ÖRNEKLEM. Gözünü kaybetme, yaralanma. Çapak. Hareketli makinada elini kaptırma. Eldiven. Tanımsız kimyasal. Patlama, yangın. Yanlış KKD kullanımı

Transkript

1 TOBB SİVAS TİCARET BORSASI RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ RİSK YÖNETİMİ EĞİTİMİ Mehmet Besleme Kimya Y. Müh. - Baş denetçi mehmetbesleme@gmail.com Ekim 017 SİVAS Temel Kavramlar ve Tanımlar Tehlike: Yaralanmaya ve/veya sağlığın bozulmasına sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem. Tehlike: Ortamdaki herhangi bir unsurun zarar verme potansiyelidir. Zarar: Fiziksel Yaralanma, ölüm, hastalık, mal, mülk veya ekipman hasarı ve bunlardan kaynaklanan her tür kayıp. TEHLİKE ÇEŞİTLERİ Ramak Kala Olay; Meydana geldiğinde personel, ortam ya da ekipmanı zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay. Kaza: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan olaydır. 1

2 İ T Risk: Tehlikeli bir olayın veya maruz Risk: kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimi. NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ? Risk = İ x Ş İ: İhtimal Ş: Şiddet H İ Kanuni Nedenler Ahlaki Nedenler Ekonomik Nedenler M A L ŞİDDET(Yaralanma-Ölüm) Risk Değerlendirmesi: Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan proses. proses. RİSK DEĞERLENDİRME AKIŞ ŞEMASI PLANLA VERİ TOPLA TEHLİKE TANIMLA ANALİZ ETME İHTİYACI RİSKİ BELİRLE { Risk Seviyesinin Belirlenmesi: Ne sıklıkla olduğu, Yaralanmanın boyutu, Kayıpların sonucunun değerlendirilmesi, Riske maruz kalma süresi, Riske maruz kalma yoğunluğu. Kabul Edilebilir Risk ve Seviyeleri: Kuruluşun Yasal zorunluluklara ve kendi politikasına göre, tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk. risk. RİSKİ ANALİZ ET 1-10 ÖNLEM AL İş Sağlığı Güvenliği POLİTİKASI DOKÜMANTE ET Kabul edilebilir risk 11-0 Dikkate değer risk 1- Kabul edilemez risk İZLE 6. Risk Analizi/Değerlendirmesi? Olası Tehlike Noktaları RİSK DEĞERLENDİRME MATRİSİ ŞİDDET R = OLASILIK x ŞİDDET Çok Yüksek «Günde Bir) Yüksek «Haftada Bir» Orta OLASILIK «Ayda Bir» Küçük «Ayda Bir» Çok Küçük «Yılda Bir» Düşük Risk Orta Risk Yüksek Risk Çok Ciddi Ciddi Orta Hafif İş Saatiİlkyardım İş Günüİlkyardım Hafif YaraTedavi Ölüm-Ciddi YarMH Çok Hafif >1 Ölüm-SİG Yönetim Finansman sağlamama Bölgesel Konum Heyelan Göçük Öncelik Görmeme Sel, Yıldırım Düşmesi Hatalı ve Eksik Planlama Enerji Yükü Elle, Araçla Taşıma Zamanlama Deprem Doküman Yangın İkazlar Sabotaj Çalışanlar Kişisel İşletme Psikososyal Fiziksel Eğitim Eksikliği Zihinsel Eksiklik Kimyasal Fiziksel Eksiklik Ürün Mekanik Biyolojik Elektriksel Yangın Zararlı Alışkanlık Acil Tedbir Gerektirmeyebilir Bu e Olabildiğince Çabuk Müdahale Edilmeli Bu le İlgili Hemen Çalışma Yapılmalı

