KAS TA MO NU LA HÝ KA SI ÜZERÝNE. Abdullah AYMAZ

KAS TA MO NU LA HÝ KA SI ÜZERÝNE Abdullah AYMAZ

KASTAMONU LAHİKASI ÜZERİNE Copyright Şahdamar Yayınları, 2005 Bu kitaptaki metin ve resimlerin, tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayımlayan şirketin önceden yazılı izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Editör Seyit N. ERKAL Görsel Yönetmen Engin ÇİFTÇİ Kapak İhsan DEMİRHAN Mizanpaj Ahmet KAHRAMANOĞLU ISBN 975-9090-33-3 Yayın Numarası 29 Basım Yeri ve Yılı Çağlayan Matbaası / İZMİR Tel: (0232) 252 20 96 Eylül 2005 Genel Dağıtım Gökkuşağı Pazarlama ve Dağıtım Alayköşkü Cad. No: 12 Cağaloğlu/İSTANBUL Tel: (0212) 519 39 33 Faks: (0212) 519 39 01 Şahdamar Yayınları Emniyet Mahallesi Huzur Sokak No: 5 34676 Üsküdar/İSTANBUL Tel: (0216) 318 42 88 Faks: (0216) 318 52 20 www.sahdamaryayinlari.com

ÝÇÝNDEKÝLER KAS TA MO NU KAH RA MAN LA RI...... 11 1. Mek tup... 27 2. Mek tup... 30 3. Mek tup... 33 4. Mek tup... 36 5. Mek tup... 39 6. Mek tup... 41 7. Mek tup... 42 8. Mek tup... 43 9. Mek tup... 44 10. Mek tup... 44 11. Mek tup... 46 12. Mek tup... 48 13. Mek tup... 51 14. Mek tup... 51 15. Mek tup... 54 16. Mek tup... 55 17. Mek tup... 59 18. Mek tup... 59 19. Mek tup... 61 20. Mek tup... 62 21. Mek tup... 67 22. Mek tup... 68 23. Mek tup... 68

24. Mek tup... 69 25. Mek tup... 71 26. Mek tup... 72 27. Mek tup... 73 28. Mek tup... 78 29. Mek tup... 80 30. Mek tup... 83 31. Mek tup... 84 32. Mek tup... 86 33. Mek tup... 88 34. Mek tup... 88 35. Mek tup... 89 36. Mek tup... 89 37. Mek tup... 91 1. Par ça... 91 2. Par ça... 100 38. Mek tup... 105 39. Mek tup... 107 40. Mek tup... 109 41. Mek tup... 110 42. Mek tup... 111 43. Mek tup... 112 44. Mek tup... 114 45. Mek tup... 115 46. Mek tup... 116 47. Mek tup... 122 48. Mek tup... 123 49. Mek tup... 125 50. Mek tup... 127 51. Mek tup... 127 52. Mek tup... 128 53. Mek tup... 130 54. Mek tup... 132 55. Mek tup... 135 55. Mek tup... 136 56. Mek tup... 139

57. Mek tup... 140 58. Mek tup... 142 59. Mek tup... 142 60. Mek tup... 144 61. Mek tup... 147 62. Mek tup... 148 63. Mek tup... 150 64. Mek tup... 152 65. Mek tup... 154 66. Mek tup... 157 67. Mek tup... 157 68. Mek tup... 161 69. Mek tup... 161 70. Mek tup... 162 71. Mek tup... 164 72. Mek tup... 165 73. Mek tup... 167 74. Mek tup... 170 75. Mek tup... 172 76. Mek tup... 174 77. Mek tup... 176 78. Mek tup... 177 79. Mek tup... 179 80. Mek tup... 180 81. Mek tup... 180 82. Mek tup... 181 83. Mek tup... 182 84. Mek tup... 182 85. Mek tup... 185 86. Mek tup... 185 87. Mek tup... 186 88. Mek tup... 188 89. Mek tup... 191 90. Mek tup... 192 91. Mek tup... 193 92. Mek tup... 194

93. Mek tup... 194 94. Mek tup... 195 95. Mek tup... 199 Lemaât tan... 204 Fa ti ha nın Âhi rin de İşa ret Olu nan Üç Yo lun Be ya nı... 204 Ha kikî Bü tün Elem Dalâlet te, Bü tün Lez zet Ýman da dýr... 210 Hayâl Li ba sý ný Giy miþ Mu az zam Bir Ha ki kat... 210 Îcaz ile Be yan Ý'câz-ý Kur'ân... 223 Ulaþ maz Dest-i Edeb-i Garb-ý He vesbâr-ý Hevâkâr-ý Dehâdâr... 231 De b-i Edeb-i Ebed-Müd det Kur ân-ý Ziyâbâr-ý Þifâkâr-ý Hüdâdâr... 231 Tev hi din Ýki Bür han-ý Mu az za mý ve... 236 Su re-i Ýh la sýn Bir Nük te-i Ýca zi ye si... 236 Ýkin ci Bur han-ý Mu az zam Kur ân-ý Hakîm... 237 96. Mek tup... 247 97. Mek tup... 248 98. Mek tup... 248 99. Mek tup... 250 100. Mek tup... 253 101. Mek tup... 255 102. Mek tup... 256 103. Mek tup... 258 104. Mek tup... 260 105. Mek tup... 264 106. Mek tup... 266 107. Mek tup... 267 108. Mek tup... 269 109. Mek tup... 270 110. Mek tup... 271 111. Mek tup... 272 112. Mek tup... 274 113. Mek tup... 277 114. Mek tup... 280 115. Mek tup... 281

116. Mek tup... 283 117. Mek tup... 284 118. Mek tup... 285 119. Mek tup... 287 120. Mek tup... 292 121. Mek tup... 294 122. Mek tup... 296 123. Mek tup... 297 124. Mek tup... 299 125. Mek tup... 301 126. Mek tup... 302 127. Mek tup... 306 128. Mek tup... 307 129. Mek tup... 309 130. Mek tup... 309 131. Mek tup... 311 132. Mek tup... 313 133. Mek tup... 317 134. Mek tup... 319 135. Mek tup... 322 136. Mek tup... 323 137. Mek tup... 325 138. Mek tup... 329 139. Mek tup... 333 140. Mek tup... 336 141. Mek tup... 338 142. Mek tup... 339 143. Mek tup... 343 144. Mek tup... 344 145. Mek tup... 345 146. Mek tup... 348 147. Mek tup... 350

KAS TA MO NU KAH RA MAN LA RI... Yýl 1935, ay lar dan Ni san, Es ki þe hir de Be di üz za man Haz ret le ri aley hin de hak sýz ola rak bir da va açý lýr. Ha pi sa ne den çýk ma sý ný müte akip yi ne hak sýz ola rak Kas ta mo nu ya sü rü lür. Hem de uzun bir müd det po lis ka ra ko lun da kal ma ya mec bur edi le rek... Da ha son ra ka ra ko lun tam kar þý sýn da bu lu nan bir ev de da imi ta ras sut al týn da tu tula cak týr. Kas ta mo nu da ge çen se kiz se ne lik aðýr bir bas ký ve göz hap si sý ra sýn da ak tif bir sa býr la hiz me ti ne de vam eden Be di üz za man, eser ler ve mek tup lar yaz ma va zi fe si ni bu müd det zar fýn da as la bý rak maz... Da ha son ra ya zý lan mek tup lar, Kas ta mo nu Lâhi ka sý ola rak bir ki tap hâli ne ge ti ri lir. Ýmkânsýz lýk lar se be biy le kal bi ne do ðan pek çok me se le ise ma ale sef ya zýl ma dan ge lip gi de cek tir... Kas ta mo nu da ya zý lan lâhi ka mek tup la rý Ka ra de niz ha va li sin de bü yük rað bet gör mek te dir. Ay ný þe kil de Ri sa le-i Nur la rýn ilk mer ke zi olan Is par ta ve ci va rýn da da bu mek tup lar ya zý lýp ço ðal týl mak ta ve bütün Ana do lu ya neþ re dil mek te dir. Ya sak lar pos ta ne le re de du yu ru lun ca, bu mek tup lar Nur Pos tacý la rý ta ra fýn dan köy den kö ye, ka sa ba dan ka sa ba ya, þe hir den þeh re, el den ele da ðý týl ma ya baþ lar. Bu mek tup lar Nur Ta le be le ri nin ha yat düs tur la rý ol du ðu gi bi, ay ný za man da o sý kýn tý lý dö nem de bir çok ruhî ih ti yaç la rý nýn tat mi ne de va sý ta ol mak ta dýr. Ýman ve Kur ân hiz me tinde ilmî reh ber lik le ri ya nýn da bu mek tup la rýn, o gü nün ya lan ve if ti rala rý na, ümit ký rý cý ve yön len di ri ci pro pa gan da la rý na kar þý uyan dýrý cý te sir le ri de ol mak ta; hiz met aþk ve þev ki ni kam çý la yan, bu in þi rah ve

