3. NESIL ÜNIVERSITELER A. Demir 11/3/2013
ÜNIVERSITELERIN TARIHÇESI Üçüncü Kuşak Üniversite İkinci Geçiş Dönemi Humboldt ya da İkinci Nesil Üniversite(si) İlk Geçiş Dönemi Ortaçağ veya 1. Nesil Üniversite(si) 1100 1250 1400 1550 1700 1950 2100 2250 Kaynak: Wissema Consulting Ltd
Ortaçağ üniversiteler (1GU): Katolik ve Protestan kilise okullarından evrimleşen - sonra düzgün profesyonel olarak öğrencileri daha fazla sayıda yetiştirmek için özel akademik yapıları kurdu. İlk geçiş dönemi: Aydınlanma Çağı -- "kabul edilen bilginin korunması ve iletim" dan "yeni bilginin keşfi ve ilerlemesi ne Humboldt üniversiteleri (2GU): amaç bilginin keşif süreci göstermek ve öğrencilere "tüm düşünme süreçlerinde bilimin temel yasalarını göz önünde bulundurmalarını öğretmek oldu Seminerler Laboratuvarlar Üniversite eğitimi: öğrenci merkezli araştırma faaliyeti Üçüncü nesil üniversiteler (3GU): bilgiyi uygulamaya dökme (know how carousel)
ÜNIVERSITELERIN FARKLı KUŞAKLARıNıN ÖZELLIKLERI 1. Kuşak 2. Kuşak 3. Kuşak Amaç Eğitim Eğitim + Araştırma Eğitim + Araştırma + know-how ın açığa çıkması Rol Gerçeği savunmak Doğa keşfetmek Değer yaratmak Yöntem Skolastik Modern bilim, monodisciplinary Oluşturma Profesyoneller Profesyoneller + bilim adamları Yönelim Evrensel Ulusal Global Dil Latince Ulusal diller İngilizce Modern bilim, disiplinler arası Profesyoneller + bilim adamları + girişimciler Organizasyon Nation lar, fakülte, kolejler Fakülte Üniversitesi enstitüleri Yönetim Şansölye Yarı zamanlı akademisyenler Profesyonel yönetim
ORTAÇAĞ ÜNIVERSITESI (1GU) Abelard diyalektik ve skolastik yöntemi kurdu. Bologna ilk üniversite (1158), Paris (1200), 1300 yılında 20. Ilahiyat, hukuk, tıp fakülteleri Etkinliklerin çoğu nation lar tarafından organize ediliyordu Rektör, şansölye ve Genel Kurul. Bireysel öğreticilerce zayıf organizazsyon Bildiğimiz kadarıyla hiçbir araştırma yok Amaç: Dünyanın aydınlanması ve itaatin uyarılımı
Elit üniversite (entelektüel) HUMBOLDT ÜNIVERSITESINıN (2GU) ÖZELLIKLERI Araştırma ana görevidir ve eğitim onunla entegredir Yetkiye değil rasyonelliğe dayalı Araştırma tek disiplinli Üniversite milliyetçi olur; Latince ortak dil olmaktan çıkar; üniversiteler arası hareketlilik biter Yönetim Senato (profesör ve doktorlar) ve Denetçiler (Supervisor) tarafından, hepsi yarı zamanlı iş
3. NESIL ÜNIVERSITE İşbirliği: know-how ve başka yollar ile. 3. nesil üniversite bir ağ üniversitesidir Know-how ın işletmesi (valorizasyon)nin eklenmesi hedef olarak eklendi. Know-how işletmesi araştırma ve eğitim (örneğin bilim parkları, kuluçka) ile entegre Doğrudan devlet katkısının sonu Temel araştırma devlet yardımları / bağışları ile Uygulamalı araştırma sanayi ve devlet yardımlarından Eğitim, piyasa mekanizması ile: öğrencilerin tam ücret öder veya devlet ya da diğer yerlerden destek alır Yönetimde değişimler (örneğin tema tabanlı), teşvikler (örneğin işbirliği, kıymetlendirme (valorizasyon) için), tutum gerektirir
