2 Kasım 2013 tarihinde yapılan BASIN YAYIN VE ENFORMASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BASIN VE ENFORMASYON UZMAN YARDIMCISI İŞE ALIM SINAVI İLETİŞİM Kadrosu 'na yapılan itirazlara ilişkin inceleme sonuçları: Sıra No Grup Adı Tablo 1: Yapılan itirazlara ilişkin değerlendirme sonuçları Soru Açıklama No 1 İletişim 4 2 İletişim 6 3 İletişim 10 4 İletişim 12 5 İletişim 13 6 İletişim 15 7 İletişim 23 8 İletişim 24 9 İletişim 26 10 İletişim 27 11 İletişim 28 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 1 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 2 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 3 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 4 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 5 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 6 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 7 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "B" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 8 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 9 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 10 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 11 12 İletişim 29 Soru hatalı olarak değerlendirilip iptal edilmiştir. 13 İletişim 63 Soru hatalı olarak değerlendirilip iptal edilmiştir. 14 İletişim 81 15 İletişim 82 16 İletişim 83 17 İletişim 92 18 İletişim 94 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 12 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 13 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "A" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 14 Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "E" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. Yapılan inceleme sonucu doğru cevap "C" olarak değerlendirilip puanlandırılmıştır. 15 1
1 : EK 1 6 : EK 6 11 : EK 11 2 : EK 2 7 : EK 7 12 : EK 12 3 : EK 3 8 : EK 8 13 : EK 13 4 : EK 4 9 : EK 9 14 : EK 14 5 : EK 5 10 : EK 10 15 : EK 15 EK 1: İLETİŞİM KADROSU 4. SORU İTİRAZI 4. Aşağıdakilerden hangisi internetin kamusal bir alan olarak potansiyeli tartışmalarındandır? A) Hızlı ve ucuz olması B) Ekonomik eşitsizlik yaratması C) İnsanları asosyalliğe itmesi D) İnsanların kimliklerinin deşifre olması E) Coğrafi uzaklığı ortadan kaldıramaması İlgili bölümün kaynağı olarak belirtilen Mutlu Binark ın derlediği Yeni Medya Çalışmaları kitabının 80. Sayfasında açık olarak belirtilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir. İlgili sayfa aşağıda sunulmuştur. 2
3
EK 2: İLETİŞİM KADROSU 6. SORU İTİRAZI 6. Aşağıdakilerden hangisi televizyon ve internet karşılaştırıldığında geçerli değildir? A) Televizyon da internet de bireysel kitle iletişim araçlarıdır. B) Televizyonun izleyicisi vardır fakat internetin kullanıcısı vardır. C) İnternet etkileşimli, bilinçli katılım fırsatı verir. D) İnternet televizyonla karşılaştırıldığında etkin kimlik yaratma imkanı verir. E) İnternet daha düşük maliyetle coğrafi açıdan daha kapsayıcıdır. Sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Akbal Süalp, Z.T. ve Çelik, B. nin Devrim Yahut Vasat: Üretim Deneyim ve Teknoloji kitabının 110. Sayfasında açık olarak cevabın A seçeneği olduğu görülmektedir. EK 3: İLETİŞİM KADROSU 10. SORU İTİRAZI 10. Yeni medyanın yayılım gücü hangi özelliğinden beslenmektedir? A) Hipermetinsellik B) Medya etiği C) Yenilik özelliği D) Çokmerkezlilik E) Etkileşimlilik Sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Akbal Süalp, Z.T. ve Çelik, B. nin Devrim Yahut Vasat: Üretim Deneyim ve Teknoloji kitabının 165. Sayfasında yer alan Yayılım Gücü başlığı altında açık olarak cevabın A seçeneği olduğu görülmektedir. 4