sûrur ve si le le ri, Nur ta le be le ri nin ümit le ge le ce ðe bak ma la rý ný sað la yan par lak bi rer za fer iþa ret le ri ve gö nül le re hoþ nut luk aþý la yan müj de ler hük mü ne geç mek te dir. Bu mek tup la rýn bi rin ci mu ha tap la rý olan Kas ta mo nu kah ra man larý ný an lat ma ya bir hâtý ra ile baþ la mak is ti yo rum... 1981 ve ya 1982 se ne si bir þu bat ta ti lin de Sa lih, Usâme ve Kâsým ar ka daþ la rý mýz la be ra ber Kas ta mo nu ya git tik. Ya ðan kar he nüz kalkma mýþ tý. Meh met Fey zi Efen di ile gö rüþ mek is ti yor duk. Baþ ta Avu kat Gül te kin Sa rý gül ol mak üze re saygı duyduğum bir çok ağabeyden med hi ni duy muþ tum. 1973 te De niz li de bi ri si þöy le bir vâka yý nak letmiþ ti: Üs tad, De niz li hap si ne gir di ðin de Meh met Fey zi Efen di de yanýn day dý. Ha pis te her ke sin sa kal la rý ný ke si yor lar dý. Ha pi sa ne mü dü rü Meh met Fey zi Efen di nin sa kal la rý nýn ke sil me di ði ni gö rün ce Ne re de bu baþ gar di yan? Bu nun sa kal la rý ni çin ke sil me miþ? di ye ba ðýr mýþ tý. Baþ gar di ya na söy le me ye git tik le ri sý ra da Meh met Fey zi Efen di as ker de bi le hiç kes ti ril me yen sa kal la rý için en di þe ye ka pý lýn ca Üs tad ona Hiç me rak et me o sa kal lar be nim, sen de ema ne ten du ru yor. On la rý hiç kimse ke se mez. de miþ ti. Baþ gar di yan da ge lin ce, þöy le bir bak mýþ ve Bu sa kal lar da ke sil mez ki! de miþ ti. Meh met Akif in Ýs tik lal Har bin de va az et ti ði meþ hur Nas rul lah Cami in de ikin di na maz la rý mý zý kýl dýk tan son ra Meh met Fey zi Efen di nin evi ni ara ma ya çýk týk. Kim se yol gös ter mi yor du. Be nim de Kas ta monu ya ilk ge li þim di. Müf tü yar dým cý sýnın yar dým la rý ile evin ka pý sý na kadar gel miþ tik. Ka pý da dok to ru ta ra fýn dan, ra hat sýz edil me me si ni ifa de eden bir lev ha nýn ya zý lý ol du ðu nu gör dük. Bü yük ih ti mal o gün ler de ki sý ký yö ne ti min onun la gö rüþ me le ri ön le mek için al dý ðý bir ted bir di. Ama o za man biz bu nu ger çek bir dok tor tav si ye si ve ted bi ri ola rak anla mýþ týk... Ve Pe ki ra hat sýz et me ye lim. Bir de fa zi li ça la lým, eðer ka pý açýl maz sa dö ne lim, ama açý lýr sa sa de ce eli ni öpüp hiç ra hat sýz et me den he men ge ri dö ne lim. di ye dü þün dük. Zi li çal dýk, ka pý açýl dý. Bir ip le çe ki lip açýl mýþ tý. Ka pý da kim se yok tu. Av lu da ço cuk lar oy nu yor du. Nere ye gi re ce ði mi zi on la ra sor duk. Ýki kat lý evin alt ka týn da ki bir oda ya gir dik. Yük sek bir se dir üze rin de ya ta ðýn için de otur muþ va zi yet te nuranî sîmâlý, hâri ka ba kýþ lý ve gü zel sa kal lý bir zat la kar þý laþ týk.

Eli ni öpüp ayak ta bek le dik. Mü sa ade is te yip ay rý la cak týk ama Otu run, otu run... Uzak tan gel di niz. Ben as lýn da yu ka rý ya çý ka cak tým si zi bek le dim. Siz ler le hiç gö rüþ me dik ga li ba þu kar deþ le bir de fa gö rüþmüþ tük. de di. Ben Efen dim ben de bu þeh re ilk de fa ge li yo rum. dedim. He men çay lar gel di ama ar týk so ðu muþ lar dý. An la þý lan biz gel mek için so kak lar da do la þýr ken o da ça yý dem let tir miþ ti ama biz geç kal mýþtýk... Ko nu þun, so run, so run!. de di. Ama ne so ra cak týk. Biz sýrf onu zi ya re te, sa de ce gör me ye gel miþ tik. O böy le de yin ce bir kaç gün ön ce Kü tah ya nýn Tav þan lý ka za sýn da bi ri siy le ara mýz da ge çen bir me se le yi ha týr la dým ve sor dum. Çok gü zel izah lar da bu lun du... Ýslâmî ilim ler deki de rin li ði he men se zi li yor du. Son ra Ri sa le-i Nur Kül li ya týn dan bir me se le ak lý ma gel di. Onu da âlim bir zât bü yü ðü mü ze sor muþ tum. Bi raz im ti han gi biy di... Du ru mu nu ölç mek is te miþ tim. Efen di mi zin (s.a.s.) ib ti da ile in ti ha yý bir leþ tir me si ile il gi li bir so ruy du. Meh met Fey zi Efen di, Mi raç mev zu un da ge çen ve Pey gam ber Efen di mi zin (s.a.s.) hem çe kir dek hem mey ve ol ma sý me se le siy le bu nu izah et ti. An lat týk la rý çok gü zel di ama so ru nun tam ce va bý de ðil di. Bu dü þün ce ka fam dan geç ti ði an da dur du ve Biz yaþ lan dýk ar týk, ba zý þey le ri tam bi le mi yo ruz, ku su ra bak ma yýn de yi ver di. Bu söz kar þý sýn da çok utandým ve bir da ha so ru sor ma dým. Bu se fer o, Es rar-ý Ulu hi yet, esrâr-ý nü büv vet, esrâr-ý ule ma, esrâr-ý ume ra. mev zu la rý na gir di ve ba na dö ne rek ga ze te le rin çok yan lýþ bir þe kil de es rar-ý ume ra dan olan dev let sýr la rý ný so rum suz ca ulu or ta ya zýp çiz dik le rin den ve bu hiç bah se dil me me si ge re ken sýr la rýn bu yüz den kah ve ci çý rak la rý nýn aðýz la rýn da do laþ ma sý nýn va ha me tin den bah set ti. Ben bu ko nuþ ma sý nýn sýr rý ný ve hik me ti ni al tý ye di se ne son ra ga ze te ci li ðe baþ la yýn ca an la dým ve bu tip ha ber ler le kar þý la þýn ca hep onu ha týr la dým. Bir de onun Ben Ce nab-ý Hakk ýn Habîr is mi nin ge re ði, ha ber le re dik kat ede rim. sö zü nü unut ma dým. Hat ta za man za man Habîr ke li me si nin ra kam de ðe ri olan 812 de fa Yâ Habîr çekti ðim de ol muþ tur. Kas ta mo nu dan dön dü ðü müz de olan la rý bü yü ðü mü ze ak tar dým. O da ken di si ne ya ký þýr þe kil de Biz ler, bü yük le ri mi zin hu zu run da, hem di li mi ze hem de kal bi mi ze sa hip ol ma lý yýz. de di.

Meh met Fey zi Efen di, ve fa týn dan ký sa bir müd det ön ce ken di si ni zi ya ret eden bir ar ka da þý ma Es ki den hubbî idim. Son ra cubbî ol dum. Son ra da sukûtî ol dum. Ar týk ya kýn bir za man da turabî ola rak top ra ða gi re ce ðim. de miþ. Ya ni bir za man her ke si se vi yor dum; hubbî idim. Son ra ku yu ya dü þer gi bi bir ke na ra çe ki lip turabî ol dum. Son ra ba na sus mam ih tar edil di de sukûtî ol dum. Ama ar týk ve fat edip gi de ce ðim, de mek is ti yor du. Meh met Fey zi Pa muk çu, 1912 de Kas ta mo nu da doð muþ. Be di üzza man Haz ret le ri ne Kas ta mo nu da al tý yýl hiz met et miþ. 1943 ta ri hinde De niz li de, 1948 de Af yon da ha pi sa ne de Üs tad ile be ra ber tu tuk lu ola rak bu lun muþ. 1990 yý lýn da da ve fat et miþ ti. Ce nab-ý Hak Nec med din Þâhi ner den râzý ol sun... Son þâhit ler hak kýn da biz le re ha zi ne le re de ðer bir ça lýþ ma yap tý... Kas ta mo nu Lâhika sý üze rin de du rur ken, ora da isim le ri ge çen mü ba rek in san lar hak kýnda me rak et ti ði miz bil gi le ri Þâhi ner in Son Þa hit ler in de bul duk. Meh met Fey zi Efen di di yor ki: Ýlk de fa 1937 se ne sin de Ýs tanbul da Kas ta mo nu lu bir adam Kas ta mo nu ya bir ho ca gel di. di ye Üs tad dan bah set miþ ti. Da ha son ra la rý Kas ta mo nu ya gel dik ten bir se ne ka dar geç miþ ti ki, Üs tad ý ta ný mak þe re fi ne er dim. Be ni Nur la ra cel be den 32. Söz ol muþ tu. Da ha ev vel Arap ça bil di ðim için Hizb-ün Nûrî yi ver miþ ti. 32. Sö zü oku du ðum za man yat tý ðým da bir rü ya görmüþ tüm: Bü yük bir þo se, ha va ise süm bülî, ala ka ran lýk. Ka la ba lýk insan lar var. Bu as rýn va zi fe li þah si ye ti ge li yor. Ekin bi çil di ði za man çý kan týr pan se si iþi ti yo rum. Hý þýr tý de vam edi yor du... Da ha son ra ki se ne lerde Üs tad la be ra ber tev kif edi lip De niz li ye git ti ði miz za man ay nen o yo lu ora da gör düm. Na zif Çe le bi de bu lu nan Üs tad ýn aba sý, rü ya da ki ay ný aba idi... De niz li ha pisâne sin den mah ke me ye gi diþ ge liþ le ri miz de iki þer ki þi hâlin de ke lep çe ta kar lar dý. Bir gün be ni Üs tad la be ra ber bað la dý lar. Tam kab ris ta nýn ya nýn dan ge çer ken Üs tad Fa ti ha! di ye rek oku ma ya baþ la dý. Ke lep çe, zin cir li ve as ma ki lit liy di. Yan gö züm le Üstad a bak tým. Fâti ha yý oku duk tan son ra el le ri ni yü zü ne sür dü. Eli miz be ra ber bað lý ol du ðu hal de, be nim elim kalk ma dý. Bu nu Üs tad ýn bir kerâme ti ola rak biz zat müþâhe de et tim...

