SB 303 Çağdaş Siyasi Düşünceler

Pazartesi: 12.30-14.20 (derslik 208) Perşembe: 11.30-13.20 (derslik 308) http://ovuncongur.com/dersler/cagdas-siyasi-dusunceler/ SB 303 Çağdaş Siyasi Düşünceler 2014-2015 Bahar Dönemi Hakan Övünç Ongur Dersin Amacı: Bu dersin amacı, on sekizinci yüzyıldan günümüze, (post-)modern siyaset algısını, söylemini ve pratiğini biçimlendiren temel teorik tartışmalara giriş yapabilmektir. Dönem, özgürlük ve eşitlik kavramlarının teorik karşılaştırması ve bunların modern siyasal çözümlemeleri ile başlayacak; önce, bu iki kavramın orta-yoluna, ardından da ekstrem izdüşümlerine yer verilecektir. Dönemin ikinci yarısı ise bu noktaya kadar değinilen yaklaşımlara getirilen eleştirilere ve modernitenin geç-dönemi için ortaya atılan yeni fikirlere ayrılacaktır. Temel hedef, öğrencilerin, yaşamlarında karşılaştıkları gündelik siyasi-toplumsal olaylara, teorik çerçevede yaklaşabilmelerini sağlamaktır. Değerlendirme 1. Derse katılım (%15) 2. Ara sınav (%25) 3. Dönem ödevi (%30) 4. Final (%30) Öğrencilerin Yükümlülükleri Sınavlara ve derslere katılamayacak öğrencilerin, söz konusu mazeretlerini öğretim elemanına bildirmeleri gerekmektedir. Bu dersin özelinde, tüm öğrencilerden sınıfta yapılacak tartışmalara katılmaları, konular ve sorular hakkındaki fikirlerini, karşılıklı saygı çerçevesinde, özgürce öne sürebilmeleri beklenmektedir. Bu nedenle, öğretim elemanının özel izni olmadan derste ses/görüntü kaydı almak kesinlikle yasaktır. Aksi durumda, hukuki işlem başlatılacak ve bu eylemi gerçekleştirdiği saptanan öğrencilerin hiçbir sınavı/ödevi değerlendirmeye alınmayacaktır. Ders planında sunulmuş olan okumaların bir kısmı zorunlu nitelikte diğer bir kısmı ise tavsiye niteliğindedir. Ders planında zorunlu nitelikteki okumaların yanında (+) işareti bulunmakta ve öğrencilerden, derse gelmeden önce bu okumaları yapmaları ve değişikliklerden haberdar olmak amacıyla internet sayfasına üye olmaları beklenmektedir. 1

Tavsiye Edilen Ek Okumalar Çağdaş Siyasi Düşünceler dersi kapsamındaki konular üzerinde çalışmak veya bu konular üzerine yoğunlaşmak isteyen, aynı zamanda bu dersteki tartışmalardan en fazla verimi alabilme amacında olan öğrenciler için ders okumalarına ek olarak aşağıdaki kitap listesi de tavsiye niteliğinde eklenmiştir. Benedict Anderson, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Etnik Kökenleri ve Yayılması, İ. Savaşır (çev.), 1983/2007, İstanbul: Metis. Birsen Örs (der.), 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, 2007, İstanbul: İ.B.Ü.Y. Charles Tilly, Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, K. Emiroğlu (çev.), 1992/2001, İstanbul: İmge. Eric J. Hobsbawm, Kısa 20. Yüzyıl: 1914-1991 Aşırılıklar Çağı, Y. Alogan (çev.), 1994/2006, İstanbul: Everest. Eric J. Hobsbawm ve Terence Ranger, Geleneğin İcadı, M. M. Şahin (çev.), 1983/2006, İstanbul: Agora. Fernand Braudel, Medeniyet ve Kapitalizm, M. A. Kılıçbay (çev.), 1967/2004, İstanbul: İmge. Frederic Jameson, Postmodernizm: Ya Da Geç Kapitalizmin Küresel Mantığı, N. Plümer ve A. Gölcü (çev.), 1991/2008, Ankara: Nirengi. Henri Lefebvre, Modern Dünyada Gündelik Hayat, I. Gürbüz (çev.), 1968/2013, İstanbul: Metis. Gilles Deleuze ve Felix Guattari, Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni I, F. Ege vd. (çev.), 1973/2012, Ankara: BS. Jacques Derrida, Gramatoloji, İ. Birkan (çev.), 1967/2010, Ankara: BilgeSu. Karl Marx, Kapital I-III, A. Bilgi vd. (çev.), 1867/1997, Ankara: Sol. Max Horkheimer, Akıl Tutulması, O. Koçak (çev.), 1941/2009, İstanbul: Metis. Michael Hardt ve Antonio Negri, İmparatorluk, A. Yılmaz (çev.), 2000/2008, İstanbul: Ayrıntı. Michel Foucault, Deliliğin Tarihi, M. A. Kılıçbay (çev.), 1961/2013, İstanbul: İmge. Richard Rorty, Olumsallık, İroni ve Dayanışma, Alev Türker ve Mehmet Küçük (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1989/2011. Sigmund Freud, Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları, A. Yardımlı (çev.), 1929/2000, İstanbul: İdea. Theodor W. Adorno, Minima Moralia: Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar, O. Koçak ve A. Doğukan (çev.), 1951/2012, İstanbul: Metis. Vladimir İ. Lenin, Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, C. Süreya (çev.), 1916/2006, Ankara: Sol. Will Kymlicka, Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş, E. Kılış (çev.), 2002/2006, İstanbul: İ.B.Ü.Y. William H. McNeill, Dünya Tarihi, A. Şenel (çev.), 1967/2013, İstanbul: İmge. 2

