2011 FAALİYET RAPORU YÜZYILLIK BİR ÇİZGİ GÜVENLİ BİR GELECEK
İçindekiler 2 Kısaca OYAK 3 OYAK Grubu 4 Tarihçe 6 Misyon, Vizyon, Değerler 7 OYAK ın Faaliyet Sonuçları 8 Yönetim Kurulu Başkanı ndan Mesaj 10 Yönetim Kurulu ve Denetleme Kurulu 12 Genel Müdür den Mesaj 15 Üst Yönetim 16 2011 Yılında OYAK ve Grup Şirketleri 20 Üye Hizmetlerindeki Gelişmeler 42 Bağımsız Denetçi Görüşü ve Mali Tablolar 46 OYAK Ordu Yardımlaşma Kurumu 31 Aralık 2011 Tarihi İtibariyle Bilanço - Aktifler 47 OYAK Ordu Yardımlaşma Kurumu 31 Aralık 2011 Tarihi İtibariyle Bilanço - Pasifler 48 OYAK Ordu Yardımlaşma Kurumu 31 Aralık 2011 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Gelir Tablosu 49 İştiraklerimiz
Türkiye nin özgün ve başarılı bir modeli olan OYAK 50 nci yılını kutladı. Bir meslek grubunun iş hayatı süresince ve emekliliğinde daha iyi yaşam koşullarına sahip olması için oluşturulan Tamamlayıcı Mesleki Emeklilik Fonları (Second Pillar Occupational Pension Funds) ülkemizde çok tanınan bir kavram değildir ancak dünyanın gelişmiş ülkelerinde birçok başarılı uygulamaları vardır. Ülkemizde bu tür fonların kurulması yönünde 1900 lerin başından başlayarak çeşitli düzenlemeler yapılmış, uygulamalar başlatılmışsa da bunların arasından sadece OYAK başarılı olmuş ve bugünlere gelebilmiştir. OYAK, 2003 yılından beri Avrupa Mesleki Emeklilik Fonları Federasyonu nun (European Federation for Retirement Provision) gözlemci üyesidir. Günümüzün bireysel emeklilik sistemine ışık tutmuş olan OYAK, son 50 yıldır, Cumhuriyetimizin en değerli, mali yapısı en sağlam, birçok konuda örnek teşkil eden en önemli kuruluşlarından biri olmuş ve olacaktır. Faaliyet Raporu 2011 OYAK 1
Kısaca OYAK OYAK ne değildir? Devletin sosyal güvenlik kuruluşlarının bir parçası değildir. Türk Silahlı Kuvvetleri nin bir parçası değildir. Devletten ve/veya herhangi bir kuruluştan hiçbir zaman herhangi bir yardım almış bir kurum değildir. Savunma sanayi faaliyetlerine katılan ticari bir kuruluş değildir. Vergi yükümlülüğü olmayan bir kuruluş değildir. Bir anonim veya limited şirket değildir. Sermayesi ve çıkarılmış hisse senedi yoktur. Dolayısıyla, Devletin veya kişilerin elinde hiçbir zaman OYAK hissesi olmamıştır. OYAK nedir? OYAK, ekonomileri gelişmiş ve ileri demokrasiye sahip ülkelerde örneklerine çok rastlanan, devletlerin vatandaşlarına sağladığı sosyal güvenlik yardımlarına - sadece üyelerinin sağladığı kaynakları kullanarak, üyelerine; emeklilik, ölüm ve maluliyet alanlarında - ek yardımlar sağlamak üzere kurulmuş, tamamlayıcı bir mesleki emeklilik fonudur. OYAK, 2003 yılından itibaren Avrupa Mesleki Emeklilik Fonları Federasyonu gözlemci üyesidir. OYAK, bir tüzel kişilik olarak sadece mevcut üyelerince OYAK a ödenen aidatları ve bu aidatların işletilmesi sonucu elde edilen gelirlerin oluşturduğu uzun vadeli birikimleri yöneten bir Kurum dur. OYAK ın, kendi tüzel kişiliğine ait ayrı bir parası, yani bir varlığı yoktur. OYAK, üyelerinin tüm bu birikimlerini yeddi emin sıfatıyla kârlılık, verimlilik ve kurumsal yatırım ilkelerine göre yönetir. OYAK, üyelere ait birikimleri yöneterek elde ettiği kârların tamamını emekli olacakları tarihe kadar değerlendirilmek üzere üye hesaplarına kayden aktarır. Dolayısıyla, OYAK ın bütün varlıkları her zaman üyelerinin üzerindedir. OYAK, mevzuat çerçevesinde, üyelerine; emeklilik, ölüm ve maluliyet yardımları yaptığı gibi, ayrıca konut edindirme, borç verme, vs. gibi çeşitli hizmetler de sunar. OYAK, 205 sayılı Kanun çerçevesinde, özel hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımdan özerk, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluştur. OYAK ın üyeleri; Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları, Jandarma Genel Komutanlığı mensupları ve Kanun da belirtildiği şekliyle siviller dahil kendi isteğiyle katılmayı arzu eden çalışanlarından oluşur. OYAK, eksik bilgiyle iddia edildiğinin aksine, çeşitli vergiler ödeyen bir kuruluştur. OYAK: Örnek bir sürdürülebilirlik modeli 1961 yılında kurulan OYAK, Türkiye nin bir anlamda ilk ve en büyük özel emeklilik fonudur. Özel hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımdan özerk, tüzel kişiliği haiz bir kuruluş olan OYAK, faaliyetlerini 205 sayılı Kanun kapsamında sürdürmektedir. OYAK, hem bir emeklilik fonu yöneticisi, hem de girişim sermayesi yatırımları yapan bir kuruluş gibi faaliyet göstermekte, verimlilik ve kârlılıktan ödün vermeden, varlıklarını finansal ve iştirak yatırımlarında değerlendirmektedir. OYAK 270 bine yaklaşan üyelerine daha güvenli bir gelecek hazırlamak için çalışmaktadır. OYAK, geliştirdiği hizmet modeliyle üyelerine mümkün olan en üst düzeyde nema sağlamayı ve katma değeri yüksek hizmetler sunmayı hedeflemektedir. Faaliyetlerinin odağında üyelerinin memnuniyeti, refahı ve güvenli geleceği yer alan OYAK, bu doğrultuda teknoloji ve çağdaş yönetim uygulamalarını en etkin şekilde hizmetlerine yansıtmakta; üyelerine bugün ve yarın daha iyi bir yaşam sağlamak için çalışmaktadır. OYAK yaşamlarının her evresinde üyelerinin yanında OYAK üyelerine sunduğu hizmetler anlamında bir hayat sigortası kuruluşu özelliği taşımaktadır. Diğer yandan, bir finans kurumuna benzer şekilde üyelerine farklı kredi ürünleriyle finansal destek sağlayan OYAK, yaşamlarının her evresinde üyelerinin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere yanlarında yer almayı amaçlamaktadır. 2 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
Tarihçe OYAK Grubu Türkiye ekonomisine sürekli ve artan oranda katma değer OYAK Grubu sanayi, finans ve hizmet dallarında faaliyet gösteren yaklaşık 60 şirketi ve 29 bin kişilik istihdamı ile ülkemizin en büyük şirket gruplarından biridir. Grup şirketleri gerçekleştirdikleri üretim, satış, ihracat ve ödedikleri vergiler ile Türkiye ekonomisine sürekli ve artan oranda katma değer yaratmaktadır. OYAK Grubu nun sanayi alanındaki iştirakleri, ülkemizin en büyük tesislerini de barındıran demir-çelikten enerjiye çimento üretiminden otomotive çeşitlilik gösteren ve sektörlerinin lideri konumunda bulunan kuruluşlardan oluşmaktadır. Grubun diğer ağırlıklı faaliyet alanı olan hizmet sektöründe inşaattan dış ticarete, lojistikten bilgi teknolojilerine farklı alanlarda birçok iştiraki yer almaktadır. 2011 yılı sonu birleşik sonuçlarına göre OYAK Grup Şirketlerinin toplam satışları 29.2 milyar TL ye, toplam aktifleri 32.1 milyar TL ye ulaşmıştır. SANAYİ GRUBU HİZMET GRUBU FİNANS GRUBU ATAER HOLDİNG A.Ş. MAİS MOTORLU ARAÇLAR İMAL VE SATIŞ A.Ş. (MAİS) OYAK ANKER BANK GmbH EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK FABRİKALARI T.A.Ş. (ERDEMİR) İSKENDERUN DEMİR VE ÇELİK A.Ş. (İSDEMİR) ERDEMİR MADEN A.Ş. (ERMADEN) ERDEMİR ÇELİK SERVİS MERKEZİ A.Ş. (ERSEM) ERDEMİR MÜHENDİSLİK YÖNETİM VE DANIŞMANLIK A.Ş. (ERENCO) ERDEMİR LOJİSTİK A.Ş. (ERLO) ERDEMİR ROMANIA ERDEMİR GAZ SAN. VE TİC. A.Ş. (ERGAZ) ADANA ÇİMENTO SANAYİ T.A.Ş. OYAK BETON SAN. VE TİC. A.