Mek tup la rý ve Ri sa le le ri dað da ve ya ev de te mi ze çe ker dim. Ba zan da Üs tad ýn ken di að zýn dan ya zar dým. Üs tad ýn Arabî, Türkî, ken di eser le ri olan Ri sa le-i Nur la rýn ta ma mý ný, ken di si ne baþ tan so na okudum. Ýþ te ben bu nun la if ti har ede rim. Kas ta mo nu Lâhi ka sý nda is mi ge çen le rin en mü him le rin den bi ri si de Emin Ça yýr lý dýr. Çay cý Emin di ye meþ hur dur. Þark aþi ret bey le rinden olan Emin Bey, Kas ta mo nu da Be di üz za man Haz ret le ri ne hiz met et miþ tir. 1943 te De niz li ha pi sa ne sin de 9 ay tu tuk lu kal mýþ týr. 1967 yý lýn da Van da bir tra fik ka za sýn da ya na rak ve fat et miþ tir. Do ðu Ana do lu dan sür gün ola rak Kas ta mo nu ya ge len Emin Bey, Nas rul lah Câmii nin ya nýn da bir çay oca ðý ku rup çay cý lýk yap mak ta dýr. 1936 da bir gün ca mi in þa dýr va nýn da yaþ lý bir ih ti yar gö rür. Gi yim, ku þa mý bir ho ca efen di ye ben ze mek te dir... Bir bek çi nin þa dýr van dan dol dur du ðu bir tes ti nin ba þýn da du rur. Bu sa rýk lý cüb be li, hey bet li zâta yak la þan Çay cý Emin, Sen ne re li sin kur ban? di ye so rar. O da Be ni ta kip edi yor lar, ba na yak laþ ma, sa na za ra rým do ku nur. der. Son ra ken di si ni so rup, so ruþ tu rur, Çar þý Po lis Ka ra ko lun da kal dý ðý ný ara sý ra bir bek çi ve po lis le bir lik te Kas ta mo nu Ka le si ne çýk tý ðý ný öð re nir. Bir gün ken di si ni bir po lis ça ðý rýr ve onun la bir lik te ka le ye çý kar. Ora da Üs tad la gö rü þür. Üs tad po li se Kar de þim bu Emin, be nim hem þeh rimdir. Sen bir-iki da ki ka biz den ay rýl; ben onun la bi raz ko nu þa ca ðým. der. Po lis yan la rýn dan ay rý lýn ca ken di du ru mu nu an la týr ve Þe ker, çay gi bi ufak te fek þey le ri al mam da ba na yar dým cý ol. Be nim ya ný ma kim seyi bý rak mý yor lar. Ben ko mi se re söy le ye ce ðim, ya ta ðý mý bi ri si ne sa ta caðým. Bu ara da bir va sý ta ol sun ki, ara sý ra gel, bir þey ler lâzým ol duk ça, hem on la rý alýr sýn hem de bu ya tak me se le si ni hal le de riz. der. Son ra Çay cý Emin e üç ta ne sa rý al týn ve rir ve Bun lar Harb-i Umûmî den kal dý. Uzun yýl lar dýr, sak lý yor dum. Bun la rý ya ný na al boz du rur ve ba na lâzým olan la rý bun lar la alýr sýn. der. O, Be nim du ru mum iyi. di ye rek al mak is te me yin ce Ka tiy yen kar þý lýk sýz bir þey ka bul et mem. der. Çay cý Emin di yor ki: Ka ra ko lun üst ka tý na kal dý ðý ye re çýk týk yata ða bak tým... 25 li ra kýy met biç tik. Ya ta ðý tek rar ken di si ne ki ra la dým. Ne ka dar ya tar sa o ka dar pa ra ve re cek ti. Bu ve si ley le her gün ya ta ðýn ki ra sý ný al mak için ka ra ko la gi dip ge li yor dum. Ýh ti yaç la rý ný böy le ce

te min edi yor dum... Nu ri is min de bir ko mi ser var dý. Üs tad a ezi yet ediyor du. Bir gün çok þid det li has ta ol muþ. Ka fa sý ve ku la ðý að rý yor muþ. Bir ça re bu la ma mýþ lar. Ka yýn pe de ri Sen Be di üz za man a ezi yet et ti ðin için bu has ta lýk ba þý na gel di. de miþ. Ko mi ser ge lip Üs tad dan özür di le di ve dua is te di. Son ra da be ni ça ðý ra rak: Bun dan son ra sen Be diüz za ma nýn hiz me ti ni gö re cek sin. Sa na kim se ka rýþ mý ya cak. Ýs te di ðin za man ge lip ya ný na çý ka bi lir sin. de di. Üs tad ýn ya ný na kim se yi ya naþtýr mý yor lar dý ama ben ra hat ça ya ný na ge lip gi di yor dum. Ha va lar iyi ol du ðu gün ler de, be ra ber dað la ra gi der dik. Ak þam la rý ki tap la rý tas hih eder di. Her gün ikin di den son ra ka pý sý ný ki lit ler di. Kasta mo nu nun ký þý þid det li ge çer di. Ba zý gün ler oda sýn da ki yer tah ta la rýnýn ara sý ra ký ra ðý yað mýþ gi bi olur du. Kü çük bir so ba sý var dý. Oda yý pek iyi ýsýt maz dý. Üs tad, bek çi ile bir man gal ve bir de tah ta kür sü aldýr mýþ, yor ga ný kür sü nün üze ri ne ata rak, için de ki man gal la bu þe kil de ýsý ný yor du. Ko mi ser bir müd det son ra yi ne ra hat sýz et me ye baþ la mýþ tý. Bir gün oda sý ný arar ken ko mi ser eli ni yor ga nýn al tý na, kür sü nün içi ne sok muþ. Eli de ateþ do lu man ga lýn içi ne gir miþ... Eli ya nýn ca da çok mah çup ol muþ. Üs tad ona: Se nin is min Hâfýz Nu ri, Ri sa le-i Nur un is mi de Nur dur. Bu sa na to kat týr. Dik kat et, bir da ha iliþ me! de miþ. Sa bah la rý er ken den evi ne gi dip so ba sý ný ya kar dým. Yi ne böy le bir gün git miþ tim. Seccâde nin üze rin de iba det edi yor du. Mum ýþý ðýn da, se he rin so ðu ðun da, ha zin bir ses le dua edi yor, için için yal va rý yor du. Ben he ye can içe ri sin de tam bir buçuk sa at ayak ta bek le dim. Bu ulvî hâli, tit re ye rek ve ür pe re rek sey ret tim. Ni ha yet ezan ses le ri uzak lar dan gel me ye baþ la dý. Ama o za man ki malûm Türk çe ezan ses le ri... Dö nüp ba na Emin, sen çok bü yük bir ha ta et tin. Ka sem ede rim ki, be nim bir vak tim var dýr, o va kit te melâike de gel se, ka tî bir su ret te ka bul et mem. Sen çok yan lýþ et tin. Bir da ha böy le ha re ket et me. Bu ka dar er ken gelme... Ezan okun ma yýn ca gel me! de di. Efen dim af fet, ku su ra bak ma! Ay ýþý ðý do la yý sýy le vak ti bi le me dim. Er ken gel mi þim. Bir da ha ezandan ön ce gel mem. de dim. Kas ta mo nu kah ra man la rýn dan bi ri si de Se la had din Çe le bi dir. Uzun yýl lar Nur Ri sa le le ri ne ta le be lik ya pan Se la had din Çe le bi 1913 do ðum lu dur. 1977 de de ve fat et miþ tir.

