ÖZET Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde, oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,1 e yükselmiştir. Bu yükselişte enerji fiyatlarından kaynaklanan baz etkisi belirleyici olurken temel enflasyon göstergeleri ılımlı seyrini korumuştur....değerlendirmeler... Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde, oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde,1 e yükselmiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla, puanlık artış göstererek sırasıyla yüzde, ve yüzde, olarak gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkılarında genele yayılan sınırlı bir artış gözlenmiştir. Bu dönemde, enerji grubunun katkısı,19 puan artmıştır. Mayıs ayı yıllık tüketici enflasyonuna hizmet ve gıda grubu sırasıyla yüzde,1 ve yüzde 1,7 oranında katkı verirken temel mal ve enerji gruplarının katkısı yüzde 1, ve yüzde,9 olmuştur. TÜFE İşlenmemiş Gıda, Al. İç. ve Tütün Dışı TÜFE TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I Hizmet fiyatları Mayıs ayında yüzde,7 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 7, ile önceki aya göre bir miktar yükselmiştir. Yıllık enflasyondaki artış temelde kira ve haberleşme hizmetlerinden kaynaklanmıştır. Halen grup genelinin altında seyretse de kira grubu yıllık enflasyonundaki istikrarlı artış dikkat çekmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet enflasyonunda yukarı yönlü eğilime işaret etmektedir. Temel Mal 9 Hizmet 9 3 3-3 - Diğer Hizmetler Ulaştırma Hizmetleri Lokanta ve Oteller Haberleşme Hizmetleri Kira Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mayıs ayında belirgin bir değişim göstermeyerek yüzde 3, olmuştur. Dayanıklı mal grubunda yıllık enflasyon otomobil ve beyaz eşya fiyatlarına bağlı olarak yüzde 1, ye yükselmiştir. Giyim grubunda da yıllık enflasyon son üç aydaki gerilemenin ardından Mayıs ayında sınırlı bir artış kaydetmiştir. Diğer taraftan giyim ve dayanıklı mallar hariç temel mal enflasyonundaki istikrarlı yavaşlama eğilimi ise sürmüştür. Bu çerçevede, temel mal fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış artış eğilimi Mayıs ayında aşağı yönlü bir seyir izlemiştir. I
1 - - Giyim ve Dayanıklı Hariç Temel Mallar Giyim Dayanıklı Mal Altın Hariç - Otomobil Elektrikli ve Elektriksiz Aletler Mobilya Mayıs ayında enerji fiyatları yüzde,9 oranında azalmıştır. Bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte yüzde, ile yüzde 1, oranında gerileyen tüp gaz ve yurt içi akaryakıt fiyatları etkili olmuştur. Bu doğrultuda, enerji grubu yıllık enflasyonu bu dönemde baz etkisiyle yüzde 1,9 artarak yüzde, olarak gerçekleşmiştir. 1 Gıda Enerji İşlenmemiş Gıda İşlenmiş Gıda - - Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir artışla yüzde 7,7 ye yükselmiştir. Bu dönemde işlenmemiş gıda fiyatları taze sebze fiyatları kaynaklı olmak üzere yüzde,33 oranında azalırken taze meyve-sebze grubu yıllık enflasyonu yüzde,33 seviyesine gerilemiştir. Öte yandan, diğer işlenmemiş gıda ürünleri grubunda ise yıllık enflasyon süt ve yumurta fiyatları kaynaklı olarak yükselmiştir. Sonuç olarak, bu dönemde işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu,3 puan artarak yüzde, olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatları Mayıs ayında yüzde, oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde,19 a gerilemiştir. Ekmek ve tahıllar alt grubu fiyatlarındaki artış eğilimi, yurt içi buğday fiyatlarında süregelen yükselişler paralelinde bu dönemde de devam etmiş ve bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 11, ye çıkmıştır. Ekmek ve tahıllar dışındaki işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında ise ılımlı seyir sürmüş ve yıllık enflasyon bu alt grupta yüzde, ye gerilemiştir. II