Ş. ADANA ÇİMENTO FREE PORT. LTD. (KKTC) ADANA ÇİMENTO SAN. VE TİC. LTD. (KKTC) MARDİN ÇİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş. BOLU ÇİMENTO SANAYİİ A.Ş. ÜNYE ÇİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş. ÜNYE CEM SRL (ROMANYA) ASLAN ÇİMENTO A.Ş. BİRTAŞ BİRLİK İNŞAAT SAN. VE TİC. A.Ş. OMSAN LOJİSTİK A.Ş. (OMSAN) OMSAN HAVACILIK A.Ş. OMSAN DENİZCİLİK A.Ş. OMSAN LOJİSTİK EOOD (BULGARİSTAN) OMSAN LOJİSTİK OOO (RUSYA) OMSAN LOGISTICA SRL (ROMANYA) OMFESA LOGISTICA SA (İSPANYA) OMSAN LOGISTIQUE SARL (FRANSA) OYTAŞ İÇ VE DIŞ TİCARET A.Ş. (OYTAŞ) VİZE AGREGA ASFALT MADENCİLİK SAN. VE TİC. A.Ş. OYAK SAVUNMA ve GÜVENLİK SİSTEMLERİ A.Ş. OYAK TEKNOLOJİ BİLİŞİM VE KART HİZMETLERİ A.Ş. (OYTEK) OYAK İNŞAAT A.Ş. OYAK KONUT İNŞAAT A.Ş. OYAK PAZARLAMA HİZMET ve TURİZM A.Ş. OYAK TELEKOMÜNİKASYON HİZMETLERİ A.Ş. OYAK GİRİŞİM DANIŞMANLIĞI A.Ş. (OYAK GİRİŞİM) ETİ PAZARLAMA VE SANAYİ A.Ş. VfG GmbH OYAK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. (OYAK YATIRIM) OYAK YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ORFİN FİNANSMAN A.Ş. (ORFİN) 1961 1971 1981 MARMARA MADENCİLİK SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ ASLAN BETON A.Ş. AS-SAN İNŞAAT SAN. VE TİC. A.Ş. BİRÇİM ÇİMENTO VE MADENCİLİK A.Ş. OYKA KÂĞIT AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş. OYAK RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI A.Ş. AYAS ENERJİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. (AYAS ENERJİ) İSKENDERUN ENERJİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. (İSKEN) OYAK ELEKTRİK ENERJİSİ TOPTAN SATIŞ A.Ş. (OYAK ENERJİ) HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. (HEKTAŞ) TAKİMSAN TARIM KİMYA SAN. VE TİC. A.Ş. TUKAŞ GIDA SANAYİ VE TİC. A.Ş. (TUKAŞ) TAM GIDA SANAYİ VE TİCARET A.Ş Faaliyet Raporu 2011 OYAK 3
1961-2011 1961 Üyelerinin karşılaşabilecekleri sosyal ve fiziksel risklere karşı ek bir sosyal güvenlik oluşturma amacıyla, 1 Mart 1961 de 205 sayılı Kanun çerçevesinde yaklaşık 65 bin üyenin katılımı ile kuruldu. Verdi Ticaret Limited şirketi ile bir yıl süreli hususi ortaklık kuruldu. İbrahim Ethem Kimya Evi T.A.Ş. ile bir yıl süreli, hususi ortaklık kuruldu. 1962 İlk iştirak yatırımı olarak, Goodyear Lastikleri T.A.Ş. ne %7.41 oranında iştirak edildi. 1963 Verdi Ticaret Limited şirketi ile olan hususi ortaklık bir yıl daha uzatılarak sonlandırıldı. İbrahim Ethem Kimya Evi T.A.Ş. ile olan hususi ortaklık bir yıl daha uzatılarak sonlandırıldı. Mustafa Tumba firması ile bir yıl süreli hususi ortaklık kuruldu. HEKTAŞ Ticaret T.A.Ş. ye %25 oranında iştirak edildi. Türk Otomotiv Endüstrileri (TOE) T.A.Ş. ye %93.55 oranında iştirak edildi. Çukurova Çimento Sanayi T.A.Ş. (Adana Çimento) ye %52.38 oranında iştirak edildi. Grapette Amerikan Patentli Sodalı İçkiler Sanayii A.Ş. ye %10 oranında iştirak edildi. 1964 Mustafa Tumba firması ile olan hususi ortaklık sona erdirildi. Türkiye Petrolleri A.O. (TPAO) ya %7.67 oranında iştirak edildi. Motorlu Araçlar Ticaret A.Ş. (MAT) ye kuruluşunda %80 oranında iştirak edildi. 1965 Petkim Petrokimya A.Ş. ye %20 oranında iştirak edildi. 1967 İleri Kimya Sanayii A.Ş. (PE-RE-JA) ye %0.1 oranında iştirak edildi. Turgutlu Konservecilik A.Ş. (TUKAŞ) ye %93.9 oranında iştirak edildi. Yıl sonunda iştirak oranı %96.6 oldu. OYAK Sigorta A.Ş. ye kuruluşunda %95.6 oranında iştirak edildi, Şirket 1968 yılında faaliyete geçti. Limited şirket olarak kurulan Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. (MAİS) ye kuruluşunda %97.5 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). 1968 Limited Şirket olarak kurulan MAİS, anonim şirket haline dönüştürüldü. 1969 OYAK Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. ye kuruluşunda %42 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %43). Bolu Çimento Sanayii A.Ş. ye %25 oranında iştirak edildi. Ünye Çimento Sanayii ve Ticaret A.Ş. ye kuruluşunda %40 oranında iştirak edildi. Mardin Çimento Sanayii ve Ticaret A.Ş. ye kuruluşunda %40 oranında iştirak edildi. 1970 Grapette Amerikan Patentli Sodalı İçkiler Sanayi A.Ş. iştirakinden çıkıldı. İleri Kimya Sanayi A.Ş. (PE-RE-JA) iştirakinden çıkıldı. 1974 OYAK Yatırım ve Holding A.Ş. (sonradan OYTAŞ a dönüştürüldü) ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. 1975 Askeri Elektronik Sanayi A.Ş. (ASELSAN) ye %15 oranında iştirak edildi. 1977 OYAK Kutlutaş Konut İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. ye %24.2 oranında iştirak edildi. (OYAK Grup payı %40). Şirket 1978 yılında OYAK Kutlutaş Konut Holding A.Ş. oldu. Ağır Döküm ve Otomotiv San. Tic. A.Ş. (ADSAŞ) ye kuruluşunda %80 oranında iştirak edildi. (OYAK Grup payı %100). OMSAN Otomotiv Mamulleri Sanayi T.A.Ş. (sonradan OMSAN Lojistik e dönüştürüldü) ye kuruluşunda %20 oranında iştirak edildi. (OYAK Grup payı %100). HEKTAŞ ın iştiraki olarak kurulan HEKTAŞ Ambalaj Sanayii ve Ticaret A.Ş. (TAKİMSAN) ye kuruluşunda %0.4 oranından iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). 1978 OMSAN ın kuruluşu tamamlandı. OYAK Kutlutaş İnşaat Tes. San. T.A.Ş. ye kuruluşunda %21 oranında iştirak edildi. OYAK Kutlutaş Pazarlama A.Ş. ye kuruluşunda %21 oranında iştirak edildi. OYAK Kutlutaş İstanbul Prefabrike Eleman San. T.A.Ş. ye kuruluşunda %22.5 oranında iştirak edildi. 1980 Üye sayısı 72 bine ulaştı. Türkiye Petrolleri A.O. (TPAO) iştirakinden çıkıldı. 1982 ETİ Pazarlama ve Sanayi A.Ş. ye %26 oranında iştirak edildi. TAM Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye %26 oranında iştirak edildi. OYAK İnşaat A.Ş. ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. 1983 Pınar Entegre Et ve Yem Sanayii A.Ş. ye %15 oranında iştirak edildi. Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş. (YASAŞ-DYO) ye %10 oranında iştirak edildi. 1984 TOE iştirakinden çıkıldı. MAT iştirakinden çıkıldı. ADSAŞ iştirakinden çıkıldı. ENTAŞ Entegre Tavukçuluk A.Ş. ye kuruluşunda %50 oranında iştirak edildi. OYAK Yatırım ve Holding (OYTAŞ) tarafından 1982 yılında kurulan OYAK Menkul Değerler A.Ş. (OYAK Yatırım) nin hisselerinin tamamı satın alınarak bu Şirket e %100 oranında iştirak edildi. 1987 OYAK-Kutlutaş ortaklıklarından çıkıldı. 1989 OYAK, üyelerinin emekliliklerinden sonra da bir ek gelir sahibi olmalarını sağlamak amacı ile Bağışa Dayalı Emekli Geliri Sistemini kurdu. Bu Sistem e katılan iştirakçi sayısı 497 oldu. Emekliliği yaklaşan üyelerin emeklilik günlerine önceden hazırlanabilmelerini sağlamak amacı ile rezervlerinin %80 ine kadar borç verme uygulamasını başlattı. OYAK Turizm Tic. A.Ş. (OYTUR) ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. 1990 Daimi üye sayısı 117 bine ulaştı. The First National Bank of Boston a (Türk Boston Bank/ OYAK Bank) %34.25 oranında iştirak edildi. SELYAK Petrol Ürünleri Üretim Paz. A.Ş. ye kuruluşunda %25 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %32). 1991 YASAŞ iştirakinden çıkıldı. Halk Finansal Kiralama A.Ş. (Halk Leasing) ye kuruluşunda %39 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %40). 1992 Özelleştirme ihalesi yoluyla Niğde Çimento San. Tic. A.Ş. (OYSA Niğde Çimento) ye %10 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %39.2). Özelleştirme ihalesi yoluyla İskenderun Çimento San. Tic. A.Ş. (OYSA İskenderun Çimento) ye %10 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı % 50). 4 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