3 Tehlike ve Risk Tanımlama Kaynakları Politika, Düzeltici Faaliyet kayıtları, Kaza ve ramak kala olay kayıtları, Uygunsuzluklar, Denetim Sonuçları, İletişim Belgeleri, En iyi uygulamalar hakkında bilgiler, Kuruluşa uygun tipik tehlike riskleri, Elektrik kullanımı, Kuruluşun tesisleri, prosesleri ve faaliyetleri hakkında bilgiler, Saha planları, Radyasyon kaynakları, Yangın, Proses akış şemaları, Makina, ekipman v.b. bilgiler, Malzeme envanterleri (ham maddeler, kimyasallar, atıklar, ürünler ve alt ürünler), Toksikoloji ve diğer sağlık ve iş güvenliği verileri, Verilerin izlenmesi, Kimyasal ve biyolojik maddeler, Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS), Yöntemler, görevler, İnceleme raporları, Profesyonel destek, uzmanlık Tıbbi/ilk yardım raporları, Sağlık riskleri tarama verileri Vb. ÖRNEKLEM TEHLİKE Çapak Eldiven Tanımsız kimyasal Yanlış KKD kullanımı Yüksekte çalışma Forkliftin devrilmesi Makina hareketli parçaları Kapalı alanda çalışma Gürültü Kaygan zemin RİSK Gözünü kaybetme, yaralanma Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları Hareketli makinada elini { kaptırma Patlama, yangın İş kazası/meslek hastalığı Düşme, yaralanma, ölüm Yaralanma/uzuv kaybı/ölüm El/kol sıkışması Zehirlenme, ölüm İşitme kaybı Düşme, kayma. Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları. Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları

4 . Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları. Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE ANALİZ RAPORU ÖRNEĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE ANALİZ RAPORU ÖRNEĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE ANALİZ RAPORU KONTROL LİSTESİ ÖRNEĞİ

5 Forklift ve malzemeler çalışanların üzerine düşebilir, ölümcül kaza ve ağır yaralanmalar 6 Boya yapan kişi kafası üzerine düşebilir, ağır yaralanmalar olabilir. olabilir. İskelede devrilme ve kırılma meydana gelebilir, Çalışan kişinin ayağı kayabilir, elektrik çarpabilir. Bunların sonucunda ölümcül kaza meydana gelebilir. Kepçe operatörünün yanlış bir hareketi, kamyon üzerindeki kişinin ağır yaralanmasına 8 7 veya ölümüne sebep olabilir. Kayma sonucu yaralanma olabilir. Aşırı, dengesiz ve 9 emniyetsiz yükleme 0

6 Gözler kaynak esnasında etkilenebilir, Kaynak dumanı nefes almakta güçlük ve yüzde yanma oluşturabilir. 1 Malzemeyi tutan kişinin elinde hafif yanıklar oluşabilir. KÜÇÜK YAŞTA İŞÇİ ÇALIŞTIRMA Sağ tekerlek yok Yüksekte çalışma.. Ölümcül kazalar oluşabilir. YANLIŞ VE EKSİK KULLANILAN KİŞİSEL KORUYUCULAR Yetersiz Aydınlatma Açık Drenaj Kanalı 6 Yüksekte Çalışma Yanıcı ve parlayıcı malzemeler bir arada bulunmaktadır. resimler 6

7 Açıkta çalışan kayış-kasnak Bir kenarı açık drenaj kapağı Koruyucuları olmayan zımpara taşı 7 8 Kaynak tüpleri korumasız durumdadır ve başlıkları takılı değildir. Ön Koruma Sacları Takılı Değildir 9 0 Panoların etrafı malzemelerle kaplıdır Yorumsuz GENEL RİSK KONTROL YÖNTEMLERİ KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) Tasarım ve iş akışı değişikliği İş başı bilgilendirme Yatırım Mekanik önlemler Yasal gereklilikler Tehlikelerin ve risk faktörlerinin kaynağında yok edilmesi Eğitim Acil durum planlaması ve tatbikatı Uyarı levhaları Performans ölçüm ve izleme Dokümantasyon (Talimat, tutanak, vb.) Düzeltici faaliyetler Çalışma koşullarının değiştirilmesi 1 7