Aylık Yüzde Değişim Yıllık Yüzde Değişim Mayıs 13 Mayıs Mayıs 13 Mayıs TÜFE. -.1.1. 1. Mallar -.9 -..1.77 Enerji -.9-1.9..9 Gıda ve Alkolsüz İçecekler -.1 -. 7.7.7 İşlenmemiş Gıda -.33 -.7. -.7 Taze Meyve-Sebze -13.9 -.7.33 -. Diğer İşlenmemiş Gıda 1. -. 7..1 İşlenmiş Gıda...19.9 Ekmek ve Tahıllar 1..7 11. 9. Diğer İşlenmiş Gıda..3..7 Enerji ve Gıda Dışı Mallar 1.9 1.73.1. Temel Mallar.19.1 3.. Dayanıklı Mallar -. -.73.1. Dayanıklı Mallar (Altın Hariç) -. -. 1. 7. Alkollü İçecekler ve Tütün..1 1.9 1.7 Altın -3. -. -9.9 1.. Hizmetler.7.7 7..9 Kira..33.. Lokanta ve Oteller.7.9.7 9.3 Ulaştırma Hizmetleri. 1.1 7.. Haberleşme Hizmetleri. -.1. 1. Diğer Hizmetler*.9.7 7. 7. 3. Temel Göstergeler İşlenmemiş Gıda, Al. İç. ve Tütün Dışı TÜFE.91.. 9. ÖKTG-H 1.9 1.1..3 ÖKTG-I 1.7 1.3. 7.7 *Diğer hizmetler: Kira, lokanta ve oteller, ulaştırma ile haberleşme hizmetleri dışında kalan hizmet endeksi. III
...ÜFE Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde 1 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,17 olmuştur. Bu dönemde imalat sanayi fiyatları sınırlı oranda gerilerken tarım fiyatları yüzde, oranında artmıştır. Bitkisel ürünler ile meyve ve sebze fiyatları bu ayda yüzde, oranında artmıştır. Mayıs ayında buğday fiyatlarının ise sınırlı bir oranda gerilediği gözlenmiştir. Petrol Ürünleri Hariç İmalat Sanayi 1 - - - Tarım Bitkisel Ürünler ile Meyve ve Sebze Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ür. -1 Aylık % Değişim, 3 Aylık Hareketli Ortalama Yıllık % Değişim (Sağ Eksen) Mayıs ayında imalat sanayi fiyatları yüzde,7 oranında azalmıştır. Bu düşüşte, mobilya imalat fiyatları ile uluslararası petrol fiyatlarındaki seyre paralel olarak gerileyen petrol ürünleri fiyatları etkili olduğu gözlenmiştir. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının yıllık artış oranı ise sınırlı bir düşüşle yüzde 3,3 e gerilemiştir. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, Mayıs ayında dayanıklı mal fiyatlarında düşüş, dayanıksız mal, ara mal ve sermaye malları fiyatlarında ise artış gözlenmiştir. Dayanıklı mal grubu fiyatları mücevherat fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak yüzde 1, oranında gerilemiştir. Ara malı fiyatları artışında inşaat malzeme fiyatlarındaki artış belirleyici olmuştur. Dayanıksız tüketim malları fiyatları da işlenmiş ve saklanmış sebze meyve fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükselmiştir. Sonuç olarak, imalat sanayi yıllık enflasyonu geçen aya göre yüzde, oranında yükseliş kaydetse de yüzde 1,97 ile ılımlı düzeyini korumuştur. - Sermaye Malları Ara Malları - Dayanıksız Tüketim Malları Dayanıklı Tüketim Malları IV
...TABLOLAR Mayıs Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık TÜFE..1 -.1. Gıda ve Alkolsüz İçecekler,9 -.1 7.7 -..7 Alkollü İçecekler ve Tütün,7. 1.9.1 1.7 Giyim ve Ayakkabı,3.... Konut 1, -.... Ev Eşyası 7, -..3 -. 9.9 Sağlık,.1 1.. 1.7 Ulaştırma 17,99.13. -1.3 7.1 Haberleşme,. 7.9 -.. Eğlence ve Kültür,9. 1.3.33 7.17 Eğitim 1,91 1.73.7 1..7 Lokanta ve Oteller,1.7.7.9 9.3 Çeşitli Mal ve Hizmetler,1 -.37..3. Kaynak: TÜİK. Mayıs Ayı ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık ÜFE 1..17.3. Tarım 1,3. -.3 3. 7.7 Bitkisel, Meyve ve Sebze Ürünleri,7. -3.. 7. Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünler,7 -. -9. -.7.9 Sanayi 3,.9 3.7 -..13 Madencilik 3, -.13.33. 11.99 İmalat 7,1 -.7 1.97 -. 7.9 Petrol Ürünleri Hariç İmalat 9,3.1.3. 7. Petrol ve Ana Metal Ürünleri Hariç İmalat,1. 3.3.11 7.7 Elektrik, Gaz ve Su, 1.77 1.77.9 13. MIGS Sınıflamasına Göre ÜFE Gelişmeleri (Aylık Yüzde Değişim) May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara. Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Yıllık Ara Malları -. -. -....1 -.3 -...37.73 -.3.. Sermaye Malları -..17 -. -..39.1.9.3. 1.19 1.1.7..33 Dayanıklı Tüketim Malları -1.1 1.3 -...71 -.9-1..9 -.97 -.9.1 -.9-1..3 Dayanıksız Tüketim Malları. -.7...7.7 -.3 -.17.19.7 1...7. Enerji -. -. -1.9. 1. -.93 1.7 -..33-7.3 1.17 -...9 Bu rapor, fiyat istatistiklerinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmasını izleyen iş günü içinde yayımlanmakta ve TCMB nin bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin ilk görüşlerini ifade etmekte olup, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile Para Politikası Kurulu toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. V