1993 Pınar Entegre Et ve Yem Sanayii A.Ş. iştirakinden çıkıldı. MAİS in %20 oranındaki hissesi Fransız Regie Renault ya satıldı. 1994 OYAK Bank taki iştirak oranı %100 e çıkarıldı. Petkim Petrokimya A.Ş. iştirakinden çıkıldı. OYAK Sigorta nın %11 hissesi Fransız AXA Grubu na satıldı. 1995 ASELSAN iştirakinden çıkıldı. AXA OYAK Hayat Sigorta A.Ş. ye kuruluşunda %40 oranında iştirak edildi. 1996 Üyelerinin emeklilik sonrasında da OYAK yardım ve hizmetlerinden yararlanmaya devam etmelerini sağlamak amacıyla Emekli Maaşı Sistemi ni kurdu. Üyelerinin ön biriktirim yaparak konut edinmelerine destek olmak amacıyla Konut Ön Biriktirim Fonu nu kurdu. Özelleştirme ihalesi yoluyla Elazığ Altınova Çimento San. ve Tic. A.Ş. ye %35 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %70). 1997 MAİS ve OYAK Renault da karşılıklı hisse devri yapılarak MAİS de OYAK %51 - Fransız Regie Renault %49; OYAK Renault da OYAK %49 - Regie Renault %51 hisse sahibi oldu. 1998 1963 yılında ilk mağazasını açan Ordu Pazarları şirketleşerek %100 OYAK iştiraki olarak kurulan OYAK Büyük Mağazacılık Ticaret A.Ş. (OYPA) adı ile faaliyete devam etti. 1999 AXA OYAK Holding A.Ş. ye kuruluşunda %50 oranında iştirak edildi. AXA OYAK Sigorta ve AXA OYAK Hayat Sigorta da sahip olunan hisseler bu Holding e devredildi. 2000 OYAK ın daimi üye sayısı 179 bine, Konut Ön Biriktirim Fonu ndaki üye sayısı 38 bine, Bağışa Dayalı Emekli Geliri Sistemi ndeki iştirakçi sayısı ise 8 bine ulaştı. ENTAŞ iştirakinden çıkıldı. OYAK Güvenlik A.Ş. (OYAK Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş.) ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. 2001 Sümerbank A.Ş. 9 Ağustos 2001 tarihinde TMSF ile imzalanan hisse devir sözleşmesiyle satın alındı. 2002 SELYAK iştirakinden çıkıldı. 11 Ocak 2002 tarihinde Sümerbank külli halefiyet yoluyla OYAK Bank ile birleşti. Bu kapsamda unvanı OYAK Teknoloji Bilişim ve Kart Hizmetleri A.Ş. (OYTEK) olarak değiştirilen Sümerbank iştiraki YADAŞ Bilgisayar ve Yazılım A.Ş. de OYAK Bank bünyesine katıldı. OYAK Konut İnşaat A.Ş. ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. Adana Kağıt Torba A.Ş. (OYKA Kağıt Ambalaj) ye %75 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). OYAK Büyük Mağazacılık ın zincir mağazacılık faaliyetlerine son verildi. Şirket yeni alanlarda OYAK Pazarlama Hizmet ve Turizm A.Ş. ile faaliyetine devam etti. OYAK Enerji A.Ş. ye kuruluşunda %2 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). 2003 OYAK Emeklilik A.Ş. ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. OYTEK in OYAK Bank a ait olan hisseleri satın alınarak bu Şirket e %100 oranında iştirak edildi. 2004 TAKİMSAN ın hisseleri HEKTAŞ a satıldı. OYAK Beton A.Ş. ye kuruluşunda %51 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). İskenderun Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. (İSKEN) ye %49 oranında iştirak edildi. OYAK Anker Bank GmbH nin OYAK Bank a ait olan hisseleri satın alınarak bu Şirket e %100 oranında iştirak edildi. OYTUR, OYAK Pazarlama ile birleştirilerek tüzel kişiliğine son verildi. 2005 Goodyear Lastikleri T.A.Ş. iştirakinden çıkıldı. 4 Ekim 2005 tarihinde yapılan ERDEMİR özelleştirme ihalesini OYAK kazandı. 23 Aralık 2005 tarihinde ATAER Holding A.Ş. ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. Birçim Çimento A.Ş. ye kuruluşunda %22 oranında iştirak edildi (OYAK Grup payı %100). 2006 ATAER Holding, ERDEMİR in %49.29 oranındaki hisselerini 27 Şubat ta devraldı. Elazığ Çimento iştirakinden çıkıldı. 2007 OYAK Bank iştirakinden çıkıldı. 2003 yılında OYSA Niğde Çimento ve OYSA İskenderun Çimento şirketlerinin birleşmesi ile oluşan OYSA Çimento iştirakinden çıkıldı. 2008 AXA OYAK Holding A.Ş. iştirakinden çıkıldı. OYAK Emeklilik A.Ş. iştirakinden çıkıldı. 2009 Lafarge - Aslan Çimento (Aslan Çimento) ya %97.3 ve Lafarge Beton (Aslan Beton) a %24.24 (OYAK Grup payı %100) oranlarında iştirak edildi. AYAS Enerji A.Ş. ye %49 oranında iştirak edildi. 2010 OYAK ın daimi üye sayısı 259 bini, Konut Ön Biriktirim Fonu ndaki üye sayısı 107 bini, Bağışa Dayalı Emekli Geliri Sistemi ndeki iştirakçi sayısı ise, 26 bin i aştı. OYAK Beton da sahip olunan hisselerin tamamı OYAK Grubu çimento şirketlerine satıldı. 2011 Halk Finansal Kiralama A.Ş. iştirakinden çıkıldı. AYAS Enerji nin %51 hissesi daha satın alınarak hisse oranı %100 e çıkartıldı. OYAK Girişim Danışmanlığı A.Ş. ye kuruluşunda %100 oranında iştirak edildi. ORFİN Finansman A.Ş. ye kuruluşunda %50 oranında iştirak edildi. AYAS Enerji hisselerinin %50 lik kısmının AES Entek e satışına ilişkin anlaşma sağlandı. Faaliyet Raporu 2011 OYAK 5
Misyonumuz, Vizyonumuz, Değerlerimiz Misyonumuz OYAK, bir yandan üyelerce arzulanan hizmetleri bir şirket anlayışı içinde en üst standartlarda sağlarken, diğer yandan da üyelerine en çok nemayı sağlamaya yönelik olarak, çevre ve toplum duyarlılığı içinde, bir holding yaklaşımı çerçevesinde portföy ve iştirak yatırımları yapan, tüm faaliyetlerinde aktüeryal dengeyi öncelikle gözeten bir sosyal yardımlaşma kurumudur. Vizyonumuz Üye mutluluğunu daima göz önünde tutarak, değişim gerekliliğini benimseyip dünya ve Türkiye deki yenilikleri yakalamak, OYAK a olduğu kadar ülkeye de yararlı yatırımlar yapmak, OYAK ın kaynaklarını riske sokmadan üyelere her yıl artan reel kâr dağıtmayı hedeflemektir. 1991 2001 2011 Değerlerimiz Davranışlarımızı, kararlarımızı ve iş amaçlarımızı yönlendiren ortak değerlerimiz: Dürüstlük ve Şeffaflık Sorumluluk ve Hesap Verilebilirlik Rekabet ve Adalet Yaratıcılık ve Mükemmeliyet Karşılıklı Saygı ve Sevgi Üye ve Çalışanların Mutluluğu 6 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
OYAK ın Faaliyet Sonuçları OYAK ın Faaliyet Sonuçları 2011 (Milyon TL) 2010 (Milyon TL) Toplam Net Kâr (Net Dönem Aktüeryal Kâr + Teknik Faiz) 1,724.4 1,421.3 Net Dönem Aktüeryal Kârı 1,474.0 1,226.4 Üye Varlıklarına Sağlanan Artış (Nema Oranı) (%) 14.1 13.1 TÜFE (%) 10.5 6.4 Nema Oranı/TÜFE (Katsayısı) 1.3 2.0 Özkaynaklar (Üye Rezervleri + Dönem Kârı) 13,815.8 12,204.4 Toplam Aktifler 14,298.3 13,947.2 Üye Sayısı 268,112 259,061 OYAK Grubu Şirketleri Birleşik Sonuçları (Kombine) (1) 2011 (Milyon TL) 2010 (Milyon TL) Satışlar (2) 29,221.9 22,151.1 İhracat (Milyon ABD Doları) 4,516.8 4,150.5 İşlem Hacmi (3) 73,682.5 59,009.6 Vergi Öncesi Kâr 2,609.2 1,824.3 Vergiler 2,149.7 1,583.0 Özkaynaklar 17,111.3 16,096.9 Toplam Aktifler 32,148.0 31,606.2 Çalışan Sayısı 28,917 28,571 (1) Ordu Yardımlaşma Kurumu Genel Müdürlüğü (OYAK) hariçtir. (2) Üretim ve pazarlama şirketleri için brüt satış hasılatı toplamıdır. (3) Finans sektöründe faaliyet gösteren iştiraklerin işlem hacmi rakamlarından oluşmaktadır. OYAK ın Kredi Değerlendirme Notları (Rating) Moody s Investors Service (31.12.2011 itibariyle) Uzun Vadeli Yabancı Para Birimi Uzun Vadeli Yerel Para Birimi Standard & Poor s (S&P) (31.12.2011 itibariyle) Uzun Vadeli Derecelendirme Notu Uzun Vadeli (Ülke Ölçeği) Kısa Vadeli (Ülke Ölçeği) Ba2 / Durağan Görünüm Ba2 / Durağan Görünüm BB+ / Durağan Görünüm TrAA+ TrA-1 Faaliyet Raporu 2011 OYAK 7