1936 da as ker den ge lin ce, Be di üz za man is min de bir âli min Kas tamo nu ya sür gün ola rak gel di ði ni öð re nir ve ba ba sý na bah se der. Ba ba sý Ah met Na zif Çe le bi de þöy le der: Ben bu zâtý ta ný rým. 1908 Meþ ruti ye tin den son ra ya nýn da bir he yet le İne bo lu ya gel miþ ti. Ýne bo lu nun meþ hur âli mi Ha cý Ziyâ Efen di ile bir lik te þe hir de ki câmi le ri gez miþ ti. Þa dýr van da ab dest alýr ken yüz ler ce in san top lan mýþ, hür met ve sev gi ile ken di le ri ni sey re di yor lar dý. Zi ya Efen di, hal ka Ayýp týr, çe ki lin. de yince, he yet ten bir zât: Bý ra kýn, bak sýn lar. Bu zât ba ký la cak bir zâttýr. dedi. Yah ya Pa þa Câmii nde na maz kýl dý lar. Va pu ra uður lar ken cad de nin iki ta ra fý na di zi len halk, eli ni kal bi nin üze ri ne ge ti re rek selâmla mýþ tý. Ýs tan bul ga ze te le rin de de ya zý la rý ný oku dum. Ya rýn Kas ta mo nu ya gidip zi ya ret ede ce ðim. Ger çek ten git ti. Üs tad ken di si ne 4. Þua yý ver di. Oð lu Selâhad din Çe le bi yi de Üs tad ýn ya ný na gön der di. Se la had din Bey di yor ki: Kas ta mo nu ya kýn la rýn da bir sa at lik mesa fe de yü rü ye rek da ða çýk tým. Ka ra dað da ufak bir te pe nin zir ve sin de bir aða cýn al týn da be yaz lar gi yin miþ bir zât na maz ký lý yor du. Ýçim den Her hal de bu zat týr. de dim. Se lam ver dik ten son ra, ba þý ile otur mamý iþâret et ti. Diz çök tüm du asý na Âmin de dim. Ýn san lý ðýn ve Ýslâm dün ya sý nýn hu zur ve selâme ti, dün yevî ve uh revî sa ade ti için ha zin bir sadâ ile ni yaz edi yor du. Son ra ge tir di ðim ki ta bý ver dim. Sen, hoþ gel din kar de þim, bu Ri sa le nin tas hihâtý ný ya pa yým. de di. Tas hih iþi ya rým sa at sür dü. Bu es na da ilk de fa gör dü ðüm Ho ca Efen di ye dik kat edi yor dum. Dik kat le tas hi hat ya pý yor, ke li me de ki nok san lýk la rý harf ve nok ta la ra ka dar dü zel ti yor du. Sen de ya zý bi li yor mu sun? de di. Bir cüm le yaz dýr dý. Mâþâal lah... Ke çe li gü zel ya zý yor sun, sa na bir Ri sa le ve re ce ðim, ya zar mý sýn? de di. Memnûni yet le de yin ce, bir den do ku za ka dar Kü çük Söz ler i ver di. Ya za cað ýmý ifâde et tim. Ba ba ma da ay rý ca 11. Söz ve 12. Söz ü gön der di. Eðer ar zu eder se yaz sýn ve ba na tas hihe gön der sin. Eser ler ay nen ya zýl ma lý dýr. de di. Ýþ te Nur Ri sa le le ri nin Ýne bo lu ya gi ri þi böy le ol du. Bu ta rih ten son ra Ýne bo lu da yüz ler ce par mak Nur la rý yaz ma ya baþ la dý. Nâfiz ler, Ýb ra him ler, Ýz zet ler, Zi yalar, Os man lar, Sâlih ler, Ömer le rin ka lem le ri, beþ se ne bo yun ca mat baa te sis le ri gi bi iþ le di. Kas ta mo nu Ýne bo lu ara sýn da Nur Pos ta cý la rý da

te þek kül et miþ ti. Nur lar Ýne bo lu li ma nýn dan Ana do lu ya sevk edi li yordu. Bu pos ta cý lý ðý Re cep Di lek, Ah met Kö roð lu ve De ðir men ci oð lu ya pý yor lar dý. Se la had din Çe le bi, De niz li Mah ke me si tu tuk la ma la rý sý ra sýn da o da gö zal tý na alýn mýþ tý... O gün ler den bah se der ken di yor ki: Öð le den son ra, Va li Nev zat Tan do ðan ýn be le di ye de bi zi bek le di ði ni bil dir di ler. He men be le di ye ye gö tü rül dük. Ýçe ri gi rer ken mer di ven de genç bir haným la kar þý laþ týk. Siz de mi po lis si niz? di ye sor dum. Ha ným, Ha yýr ben fel se fe ho ca sý yým. Be di üz za man a bay ram teb ri ði yaz mýþ tým. de di. Ar ka mýz da ki po lis ler, Ko nuþ ma yýn. di ye bi zi ikaz et ti ler. Be le di ye de baþ kan oda sý na ev velâ fel se fe ho ca sý ný ça ðýr dý lar. 20 da ki ka son ra o çýktý. Be ni ser best bý rak tý lar. Al lah yar dým cýn ol sun. de di ve git ti. (...) Bi zi Ýne bo lu Ce za evi ne sev ket ti ler. Alt kat ta ki ko ðuþ ta bir ara da idik. Ra ma zan-ý Þe ri fin se vin ciy le, o mü ba rek gün le rin kýy me tin den is ti fa de ye ça lý þý yor duk. Ýhlâsla iba det ya pý lý yor du. On bir ki þi ara mýz da cüz ler tak sim ede rek, gün de bir ha tim in di ri yor duk. Hac fa ri za sý ný îfâ eder ken ve fat eden Ha cý Ha lil Ener can, ay rý ca üç gün de ha tim ya pý yordu. Bir ikin di na ma zýn da imam olan rah met li Tel ye li Ýz zet Tur gut u biz ümmî zan ne der dik. Na maz son ra sý bir murâka be yap tý. Son ra ba þý ný kal dý ra rak, Ar ka daþ lar þim di ricâl-i gayb ha zerâtý gel di ler. El le rin de ye þil san cak var dý. San cak ta Ýnnâ fe tahnâ le ke fet han mübînâ âyet-i keri me si ya zý lý idi. Bir de âbi de dik ti ler. Üze rin de yi ne Ýnnâ fe tahnâ le ke fet han mübînâ âyet-i ke ri me si ya zý lý idi. Zi ya Be ye hi ta ben, Biz si zi mu ha fa za ede ce ðiz, hiç kork ma yýn. de di ler. Ar ka daþ lar Ýz zet Tur gut u gü le rek din le di ler. Ve Ýçi miz de bir de ev li ya var mýþ. di ye þa ka laþ tý lar. Ziyâ Di lek, Bun lar, he nüz mu ra ka be yi bil mi yor lar, sen ne için sýr rý if þa et tin? de yin ce, Ben on la rý, ol gun laþ mýþ zan net tim. Fa kat ya nýl mý þým. Þim di ben bu ifþâ et me nin ce za sý ný çe ke rim. de di. Ýki sa at son ra döndü ðün de, bo ða zý ný gös te re rek, Jan dar ma ku man da ný bo ða zý mý sýk tý ve jan dar ma ko ðu þu nun al tý na bir kö mür do la bý na hap set ti. Ora da ayak ta dur ma nýn im ka ný yok tu. Ýki kat, iki bük lüm ora da kal dým. Be ni çý kar dýk tan son ra, Siz Al man lar la mu ha be re edi yor muþ su nuz, söyle ba ka lým, alý cý-ve ri ci rad yo nuz ne re de? di ye iþ ken ce ede rek döv düler.

Üs tadý zi ya re ti min bi rin de Aya sof ya hak kýn da dü þün ce le ri ni sor muþ tum. Ke çe li ke çe li di ye rek gül dü. Son ra bir den cid di le þe rek Aya sof ya, Hý ris ti yan lý ðýn Ýslâmi ye te de vir ve tes li mi nin bir âbi de si dir. Bu nun için ki li se iken câmi ol muþ tur. El bet te tek rar câmi ye çev ri le cektir. de di. Kas ta mo nu Nur kah ra man la rýn dan bi ri si de Kü çük Þeyh le rin Hilmi Semâ Er kal dýr. 1936 da Kas ta mo nu Va li si Av ni Do ðan yol aç ma, park yap ma gi bi ba ha ne ler le tür be le ri, mü ba rek dergâhla rý, tek ke le ri ve mes cit le ri yý ka rak tah rip edi yor du. Ata la rý nýn, mü ba rek mer kat le ri ni mut lak su ret te yýk ma yý ka rar laþ týr mýþ lar dý. Hil mi Bey de bü tün di dinme le ri ne rað men bu yý kým iþi ne bir tür lü en gel ola ma yýn ca vâli Av ni Do ðan ý öl dür me ye ka rar ver miþ ti... Bü tün plânla rý ný ve ha zýrlý kla rý ný ya pan Hil mi Bey, si la hý ný da te min et tik ten son ra, gü nün bi rin de dalgýn ve dü þün ce li bir hal de Ara ba Pa za rý sem tin de ki Çar þý Po lis Ka ra kolu nun kar þý sýn da ki al tý odun luk, üs tü iki kü çük oda lý bu lu nan Üs tad ýn kal dý ðý men zi li nin önün den ge çi yor du. Bu esnâda pen ce re den ca mý týkýr da tan Üs tad Be di üz za man a Hil mi Bey ba þý ný kal dý ra rak cam se si nin gel di ði pen ce re ye bak tý. Pen ce re de ki Üs tad, in ce, uzun par mak la rýy la iþa ret ede rek Kü çük Þeyh le rin Hil mi Be yi þef kat do lu si ne si ne bas mak için ça ðý rý yor du. Ka fa sýn da ki ka rý þýk prob lem ler le, bu da ve te uy mak için dö nen Hil mi Bey, Bu ih ti yar Ho ca Efen di de aca ba ne is ti yor, ba na ne di ye cek? di ye rek dü þü ne dü þü ne ah þap evin mer di ven le ri ni çýk mýþ tý. Üs tad Be di üz za man, Hil mi Be y in eli ne Tah mi di ye Duâsý ný ve re rek ken di si ne bu dua dan bir ta ne yaz ma sý ný is te miþ ti. Ken di si ni yu ka rý ya ça ðý ran Üs tad ýn bu ka dar ko lay bir is te ði ol du ðu nu gö ren Hil mi Bey da ha da þa þýr mýþ tý. Bu kudsî dua lar mec mu asý ný alýr al maz he men o ge ce yaz ma ya baþ la mýþ tý. Sa at ler ce Tah mi di ye yi ya zan Hil mi Bey, du ayý ya zýp bi tir di ði za man de ðil adam öl dür mek, bir ka rýn ca ya bi le ayak ba sa maz bir hâle gel miþ ti. Ar týk Hil mi Bey me lek ler gi bi þefkat li hâliy le vâli yi öl dür mek ten vaz geç miþ ti. Üs tad ýn da ðýt tý ðý Kur ân ha ki kat la rý nýn nu ru na ken di si de pervâne ol muþ tu. 1905 te Ýne bo lu da do ðan Ýb ra him Mýr mýr da Kas ta mo nu da Bedi üz za man ý ta ný yýp onun la De niz li de ha pis te ya tan lar dan dý. 1937 de Üs tad la ta nýþ mýþ tý. De niz li hap sin de bir mah ke me dö nü þü Üs tad

