SJ AYLIK KÜLTÜR-EDEBİYAT BÜLTENİ PROMETHEUS Yükselmek gökyüzüne ve gülmek Para ile satılmaz. Referandum Latincede referendus (yetkili merciye) geri götürülecek, görüş için başvurmak, anlamına gelen sözcük. Dilimize Fransızcadan geçmiştir. Bir Garip Orhan Veli Ben Orhan Veli "Yazık oldu Süleyman Efendiye Mısra-i meşhurunun mübdii.. Duydum ki merak ediyormuşsunuz, Hususi hayatımı, Anlatayım: Evvela adamım, yani Sirk hayvanı falan değilim. Burnum var, kulağım var, Pek biçimli olmamakla beraber. Bir evde otururum, Bir işte çalışırım. Ne başımda bulut gezdiririm, Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet. Ne İngiliz kralı kadar Mütevaziyim, Ne de Celâl Bayar'ın Sabık ahır uşağı gibi aristokrat. Ispanağı çok severim Puf böreğine hele Biterim ORHAN VELİ KANIK OKUMAK İÇİN ÜÇ NEDEN 11 Sıradan insanları anlattığı için, 2 Şiirdeki tüm kuralları yıktığı için, Malda mülkte gözüm yoktur. Vallahi yoktur. Oktay Rıfat'la Melih Cevdet'tir En yakın arkadaşlarım. Bir de sevgilim vardır pek muteber; İsmini söyleyemem Edebiyat tarihçisi bulsun. Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım, Meşgul olmadığım ehemmiyetsiz Sadece üdeba arasındadır. Ne bileyim, Belki daha bin bir huyum vardır. Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya? Onlar da bunlara benzer. 3 Şiirde süsten, oyundan kaçtığı için, İstihare Arapça χyr kökünden gelen istiχāra t hayır dileme, bir işin hayırlı olup olmayacağını anlamak için dua ile uykuya dalma anlamında kullanılmaktadır. Varoş Macarca város "kasaba, kent" sözcüğünden alıntıdır. Macarca vár "kale" sözcüğünden türetilmiştir. Türkçede sözcüğün orijinal anlamı "sur dışı mahalle"dir. Dar gelirli halkın yaşadığı mahalle" anlamını sonraki yıllarda kazanmıştır. 1
EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR! Her milletin bağımsızlığını ifade eden değerler ve semboller vardır. Bizim ulusumuzun millî değerleri ve sembollerini bir kez daha hatırlatmak isteriz. Bağımsız her ülkenin başkenti vardır. Türkiye nin başkenti de Ankara dır. Ankara, Kurtuluş Savaşı döneminde Kurtuluş Savaşı nın merkezi olmuştur. Daha sonradan İsmet Paşa (İnönü), bir kanun teklifi hazırlayarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Ankara nın başkent olmasını sunmuştur.. Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin başkenti Ankara dır. şeklindeki bir maddelik kanun teklifi 13 Ekim 1923 te kabul edilmiştir. Bayraklar ülkelerin bağımsız olduğunu gösteren en önemli semboldür. Türk bayrağı da milletimizin varlığının ve bağımsızlığının en önemli sembolü olarak kabul edilir. Bayrağımız, kırmızı rengini şehitlerimizin kanından almıştır ve hakimiyeti ifade etmektedir. Beyaz renk ise gücü ve adaleti temsil etmektedir. İstiklâl Marşı da en az diğer bağımsızlık sembolleri kadar önemlidir. İstiklâl Marşı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin milli marşıdır. Bayrağa ve marşa saygı tüm insanların görevidir. İstiklâl marşımız 12 Mart 1921 de kabul edilmiştir. Marşımızın yazarı Mehmet Akif Ersoy, bestecisi Osman Zeki Üngör dür Bağımsız olan ülkeler diğer devletlerle olan yazışmalarını belirli bir dil üzerinden yapmaktadırlar. Türkiye nin resmi dili ise TÜRKÇEdir. Türkiye Cumhuriyetinin anayasası milletimizin bağımsızlık sembollerinden birisi kabul edilir. Anayasa bir devletin en temel yasalarıdır ve devletin nasıl yönetildiğini göstermektedir. Cumhurbaşkanını anlatan, belirten simgeye fors denir. Cumhurbaşkanı Devletin tamamını temsil eder. Bağımsız tüm devletlerin kendisine ait parası bulunmaktadır. Türkiye nin para birimi ise T ü r k Lirası dır. 2