Yönetim Kurulu Başkanı ndan Mesaj OYAK, 2011 yılında 50 nci yaşını büyük bir gururla kutlamıştır. Türkiye ile var olan, sadece üyeleri için değil herkes için üreten ve paylaşan OYAK, 2011 yılında da istihdam, vergi, ihracat, yatırım, üretim ve ticaret eksenlerinde örnek bir kurum, başarılı bir kurumsal vatandaş, tasarruf ve yatırım ihtiyacı olan Türkiye için eşsiz bir ekonomik model olmaya devam etmiştir. OYAK, 2012 ve sonrasında da büyümeye, varlıklarını güçlendirmeye ve küresel koşullar her ne olursa olsun değer üretmeye kararlıdır. Kurum bu hedefine ulaşmak için gerekli olan her türlü organizasyonel yetkinliğe ve özkaynağa sahiptir. OYAK ın Değerli Üyeleri, Saygın İş Ortaklarımız, Sevgili Çalışanlarımız, Küresel finansal krizle beraber dünya çapında uygulanmaya başlanan radikal ekonomi politikası tedbirleri, 2010 yılının görece bir toparlanma içinde geçmesini sağlamıştı. 2011 de ise Yunanistan da baş gösteren ve kısa sürede diğer bazı Euro Bölgesi ekonomilerine yayılan kamu borcu krizi, güven ortamının küresel ölçekte sarsılmasına ve geleceğe dair kaygıların artmasına neden olmuştur. Avrupa da otoriteler, kamu maliyesi sorununa kalıcı çözümler ararken, yılın özellikle son aylarında gelişmekte olan ekonomilerden de yavaşlama sinyalleri gelmeye başlamıştır. Gelişmiş dünyadaki sorunlar, aralarında ülkemizin de yer aldığı yükselmekte olan ekonomileri iki kanaldan etkilemektedir: Uluslararası ticaret ve sermaye hareketleri. Gelişmekte olan ülkeler, Avrupa nın ılımlı durgunluk koşullarında daralan ithalat talebinden etkilenmeye başlamışlardır. Bu durum gelişmekte olan ülkelerin ödemeler dengesi açısından artan dış ticaret açığına ve/veya cari açığa işaret etmektedir. Aynı zamanda ekonomik istikrar açısından da tehdit oluşturmaktadır. Diğer taraftan 2011 yılında artan makrofinansal stres, uluslararası sermaye hareketlerini etkilemiş, görece yüksek getiriler peşinden yükselen ekonomilere yönelen portföy yatırımları güvenli limanlara çekilmeyi tercih etmişlerdir. 2012 ye girildiğinde genel görünüm görece ılımlı koşullar arz etmektedir. ABD den gelen öncü göstergeler olumludur. Diğer taraftan Avrupa Merkez Bankası nın Euro ya verdiği destek, AB nin durgunluk koşullarını öngörülenden daha hızlı ve daha kısa bir sürede aşacağını düşündürmektedir. Avrupa bölgesinin ve ABD nin önümüzdeki 4 çeyrek boyunca açıklayacakları performans göstergeleri küresel güvenin sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir. OYAK, küresel krizi öngördüğü günden bugüne geçen beş yılı aşkın sürede örnek bir performans sergilemiş ve hedeflerini hayata geçirmeye devam etmiştir. Küresel krizin olumsuz etkilerini örnek bir performansla bertaraf eden ve 2009 yılının son çeyreğinde yeniden büyüme patikasına dönen Türkiye ekonomisi, 2010 yılından sonra 2011 de de büyümesini sürdürmüştür. Bu süreçte politika araçlarını orta vadeli bir perspektifle, zamanında ve kararlı bir biçimde uygulayan Türkiye, güçlü ve hızlı bir büyüme kaydetmenin ötesinde istihdam koşullarını olumlu yönde geliştirmiş ve dış ticaret hacimlerinde yeni rekorlara imza atmıştır. Ancak, 2012 yılında, dünya ekonomisini etkilemesi beklenen bundan önce iki yılda olduğu gibi belirsizlik ortamının yanı sıra Türkiye nin doğal ve en büyük pazarı olan Euro Bölgesi ndeki ekonomik sorunlar ile Türkiye için önemli bir risk unsuru haline gelen cari açık ve enflasyondaki yükselme eğiliminin Türkiye nin büyüme hedefini etkilemesi olasıdır. OYAK, 50 nci faaliyet yılı olan 2011 yılını sürdürülebilir performans sonuçlarıyla ve güçlü bir getiri ile taçlandırmıştır OYAK, 2007 yılında yaklaşmakta olan küresel finansal krizi öngörmüş, stratejilerinde, portföy yapılanmasında ve iş planlarında gerekli revizyonları yaparak sürdürülebilir büyüme yolculuğuna kararlı bir biçimde devam etmiştir. Gerek OYAK gerekse de iştiraklerimizden oluşan Grup portföyümüzde izlediğimiz proaktif stratejiler, uyguladığımız iş taktikleri ve icraatımız bir taraftan krizin etkilerini azaltmaya diğer taraftan ise varoluş nedenimiz olan üyelerimizin varlıklarını geliştirmeye ve ekonomik değer üretmeye odaklı olmuştur. 8 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
OYAK, küresel krizi öngördüğü günden bugüne geçen beş yılı aşkın sürede örnek bir performans sergilemiş ve hedeflerini hayata geçirmeye devam etmiştir. Riske son derece duyarlı ve gereğince ihtiyatlı iş yaklaşımlarıyla OYAK, 2011 yılında üye birikimlerine 250.4 milyon TL si teknik faiz ve 1,474.0 milyon TL si aktüeryal kâr olmak üzere toplam 1,724.4 milyon TL eklemiştir. Yıl sonu itibarıyla üye varlıklarımızı 13.8 milyar TL ye ulaştırmış bulunuyoruz. OYAK 2011 yılında da üyelerinin varlıklarına sağladığı yüksek nema seviyesini korumuştur. 2011 yılında kaydettiğimiz %14.1 lik nema oranı ile enflasyonun üzerinde getiri sağlama başarısını gösteren OYAK, sahip olduğu ekonomik gücü ve krize likit girmenin avantajını en iyi şekilde değerlendirmeyi sürdürmektedir. Kurumumuz, diğer taraftan, asli misyonuna uygun olarak üyelerine yaptığı yardım ve hizmetlerin çeşitlendirilmesine yönelik çalışmalarına çok yönlü olarak devam etmiştir. Yıl boyunca gerek üye hizmetlerimizde gerekse konut üretimi alanında elde ettiğimiz sonuçlar, hedeflerimizle örtüşmektedir ve üye memnuniyetini pekiştirici niteliktedir. 2010 yılı sonu itibarıyla; aktif üye sayımız 213,178, Emekli Maaşı Sistemi ndeki üye sayımız 45,883 ve toplam daimi üye sayımız 259,061 iken 2011 yılı sonu itibarıyla aktif üye sayımız 219,047 ye, EMS deki üye sayımız 49,065 e ve toplam daimi üye sayımız ise 268,112 ye ulaşmıştır. 2011 yılı sonu itibarıyla toplam üye sayımızın 107,776 sı isteğe bağlı üyelerden oluşmaktadır. Ulaşılan bu mertebe, üyelerimiz arasında OYAK ın gelecek için güçlü bir teminat oluşturduğu bilinci ve inancının son derece yaygın olduğunun somut bir örneğini oluşturmaktadır. OYAK, Türkiye nin en büyük ekonomik güçlerinden biridir. İştirakleri, 2011 yılı boyunca sektörlerinin önde gelen katılımcıları olarak güçlü performanslarını sürdürmüşler ve kombine bazda OYAK ın gelir tabanına katkılarını sürdürmüşlerdir. OYAK sadece üyeleri nezdinde değil, uluslararası camiada da kredibilitesi, sağlamlığı, yönetimsel yapısı ve özgünlüğüyle değerlendirilen örnek bir şirket ve emeklilik sistemidir. 