3 NESIL ÜNIVERSITE: 1. ILKE TEMEL ARAŞTıRMA Yüksek Profesyonel Okullar ve üniversiteler arasındaki fark araştırma Iyi üniversiteler ve daha az iyi üniversiteler arasındaki fark temel araştırma Uluslararası yayınlarda iyi bir çıktı olması esastır (ulusal yayınlar artık önemli değil) Bir üst lig üyeliği en iyi dergilerde yayınlar ile elde edilir Akademisyenlerin Yayın Kurullarında olması ve uluslararası kongrelere katılması esastır Kaynak: Wissema Consulting Ltd
19. yüzyılda, tek disiplinli araştırmalar vardı 3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 2. GELECEK DISIPLINLER ARASı ARAŞTıRMADADıR 20. yüzyılda çoklu ve disiplinler arası araştırmalar vardı Disiplinler arası araştırma: masa etrafında oturan insanlardan daha fazla disiplin vardır Disiplinler Araştırma en iyi fakültelerde değil, enstitülerde gerçekleştirilir Bu Üniversite Enstitüleri yüksek odaklıdır ve uluslararası bir yönelimleri vardır Doktora araştırması ve özelleşmiş Yüksek Lisans derslerini içerirler Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 3. 3GU AÇıK BIR ÜNIVERSITEDIR Araştırma, eğitim ve know-how ın ticarileştirilmesinde sanayi ile önemli işbirliği (teknoloji tabanlı işletmelerin, üretim firmaları, start-up) vardır Bağımsız araştırma enstitüleri ve diğer (uluslararası) üniversiteler ile işbirliği de vardır Sloganı: "En iyisi bile tek başına gidemez" 3 GU açık bir üniversitedir: know-how carousel i ile - akademik bir hastane de dahil olmak üzere ile Kaynak : Wissema Consulting Ltd
Adapte edilmiştir: Wageningen University & Research Centre: transition to a 3rd generation university by Laurens Klerkx, World Bank, International Workshop on Investing in and Strengthening Agricultural Innovation Systems 3GU ÖZELLIKLERI Özel Ar-Ge kuruluşları Technostarter lar Finansal altyapı bilgiyi uygulamaya dökme (know how carousel): ne kadar fazla eleman olursa diğerleri o kadar güçlendirilmiş olur. Sinerji ve ölçek kazananları oluşturur Bilimsel araştırma ve eğitim Şirketlerin Ar-Ge departmanları, Teknoparklar Profesyonel destek kuruluşları
CAMBRIDGE FENOMENI 1960 yılında: üniversite çevresinde birkaç ticari faaliyet Şimdi 60 000 doğrudan istihdam ile 3000 yüksek teknoloji firması Gelişme büyük ölçüde özel girişim ve üniversite kolejlerinin girişimlerine bağlı 1996 yılından sonra üniversite sanayi ile işbirliği ister 1997'den sonra: ticarileştirilme için devlet fonları 1990 yılında İşletme Fakültesi, 2003 yılında Girişimcilik Merkezi Iş melekleri ve profesyonel hizmet firmaları ve diğer özel girişimden çok grup Hâlâ en fazla sayıda Nobel Ödülü sahibini içerir (72) Gelişmiş batı ülkelerinde yenilikçiliğin girişimciliğe dönüşmesinde önemli rol oynayan ve oldukça yaygın olan iş melekleri (business angels), gelecek vaat ettiklerine inandıkları projelere sadece sermaye sağlayarak değil, sahip oldukları şahsi bilgi, tecrübe ve iş bağlantılarını da koyarak projeyi hayata geçirmekte önemli rol oynamaktadırlar. İşi kurmak için gerekli sermayeyi ortaya koyup, bunun karşılığında birkaç yıl sonra belki de değeri milyonlarca dolara ulaşacak bir şirketin ortağı olurlar. Burada amaç kesinlikle sosyal sorumluluk ya da girişimcilere destek olmak değildir. İş melekleri de azami kar hedefleyen girişimcilerdir. Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 4. 