Küçük bir saç okşanmasına, sıcak bir sarılmaya, minik bir çikolataya; onu ilk defa görmüş gibi sevinmektir. Çocuk olmak, masumiyettir. ASYA GÖKTUNA 9/B Şekerli süt tadı veren ve tatlı rüyalara davet eden, karanlığı aydınlatma öyküsüdür. İLKE ÖZGÜR 9/A Yazarı olduğun masaldır. Veya çocukluk, ailenin notların düşük gelince seni kitaplarını elinden almakla tehtid etmenin aksine eline kitap verdikleri dönemdir. İDA DENİZ APAYDIN 9/A Büyüdükçe anlarmış insan ne bilmediğini. Bu yüzdendir çocukların her şeyi bilmesi. Çünkü masumiyetin dolduramadığı bir kalbi ancak nefret taşırabilirdi. İPEK KARAN 9/A Şimdi usulca kumlara uzanmış, geriye kalan tek yoldaşı dalgalar. Duran minik kalbini, geri kazanmak adına çırpınır deniz, binlerce bedeni fırtınayla yitirmişken. EYLÜL SÜER 9/C Devrimdir, yoldaş olmak gerekir. Kimi zaman denizler gibi uçsuz bucaksız, kimi zaman aslan gibi güçlü. İnanmak gerekir güneşli günlere. Topraktır çocuk, ne ekersen onu biçersin. Onun gözlerindeki sonsuz ışıkla karanlığı silersin. YAMAÇ SÜLLÜOĞLU 12/E Rutinimiz olmuş gündelik telaşın, ruhumuzdaki dirsek çarpması acılarını hafifleten en güçlü morfindir. Sığınağımızdır. Ve sığınak yarattığımızdır t ü m g ü c ü m ü z ü s i p e r ederek. Çünkü o; dünkü biz, içimizdeki geçmişimiz ve yarınki torunlarımızdır. Bu hissi bilmeyene anlatamadığın, bilene tek sözcük söylemek zorunda kalmadığındır. SEVDA YALDIRGAN Çocuk umuttur. Beyazdır, paktır, saftır. Bundandır ki çocuk da umut gibi insanlığın hem en büyük gücü hem de en büyük zaafıdır. Çünkü yeni ve öğrenmeye hazır bir bünyeye ne ekersen misliyle onu biçersin. AREN DERİN ÇELEN 9/B 3
OKURKEN ÇİZDİKLERİMİZ (Belki siz de okumak istersiniz diye ) ARDA BAYRAKTAR "Şiir yazıp eskiler alıyorum, Eskiler verip musikiler alıyorum. Bir de rakı şişesinde balık olsam..." Bütün Şiirleri/Orhan Veli Kanık AKASYA UNAN Ben bu başıboş adayı Okyanusun devriminden geçirmişim Ve dağ patlamasından. Ve paramparça olmak o birleşik varlığın giziydi En değersiz zerresinden güneş doğdu. İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına-Füruğ Ferruhzad PIRIL BOLAKÇA Sana şöyle söylemek istiyorum: gelme. Bir gün gerçekten ihtiyacım olduğunda ve senden gelmeni istediğimde, hemen geleceğin umudu kalsın bende ama şimdi gelmesen daha iyi çünkü yine gitmek zorunda kalacaksın. Milena'ya Mektuplar/ Kafka İDİL SAĞLAM "Yeryüzünde her insanın kendisini bekleyen bir hazinesi vardır" dedi yüreği delikanlıya. "Biz yürekler,insanlar artık bu hazineleri bulmak istemedikleri için bunlardan pek ender söz ederiz. Onları küçük çocuklara anlatırız. Sonra herkesi, kendi yazgısının yoluna göndermek işini hayata bırakırız. Ne yazık ki, kendisine çizilmiş olan yolu pek az insan izliyor, oysa bu yol Kişisel menkıbe nin mutluluğun yoludur. İnsanların çoğu dünyayı korkutucu birşey olarak görüyorlar ve yalnızca bu nedenden dolayı da dünya gerçekten korkutucu birşey oluyor. O zaman biz yürekler, giderek daha alçak sesle konuşmaya