EK 4: İLETİŞİM KADROSU 12. SORU İTİRAZI 12. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası medya faaliyetlerinin gerçekleştiği alanlardan biri değildir? A) İletişim teknolojileri ve ilişkileri B) Bireysel örgütlenme ve finans yapısı C) İletişim teknolojisinin örgütlenmesi D) Ürün/ileti biçimleri ve pazar ilişkileri E) Profesyonel ideoloji İtiraz, komisyonumuzca uygun bulunmamıştır. İlgili soru, sınavdan önce kaynak gösterilen İrfan Erdoğan ın Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabı kullanılarak hazırlanmıştır. EK 5: İLETİŞİM KADROSU 13. SORU İTİRAZI 13. Dünya iletişim düzeninin tek taraflılığı ve egemenlik-bağımlılık ilişkilerinin getirdiği sonucu somut biçimde nerede görmek mümkündür? A) İletişim yasaları B) Bölgesel antlaşmalar C) İkili uluslararası antlaşmalar D) Kablo ve uydu yayını sözleşmeleri E) Ürün sözleşmeleri Soru, sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabından yararlanılarak hazırlanmıştır ve sorunun cevabının C olduğu açık olarak görülmektedir. 5
EK 6: İLETİŞİM KADROSU 15. SORU İTİRAZI 15. Aşağıdakilerden hangisi Amerikan yayın örgütü sahiplik özellikleri sınıflandırmasında yer almaz? A) Multiple/Çoğul sahiplik B) Şebeke Sahipliği C) Duopoli Sahiplik D) Gazete-yayın cross-ownership E) Çok uluslu şirket sahipliği Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabının 99. Sayfasında sorunun cevabının E seçeneği olduğu açık olarak görülmektedir. EK 7: İLETİŞİM KADROSU 23. SORU İTİRAZI 23. Aşağıdakilerden hangisi Amerika nın ithal ettiği program türlerindendir? A) Film B) Teleroman C) Eğlence D) TV Oyunları E) Belgeseller Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabının 168. Sayfasında yer alan tablo 6 nın 1. satırında sorunun cevabının B seçeneği olduğu açık olarak görülmektedir. EK 8: İLETİŞİM KADROSU 24. SORU İTİRAZI 24. Aşağıdakilerden hangisi Amerika nın program ithal ettiği ülkelerdendir? A) Ortadoğu Ülkeleri B) Meksika C) Brezilya D) Kanada E) Güney Afrika 6
23. soruda olduğu gibi, sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabının 168. Sayfasında yer alan tablo 6 nın 1. satırında sorunun cevabının B seçeneği olduğu açık olarak görülmektedir. EK 9: İLETİŞİM KADROSU 26. SORU İTİRAZI 26. Aşağıdakilerden hangisi Amerika nın dünya pazarlarına sattığı tarihsel geçmiş bakımından hemen hepsinden önce gelen iletişim ürünüdür? A) Eğitim yazılımları B) Porno ürünler C) Müzik endüstrisi D) Dergiler magazinler E) Dini ses kasetleri Sınavdan önce kaynak gösterilen Erdoğan, İ. Dünya nın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim kitabının 208. Sayfasında Müzik endüstrisi Amerika nın dünya pazarlarında sattığı iletişim ürünlerinin tarihselgeçmiş bakımından hemen hepsinden önce gelir cümlesi ile başlayan paragraf göstermektedir ki doğru cevap C seçeneğidir. EK 10: İLETİŞİM KADROSU 27. SORU İTİRAZI 27. Aşağıdakilerden hangisi basın özgürlüğü kavramı ile ilgili geçerli bir yaklaşım değildir? A) Basın, demokrasi ve özgürlüğün temsilciliğini yapmaktadır. B) Basın, kamu özgürlüklerini koruyan ve geliştiren kurumdur. C) Basın özgürlüğü devlet kontrolünü gerektirir. D) Basın özgürlüğü demokrasinin kaçınılmaz zorunluluğudur. E) Basın özgürlüğü ancak sosyalist bir düzen içinde gerçekleşebilir. Sınav Komisyonu sınav sorularını hazırlamadan önce kuruma sınav sorularının hazırlanacağı kaynakçayı ulaştırmıştır. Bu kaynakça içinde Uluslararası İletişim başlığı altında yer alacak sorular için kaynak olarak; Erdoğan, İrfan, (1995) Dünyanın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim, İstanbul, Kaynak Yayınları) kitabı verilmiştir. 27. Sorunun seçeneği, bahsi geçen kaynak kitabın 240-247 numaralı sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ancak itiraz dilekçelerinde bahsi geçen kaynakçanın değil, 7
