İş Etüdü / Ergonomi END208-A08-1 A08: İş Risklerini Önleme Yrd. Doç. Dr. Ing. Halil İbrahim KORUCA Arş. Gör. Erdal AYDEMİR S.D.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 32260 Isparta Tel: 0 246 211 1233 1291 Faks: 0 246 237 0759 E-Posta: halilkoruca@mmf.sdu.edu.tr erdalaydemir@mmf.sdu.edu.tr SDÜ MMF Endüstri Mühendisliği Bölümü RWTH-Aachen
END208-A08-2 Tehlike Değerlendirmesi Tehlike değerlendirmelerini tamamlanması için işverenin yükümlülüğü Ana Fikir: Etkili mesleki risk önlemesi için çalışma ortamındaki potansiyel tehlikelerin teşhisi gerekmektedir. Tehlike değerlendirmelerinin sonuçlarında temel alınan uygun önlemler teknik organizasyonel ve kişisel - mesleki risk önlemesi için yerine getirilmelidir. Mesleki Sağlık Ve Güvenlik Hukuku (ArbSchG) 5. Çalışma Koşullarının Değerlendirilmesi İşveren, tehlikelerin değerlendirmesi boyunca, onların iş görevleri sonuçları ile çalışan kişiler açısından iş güvenliği için gerekli önlemleri belirlemelidir. 6. Belgeleme Mesleki vazifelere çalışan ve işveren tarafından iş verilen kişilerin sayısı, tehlike değerlendirmesinin sonuçlarının olduğu dokümanlarda yer almalıdır. Böylece işler için önlem ve kontrol sonuçları izlenebilsin
END208-A08-3 Ne Zaman Tehlike Değerlendirmesi Gereklidir? İlk değerlendirme, her iş yerinde tamamlanmalıdır. Aşağıda verilen durumlarda yeni bir tehlike değerlendirmesinin yapılması zorunlu hale gelmektedir. Yeni makineler ve malzeme satın alındığında, Yeni malzemeler ve maddeler tanımlandığında, Çalışma ve taşıma alanları değişirse, Şirket organizasyonu ve iş akışı değişirse, Teknoloji değişirse, Kazalar ( ya da yakın kayıplar ), mesleki ve diğer problemler meydana geldiğinde.
END208-A08-4 Tehlike değerlendirmesi ve ArbSchG'e göre belgelemenin döngü süreci ( Çalışma Koşullarını Değerlendirme) (İşverenin birincil sorumlulukları) İş türüne dayanan iş koşulları düzenlemeleri İş güvenliği özellikleri için gerekliliklerinin tanınması İş güvenliği özelliklerinin etkinlik önlemleri Tehlike düzenlemeleri sonuçlarının dokümantasyonu Mesleki iş güvenliği özelliklerinin dokümantasyonu Efektif test sonuçlarının dokümantasyonu ArbSchG Dokümantasyon İş güvenliği özellikleri etkin değil İş güvenliği özellikleri etkin İş görevlerini kontrol et İş koşulları ve güvenlik durumunun çalışanların iş başında sağlık değişimlerine etkisi
END208-A08-5 Tehlike Faktörleri Mekanik Faktörler Biyolojik Tehlike Elektriksel Tehlike Fiziksel Etkiler Tehlikeli Maddeler Yangın Tehlikesi / ya da Patlama İş Çevresinin Etkisi Fiziksel Gerilme / İş Yükü Termik Tehlike Diğer Tehlikeler
END208-A08-6 Tehlike / Risk Değerlendirmesi Sonuçlar Risk Değerlendirme Tablosu Çalışanlar İçin Direkt Sağlık Tehlikeleri Dönüşümlü Dönüşümsüz Olasılık Küçük Sakatlık Sakatlık Hastalık Düşük Küçük sürekli Sürekli Hasar Ciddi Hasar Orta Yüksek R : Risk H : Gerçekleşme Frekansı S : Hasar Büyüklüğü
Tehlike Değerlendirmesinin Katalogu END208-A08-7
END208-A08-8 Tehlike Değerlendirmesinin Yapısı 1) Tehlike Analizi Tehlike Tehlike Türü Hata / Kişisel Hata İş Ekipmanı İş Objesi İş Personeli İş Çevresi 2) Mümkün Önlemler Teknik Önlemler Organizasyonel Önlemler Kişisel Önlemler 3) Önlemlerin Uygulanmasına Karşın Olası Dirençler
END208-A08-9 1.Alıştırma Bir işletme, kelepçe ve zincir tekerleklerini üretmektedir. Kaza gününde metal diskler, otomatik beslemeyle dikey matkapta 50 mm delmesiyle beraber olduğu varsayılmaktadır. Matkap, iş parçasını tutmak için bir donanıma sahipti. İş parçasını emniyete almaktan sonra, matkabın, tutulan mekanizmanın, aktif hale getirildiği ilk kırıntı taşınmasından sonra metal işçisi K. tarafından iş parçasına elle düşürülmesi olayı gerçekleşti. Delme süreci sonrasında, otomatik olarak yer parça düşürülür. Bilinmeyen sebeplerden dolayı işçi K., iş parçasının üzerine eğildi ve kazağının kolu ile matkaba takıldı. İşçi K., kolundan ve göğsünden yara aldı. O anda orada bulunan yardımcı çırak tarafından makine durduruldu. Emniyete alınan iş parçası; başlatılan delme süreci. Yaralanan kişinin matkaba göre kabul edilen duruşunun kazak kolu takılmadan önce çekilen fotoğrafı