başlıyoruz ama asla susmuyoruz. Ve sözlerimizin duyulmaması için dilekte bulunuyoruz. Kendilerine çizmiş olduğumuz yolu izlemedikleri için insanların acı çekmelerini istemiyoruz." Paulo Coelho/Simyacı SEVDA YALDIRGAN Uzun bir sessizlik oldu. Nemeçek, gözlerini kapadı, derin derin içini çekti. Sanki, bütün üzgün insanların bütün acıları onun küçük ruhuna sinmişti. Ben kendimi satmam, arkadaşlarıma ihanet etmem ve hain olmaktansa göldeki bütün suyu içmeye razı olurum. Çele helvaya içi burkularak baktı: -Bu, önceki verdiğinden de az! Satıştaki başarısı İtalyanı küstahlaştırmıştı. Sırıtarak karşılık verdi: -Daha pahalı demek, daha az demektir. Pal Sokağı Çocukları/Ferenç Molnar 6 SÖZCÜK 1 ÖYKÜ 1 2 3 4 İPEK KARAN Üşüyünce sokulurdu sevgili, nisanlar yalnızlar içindi. İLKE ÖZGÜR Daha özgür, daha bir çocuksuyum nisanda. İPEK ANN TAYLANLAR Bahar, nisanla bir avuç sen getirdi bana. ASYA GÖKTUNA Nisanda yalnızlık çiseliyor üstüme, yağmur yerine. 4
GENÇ KALEMLERDEN OLAĞANÜSTÜ BİR YOLCULUK S i z l e r e b i n l e rc e k av u ş m a h i k â ye s i anlatabilirim. Birbirlerine doğru koşan genç aşıklar, babasının omuzlarına çıkan küçük çocuklar, askerden dönmüş oğlunu bağrına basan anneler gibi. Sizlere binlerce ayrılık hikâyesi anlatabilirim. Zar zor kapatılmış evden hızla uzaklaşan bavullar, gözü yaşlı küçük çocuğunun elinden tutmuş baba evine dönen anneler, eğitim uğruna ailesinden ayrılan hüzünlü ama bir o kadar da heyecanlı genç gözler. İDA DENİZ APAYDIN 9/A (Öğrencilerimizin yazılarının devamını Genç Kalemler 6 kitabımızdan okuyabilirsiniz.) KEMERALTI NDA Hâlâ tüylerim diken diken olur, Hissettikçe halimi. Elde yok avuçta yok, Gönülde hiç. Ama inadına, Buluruz bir gün mutluluğu elbet, Kemeraltı nın mahzenlerinden Yahut salkım söğütlerden. Kanat verip uçurtmayan, Umudumuz yeter ARDA BAYRAKTAR/10B ASANSÖRÜN RİSALESİ Ellerim üşüyor taşlı yollardan yürürken. Havada anlamsız bir rüzgâr yanaklarımı kızartıyor boyuna. Varacağım yerin işlevsizliğinin farkındayım, insan uydurması değerlerin değersizliğini sanki bir ben görüyorum(!) Ama varlıkları konusunda ısrarla ısrar ediyorum. Hayatımı büyük bir ironinin üzerine kurmuşum, sıramın gelmesini bekliyorum. AKASYA UNAN/12B KÖKSÜZ AMA GÜR OLACAKSIN Dilediğin gibi yaşayacaksın Bir balık gibi ait olmayacaksın denize Canın istediğinde Çıkıp dışarı Yürüyebileceksin Bir ağaç kadar bağlanmayacaksın toprağa Vakti geldiğinde Gideceğin yere, kalkıp gideceksin Acele etmeyeceksin uçmak için Önce tırtıl, sonra kelebek olacaksın DOĞU TOPBAŞ/12B NE YAPMALI İNSAN Yıllar geçer aradan. Anılar birikir bir defter arasında yaprak yaprak. Ağaçlar yeşerir, ağaçlar sararır, ağaçlar solar. Geçen zaman sadece daha da güzelleştirir her şeyi. Hayat oynar oyununu her zaman olduğu gibi. Ağır ağır ama acıta acıta. Ayak seslerini duyunca ayrılığın insan, büyüdüğünü düşünür. Oysa şairin de dediği gibi insan ufacık bir çocuktur her düştüğünde zırıl zırıl ağlayan. ŞİMAL ÖZÖLÇER 12/D TOZLU RAFLAR Sağına döndü, pikesine daha sıkı sarıldı. Gözlerini, göz boşluklarına gömmek istercesine yumdu. Bekledi. Uykuya dalamadı. Sırt üstü yattı, sıkılmaktan kırışmış gözlerini, açtığı anda yeni bir günün getireceklerinin ve bilinmezliklerinin endişe verici düşüncesiyle ürkekçe araladı. Karanlık odanın