2005 yılından bu yana gerçekleştirilen derecelendirme çalışmaları kapsamında dünyaca kabul gören derecelendirme kuruluşları Moody s ve Standard & Poor s (S&P) tarafından OYAK a atfedilen kredi notları bu olguyu teyit eder niteliktedir. Ülke derecesinin üzerinde kredi notlarına sahip, global şirket ve kurumlar arasında gösterilen OYAK, aynı kuruluşlarca bölgemizin en güçlü yatırım/holding oluşumları arasında ilk sıralarda yer almaktadır. OYAK, sadece Türkiye nin değil bölgesinin de en büyük sermaye grupları arasındadır. Kurum olarak en geniş anlamda sermaye sorumluluğu ile hareket ediyoruz ve paydaşlarımız için değer üretiyoruz. En önemlisi tüm çalışmalarımızı üyelerimizin geleceğini korumayı öngören uzun vadeli bir bakış açısı ile yürütüyoruz. Yönetim, şeffaflık ve hesap verebilirlik adına ulaşmış bulunduğumuz kurumsal olgunluk seviyesi, daha fazla büyümemiz, geleceğe güvenle bakmamız için ihtiyaç duyduğumuz enerjiyi ve varlıkları bize sunmaktadır. OYAK 2011 yılında kuruluşunun 50 nci yılını gururla ve kıvançla kutlamıştır 1911 yılında temelleri atılan, 205 sayılı Kanun kapsamında tanımlanmış işlevleri ile 1961 yılından sonra OYAK adı ile çalışmalarını sürdüren Kurum, geride kalan 50 yıl zarfında üyelerinin tasarruflarını büyük yatırımlara dönüştürmüş, Türkiye ekonomisinin en değerli, ekonomik altyapısı en sağlam, birçok konuda örnek teşkil eden en önemli kuruluşlarından biri olmayı başarmıştır. paydaşlarımız ve kamuoyuyla iletişim ve tanıtım adına yürüttüğümüz tüm faaliyetlerimizin odağında OYAK ın ne olup ne olmadığı, ifade ettiği gücü ve tüm Türkiye nin değeri olduğu ana fikirleri yer almıştır. OYAK ın iki kimliği bulunmaktadır. Bunlardan ilki eşitlik, kaynakların adil dağılımı ve aktüeryal denge ilkesi altında yürütülen, zorunlu sigortalılık kapsamındaki üyelere daha yüksek bir sosyal güvenlik garantisi sağlayan ve sigortacılık esasları çerçevesinde gerçekleştirdiği yardım ve hizmetlerle üyelere gelir devamlılığını sunan bir kuruluş olmasıdır. OYAK, bir tamamlayıcı mesleki emeklilik fonudur (ana emeklilik sistemini tamamlayan fon). Tamamlayıcı mesleki emeklilik fonları bir meslek grubunun iş hayatı süresince ve emekliliğinde daha iyi yaşam koşullarına sahip olması için hayata geçirilen bir sistemdir. Özellikle gelişmiş ekonomilerde çok sayıda başarılı uygulaması bulunmaktadır. Gururla ifade etmek isterim ki OYAK ülkemizde bu alanda başarılı olabilmiş, bugünlere gelebilmiş ve geleceğe uzanan tek kurumdur. OYAK ın ikinci kimliği; birincisinde şekillenen asli misyonunu yerine getirebilmek ve sürdürülebilirliği sağlayabilmek adına üstlendiği gelir getirici yatırımcı vasfıdır. OYAK, bir emeklilik fonu olmanın bilinciyle üye birikimlerini, erimeden korumak ve sürekli geliştirmek için, finansal yatırımların yanı sıra iştirak yatırımlarına da yönlendirmektedir. Bu kimliği ile OYAK, diğer yatırımcı kuruluşlar gibi özel hukuk hükümlerine tabidir. Piyasanın her türlü rekabet koşulunda hiçbir imtiyazı bulunmadan faaliyet göstermektedir. Grup şirketlerimiz de, aynı esas ve kuralları uygulayarak rekabet etmekte ve sektörlerinde liderlik için çalışmaktadırlar. OYAK olarak 50 başarılı faaliyet yılını geride bıraktığımız bugünlerde, gelecek nesillere miras kalacak köklü ve sürdürülebilir bir sistemin sunduğu güven ve rahatlıkla yatırımlarımızı geliştirmeye odaklıyız. Diğer taraftan, kamuoyuyla paylaştığımız yeni yıl mesajımızda da ifade ettiğimiz şekilde farklı meslek gruplarındaki milyonlarca bireyin hakkı olan benzer oluşumlara kılavuzluk etmeyi ve bilgi birikimimizi paylaşmayı en geniş anlamdaki sosyal görevimiz olarak algılıyoruz. Yarım asırlık tarihinde önemli başarılara imza atmış bulunan OYAK biriktirmeye, üretmeye ve Türkiye nin lider sermaye güçlerinden biri olmaya devam edecektir Küresel finansal kriz koşullarının bir süre daha dünya gündemini ve dolayısıyla iş dünyasını etkileyeceğini düşünüyoruz. OYAK, bu sürece hazırdır. Özenli ve dikkatli politikalarımızdan ödün vermeksizin iş olanaklarını en iyi şekilde değerlendirecek güce ve hepsinden önemlisi likiditeye sahibiz. Kurumsal tarihimizde bir kilometre taşı olan 2011 yılının değişken piyasa koşullarında OYAK ın sevk ve idaresinde profesyonel yetkinliklerini bir kez daha ortaya koyan yönetim ekibimize ve tüm Kurum çalışanlarımıza Yönetim Kurulumuz ve şahsım adına en samimi teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Geniş paydaş kitlesinin güçlü desteği ve güveni sürdükçe OYAK var olmaya devam edecektir. Saygılarımla Yıldırım TÜRKER Korgeneral (E) Yönetim Kurulu Başkanı Bilgi paylaşıldıkça bilinç artar, güven ve beklentiler pekişir. Bilinçli bir paydaş kitlesinin sürekli desteği, güveni ve inancı ise her işletme için olduğu gibi OYAK için de son derece önemlidir. 50 nci yılımızda Faaliyet Raporu 2011 OYAK 9
Yönetim Kurulu ve Denetleme Kurulu Yönetim Kurulu (E) Korg. Yıldırım TÜRKER Yönetim Kurulu Başkanı Hv.Plt.Tümg. Nedim Güngör KURUBAŞ Yönetim Kurulu Üyesi Tümg. İshak CEYLAN Yönetim Kurulu Üyesi Prof.Dr. Necdet SERİN Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Coşkun ULUSOY Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Denetleme Kurulu J.Tümg. Mehmet ÇÖRTEN Denetleme Kurulu Üyesi Abdulkadir POLAT Denetleme Kurulu Üyesi Emre CANKOREL Denetleme Kurulu Üyesi 10 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
Tuğa. Osman KAYALAR Yönetim Kurulu Üyesi (E) Dr.Hak.Tuğg. Yılmaz HIZLI Yönetim Kurulu Üyesi (E) Vali Lütfi Fikret TUNCEL Yönetim Kurulu Üyesi Tümg. İlhan TALU Yönetim Kurulu Üyesi (10 Ağustos 2011 tarihinde görevden ayrılmıştır.) Faaliyet Raporu 2011 OYAK 11
Genel Müdür den Mesaj OYAK ın Değerli Üyeleri, Saygın İş Ortaklarımız, Sevgili Çalışma Arkadaşlarım, 2011 yılında Euro Bölgesi nde yaşanan kamu borç krizi, zaten bir müddettir sıkıntıda olan küresel piyasaları olumsuz etkilemiş ve dünya ekonomisinde yavaşlama başlamıştır Yunanistan ekonomisinin iflasın eşiğine gelmesiyle baş gösteren ve kısa süre içinde yayılmaya başlayan Euro Bölgesi borç sorunu başta olmak üzere, ABD de borç tavanının yükseltilmesine ilişkin anlaşmazlık, Japonya depremi ve petrol fiyatlarında yaşanan gelişmeler dünya çapında piyasaları olumsuz etkileyen unsurlar olmuştur. 2011 in son döneminde ABD ve Japon ekonomilerinden gelen haberler nisbi bir toparlanmayı işaret ederken, Euro Bölgesi borç krizinin olumsuz etkileri Avrupa geneline yayılmış bulunmaktadır. Avrupa ekonomilerinin büyük bölümünde ılımlı durgunluğa paralel ekonomik aktivite zayıflamıştır. Okyanusun öte tarafında Fed politika faizini en az 2014 ün sonuna kadar bulunduğu seviyede tutmaya devam edeceğini prensip olarak açıklamış ve bir anlamda toparlanmanın zaman alacağını işaret etmiştir. Euro Bölgesi borç krizinin yarattığı olumsuz etkiye paralel olarak, IMF 2010 yılında %5.3 seviyesinde gerçekleşen dünya çapında büyümenin, 2011 yılında %3.9 seviyesine indiğini, 2012 de ise %3.5 mertebesinde gerçekleşeceğini tahmin etmektedir. Türkiye de 2011 GSYH büyümesi %8.5 olarak gerçekleşmiştir Dünyanın aksine ülkemiz ekonomisi 2011 yılında özellikle güçlü iç talebin desteğiyle büyüme çizgisindeki seyrini sürdürmüştür. Yılın ilk çeyreğinde sağlanan iki haneli GSYH artışı, yılın ikinci yarısında Merkez Bankası ve BDDK nın kredi büyümesini engelleyici tedbirleri ve global ekonomik faaliyetteki yavaşlama ile zayıflamıştır. Bu çerçevede 2011 yıl sonu GSYH büyümesi %8.5 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında OYAK, kurumsal yetkinliklerini en doğru şekilde kullanarak finansal performansını güçlendirmeyi sürdürmüş, başarılı sonuçlara imza atmıştır. 