ken di si ne Sen Bü yük Ýb ra him sin. de di. Fa kaz lý Ýb ra him Efen di ye de Kü çük Ýb ra him is mi ni ver di... Kas ta mo nu nun en mü him ta le be le rin den bi ri si bel ki en baþ ta ge le ni Ab dul lah Ye ðin dir. Be di üz za man Haz ret le ri ni kü çük yaþ ta taný mýþ týr. Ken di si di yor ki: Kas ta mo nu Li se si, or ta ikin ci sý nýf tay dým. (1940-1941) Zi ya ret için Üs tad ýn oda sý na gir di ði miz de, kar yo la gi bi yük sek bir di va nýn üs tü ne otur muþ, diz le ri ne yor ga ný çek miþ ge ri ye doð ru yas lan mýþ tý. Elin de bir ki tap var dý. Saç la rý ku lak la rý nýn hizâsý na ka dar gel miþ ti. Ýn ce göz lü ðü nün üze rin den bi ze ba ka rak, Se fa gel diniz. de di. (...) Mu al lim le ri miz Al lah tan bah set mi yor lar. Bi ze Hâlý kýmý zý ta nýt týr. di ye bir gi di þi miz de bir so ru sor muþ tum. Bu mev zu da uzun uzun izah lar da bu lun du. Bu su ali ni zin ce va bý ne za man ya zýl dý, iyi ce ha týr la mý yo rum. Ya ný na git ti ði miz de Âye tül-kübrâ dan, Kü çük Söz ler den, Meh met Fey zi Pa muk çu okur, biz de def ter le ri mi ze ye ni ya zý ile ya zar dýk. Ek se ri yet le kâtip li ði ni Meh met Fey zi Efen di ya par dý. Kas ta mo nu ci va rýn da Ka ra dað ve Ha cý Ýb ra him dað de ni len yer le re Pazar ve ta til gün le rin de mü te ad dit de fa lar Üs tad la bir lik te gi der dik. Üç dört ki þi kýr da, Âyet ül- Kübrâ dan ve Söz ler den okur duk. Ba zen iki Ri sa le yi kar þý laþ tý rýr, tas hih eder di. Îmânî ve Ýslâmi mev zu lar da ko nuþma lar ve soh bet ler olur du. Üs tad ýn mek tup la rýn da Araç lý Ab dul lah di ye is mi ge çen Ab dul lah Ye ðin in Ye ni Lü gat isim li bir ese ri var dýr. Ýne bo lu da 1912 ta ri hin de do ðan Ýb ra him Fa kaz lý da Üs tad ý ilk de fa 1940 yý lýn da Kas ta mo nu da zi ya ret etmiþtir. Ken di si þöy le di yor: Ýkin ci Ci han Sa va þýn da ih ti yat as ke ri iken bir ge ce rü yam da ka rargâh ça dý rýn da otu ru yor duk. O sý ra da as ker ler ba na de di ler ki: Pey gam ber Efen di miz (s.a.s.) ka rargâhý mý za gel di. Bu ha be ri du yar duy maz Neden þim di ye ka dar ha be rim ol ma dý? di ye ça dýr la rýn ara sýn dan ko þa rak hem hün gür hün gür að lý yor, hem de arý yor dum. Bir den kar þým dan gel dik le ri ni gör düm. Bo yu uzu na ya kýn dý. 30-40 yaþ la rýn da yi ðit bir kah ra man gö rün tü sün dey di. Be lin de yer le re ka dar de ðen bir ký lýç baþýn da o za ma na ka dar hiç gör me di ðim uzun bir sa rýk, aya ðýn da nor mal bir þal var, üze rin de göðsü açýk bir göm lek, çok nûrânî, sa kal sýz, bý yýk lý bir zat. Að la ya rak ken di mi ayak la rý na at tým. Bir ta raf tan el le ri ni ve

ayak la rý ný öpü yor, bir ta raf tan da Ha be ri ni zi an cak þim di al dým, bi zi af bu yu run! di ye rek yal va rýr ken uyan dým. Ya ným da ya tan ar ka da þým aðla dý ðý mý an la mýþ tý. Bu rü ya yý ar ka daþ la ra an lat tým. On lar da o gün kü þart lar için de rü ya mý ter his müj de si ola rak ta bir et ti ler. Ter his ol duk tan son ra Ah met Na zif mer hu mun ver di ði 10. Söz ü ya za rak Gül cü Hü se yin Efen di ile be ra ber Kas ta mo nu ya Üs ta dý mý zý zi ya re te git tik. Çay cý Emin Efen di bi zi Hz. Üs tad ýn evi ne gö tür dü. Fa kat eve var ma dan, evi ve ka pý sý ný uzak tan gös te rek ken di si ge ri sin ge ri ye dön dü. Sa ðý so lu iyi ce kon rol den ge çir dik. Çün kü evin tam kar þý sýn da po lis ka ra ko lu bu lu nu yor du. Ka pý ya yak laþ týk, dý þa rý sar kan ipi çek tik ka pý açýl dý. Ev es ki bir ya pýy dý, yu ka rý ya tah ta mer di ven le çýký lý yor du. Yu ka rý çýk týk, bir kaç adým ata rak bir oda nýn ka pý sý na gel dik. Ka pý açýk tý. Gül cü Hü se yin Us ta ön den gir di, ben de ar ka dan gir dim. Üs tad Haz ret le ri bi zi gö rür gör mez, bir kaç tah ta dan ya pýl mýþ ve üze ri in ce bir þil te gi bi ba sit bir ya tak kon muþ olan di va nýn üze rin den bir yay gi bi fýr la ya rak aya ða kalk tý. Hü se yin Efen di nin, Üs ta dýn el le ri ni öp tü ðü nü far ket me dim. Zi ra ben Üs ta dý mý zý gö rür gör mez, as ker de gör dü ðüm rü ya gö zü mün önüne gel di. Rü ya da Pey gam ber Efen di mizi (s.a.s.) ay ný sa rýk, ay ný ký ya fet ve ay ný en dam ve nurâni yet için de gör müþ tüm. Bu nun için þaþ kýn ve pe ri þan bir hal de að la ya rak Üs tad ýn mü ba rek ayak la rý na ka pan mý þým. An cak ge le bil dim! di ye mi yor dum. Mü ba rek el le riy le ba þý mý kal dýr dý ve bi zi kar þý sý na, yer de ki bir min de re oturt tu. Rah met li Meh met Fey zi Efen di de bir di zi ni dik miþ bir Ri sale yi te mi ze çe ki yor du. Bi ze hi ta ben ka pý nýn her za man ipi içe ri de çe ki li ol du ðu hal de, bir tevâfuk ola rak o an da ipi dý þa rý ya bý rak tý ðý ný, bi zim gel me mi zin de bir tevâfuk ese ri ol du ðu nu, Ri sa le-i Nur un iman la rý kur ta ran bir nur ol du ðu nu ve Ri sa le-i Nur un þahs-ý ma ne vi si nin on iki ta ri ka týn tem sil ci si ol du ðu nu an lat tý. Ýb ra him Fa kaz lý, De niz li hap sin den tah li ye ol duk tan bir se ne son ra ia de edi len ki tap la rý al mak için gel miþ ti. Þunlarý aktarmaktadýr: De niz li ye gel di ðim gün çok þid det li bir yað mur var dý. De lik li çý nar sem tin de bir mey dan lý ðýn or ta sýn da þem si ye si elin de Mah ke me Re isi Ali Rý za Be yi gö re rek eli ni öp tüm ve ken di si ne, Hz. Üs tad a gi de ce-

