlik edecek, yeni bir ahlak pusulas na ihtiyac m z var. Bu bilinci tafl yan insanlar bir fleylerin yap lmas gerekti ini biliyorlard. Acilen çevre bilincinin sa lanmas gerekiyordu... 1993 y l nda ilk defa Fatih Koleji nin öncülü ünde düzenlenen çevre proje olimpiyat, geleneksel hale getirildi. Ve bu çal flmalar n bir sonucu olarak, Uluslar aras Çevre Proje Olimpiyatlar ad yla bir organizasyon ç kt ortaya. flte INEPO böyle do du. UNESCO nun da destekledi i bu uluslar aras organizasyonun amaçlar flöyle özetlenebilir. Okul ça ndaki gençleri çevre konusunda bilinçlendirmek ve gelecek kuflaklara örnek olmalar n sa lamak, ayr ca ö rencilerin bizzat yaflayarak proje gelifltirmelerini teflvik etmek ve problemlere daha somut çözüm önerileri getirmek. 1993 de ülke ile bafllad uluslar aras proje olimpiyat. Kat lan proje ve ülke say s y ldan y la ço ald. 1999 da 24 olan kat l mc ülke say s 2000 y l nda 30 a ulaflt. INEPO nun hedefleri asl nda Birleflmifl Milletler Örgütünün çal flmalar yla da paralellik arz ediyor. 1992 y l nda Birleflmifl Milletler taraf ndan organize edilen Rio de Janerio konferans nda yay nlanan deklarasyonun 21 nolu ilkesinde gençli e önem verilmesi gerekti i vurgulan yor ve uluslar aras iflbirli inin önemine de dikkat çekiliyordu. Çevre sorunlar n n global olmas, küresel iflbirli ine zorluyor bizi. Gerçekte bir bütün olan kainat, biz sadece parçalar halinde görmekteyiz. Oysa evrendeki her fley birbiriyle ilintili. Örne in Amazon ormanlar ndaki bir kelebe in kanat ç rpmas, binlerce kilometre ötedeki bir bölgenin hava durumunu etkileyebilir. Akl m z kirlendi inde, nesnelerde çeflitlilik varm fl gibi düflünürüz. Ama e er akl m z susturulursa, nesnelerin çeflitlili i de ortadan kaybolacakt r. Uluslar aras Çevre olimpiyatlar, her y l Dünya Çevre Haftas nda, Haziran n ilk haftas nda Türkiye de gerçekleflmektedir. Jürinin de erlendirmesi sonucunda kat l mc lar n yüzde 10 una alt n, yüzde 20 sine gümüfl ve %30 una bronz madalya verilmektedir. Bu çal flmalar n pratik faydalar ndan bir k sm flöyle özetlenebilir. Çevre dostu alternatif enerji kaynaklar n n bulunmas na katk sa lamak. Kirletici unsurlar n ortadan kalkmas için projeler gelifltirmek Ve sürdürülebilir kalk nman n altyap s için gerekli zeminin haz rlanmas. Bütün bunlar n ötesinde, ülkelerin dostlu u yolunda önemli kazan mlar elde edilmektedir. Bu ise uzun vadede savafllar n önlenmesi yolunda at lm fl büyük bir ad md r. Böylece silaha yap lan yat r mlar n, insani amaçlarla yönlendirilmesi sa lanm fl olacakt r. Burada derece almak için gençler k yas ya yar fl yor. Ama sonuçta herkes mutlu olarak ülkesine dönüyor. Çünkü, bu vesileyle insanlar n kazand klar baflka fleyler de var. Zira çok farkl co rafyalardan ve de iflik kültürlerden gelen ülkelerin ö rencileri burada tan fl p, kaynafl yor ve görüfl al flveriflinde bulunuyor. As l büyük ödül bu. Yaflad m z gezegenin güvenli i, mutlulu u ve hatta devam, bu olimpiyatlarda ortaya ç kan projelerin uygulanmas na ba l. Sa l kl hava, temiz içme suyu, güvenli besin kaynaklar ve gezegenimizdeki tür çeflitlili inin korunmas... K sacas çocuklar m za b rakmakla gurur duyaca m z bir dünya... Çünkü... Dünya hepimizin! 33