50 nci yaşını geride bırakan OYAK, tüm dinamizmiyle hareket ederek, özveri ve samimiyetle bilgi birikimini ve deneyimlerini yeni inisiyatiflerin başlatılması adına paylaşmaya ve kılavuzluk etmeye hazırdır. OYAK, piyasaların zorluklar arz ettiği 2011 yılında stratejik önceliğini varlıklarını geliştirmek ve korumaktan yana yapmıştır Yönetimimiz altındaki üye fonlarını sermaye ve para piyasalarının arz ettiği iş olanaklarını en doğru şekilde değerlendirerek büyütmeye odaklandığımız bu süreçte, farklı sektörlerde faaliyet gösteren iştiraklerimizin üretim ve ticaret döngüsünde kaydettikleri performans da sonuçlarımıza güçlü katkı sağlamıştır. 2011 yılında OYAK üye varlıklarımız 13.8 milyar TL ye ulaşmıştır. Performansımızın en açık göstergesi olan yıllık toplam kazancımız (aktüeryal kâr + teknik faiz) ise 1,724.4 milyon TL olmuştur. 2011 yılının ortalama dolar kurunun 1.67 TL olduğu düşünüldüğünde, toplam kârımızın 1 milyar doların üstü bir seviyede gerçekleştiği görülmektedir. 2011 yılında elde ettiğimiz bu kazanç tutarı %14.1 lik bir nema oranını işaret etmektedir. OYAK, elde ettiği bu sonuçla üyelerine enflasyonunun üzerinde reel getiri sağlamıştır. Nema oranı en basite indirgenmiş ifade ile, yürüttüğümüz tüm faaliyetler sonucunda bir yıl içinde yarattığımız değerin, üyelerimize ait varlıklara oranını ifade etmektedir. Konuyu ticari bir işletme mantığı ile değerlendirdiğimizde, nema oranını özkaynak verimliliği ile eşdeğer bir ölçüt olarak ele alabiliriz. Bu anlamda OYAK 2011 yılında da ülkemizin büyük ve çok şirketli gruplarıyla kıyasladığında, toplam kazanç ve onun işaret ettiği getiri oranı açısından benzer veya daha güçlü sonuçlar kaydetmiştir. Bu durum, OYAK ın ekonomik ve ticari açıdan ne denli verimli, etkin ve örnek bir yapılanmaya sahip olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Küresel finansal krizin, dördüncü yılında dünya ekonomisinin yeniden yavaşladığı ve bazı gelişmiş ülke ekonomilerinin iflas çizgisine yaklaştığı bir konjonktürde elde edilen bu güzel neticeler OYAK camiası için olduğu kadar Türkiye için de gurur verici bir başarıdır. 12 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
İştiraklerimizin güçlü performansı OYAK ın başarısını pekiştirmiştir OYAK ın iştirak portföyünü oluşturan şirketlerin büyük bir bölümü ölçekleri ve piyasa payları itibarıyla sektörlerinin lider kuruluşları arasında yer almaktadır. Riske duyarlı ve ihtiyatlı iş yapış modelimizi benimsemiş bulunan iştiraklerimiz 2011 yılında güçlü bir performans sergilemeyi; Kurum kârına ve dolayısıyla üye varlıklarımıza katkıda bulunmayı sürdürmüşlerdir. Demir çelik sektöründe faaliyet gösteren ERDEMİR ve iştiraklerinden oluşan ERDEMİR Grubu, ülkemizin güçlü ekonomik göstergelerine paralel olarak 2011 yılında başarılı bir performans sergilemiş ve kuruluşundan beri en yüksek net kârını 1,005.6 milyon TL olarak açıklamıştır. Ülkemiz çimento endüstrisinin en güçlü oyuncularından olan OYAK Çimento Grubu, 2011 yılında da başarılı bir performans sergilemiştir. OYAK Çimento Grubu şirketleri, sektörde kârlılık sıralamasında en üst basamaklarda yer almışlardır. Operasyonel kârlılık oranları en yüksek 3 şirket sırasıyla Mardin, Ünye ve Adana Çimento olurken, zor bir pazarda mücadele veren Bolu ve Aslan Çimento, 2010 yılına oranla daha olumlu sonuçlar elde etmişlerdir. Sektördeki şirketlerin net kârlılık oranlarına baktığımızda ise yine ilk 3 sırayı çimento şirketlerimizin aldığı görülmektedir. OYAK Renault güçlü mali performansını sürdürerek Kurum varlıklarına artan miktarda katkıda bulunmaya devam etmiştir. Şirket gerek ihracatta gerekse yurt içi piyasadaki otomobil üretiminde 2011 yılında lider olmuştur. OYAK Renault tesislerinde üç milyonuncu motorun üretimi gerçekleşirken, Şirket Türk otomobil sanayinde üretim ve ihracatta liderlik konumunu 14 yıldır aralıksız sürdürmektedir. Otomotiv sektöründeki diğer iştirakimiz MAİS, binek otomobil pazarında ve Renault ve Dacia markalarının bir arada değerlendirilmesi sonucu binek ve hafif ticari araçların dahil olduğu toplam pazarda lider olmuştur. Stratejik önem verdiğimiz enerji sektöründeki yatırımımız İSKEN başarılı çizgisini sürdürürken, AYAS Enerji deki hisselerimizin %50 lik bölümünün Koç Topluluğu ve AES ortaklığı olan AES Entek e satışına yönelik anlaşma imzalamış bulunuyoruz. Enerji alanında oluşturduğumuz bu yeni güç birliği, ilgili izinlerin alınmasını takiben, Adana-Yumurtalık bölgesinde, 625 megawatt güce sahip ve yıllık yaklaşık 4.5 milyar kwh elektrik üretecek termik santral yatırımına yönelik çalışmalara başlayacaktır. OYAK diğer taraftan, yıl boyunca para ve sermaye piyasası enstrümanlarını kullanarak etkin nakit ve portföy yönetimi faaliyetlerini de sürdürmüştür. Uluslararası piyasaların arz ettiği değişkenlik ve dalgalanmalara rağmen OYAK 2011 yılında da likit varlıklarından planladığının üzerinde getiri elde etmeye devam etmiştir. 2011 yılında OYAK ın kuruluşunun 50 nci yılını gurur ve kıvançla kutlamış bulunuyoruz OYAK 1961 yılında Türkiye nin ilk özel tamamlayıcı mesleki emeklilik fonu olarak kurulmuş ve ülkemiz ekonomik tarihinde bir kilometre taşı olarak yerini almıştır. OYAK, zaman içinde kaydettiği istikrarlı gelişme ve uygulayageldiği yaklaşımlarla tamamlayıcı emeklilik modelinin dünya çapında dikkat çeken bir uygulaması haline gelmiştir. Uzun zamandır OYAK, ülke notunun da üzerinde kredi derecelendirme notları alabilen, uluslararası piyasalardan iyi şartlarda kaynak sağlayabilen, güçlü finansal yapısıyla takdir toplayan örnek bir kurum ve güçlü yatırımcı profilini pekiştirmiştir. 50 nci yıl gururumuz uluslararası saygıdeğer yayın organlarının derecelendirmeleriyle taçlanmıştır. 