ðim, bir em ri niz var mý? de dim. Çok se lam la rý mý söy le yi niz, bi ze dua et sin. der ken göz le rin den yaþ lar aký yor du. Bu ara ya Hâkim Ali Rý za Bey ile il gi li bir bil gi yi not et mek is tiyo rum: Ali Rý za Bey, De niz li Mah ke me si sý ra sýn da ta ný yýp oku du ðu Risa le-i Nur la rý, Ýz mir de ki bir dos tu na önem ve de ðer le ri ni an la ta rak he di ye et ti. O dos tu da kýz la rý ný Ýz mir in gayr-i millî ve gayr-i Ýs lamî ha ya týn dan kur tar mak için þe hir dý þý na yap týr dý ðý bir ev de san ki ko ruma al tý na al mýþ tý. Bu ev, Re þat Nu ri Gün te kin in Ça lý ku þu isim li meþhur ro ma ný ný yaz dý ðý yer dey di. Þim di ora sý Ça lý ku þu Ma hal le si ola rak bi lin mek te dir. Ro ma ný ný da ya na rak yaz dý ðý aðaç bi le bir ha tý ra ola rak tam yo lun or ta sýn da dur mak ta dýr. Da ha son ra bu za týn kýz la rýn dan Zehrâ ha ný me fen di nin ko ca sý Ha cý Ne fi Ak ya zý lý, Ri sa le le ri ve Üs tad ý ta ný yýn ca, Hâkim Ali Rý za Efen di nin kayýn pederine ver di ði ki tap la rý ha týr la dý... 1972 de ku ru lan Ak ya zý lý Vak fý na Ça lý ku þu Ma hal le sin de ki bi na nýn ol du ðu ara zi yi bü tün ai le vak fet ti ler. Ora ya bir öð ren ci yur du ya pýl dý. Da ha son ra bu yurt Ya man lar Ko le ji ol du. Biz 1972 de yi ne bu ai le nin ba zý la rý nýn ya þa dý ðý ken di apart man la rýn da ki ra cý ola rak kal dýk. Ýlk gi ren ler den ol du ðu muz için Ýl han Ýþ bi len Bey in tek li fi ile apartma nýn is mi ni Kar deþ koy duk. Sa bah na maz la rýn dan son ra eli nin ta ze si mi di ile câmi den ge len Ha cý Ne fi Ak ya zý lý Bey evi mi ze uð rar soh bet eder dik. Bir se fe rin de Ha ným lar Reh be rin den bir bö lüm oku muþ tuk. Ne fi Bey að la ya rak, Ah ko ca Üs tad, sen hiç ev len me din, bir ai le ha yatýn bi le ol ma dý ama bu ai levî in ce lik le ri ne re den bi li yor ve gü zel bir ai le ya þa yý þý için bu hâri ka re çe te le ri na sýl ya za bi li yor sun? de di. Kas ta mo nu Lâhi ka sýn da ki mek tup lar da is mi ge çen ler den bi ri si de Ah met Öz kan (Ku reyþî) dýr. Ha tý ra la rý ný an la týr ken di yor ki: Üs tad Haz ret le ri ni ge ri den ge ri ye gör müþ tüm. Ken di si ni kal ben ve ru hen çok sev miþ tim. Bir ge ce rü yam da be ni ça ðýr mýþ tý. Uyan dý ðým da bunun be ni ikaz eden bir ha ki kat ol du ðu nu anla dým. He men imâlâtý ný yap tý ðý mýz ce viz li ez me den bir mik dar ha zýr la dým, doð ru ca Üs tad ýn bu lun du ðu ha ne ye git tim. Var dý ðým da ba na, Sen hoþ gel din kar deþim. di ye rek hi tap et ti. Bu he di ye yi baþ ka sýn dan ol say dý al maz dým, ama se nin bu he di ye ni ala ca ðým. de di. Ya nýn dan ay rýl dým. Ýçin de hay li

mal sat tý ðým dük kan da bü yük bir as ma sa at var dý. Onu bir ge ce rü yamda bi zim Dev rekâni Çar þý Câmi ine elim le as tý ðý mý gör düm. Bu nun üze ri ne o sa ati ay ný câmi ye elim le as tým. Hâli ha zýr da sa at o câmi de dir. On dan son ra tek rar Üs tad Haz ret le ri nin ya ný na git tim. Ba na Dükkan lar sa týl dý mý? di ye sor du lar. Ben se nin için þöy le dua et miþ tim; elin de ki dükkânlar sa týl sýn, on dan son ra Nur la ra hiz met et sin. di ye rek, he men ora dan Kü çük Söz ler i ver di ler. Bu nu yaz, he men ba na ge tir. de di ler. Ya nýn dan ay rý lýp Dev rekânî ye git tim. Ese ri ya zýp ba bam la gönder dim. Tas hih te þu iþa ret le ri gör düm: Ye din ci Söz ün ni ha ye tin de ki dua kýs mýn da Ah med Ku reyþî de miþ. Ben ilk de fa Nur la rý yaz dý ðýmdan, Her hal de unut muþ. de dim. Ni ha ye tin de ki Do ku zun cu Söz ün dua kýs mýn da da ay ný þek le Ah med Ku reyþ di ye rek ilâve et miþ ler di. O za man þüp he len dim. Onun cu Söz ü gön der miþ ler di. Onu da sür at le ya zýp, ken di si ne git tim. O za man ba na de di ler ki: Sen Arap sýn ve Seyyid sin! O es na da Fey zi ve Emin Efen di ler de var dý. Bi zim ev vel ce soy is mi miz Tek ke ni þoð lu ydu. Bir za man lar mer kez ida re he ye tin den So yadý ný zý de ðiþ ti rin. de miþ ler di. Ben de Öz kan ý so ya dý ola rak al mýþ tým. Son ra es ki ki tap lar ara sýn da Sey yid ol du ðu mu zun ve si ka sý eli mi ze geç miþ ti. Bir zi ya re tim de Üs tad ba na þöy le bu yur muþ tu. Bi ze ya kýn da bir hal ol du ðu za man se ni bu ra ya bý ra ka ca ðým. Va zi fen var. Ara dan 15 gün geç ti, son ra De niz li hâdi se si çýk tý. Öy le ol du, her ke si top la dý lar, ba na bir þey ol ma dý. Bir za man son ra her ta ra fa gi dip kar deþ le ri te sel li et me ye ça lýþ tým. Lâhi ka mek tup la rýn da Sa dýk Bey di ye ge çen Taþ köp rü lü Sâdýk Bey, Plev ne kah ra man la rýn dan Sâdýk Pa þa nýn to ru nu dur. 1902 de Kasta mo nu Taþ köp rü nün Ka dý köy ün de dün ya ya gel di. Taþ köp rü lü Sâdýk Bey, Si nop, Tos ya, Kas ta mo nu, Çan ký rý, Düz ce ve Ada pa za rý ha va li sinin ün yap mýþ efe si idi. Plev ne nin þan lý ga zi si Os man Pa þa nýn si lah ar ka daþ la rýn dan olan Sa dýk Pa þa nýn to runu, edâni ye baþ eð me yen bir in san dý. Kas ta mo nu ve ci va rý nýn hâki mi idi. Aya ðýn da çiz me, al týn da ak bir kü hey lan, be lin de ki silâhla rýy la Taþ köp rü lü Sâdýk Bey de yin ce dost ve düþ man te mennâyâ du rur du. Onun ha yat ta kim se ye bir zul mü ve kö tü lü ðü ol ma mýþ týr.

1935 ba ha rýn da, po lis ne za re tin de, Kas ta mo nu ya sü rü len Be di üzza man ý ta ný yýn ca Sa dýk Bey, bey li ði, aða lý ðý bir ta ra fa bý ra kýp Se nin ka pýn da ki kul lar, sul tan dan da de ðer li di ye hiz me ti ne koþ muþ, Ri sa le-i Nur la rý al týn su yu ile yaz mýþ tý. Ýne bo lu lu Ah met Kö roð lu da Kas ta mo nu ile Ýne bo lu ara sýn da Nur pos ta cý lý ðý ya pý yor du. Za ten mes le ði þo för lük tü. Kas ta mo nu'da ya zý lan Ri sa le le ri Nur ya zý cý la rý na ulaþ tý rý yor du. Kas ta mo nu þâhit le rin den bi ri si de Ah met Atak lý idi. Þark tan sürgün edi len ler den di. Ai le cek pe ri þan hal le ri ni gö rün ce Be di üz za man Haz ret le ri Hem þeh ri le ri mi böy le zil let ve ezi yet için de bý ra ka mam. di ye rek ken di si ne tah sis edi len evi on la ra bý rak mýþ, ka ra kol kar þý sýn da ki baþ ka bir evi ki ra la ya rak ken di si ora ya ta þýn mýþ tý. Ah met Atak lý di yor ki: Bir Kur ban Bay ra mý gü nüy dü. Bay ram na ma zý ný Be di üz za man kýl dý ra cak tý. Her na sýl sa Üs tad gel me di. Biz na maz dan son ra evi ne gi de rek ka pý sý ný çal dýk. Is rar la çal dý ðý mýz hal de ka pý açýl ma dý. Onun ev de ol madýðýna ka na at et tik. Fa kat ne re dey se ge le cek di ye bek li yor duk. Çok geç me den ka pý yý aç tý ve Bu yu run evla dým, si zi çok mu bek let tim? de yip bi zi içe ri da vet et ti. Üze rin de müt hiþ bir yor gun luk var dý. San ki uzun bir yol cu luk tan gel miþ gi bi bir hâli var dý. Be di üz za man ýn üze rin de ki ter ve yor gun lu ðu gö rün ce ka ti ka na at ge tir dik ki, bu zat, bay ram na ma zý ný Mu kad des Bel de de ký lýp öy le gel miþ tir. Bay ram laþ týk tan son ra ay rýl dýk. Kas ta mo nu baþ ko mi ser le rin den El ya kut lu Hâfýz, Be di üz za man a muârýz idi. Üs ta da bü yük bir kin ve ga ra zý var dý. Her fýr sat ta Üs ta dý ra hat sýz edi yor, ona ili þi yor du. Bir gün Üs tad a hid det le ba ðý ra rak: Kur âný hiç elin den dü þür mü yor sun. Se ni her gör dü ðüm de böy le sin. Ye ni ya zý yý oku mu yor sun. Sa rý ðý ný boy nu na asýp çar þý da do laþ tý ra do laþ tý ra se ni re zil ede ce ðim Mol la Sa id-i Kürdî! de di. Üs tad; Ba na ka rýþ ma! de yin ce Ko mi ser, Bi ze, ka nu na mu ha le fet edi yor sun. Bü tün ho ca lar þap ka giy di, sen hâlâ sa rýk bað lý yor sun! Sen den vaz geç mem, gö zü ne bi le ili þi rim! di ye ba ðý rý yor du. Üs tad ise, ta rif et mek ten âciz kal dý ðým bir ta výr ta kýn dý ve o mânâlý göz ler le ko mi se re þöy le bir bak tý, Mü na fýk!. di ye ses len di ve Sen, ba na ve Kur ân a hiç bir þey ya pa mazsýn! de di. Et raf ta ki le ri ür per ten Üs ta dýn o hâlin den ve söz le rin den