8 ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ ISO 9001, Uluslar arası geçerliliği olan Kalite Yönetim Sistemi standardıdır. Bu standard, ürünlerin sağlaması gereken özellikleri değil, ürünlerin üretildiği sistemin sağlaması gereken şartları tanımlamaktadır. ISO 9001 belgesi alan bir işletmede; üretim, bakım, kalite kontrol, satınalma, depolama ve sevkıyat faaliyetleri kontrol altına alınmış,faaliyetlerin nasıl yürütüldüğü, çalışanların yetki ve sorumlulukları netleştirilmiş demektir. Kalite Yönetim Sistemi, ölçek büyüklüğü her ne olursa olsun tüm işletmelerde, sağlayabileceği faydalar aşağıdaki şekilde özetlenebilir; Müşteri odaklı bir proses/ürün geliştirmeyi, sağlayarak, tüketici tatminini sağlar. Uluslararası geçerliliği olduğundan kuruma uluslararası bir kimlik kazandırır, Gelişmeye açık bir sistem olup, ürün/proses kalitesinde sürekli gelişmeye olanak sağlar, Daha büyük bir tüketici kitlesine ulaşabilme olanağı sağlar. Prosesin zayıf noktaları tespit edilir, oluşabilecek hata ve uygunsuzlukların önceden tespit edilmesine olanak sağlar. Standardın gerekliliklerini karşılayan sektörel kalite kontrol faaliyetini girdi/proses/son kontrol bazında gerçekleştirir, Unutmayın! ISO 9001.'e Göre Belgelendirilmiş Kalite Yönetim Sisteminiz Size, Maliyetlerinizi Azaltmada, Rekabette, Ürün Sorumluluğu Alt Yapısında Avantaj Sağlar... ISO 9001:000/008/01 serisi standardlar incelendiğinde genel olarak vurgulanan noktalar şunlardır. YAPI ISO 9001: 01 kalite yönetim sistemi standardına kadar; ISO 9001:199, 0 maddeden, ISO 9001:008, 8 maddeden ISO 9001: 01, 10 maddeden oluşmuştur. 7 ana konuyu kapsamaktadır. Kuruluşun bağlamı, Liderlik Planlama Destek Operasyon Performans Değerlendirme İyileştirme ÜST YÖNETİM Üst yönetimin rolü belirginleştirilmiştir. İYİLEŞTİRME Sürekli iyileştirme için geliştirilmiş bir şart belirlenmiştir. UYGULAMA Uygulamada muafiyet kavramı çıkarılmıştır. MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ Müşteri memnuniyeti kavramı önem kazanmıştır. Kalite, ISO 9000:00 standardında Yapısal özellikler kümesinin şartları yerine getirme derecesi şeklinde tanımlanır. Kalite yaklaşımları ikiye ayrılır: 1. Risk temelli yaklaşım. Düzeltici sistem yaklaşımı Kalite Yönetim Sistemi içerisinde PUKÖ döngüsünün anlamı aşağıdaki gibidir: 1.Planla.Uygula.Kontrol Et.Önlem Al RİSK VE FIRSAT Risk temelli düşünme kavramı ile fırsatların tespiti gelmiştir. KAYNAKLAR Kaynakların temin edilmesi konusu önem kazanmıştır. 8

9 PUKÖ Döngüsü Bütün süreçlere uygulanabilir. PUKÖ Döngüsü Önlem Al Bir sonraki döngü için iyileştirme Kontrol Et Gerçekleşenler planla uyumlu mu? Planla Ne yapılacak? Nasıl Yapılacak? Uygula Planladığını uygula P- Planla: Şartların karşılanması ve kuruluşun politikası ile uyumlu sonuçların elde edilebilmesi için gerekli ulaşılabilir hedeflerin ve süreçlerin oluşturulması. U- Uygula: Süreçlerin planlanan düzenlemelere göre uygulanması. K- Kontrol Et: Süreçlerin ve ürünün kuruluş politikalarına, hedeflerine ve ürün şartlarına göre izlenmesi, ölçülmesi ve sonuçların raporlanması. Ö- Önlem Al: Süreç performansının sürekli iyileştirilmesi için önlemler alınması. TOBB SİVAS TİCARET BORSASI Şimdilik bu kadar 9