1. Hafta Giriş: Siyaset, Felsefe, Sosyoloji Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer, Teori ve Pratik Üzerine Bir Tartışma, O. Kılıç (çev.), İstanbul: Metis, 1956/2013, ss. 11-8. (+) David Miller, Political Philosophy, Oxford: Oxford University Press, 2003, ss. 1-18. (+) Janet Newman ve John Clarke, Publics, Politics & Power: Remaking the Public in Public Services, Londra: Sage, 2009/2010, ss. 10-26. André Botelho, Political Sociology: State-Society Relations, Current Sociology Review, 62(6), 2014, ss. 868-85. Stéphane Hessel, Öfkelenin!, İ. Yerguz (çev.), İstanbul: Cumhuriyet, 2011/2013, ss. 31-49. Film: Instinct (Yön. Jon Turtletaub, 1999) 2. Hafta Jeremy Bentham / John Stuart Mill John Stuart Mill, On Liberty and Other Essays, Oxford: Oxford University Press, 1859/2008, ss. 83-103. (+) Jeremy Bentham, Panoptikon: Gözün İktidarı, B. Çoban ve Z. Özarslan (der.) (çev.), İstanbul: Su, 1787/2008, ss. 9-75. (+) Will Kymlicka, Faydacılık, Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş içinde, Ebru Kılış (çev.), İstanbul: İ.B.Ü.Y., 2002/2006, ss. 13-72. John Gerard Rugie, What Makes the World Hang Together? Neo- Utilitarianism and the Social Constructivist Challenge, International Organization, 52(4), 1998, ss. 855-85. Film: The Beach (Yön. Danny Boyle, 2000) 3. Hafta Friedrich von Hayek / Robert Nozick / Murray Rothbard Robert Nozick, Anarşi, Devlet ve Ütopya, A. Oktay (çev.), İstanbul: İ.B.Ü.Y., 1974/2006, s. 203-40. (+) Will Kmlicka, Liberterlik, Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş içinde, E. Kılış (çev.), İstanbul: İ.B.Ü.Y., 2002/2006, s. 141-232. (+) Jack Birner, Popper and Hayek On Reason and Tradition, Philosophy of the Social Sciences, 44(3), 2014, ss. 263-81. Henrik Karlstrøm, Do Libertarians Dream of Electric Coins? The Material Embeddedness of Bitcoin, Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory, 15(1), 2014, ss. 23-36. Film: The Fountainhead (Yön. King Vidor, 1949) 3

4. Hafta John Rawls John A. Rawls, A Theory of Justice, Oxford: Oxford University Press, 1971/1999, ss. 47-101. (+) Will Kmlicka, Liberal Eşitlik, Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş içinde, E. Kılış (çev.), İstanbul: İ.B.Ü.Y., 2002/2006, s. 73-140. (+) Steinar Bøyum, Rawls's Notion of the Political Conception As Educator, European Journal of Political Theory, 12(2), 2012, ss. 136-52. Jürgen Habermas, Reconciliation Through the Public Use of Reason: Remarks On John Rawls's Political Liberalism, The Journal of Philosophy, 92(3), 1995, ss. 109-31. Film: The Matrix (Yön. Andy & Lana Wachowski, 1999) 5. Hafta Antonio Gramsci / Louis Althusser / Nicos Poulantzas Antonio Gramsci, Hapishane Defterleri - Cilt IV, J. A. Buttigieg (der.), B. Baysal (çev.), 1930-1932/2014, İstanbul: Kalkedon, ss. 188-225. (+) Louis Althusser, İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, A. Tümertekin (çev.), 1968/2006, İstanbul: İthaki, ss.127-49. (+) Martin Carnoy, Devlet ve Siyaset Teorisi, M. Yetiş ve S. Coşar (çev.), 1984/2013, Ankara: Dipnot, ss. 91-162. (+) Mark Rupert, Globalising Common Sense: A Marxian-Gramscian (Re- )Vision of the Politics of Governance/Resistance, Review of International Studies, 29(1), 2003, ss. 181-98. Film: La Grande Bellezza (Yön. Paolo Serantino, 2013) 6. Hafta Pierre-Joseph Proudhon / Mikhail Bakunin / Peter Kropotkin Paul Eltzbacher, The Great Anarchists: Ideas and Teachings of Seven Major Thinkers, S. T. Byington (çev.), New York: Dover, 1908/2004, ss. 3-39. (+) Pierre-Joseph Proudhon, Mülkiyet Nedir?, D. Çetinkasap (çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası, 1840/2011, ss. 178-88. (+) Mihail A. Bakunin, Devlet ve Anarşi, M. Uyurkulak (çev.), İstanbul: Agora, 1873/2006, ss. 168-79. (+) Chamsy el-ojeili, Anarchism As the Contemporary Spirit of Anti-Capitalism? A Critical Survey of Recent Debates, Critical Sociology, 40(3), 2014, ss. 451-68. Film: Tout va Bien (Yön. Jean-Luc Godard, 1972) 4