2011 yılında, World Finance OYAK ı Türkiye de yılın emeklilik fonu seçmiştir. Diğer taraftan OYAK, Investment & Pensions Europe un Ekim sayısında Top 1000 European Pension Funds (Avrupa nın En Büyük 1,000 Emeklilik Fonu) sıralamasında 152 nci, Top 1000 Global Institutional Investors (Küresel En Büyük 1,000 Kurumsal Yatırımcı) sıralamasında ise 433 üncü sıralarda yer almıştır. Tamamlayıcı emeklilik kavramının Türkiye de yaygınlaşması için katkıda bulunmaya hazırız Bir tamamlayıcı mesleki emeklilik sistemi olarak OYAK, hızla gelişmekte ve büyümekte olan ülkemizin ihtiyaç duyduğu sermaye birikimi açısından da önemlidir. Tamamlayıcı emeklilik sistemleri, özellikle gelişmiş ekonomilerde son derece büyük ölçeklere ulaşmış olan her biri önemli birer ekonomik aktör ve yatırımcılardır. Cumhuriyet tarihi irdelendiğinde, OYAK dışında devlet memurlarına yönelik olarak MEYAK ve işçilere yönelik olarak İYAK gibi inisiyatiflerin başlatıldığı ancak çeşitli nedenlerle sonuçlandırılamadığı görülmektedir. OYAK olarak bizlerin arzusu ve temennisi, öğretmeninden polisine, devlet memuruna ve işçisine kadar her bir meslek dalının tamamlayıcı bir emeklilik sistemine zaman geçirmeden kavuşması yönündedir. Bu oluşumlar, gelişip büyüdükçe sadece üyeleri değil Türkiye de kazanacaktır. Bizim benzerimiz yapılanmalar, ufak tasarrufları büyük yatırımlara dönüştürebilen, uzun vadeli bakış açısı altında yatırıma yönlendirilebilir sermaye birikimine yol açan girişimlerdir. Ulusal sermaye ise bizim en çok ihtiyaç duyduğumuz ve ülkemiz ekonomisinin en önemli sorunlarından biri olan cari açığa çözüm sağlayabilecek bir unsurdur. 50 nci yaşını geride bırakan OYAK, tüm dinamizmiyle hareket ederek, özveri ve samimiyetle bilgi birikimini ve deneyimlerini yeni inisiyatiflerin başlatılması adına paylaşmaya ve kılavuzluk etmeye hazırdır. İkinci 50 yılımıza daha genç, daha dinamik ve daha kararlı giriyoruz Son on yılda gerçekleştirdiğimiz atılımlar OYAK ın gücünü açık olarak ortaya koymuştur. Öngörü, strateji, taktik ve icranın doğru ölçeklerde bir araya gelmesi sonucunda elde ettiğimiz bu güçlü konum aynı zamanda OYAK ın önümüzdeki dönemde ulaşmayı öngördüğü hedefleri konusunda bizi cesaretlendirmekte ve gerekli enerjiyi sağlamaktadır. Üyelerimizin sürekli desteği ve inancı ile onların yaşam boyu ortağı ve destekçisi olmaya devam edeceğiz. 2012 yi zorluklarla geçecek bir yıl olarak öngörüyoruz. Avrupa Merkez Bankası nın 21 Aralık günü açıkladığı limitsiz destek programı Avrupa bankacılık sistemindeki riskleri şimdilik önemli oranda ötelerken borç krizinin şiddetini görece azaltabilmiştir. Bu gelişmeye rağmen, küresel kriz, gelişmiş ekonomileri ve özellikle Avrupa yı etkilemeyi 2012 yılında da sürdürecek; gelişmekte olan ekonomiler çeşitli kanallardan krizin etkilerine maruz kalacaklardır. Dünya ekonomisinin hız keseceği ve ülkemizin de görece etkileneceği bu süreçte OYAK, stratejilerini proaktif bir yaklaşımla şekillendirmeye, yatırım olanaklarını değerlendirmeye ve üye varlıklarını en güvenceli alanlarda yatırımlara yönlendirerek geliştirmeye devam edecektir. İyi ve zor zamanlarda üyelerinin çıkarlarını ve geleceklerini korumayı her şeyin üzerinde bir misyon olarak kabul etmiş bulunan OYAK, üyelerinin sürekli desteği ve güveni ile yoluna kararlılıkla devam edecektir. OYAK, Türkiye nin bir değeridir ve faaliyetleriyle ülkemiz ekonomisine çok yönlü katkılarda bulunmaktadır. OYAK sadece üyeleri için değil, Türkiye için vardır ve var olmayı sürdürecektir. Üyelerimize, Genel Kurulumuza, Yönetim ve Denetim Kurulumuza şahsım ve mesai arkadaşlarım adına şükranlarımı sunar, tüm OYAK Grubu çalışanlarına değerli emek ve mesaileri için teşekkür ederim. Dr. Coşkun Ulusoy Genel Müdür Faaliyet Raporu 2011 OYAK 13
Üst Yönetim Dr. Coşkun ULUSOY Genel Müdür Hülya ATAHAN Genel Müdür Yardımcısı Mali ve İdari İşler Ergün OKUR Genel Müdür Yardımcısı Üye Hizmetleri Nihat KARADAĞ Genel Müdür Yardımcısı Finansal Yatırımlar Dinç KIZILDEMİR Genel Müdür Yardımcısı Proje ve İştirakler Fatih TAR Genel Müdür Yardımcısı ERDEMİR Grubu Yük. Müh. Celalettin ÇAĞLAR Danışman 14 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
Faaliyet Raporu 2011 OYAK 15
2011 Yılında OYAK ve Grup Şirketleri 2011 yılında 50 nci kuruluş yıldönümünü gururla kutlayan OYAK, üyeleri ve Türkiye için değer üretmeye devam etmiştir. 16 Faaliyet Raporu 2011 OYAK
Genel görünüm 2011, küresel finansal krizin dördüncü yılını işaret etmiştir. Yıl boyunca başta Avrupa ekonomileri olmak üzere gelişmiş ülkelerin büyük bir bölümünde kamu borcunu ıslah etmeye yönelik politika uygulamaları ve çözüm arayışları ön plana çıkmıştır. Artan küresel güvensizliğin bir sonucu olarak gelişmekte olan ekonomilerin büyüme hızlarında yavaşlama izlenirken, Avrupa ılımlı bir durgunluğa girmiştir. Güvensizlik ortamı, küresel boyutta ekonomik faaliyetin gerilemesiyle sonuçlanırken Türkiye ekonomisi %8.5 olarak gerçekleşen 2011 yılı büyüme oranıyla dünya çapında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmaya devam etmektedir. Türkiye yi küresel arenada öne çıkaran bu başarının en büyük itici güçleri istikrarlı para politikaları, canlı iç talep ve güçlü temeller üzerinde konumlanmış finansal kesimin varlığıdır. 2012, dünya ekonomisi açısından değişik piyasa koşullarının ve zıt beklentilerin bir arada yaşanacağı bir yıl olmaya adaydır. Gelişmekte olan ekonomilerdeki yumuşak iniş devam ederken, Avrupa durgunluk koşulları içinde kamu maliyesi sorunlarına çözüm aramaya odaklanacaktır. 2012 yılında Türkiye ekonomisinin, Avrupa bölgesindeki olumsuz ekonomik koşulların etkisiyle bir miktar hız kesmekle beraber, güçlü iç dinamiklerinin desteği ile büyümesini sürdüreceği beklenmektedir. 2011 yılında 50 nci kuruluş yıldönümünü gururla kutlayan OYAK, üyeleri ve Türkiye için değer üretmeye devam etmiştir. Ekonomiye katkı OYAK Grubu iştirakleri 2011 yılında yaklaşık olarak; 9.9 milyon tona yakın çimento üretmiş, 1.5 milyon tonu aşkın çimento ihracatı gerçekleştirmiş, 331 bin adet otomobil üretmiş, 225 bin adet otomobil ihraç etmiş, 7 milyon tona yakın nihai çelik ürünü üretmiş, 1.2 milyon tona yakın nihai çelik ürününü ihraç etmiş, 9 bin GWh in üzerinde ulusal şebekeye verilen net elektrik üretimi ile Türkiye elektrik enerjisi ihtiyacının %4 ünü sağlamıştır. Grup şirketleri tarafından 2011 yılında yaklaşık toplam 4,517 milyon ABD Doları ihracat gerçekleştirilmiştir. OYAK ve Grup şirketlerinde dolaylı ve dolaysız tüm vergiler bir arada değerlendirdiğinde 2010 yılında toplam 1,605 milyon TL vergi ödenmiş olup 2011 yılında bu rakam 2,175 milyon TL ye ulaşmıştır. İstihdama katkı OYAK, bağlı ortalık ve iştiraklerde istihdam edilen personel sayısı 2010 yılında 28,825 iken, 2011 yılında bu sayı 29,165 olmuştur. Doğrudan istihdamın dışında OYAK ın yarattığı ekonomik güçten geçimini sağlayan taşeron, çiftçi, ulaşım hizmetleri vb. alanlarda en az 200,000 ailenin olduğu öngörülmektedir. 2011 yılında grup şirketlerimizde kaydedilen başlıca gelişmeler aşağıda özetlenmiştir AYAS Enerji de yeni güç birliğine doğru OYAK, Adana-Yumurtalık bölgesinde planladığı 625 MW güce sahip termik santral yatırımını gerçekleştirecek olan iştiraki AYAS Enerji Üretim ve Tic. A.