son ra ko mi ser Hâfýz ani den kar ný ný tut tu ve san cý sý gi de rek þid det lendi. He men dok to ra gö tür dü ler. Fa kat mü da ha le ve ted bir le re rað men kur tu la ma dý. Kas ta mo nu Lâhi ka sýn da is mi çok ge çen ler den bi ri si de Ha san Âtýf Ege men dir. As len Si nop lu dur. Ba ba sý ilk mek tep mu al li mi dir ve Meþhur Rý za Nur un da ho ca sý dýr... Ha san Atýf ýn gü zel ya zý sý var dýr. Ay dýn lý Ha san di ye im za at tý ðý için Üs tad bir mek tu bun da Ay dýn lý Ha san ýn ha ki ka ten ga yet müstesnâ bir ka le mi var ve ya zý la rýn da bir ihlâs gö rü nü yor. Bu zât ne va kit ten be ri Ri sa le-i Nur a gir di ði ni ve ne hal de ol du ðu nu me rak ediyo rum. de miþ tir. 1941 se ne sin de Ýb ra him Fa kaz lý ile Kas ta mo nu da Üs tad ý zi ya ret et ti ðin de Üs tad ýn ya nýn da Meh met Fey zi Efen di bu lunmak ta dýr. Soh bet sý ra sýn da Üs tad, Âtýf ev li mi sin, be kar mý sýn? di ye so rar. O da aðýz alýþ kan lý ðý ile Çok þü kür bekârým. di ye ce vap ve rir. Üs tad, Meh met Fey zi ye dö nüp Bak gö rü yor mu sun Âtýf ne di yor? der. O da mah cu bi yet le ye re ba kar. Çün kü o gün ler de an ne si ev len dirmek için uðraþ mak ta dýr. Ha san Âtýf da ha son ra Is par ta nýn Sav kö yü ne gi der ve kö yün Si nop ma hal le sin de ka lýr. Ma hal le ye bu isim, ora da ka lan Si nop lu bir ev li ya se be biy le ve ril miþtir. Dav raz da ðý nýn di bin de bu zâtýn me za rý bu lun mak ta dýr. Onun du asý ile su çýk tý ðýn da Bu su da yý ka nan lar ku duz te sir et mez. de di ði ri va yet edil mek te dir. Sa lih Uður tan da Kas ta mo nu da Be di üz za man ile gö rü þen bah tiyar lar dan dýr. Ba zý es ki ki tap lar dan ký ya met alâmet le ri ile il gi li ba zý þeyler öð ren miþ tir. Me selâ ha dis te dec ca lýn eþe ði nin ku lak la rý nýn fil ku la ðý gi bi ko ca man ola ca ðý, ayak la rý nýn yu mu þak ola ca ðý, yü rür ken de ar kasýn dan þid det li bir ses ve pis bir ko ku bý ra ka ca ðý ri va ye ti ni oku muþ tur. Bu ko nu yu Be di üz za man a sor duk la rýn da þu ce va bý ve rir: Kar da þým, þu bil di ði niz oto mo bil bir par ça o ta ri fe ben ze mi yor mu? Bu nun da ka pý la rý fil ku la ðý gi bi ayak la rý (last ikle ri) yu mu þak ve gi der ken ar ka sýndan hem pis bir ko ku, hem de ses çý ka rý yor. Sa lih Uður tan di yor ki: Üs ta dý ka ra kol da mer di ven al tý gi bi dehþet li so ðu ðun bu lun du ðu bir ye re ka pa týp Al man ki li di vu ru yor lar. Si nop lu po li se de Bu nu ze hir le, öl dür ne ya par san yap. di ye emir ve ri yor lar. Hâdi se le rin bi rin ci þâhi di Si nop lu po lis o an kal bi ne ta ri fin-

den güç lük çek ti ði bir hür met ve hiz met et me ar zu su ol du ðu nu be yan edi yor. Ýlk haf ta içe ri sin de bir ge ce sa ba ha kar þý kon tro le ge li yor. Fa kat ko ca man Al man ki li di sö kül müþ, de mir par mak lýk lý dýþ ka pý açýk. Ýçeri ye ya ta ðýn ol du ðu ye re ko þu yor, ya tak sý cak. Ama kim se yok. Ken di ta bi riy le Can kor ku suy la kan bey ni me sýç ra dý. di yor. Bi raz son ra Hz. Üs tad elin de su ib ri ði içe ri ye gi ri yor. Eli ni Si nop lu po li sin göð sü ne do kun du ra rak: Kork ma Meh med! Bu zâlimler ne sa na, ne ba na doku na ma ya cak lar. di yor. Ve he men ar dýn dan ka pý la rýn ken di ken di ne þan gýr þan gýr ka pan dýk la rý na þâhit olu yor. Be di üz za man bu ilk ika me te mec bur bý ra kýl dý ðý yer de üç ay tu tu lu yor. Bu üç ay sü re sin ce Kas tamo nu nun bü tün as kerî ve mülkî âmir le ri has ta la ný yor lar. Da ha son ra baþ la rý na ge len bu mu si be tin Üs tad ý sý ký iþ ken ce ve zu lüm al týn da tut ma la rýn dan kay nak lan dý ðý na hük me de rek Be di üz za man ýn ev ki ra lama sý na izin ve ri yor lar. Üs tad Ýne bo lu yu ve Ýne bo lu da ki ta le be le ri ni çok med het mek tedir. Ba zý köy le rin de bin ka le min Ri sa le ço ðalt tý ðý ný bil di ði miz Is parta ya ben ze te rek þu þi rin il çe Ýne bo lu ya Kü çük Is par ta na mý ný tak mýþtýr. Bi lin di ði gi bi Ri sa le-i Nur la rý ço ðalt mak ta ilk tek sir ma ki ne si de bu ta le be ler ta ra fýn dan kul la nýl mýþ týr. O sý ra lar Be þin ci Þua ya zýl mak ta dýr. Bu çok mü him Ri sa le yi ço ðalt týk la rý sý ra da ta ný ma dýk la rý ga rip kuþ lar ge lir. He men her Nur ta le be si bu hâdi se le re þâhit olur. Ne za man Beþin ci Þua yý yaz ma ya dur sa lar ge lip cam la ra vur mak ta, ýs rar la içe ri girmek is te mek te dir ler. Be di üz za man Haz ret le ri bu ha di se le ri Kuþ la rýn ya pý lan hiz met le ri ve özel lik le as rý mýz mü min le ri için çok mü him olan Be þin ci Þua nýn neþ ri ni müj de le mek ve teb rik et mek için gel dik le ri. mânâsýn da yo rum lar. Kas ta mo nu kah ra man lar dan bu bir de met ha tý ra yý nak let tik ten son ra... Kas ta mo nu Lâhi ka sý nýn ba þýn dan baþ la ya rak, ba zý bö lüm le ri ni yi ne Ri sa le-i Nur Kül li ya tý nýn par ça la rý ile izâh et me ye ça lý þa ca ðým.