7. Hafta Carl Schmitt / Hannah Arendt / Giorgio Agamben Carl Schmitt, Siyasal Kavramı, E. Göztepe (çev.), İstanbul: Metis, 1932/2006, ss. 29-99. (+) Hannah Arendt, Totalitarizmin Kaynakları III - Totalitarizm, İ. Serin (çev.), İstanbul: İletişim, 1951/2014, ss.174-215. (+) Giorgio Agamben, Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat, İ. Türkmen (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1995/2013, ss. 143-83. (+) John Lechte ve Saul Newman, Agamben, Arendt and Human Rights: Bearing Witness to the Human, European Journal of Social Theory, 15(4), 2012, ss. 522-36. Film: Brazil (Yön. Terry Gilliam, 1985) 8. Hafta Frankfurt Okulu / Jürgen Habermas Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer, Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar, N. Ülner ve E.Ö. Karadoğan (çev.), İstanbul: Kabalcı, 1944/2010, ss. 19-67. (+) Herbert Marcuse, Özgürlük Üzerine Bir Deneme, S. Soysal (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1971/2013, ss. 55-79. (+) Jürgen Habermas, Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, T. Bora ve M. Sancar (çev.), İstanbul: İletişim, 1962/2013, ss. 93-133. (+) Bradley J. Macdonald, Theodor Adorno, Alterglobalization, and Non-Identity Politics, New Political Science, 34(3), 2012, ss. 321-37. Film: Fight Club (Yön. David Fincher, 1999) 9. Hafta Chantal Mouffe / Ernesto Laclau / Slavoj Žižek Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe, Hegemonya ve Sosyalist Strateji: Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru, A. Kardam (çev.), İstanbul: İletişim, 1985/2012, ss. 151-229. (+) Slajov Žižek, Yamuk Bakmak: Popüler Kültür'den Jacques Lacan'a Giriş, T. Birkan (çev.), İstanbul: Metis, 1992/2010, ss. 13-72. (+) Ernesto Laclau, Evrensellik, Kimlik ve Özgürleşme, E. Başer (çev.), İstanbul: Birikim, 1996/2003, ss. 163-89. Allan D. Hansen ve André Sonnichsen, Radical Democracy, Agonism and the Limits of Pluralism: An Interview with Chantal Mouffe, Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory, 2014. Film: Abre Los Ojos (Yön. Alejandro Amenábar, 1997) 5

10. Hafta Michel Foucault Michel Foucault, Cinselliğin Tarihi, H.U. Tanrıöver (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1976/2010, s. 99-118. (+) Zygmunt Bauman ve David Lyon, Akışkan Gözetim, E. Yılmaz (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 2013, ss. 58-79. (+) Mitchell Dean, The Signature of Power: Sovereignty, Governmentality and Biopolitics, Londra: Sage, 2013, ss. 163-197. Helle Malmvig, Free Us From Power: Governmentality, Counter-Conduct, and Simulation in European Democracy and Reform Promotion in the Arab World, International Political Sociology, 8(2), 2014, ss. 293-310. Film: The Island (Yön. Michael Bay, 2005) 11. Hafta Jean Baudrillard / Jean-François Lyotard Jean Baudrillard, Simulakrlar ve Simülasyon, O. Adanır (çev.), Ankara: Doğu- Batı, 1982/2008, s. 13-69. (+) Jean-François Lyotard, Postmodern Durum, İ. Birkan (çev.), Ankara: BilgeSu, 1967/2014, ss. 63-92. (+) Jean Baudrillard, Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları, H. Deliçaylı ve F. Keskin (çev.), İstanbul: Ayrıntı, 1970/2002, ss. 51-101. Mariona Ferrer-Fons ve Marta Fraile, Political Consumerism and the Decline of Class Politics in Western Europe, International Journal of Comparative Sociology, 54(5-6), 2014, ss. 467-89. Film: The Game (Yön. David Fincher, 1997) 12. Hafta Henri Lefebvre / David Harvey Henri Lefebvre, Mekanın Üretimi, I. Ergüden (çev.), İstanbul: Sel, 2000/2014, ss. 9-30. (+) David Harvey, Asi Şehirler: Şehir Hakkından Kentsel Devrime Doğru, A. D. Temiz (çev.), 2012/2013, İstanbul: Metis, ss. 217-226. (+) David Harvey, Sermaye Muamması: Kapitalizmin Krizleri, S. Savran (çev.), İstanbul: Sel, 2010/2012, s. 11-49. Ben Gidley, Landscapes of Belonging, Portraits of Life: Researching Everyday Multiculture in An Inner City Estate, Identities: Global Studies in Culture and Power, 20 (4), 2013, ss. 361-76. Film: Chinatown (Yön. Roman Polanski, 1974) 6