3GU ULUSLARARASı BIR PIYASADA REKABET ETMEK ZORUNDADıR En iyi öğrenciler, en iyi akademisyenler ve en iyi kurumsal ve devlet tarafından finanse edilen araştırma sözleşmeleri için aslında, üç rekabetçi piyasa vardır 2GU öğrenci alımı için neredeyse bölgesel bir tekel olarak tek başına bir kurumdu Buna karşılık, Ortaçağ üniversitesinde (1GU) iyi bir rekabet vardı 3GU uluslararası pazarlarda rekabet olduğunu anlar; ulusal durumda çok geçerli değildir Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 5. 3GU IKI KATMANLı BIR ÜNIVERSITEDIR Birkaçı hariç, üniversiteler tüm öğrenciler için standart dersler ile kitle üniversitesi ve eğitim etkinliğine odaklanmaktan kaçınamaz Böyle öğrencilerin daha iyi imkanlari sağlamak amacıyla, 3GU piyasada ekstra değeri olan özel dersler ("onur derecesi") sunuyor Bu öğrenciler daha iyi imkanlar, personelden daha fazla ayrılan zaman elde eder ve çoktan seçmeli olmayan sınavlara tabi tutulur Sadece davetli öğrenciler bu kurslara katılabilirler İki katmanlı üniversite en iyi akademisyenler için özel fırsatlar sunar ve onları tutmak için hizmet vermektedir Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 6. 3GU ÜRETICILIĞI TEŞVIK EDER 3GU olarak, aynısından daha fazla (küçük bilim) dışında araştırmaya yer vardır Orijinal işin özel destek ve korumaya ihtiyacı vardır Tasarım Fakültesi için merkezi bir rol vardır, bir Tasarım Fakültesi olmadan 3GU olmaz Tasarım Fakültesi araştırmanın ticarileştirilmesine vesiledir Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 7. 3GU KOZMOPOLITTıR 3GU ortak dil İngilizce ile kozmopolit bir üniversitedir Bu İngilizce diline hakim olması gereken personel ve öğrenciler üzerinde ağır bir yük koyar Ayrıca personel ve öğrencilerin farklı kültür ve dinleri göz önüne alındığında kozmopolit bir kültür için sağlamak zorunda olan Yönetim Kurulu üzerine bir yük koyar Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 8. 3GU NUN ÜÇ AMACı VARDıR 2GU iki amacı vardı: Araştırma ve eğitim 3GU nun, diğer ikisiyle eşit öneme sahip üçüncü bir amacı vardır: Know-how işletmesi Bu durum, bu konuda sorumlu bir üyesi olan Yönetim Kurulu bileşiminde yansıtılır, Know-how işletmesi araştırma ve eğitim ile entegre olacaktır Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3. NESIL ÜNIVERSITENıN ILKELERI: 9. 3GU NUN DEVLETTEN BAĞı AYRıLMıŞTıR 2GU lar ağırlıklı olarak devlet tarafından doğrudan finanse edilmiştir 3GU lar doğrudan devletten fon almaz Fonlar (temel araştırma için) Devletten, Bilim Vakıflarından, sanayi ve hibelerden gelir Öğrenciler devlet ya da özel olarak finanse edilen Eğitim Vakıflarından burs alarak maliyeti karşılayacak ücretleri öder Kaynak: Wissema Consulting Ltd
3GU SEKIZGENI Devletten bağı ayrılmış Disiplinler arası araştırma Üçüncü amaç olarak İşletme Uluslararası know-how merkezi Kozmopolit üniversite Uluslararası rekabet Üretkenlik ve Tasarım Fakültesi İki-"track li üniversite one of several curricula of study to which students are assigned according to their needs or levels of ability Kaynak: Wissema Consulting Ltd