1. Mek tup Aziz, sýd dýk, mü ba rek kar deþ le rim ve hiz met-i Kur âni ye ve ima niye de ihlâslý ve kuv vet li ve þan lý ar ka daþ la rým. Bu hi tap ta hem bir il ti fat var, hem de bir he def gös ter me var. De mek, aziz, sýd dýk, mü ba rek, ih las lý ve kuv vet li ol mak lâzým ge li yor. Ce nab-ý Hakk a, had siz þü kür ve ham de de rim ki, Ýh ti yar lar Ri sale si nde ki ümi di mi ve Müdâfa at Ri sa le si nde ki id di amý si zin le tas dik et tir di. Bu ra da bah se di len ümid 26. Lema nýn 12. Ri ca sýn da an la tý lan Üs tad ýn ye ðe ni Ab dur rah man ýn ve fa týn dan son ra ki o hü zün lü ve gam lý va zi yetin de kar þý laþ tý ðý Ku le ön lü Mus ta fa Hulûsi ile il gi li dir. Üs tad Bar la da ka pý yý ar ka dan sür gü le miþ ve ken di ha li ne çe kil miþ ti, kim se yi ka bul et mi yor du. Ku le ön lü Mus ta fa, Ha cý Os man la be ra ber gel miþ ler di. Bir müd det bek le dik ten son ra sür gü lü ka pý ken di ken di ne bun la ra açýl mýþ. Üs tad Haz ret le ri bu hu su su Ýh ti yar lar Ri sa le si nin il gi li bö lü mün de þöy le an lat mak ta dýr: O za man Bar la de re le ri ne, dað la rý na yal nýz gi dip ge zi yor dum. Hâli yerler de otu rup o ha zin te es sür ler için de es ki za man da Ab dur rah man gi bi sâdýk ta le be le rim le ge çir di ðim mes uda ne ha yat lev ha la rý si ne ma lev ha la rý gi bi ha ya lim den geç tik çe ih ti yar lýk ve gur be tin ver di ði te esü rün sür ati, mu ka ve me ti mi ký rý yor du. ( ) Ben o hü züngâhým olan de re den ve hüzün ve ren hâlden, Bar la ya dön düm. Bak tým ki, Ku le ön lü Mus ta fa na mýnda bir genç, ben den il mihâle ait, ab dest ve na ma za da ir bir kaç me se le yi sor mak için gel miþ. O va kit mi sa fir le ri ka bul et me di ðim hal de onun ru hun da ki ih las ve ile ri de Ri sa le-i Nu ra ede ce ði kýy met tar hiz me ti gü ya hiss-i kab le -l vu ku ile, ru hum o gen cin ru hun da oku du; onu ge ri ye çe virme dim, ka bul et tim. Son ra te bey yün et ti ki, Ri sa le-i Nur hiz me tin de ve

ben den son ra hayr ul-ha lef ola rak, ha ki ki bir vâris va zi fe si ni tam ye ri ne ge ti re cek olan Ab dur rah man ye ri ne, Ce nab-ý Hak Mus ta fa yý numûne olarak ba na gön der miþ ki; Sen den bir Ab dur rah man al dým; mu ka bi len, bu gör dü ðün Mus ta fa gi bi otuz Ab dur rah man, o va zi fe-i di ni ye de sa na hem ta le be, hem bi ra derzâde, hem ma ne vi ev lad, hem kar deþ, hem fe dakâr ar ka daþ ve re ce gim. der. De mek ki, bi zim ta le be, bi ra derzâde, ma ne vi ev lad, kar deþ ve fe dakâr ar ka daþ özel lik le ri ni ka zan ma mýz is ten mek te dir. Mü da fa at Ri sa le sin de ki id di aya ge lin ce, Es ki þe hir Mü da fa asý nýn Üçün cü Mad de si nde þöy le den mek te dir: Ey efen di ler! Ben, her þey den ev vel Müs lü ma ným ve Kür dis tan da dünya ya gel dim. Fa kat, Türk le re hiz met et tim ve yüz de dok san do kuz menfa at li hiz me tim Türk le re ol muþ ve en çok ha ya tým Türk ler için de geç miþ ve en sâdýk ve en hâlis kar deþlerim Türk ler den çýk mýþ ve Ýs la mi yet or du larý nýn en kah ra ma ný Türk ler ol du ðun dan, mes lek-i Kur âni yem ci he tiy le, her mil let ten zi ya de Türk le ri sev mek ve ta raf tar ol mak kud si hiz me ti min muk te za sý dýr. (...) Bu mev kuf olan ci van mert ve muh te rem Türk genç le ri için de öy le le ri var ki; on la rýn bir ta ne si ni, ken di mil le tim den yüz ada ma de ðiþ tir mem. Ýçin de öy le le ri var ki; on se ne ba na zu lüm eden me mur lara beþ se ne den be ri on la rýn ha týr la rý için, o zâlim le re bed du ayý bý rak tým. On la rýn için de öy le le ri var ki âli se ci ye le rin en ha lis numûle ri ni o âli ce nab Türk ar ka daþ lar da ke mal-i hay ret ve tak dir le gör düm. Türk mil le ti nin sýrr-ý te fev vu ku nu (üs tün lük sýr rý ný) on lar la an la dým. Ne ti ce ola rak bü tün bun lar için þöy le de mek te dir: Evet, ezel den ebe de ka dar zer re ler ade din ce Al lah a ham dol sun ki, si zin ile otuz bi ne mu ka bil ge len otuz Ab dur rah ma ný Ri sa le-i Nur a ih san et ti. Hem unu tul ma yan, her va kit ya ným da bu lu nan kar deþ le rim, Ri sa le-i Nur a si zin gi bi pek cid di sâhip, mu ha fýz, vâris ve ha ki katbîn ve kýy met þi nas zat la rýn be nim ye rim de, ben den da ha kuv vet li ih las lý olarak va zi fe-i Kur âni ye ve ima ni ye de ça lýþ týk la rý ný gör dü ðüm de, kemâl-i fe rah ve sü rur ve it mi nan ve is ti ra hat-ý kalp ile ece li mi ve mev ti mi ve kab ri mi kar þý lý yo rum, bek li yo rum. Kur ân ýn gü nü mü ze ve ge le ce ðe ba kan en par lak tef si ri ile ve on dan is tifa de edip fe yiz ola rak âle me neþ ret me aþk ve þev ki ni ta þý yan ta le be le ri ile

bü tün leþ miþ olan Üs tad, on lar için hiç bir uzak lý ðýn ol ma dý ðý ný, is te yen dost lar ile gö rü þe bi le ce ði ni þu þe kil de ifa de et mek te dir. Ben, si zi ya zý la rý nýz da ve ha tý rým dan çýk ma yan hiz met le ri niz de gün de mü te ad dit de fa lar gö rü yo rum. Ve si ze olan iþ ti ya ký mý tat min edi yo rum. Siz de bu biçâre kar de þi ni zi Risâle ler de gö rüp soh bet ede bilir si niz. Ehl-i ha ki ka tin soh be ti ne za man, mekân mâni ol maz; mânevî rad yo hük mün de, bi ri þark ta, bi ri garb ta, bi ri dün ya da, bi ri ber zah ta ol sa da Kur ânî ve imanî râbý ta (bað) on la rý bi ri bir bi riy le ko nuþ tu rur. ( ) Üs tad ýn ta le be lik ve hiz met te bi rin ci li ði hep ön de gö tür dü ðü nü söy ledi ði Al bay Hu lu si Yah ya gil, 1985 yý lýn da ki son zi ya re ti miz de bu söz le ri ha týr lat mýþ ve Bi zim için ay rý lýk yok. Ehl-i dalâlet dü þün sün. de miþ ti. Mek tup ta ne re dey se te ker te ker her ke sin is mi ni zik ret tik ten son ra Üs tad þu ten bih te bu lun mak ta dýr: ( ) sa ir isim le ri ni be yan et me di ðim kýy met tar kar deþ le rim ile husu si ko nuþ ma dý ðým dan gü cen me sin ler; çün kü hiz me ti mi zin aza me ti ve ehem mi ye ti ve muârýz la rýn kuv ve ti ve þey ta ne ti nis be tin de ih ti ya ta ve dik ka te mec bu ruz. Bu mek tu bun ya zý lýþ þart la rý na ba ka cak olur sak; Üstad Haz ret le ri Es kiþe hir hap sin den çýk týk tan son ra, Kas ta mo nu vi la ye ti ne sü rül müþ; uzun müd det po lis ka ra ko lu nun tam kar þý sýn da, da imi bir gö ze tim al týn da olan bir eve yer leþ ti ril miþ; ora da se kiz se ne aðýr bir is tib dat ve göz hap si al týnda sür gün ha ya tý ge çir til miþ tir. Bu þart lar al týn da Üs tad ýn en çok önem ver di ði hu sus, kar deþ ler ara sýn da ki bir lik-bü tün lük ve if rat de re ce de ki ir tibat dýr. Bu nu mek tu bun so nun da þu þe kil de ifa de et mek te dir: Hâfýz Ali ile Hüs rev in bir bir le riy le cid di bir mah vi yet için de kardeþ lik ir ti bat la rý, Ri sa le-i Ýh las ýn tam sýr rý na maz har ol duk la rý ný ba na ih sas et ti, ümid le ri mi fev kalâde kuv vet len dir di. Hâfýz Ali, Nur Fab ri ka sý nýn sa hi bi ola rak Ýs lam Köy de bu lun mak ta ve o ci var da Ri sa le le rin ya zýl ma sý na reh ber lik yap mak ta dýr. Gül Fab ri ka sý nýn Sa hi bi olan Hüs rev Al týn ba þak ise Is par ta da bu lun mak ta, Ri sa le le rin ve te va fuk lu ola rak Kur ân ýn ya zýl ma sý na reh ber lik et mek te dir. Ýn san lýk ica bý ara da ufak bir þey ler olur. Hâfýz Ali, bu nu se zin ce, he men ka lem leri, mü rek kep le ri, ka ðýt la rý ve ya zý la rý Hüs rev Al týn ba þak a ge ti rip; Sen