END208-A08-10 1.Alıştırma Çözümü 1) Tehlike Karakterizasyonu Tehlike Tehlike Türü Hata / Kişisel Hata Matkap Yoluyla Kavrama Mekanik Tehlike İş Ekipmanı : Korumasız hareketli ekipman parçaları İş Objesi : Küçük parçalarla bölümleme İş Personeli: Bol giysi İş Çevresi : - 2) Mümkün Önlemler Teknik Önlemler Organizasyonel Önlemler Kişisel Önlemler Koruyucu giysi Güvenlik düğmesi Şeffaf Bariyer İş akışında değişim Parçalar sadece parça çıkarıcı kancalar ya da aparat ile çıkarılabilir. Masa ve standart matkaplarda çalışmak için güvenlik ve davranış düzenlemeleri Rahat ve vücuda uygun giysi (Bağlanan giysi kolları, veya içeriye doğru kıvırma) Eldivenler giyilemez, iş parçaları ile iş parçalarını döndüren makinelerde mesela delmek, döndürmek veya öğütmek 3) Önlemlerin Uygulanmasına Karşı Olası Dirençler Kullanım zayıflığı Görünüş zayıflığı Yönetimde karar verme zayıflığı
END208-A08-11 2.Alıştırma Bir demir çelik fabrikasında, asitle yapılan oyma işleminde dönen bir milin güçlü sülfirik asit asitle doldurulur. Lavaboya bakmak için sorumlu işçi, (100 mm çapı) üç lavabonun ilkinin kenarında tedarik borusuna bağlanan bir çorabı kullanır.çorap, lavaboların herkes üçünü doldurmak için yeteri kadar uzundur.ilk lavabo, en tedarik borusuna yakın, doldurulmak için varsayılır. İşçi, ilk lavaboya çorap döndü, ve lavaboya onu astı. O, çorabın dönüm noktasında keskin eğilmiş kısmı fark etmekte başarısız oldu. İşçi, onun, lavaboya dolduran süreci izlemek için döndüğü salonun dışında tutulan pompayı aktif hale getirmiş olduktan sonra kontrol panelini kullanıyor. Çorabın keskin eğilmişi, öyle arttırması için basınca sebep oldu ki çorap, tedarik borusu işçinin, bu noktayı geçtiği ana uzaklaştırıldı.işçinin ön kenarının olduğu kurtulan ekşi vuruş-yüzle ilgili alan dahil. Sadece onun meslektaşlarının acil ilk yardımı kurtarma hizmetinin varanına kadar, ciddi sürekli zarardan yaralanan işçiyi kurtardı. Sebep olmuş olan çorabın bu keskin eğilmiş kısmı, çorabı tedarik borusuna uzaklaştıran basınçtan arttırır. Hortumla yıka, çünkü, tedarik borusunu uzaklaştırıldı.
END208-A08-12 2.Alıştırma Çözümü 1) Tehlike Karakterizasyonu Tehlike Tehlike Türü Hata / Kişisel Hata İş Ekipmanı İş Objesi İş Personeli İş Çevresi 2) Mümkün Önlemler Teknik Önlemler Organizasyonel Önlemler Kişisel Önlemler 3) Önlemlerin Uygulanmasına Karşı Olası Dirençler
END208-A08-13 3.Alıştırma İnşaat işinde kazalar, tamamen çoğunlukla ihmaller yüzünden meydana gelir. Bu kazalar, onlar için kötü sonuçlara neden olabilir. Düşmenin sabit bir tehlikesi vardır ve bu önemlidir. Bir işçinin, yaklaşık olarak 4m'in bir iş kazasını geçirmesi söz konusu olmuştur. ( çatıdan zemine kadar). İşçi, bir "Richtfest" ağacını bağlama için çıktığı yerden ıslak bir çatı olması nedeniyle dengesini kaybetti ve aşağı kaydı. Bu kaza, omurgaya karşı ciddi yaralanma verecek kadar kuvvetliydi. Kaza yerinde kazazedeyi kurtar. Kazanın, meydana geldiği inşa yeri
END208-A08-14 3.Alıştırma Çözümü 1) Tehlike Karakterizasyonu Tehlike Tehlike Türü Hata / Kişisel Hata İş Ekipmanı İş Objesi İş Personeli İş Çevresi 2) Mümkün Önlemler Teknik Önlemler Organizasyonel Önlemler Kişisel Önlemler 3) Ölçülerin Uygulanmasına Karşı Mümkün Direnç
END208-A08-15 4.Alıştırma Obernberg'den 43-yaşında bir çalışan çarşamba sabahında bir iş kazasında yaralandı. İşçi, degreasing ajanını içeren bir açısal sprial öğütücüsünü kullanıyor (olan bir varilden dışarı zemini kesiyor olduğu gibi). Varilin etiketlemesi, uzakta olmuştu çünkü dışarıda depolanmıştı. Varilin içeriği, tehlikesi iyi derecesinde sınıflandırıldı, ve yüksek ölçüde yanıcıydı. İşçinin yüzünde ciddi yaraları çekti, ve ilk yardım müdahalesinden sonra hastaneye alındı. İş yerinde aniden başlayan ateş, bir yangın söndürücüyle söndürülebilirdi. 06-56Alıştırma işçi varilin zeminini kesiyor
END208-A08-16 4.Alıştırma Çözümü 1) Tehlike Karakterizasyonu Tehlike Tehlike Türü Hata / Kişisel Hata İş Ekipmanı İş Objesi İş Personeli İş Çevresi 2) Mümkün Önlemler Teknik Önlemler Organizasyonel Önlemler Kişisel Önlemler 3) Ölçülerin Uygulanmasına Karşı Mümkün Direnç