Küçük (41,000 km 2 ), fakat nüfusça yoğun (16 milyon) bir ülke Dünyanın 2. gıda ihraçatçısı Bir çok büyük gıda ve tarım ticareti şirketi Ahold (gıda perakendecisi), DSM (gıda içerikleri), FloraHolland (çiçek), FrieslandCampina (süt ürünleri), Greenery (sebze), Nutreco (hayvan ve balık yemi), Unilever (gıda), Vion Food Group (et), Tohum Sanayii HOLLANDA
G3 WAGENINGEN MODELI
WAGENINGEN UR (ARAŞTıRMA MERKEZI) FON KAYNAKLARı Özelleşmiş Araştırma Enstitüleri (375 m - proje fonu) %40 Ziraat Bakanlığı (stratejik, destekleme politikası, devlet yükü ( statutory tasks ) %50 Diğer müşteriler (geniş çapta) %10 Diğer kaynaklar (fikri haklar, satışlar vs.) Wageningen Üniversitesi (250 m ) %65 Ziraat Bakanlığı (ana olarak eğitim-öğretim, belli bir miktarda araştırma) %35 Harici fonlar (geniş çapta) Van Hall Larenstein (50 m ) %90 Ziraat Bakanlığı (eğitiim-öğretim)
TÜRKIYE DE DURUM
ÖZET 3G Üniversitesi bir ağ üniversitesidir Üçüncü hedef bilginin Valorizasyonudur. Know how işletmesi araştırma ve ile entegre olacaktır Akademik dürüstlüğün geri kazanılması Doğrudan devlet yönetimin sonu Temel araştırma devlet yardımları / bağışlardan Uygulamalı araştırma sanayi ve devlet yardımlarından Eğitim piyasa mekanizması ile; öğrenciler tam ücret öder ve devlet ya da diğer kaynaklardan destek alır
3. Nesil üniversite Girişimci üniversite Temel Amaç, rol ve odak Kurumsal ve yapısal değişiklik Strateji Müfredat, pedagoji ve eğitim Toplumda üniversite kurumunda harici değişiklikler Yeni teknolojileri adapte ederek ekonomik büyümeyi artırma Destek (fon), öğrenciler ve akademisyenler için rekabetten doğmuştur Bilginin ticarileşmesi olan know-how I işletme Teknoloji tabanlı ekonomi büyüme Akademik başlangıç aktiviteleri Know-how işletmesi ve girişimciliğin üniversite süreçlerini yönetme Devlet mevzuatına ve desteğine daha az tabi Statrejiye dayalı Ar-Ge işletmesi İnovatiflik stratejik planlama - inovasyon beşgeninden elde edilir: Strateji, organizasyon, eşler, teknoloji Teknostarter ları eğitmeyi hedefler Yetenek, iş olarak girişimcilik ve ayrıca diğer konular için girişimcilik Girişimciliğe zorunlu başlangıç olarak farkındalık programları Öğreticiler öğrencilerin bir şirket açmaya karar vermesine yardım eder Öğretme yöntemleri: dersler, vaka çalışmaları, işletme oyunları, çalıştaylar (workshop) Toplumda ekonomoi, refah ve eşitliği proaktif olarak geliştirme Üniversitede kültür, alışkanlıklar ve pedagojidek değişiklik ihityacından doğmuştur Refah oluşturmadaki ekonomik ve sosyal sorunları çözme Girişimci zihniyet, davranış ve alışkanlıklar Girişimci rekabetler Girişimci süreçlerden neticelenir İnovasyon, üretici süreç ve topluluklara önderlik etme ve destekleme Sınırları ve dereceleri bastıran girişimci kültür Girişimcilik tüm stratejiye gömülmüştür Girişimci zihniyet, davranış ve alışkanları oluşturmayı hedefler Girişimciliğin geniş anlaşılması Öğrenme girişimci süreçlerin oluşturduğu açıklıklarda ve boşluklarda olur Sosyal bir süreç olarak öğrenme Aksiyon tabanalı deneysel pedagoji Gerçek hayata dayalı içerik çalışmaları
DAHA FAZLASı IÇIN Özyeğin Üniversitesi Yayınları ndan Türkçesi çıkan kitabın baskısı bitti, 2013 ün sonunda yeni baskısı bekleniyor. Wissema Danışmanlık 3GU hususunda seminerler vermekte Üniversitelerin 3GU çerçevesinde yeniden yapılandırılmasında yardımcı olmakta