Ş. deki hisselerinin %50 lik bölümünün Koç Topluluğu ve AES ortaklığı olan AES Entek e satışına yönelik anlaşma imzalamıştır. Devir izni için gerekli kuruluşlara başvuruda bulunulmuştur. Bu çerçevede Mart 2012 itibariyle Rekabet Kurumu onayı alınmış olup hisse devrinin tamamlanması için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nun onayı beklenmektedir. İSKEN in hemen yanında planlanan, çevreye duyarlı, yüksek kaliteli ithal kömür ile çalışacak, yıllık yaklaşık 4.5 milyar kwh elektrik üretmesi öngörülen santralin 2016 da devreye girmesi hedeflenmektedir. ERDEMİR: Moody s den pozitif görünüm, Standard & Poor s (S&P) dan kredi notu yükseltmesi 2011 yılında, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody s Investors Service, ERDEMİR in B2 olan kredi notunu teyit ederken görünümünü ise pozitif e yükseltmiştir. Bir diğer uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu olan Standard & Poor s ise, ERDEMİR in B- olan kredi notunu B ye yükseltmiş, görünümünü ise durağan olarak teyit etmiştir. ERDEMİR, İsviçre merkezli insan kaynakları firması Adecco ile Capital Dergisi işbirliğinde 12 ncisi düzenlenen 37 farklı sektörde değerlendirmenin yapıldığı Türkiye nin En Beğenilen Şirketleri 2011 Araştırması nda Sektörünün En Beğenilen Şirketi seçilmiştir. İSDEMİR de yassı çelik ürününe geçiş çalışmaları 2011 yılında tamamlanmıştır İSDEMİR bünyesinde, uzun çelik üretiminin yanı sıra modernizasyon ve dönüşüm yatırımları kapsamında yassı çelik ürününe geçiş için gerçekleştirilen çalışmalar 2011 yılında tamamlanmıştır. Söz konusu yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen 4 üncü Yüksek Fırın Ağustos 2011 de tamamlanarak devreye alınmıştır. İSDEMİR in 4 üncü Yüksek Fırını, Türkiye nin en büyük ve en modern yüksek fırını olma özelliğini taşımaktadır. Ayrıca İSDEMİR in artan sıvı çelik üretim kapasitesine paralel olarak ihtiyaç duyulan 2 nci Sinter Fabrikası da Haziran 2011 de devreye alınmıştır. ERMADEN in demir madeni yeraltı işletmesi yatırımı tamamlanmıştır ERMADEN in Sivas ın Divriği ilçesi Ekinbaşı beldesinde bulunan demir madeni yeraltı işletmesi yatırımı 2011 yılında tamamlanmıştır. Faaliyet Raporu 2011 OYAK 17
2011 Yılında OYAK ve Grup Şirketleri ERSEM in çelik servis merkezlerinin sayısı artıyor ERSEM bünyesinde faaliyete geçen İskenderun Çelik Servis Merkezi; gemi, çelik konstrüksiyon, otomotiv, genel makine ve inşaat sektörlerine yönelik hizmet vermektedir. Ereğli de, ERSEM bünyesinde faaliyet gösterecek olan Ereğli Çelik Servis Merkezi yatırımı kapsamındaki çalışmalar devam etmektedir. Renault gamındaki Elektrik motorlu Fluence seri üretimi ile Türk otomotiv sanayinde yeni bir dönem 2011 yılında OYAK Renault nun Bursa daki fabrikasında üretilen modellere elektrik motorlu Fluence ZE de katılmıştır. OYAK Renault, 2011 yılı son çeyreğinde başladığı elektrik motorlu Fluence seri üretimi ile Türk otomotiv sanayinde yeni bir dönem açmıştır. Elektrikli aracın ihracatına da 2011 yılı Kasım ayı itibariyle başlanmıştır. Ayrıca OYAK Renault tesislerinde üç milyonuncu motorun üretimi de gerçekleşmiş olup Şirket Türk Otomobil Sanayinde üretim ve ihracatta liderlik konumunu 14 yıldır aralıksız sürdürmektedir. MAİS in pazar liderliği devam ediyor 2011 yılı Türkiye otomotiv pazarının rekor kırdığı bir yıl olmuştur. İştirakimiz MAİS, Renault ve Dacia markaları ile 2011 yılında binek otomobil ve binek otomobil+hafif ticari araç satışlarında pazar lideri olmuştur. MAİS in ürün gamında yer alan modellerden Symbol 2011 yılında Türkiye nin en çok satılan binek aracı, Fluence ise en çok satılan 4 üncü binek aracı olma başarısını göstermiştir. ORFİN Finansman kuruldu 2011 yılında MAİS in satışlarının desteklenmesi amacıyla tüketici finansmanı alanında faaliyet göstermek üzere %50 Renault Grubu ve %50 OYAK ortaklığında ORFİN Finansman kurulmuştur. Kuruluş iznini alan ORFİN in faaliyet izni alma çalışmaları devam etmektedir. OYAK Yatırım a Global Finace dan ödül OYAK Yatırım 2011 verileri dikkate alınarak Global Finance tarafından açıklanan World s Best Investment Banks 2012 çalışmasına göre Türkiye nin en iyi aracı kurumu seçilmiştir. OMSAN Lojistik sektöründe çıtayı yükseltiyor OMSAN Lojistik, Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı olan ISO 27001 Belgesine sahip Türkiye de ilk, Avrupa da ise 2 nci lojistik firması olmuştur. Ayrıca Logitrans 2011 Lojistik Ödülleri nde OMSAN Lojistik e Uluslararası Lojistik İşletmecileri dalında birincilik ödülü verilmiştir. OYAK Çimento Grubu ndaki gelişmeler Adana Çimento, artan çimento ihtiyacını karşılamak üzere İskenderun daki mevcut tesislerinde bir klinker üretim hattı yatırımı kararı almıştır. Yatırım maliyetinin yaklaşık 80 milyon ABD Doları olacağı, 2 yıl süreceği ve bu yatırımla bölgede doğrudan ve dolaylı olarak yaklaşık 500 kişilik bir istihdam yaratılacağı öngörülmektedir. Bölgesel büyümeyi lehine kullanmayı başaran Ünye Çimento, Karadeniz pazarında yakaladığı büyümenin etkisi ile 2011 yılında klinker üretiminde, ton bazında çimento iç satışında ve toplam çimento satışında tarihindeki en yüksek seviyelere ulaşmıştır. Diğer taraftan farin değirmeninin çimento değirmenine dönüştürülmesi projesi kapsamında 4 üncü çimento değirmeni 2011 yılı Haziran ayında devreye alınmıştır. Aslan Çimento nun 2011 yılı Eylül ayında devreye alınan Atıktan Türetilmiş Yakıt tesisi ile 2012 yılında, 24 bin ton endüstriyel fire ve atığın işlenmesi ve atıktan türetilmiş yakıt üretilmesi planlanmakta olup bu işlem ile %20 ye varan enerji tasarrufu öngörülmektedir. OYKA Çaycuma Torba Fabrikasında 2 nci torba hattı yatırımının tamamlanması sonucu fabrikanın kapasitesi 2 kat artarak 140 milyon adet/yıl a çıkmış ve aylık bazda tarihindeki en yüksek torba satışı gerçekleştirilmiştir. OYKA Çaycuma Kağıt Fabrikasında ise 2011 yılında tamamlanan pres yatırımı sonrasında aylık bazda tarihindeki en yüksek kağıt üretim rekoru kırılmıştır. TUKAŞ: Memnuniyetinin en yüksek olduğu marka TUKAŞ, Türkiye Müşteri Memnuniyet Endeksi (TMME) 2011 yılının 3 üncü çeyrek dönemi sonuçlarına göre, Salça, Konserve ve Sos kategorisinde müşteri memnuniyetinin en yüksek olduğu marka olmuş, aynı zamanda 2011 yılı genelinde ölçülen markalar arasında en yüksek TMME skorunu elde eden ilk 6 marka arasında yer almıştır. Konut üretme projelerinde 2011 yılında kaydedilen gelişmeler İkitelli OYAKKENT 2 nci Etap 2 nci Faz 507 Konut Projesi tamamlanıyor İstanbul İkitelli OYAKKENT Projesi kapsamında 2 nci Etap 2 nci Faz olarak inşa edilmekte olan 507 konut 2010 yılında öncelikli olarak OYAK üyeliğinde 15 yılını doldurmuş ve OYAK ın Konut Edindirme Hizmetleri nden daha önce yararlanmamış üyelere duyurulmuştur. Duyuruyu takiben 46 adet konutun tahsisi yapılmıştır. Artan konutlar için, tüm üyelere yönelik olarak, 11 Ekim 2010-4 Mart 2011 tarihleri arasında duyuru yapılmış ve takiben 76 konut daha tahsis edilmiştir. Böylece bu etaptan toplam 122 OYAK üyesine konut tahsisi yapılmıştır. Artan 385 konut, Mart 2011 den itibaren OYAK İnşaat aracılığıyla 3 üncü şahıslara yönelik olarak satışa çıkarılmıştır. 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle bu konutlardan 339 adedi yeni fiyatlar üzerinden 3 üncü şahıslara satılmıştır. İkitelli 2 nci Etap 2 nci Faz 507 konut Projesinden kalan konutların satışı devam etmektedir. Bu etapta yer alan konutların, inşaatlarının 18 Faaliyet Raporu 2011 OYAK