Kitle İletişim Hukuku soruları için verilen kaynakçanın temel alındığı saptanmıştır. Üstelik itiraz dilekçesinde verilen alıntının Kitle İletişim Hukuku soruları için verilmiş olan Kayıhan İçel, Yener Ünver (2012) Kitle İletişim Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayın kitabından birebir alıntılanmadığı da tespit edilmiştir. Bir başka deyişle, Kitle İletişim Hukuku kitabında bu sorunun doğru cevabı yer almamaktadır. Her ne kadar konu başlığının ilgili kaynakçası olmasa da, itiraz dilekçesinde sunulmuş olan tezler, kaynakçalar arasında bakış farklılığı olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu da cevapların tartışmaya mahal vermesiyle sonuçlanmıştır. Ancak, sorunun iptaline gerek yoktur. Doğru cevap C seçeneğidir. EK 11: İLETİŞİM KADROSU 28. SORU İTİRAZI 28. Aşağıdakilerden hangisi ifade özgürlüğü ile ilgili geçerli bir yaklaşım değildir? A) İfade özgürlüğü basın özgürlüğünün özel bir şeklidir. B) İfade özgürlüğü düşüncelerin ifadesinin sınırlanmamasıdır. C) İfade özgürlüğü aynı zamanda enformasyon alma özgürlüğünü beraberinde getirir. D) Fikirleri tehlikeli görüldüğü için insanların cezalandırılması ifade özgürlüğüne aykırıdır. E) İfade özgürlüğü ancak sosyalist bir düzen içinde gerçekleşebilir. Sınav Komisyonu sınav sorularını hazırlamadan önce kuruma sınav sorularının hazırlanacağı kaynakçayı ulaştırmıştır. Bu kaynakça içinde Uluslararası İletişim başlığı altında yer alacak sorular için kaynak olarak; Erdoğan, İrfan, (1995) Dünyanın Çarpık Düzeni: Uluslararası İletişim, İstanbul, Kaynak Yayınları) kitabı verilmiştir. 28. Sorunun seçeneği, bahsi geçen kaynak kitabın 240-247 numaralı sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ancak itiraz dilekçelerinde bahsi geçen kaynakçanın değil, Kitle İletişim Hukuku soruları için verilen kaynakçanın temel alındığı saptanmıştır. Üstelik itiraz dilekçesinde verilen alıntının Kitle İletişim Hukuku soruları için verilmiş olan Kayıhan İçel, Yener Ünver (2012) Kitle İletişim Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayın kitabından birebir alıntılanmadığı da tespit edilmiştir. Bir başka deyişle, Kitle İletişim Hukuku kitabında bu sorunun doğru cevabı yer almamaktadır. Her ne kadar konu başlığının ilgili kaynakçası olmasa da, itiraz dilekçesinde sunulmuş olan tezler, kaynakçalar arasında bakış farklılığı olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu da cevapların tartışmaya mahal vermesiyle sonuçlanmıştır. Ancak, sorunun iptaline gerek yoktur. Doğru cevap A seçeneğidir. 8
EK 12: İLETİŞİM KADROSU 81. SORU İTİRAZI 81. Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır? A) İkili zıtlık / binary opposition B) Çağırma, konumlandırma / interpellation C) Metinlerarasılık / intertexuality D) Söylem / discourse E) Sözlük anlamı, tanımlayıcı anlam veya düz anlam / connotative meaning Sınava girenlerin sorumlu olduğu Öteki Kuram (Erdoğan, İrfan; Alemdar Korkmaz (2002) Öteki Kuram: Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İzmir: ERK yayınları.) kitabı kaynak alınarak hazırlanmıştır. Bahsi geçen kaynağın 351-359 sayfaları arasında (kitabın bu sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur) söz konusu kavramlar hem Türkçesi hem de orijinal dillerinde kullanıldığı gibi verilmiştir. Hatta kitabın sayfa VIII ve IX sayfalarında bulunan içerik bölümünde bile kavramlar hem Türkçe hem de orijinal dillerinde (kitabın bölüm başlıkları olarak) yer almıştır (Kitabın bu sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur). İtiraz edildiği gibi bu soruda gündelik İngilizce bilgisi ölçülmenin ötesinde mesleki bilgi dağarcığına dair kavramsal bilgi ölçme amacı mevcuttur. İrfan Erdoğan ve Korkmaz Alemdar ın da bu kavramlardan birini açıklarken dediği gibi: Bu kavram farklı anlamlarda kullanılır. Türkçe ye söylem olarak tercüme edilmiştir, fakat söylem discourse kavramını açıklamakta yeterli değildir (2002:351). Bu bağlamda kitabın yazarları kavramları orijinalleri ile birlikte tartışmayı seçmişler ve bunda önemli bir yarar görmüşlerdir. Ayrıca sınavda sorumlu olunan kaynakların dışında yer alan bir bilginin ölçülmesi söz konusu değildir. Bu kavramlar, sınava girenlerin sorumlu olduğu kaynakta kullanıldığı şekliyle sorulmuştur. Bu nedenle itiraz haklı görülmemiştir. 9