kasvetli tavanına baktı, nefesini sessizce verdi. EZGİ DAMLA ÇALIŞKAN 9/D AĞAÇLA ZAMANA İNAT Büyümek; yemyeşil kırların arasında, sıra dağları görmek. Büyümek; buğulu bir tabutun ardında buz gibi betonun acımasızlığında ölümü tatmak. Büyümek; dört duvar arasına hapsolmuşken, yalnızlığı sorgulamak. Büyümek; yağmur yerini güneşe bırakırken, umuda kucak açmak. Büyümek; kasvetli havaların dumanında, buruk özlemi solumak. EYLÜL SÜER/9C İSPATA NE HACET İnsanları sadece yargılıyoruz. Ah bayılıyorum şu zavallı insanların küçük saçma arayışlarına. Her biri kendi derdinden kaçmaya çalışıyor oysa gittikçe pisliğe batıyor. Ve geriye kalan tek dertleri insanları yargılamak oluyor, zalimce ve yersiz küçük patavatsızlıklarla Uydurma, bir aydınlatma bunca şeyi bilmez. mi diyorsun. İspatlasana. Ya biliyorsa NESRİN GÖKÇE ÜNLER 9/C 5
HÜRRİYETE DOĞRU Gün doğmadan, Deniz daha bembeyazken çıkacaksın yola. Kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında, İçinde bir iş görmenin saadeti, Gideceksin; Gideceksin ırıpların çalkantısında. Balıklar çıkacak yoluna, karşıcı; Sevineceksin. Ağları silkeledikçe Deniz gelecek eline pul pul; Ruhları sustuğu vakit martıların, Kayalıklardaki mezarlarında, Birden, Bir kıyamettir kopacak ufuklarda. Denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin; Bayramlar seyranlar mı dersin, şenlikler cümbüşler mi? Gelin alayları, teller, duvaklar, donanmalar mı? Heeeey! Ne duruyorsun be, at kendini denize; Geride bekliyenin varmış, aldırma; Görmüyor musun, her yanda hürriyet; Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol; Git gidebildiğin yere. ORHAN VELİ KANIK BİLİNMEZLİĞE DOĞRU Korku bölünerek çoğalıyordu sınırlar dahilinde Tazyikle kaygı neşrediliyordu cenin umutlarımıza Haber bültenlerinde. Fiyakalı yalanlar herkesi bir bir kandırıyor, Asitli kalabalıkların tercihi Sinsi bir hastalık gibi, Akan bir tavan arası gibi Huzurumuza işliyordu. Evcil istekler, yabani güçlerce katlediliyor Tüm cinayet davaları zaman aşımına uğruyordu. Başka bir ihtimal tomurcuğunu besleyecek güneşler Balçıkla sıvanıyor, Bilirkişiliği alınarak akrebin elinden Yelkovana veriliyordu. Yaşamaktan başka şansı olmayan herkesi En mütevekkil bünyeyi bile sarıyordu bir isyan hâli Özlüyordu hane halkı pencereden görünenleri Aklıselim kim varsa Beyin ölümü çoktan gerçekleşmiş bu meskûndan -Tüm anılarını ve de tüm can varlığını bırakarak- kaçmak istiyordu. Distopik bir romandı artık EVİMİZ ve Raflarda satış rekorları kırıyordu. Tek umut ÇOCUKLAR dı Çocuklarımız Onlardan destan yazmaları beklenyordu. SEVDA YALDIRGAN AKLINIZDA OLSUN KONSER 14 Nisan Cuma 20.30 / Doğan Canku - Sabancı Kültür Sarayı 22 Nisan Cumartesi 21.00 / Sertab ın Oda Müziği - Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi 06 Nisan Perşembe 20.30 / Yeni Türkü - Tiyatro Tadında Konser - Bostanlı Suat Taşer Tiyatrosu TİYATRO 21 Nisan Cuma 20.30 Ayrılık - Sevinç Erbulak Fırat Tanış - İzmir AKM 26 Nisan Çarşamba 20.30 Metot - Serrkan Keskin yönetiminde - İzmir AKM Bize prometheus@izmirsj.k12.tr adresinden ulaşabilirsiniz. SAHİBİ: İZMİR ÖZEL SAINT-JOSEPH FRANSIZ LİSESİ ADINA JACQUES AUGEREAU, YAYIN KURULU BAŞKANI: SERHAT YALAMANOĞLU, YAYIN KURULU: SEVDA YALDIRGAN, CEM IŞIK, CANKUT ERTOK, VOLKAN MAZMAN, HÜLYA AYDEMİR 6