DÖNEM ÖDEVLERİ HAKKINDA Dersin içeriği dahilinde tüm öğrencilerden, ikili gruplar halinde ve bu derste anlatılan herhangi iki karşıt kavram çerçevesinde, okuma listesinde verilen filmlerden bir tanesi hakkında aşağıdaki şu şemaya uygun bir eleştirel makale yazması beklenmektedir. - Kısaca, seçilen film ne hakkındadır? Filmin bu meselesi, neden siyasetle ile ilgili bir olay sayılmalıdır? - Seçilen kavramın ve kavramın sahibi olan düşünürün/düşünürlerin hangi varsayımları ve argümanları, filmin hangi üç (3) sahnesine uygulanabilir veya bu sahnelerin teorik bir çerçevede ele alınabilmesini sağlar? - Seçtiğiniz kavram neden filmi açıklamak için en uygun kavramdır? - Ödevleri değiş tokuş yaptıktan sonra - grup arkadaşınızın seçtiği kavram ve film arasında kurduğu ilişki hangi noktalarda eleştirilebilir? Sizin seçmiş olduğunuz kavram, bu filmi açıklamaya neden daha uygundur? Tüm ödevler için uyulacak kurallar şu şekildedir: - Seçtiğiniz filmi, seçtiğiniz kuramı ve grup arkadaşınızı, en geç 4. haftanın sonuna kadar bildirmiş olmanız gerekmektedir. - Seçmiş olduğunuz kuram ile filmi açıkladığınız kısım için 1000-1500 kelime arasında bir makale yazmanız; yazmış olduğunuz bu makaleyi grup arkadaşınıza göndermeniz; ve kendisinden aldığınız ödev için 500-1000 kelime arasında bir eleştiri yazısı yazmanız gerekmektedir. - Yanıt dosyanızı, grup arkadaşınızla ortak olarak, Microsoft@Word formatında, Times New Roman, 12 punto, çift satır aralıklı ve her iki yana dayalı şekilde hazırlayınız. Word dosyanızın başlığı (İsim 1, İsim 2, Film Adı, Kavram 1, Kavram 2) biçiminde yazılmış olmalıdır. - Her bir öğrencinin, seçtiği kavram ile ilgili en az 5 tane referans kaynak kullanması ZORUNLUDUR. Referanslar için aşağıdaki formatı kullanabilirsiniz: o Kitap için: Yazarın Adı, Kitap Adı, Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s. sayfa numarası. o Editörlü Kitap için: Yazarın Adı, "Kitaptaki Bölümün Adı", Kitap Adı içinde, Editörün Adı (der.), Basım Yeri: Yayıncı Adı, Yayım Yılı, s. sayfa numarası. o Dergi için: Yazarın Adı, "Makalenin Adı", Derginin Adı, cilt(sayı), Yayım Yılı, s. sayfa numarası. o Gazete için: Yazarın Adı, "Gazete Haberinin/Makalesinin Adı", Gazete Adı'nda yayımlanan makale, Yayım Tarihi. o Internet Kaynakları için: Yazarın Adı, "Haberin/Makalenin/Yazının Adı", http://www... - Seçtiğiniz film ve kavram hangisi olursa olsun, verdiğiniz yanıtın doğruluğundan çok, sizin soruya getirdiğiniz yorum/eleştiri/fikir değerlendirilecektir. Ödevlerinizin her aşamasında grup arkadaşları olarak birbirinizden sorumlu olduğunuzu belirtmek isterim. Doğrudan internetten veya başka kaynaklardan kopyala-yapıştır şeklinde verilen ödevleri önce arkadaşınıza, sonra da bana bildirmeniz ZORUNLUDUR. Böyle bir durumla karşılaşılırsa, söz konusu problemden tüm grup elemanları sorumlu olacaktır. 7