10
11
12
13
14
15
EK 13: İLETİŞİM KADROSU 82. SORU İTİRAZI 82. Göstergebilimin temellerini atan Charles Sanders Pierce kuramında üç tür işaret/gösterge tanımlar: - sembol - ikon - indeks Bu kuram bağlamında aşağıdaki örneklerden hangisi yanlıştır? A) İkon: bir kadın yüzünün fotoğrafı B) İkon: sigara içilmez işareti C) İndeks: röntgen filmi D) İndeks: kara bulutların yağmurun yağacağını işaretlemesi. E) Sembol: bayrağın milli devletlerin simgesi olması. İtiraza konu olan soru, sınavdan önce kaynak olarak gösterilen Erdoğan, İ. Ve Alemdar, K. Öteki Kuram kitabının 361 ve 362. Sayfaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir. EK 14: İLETİŞİM KADROSU 83. SORU İTİRAZI 83. İletişimde, göstergebilim, antropoloji, sosyoloji ve edebiyat-eleştirisini birleştiren analiz biçimine yapısalcılık adı verilir. Yapısalcılık farklı ve birbirine karşıt yönelimleri içerir. Aşağıdakilerden eşleşmelerden hangisi bunların önde gelenidir? A) Louis Althusser - Marksist yapısalcılık B) Roland Barthes- yapısal psikoloji C) Ferdinand de Saussure- yapısal antropoloji D) Claude Lévi Strauss - yapısal linguistics E) Edward Titchener- yapısalcı literary eleştirisi Sınava girenlerin sorumlu olduğu Öteki Kuram (Erdoğan, İrfan; Alemdar Korkmaz (2002) Öteki Kuram: Kitle İletişimine Yaklaşımların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İzmir: ERK yayınları) kitabı kaynak alınarak hazırlanmıştır. İtirazda belirtildiği gibi söz konusu kaynağın 324. değil, 368. ve 370. sayfasına istinaden hazırlanmıştır. Bahsi geçen kaynağın 368. ve 370. sayfasında aynen şu ifade geçmektedir (Kitabın bu sayfaları aşağıda bilginize sunulmuştur) 16
17
İletişimde, göstergebilim, antropoloji, sosyoloji ve edebiyat-eleştirisini birleştiren analiz biçimine yapısalcılık adı verilir. (Erdoğan; Korkmaz, 2002: 368) Yapısalcılık farklı ve birbirine karşıt yönelimleri içerir. Bunların önde gelenleri arasında Trubetzkoy, Jakopson ve Ferdinand de Sausse un yapısal linguistics yaklaşımlarıi Titchener in yapısal psikolojisi, Clause Lévi-Strauss un yapısal antropolojisi, Louis Althusser in Marksist yapısalcılığı, Roland barthes ın yapısalcı literary eleştirisi vardır. (Erdoğan; Korkmaz, 2002: 370) Bu bağlamda, A seçeneği dışındaki hiçbir kuramcı, eşleştirilen yapısalcılık alanının önde gelen ismi değildir. A seçeneği dışındaki her eşleşme yanlıştır. 18
EK 15: İLETİŞİM KADROSU 94. SORU İTİRAZI 94. Temsil ettikleri şeye benzemeyen gelenekselleşmiş işaretlere. denir... MÖ. 3500 yıllarında ortaya çıkmış ve dünyanın ilk eksiksiz yazı sistemi olan Sümer yazı sisteminin temellerini oluşturur. Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere gelmesi en uygun kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Hiyeroglif B) Piktogram C) İdeogram D) Logografi E) Fonografi Bu soruya 3500 yıllarında ortaya çıkan şey hiyerogliftir cümlesi ile itiraz edilmiştir. Ancak söz konusu kaynağa göre, alıntıda da görülebileceği üzere, Sümer yazıtlarının tarihine dair MÖ.3500 yılları belirtilmiştir. Bu nedenle soruda tarihsel bir hata söz konusu değildir. Ayrıca aynı kaynakta, aynı makale içinde sayfa 74 te yazının kısa tarihçesinin verildiği tabloda Mısır da hiyerogliflerin ortaya çıkışı itiraz edilenden farklı olarak MÖ 3100-3000 yılları olarak not edilmiştir. (Kitabın bu sayfası aşağıda bilginize sunulmuştur) Bu kaynağa göre sümer yazı sisteminin temellerini oluşturanın hiyeroglif değil ideogram olduğu konusu tartışmaya mahal vermemektedir. 19